Θέμα έκθεσης: η γλωσσομάθεια
ΘΕΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ: «Φανταστείτε ότι γράφετε ένα άρθρο για την εφημερίδα του σχολείου σας
Να αναπτύξετε τους λόγους για τους οποίους είναι απαραίτητη η γνώση μιας ή περισσοτέρων
ξένων γλωσσών στο σύγχρονο κόσμο»
Να αναπτύξετε τους λόγους για τους οποίους είναι απαραίτητη η γνώση μιας ή περισσοτέρων
ξένων γλωσσών στο σύγχρονο κόσμο»
1.Δομή: Τίτλος-Πρόλογος-Κυρίως θέμα-Επίλογος-Υπογραφή του άρθρου
Τίτλος: Εφόσον πρόκειται για άρθρο σε εφημερίδα χρειαζόμαστε κάποιον κατάλληλο
τίτλο, όπως π.χ. «Τα οφέλη από τη γλωσσομάθεια» ή «Η χρησιμότητα των ξένων
γλωσσών στο σύγχρονο κόσμο» κ.τ.λ.
τίτλο, όπως π.χ. «Τα οφέλη από τη γλωσσομάθεια» ή «Η χρησιμότητα των ξένων
γλωσσών στο σύγχρονο κόσμο» κ.τ.λ.
Πρόλογος: ο πρόλογος πρέπει να προειδοποιεί με περιεκτικό τρόπο τον
αναγνώστη για το περιεχόμενο όσων θα πούμε. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε
καταρχήν έναν ορισμό της γλωσσομάθειας («Στην εποχή μας η γλωσσομάθεια, δηλαδή
η ικανότητα να χειριζόμαστε μια ή περισσότερες ξένες γλώσσες πέρα από τη μητρική
μας, είναι περισσότερο απαραίτητη από ποτέ»). Στη συνέχεια εξηγούμε γιατί
η γλωσσομάθεια είναι τόσο απαραίτητη ειδικά στην εποχή μας («Το άνοιγμα
των συνόρων μεταξύ των κρατών, η ανάπτυξη των συγκοινωνιών και
της ηλεκτρονικής επικοινωνίας, οι παγκόσμιες οικονομικές δραστηριότητες φέρνουν
ολοένα και πιο συχνά σε επαφή ανθρώπους από όλα τα μέρη του κόσμου»). Κλείνουμε
τον πρόλογο συνοψίζοντας τη δομή του κυρίως θέματος που θα ακολουθήσει («Συνεπώs
η γνώση των ξένων γλωσσών είναι αναγκαία από οικονομική-επαγγελματική,
πνευματική και πολιτιστική άποψη»).
αναγνώστη για το περιεχόμενο όσων θα πούμε. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε
καταρχήν έναν ορισμό της γλωσσομάθειας («Στην εποχή μας η γλωσσομάθεια, δηλαδή
η ικανότητα να χειριζόμαστε μια ή περισσότερες ξένες γλώσσες πέρα από τη μητρική
μας, είναι περισσότερο απαραίτητη από ποτέ»). Στη συνέχεια εξηγούμε γιατί
η γλωσσομάθεια είναι τόσο απαραίτητη ειδικά στην εποχή μας («Το άνοιγμα
των συνόρων μεταξύ των κρατών, η ανάπτυξη των συγκοινωνιών και
της ηλεκτρονικής επικοινωνίας, οι παγκόσμιες οικονομικές δραστηριότητες φέρνουν
ολοένα και πιο συχνά σε επαφή ανθρώπους από όλα τα μέρη του κόσμου»). Κλείνουμε
τον πρόλογο συνοψίζοντας τη δομή του κυρίως θέματος που θα ακολουθήσει («Συνεπώs
η γνώση των ξένων γλωσσών είναι αναγκαία από οικονομική-επαγγελματική,
πνευματική και πολιτιστική άποψη»).
Κυρίως θέμα: χρησιμοποιούμε μια σειρά από συνδετικές λέξεις ή εκφράσεις,
για να τακτοποιήσουμε τις σκέψεις και να διευκολύνουμε τον αναγνώστη
να παρακολουθήσει τη λογική μας: Καταρχήν, έπειτα, στη συνέχεια, ακόμη, επιπλέον, επιπρόσθετα, τέλος κ.τ.λ.
για να τακτοποιήσουμε τις σκέψεις και να διευκολύνουμε τον αναγνώστη
να παρακολουθήσει τη λογική μας: Καταρχήν, έπειτα, στη συνέχεια, ακόμη, επιπλέον, επιπρόσθετα, τέλος κ.τ.λ.
Ομαδοποιούμε τα επιχειρήματά μας σε λόγους α) οικονομικούς-επαγγελματικούς / β) πνευματικούς / γ) πολιτιστικούς
*Οικονομικοί-επαγγελματικοί λόγοι:
- Η επαρκής γνώση ξένων γλωσσών βοηθά τον άνθρωπο στο να βρει μια θέση
εργασίας ή να εξελιχθεί στο επάγγελμά του. Σε μια σειρά από επαγγέλματα
δεν νοείται να μην γνωρίζεις μια ξένη γλώσσα: εμπόριο με το εξωτερικό, τουριστικά
επαγγέλματα (ξεναγοί, σερβιτόροι, ξενοδόχοι, εστιάτορες), διδασκαλία ξένων γλωσσών
στο σχολείο ή στα φροντιστήρια, μεταφραστές.
εργασίας ή να εξελιχθεί στο επάγγελμά του. Σε μια σειρά από επαγγέλματα
δεν νοείται να μην γνωρίζεις μια ξένη γλώσσα: εμπόριο με το εξωτερικό, τουριστικά
επαγγέλματα (ξεναγοί, σερβιτόροι, ξενοδόχοι, εστιάτορες), διδασκαλία ξένων γλωσσών
στο σχολείο ή στα φροντιστήρια, μεταφραστές.
- Ο επαγγελματίας που γνωρίζει ξένες γλώσσες μπορεί να πάρει ιδέες και
γνώσεις από ξένους συναδέλφους του για το πώς να αναπτύξει την επιχείρησή του,
ποια προϊόντα έχουν ζήτηση, να γνωρίσει νέες τεχνικές, προόδους και ανακαλύψεις
στον τομέα που τον ενδιαφέρει.
γνώσεις από ξένους συναδέλφους του για το πώς να αναπτύξει την επιχείρησή του,
ποια προϊόντα έχουν ζήτηση, να γνωρίσει νέες τεχνικές, προόδους και ανακαλύψεις
στον τομέα που τον ενδιαφέρει.
- Ο νέος που θέλει να σπουδάσει μια επιστήμη σε βάθος πρέπει να μπορεί
να διαβάζει τα επιστημονικά βιβλία που είναι γραμμένα στις ξένες γλώσσες.
Μπορεί επίσης να σπουδάσει σε πανεπιστήμια του εξωτερικού.
να διαβάζει τα επιστημονικά βιβλία που είναι γραμμένα στις ξένες γλώσσες.
Μπορεί επίσης να σπουδάσει σε πανεπιστήμια του εξωτερικού.
**Πνευματικοί λόγοι:
-Ο άνθρωπος καλλιεργείται πνευματικά. Διευρύνει τους πνευματικούς του ορίζοντες.
Πλουτίζει τις γνώσεις και τη σκέψη του μαθαίνοντας ξένες γλώσσες. Μέσω
των ξένων γλωσσών κατανοεί καλύτερα και τη δική του γλώσσα, διαπιστώνοντας
τις διαφορές και τις ομοιότητες. Μπορεί να μελετήσει την ξένη κουλτούρα
και να γνωρίσει απευθείας τον ξένο πολιτισμό, ακούγοντας μουσική,
διαβάζοντας βιβλία, παρακολουθώντας ταινίες. Μαθαίνει την ιστορία
και τη λογοτεχνία ενός άλλου πολιτισμού.
Πλουτίζει τις γνώσεις και τη σκέψη του μαθαίνοντας ξένες γλώσσες. Μέσω
των ξένων γλωσσών κατανοεί καλύτερα και τη δική του γλώσσα, διαπιστώνοντας
τις διαφορές και τις ομοιότητες. Μπορεί να μελετήσει την ξένη κουλτούρα
και να γνωρίσει απευθείας τον ξένο πολιτισμό, ακούγοντας μουσική,
διαβάζοντας βιβλία, παρακολουθώντας ταινίες. Μαθαίνει την ιστορία
και τη λογοτεχνία ενός άλλου πολιτισμού.
***Πολιτιστικοί λόγοι:
-Με τη γνώση ξένων γλωσσών οι λαοί έρχονται σε βαθύτερη επαφή μεταξύ τους.
Γνωρίζουν καλύτερα ο ένας τον άλλο, μαθαίνουν τις συνήθειες, τα ήθη και τα έθιμα,
τον τρόπο σκέψης, γενικά τον πολιτισμό του άλλου λαού. Πλουτίζουν
ο ένας τον άλλο με τη ανταλλαγή ιδεών και αξιών και έρχονται πιο κοντά. Μπορούν
έτσι να λυθούν παρεξηγήσεις και μίση μεταξύ των λαών και να επικρατήσει παγκοσμίως
η ειρήνη, η δημοκρατία και η ελευθερία.
Γνωρίζουν καλύτερα ο ένας τον άλλο, μαθαίνουν τις συνήθειες, τα ήθη και τα έθιμα,
τον τρόπο σκέψης, γενικά τον πολιτισμό του άλλου λαού. Πλουτίζουν
ο ένας τον άλλο με τη ανταλλαγή ιδεών και αξιών και έρχονται πιο κοντά. Μπορούν
έτσι να λυθούν παρεξηγήσεις και μίση μεταξύ των λαών και να επικρατήσει παγκοσμίως
η ειρήνη, η δημοκρατία και η ελευθερία.
Επίλογος: Συνοψίζουμε σύντομα όσα είπαμε. Μπορούμε να ξεκινήσουμε
με μια φράση όπως «Συνοψίζοντας όσα ειπώθηκαν παραπάνω μπορούμε
να πούμε ότι» ή «Κλείνοντας αυτό το άρθρο» κ.τ.λ. και λέμε περιληπτικά
«η γλωσσομάθεια αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για την επαγγελματική και
πνευματική εξέλιξη του ανθρώπου, αλλά και ένα μέσο για την καλύτερη
γνωριμία και κατανόηση μεταξύ των λαών».
με μια φράση όπως «Συνοψίζοντας όσα ειπώθηκαν παραπάνω μπορούμε
να πούμε ότι» ή «Κλείνοντας αυτό το άρθρο» κ.τ.λ. και λέμε περιληπτικά
«η γλωσσομάθεια αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για την επαγγελματική και
πνευματική εξέλιξη του ανθρώπου, αλλά και ένα μέσο για την καλύτερη
γνωριμία και κατανόηση μεταξύ των λαών».
Αναρτήθηκε από Σταύρος Γκιργκένης
Έκθεση Α΄ Λυκείου: Γλωσσομάθεια
Ο όρος γλωσσομάθεια αναφέρεται στην εκμάθηση ξένων γλωσσών είτε
από καθαρά προσωπικό ενδιαφέρον είτε για πρακτικούς λόγους.
από καθαρά προσωπικό ενδιαφέρον είτε για πρακτικούς λόγους.
Είναι σαφές πως το επίπεδο γνώσης μιας ξένης γλώσσας ποικίλει αρκετά
από άτομο σε άτομο, καθώς η άριστη εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας
που επιτρέπει την απόλυτα άνετη χρήση του γραπτού και του προφορικού
λόγου δεν είναι εύκολη και απαιτεί μεγάλη αφοσίωση.
από άτομο σε άτομο, καθώς η άριστη εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας
που επιτρέπει την απόλυτα άνετη χρήση του γραπτού και του προφορικού
λόγου δεν είναι εύκολη και απαιτεί μεγάλη αφοσίωση.
Η διαφοροποίηση στο επίπεδο γνώσης μιας ξένης γλώσσας σχετίζεται
αφενός με τους λόγους για τους οποίους επιχειρεί ένα άτομο να τη μάθει
κι αφετέρου με το είδος και την ποιότητα εξάσκησης που έχει αφιερώσει
στην εκμάθησή της. Ένα άτομο, για παράδειγμα, που πραγματοποιεί
τις σπουδές του σε μια ξένη χώρα και κατόπιν εργάζεται εκεί είναι λογικό
να κατακτά τη γλώσσα αυτή σε υψηλότερο επίπεδο απ’ ό,τι κάποιος
που τη μαθαίνει φροντιστηριακά και την εξασκεί περιστασιακά και μόνο.
αφενός με τους λόγους για τους οποίους επιχειρεί ένα άτομο να τη μάθει
κι αφετέρου με το είδος και την ποιότητα εξάσκησης που έχει αφιερώσει
στην εκμάθησή της. Ένα άτομο, για παράδειγμα, που πραγματοποιεί
τις σπουδές του σε μια ξένη χώρα και κατόπιν εργάζεται εκεί είναι λογικό
να κατακτά τη γλώσσα αυτή σε υψηλότερο επίπεδο απ’ ό,τι κάποιος
που τη μαθαίνει φροντιστηριακά και την εξασκεί περιστασιακά και μόνο.
Λόγοι που καθιστούν αναγκαία τη γλωσσομάθεια
Η δεδομένη οικονομική διασύνδεση μεταξύ των κρατών και οι συνεχείς
μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις, έχουν διαμορφώσει εκείνες τις συνθήκες
που δεν επιτρέπουν πια την εσωστρέφεια μήτε των λαών μήτε των ατόμων.
Η τεχνολογία, οι πληροφορίες και η εξέλιξη των επιστημών συνιστούν
κοινά αγαθά, που φέρνουν τους πολίτες του κόσμου πολύ πιο κοντά
σε σχέση με το παρελθόν. Η γλωσσομάθεια αποτελεί, άρα, τη μόνη
απάντηση στην ανάγκη των ανθρώπων να επωφεληθούν από τις
ποικίλες προοπτικές που προσφέρει η παγκοσμιοποίηση∙ η σταδιακή
δηλαδή δημιουργία μιας παγκόσμιας οικονομικής ζώνης, όπου τα προϊόντα
και οι άνθρωποι θα κινούνται ελεύθερα. Ειδικότερα:
μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις, έχουν διαμορφώσει εκείνες τις συνθήκες
που δεν επιτρέπουν πια την εσωστρέφεια μήτε των λαών μήτε των ατόμων.
Η τεχνολογία, οι πληροφορίες και η εξέλιξη των επιστημών συνιστούν
κοινά αγαθά, που φέρνουν τους πολίτες του κόσμου πολύ πιο κοντά
σε σχέση με το παρελθόν. Η γλωσσομάθεια αποτελεί, άρα, τη μόνη
απάντηση στην ανάγκη των ανθρώπων να επωφεληθούν από τις
ποικίλες προοπτικές που προσφέρει η παγκοσμιοποίηση∙ η σταδιακή
δηλαδή δημιουργία μιας παγκόσμιας οικονομικής ζώνης, όπου τα προϊόντα
και οι άνθρωποι θα κινούνται ελεύθερα. Ειδικότερα:
- Σε ό,τι αφορά τους πολίτες της Ελλάδας, το γεγονός ότι η χώρα μας
αποτελεί μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαμορφώνει ένα τελείως
διαφορετικό πλαίσιο δράσης των πολιτών σε σχέση με το παρελθόν,
εφόσον κάθε πολίτης έχει τη δυνατότητα να εργαστεί και να διαμείνει
σε όποιο άλλο κράτος μέλος της Ένωσης επιθυμεί. Ενώ, παράλληλα,
έχουν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις εκείνες που καθιστούν επιθυμητή
και αναγκαία την οικονομική συνεργασία με τα άλλα κράτη μέλη, επιτρέποντας
σε πλήθος ελληνικές επιχειρήσεις και εταιρείες να διεκδικούν συνεργασίες
και εμπορικές συναλλαγές με αντίστοιχες εταιρείες των άλλων Ευρωπαϊκών
κρατών.
αποτελεί μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαμορφώνει ένα τελείως
διαφορετικό πλαίσιο δράσης των πολιτών σε σχέση με το παρελθόν,
εφόσον κάθε πολίτης έχει τη δυνατότητα να εργαστεί και να διαμείνει
σε όποιο άλλο κράτος μέλος της Ένωσης επιθυμεί. Ενώ, παράλληλα,
έχουν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις εκείνες που καθιστούν επιθυμητή
και αναγκαία την οικονομική συνεργασία με τα άλλα κράτη μέλη, επιτρέποντας
σε πλήθος ελληνικές επιχειρήσεις και εταιρείες να διεκδικούν συνεργασίες
και εμπορικές συναλλαγές με αντίστοιχες εταιρείες των άλλων Ευρωπαϊκών
κρατών.
- Οι συνθήκες εμπορικών συναλλαγών και επαγγελματικών αλληλεπιδράσεων
με χώρες του εξωτερικού τοποθετούν τη γνώση ξένων γλωσσών στα
σημαντικότερα προσόντα που οφείλει να έχει ένας νέος προκειμένου
να απορροφηθεί από την έντονα ανταγωνιστική αγορά εργασίας.
με χώρες του εξωτερικού τοποθετούν τη γνώση ξένων γλωσσών στα
σημαντικότερα προσόντα που οφείλει να έχει ένας νέος προκειμένου
να απορροφηθεί από την έντονα ανταγωνιστική αγορά εργασίας.
- Η εκπληκτική διάδοση των νέων τεχνολογιών και της πληροφορικής
καθιστούν αναγκαία της γνώση της αγγλικής γλώσσας, ώστε να είναι
εφικτή τόσο η αξιοποίηση όλου του εύρους των προσφερόμενων δυνατοτήτων
όσο και η παρακολούθηση των τρεχουσών εξελίξεων στους αντίστοιχους
επιστημονικούς κλάδους.
καθιστούν αναγκαία της γνώση της αγγλικής γλώσσας, ώστε να είναι
εφικτή τόσο η αξιοποίηση όλου του εύρους των προσφερόμενων δυνατοτήτων
όσο και η παρακολούθηση των τρεχουσών εξελίξεων στους αντίστοιχους
επιστημονικούς κλάδους.
- Το γεγονός ότι ο τουριστικός τομέας είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένος
στην Ελλάδα συνδέεται με ευκαιρίες επαγγελματικής αποκατάστασης
για τους νέους ανθρώπους που γνωρίζουν καλά μία ή περισσότερες
ξένες γλώσσες. Ενώ, καθιστά αναγκαία την εκμάθηση ξένων γλωσσών
για εκείνους τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε περιοχές
που εντοπίζεται αυξημένη τουριστική κίνηση.
στην Ελλάδα συνδέεται με ευκαιρίες επαγγελματικής αποκατάστασης
για τους νέους ανθρώπους που γνωρίζουν καλά μία ή περισσότερες
ξένες γλώσσες. Ενώ, καθιστά αναγκαία την εκμάθηση ξένων γλωσσών
για εκείνους τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε περιοχές
που εντοπίζεται αυξημένη τουριστική κίνηση.
Τα οφέλη της γλωσσομάθειας
Η γλωσσομάθεια συνδέεται με τη δυνατότητα επαγγελματικής
aποκατάστασης και ανέλιξης, με τη διεύρυνση των γνώσεων και της
αντίληψης του ατόμου, αλλά και με τη δυνατότητα πιο ουσιαστικής
επικοινωνίας με ανθρώπους άλλων εθνικοτήτων. Ειδικότερα:
aποκατάστασης και ανέλιξης, με τη διεύρυνση των γνώσεων και της
αντίληψης του ατόμου, αλλά και με τη δυνατότητα πιο ουσιαστικής
επικοινωνίας με ανθρώπους άλλων εθνικοτήτων. Ειδικότερα:
- Η γλωσσομάθεια αποτελεί καίριο προσόν για την επαγγελματική
σταδιοδρομία του ατόμου. Οι σύγχρονες συνθήκες οικονομικής
δραστηριοποίησης φέρνουν σε συνεχή επαφή και συνεργασία
τις ελληνικές επιχειρήσεις με αντίστοιχες άλλων κρατών, γεγονός
που σημαίνει πως η γνώση ξένων γλωσσών αποτελεί αναγκαίο εφόδιο
για τους νέους ανθρώπους που εισέρχονται στον εργασιακό στίβο. Ιδίως,
μάλιστα, για τους νέους που έχουν τη φιλοδοξία να διεκδικήσουν
μελλοντικά υψηλόβαθμες θέσεις ευθύνης, η γνώση ξένων γλωσσών είναι,
εύλογα, απολύτως αναγκαίο προσόν.
σταδιοδρομία του ατόμου. Οι σύγχρονες συνθήκες οικονομικής
δραστηριοποίησης φέρνουν σε συνεχή επαφή και συνεργασία
τις ελληνικές επιχειρήσεις με αντίστοιχες άλλων κρατών, γεγονός
που σημαίνει πως η γνώση ξένων γλωσσών αποτελεί αναγκαίο εφόδιο
για τους νέους ανθρώπους που εισέρχονται στον εργασιακό στίβο. Ιδίως,
μάλιστα, για τους νέους που έχουν τη φιλοδοξία να διεκδικήσουν
μελλοντικά υψηλόβαθμες θέσεις ευθύνης, η γνώση ξένων γλωσσών είναι,
εύλογα, απολύτως αναγκαίο προσόν.
Πέρα, άλλωστε, από το γεγονός ότι η γλωσσομάθεια μπορεί
να αποτελέσει το κλειδί για την αποκατάσταση στην ελληνική
αγορά εργασίας, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και το πλήθος
δυνατοτήτων που προσφέρει για την επαγγελματική αποκατάσταση
σε χώρες του εξωτερικού. Με δεδομένες, άλλωστε, τις περιορισμένες
ευκαιρίες που υπάρχουν στον ελληνικό χώρο για μια ουσιαστικά
επιτυχημένη
καριέρα, το εξωτερικό αποτελεί πάντοτε σημαντική επιλογή για τους
νέους ανθρώπους που θέλουν για τον εαυτό τους μια προσοδοφόρα
επαγγελματική σταδιοδρομία.
να αποτελέσει το κλειδί για την αποκατάσταση στην ελληνική
αγορά εργασίας, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και το πλήθος
δυνατοτήτων που προσφέρει για την επαγγελματική αποκατάσταση
σε χώρες του εξωτερικού. Με δεδομένες, άλλωστε, τις περιορισμένες
ευκαιρίες που υπάρχουν στον ελληνικό χώρο για μια ουσιαστικά
επιτυχημένη
καριέρα, το εξωτερικό αποτελεί πάντοτε σημαντική επιλογή για τους
νέους ανθρώπους που θέλουν για τον εαυτό τους μια προσοδοφόρα
επαγγελματική σταδιοδρομία.
- Η γλωσσομάθεια επιτρέπει την πραγματοποίηση σπουδών σε ξένα
πανεπιστήμια. Οι νέοι που γνωρίζουν άριστα μια ξένη γλώσσα έχουν
τη δυνατότητα να φοιτήσουν σ’ ένα ξένο πανεπιστήμιο και να αποκομίσουν
έτσι την ξεχωριστή εμπειρία της γνωριμίας ενός διαφορετικού τρόπου
ζωής και αντίληψης. Ενώ, συνάμα, μπορούν να επωφεληθούν
από τις δυνατότητες επαγγελματικής αποκατάστασης που παρέχει
το πανεπιστήμιό τους και να παραμείνουν στη χώρα εκείνη.
πανεπιστήμια. Οι νέοι που γνωρίζουν άριστα μια ξένη γλώσσα έχουν
τη δυνατότητα να φοιτήσουν σ’ ένα ξένο πανεπιστήμιο και να αποκομίσουν
έτσι την ξεχωριστή εμπειρία της γνωριμίας ενός διαφορετικού τρόπου
ζωής και αντίληψης. Ενώ, συνάμα, μπορούν να επωφεληθούν
από τις δυνατότητες επαγγελματικής αποκατάστασης που παρέχει
το πανεπιστήμιό τους και να παραμείνουν στη χώρα εκείνη.
- Η γλωσσομάθεια προσφέρει πρόσβαση στη διεθνή βιβλιογραφία.
Οι νέοι που θα φοιτήσουν σε ελληνικά πανεπιστήμια θα διαπιστώσουν
πως ένα σημαντικό τμήμα της αναγκαίας βιβλιογραφίας είναι ξενόγλωσσο,
χωρίς να υπάρχουν ανάλογες ελληνικές μεταφράσεις. Η γνώση, επομένως,
ξένων γλωσσών αποτελεί ένα πολύτιμο προσόν ακόμη και για εκείνους
που θα προτιμήσουν να πραγματοποιήσουν τις σπουδές τους στην Ελλάδα.
Άλλωστε, η ανάγκη παρακολούθησης των διεθνών εξελίξεων σε κάθε επιστήμη,
με τη μελέτη των νέων συγγραμμάτων και ερευνών, καθιστά τη γλωσσομάθεια
απαραίτητη ακόμη και για τους ανθρώπους που έχουν ήδη ολοκληρώσει
τις σπουδές τους.
Οι νέοι που θα φοιτήσουν σε ελληνικά πανεπιστήμια θα διαπιστώσουν
πως ένα σημαντικό τμήμα της αναγκαίας βιβλιογραφίας είναι ξενόγλωσσο,
χωρίς να υπάρχουν ανάλογες ελληνικές μεταφράσεις. Η γνώση, επομένως,
ξένων γλωσσών αποτελεί ένα πολύτιμο προσόν ακόμη και για εκείνους
που θα προτιμήσουν να πραγματοποιήσουν τις σπουδές τους στην Ελλάδα.
Άλλωστε, η ανάγκη παρακολούθησης των διεθνών εξελίξεων σε κάθε επιστήμη,
με τη μελέτη των νέων συγγραμμάτων και ερευνών, καθιστά τη γλωσσομάθεια
απαραίτητη ακόμη και για τους ανθρώπους που έχουν ήδη ολοκληρώσει
τις σπουδές τους.
Η ανάγκη ή η προσωπική επιθυμία παρακολούθησης των εξελίξεων
σε διάφορους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας, δεν αφορά, βέβαια,
μόνο τον κλάδο σπουδών του κάθε ατόμου, εφόσον κάθε σύγχρονος άνθρωπος
θέλει να έχει μια σαφή εικόνα για την συντελούμενη πρόοδο και σ’ άλλους
τομείς, όπως είναι φυσικά αυτός της τεχνολογίας, της επιστήμης, αλλά
και της γενικότερης διανόησης, προκειμένου να είναι ενήμερος και να έχει
τη δυνατότητα να επωφελείται από κάθε νέο επίτευγμα. Η γνώση, άρα,
ξένων γλωσσών προσφέρει κι εδώ την πολύτιμη συνεισφορά της, εφόσον
μεγάλο μέρος αυτών των ερευνών κι αυτών των μελετών δεν μεταφράζεται
στην ελληνική γλώσσα ή καθυστερεί πολύ να μεταφραστεί.
σε διάφορους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας, δεν αφορά, βέβαια,
μόνο τον κλάδο σπουδών του κάθε ατόμου, εφόσον κάθε σύγχρονος άνθρωπος
θέλει να έχει μια σαφή εικόνα για την συντελούμενη πρόοδο και σ’ άλλους
τομείς, όπως είναι φυσικά αυτός της τεχνολογίας, της επιστήμης, αλλά
και της γενικότερης διανόησης, προκειμένου να είναι ενήμερος και να έχει
τη δυνατότητα να επωφελείται από κάθε νέο επίτευγμα. Η γνώση, άρα,
ξένων γλωσσών προσφέρει κι εδώ την πολύτιμη συνεισφορά της, εφόσον
μεγάλο μέρος αυτών των ερευνών κι αυτών των μελετών δεν μεταφράζεται
στην ελληνική γλώσσα ή καθυστερεί πολύ να μεταφραστεί.
- Η γλωσσομάθεια επιτρέπει την πληρέστερη ενημέρωση του ατόμου. Ένα
βασικό ζητούμενο για τους πολίτες των σύγχρονων κοινωνιών είναι
η όσο γίνεται πιο αντικειμενική και πλήρης ενημέρωση σχετικά με τις
οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις. Ζητούμενο που οδηγεί συχνά
στην ανάγκη ανάγνωσης ή παρακολούθησης των ειδήσεων
από τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης άλλων κρατών, προκειμένου
να συγκριθεί η δική τους οπτική και τα δικά τους στοιχεία
με τα ανάλογα των εγχώριων μέσων ενημέρωσης. Η γνώση
ξένων γλωσσών επιτρέπει στο άτομο να επιτύχει απρόσκοπτα
αυτή τη σφαιρικότερη ενημέρωση, εφόσον μπορεί να ανατρέξει
απευθείας στο πρωτότυπο υλικό των διεθνών μέσων
ενημέρωσης, χωρίς να βασίζεται στην -κάποτε
παραποιημένη- απόδοσή τους από τους Έλληνες δημοσιογράφους.
βασικό ζητούμενο για τους πολίτες των σύγχρονων κοινωνιών είναι
η όσο γίνεται πιο αντικειμενική και πλήρης ενημέρωση σχετικά με τις
οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις. Ζητούμενο που οδηγεί συχνά
στην ανάγκη ανάγνωσης ή παρακολούθησης των ειδήσεων
από τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης άλλων κρατών, προκειμένου
να συγκριθεί η δική τους οπτική και τα δικά τους στοιχεία
με τα ανάλογα των εγχώριων μέσων ενημέρωσης. Η γνώση
ξένων γλωσσών επιτρέπει στο άτομο να επιτύχει απρόσκοπτα
αυτή τη σφαιρικότερη ενημέρωση, εφόσον μπορεί να ανατρέξει
απευθείας στο πρωτότυπο υλικό των διεθνών μέσων
ενημέρωσης, χωρίς να βασίζεται στην -κάποτε
παραποιημένη- απόδοσή τους από τους Έλληνες δημοσιογράφους.
- Η γλωσσομάθεια διασφαλίζει τη διεύρυνση της αντίληψης του ατόμου.
Η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας φανερώνει στο άτομο τον
ιδιαίτερο τρόπο
θέασης των πραγμάτων που έχουν οι φυσικοί ομιλητές
της γλώσσας αυτής,
μιας και σε κάθε γλώσσα -στις εκφραστικές και συντακτικές της
δομές- αποτυπώνεται η ξεχωριστή αντίληψη του κάθε λαού. Πλήθος
λέξεων και εκφράσεων εμπεριέχουν -πέρα από την πιθανή
ερμηνεία τους- μια συγκινησιακή φόρτιση που μεταφέρει
ιστορικές μνήμες,
κοινωνικές αντιλήψεις και στάσεις ζωής. Έτσι, όσο το άτομο εμβαθύνει
στη γνώση της συγκεκριμένης γλώσσας τόσο περισσότερο αποκαλύπτει
τον ιδιαίτερο χρωματισμό των λέξεων, το νοηματικό τους φορτίο και
τη συγκινησιακή τους αξία.
Η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας φανερώνει στο άτομο τον
ιδιαίτερο τρόπο
θέασης των πραγμάτων που έχουν οι φυσικοί ομιλητές
της γλώσσας αυτής,
μιας και σε κάθε γλώσσα -στις εκφραστικές και συντακτικές της
δομές- αποτυπώνεται η ξεχωριστή αντίληψη του κάθε λαού. Πλήθος
λέξεων και εκφράσεων εμπεριέχουν -πέρα από την πιθανή
ερμηνεία τους- μια συγκινησιακή φόρτιση που μεταφέρει
ιστορικές μνήμες,
κοινωνικές αντιλήψεις και στάσεις ζωής. Έτσι, όσο το άτομο εμβαθύνει
στη γνώση της συγκεκριμένης γλώσσας τόσο περισσότερο αποκαλύπτει
τον ιδιαίτερο χρωματισμό των λέξεων, το νοηματικό τους φορτίο και
τη συγκινησιακή τους αξία.
Σημαντικό κέρδος, ως προς αυτό, προσφέρει η μελέτη της λογοτεχνίας
κάθε λαού, εφόσον μαζί με την καλύτερη εμπέδωση της χρήσης
των λέξεων προκύπτει κι η ανακάλυψη ιδεών και αντιλήψεων
που χαρακτηρίζουν τον ξέχωρο τρόπο σκέψης του εκάστοτε έθνους.
Ανάλογα οφέλη, άλλωστε, προκύπτουν από τη συνομιλία με φυσικούς
ομιλητές της κάθε γλώσσας, μιας και το άτομο έρχεται σε άμεση επαφή
αφενός με τη ζωντανή χρήση της γλώσσας και αφετέρου με όσα συνιστούν
τις τρέχουσες αντιλήψεις του συγκεκριμένου λαού, αλλά και με τη συλλογική
του μνήμη και γνώση.
κάθε λαού, εφόσον μαζί με την καλύτερη εμπέδωση της χρήσης
των λέξεων προκύπτει κι η ανακάλυψη ιδεών και αντιλήψεων
που χαρακτηρίζουν τον ξέχωρο τρόπο σκέψης του εκάστοτε έθνους.
Ανάλογα οφέλη, άλλωστε, προκύπτουν από τη συνομιλία με φυσικούς
ομιλητές της κάθε γλώσσας, μιας και το άτομο έρχεται σε άμεση επαφή
αφενός με τη ζωντανή χρήση της γλώσσας και αφετέρου με όσα συνιστούν
τις τρέχουσες αντιλήψεις του συγκεκριμένου λαού, αλλά και με τη συλλογική
του μνήμη και γνώση.
Η συζήτηση με άτομα άλλων εθνοτήτων είναι πάντοτε αποκαλυπτική για τον
τρόπο με τον οποίο έχουν μάθει να αντιλαμβάνονται και να ερμηνεύουν
την πραγματικότητα, γεγονός που πλουτίζει την κατανόηση του ατόμου
για τις επιμέρους εθνότητες και πολύ περισσότερο του προσφέρει
την ευκαιρία να αντικρίσει τον κόσμο μέσα από μια τελείως
διαφορετική οπτική.
τρόπο με τον οποίο έχουν μάθει να αντιλαμβάνονται και να ερμηνεύουν
την πραγματικότητα, γεγονός που πλουτίζει την κατανόηση του ατόμου
για τις επιμέρους εθνότητες και πολύ περισσότερο του προσφέρει
την ευκαιρία να αντικρίσει τον κόσμο μέσα από μια τελείως
διαφορετική οπτική.
- Η επικοινωνία με τους άλλους λαούς επιτρέπει τη βαθύτερη κατανόηση
ου δικού μας πολιτισμού και των δικών μας αντιλήψεων. Η άμεση
επικοινωνία με άτομα άλλων εθνοτήτων, αλλά και η έμμεση επικοινωνία,
όπως αυτή προκύπτει μέσα από τη μελέτη της λογοτεχνίας τους, φανερώνει
κατά τρόπο σαφή τις ιδιαίτερες αντιλήψεις τους, όπως αυτές
είτε δηλώνονται
ρητά από τις ιδέες που εκφράζουν είτε αποκαλύπτονται μέσα από τη γλώσσα
τους. Παρέχεται, έτσι, η δυνατότητα στο κάθε άτομο να αντιληφθεί
τις αξίες των άλλων λαών και να τις συγκρίνει με αυτές του δικού του,
προχωρώντας άρα σε μια βαθύτερη κατανόηση τόσο των σημείων
διαφοροποίησης όσο και των σημείων που είναι όμοια και λειτουργούν
ως παράγοντες ενοποίησης. Το άτομο κατανοεί με αυτό τον τρόπο καλύτερα
κι εκείνες τις αντιλήψεις του δικού του λαού που δεν βρίσκουν
το αντίστοιχό τους στους άλλους, κι αποτελούν άρα τα ιδιαίτερα στοιχεία
της εθνικής του ταυτότητας και πολιτιστικής κληρονομιάς.
ου δικού μας πολιτισμού και των δικών μας αντιλήψεων. Η άμεση
επικοινωνία με άτομα άλλων εθνοτήτων, αλλά και η έμμεση επικοινωνία,
όπως αυτή προκύπτει μέσα από τη μελέτη της λογοτεχνίας τους, φανερώνει
κατά τρόπο σαφή τις ιδιαίτερες αντιλήψεις τους, όπως αυτές
είτε δηλώνονται
ρητά από τις ιδέες που εκφράζουν είτε αποκαλύπτονται μέσα από τη γλώσσα
τους. Παρέχεται, έτσι, η δυνατότητα στο κάθε άτομο να αντιληφθεί
τις αξίες των άλλων λαών και να τις συγκρίνει με αυτές του δικού του,
προχωρώντας άρα σε μια βαθύτερη κατανόηση τόσο των σημείων
διαφοροποίησης όσο και των σημείων που είναι όμοια και λειτουργούν
ως παράγοντες ενοποίησης. Το άτομο κατανοεί με αυτό τον τρόπο καλύτερα
κι εκείνες τις αντιλήψεις του δικού του λαού που δεν βρίσκουν
το αντίστοιχό τους στους άλλους, κι αποτελούν άρα τα ιδιαίτερα στοιχεία
της εθνικής του ταυτότητας και πολιτιστικής κληρονομιάς.
Πιθανά ζητήματα ανησυχίας που σχετίζονται με τη γλωσσομάθεια
Παρά το γεγονός ότι η εκμάθηση ξένων γλωσσών αποτελεί
αναγκαιότητα
στην εποχή μας, δεν θα πρέπει εντούτοις να παραγνωρίζουμε
το ενδεχόμενο
να προκύψουν ορισμένα αρνητικά φαινόμενα από την επίμονη
ενασχόληση με τις ξένες γλώσσες. Ειδικότερα:
αναγκαιότητα
στην εποχή μας, δεν θα πρέπει εντούτοις να παραγνωρίζουμε
το ενδεχόμενο
να προκύψουν ορισμένα αρνητικά φαινόμενα από την επίμονη
ενασχόληση με τις ξένες γλώσσες. Ειδικότερα:
- Το νέο άτομο που έρχεται σ’ επαφή με μια ξένη γλώσσα που έχει
ιδιαίτερη διάδοση, όπως είναι για παράδειγμα η αγγλική, ενδέχεται
να αρχίσει σταδιακά να τη θεωρεί ανώτερη και σημαντικότερη
από τη δική του, παραμελώντας έτσι την απαιτούμενη προσπάθεια
για την άρτια εκμάθηση της μητρικής του γλώσσας. Είναι, δηλαδή,
πιθανή μια διαδικασία μυθοποίησης της ξένης γλώσσας και όσων
πολιτιστικών στοιχείων σχετίζονται με αυτή, που μπορεί να οδηγήσει
στην υποτίμηση τόσο της μητρικής γλώσσας όσο και των στοιχείων
που σχετίζονται με την εθνική ταυτότητα του νέου.
ιδιαίτερη διάδοση, όπως είναι για παράδειγμα η αγγλική, ενδέχεται
να αρχίσει σταδιακά να τη θεωρεί ανώτερη και σημαντικότερη
από τη δική του, παραμελώντας έτσι την απαιτούμενη προσπάθεια
για την άρτια εκμάθηση της μητρικής του γλώσσας. Είναι, δηλαδή,
πιθανή μια διαδικασία μυθοποίησης της ξένης γλώσσας και όσων
πολιτιστικών στοιχείων σχετίζονται με αυτή, που μπορεί να οδηγήσει
στην υποτίμηση τόσο της μητρικής γλώσσας όσο και των στοιχείων
που σχετίζονται με την εθνική ταυτότητα του νέου.
Σε πρακτικό επίπεδο, άλλωστε, πολλοί είναι οι νέοι που θεωρούν
πως η ξένη γλώσσα έχει να τους προσφέρει σημαντικότερα οφέλη
σε σχέση με την επαγγελματική τους αποκατάσταση απ’ ό,τι η μητρική
τους, χωρίς να αντιλαμβάνονται πως τα πιθανά επαγγελματικά οφέλη
δεν αντισταθμίζουν τις απώλειες που σχετίζονται με την πνευματική
τους εξέλιξη, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κατάκτηση
της μητρικής τους γλώσσας. Τα θεμέλια, άλλωστε, της νοητικής τους
διάπλασης και εξέλιξης τίθενται στη γλώσσα εκείνη που λειτουργεί
ως φορέας εκπαίδευσης και αγωγής, γεγονός που καθιστά αναγκαία
την πληρέστερη δυνατή εκμάθησή της.
πως η ξένη γλώσσα έχει να τους προσφέρει σημαντικότερα οφέλη
σε σχέση με την επαγγελματική τους αποκατάσταση απ’ ό,τι η μητρική
τους, χωρίς να αντιλαμβάνονται πως τα πιθανά επαγγελματικά οφέλη
δεν αντισταθμίζουν τις απώλειες που σχετίζονται με την πνευματική
τους εξέλιξη, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κατάκτηση
της μητρικής τους γλώσσας. Τα θεμέλια, άλλωστε, της νοητικής τους
διάπλασης και εξέλιξης τίθενται στη γλώσσα εκείνη που λειτουργεί
ως φορέας εκπαίδευσης και αγωγής, γεγονός που καθιστά αναγκαία
την πληρέστερη δυνατή εκμάθησή της.
- Το να δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στην ξένη γλώσσα σε συνδυασμό
με την αντιμετώπισή της ως ανώτερης από τη μητρική, ενέχει τον κίνδυνο
τόσο της γλωσσικής αλλοίωσης της μητρικής όσο και της πολιτιστικής
και εθνικής αλλοίωσης λόγω της εκτενούς υιοθέτησης ξενικών στοιχείων.
Είναι σύνηθες, άλλωστε, στη γλώσσα των νέων να παρεισφρέουν ξένοι
γλωσσικοί τύποι που χρησιμοποιούνται αυτούσιοι, χωρίς κάποια
προσπάθεια αντικατάστασής τους από τους αντίστοιχους ελληνικούς
όρους, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός νόθου γλωσσικού ιδιώματος,
που δεν επιτρέπει ούτε την καλύτερη εκμάθηση της ξένης γλώσσας
ούτε και την ζητούμενη κατάκτηση της μητρικής.
με την αντιμετώπισή της ως ανώτερης από τη μητρική, ενέχει τον κίνδυνο
τόσο της γλωσσικής αλλοίωσης της μητρικής όσο και της πολιτιστικής
και εθνικής αλλοίωσης λόγω της εκτενούς υιοθέτησης ξενικών στοιχείων.
Είναι σύνηθες, άλλωστε, στη γλώσσα των νέων να παρεισφρέουν ξένοι
γλωσσικοί τύποι που χρησιμοποιούνται αυτούσιοι, χωρίς κάποια
προσπάθεια αντικατάστασής τους από τους αντίστοιχους ελληνικούς
όρους, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός νόθου γλωσσικού ιδιώματος,
που δεν επιτρέπει ούτε την καλύτερη εκμάθηση της ξένης γλώσσας
ούτε και την ζητούμενη κατάκτηση της μητρικής.
- Η ευκολία με την οποία οι νέοι υιοθετούν αγγλικούς γλωσσικούς
τύπους και
εκφράσεις, που ως ένα βαθμό δικαιολογείται από
την αντίστοιχη διάδοση
της αγγλόφωνης μουσικής και λογοτεχνίας και των αγγλόφωνων
κινηματογραφικών ταινιών, δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για την
ολοένα
και μεγαλύτερη εξάπλωση της αγγλικής γλώσσας. Είναι πλέον προφανές
πως οι γλώσσες με μικρότερη διάδοση και μικρότερο αριθμό φυσικών
ομιλητών, όπως είναι η ελληνική, είναι αντιμέτωπες με ακόμη μεγαλύτερη
συρρίκνωση, εφόσον η αγγλική τείνει να καλύπτει όλο και περισσότερες
επικοινωνιακές ανάγκες του σύγχρονου κόσμου.
τύπους και
εκφράσεις, που ως ένα βαθμό δικαιολογείται από
την αντίστοιχη διάδοση
της αγγλόφωνης μουσικής και λογοτεχνίας και των αγγλόφωνων
κινηματογραφικών ταινιών, δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για την
ολοένα
και μεγαλύτερη εξάπλωση της αγγλικής γλώσσας. Είναι πλέον προφανές
πως οι γλώσσες με μικρότερη διάδοση και μικρότερο αριθμό φυσικών
ομιλητών, όπως είναι η ελληνική, είναι αντιμέτωπες με ακόμη μεγαλύτερη
συρρίκνωση, εφόσον η αγγλική τείνει να καλύπτει όλο και περισσότερες
επικοινωνιακές ανάγκες του σύγχρονου κόσμου.
Η θεμιτή στάση απέναντι στη γλωσσομάθεια
Σε ό,τι αφορά την ενασχόληση με την εκμάθηση ξένων γλωσσών, όπως
άλλωστε και στα περισσότερα ζητήματα, θα πρέπει να τηρείται το μέτρο,
προκειμένου η ξένη γλώσσα να μην αντιμετωπίζεται ως σημαντικότερη
από τη μητρική και να μην θέτει έτσι σε δεύτερη μοίρα την κατάκτηση
της φυσικής γλώσσας του κάθε ατόμου. Ειδικότερα:
άλλωστε και στα περισσότερα ζητήματα, θα πρέπει να τηρείται το μέτρο,
προκειμένου η ξένη γλώσσα να μην αντιμετωπίζεται ως σημαντικότερη
από τη μητρική και να μην θέτει έτσι σε δεύτερη μοίρα την κατάκτηση
της φυσικής γλώσσας του κάθε ατόμου. Ειδικότερα:
- Είναι σημαντικό να κατανοήσουν οι νέοι πως η μητρική
τους γλώσσα, με βάση την οποία έρχονται σ’ επαφή
με τα διάφορα αντικείμενα γνώσης, αλλά και μέσω
της οποίας επικοινωνούν με το κοινωνικό τους περιβάλλον,
αποτελεί το γλωσσικό κώδικα που τους προσφέρει
τα ουσιαστικότερα οφέλη σε πνευματικό και κοινωνικό επίπεδο.
Η ελλιπής γνώση της μητρικής γλώσσας λειτουργεί
υπονομευτικά στην προσπάθειά τους να διευρύνουν
το εύρος των γνώσεών τους, εφόσον δεν τους επιτρέπει
ην πλήρη κατανόηση όλων εκείνων των πνευματικών
ερεθισμάτων με τα οποία έρχονται καθημερινά σ’ επαφή.
Η αδυναμία κατανόησης ενός κειμένου ή η αδυναμία
πρόσληψης του συνόλου των αναγκαίων πληροφοριών
από το άκουσμα μιας ομιλίας ή μιας διδασκαλίας,
υποδηλώνει ανεπαρκή κατάκτηση του μητρικού
γλωσσικού κώδικα, και άρα χαμηλότερη απόδοση
στην εκπαιδευτική τους προσπάθεια.
τους γλώσσα, με βάση την οποία έρχονται σ’ επαφή
με τα διάφορα αντικείμενα γνώσης, αλλά και μέσω
της οποίας επικοινωνούν με το κοινωνικό τους περιβάλλον,
αποτελεί το γλωσσικό κώδικα που τους προσφέρει
τα ουσιαστικότερα οφέλη σε πνευματικό και κοινωνικό επίπεδο.
Η ελλιπής γνώση της μητρικής γλώσσας λειτουργεί
υπονομευτικά στην προσπάθειά τους να διευρύνουν
το εύρος των γνώσεών τους, εφόσον δεν τους επιτρέπει
ην πλήρη κατανόηση όλων εκείνων των πνευματικών
ερεθισμάτων με τα οποία έρχονται καθημερινά σ’ επαφή.
Η αδυναμία κατανόησης ενός κειμένου ή η αδυναμία
πρόσληψης του συνόλου των αναγκαίων πληροφοριών
από το άκουσμα μιας ομιλίας ή μιας διδασκαλίας,
υποδηλώνει ανεπαρκή κατάκτηση του μητρικού
γλωσσικού κώδικα, και άρα χαμηλότερη απόδοση
στην εκπαιδευτική τους προσπάθεια.
Αντιστοίχως, στο πλαίσιο των κοινωνικών
συναναστροφών, η ελλιπής γνώση της μητρικής
γλώσσας οδηγεί σε περιορισμένες δυνατότητες
λεκτικής έκφρασης ιδεών και συναισθημάτων,
που δεν επιτρέπουν στο άτομο να βιώσει στην
πληρότητά του την κοινωνικότητά του, αφού δεν είναι
πάντοτε σε θέση να αντεπεξέλθει στις ανάγκες
ενός ουσιαστικού διαλόγου.
συναναστροφών, η ελλιπής γνώση της μητρικής
γλώσσας οδηγεί σε περιορισμένες δυνατότητες
λεκτικής έκφρασης ιδεών και συναισθημάτων,
που δεν επιτρέπουν στο άτομο να βιώσει στην
πληρότητά του την κοινωνικότητά του, αφού δεν είναι
πάντοτε σε θέση να αντεπεξέλθει στις ανάγκες
ενός ουσιαστικού διαλόγου.
- Η μητρική γλώσσα είναι ένας από τους σημαντικότερους
φορείς πλήθους στοιχείων που συνδέονται με την εθνική
ταυτότητα του ατόμου, αλλά και με το ξεχωριστό
της ατομικής του προσωπικότητας, η οποία έχει
εν πολλοίς δημιουργηθεί υπό την επίδραση της γλώσσας του.
Οποιαδήποτε σκέψη ή αίσθηση, επομένως,
πως μια ξένη γλώσσα υπερέχει έναντι της μητρικής,
λειτουργεί μειωτικά για την ίδια την ταυτότητα του ατόμου.
φορείς πλήθους στοιχείων που συνδέονται με την εθνική
ταυτότητα του ατόμου, αλλά και με το ξεχωριστό
της ατομικής του προσωπικότητας, η οποία έχει
εν πολλοίς δημιουργηθεί υπό την επίδραση της γλώσσας του.
Οποιαδήποτε σκέψη ή αίσθηση, επομένως,
πως μια ξένη γλώσσα υπερέχει έναντι της μητρικής,
λειτουργεί μειωτικά για την ίδια την ταυτότητα του ατόμου.
Αποτελεί, άρα, ευθύνη τόσο των εκπαιδευτικών
όσο και των γονιών να δημιουργήσουν έγκαιρα
στους νέους βαθιά εκτίμηση για την αξία
της μητρικής γλώσσας, χωρίς βέβαια να χρωματίζουν
αυτή την εκτίμηση με εθνικιστικές αντιλήψεις
που μόνο να ζημιώσουν μπορούν την πραγματική
συνεισφορά της μητρικής γλώσσας.
όσο και των γονιών να δημιουργήσουν έγκαιρα
στους νέους βαθιά εκτίμηση για την αξία
της μητρικής γλώσσας, χωρίς βέβαια να χρωματίζουν
αυτή την εκτίμηση με εθνικιστικές αντιλήψεις
που μόνο να ζημιώσουν μπορούν την πραγματική
συνεισφορά της μητρικής γλώσσας.
- Οι νέοι καλούνται να αντιληφθούν πως η μητρική γλώσσα
είναι όχι μόνο
αναντικατάστατο στοιχείο της ταυτότητάς τους, μα
και πολύτιμος φορέας
γνώσεων∙ και ειδικότερα η ελληνική γλώσσα είναι παγκοσμίως
συνδεδεμένη
με άριστα λογοτεχνικά και φιλοσοφικά έργα, που έχουν
επηρεάσει συνολικά
την ανθρώπινη διανόηση. Η ξένη γλώσσα μπορεί, επομένως,
να προσφέρει πολλά και σημαντικά οφέλη, αλλά δεν μπορεί
να υποκαταστήσει
τις λειτουργίες της μητρικής γλώσσας που
επί της ουσίας διαμορφώνουν
και χτίζουν την πνευματική συγκρότηση
και την προσωπικότητα του κάθε ατόμου.
είναι όχι μόνο
αναντικατάστατο στοιχείο της ταυτότητάς τους, μα
και πολύτιμος φορέας
γνώσεων∙ και ειδικότερα η ελληνική γλώσσα είναι παγκοσμίως
συνδεδεμένη
με άριστα λογοτεχνικά και φιλοσοφικά έργα, που έχουν
επηρεάσει συνολικά
την ανθρώπινη διανόηση. Η ξένη γλώσσα μπορεί, επομένως,
να προσφέρει πολλά και σημαντικά οφέλη, αλλά δεν μπορεί
να υποκαταστήσει
τις λειτουργίες της μητρικής γλώσσας που
επί της ουσίας διαμορφώνουν
και χτίζουν την πνευματική συγκρότηση
και την προσωπικότητα του κάθε ατόμου.
- Σε ό,τι αφορά τους φορείς εκπαίδευσης είναι σημαντικό
να υπάρξει
κατάλληλη μέριμνα για την όσο το δυνατόν πληρέστερη διδασκαλία
της ελληνικής γλώσσας, χωρίς βέβαια να παραγνωρίζεται η αξία
της γλωσσομάθειας, και άρα η διδασκαλία των ξένων γλωσσών.
Καλείται,
επομένως, το εκπαιδευτικό σύστημα να προσφέρει εκσυγχρονισμένη
και
άρτια διδασκαλία τόσο της μητρικής γλώσσας όσο και της ξένης,
προκειμένου
ο κάθε νέος να λαμβάνει από το σχολείο τα αναγκαία γλωσσικά
εφόδια.
να υπάρξει
κατάλληλη μέριμνα για την όσο το δυνατόν πληρέστερη διδασκαλία
της ελληνικής γλώσσας, χωρίς βέβαια να παραγνωρίζεται η αξία
της γλωσσομάθειας, και άρα η διδασκαλία των ξένων γλωσσών.
Καλείται,
επομένως, το εκπαιδευτικό σύστημα να προσφέρει εκσυγχρονισμένη
και
άρτια διδασκαλία τόσο της μητρικής γλώσσας όσο και της ξένης,
προκειμένου
ο κάθε νέος να λαμβάνει από το σχολείο τα αναγκαία γλωσσικά
εφόδια.
Αξίζει, βέβαια, να σημειωθεί πως η εμπειρία του σύγχρονου
σχολείου
φανερώνει μια εμφανή υποτίμηση από τη μεριά των μαθητών
του μαθήματος της ξένης γλώσσας, μιας και οι περισσότεροι
το διδάσκονται
από τα φροντιστήρια, μέσω και των οποίων λαμβάνουν
άλλωστε τις αναγκαίες
πιστοποιήσεις. Ενώ, η στάση του Υπουργείου Παιδείας
απέναντι σε αυτή
την προβληματική κατάσταση είναι να υπονομεύει
ακόμη περισσότερο
τα ξενόγλωσσα μαθήματα με το να αξιοποιεί τους
καθηγητές ξένων γλωσσών
στη διδασκαλία άλλων αντικειμένων, αντί να επιχειρεί
να ενισχύσει
την αξία των ξενόγλωσσων μαθημάτων συνδέοντάς τα με
πιστοποιήσεις
εκμάθησης.
σχολείου
φανερώνει μια εμφανή υποτίμηση από τη μεριά των μαθητών
του μαθήματος της ξένης γλώσσας, μιας και οι περισσότεροι
το διδάσκονται
από τα φροντιστήρια, μέσω και των οποίων λαμβάνουν
άλλωστε τις αναγκαίες
πιστοποιήσεις. Ενώ, η στάση του Υπουργείου Παιδείας
απέναντι σε αυτή
την προβληματική κατάσταση είναι να υπονομεύει
ακόμη περισσότερο
τα ξενόγλωσσα μαθήματα με το να αξιοποιεί τους
καθηγητές ξένων γλωσσών
στη διδασκαλία άλλων αντικειμένων, αντί να επιχειρεί
να ενισχύσει
την αξία των ξενόγλωσσων μαθημάτων συνδέοντάς τα με
πιστοποιήσεις
εκμάθησης.
γλωσσομάθεια
ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑ
Ορισμός.
Γλωσσομάθεια είναι η γνώση μιας ή περισσότερων ξένων γλωσσών.
Η σημασία της.
ü Η γλωσσομάθεια συμβάλλει στην πνευματική καλλιέργεια του ατόμου:
- η μελέτη μιας ξένης γλώσσας δημιουργεί νέους ορίζοντες στον πνευματικό κόσμο. Τα εκφραστικά μέσα, ο λεξιλογικός πλούτος διευρύνουν το γνωστικό πεδίο και εμπλουτίζουν τη σκέψη
- παράλληλα, η εκμάθηση της γραμματικό-συντακτικής δομής μιας άλλης γλώσσας και η σχετικές ασκήσεις αναπτύσσουν την κριτική ικανότητα του μαθητή.
ü Η γνώση ξένων γλωσσών καθίσταται αναγκαία για την αναβάθμιση του μορφωτικού επιπέδου ενός νέου, γιατί:
- η σύνθεση μιας επιστημονικής εργασίας (όπως η πτυχιακή, η μεταπτυχιακή, η διατριβή κ.λ.π.) απαιτεί την αξιοποίηση της διεθνούς βιβλιογραφίας.
- η φοίτηση σε πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού προϋποθέτει την ουσιαστική γνώση ξένης γλώσσας.
- παράλληλα, η γνώση μιας άλλης γλώσσας παρέχει στον άνθρωπο τη δυνατότητα να γνωρίσει καλύτερα την εθνική του γλώσσα, με τη συγκριτική εξέταση και τη συνειδητοποίηση της μοναδικότητας.
ü Η γνώση μιας ξένης γλώσσας διευρύνει τις επαγγελματικές δυνατότητες του ατόμου:
- παρέχει στον επαγγελματία τη δυνατότητα να παρακολουθεί σεμινάρια σε διεθνείς συναντήσεις που αφορούν την πληρέστερη κατάρτιση του στο αντικείμενο της απασχόλησης του. Ευνοεί την απρόσκοπτη επαγγελματική επαφή και διευρύνει το πλαίσιο των συναλλαγών, ιδιαίτερα στη σύγχρονη εποχή της παγκοσμιοποίησης.
- η επαρκής γνώση μιας ξένης γλώσσας συνιστά αναγκαίο επαγγελματικό εφόδιο, για να αναλάβει το άτομο μια εργασιακή θέση ή να ανελιχθεί στον τομέα της απασχόλησης του.
- προσφέρει νέες θέσεις εργασίας. Δημιουργεί μια σειρά επαγγελμάτων, όπως δασκάλους ξένων γλωσσών.
ü Η γλωσσομάθεια ευνοεί τη βαθύτερη επικοινωνία μεταξύ των λαών και διαμορφώνει πνεύμα οικουμενικής συνείδησης:
- με την άμεση πληροφόρηση αποτρέπεται οποιαδήποτε παραμόρφωση της πραγματικότητας και διαμορφώνεται μια σφαιρική άποψη, που αντιστοιχεί περισσότερο στην αλήθεια.
- ο άνθρωπος μπορεί να έχει μια ουσιαστική επαφή με τον τρόπο σκέψης, τη νοοτροπία, την ευρύτερη κουλτούρα ενός λαού. Η επαφή αυτή τον βοηθά να απαλλαγεί από προκαταλήψεις και προϊδεασμούς.
- το άτομο μπορεί να εντρυφήσει στις πτυχές της ιστορίας, της λογοτεχνίας και, ευρύτερα, του πολιτισμού των άλλων λαών .
ü Εμπλουτίζει την αισθητική του με στοιχεία από την καλλιτεχνική δημιουργία των άλλων λαών και διευρύνει τις ψυχαγωγικές επιλογές, γιατί με την εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας ο άνθρωπος μπορεί να:
- απολαμβάνει με άμεσο τρόπο -χωρίς την, ενδεχομένως, παραμορφωτική διαμεσολάβηση του μεταφραστή- την καλλιτεχνική δημιουργία αλλόγλωσσων χωρών (τραγούδι, κινηματογράφος, λογοτεχνική παραγωγή κ.λ.π.)
- κατανοεί την αισθητική ιδιαιτερότητα του εθνικού πολιτισμού και τα στοιχεία που τον διαφοροποιούν
ü Η γλωσσομάθεια επιδρά ευεργετικά στην ψυχολογία του ανθρώπου:
- τονώνει την αυτοπεποίθηση του η συναίσθηση πως μπορεί, χωρίς συμπλέγματα κατωτερότητας, να επικοινωνεί και να συναλλάσσεται απρόσκοπτα και ισότιμα με τους πολίτες άλλων χωρών.
- αντιμετωπίζει με μεγαλύτερη αισιοδοξία το επαγγελματικό του μέλλον, γιατί διαθέτει το εφόδιο μιας ξένης γλώσσας, που θεωρείται απαραίτητο προσόν στο ιδιαίτερα ανταγωνιστικό εργασιακό περιβάλλον της εποχής μας.
ü Η ανάπτυξη του τουρισμού και η καθιέρωση των ταξιδιών ως μέσου ψυχαγωγίας επιβάλλουν τη γνώση των ξένων γλωσσών, για να είναι δυνατή η επικοινωνία με τους άλλους λαούς.
ü Συμβάλλει στην ανάπτυξη της οικονομίας. Επιτρέπει το άνοιγμα των αγορών, τη μεγιστοποίηση της παραγωγής, τη βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων, λόγω του οικονομικού ανταγωνισμού. Δημιουργείται μια παγκόσμια αγορά.
ü Το άτομο εμπλουτίζει τις αξίες του, προωθεί την ειρήνη και τη δημοκρατία
ü Η παγκοσμιοποίηση της ζωής, απαιτεί επιστημονική, επαγγελματική και οικονομική διεθνή ενημέρωση.
Αρνητικά της γλωσσομάθειας:
ü Η ανάλωση μεγάλου χρόνου για την εκμάθηση ξένων γλωσσών σε βάρος της καλλιέργειας της εθνικής γλώσσας.
ü Η συμπλεγματική διάθεση που μπορεί να δημιουργηθεί από τις κυριαρχούσες γλώσσες, όπως είναι σήμερα η αγγλική. Μια τέτοια διάθεση προκαλεί την ξενομανία και το μιμητισμό.
ü Ο κίνδυνος αλλοτρίωσης της εγχώριας γλώσσας, όταν σε ορισμένες εκφράσεις υποκαθίσταται από ξενικούς όρους, ενώ υπάρχουν αντίστοιχοι στη γλώσσα μας.
ü Η γλώσσα κάθε λαού είναι φορέας του πολιτισμού του. Επομένως, υπάρχει ο κίνδυνος έμμεσης και άκριτης/ υποσυνείδητης υιοθέτησης των αξιών, των αντιλήψεων, της νοοτροπίας κ.λ.π. ενός άλλου πολιτισμού, που μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο στη γλωσσική αλλά και στην πολιτιστική παραμόρφωση μιας χώρας.
Η γλωσσομάθεια είναι πιο αναγκαία σε έναν Έλληνα, γιατί:
ü Η χώρα μας είναι πληθυσμιακά μικρή.
ü Οι Έλληνες ταξιδεύουν συχνά σε ξένες χώρες.
ü Η βιβλιογραφία μας δεν είναι αρκετά αναπτυγμένη και, επομένως, ο μελετητής είναι ανάγκη να χρησιμοποιεί ξένη βιβλιογραφία για την επιστημονική του κατάρτιση.
Για τους ανθρώπους που ζουν και εργάζονται σε ξένη χώρα, η εκμάθηση της γλώσσας της είναι ιδιαίτερα αναγκαία, γιατί:
ü Διευκολύνει την εύρεση ή την επιλογή μιας καλύτερης εργασίας.
ü Βοηθά την ενσωμάτωση τους στη νέα κοινωνική πραγματικότητα.
ü Ευνοεί την επαφή τους με τον πνευματικό πολιτισμό της ξένης χώρας.
Γλώσσα και έθνος.
«…Γλώσσα και πατρίδα είναι το ίδιο. Να πολεμά κανείς για την πατρίδα του ή για την εθνική του γλώσσα, ένας είναι ο αγώνας. Πάντα αμύνεται περί πάτρης».
Γ. Ψυχάρη «Το ταξίδι μου»
Κάθε έθνος έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που το διαφοροποιούν από τα άλλα. Αυτά αποτελούν την εθνική του ταυτότητα. Αν ένα έθνος θέλει να διατηρεί την εθνική του ανεξαρτησία και την ιδιαίτερη υπόσταση του, πρέπει να διατηρεί τα στοιχεία της εθνικής του ταυτότητας. Διαφορετικά, η απώλεια των στοιχείων αυτών θα οδηγήσει νομοτελειακά στην υποτέλεια. Πρωταρχικό στοιχείο εθνικής ταυτότητας είναι, φυσικά, η γλώσσα. Ειδικά για τη χώρα μας, η διατήρηση και καλλιέργεια της, έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού:
- ομιλείται μόνο στην Ελλάδα,
- έχει το δικό της αλφάβητο,
- έχει ιδιαιτερότητα και δε μοιάζει με άλλη.
Η γλώσσα, άλλωστε, είναι έκφραση του πολιτισμού μιας χώρας. Όταν λοιπόν αυτή χάνεται ή αλλοιώνεται, τότε αποκόπτεται κάθε δυνατότητα πρόσβασης στο παρελθόν και στον πολιτισμό μας. Αυτή εκφράζει τα ήθη, τα έθιμα, η νοοτροπία και η παράδοση ενός τόπου. Είναι εύλογο λοιπόν πως σε μια εποχή «έμμεσης αποικιοκρατίας», όπου τα οικονομικά εύρωστα κράτη συρρικνώνουν τον πολιτισμό μιας χώρας με ασθενέστερη οικονομία, η μόνη ίσως δικλείδα ασφαλείας, είναι η διατήρηση της πολιτιστικής μας ιδιαιτερότητας.
«Όταν αρνείσαι τη γλώσσα σου, αρνείσαι την ψυχή σου και την πατρίδα σου».
Πατρίδα ενός λαού είναι όχι μόνο η επικράτεια του έθνους, ο γεωγραφικός χώρος αλλά κυρίως ο πολιτισμός του. Σ` αυτόν πρωτεύουσα θέση κατέχει η εθνική γλώσσα. Η γλώσσα εκφράζει το χαρακτήρα και την πνευματική φυσιογνωμία κάθε λαού. Κάθε λαός αποτυπώνει στη γλώσσα του τη σκέψη και τη νοοτροπία, τις πνευματικές του κατακτήσεις, δημιουργώντας έτσι Παράδοση και ιστορική συνέχεια. Γι’ αυτό, εξάλλου, και η γλώσσα ενός λαού δε μένει στάσιμη, αλλά εξελίσσεται, ανάλογα με τις πολιτιστικές ή άλλες μεταβολές που υφίσταται ο λαός αυτός. Η γλώσσα αποτελεί τον κύριο παράγοντα συνειδητοποίησης της εθνικής του ταυτότητας. Σε περιόδους κρίσης, η διατήρηση και καλλιέργεια της γλώσσας αποτελεί παράγοντα επιβίωσης του. Αποτελώντας στοιχείο του εθνικού πολιτισμού, που διαφοροποιεί ένα έθνος από τα άλλα, και εκφράζοντας την πολιτιστική ιδιαιτερότητα του, ομοψυχοποιεί τα μέλη της κοινότητας. Μέσω της γλώσσας συνειδητοποιούν την καταγωγή, την κοινή ιστορική πορεία και ιδιοπροσωπία τους ως λαού.
http://oxynoia.blogspot.gr/2014/02/blog-post_4511.html