Η αρχαία και σύγχρονη γη της Κασσώπης
Γράφει ο Νίκος Βατόπουλος (αναδημοσίευση από την Καθημερινή)
Ορισμένες φορές αρκεί να μπορέσεις να δεις ένα όραμα, να κατανοήσεις, να νιώσεις ότι η ανάπτυξη ξεκινάει από την εφαρμογή των ιδεών που έχουν εμπνευσμένοι άνθρωποι. Η Ηπειρος ξεδιπλώθηκε για μια ακόμη φορά στις αισθήσεις μας, ως μία αρχαία και σύγχρονη γη, γεμάτη ανεξάντλητες δυνατότητες. Παίρνεις δύναμη όταν ακούς ανθρώπους που έχουν επάρκεια στον τομέα τους και πίστη στο αύριο. Και αυτό ακριβώς είναι το κλίμα σε κάθε συνάντηση που οργανώνει το «Διάζωμα». Γιατί αυτή η κυψέλη δημιουργικότητας που κάθε φορά συναντιέται, απαρτίζεται από αρχαιολόγους, αρχιτέκτονες, επιχειρηματίες, διανοούμενους, δημόσιους λειτουργούς, εκπροσώπους ιδρυμάτων, ανθρώπους που έχουν παλέψει για έργα και ιδέες, με αποτέλεσμα και θετική αλληλεπίδραση.
Ετσι, λοιπόν, όταν φθάσαμε για μια ακόμη φορά στον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Κασσώπης, υπήρχε το ψυχικό υπόβαθρο και το καύσιμο υλικό. Η Κασσώπη είναι σαν μια αετοφωλιά κουρνιασμένη σε ένα οροπέδιο, σε ύψος περίπου 600 μ., με θέα προς το Ιόνιο και τον Αμβρακικό Κόλπο. Νιώθει κανείς εδώ την ακμή των Ηπειρωτών τον 3ο αι. π.Χ., αισθάνεται την αρχέγονη αύρα των ορεινών όγκων. Το βλέμμα στρέφεται ψηλά και αντικρίζει το μνημείο του Ζαλόγγου με τις Σουλιώτισσες του Γιώργου Ζογγολόπουλου. Είναι μια συνομιλία.
Η Ηπειρος έχει ορισμένα συγκριτικά πλεονεκτήματα (γεωγραφικά, ιστορικά), πέραν του απολύτως πρακτικού γεγονότος ότι η «Πολιτιστική Διαδρομή» της, έτσι όπως την οραματίστηκε ο Σταύρος Μπένος μέσω του «Διαζώματος», είναι πλέον αρκετά ώριμη, έχει την υποστήριξη της περιφέρειας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των αρχαιολόγων, πολλών επιχειρήσεων, ανθρώπων του τουρισμού, των οδικών υποδομών και της παραγωγής. Είναι ένα σχέδιο πιο μπροστά από ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα, που καθώς θα ξεδιπλώνεται, θα συμπαρασύρει και θα «υποχρεώνει» σε σεβασμό και ενίσχυση. Απαιτήθηκε χρόνος να γίνει αντιληπτό ότι η κοινωνία των πολιτών μπορεί να γεννήσει ρεαλιστικά οράματα και να συμβάλει στην ανάπτυξη. Η παράδοση μελετών αποκατάστασης αρχαίων θεάτρων, π.χ., από το «Διάζωμα» στο κράτος είναι ένα δώρο των πολιτών στη χώρα για κοινό όφελος. Είναι πατριωτισμός.
Η αρχαία Κασσώπη έχει γίνει σταδιακά προορισμός πολλών επισκεπτών, καθώς γίνεται ολοένα και πιο γνωστή η ομορφιά της. Βρίσκεται στη νότιο Ηπειρο, στον νομό Πρεβέζης, κοντά στον ποταμό Λούρο και τον Αμβρακικό. Σε νοητή ευθεία προς Νότον, είναι η Νικόπολη, η υπέρλαμπρη πόλη του ρωμαϊκού κόσμου, προς Ανατολάς είναι η Αμβρακία, προς τα Ιωάννινα είναι η μοναδική Δωδώνη και προς την Ηγουμενίτσα, κοντά στον ποταμό Καλαμά, είναι ένας άλλος ξεχωριστός τόπος, τα Γίτανα. Αυτή η εξακτίνωση με κόμβους τα αρχαία θέατρα και τις ακμάζουσες πόλεις της Ηπείρου είναι το σύστημα των αιμοφόρων αγγείων που μπορεί να δώσει ευημερία σε όλους τους νομούς. Συνδέεται με τους νέους αυτοκινητοδρόμους, με τη νέα λογική ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, που ζητεί συνέργειες και βιωσιμότητα, με τον νέας γενιάς τουρισμό και με τους νέους παραγωγούς που αγαπούν τη γη και αντιλαμβάνονται τον τρόπο με τον οποίον κινείται το διεθνές σύστημα προσφοράς και ζήτησης. Πάνω από όλα όμως είναι η δροσιά και η ορμή της νέας σκέψης, την οποία συλλέγει το «Διάζωμα» σαν μέλισσα σε αγρούς.
Η Κασσώπη έχει αυτό το θαυμαστό θέατρο που πλέον έχει μπει σε ράγες αποκατάστασης, καθώς το «Διάζωμα» έχει αναθέσει στους αρχιτέκτονες Λεωνίδα Λεοντάρη και Ιουλία Στάμου. Στη Νικόπολη, το επίσης θαυμαστό θέατρο αναστηλώνεται από τους αρχιτέκτονες Θέμη Μπιλή και Μαρία Μαγνήσαλη, και είναι πλέον απολύτως ρεαλιστικό να σκεφτούμε ότι σε μερικά χρόνια θα απολαμβάνουμε παραστάσεις σε αυτούς τους μοναδικούς τόπους. Αλλωστε, ο Σταύρος Μπένος διατύπωσε την πρόταση δημιουργίας ενός καλλιτεχνικού φεστιβάλ υψηλού κύρους και διεθνούς προφίλ που θα δένει όλους αυτούς τους χώρους και θα προωθεί διαρκώς το νέο branding της Ηπείρου.
Στην άκρη της αρχαίας πόλης της Κασσώπης, είναι το θέατρο. Από εκεί νιώθεις όλη τη γεωμορφία της Ηπείρου, την αρχέγονη δύναμη της Φύσης, την ομορφιά της ζωής. Το θέατρο είναι πέρα από τα σφιχτοδεμένα διώροφα σπίτια της Κασσώπης, με μόνο, πλέον, τη λίθινη βάση να σώζεται, πέρα από τα άλλα δημόσια κτίρια και το μοναδικό belvedere προς τη θάλασσα. Η Ηπειρος είναι μία ανεξάντλητη εμπειρία.