Δημόσια εκπαίδευση για όλα τα προσφυγόπουλα
άρθρο στην εφημερίδα ΠΡΙΝ
Δημόσια εκπαίδευση για όλα τα προσφυγόπουλα
Γράφουν: Γανιάρη Έφη, Κανελλοπούλου Δώρα, Κασβίκη Βιβή, Ρέππα Ντίνα
Βρισκόμαστε τέσσερις μήνες μετά την υπογραφή της συμφωνίας ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία και την έναρξη της εφαρμογής της. Οι συνθήκες έχουν σκληρύνει εξαιρετικά, οι πρόσφυγες έχουν εγκλωβιστεί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, χωρίς χαρτιά, χωρίς δικαιώματα, χωρίς να μπορούν να μετακινηθούν στους τόπους που επιθυμούν. 60.000 άνθρωποι, που σώθηκαν από τις βόμβες του πολέμου, τη φτώχεια και από πολιτικές και κοινωνικές διώξεις, ζουν σε συνθήκες αθλιότητας, πολλοί από αυτούς αποκομμένοι από κατοικημένες περιοχές, με περιστολή των στοιχειωδών δημοκρατικών και αστικών δικαιωμάτων τους. Στην πραγματικότητα ισχύουν συνθήκες σοβαρότατης παρακώλυσης μέχρι και απαγόρευσης της ελεύθερης επικοινωνίας τους. Υπάρχει ωράριο εισόδου και εξόδου των προσφύγων από τα στρατόπεδα (συνήθως 9.00 π.μ.-9.00 μ.μ.). Σε αυτό, πρέπει να συνυπολογιστεί η έλλειψη μέσω μεταφοράς στα στρατόπεδα που βρίσκονται μακριά από τον οικιστικό ιστό και τις πόλεις. Ταυτόχρονα, η απαγόρευση ελεύθερης εισόδου, των συνδικάτων, του Συντονισμού Εργατικών Σωματείων, Φοιτητικών Συλλόγων και Συλλογικοτήτων, αλληλέγγυων ομάδων, των πολιτικών οργανώσεων όπως η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και μάλιστα λόγω της «αντικυβερνητικής προπαγάνδας» που αυτά πραγματοποιούν, ξεπερνά τα όρια του αυταρχισμού και φτάνει στα όρια του ολοκληρωτισμού! Ο περιορισμός του επιτρεπόμενου αριθμού των επισκεπτών σε 3 έως 5, η υποχρέωση να γίνεται 10 ημέρες νωρίτερα η αίτηση άδειας επίσκεψης, η ευκολία απαγόρευσης της εισόδου με διάφορες προφάσεις και δικαιολογίες και τέλος η απαίτηση να δίνονται τα ονόματα και ο αριθμός των δελτίων ταυτότητας των επισκεπτών, αποκαλύπτει τις κυβερνητικές επιδιώξεις.
Για όλα τα παραπάνω ο Συντονισμός έχει βγάλει πλήθος ανακοινώσεων μια και κατ’ επανάληψη έχει εμποδιστεί η είσοδός του στα στρατόπεδα, από το Ελληνικό, το Σχιστό, τη Μαλακάσα, μέχρι το Κουτσόχερο, τη Θεσσαλονίκη και δεκάδες άλλων περιπτώσεων. Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση τρέμει την επικοινωνία των προσφύγων με το εργατικό κίνημα και τις αλληλέγγυες συλλογικότητες και την πολιτική όσμωση τους. Τρέμει την ταξική αλληλεγγύη που καταγγέλλει την κυβερνητική και ΕυρωΕνωσιακή πολιτική στο προσφυγικό και επιδιώκει να συνευρεθεί κινηματικά και πολιτικά με τους πρόσφυγες. Φυσικά, την ίδια στιγμή, κυκλοφορούν ελεύθερα κάθε λογής ΜΚΟ που λυμαίνονται το δημόσιο χρήμα που δίνεται για τους πρόσφυγες.
Σε αυτά τα πλαίσια ξεδιπλώνεται η κυβερνητική πολιτική σε όλα τα ζητήματα, από τη στέγαση, την περίθαλψη και την εκπαίδευση ως τα ζητήματα του ασύλου, των χαρτιών, των δικαιωμάτων.
Το δόγμα της κυβέρνησης στην πράξη, αντιμετωπίζει τους πρόσφυγες ως παράνομους που η περιστολή των δικαιωμάτων τους σε όλα τα επίπεδα και στην εκπαίδευση, είναι αναγκαία προϋπόθεση για την απρόσκοπτη εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας.
Τα σχολεία έκλεισαν, οι εγγραφές ολοκληρώθηκαν και δεν υπήρξε καμία απολύτως κυβερνητική πρωτοβουλία για εγγραφή των προσφυγόπουλων στη δημόσια εκπαίδευση. Οι συνθήκες εγκλεισμού των προσφύγων, η εξορία τους σε τόπους απομόνωσης δεν επιδέχονται εξαιρέσεις. Η εκπαίδευση των προσφυγόπουλων στα δημόσια σχολεία ανοίγει το δρόμο για επικοινωνία με τον έξω κόσμο και αυτό είναι το απαγορευτικό όριο της κυβερνητικής πολιτικής.
Γι’ αυτό ο αγώνας του εκπαιδευτικού κι εργατικού κινήματος αλλά και συνολικά του αλληλέγγυου κινήματος για την ένταξη όλων των προσφυγόπουλων στη δημόσια εκπαίδευση είναι μέγιστης σημασίας. Η μάχη αυτή αφορά κυρίως τους πρόσφυγες και μετανάστες που βρίσκονται εγκλωβισμένοι μέσα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, στους υποτιθέμενους χώρους «φιλοξενίας», γιατί εκεί ζουν οι χιλιάδες των προσφύγων και σε αυτούς συμπυκνώνεται όλη η κυβερνητική γραμμή.
Τα αιτήματα για την εκπαίδευση των παιδιών αυτών βασίζονται σε τρεις σημαντικές παραδοχές:
- Η εκπαίδευση αποτελεί βασικό δικαίωμα όλων και πρέπει να παρέχεται δωρεάν και δημόσια σε όσους ζουν στην Ελλάδα. Ιδιαίτερα για τις ευπαθείς ομάδες όπως είναι οι πρόσφυγες, οι υποχρεώσεις του κράτους είναι αυξημένες, γιατί αυτές οι ομάδες έχουν μεγαλύτερα προβλήματα. Τα παιδιά είναι εξαιρετικά επιβαρυμένα εξαιτίας των εμπειριών και των ψυχικών τραυμάτων. Προέρχονται από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα όπου η εκπαίδευση ίσως και να μην αποτελούσε κατακτημένο αγαθό. Το κράτος έχει την υποχρέωση να δημιουργήσει τις συνθήκες εκείνες ώστε να άρει όλες τις δυστοκίες και τις δυσκολίες και να πείσει για την ανάγκη παρακολούθησης του σχολείου.
- Η εκπαίδευση των παιδιών των προσφύγων και των μεταναστών για να οδηγεί στο επιδιωκόμενο αποτέλεσμα χρειάζεται να πραγματοποιηθεί με συνεκπαίδευση μέσα στο δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης, μαζί με τα υπόλοιπα παιδιά. Η γκετοποίηση, οδηγεί στον αποκλεισμό τους από τον κοινωνικό ιστό, δεν τα εντάσσει, αποτελεί εμπόδιο για τη μόρφωσή τους και φυσικά δυσχεραίνει και ακυρώνει την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας που είναι βασικός και αναγκαίος όρος για την ομαλή παραμονή τους στη χώρα.
3. Είναι σαφές ότι την εκπαίδευση χρειάζεται να την ασκούν επαγγελματίες εκπαιδευτικοί που θα εργάζονται στο δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης και όχι να εξαρτάται από περιστασιακές και ευκαιριακές δομές όπως ο εθελοντισμός και οι ΜΚΟ.
Η πραγματικότητα αποδεικνύει ότι μέχρι τώρα τίποτα δεν ανταποκρίνεται στις τρεις παραπάνω προϋποθέσεις. Με βάση τα στοιχεία πρόσφατης έρευνας του Υπουργείου Παιδείας εξάγονται τα τρανταχτά συμπεράσματα της πλήρους απουσίας κρατικού σχεδιασμού, της ακαταλληλότητας των χώρων διενέργειας των όποιων εκπαιδευτικών παρεμβάσεων, της γκετοποίησης, των απάνθρωπων συνθηκών διαβίωσης των προσφύγων και βέβαια η υπερδιείσδυση για άλλη μια φορά των απανταχού ΜΚΟ.
Πιο συγκεκριμένα, στα 40 Κέντρα φιλοξενίας καταγράφονται 105 εκπαιδευτικού τύπου παρεμβάσεις για παιδιά, οι οποίες οργανώνονται από 76 ετερογενείς φορείς όπως ΜΚΟ διεθνείς ή ελληνικές, διάφορες συλλογικότητες (σύλλογοι, ενώσεις κλπ), πανεπιστήμια, αλληλέγγυες ομάδες κλπ. Σε αυτούς τους φορείς πρέπει να προστεθούν και 7 περιπτώσεις οργάνωσης μαθημάτων από τους ίδιους τους πρόσφυγες που διαμένουν στους καταυλισμούς. Υπάρχουν Κέντρα με πολύ μεγάλο πληθυσμό (π.χ. Ελληνικό ) όπου παρατηρείται εξαιρετικά περιορισμένη έως ανύπαρκτη παρέμβαση. Στο ένα τρίτο των περιπτώσεων (περίπου 35%) οι εκπαιδευτικές παρεμβάσεις των φορέων υλοποιούνται από έμμισθους συνεργάτες (ΜΚΟ), στις υπόλοιπες πρόκειται για εθελοντές. Από τις παρεμβάσεις που οργανώνονται στα δύο τρίτα περίπου των περιπτώσεων πρόκειται για παιδαγωγικές δράσεις δημιουργικής απασχόλησης, παιχνιδιών, ζωγραφικής ή και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης. Οι παιδαγωγικές εκπαιδευτικές δράσεις οργανώνονται κατά κύριο λόγο μέσα στα στρατόπεδα. Είναι πολύ περιορισμένες οι περιπτώσεις όπου οργανώνονται δραστηριότητες εκτός δομών (μουσεία, βιβλιοθήκες κ.τ.λ.). Αναφορικά με την επάρκεια και την καταλληλότητα του συνόλου των χώρων που έχουν δημιουργηθεί για να φιλοξενήσουν δραστηριότητες με παιδιά διαπιστώνονται όχι μόνο βασικές ελλείψεις, αλλά και ακατάλληλες συνθήκες, οι οποίες σε αρκετές περιπτώσεις κρίνεται ότι εκθέτουν τους συμμετέχοντες σε κινδύνους.
Αξίζει να υπογραμμιστεί εδώ πως ο συνολικός αριθμός των ανήλικων προσφύγων (0-18 ετών) είναι περίπου 37% του συνολικού πληθυσμού και σύμφωνα με εκτιμήσεις στο συγκεκριμένο πληθυσμό των Κέντρων που καταγράφηκαν, τα παιδιά ηλικίας 4-15 (οι ηλικίες που αφορούν την προσχολική και υποχρεωτική εκπαίδευση) θα πρέπει να είναι περίπου 8.000-8.500.
