Τετάρτη 31 Μαΐου 2017

Να σαι καλά ,δάσκαλε ,Γιώργος Ιωάννου

ΘΕΜΑ: Το ενδιαφέρον και η αγάπη που καλλιεργεί ένας καθηγητής στους μαθητές μιας τάξης σχολείου της επαρχίας για το λαϊκό πολιτισμό και τη λαϊκή λογοτεχνική παράδοση.
ΒΑΣΙΚΗ ΙΔΕΑ: Η σημασία του σχολικού περιβάλλοντος στην ανάδειξη της αξίας του λαϊκού πολιτισμού.
ΔΟΜΗ 1 η Ενότητα: «Πρόπερσι που φοιτούσα… να τα διορθώσετε». 2 η Ενότητα: «Πάντως, η δική μου η θέση… όταν το ξαναπήρε».
ΠΛΑΓΙΟΤΙΤΛΟΙ: 1 η Ενότητα: Ο ρόλος του νέου φιλολόγου στην προβολή της αξίας του λαϊκού πολιτισμού. 2 η Ενότητα: Το πάθημα των δύο ξένων μαθητών.
ΤΕΧΝΙΚΗ: - α’ πρόσωπο. - Ο αφηγητής συμμετέχει ως ήρωας στην ιστορία. -
Εστιάζει τα γεγονότα μέσα από την προοπτική του παρελθόντος. - Απευθύνεται νοερά σε β’ πρόσωπο στον παλιό του καθηγητή και μιλάει με την προοπτική του παρόντος. - Στοχαστική διάθεση, μοιάζει να απευθύνεται σε έναν υποθετικό συνομιλητή.
- Περιγραφή συναισθημάτων. - Αναδρομική αφήγηση.
ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ: Αφήγηση, περιγραφές, σχόλια του αφηγητή, διάλογοι.
ΓΛΩΣΣΑ: Απλή, καθαρή δημοτική με λέξεις της καθημερινότητας. ΥΦΟΣ: Απλό, καθημερινό. ΤΟΝΟΣ: Ειρωνικός και με δόση μελαγχολίας.
ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ: Παρομοιώσεις, Μεταφορές, Επαναλήψεις, Ασύνδετα Σχήματα.
ΙΔΕΕΣ – ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ: - Προβάλλεται ο σημαντικός ρόλος του εκπαιδευτικού στην ανάδειξη του λαϊκού πολιτισμού και κάθε αξίας που συντελεί στην κοινωνικοποίηση των παιδιών και στη
αισθητική τους καλλιέργεια.
- Ο αστικός τρόπος ζωής, η στροφή από τη συλλογική ζωή στην προβολή του ατομικού συμφέροντος και η εισβολή ξένων προτύπων ζωής οδήγησαν στην περιφρόνηση του λαϊκού πολιτισμού και στην ισοπέδωση ιδεών και αξιών.
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου 1. Ποια γνώμη είχαν τα παιδιά για τα λαϊκά ήθη και έθιμα του τόπου τους; Πού οφείλεται και πώς εκδηλώνεται η αλλαγή της στάσης τους;
Τα παιδιά αισθάνονταν ντροπή να ασχοληθούν με την παραδοσιακά ήθη και έθιμα του τόπου τους, πίστευαν ότι κάτι τέτοιο θα τους χαρακτήριζε παλαιομοδίτες. Όμως σύντομα άλλαξαν γνώμη χάρη στην παρέμβαση του δασκάλου τους. Το γεγονός ότι ένας νέος, μορφωμένος δάσκαλος ο οποίος έδειχνε τόση μεγάλη αγάπη για τα ήθη και έθιμα της περιοχής τους, τους κίνησε την περιέργεια και στη συνέχεια, ακολουθώντας τις παροτρύνσεις του μέσω της διδακτικής του μεθόδου, κατάλαβαν ότι είναι τιμή τους να προβάλλουν την παράδοσή τους. Οι συμβουλές αυτού του δασκάλου έπαιξαν σημαντικό ρόλο. Ήταν η πρώτη φορά που τα παιδιά άκουγαν με επιχειρήματα πόσο σημαντική ήταν η παράδοση τους.
2. Με ποιους τρόπους καλλιέργησε ο φιλόλογος στους μαθητές το ενδιαφέρον για το λαϊκό πολιτισμό και την τοπική τους παράδοση; Τα παιδιά, αρχικά, εξεπλάγησαν από το πάθος που χαρακτήριζε το δάσκαλο τους για τα ήθη και έθιμα της περιοχής τους και ταυτόχρονα έπαψαν να αισθάνονται ντροπή για την καταγωγή τους. Ακολούθησαν τις οδηγίες του να μοιραστούν όσες πληροφορίες είχαν, για μέρη που επισκέπτονταν σε σχολικές εκδρομές. Η μέθοδος που ακολουθούσε ο φιλόλογος αποδείχθηκε αποτελεσματική, καθώς οι μαθητές ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό στη συγκέντρωση λαϊκών πηγών.
3. Στο διήγημα συγκρίνονται δύο μοντέλα σχολικής διδασκαλίας. Ποια είναι αυτά και ποιο προβάλλεται ως καλύτερο; Το πρώτο μοντέλο διδασκαλίας που προβάλλεται στο κείμενο είναι αυτό που ακολουθεί ο νέος φιλόλογος, ο οποίος προτιμά να φέρει τα παιδιά σε άμεση επαφή με το αντικείμενο διδασκαλίας. Από την άλλη πλευρά υπήρχε το μοντέλο της αυταρχικής διδασκαλίας. Σύμφωνα με αυτό, πρωταρχική σημασία είχε η απόλυτη πειθαρχία των μαθητών στο δασκάλου. Ο σεβασμός προς αυτόν ήταν επιβεβλημένος. Ο συγγραφέας στηρίζει το πρώτο μοντέλο διδασκαλίας, μέσα στοοποίο οι μαθητές προθυμοποιούνται με χαρά και ενθουσιασμό να φέρουν σε πέρας κάθε μαθησιακό τους καθήκον.
4. Ο αφηγητής αναφέρει ότι ο ίδιος δυσκολευόταν να ανταποκριθεί στην προσπάθεια συγκέντρωσης του λαογραφικού υλικού. Γιατί; Πώς κρίνετε τη «μικρή πονηρία» του; Ο συγγραφέας ήταν ένας μαθητής καινούργιος στο γυμνάσιο ενός χωριού της ελληνικής επαρχίας. Τα προηγούμενα χρόνια τα έχει περάσει στην Αθήνα με αποτέλεσμα να μη γνωρίζει τα πατροπαράδοτα έθιμα και παραδόσεις. Όταν λοιπόν ήρθε αντιμέτωπος με την πρωτοποριακή διδακτική μέθοδο του φιλολόγου, δυσκολεύτηκε αρκετά να ανταποκριθεί στη συγκέντρωση υλικού γύρω από δημοτικά κείμενα. Η λαχτάρα του να γίνει μέλος των επαρχιωτών φίλων του, τον σπρώχνει να αντιγράψει τέτοιου είδους τραγούδια από το αναγνωστικό παλιότερου έτους. Ο δάσκαλος τον παροτρύνει να κάνει τη δική του έρευνα, προκειμένου να αντιμετωπίσει την αμάθειά του σε αυτόν τον τομέα και έτσι να ενταχθεί ομαλά στην υπόλοιπη ομάδα των ντόπιων μαθητών.
Πηγή :http://eu-mathein.gr/wp-content/uploads/2015/04/%CE%9D%CE%91-%CE%A3%CE%91%CE%99-%CE%9A%CE%91%CE%9B%CE%91-%CE%94%CE%91%CE%A3%CE%9A%CE%91%CE%9B%CE%95.pdf

Να σαι καλά δάσκαλε!, Γ. Ιωάννου

Πηγή:http://pierfilologia.blogspot.gr/2014/11/blog-post.html

«Να’ σαι καλά δάσκαλε»

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ (1927-1985)

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ

· Αξία-περιφρόνηση του λαϊκού πολιτισμού

· Αποκοπή-γνωριµία των μαθητών µε τον λαϊκό πολιτισµό

· Μαθητική πονηριά

ΥΠΟΘΕΣΗ

Στο διήγημα αυτό ο αφηγητής, με το βλέμμα ενός έφηβου μαθητή, περιγράφει την εμπειρία του από τη διδασκαλία και την παρουσία του φιλολόγου του.

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Το διήγημα περιέχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία, αφού ο Ιωάννου θήτευσε στη Μέση Εκπαίδευση και ασχολήθηκε με τη συγκέντρωση και μελέτη των δημοτικών τραγουδιών.

Το έργο του Γιώργου Ιωάννου τοποθετείται στη μεταπολεμική ελληνική λογοτεχνία και πηγάζει από τις προσωπικές εμπειρίες του συγγραφέα από την εποχή της γερμανικής κατοχής, της εθνικής αντίστασης και του εμφυλίου στην Ελλάδα. Γνωρίσματα των έργων του Ιωάννου, κατά τον Λ. Πολίτη, είναι ο «εξομολογητικός» τόνος της αφήγησης και παράλληλα η «ταύτιση του αφηγητή με τα βάσανα και τις λαχτάρες μια ολόκληρης ομάδας ανθρώπων»

ΤΑ ΔΥΟ ΜΟΝΤΕΛΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ:

Στο κείμενο παρουσιάζονται δύο μοντέλα διδασκαλίας:

α. «σχολείο εργασίας»,

· δεν είναι απομονωμένο από τη ζωή και την κοινωνία
· δεν περιορίζει την απόκτηση γνώσεων στους τοίχους του σχολικού περιβάλλοντος,
· ενθαρρύνει τους μαθητές σε δραστηριότητες που ξεφεύγουν από τα όρια του τυπικού αναλυτικού προγράμματος
· τους καλλιεργεί δημιουργικά ενδιαφέροντα, ώστε να εφαρμόζουν στην πράξη τη θεωρητική γνώση.
· οι μαθητές δε φοβούνται τον δάσκαλο,
· τον βλέπουν ως συνεργάτη και σύμβουλο και εκδηλώνονται μπροστά του με αυθορμητισμό και ειλικρίνεια,
· ο δάσκαλος συμπεριφέρεται στους μαθητές με οικειότητα και κατανόηση,
· δεν παρουσιάζεται ως αυθεντία,
· σέβεται την προσωπικότητα του μαθητή και παράλληλα δημιουργεί ευχάριστη ατμόσφαιρα, χρησιμοποιώντας τον διάλογο αντί για την αυταρχική επιβολή των απόψεών του.

β. Το δεύτερο μοντέλο δίνεται συνοπτικά με τη φράση: Αλλά ήξεραν πολύ καλά από κατάλογο, άγριες ή φαρμακερές φωνές και τρεμούλες.

· έχει δασκάλους με συμπεριφορά αντιπαιδαγωγική
· ο δάσκαλος καταπιέζει τους μαθητές και επιβάλλεται με την απειλή του βαθμού και την άσκηση βίας (ξυλοδαρμός) προβάλλοντας τον εαυτό του ως αυθεντία.
· οι μαθητές από την πλευρά τους τον τρέμουν από τον φόβο τους
· τους επιβάλλεται είναι η στείρα απομνημόνευση ξερών και άψυχων γνώσεων μέσα στο απομονωμένο από τη ζωή και την κοινωνία περιβάλλον του σχολείου.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΥ

Ζωντανός και αξιαγάπητος, ενθουσιώδης και υπεύθυνος επιστήμονας, γνώστης και λάτρης της λαϊκής παράδοσης και του πολιτισμόυ, φυσιολάτρης και ονειροπόλος, ευρηματικός και καινοτόμος, τολμηρός.

ΤΕΧΝΙΚΗ:

· α’ πρόσωπη αφήγηση
· Ο αφηγητής συμμετέχει ως ήρωας στην ιστορία.(αφηγητής έφηβος, ώριμος αφηγητής)
· Εστιάζει τα γεγονότα μέσα από την προοπτική του παρελθόντος.
· Απευθύνεται νοερά σε β’ πρόσωπο στον παλιό του καθηγητή και μιλάει με την προοπτική του παρόντος.
· Στοχαστική διάθεση, μοιάζει να απευθύνεται σε έναν υποθετικό συνομιλητή.
· Περιγραφή συναισθημάτων.
· Αναδρομική αφήγηση με γραμμική πορεία και αφηγηματικά κενά που επιταχύνουν την αφήγηση.

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ: αφήγηση, περιγραφές, σχόλια του αφηγητή, διάλογοι.

ΓΛΩΣΣΑ: απλή, δημοτική με λέξεις της καθημερινότητας.

ΥΦΟΣ: ζωντανό και παραστατικό στην περιγραφή της σχολικής τάξης μελαγχολικό και στοχαστικό όταν ο αφηγητής εξομολογείται την εμπειρία του.

ΤΟΝΟΣ: ειρωνικός και με δόση μελαγχολίας.

ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ: παρομοιώσεις, μεταφορές, επαναλήψεις, ασύνδετα σχήματα εικόνες (λιτότητα γενικά στα εκφραστικά μέσα).

ΙΔΕΕΣ – ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ:

· Προβάλλεται ο σημαντικός ρόλος του εκπαιδευτικού στην ανάδειξη του λαϊκού πολιτισμού και κάθε αξίας που συντελεί στην κοινωνικοποίηση των παιδιών και στην αισθητική τους καλλιέργεια.
· Ο αστικός τρόπος ζωής, η στροφή από τη συλλογική ζωή στην προβολή του ατομικού συμφέροντος και η εισβολή ξένων προτύπων ζωής οδήγησαν στην περιφρόνηση του λαϊκού πολιτισμού και στην ισοπέδωση ιδεών και αξιών.

ΑΦΗΓΗΤΗΣ: ομοδιηγητικός όταν συμμετέχει ο ίδιος στα γεγονότα, ετεροδιηγητικός όταν αφηγείται την πονηριά του συμμαθητή του.