- Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι (1912-1913)
Οι αιτίες :
- Οι ελπίδες ότι οι Νεότουρκοι θα έδιναν δικαιώματα στους αλλοεθνείς διαψεύστηκαν. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία επεδίωκε τον πλήρη εκτουρκισμό του κράτους της. Έτσι, αναζωπυρώθηκαν τα εθνικά αισθήματα των Ελλήνων, των Βουλγάρων και των Σέρβων, που ήθελαν να προστατεύσουν τους ομοεθνείς τους από τους Νεότουρκους και να πάρουν εδάφη από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
- Η Γερμανία (με την οικονομική διείσδυση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από τα τέλη του 19ουαιώνα), η Ιταλία (που το 1911 είχε επιτεθεί στην τουρκική Λιβύη και από το 1912 κατείχε τα πρώην τουρκικά Δωδεκάνησα) και η Αυστροουγγαρία (που είχε αναλάβει από το 1878 τη διοίκηση της τουρκικής Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και από το 1908 την προσάρτησε) έπλητταν τα συμφέροντα των Άγγλων, των Γάλλων και των Ρώσων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Οι συμμαχίες
Στην αρχή ο Βενιζέλος ακολούθησε ήπια τακτική απέναντι στις προκλήσεις των Νεότουρκων επειδή εκτιμούσε ότι η Ελλάδα δεν ήταν έτοιμη για πόλεμο. Αργότερα όμως, βλέποντας ότι ο πόλεμος πλησιάζει έκανε συμμαχία (την άνοιξη του 1912) με τη Βουλγαρία, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο.
Ο Α’ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (Οκτώβριος 1912 – Μάιος 1913)
Η αφορμή
Στις αρχές Οκτωβρίου του 1912 οι Βαλκάνιοι σύμμαχοι ζήτησαν από τον σουλτάνο να σέβεται τα δικαιώματα των χριστιανικών εθνοτήτων που ζούσαν στην Τουρκία και να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις προς όφελός τους. Ο σουλτάνος φάνηκε απρόθυμος κι αυτή ήταν η αφορμή του πολέμου.
Οι κινήσεις των συμμάχων
- Ο ελληνικός στρατός με αρχηγό τον διάδοχο Κωνσταντίνο εισέβαλε στη Μακεδονία κι άρχισε να απελευθερώνει αρκετές περιοχές της.
- Οι Σέρβοι κατέλαβαν τα Σκόπια και το Μοναστήρι και έφτασαν ως το Δυρράχιο της σημερινής Αλβανίας.
- Οι Βούλγαροι κατέλαβαν την Ανατολική Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη, φθάνοντας έξω από την Κωνσταντινούπολη. Παράλληλα κατευθύνονταν προς τη Θεσσαλονίκη.
Οι ελληνικές επιτυχίες
Μπροστά στον κίνδυνο οι Βούλγαροι να καταλάβουν τη Θεσσαλονίκη, ο Βενιζέλος πίεσε τον Κωνσταντίνο και τελικά τον έπεισε, παρά τις αντιρρήσεις του να κινηθεί γρήγορα προς την Θεσσαλονίκη. Πράγματι, ο ελληνικός στρατός πρόλαβε τους Βούλγαρους και απελευθέρωσε την πόλη το απόγευμα της 26ης Οκτωβρίου του 1912. Λίγες μέρες αργότερα έφτασε στη Θεσσαλονίκη ο βασιλιάς Γεώργιος. Στη συνέχεια, ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε και τα Ιωάννινα (22 Φεβρουαρίου 1913) και εξασφάλισε τον έλεγχο όλης της Ηπείρου.
