Ο ΚΛΕΙΤΟΣ ΚΥΡΟΥ ΔΙΑΒΑΖΕΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ.m4v
Κλείτος Κύρου
Κλείτος Κύρου
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1921.
Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εργάστηκε ως τραπεζικός:
Έργα του:
Ποίηση:
Αναζήτηση (1949), Σε πρώτο πρόσωπο (1957), Κραυγές της νύχτας (1960), Κλειδάριθμοι (1963), Τα πουλιά και η αφύπνιση (1987), Περίοδος χάριτος και άλλα ποιήματα (1992), Ο πρωθύστερος λόγος (1996) και Ακροτελεύτια (1997) που περιλαμβάνονται στη συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του.
Έχει εκδώσει τις εξής συγκεντρωτικές συλλογές ποιημάτων του: α) Απολογία (α' έκδοση 1966, β' συμπληρωμένη 1976), β) Κατασκευές, 1949-1978 (1980) και γ) Εν όλω συγκομιδή, 1943-1997 (1997).
Ασχολήθηκε επίσης ιδιαίτερα με τη μετάφραση έργων ξένων ποιητών και θεατρικών συγγραφέων.
Σημειώνουμε ορισμένες.
Ποίηση:
Νέοι Αγγλοι ποιητές (1945), Φ. Γκ. Λόρκα: Μοιρολόι για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας (1960),
Τ.Σ. Έλιοτ: α) Η Τετάρτη των τεφρών (1965), β) Τέσσερα κουαρτέτα (1981), γ) Η ρημαγμένη γη (1990) κ.ά.
Θεατρικά:
Φ. Γκ. Λόρκα: Σαν περάσουν πέντε χρόνια (1962), Πέρσυ Μπος Σέλλεϋ: Οι Τσέντσι (1993).
Για τη μετάφραση του έργου αυτού του απονεμήθηκε Κρατικό βραβείο μετάφρασης (1994).
Κλείτος Κύρου
Κραυγή δέκατη πέμπτη
Το Ποιημα Ανηκει στη συλλογή Κραυγές της νύχτας (1960).
Στα ποιήματα της συλλογής αυτής ο ποιητής μιλάει με λόγο συγκινησιακά φορτισμένο σαν απολογητής της σφαγιασμένης γενιάς της Κατοχής.
Κι ενώ ο ομιλητής του κάθε ποιήματος ταυτίζεται πάντα με τον ίδιο, τα πρόσωπα προς τα οποία απευθύνεται ποικίλλουν.
Άλλοτε απευθύνεται στους συναγωνιστές του, που με την πάροδο του χρόνου άλλαξαν και προσγειώθηκαν σε μια στυγνή πραγματικότητα και άλλοτε στον ίδιο τον εαυτό του, όπως λ.χ. στην «Κραυγή εικοστή», την τελευταία της συλλογής:
Όταν βγήκες στους δρόμους δεν αναγνώριζες τίποτε
Ένας λαός εκφυλισμένος συνωθούνταν
Στις αγορές και στα ηλεκτρόφωνα τι να 'γιναν της γης οι αντρειωμένοι
Μιλώ με σπασμένη φωνή δεν εκλιπαρώ Τον οίκτο σας μέσα μου μιλούν χιλιάδες στόματα Που κάποτε φώναζαν οργισμένα στον ήλιο Μια γενιά που έψελνε τα δικαιώματά της Κουνώντας λάβαρα πανηγυριού σειώντας σπαθιά Γράφοντας στίχους εξαίσιους μιας πρώτης νεότητας Ποτίζοντας τα σπαρτά με περίσσιο αίμα Μικρά παιδιά που αφέθηκαν στο έλεος τ' ουρανού
* Η γενιά μου ήταν μια αστραπή που πνίγηκε Η βροντή της η γενιά μου καταδιώχτηκε Σα ληστής σύρθηκε στο συρματόπλεγμα Μοίρασε σαν αντίδωρο τη ζωή και το θάνατο Οι άνθρωποι της γενιάς μου δεν πέθαιναν Στα νοσοκομεία κραυγάζαν έξαλλοι στα εκτελεστικά Αποσπάσματα τα χέρια τους ήταν μαγνήτες Τρώγαν πικρό ψωμί καπνίζαν φημερίδες Ζητώντας ευλαβικά μια θέση σ' αυτήν τη γη
* Όπου κι αν στάθηκαν οι σκιές τους ριζώναν Άδικα προσπαθείτε δε θα ξεριζωθούν ποτέ Θα προβάλλουν μπροστά στα τρομαγμένα σας μάτια Τώρα τα καταλάβαμε όλα καταλάβαμε Τη δύναμή μας και για τούτο μιλώ Με σπασμένη ψωνή που κλαίει Κάθε φορά στη θύμησή τους |
Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
- Κύριο χαρακτηριστικό της ποιητικής γραφής του Κλείτου Κύρου είναι ο διασκελισμός (σχήμα διασκελισμού έχουμε όταν το νόημα ενός στίχου συνεχίζεται στον επόμενο). Να επισημάνετε τους σχετικούς στίχους και να χρησιμοποιήσετε το αποτέλεσμα της εργασίας σας στην απάντηση της επόμενης ερώτησης (2β).
- Κύριο χαρακτηριστικό του ποιήματος είναι η δραματική του ένταση, που είναι έκδηλη από τον πρώτο κιόλας στίχο και εξωτερικεύεται ποικιλοτρόπως. Διαβάζοντάς το να απαντήσετε στα εξής ερωτήματα:
α) Σε ποιες απευθύνεται ο ποιητής και για ποιους μιλάει:
β) Με ποιους εκφραστικούς τρόπους κατορθώνει να διατηρήσει στο ποίημα τον τόνο ενός λόγου συγκινησιακά φορτισμένου;
γ) Πού κατά τη γνώμη σας οφείλεται αυτή η υψηλή συναισθηματική ένταση του ποιήματος;
απαντήσεις:
ανάλυση:https://babisvourlidas.files.wordpress.com/2015/12/unnamed-file6.pdf
σελ.56-62
ΠΗΓΗ:https://latistor.blogspot.com/2012/02/1949.html
Προτεινόμενο θέμα: Μανόλης Αναγνωστάκης «Στον Νίκο Ε... 1949»
ΚΡΙΤΗΡΙΟ
Ο νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι
O Mάνος Χατζιδάκις αποδυκνύει για μια ακόμη φορά ότι ήταν μπροστά για την εποχή του και είχε μάτια και αυτιά ανοιχτά φιλτράροντας το κάθε τι που συνέβαινε και έχοντας ταχύτατα αντανακλαστικά το κατέγραφε και το παρατηρούσε. Έμπαινε σε βάθος στα φαινόμενα της εποχής και γι’ αυτό κατάφερε να είναι διαχρονικός. Το κείμενο αυτό είχε δημοσιευτεί το Φεβρουάριο του 1993 στο πρόγραμμα αντιναζιστικής συναυλίας που είχε δώσει η Ορχήστρα των Χρωμάτων με έργα Βάιλ, Λίστ και Μπάρτον. Το ίδιο κείμενο παράλληλα είχε δημοσιευτεί και στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία.
Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντι-ανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτει ιδεολογία. Είναι η μεγεθυμένη έκφραση-εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενισχύουν τη βάρβαρη και αντι-ανθρώπινη παρουσία του.
Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η Παιδεία. Η αληθινή παιδεία και όχι η ανεύθυνη εκπαίδευση και η πληροφορία χωρίς κρίση και χωρίς ανήσυχη αμφισβητούμενη συμπερασματολογία. Αυτή η παιδεία που δεν εφησυχάζει ούτε δημιουργεί αυταρέσκεια στον σπουδάζοντα, αλλά πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα και την ανασφάλεια. Όμως μια τέτοια παιδεία δεν ευνοείται από τις πολιτικές παρατάξεις και από όλες τις κυβερνήσεις, διότι κατασκευάζει ελεύθερους και ανυπότακτους πολίτες μη χρήσιμους για το ευτελές παιχνίδι των κομμάτων και της πολιτικής. Κι αποτελεί πολιτική «παράδοση» η πεποίθηση πως τα κτήνη, με κατάλληλη τακτική και αντιμετώπιση, καθοδηγούνται, τιθασεύονται.
[…]νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι. Οι μισητοί δολοφόνοι, που βρίσκουν όμως κατανόηση από τις διωκτικές αρχές λόγω μιας περίεργης αλλά όχι και ανεξήγητης συγγενικής ομοιότητος. Που τους έχουν συνηθίσει οι αρχές και οι κυβερνήσεις σαν μια πολιτική προέκτασή τους ή σαν μια επιτρεπτή αντίθεση, δίχως ιδιαίτερη σημασία που να προκαλεί ανησυχία. (Τελευταία διάβασα πως στην Πάτρα, απέναντι στο αστυνομικό τμήμα άνοιξε τα γραφεία του ένα νεοναζιστικό κόμμα. Καμιά ανησυχία ούτε για τους φασίστες, ούτε για τους αστυνομικούς. Ούτε φυσικά για τους περιοίκους).
Ο εθνικισμός είναι κι αυτός νεοναζισμός. Τα κουρεμένα κεφάλια των στρατιωτών, έστω και παρά τη θέλησή τους, ευνοούν την έξοδο της σκέψης και της κρίσης, ώστε να υποτάσσονται και να γίνονται κατάλληλοι για την αποδοχή διαταγών και κατευθύνσεων προς κάποιο θάνατο. Δικών τους ή των άλλων. Η εμπειρία μου διδάσκει πως η αληθινή σκέψη, ο προβληματισμός οφείλει κάπου να σταματά. Δεν συμφέρει. Γι’ αυτό και σταματώ. Ο ερασιτεχνισμός μου στην επικέντρωση κι ανάπτυξη του θέματος κινδυνεύει να γίνει ευάλωτος από τους εχθρούς. Όμως οφείλω να διακηρύξω το πάθος μου για μια πραγματική κι απρόσκοπτη ανθρώπινη ελευθερία.
Ο φασισμός στις μέρες μας φανερώνεται με δυο μορφές. Ή προκλητικός, με το πρόσχημα αντιδράσεως σε πολιτικά ή κοινωνικά γεγονότα που δεν ευνοούν την περίπτωσή τους ή παθητικός μες στον οποίο κυριαρχεί ο φόβος για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Ανοχή και παθητικότητα λοιπόν. Κι έτσι εδραιώνεται η πρόκληση. Με την ανοχή των πολλών. Προτιμότερο αργός και σιωπηλός θάνατος από την αντίδραση του ζωντανού και ευαίσθητου οργανισμού που περιέχουμε.
Το φάντασμα του κτήνους παρουσιάζεται ιδιαιτέρως έντονα στους νέους. Εκεί επιδρά και το marketing. Η επιρροή από τα Μ.Μ.Ε. ενός τρόπου ζωής που ευνοεί το εμπόριο. Κι όπως η εμπορία ναρκωτικών ευνοεί τη διάδοσή τους στους νέους, έτσι και η μουσική, οι ιδέες, ο χορός και όσα σχετίζονται με τον τρόπο ζωής τους έχουν δημιουργήσει βιομηχανία και τεράστια κι αφάνταστα οικονομικά ενδιαφέρονται.
Και μη βρίσκοντας αντίσταση από μια στέρεη παιδεία όλα αυτά δημιουργούν ένα κατάλληλο έδαφος για να ανθίσει ο εγωκεντρισμός η εγωπάθεια, η κενότητα και φυσικά κάθε κτηνώδες ένστιχτο στο εσωτερικό τους. Προσέξτε το χορό τους με τις ομοιόμορφες στρατιωτικές κινήσεις, μακρά από κάθε διάθεση επαφής και επικοινωνίας. Το τραγούδι τους με τις συνθηματικές επαναλαμβανόμενες λέξεις, η απουσία του βιβλίου και της σκέψης από τη συμπεριφορά τους και ο στόχος για μια άνετη σταδιοδρομία κέρδους και εύκολης επιτυχίας.
Βιώνουμε μέρα με τη μέρα περισσότερο το τμήμα του εαυτού μας – που ή φοβάται ή δεν σκέφτεται, επιδιώκοντας όσο γίνεται περισσότερα οφέλη. Ώσπου να βρεθεί ο κατάλληλος «αρχηγός» που θα ηγηθεί αυτό το κατάπτυστο περιεχόμενό μας. Και τότε θα ‘ναι αργά για ν’ αντιδράσουμε. Ο νεοναζισμός είμαστε εσείς κι εμείς – όπως στη γνωστή παράσταση του Πιραντέλο. Είμαστε εσείς, εμείς και τα παιδιά μας. Δεχόμαστε να ‘μαστε απάνθρωποι μπρος στους φορείς του AIDS, από άγνοια αλλά και τόσο «ανθρώπινοι» και συγκαταβατικοί μπροστά στα ανθρωποειδή ερπετά του φασισμού, πάλι από άγνοια, αλλά κι από φόβο κι από συνήθεια.
Και το Κακό ελλοχεύει χωρίς προφύλαξη, χωρίς ντροπή. Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία, σκέψη και αναρχία. Είναι μια παράσταση. Εσείς κι εμείς. Και πρωταγωνιστεί ο Θάνατος.
Μάνος Χατζιδάκις
Κείμενο ΙΙ
Κραυγή δέκατη ένατη
Υπήρξε μια από τις σημαντικότερες και σεμνότερες «φωνές» της ελληνικής ποίησης. Η ποιητική δουλειά του αριθμεί 13 συλλογές και αρκετές μεταφράσεις θεατρικών και ποιητικών έργων. Το 2005 με το Μεγάλο Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του.Το ποίημα ανήκει στη συλλογή Κραυγές της νύχτας (1960). Στα ποιήματα της συλλογής αυτής ο ποιητής μιλάει με λόγο συγκινησιακά φορτισμένο σαν απολογητής της σφαγιασμένης γενιάς της Κατοχής. Κι ενώ ο ομιλητής του κάθε ποιήματος ταυτίζεται πάντα με τον ίδιο, τα πρόσωπα προς τα οποία απευθύνεται ποικίλλουν.
Απευθύνομαι πάλι σε σας ζητώ να μ’ ακούσετε
Για τελευταία φορά το ζητώ δε χωρεί αναβολή
Τώρα που είναι ακόμη καιρός τώρα που η μέρα
Αρχίζει πάλι και ξαναμικραίνει τώρα που κι αυτό
Το καλοκαίρι λιγοθυμάει μέσα στις χούφτες σας
Κι η λέξη γίνεται βαριά κι ασήκωτη
Σας προσφωνώ και πάλι με τα ίδια όπως τότε ψευδώνυμα
Τα’ χετε ως και αυτά λησμονήσει πάνε τόσα χρόνια
Πού να θυμάστε τώρα τις βραδινές συγκεντρώσεις
Τις ασκητικές σας μορφές κάτω από το σπασμένο φως
Πιστεύατε με φανατισμό θέσει και πράξει επιδοκιμάζατε
Υστερικά τον κάθε ομιλητή διεκδικούσατε την αποκατάσταση
Της φωτιάς της δικής σας φωτιάς που ζητούσε μια διέξοδο
Αναποδογυρίζοντας ουρανούς καταβροχθίζοντας κόκαλα
Δε θέλω να κουράσω τη μνήμη σας μικρό θα’ ναι το όφελος
Μεγάλος ο κόπος ποιος τόλμησε ποτέ να ταράξει
Τον ύπνο της λάβας τώρα έχετε απομακρυνθεί απ’ το πεδίο βολής
Επαναπαύεσθε μακάρια πάνω στα τρόπαια των αστικών μαχών
Γυμνάζοντας αρνητικά τις αισθήσεις σας αποταμιεύοντας όνειρα
Κάθε μέρα γίνεσθε και πιο εκλεκτικοί αλλάζετε
Τις μάρκες των τσιγάρων αλλάζετε τα ρούχα σας αλλάζετε
Συνήθειες διασκεδάσεις κλίμα σπίτια και γυναίκες αλλάζετε
Τα δόντια σας και την καρδιά σας και τους λυγμούς
Ακόμη της καρδιάς σας τους αλλάζετε που δεν μπορώ
Να τους ξεχάσω γιατί με κυνηγούν κυκλοφορούν στο αίμα μου
Σαν ψάρια σκοτεινά που χάσαν τα νερά τους. […]
Κλείτος Κύρου
Παρατηρήσεις
ΘΕΜΑ 1ο:
Α. Ποιοι είναι οι παράγοντες που συμβάλλουν στην εδραίωση και την ενίσχυση φαινομένων φανατισμού, όπως ο εθνικισμός και ο νέο-ναζισμός; Να απαντήσετε συνοπτικά (σε 70-90 λέξεις) βασιζόμενοι στο χωρίο «Ο φασισμός στις μέρες μας φανερώνεται με δυο μορφές… φόβο κι από συνήθεια».
Μονάδες 15
ΘΕΜΑ 2ο:
1. Ο συγγραφέας ισχυρίζεται στη δεύτερη παράγραφο ότι η παιδεία είναι το μόνο αποτελεσματικό μέσο ενάντια στον φασισμό. Με ποιον /-ους τρόπο/ους προσπαθεί να σ πείσει; β) Θεωρείτε ότι τελικά καταφέρνει να σας πείσει; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας, αξιολογώντας την πειστικότητα του τρόπου ή των τρόπων που χρησιμοποιεί.
Μονάδες 15
2. Ποια νομίζετε ότι είναι η άποψη του συγγραφέα στην πέμπτη παράγραφο του κειμένου; Με ποια ή ποιες μεθόδους την αναπτύσσει να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
Μονάδες 10
3. Nα υποκαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις με συνώνυμες, διατηρώντας το ύφος του κειμένου.
Μονάδες 5
4. Στην όγδοη παράγραφο του κειμένου ο συγγραφέας θέλει να (εξηγήσει, να πείσει, να καταγγείλει). Επιλέξτε μία από τις παραπάνω επιλογές και τα τεκμηριώστε την απάντησή σας με αναφορές σε κειμενικούς δείκτες.
Μονάδες 10
ΘΕΜΑ 3ο:
«Πιστεύατε με φανατισμό θέσει και πράξει επιδοκιμάζατε Υστερικά τον κάθε ομιλητή διεκδικούσατε την αποκατάσταση Της φωτιάς της δικής σας φωτιάς που ζητούσε μια διέξοδο Αναποδογυρίζοντας ουρανούς καταβροχθίζοντας κόκαλα»
Σε ποια λειτουργία του φανατισμού πιστεύετε ότι αναφέρεται σ’ αυτό το σημείο ο ποιητής; Πώς αυτή αντικαταστάθηκε, όταν ο πόλεμος παρήθλε; Πώς θεωρείτε ότι μπορεί να υποκατασταθεί σήμερα; Να διατυπώσετε την απάντησή σας σε 150-200 λέξεις.
Μονάδες 15
ΘΕΜΑ 4ο:
Λαμβάνοντας υπόψη τη θέση του αρθρογράφου για τα τις αιτίες ενίσχυσης των φαινομένων φανατισμού στο κείμενο αναφοράς Ι, καλείστε να τοποθετηθείτε στο εξής ερώτημα: Θεωρείτε ότι ο νέο-ναζισμός κι ο εθνικισμός απορρέουν από «τους άλλους»;
Κειμενικό είδος: Άρθρο
Πομπός: Μαθητής/Μαθήτρια
Μέσο: Εφημερίδα πανελλαδικής κυκλοφορίας
Αποδέκτης: Ευρύ αναγνωστικό κοινό Όριο λέξεων: 400 λέξεις
Μονάδες 30
απαντησεις:
Φανατισμός: Κριτήριο Ενιαίας Εξέτασης Γ Λυκείου – Απαντήσεις
ΘΕΜΑ Α
Στο απόσπασμα ο συγγραφέας αναλύει του παράγοντες ενίσχυσης του φανατισμού και των αντίστοιχων φαινομένων. Ως πρωταρχική αιτία αναδεικνύει την αδράνεια του ατόμου που εξαιτίας του φόβου παραμένει παθητικό απέναντι στην εκδήλωση φασιστικών συμπεριφορών. Ακόμη , παρουσιάζει την επίδραση των Μ.Μ.Ε στη διαμόρφωση της συνείδησης των νέων ως παράγοντα ενίσχυσης του εγωισμού τους και της ανάγκης τους για επιβολή. Έτσι, χωρίς την συνεισφορά της παιδείας το άτομο καταλήγει να κατέχει σοβαρά πνευματικά κενά που το καθιστούν έρμαιο του ηγέτη που θα εκμεταλλευτεί την άγνοια και τον φόβο του.
Μονάδες 15
ΘΕΜΑ Β
1. Ο συγγραφέας προσπαθεί να αποδείξει ότι η παιδεία είναι το μόνο τελέσφορο μέσο ενάντια στον φανατισμό και τα απότοκα του, επικαλούμενος πρωτίστως τη λογική μας με τη χρήση επιχειρήματος. Σύμφωνα με αυτό ,εφόσον η παιδεία διαμορφώνει ανεξάρτητο πνεύμα με προβληματισμούς και αγωνίες μας καθιστά ακατάλληλους προς χειραγώγηση και εκμετάλλευση. Επιπλέον, προκειμένου να ενισχύσει την πειστικότητα του, αξιοποιεί διαδοχικές μεταφορές «αντιβίωση» , «κτήνος» και το α΄πληθυντικό πρόσωπο «περιέχουμε» επικαλούμενος το συναίσθημα, με σκοπό να μας προβληματίσει με γλαφυρό και παραστατικό τρόπο, αναφορικά με την προσωπική μας ευθύνη για την υπερίσχυση της ζωώδους έναντι της έλλογης φύσης μας. Τέλος, τα κόμματα και η πολιτική αναδεικνύονται ως επωφελούμενοι της επικράτησης της βίαιης πλευράς μας, εφόσον έτσι γινόμαστε εύκολα χειραγωγήσιμοι. Η χρήση των εισαγωγικών «παράδοση» ενισχύει την ειρωνεία του απέναντι στην παγιωμένες τακτικές των κομμάτων τις οποίες χαρακτηρίζει «ευτελείς» επιτιθέμενος στο ήθος τους. Η άποψη του συγγραφέα είναι πειστική εφόσον το επιχείρημα του βασίζεται σε αληθείς προκείμενες («Αυτή η παιδεία δεν εφησυχάζει…ανασφάλεια, κατασκευάζει ελεύθερους πολίτες») και το συμπέρασμα («Η μόνη αντιβίωση…Παιδεία») που προκύπτει από αυτές είναι έγκυρο, αφού η ελευθερία του πνεύματος που μπορεί να κατακτηθεί μέσω της παιδείας είναι ασύμβατη με την επιβολή και την καθοδήγηση. Ταυτόχρονα οι μεταφορές καθίστανται λειτουργικές αναφορικά με την αισθητοποίηση της βίαιης πλευράς μας και των μέσων αντιμετώπισής τους. Τέλος, οι χαρακτηρισμοί των κομμάτων είναι βάσιμοι εφόσον ο σκοπός τους είναι να κατευθύνουν.
Μονάδες 15
2. Στην πέμπτη παράγραφο ο συγγραφέας διακρίνει δύο μορφές φασισμού την επιθετική και την παθητική. Προκειμένου ν΄ αναπτύξει την θέση του αξιοποιεί την μέθοδο της διαίρεσης (« Ο φασισμός φανερώνεται σε δύο μορφές».) διαχωρίζοντας την προκλητική συμπεριφορά και την αντίδραση από την παθητικότητα και τον φόβο. Ωστόσο και οι δύο συμπεριφορές καταλήγουν στην ενίσχυση φασισμού και για υτό ο συγγραφέας συνδέει με την σχέση αιτίου αποτελέσματος την ανοχή με την πρόκληση («Κι έτσι εδραιώνεται η πρόκληση»).
Μονάδες 10
3. απεχθείς, παράξενης, ομοιομορφίας, θεμιτή, ταραχή
Μονάδες 5
4. Σκοπός του συγγραφέα στην όγδοη παράγραφο είναι να καταγγείλει την προσωπική μας ευθύνη στην εμφάνιση και την ενίσχυση του νεοναζισμού. Αρχικά, μέσω της επιστημικής διατύπωσης εκφράζει τη βεβαιότητα του («είμαστε εμείς και εσείς»,» βιώνουμε μέρα με τη μέρα» , «ο νεοναζισμός είμαστε εμείς και εσείς») και με το α’ πληθυντικό την καθολικότητα της άποψης του ( «βιώνουμε», «είμαστε»). Η καταγγελτική του διάθεση εκφράζεται μέσω του απαξιωτικού λεξιλογίου (απάνθρωποι), αισθητοποιείται μέσω της μεταφοράς «ανθρωποειδή ερπετά του φασισμού» και ενισχύεται με την ειρωνεία που απορρέει από τη χρήση των εισαγωγικών στη λέξη «ανθρώπινοι».
Μονάδες 10
ΘΕΜΑ Γ
Το ποιητικό υποκείμενο απευθύνεται σε όσους κάποτε ακολούθησαν με τυφλή πίστη και αφοσίωση μιαν ιδέα ή έναν ηγέτη ανατρέποντας την τάξη των πραγμάτων με την επιβολή της βίας και του θανάτου. Οι επιταγές που κατεύθυναν τότε τις πράξεις και τις σκέψεις τους μοιάζουν ως στέρεες αφορμές εκτόνωσης της εσωτερικής πάλης που οι ίδιοι βίωναν. Μιας πάλης που σχετίζεται με την ζωώδη φύση του ανθρώπου άμεσα εξαρτώμενη από τα ένστικτα και τις προσωπικές του ανασφάλειες. Ωστόσο, με την παρέλευση του πολέμου οι ίδιοι άνθρωποι βρέθηκαν έκθετοι στις εσωτερικές τους συγκρούσεις, οι οποίες ζητούσαν επίμονα μια αφορμή εκδήλωσης που δεν σχετιζόταν με υψηλά ιδανικά και αξίες. Σ’ αυτήν την φάση της ζωής τους –αληθινά παρακμιακή («γυμνάζουν αρνητικά τις αισθήσεις τους αποταμιεύοντας όνειρα»)- επιλέγουν την παθητική κατανάλωση και τις επιφανειακές σχέσεις για να κοιμίσουν αυτές τις εσωτερικές συγκρούσεις. Η συχνή εναλλαγή προϊόντων, τρόπων διασκέδασης, ψυχαγωγίας και συντρόφων τους αδρανοποιεί ψυχικά και κατ’ αυτόν τον τρόπο αποτελεί το νέο ναρκωτικό που θα ικανοποιήσει «το θεριό» που τους στοιχειώνει. Όπως γίνεται αντιληπτό, ακόμη και στη σύγχρονη εποχή ο άνθρωπος διατηρεί αμείωτη την ανάγκη εκτόνωσης των εσωτερικών του εντάσεων· εάν ληφθεί μάλιστα υπόψη και η επιπρόσθετη πίεση που υφίσταται από τις επικρατούσες οικονομικές συνθήκες και την αλλοτρίωση των σύγχρονων κοινωνιών, καθίσταται η επιτακτική ανάγκη εξωτερίκευσης των εσωτερικών του παρορμήσεων. Ωστόσο, προκειμένου αυτή να μην αποβεί μοιραία τόσο για τον ίδιο όσο κι για τους άλλους κρίνεται αναγκαίο να απέχει από εκδηλώσεις βίας αλλά να σχετίζεται με την ανάπτυξη του ανθρωπιστικού ιδεώδους μέσω της εθελοντικής δράσης, της επαφής με το ιδανικό του ευ αγωνίζεσθαι μέσω της ενασχόλησης με τον αθλητισμό και σίγουρα δεν θα μπορούσε να παραληφθεί η απόλυτα συνειδητή και δραστήρια στάση του ως πολίτη.
Μονάδες 15
ΘΕΜΑ Δ
Η συντάκτρια του κριτηρίου δεν επιθυμεί να περιορίσει τη δημιουργική σκέψη των μαθητών για αυτό δεν προσέφερε κάποια υποδειγματική απάντηση στο συγκεκριμένο σημείο.
Μονάδες 30
δες και το κείμενο:
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ
Ο Μάης του ’68
Ο Δεκέμβρης του ’44
Πιο πρόσφατος ο Νοέμβρης του ’73
Σήμερα ενδείξεις μόνο χρονολογικές
Κι οι επίγονοι επιλήσμονες σαν πάντα
Μη βάζετε πια σημάδια σε λέξεις
Σε σπίτια ερειπωμένα ή σε τραγούδια παλιά
Πάντα θα βρίσκετε το δρόμο σας
Και πάντα θα τον χάνετε
Αναζητώντας κάθε τόσο καινούργιους θεούς.ύς
Κλείτος Κύρου
ΔΕΣ:http://archeia.moec.gov.cy/sm/297/thesssaloniki_meres_1969_anagnostakis.pdf
