https://www.alfavita.gr/Eφυγε από την ζωή ο ποιητής Καρυωτάκης στις 21 Ιουλίου 1928
Ποιητής και πεζογράφος, ίσως η σημαντικότερη λογοτεχνική φωνή, που ανέδειξε η γενιά του '20 και από τους πρώτους, που εισήγαγαν στοιχεία του μοντερνισμού στην ελληνική ποίηση. Επηρέασε πολλούς από τους κατοπινούς ποιητές (Σεφέρης, Ρίτσος, Βρεττάκος) και με την αυτοκτονία του δημιούργησε φιλολογική μόδα, τον Καρυωτακισμό, που πλημμύρισε τη νεοελληνική ποίηση.
Γεννήθηκε στην Τρίπολη στις 30 Οκτωβρίου 1896 και ήταν γιoς του νομομηχανικού Γεωργίου Καρυωτάκη από τη Συκιά Κορινθίας και της Κατήγκως Σκάγιαννη από την Τρίπολη. Ήταν ο δευτερότοκος της οικογένειας. Είχε μία αδελφή ένα χρόνο μεγαλύτερή του, τη Νίτσα, και έναν αδελφό μικρότερο, το Θάνο, που γεννήθηκε το 1899 και σταδιοδρόμησε ως τραπεζικός υπάλληλος.
Λόγω της εργασίας τού πατέρα του, η οικογένειά του αναγκαζόταν να αλλάζει συχνά τόπο διαμονής. Έζησαν στη Λευκάδα, την Πάτρα, τη Λάρισα, την Καλαμάτα, το Αργοστόλι, την Αθήνα (1909-1911) και τα Χανιά, όπου έμειναν ως το 1913. Από τα εφηβικά του χρόνια δημοσίευε ποιήματά του σε παιδικά περιοδικά, ενώ το όνομά του αναφέρεται και σε διαγωνισμό διηγήματος του περιοδικού «Διάπλαση των Παίδων». Σε ηλικία 17 ετών ερωτεύεται την χανιώτισσα Άννα Σκορδύλη, μια σχέση που θα τον σημαδέψει.
Το 1917 αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών με λίαν καλώς. Στην αρχή επιχείρησε να ασκήσει το επάγγελμα του δικηγόρου, ωστόσο η έλλειψη πελατείας τον ώθησε στην αναζήτηση θέσης δημοσίου υπαλλήλου. Διορίστηκε στη Νομαρχία Θεσσαλονίκης, ενώ μετά την οριστική απαλλαγή του από τον Ελληνικό Στρατό για λόγους υγείας, τοποθετήθηκε σε διάφορες δημόσιες υπηρεσίες, μεταξύ των οποίων οι νομαρχίες Σύρου, Άρτας και Αθήνας. Απεχθανόταν τη δουλειά του και δεν ανεχόταν την κρατική γραφειοκρατία, εξού και οι πολλές μεταθέσεις του.
Το 1922 ο Κώστας Καρυωτάκης μαθαίνει ότι έχει προσβληθεί από το σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα σύφιλη. Το γεγονός αυτό –παράλληλα με τις άδικες μεταθέσεις και τις πολιτικές διώξεις– γίνεται, πιθανότατα, το ισχυρό ψυχολογικό πλήγμα που θα τον οδηγήσει, το 1928, στην αυτοκτονία.
Την επόμενη, κιόλας, χρονιά μιλάει ανοιχτά για το πρόβλημα της υγείας του, δημοσιεύοντας στο περιοδικό «Έσπερος» της Σύρου, το «Τραγούδι της παραφροσύνης» –την πρώτη γραφή του ποιήματος «Ωχρά σπειροχαίτη»1 :
Και πάντα εδαπανούσαμε τον έρωτα, την ήβη. Έμοιαζε το Ενδεχόμενο σα μια μεθυστική άβυσσος, όταν έρημος διαβάτης όλο σκύβει μόνο για να φαντάζεται το πέσιμό του εκεί.
Ο Κώστας Καρυωτάκης (στη μέση) τον Φεβρουάριο του 1927 στο μέγαρο της δούκισσας της Πλακεντίας. Ο ποιητής είναι νευριασμένος γιατί η κοπέλα δίπλα του ετοιμάζεται να του πετάξει μια χιονόμπαλαΟ Κώστας Καρυωτάκης (στη μέση) τον Φεβρουάριο του 1927 στο μέγαρο της δούκισσας της Πλακεντίας. Ο ποιητής είναι νευριασμένος γιατί η κοπέλα δίπλα του ετοιμάζεται να του πετάξει μια χιονόμπαλα
Τα ταξίδια για εξετάσεις στο εξωτερικό
Από το χρονολόγιο που έχει συντάξει ο κορυφαίος, ίσως, μελετητή του Καρυωτάκη, Γ. Π. Σαββίδης, πληροφορούμαστε πως ο ποιητής το 1924 ταξιδεύει σε πόλεις του εξωτερικού, κυρίως, για να ενημερωθεί για την εξέλιξη της υγείας του. Συγκεκριμένα, την άνοιξη του 1924, επισκέπτεται τη Λειψία της Γερμανίας.
Για τις επαφές του Καρυωτάκη στη γερμανική πόλη δεν έχουμε αρκετές πληροφορίες. Το πιθανότερο είναι πως ο ποιητής –γνώστης της γερμανικής γλώσσας και μεταφραστής– δεν έχασε την ευκαιρία να συναναστραφεί με τους φιλολογικούς κύκλους της πόλης.
Το άγνωστο ποίημα με υπογραφή «Κ. Καρ.» και ο Dr. Krause
Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, στις σελίδες του γερμανικού λογοτεχνικό περιοδικού «Der Feuerreiter» που κυκλοφορεί στη Λειψία, φιλοξενείται ένα ελληνικό ποίημα με τίτλο «Σπειροειδές νεφέλωμα» το οποίο φέρει την υπογραφή Κ. Καρ. και το ακολουθεί μία ελεύθερη απόδοσή του στα γερμανικά.
Στους στίχους του ποιήματος αποτυπώνεται, με ιδιαίτερη ατμοσφαιρικότητα, η κρίσιμη στιγμή της γνωμάτευσης κάποιας σοβαρής ασθένειας –η ομοιότητά του με το «Ωχρά σπειροχαίτη», τόσο μορφολογική όσο υφολογική και θεματική, είναι χαρακτηριστική.
Ο Καρυωτάκης στο Παρίσι
ΣΠΕΙΡΟΕΙΔΕΣ ΝΕΦΕΛΩΜΑ
Φορμόλη, καμφορά, κέρινα γάντια στη γωνία,
ο ντόκτωρ Κράουζε ασπροντυμένος, παγερός,
έχει ή δεν έχει στο χαρτί την ετυμηγορία,
έφτασε ή δεν έφτασε της Κρίσης ο καιρός;
Του Χάροντα το νόμισμα στο τέλος πάντα μένει,
να ρίξουμε στην άβυσσο, στο φοβερό κενό,
μ’ ένα φουλάρι κόκκινο, ωχροί, καταραμένοι,
πορτραίτο της ανίας μας γελοίο και φτενό.
Και χτες και αύριο πάλι εμείς (ποιά μοίρα μας ορίζει;)
συνωστισμένοι αμαρτωλοί στην Πύλη τη Στενή,
σπειροειδές νεφέλωμα το λούνα παρκ γυρίζει,
ψηλά μας γνέφει η μαύρη Γη και κάτω οι Ουρανοί.
Κ. Καρ.
