Τα καλύτερα βιβλία του 2018
ΥΠΟΓΕΙΟΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΣ, COLSON WHITEHEAD
Λίστα με τα καλύτερα της χρονιάς από την οποία λείπει ο ‘Υπόγειος σιδηρόδρομος’ (‘The Underground Railroad’, 2016) του Colson Whitehead δε θα ήταν μια σωστή λίστα.
Ένα από τα πιο πολυβραβευμένα βιβλία της τρέχουσας δεκαετίας (πήρε Pulitzer Prize, National Book Award, Arthur C. Clarke Award, Andrew Carnegie Medal, Goodreads Choice Award και βρέθηκε σε πολλές ακόμα λίστες βραβείων), το μυθιστόρημα του Whitehead κοιτά τα χρόνια της σκλαβιάς στην Αμερική, ξαναγράφοντας από την αρχή την ιστορία των μαύρων της χώρας και επανεξετάζοντας από νέα βάση τον πραγματικό Underground Railroad, ένα δίκτυο από μυστικές διαδρομές και καταφύγια που χρησιμοποιούνταν για την απόδραση των σκλάβων από τον Αμερικανικό Νότο, με τη βοήθεια των υπέρμαχων της κατάργησης της δουλείας.
Το βιβλίο που μας φέρνουν οι Εκδόσεις Ψυχογιός ακολουθεί την Κόρα και τον Σίζαρ, 2 σκλάβους που αποδρούν από την Τζόρτζια για να βρουν τον Υπόγειο Σιδηρόδρομο που θα τους οδηγήσει στα βόρεια της χώρας. Ανάμεσα σε αυτούς και στην ελευθερία όμως βρίσκεται ο κυνηγός σκλάβων Ριτζγουέι, ο οποίος ακολουθεί με μανία τα ίχνη τους και η μόνη επιλογή της Κόρα για να παραμείνει ελεύθερη είναι να συνεχίσει το δύσκολο ταξίδι της.
4 3 2 1, PAUL AUSTER
Οι Εκδόσεις Μεταίχμιο είπανε πως το ‘4 3 2 1’ (2017) του Paul Auster είναι “το εκδοτικό γεγονός της χρονιάς” και εμείς δεν έχουμε σκοπό να διαφωνήσουμε ιδιαίτερα με αυτό, μιας και περιμέναμε το βιβλίο αρκετούς μήνες με ανυπομονησία.
Η ιστορία, ή μάλλον οι ιστορίες του Άρτσι Φέργκιουσον, είναι το πιο φιλόδοξο έργο του σπουδαίου Auster, ένα επικό βιβλίο που διασχίζει την Αμερική των δεκαετιών του ‘60 και του ‘70. Ο Άρτσι γεννιέται το 1947 και ο Auster μας διηγείται 4 διαφορετικές εκδοχές της ζωής του, μέσα από γεγονότα που οδηγούν κάθε Φέργκιουσον σε ξεχωριστό μονοπάτι και που περνούν μέσα από σημαντικές στιγμές της χώρας στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, από τον πόλεμο του Βιετνάμ και το κίνημα των ατομικών δικαιωμάτων στη δολοφονία του Κένεντι και τις αναταραχές της Νέας Υόρκης.
Το ‘4 3 2 1’ είναι ένα βιβλίο που δεν πρέπει να προσπεράσετε, ένα μεγάλο, σε μέγεθος και λογοτεχνική αξία, ανάγνωσμα που αφορά την Αμερική και έναν άνθρωπο που εκπροσωπεί μια ολόκληρη γενιά. Ο Auster στα καλύτερά του.
Ο ΣΥΝΟΔΟΙΠΟΡΟΣ, VIET THANH NGUYEN
Το μυθιστόρημα ‘Ο συνοδοιπόρος’ (‘The Sympathizer’, 2015) τουViet Thanh Nguyen το περιμέναμε καιρό και στην Ελλάδα και το είδαμε τελικά τον περασμένη Μάρτιο στα βιβλιοπωλεία από τις Εκδόσεις Utopia.
Ένα ντεμπούτο που άφησε πολλούς να μιλάνε για τη φρέσκια συγγραφική πένα του Αμερικανοβιετναμέζου Nguyen και κέρδισε αρκετά βραβεία στην πορεία του, το βιβλίο μας μεταφέρει στον Απρίλιο του 1975 και στη Σαϊγκόν. Εκεί, σε μια χαώδη πόλη, συναντάμε στη βίλα του ένα στρατηγό του Νοτίου Βιετνάμ που, με τη βοήθεια του πιστού του λοχαγού, συντάσσει μια λίστα με όσους θα τους επιτραπεί να φύγουν με τις τελευταίες πτήσεις από τη χώρα. Ο στρατηγός και οι συμπατριώτες του ξεκινούν μια νέα ζωή στο Λος Άντζελες, χωρίς να έχουν ιδέα πως ανάμεσά τους ο λοχαγός τους παρακολουθεί κρυφά και στέλνει την αναφορά του για την ομάδα τους σε έναν ανώτατο των Βιετκόνγκ.
Το έργο μοιάζει με κατασκοπευτικό θρίλερ αλλά είναι πολλά παραπάνω, αφού γυρνά σε μια εξαιρετικά σημαντική εποχή για την ιστορία του Βιετνάμ και της Αμερικής για να μιλήσει για το τι σήμαινε να είσαι Βιετναμέζος στην Αμερική μετά τον πόλεμο, τι σημαίνει να ζεις ανάμεσα σε 2 διαφορετικούς κόσμους κι αναζητά απαντήσεις στα ερωτήματα της αφοσίωσης, της ταυτότητας και της δυσκολίας του να προσαρμοστεί κανείς σε μια νέα πραγματικότητα.
ΤΡΑΓΟΥΔΑ, ΑΤΑΦΟ ΠΟΥΛΙ, JESMYN WARD
Μέσα σε περίπου διάστημα 2 μηνών κυκλοφόρησαν στα ελληνικά τα 2 τελευταία βιβλία που βραβεύτηκαν με National Book Award, με το 2ο να είναι το ‘Τραγούδα, άταφο πουλί’ (‘Sing, Unburied, Sing’, 2017) της Jesmyn Ward από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος, ένα βιβλίο που κέρδισε υποψηφιότητες και στα Women’s Prize for Fiction, Andrew Carnegie Medal, Kirkus Prize και Goodreads Choice Award, αλλά και θέση σε δεκάδες λίστες με τα καλύτερα του 2017.
Το μυθιστόρημα, που περιέχει αρκετά στοιχεία μαγικού ρεαλισμού, ακολουθεί τη Λιόνι, μια μαύρη μητέρα που παλεύει με τον εθισμό και τον Τζότζο, ένα γιο που ζει με τους παππούδες του και τη μικρή του αδερφή, στο ταξίδι τους στο Μισισίπι, όπου θα πάρουν τον λευκό πατέρα της οικογένειας από τη φυλακή, ο ξάδερφος του οποίου έχει σκοτώσει, κατά λάθος λέει, τον αδερφό της Λιόνι.
Μια ιστορία που μιλά για φαντάσματα, με τη μεταφορική όσο και με την κυριολεκτική τους έννοια, και αποτυπώνει την πολυπλοκότητα του Αμερικανικού Νότου και την κληρονομιά του ρατσισμού στην κοινωνία.
ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΞΗ, ÉRIC VUILLARD
Από τις Εκδόσεις Πόλις μας έρχεται η ‘Ημερήσια διάταξη’ (‘L'Ordre du jour’, 2017) του Éric Vuillard, ένα ιστορικό βιβλίο που κέρδισε στη Γαλλία το τελευταίο βραβείο Goncourt.
Μέσα στις μόλις 160 σελίδες του ο συγγραφέας κοιτά τα παρασκήνια της εγκαθίδρυσης του ναζιστικού καθεστώτος στη Γερμανία μέσα από 2 συγκεκριμένες ημερομηνίες και γεγονότα. Το πρώτο, τον Φεβρουάριο του 1933, είναι η σύσκεψη επιχειρηματιών της Γερμανικής βιομηχανίας με αξιωματούχους των ναζί, με σκοπό την οικονομική υποστήριξη των πρώτων στους δεύτερους. Το δεύτερο, τον Μάρτιο του 1938, είναι η προσάρτηση της Αυστρίας και τα γεγονότα πριν από αυτή, για τα οποία λίγα πράγματα γνωρίζουμε.
Η γραφή του Vuillard και το ειρωνικό του ύφος μπλέκεται με τα γεγονότα πίσω από τα γεγονότα που ο ίδιος παρουσιάζει, κάνοντας το βιβλίο ένα must read για αυτούς που αγαπούν την ιστορία.
ΕΝΑΣ ΤΖΕΝΤΛΕΜΑΝ ΣΤΗ ΜΟΣΧΑ, AMOR TOWLES
Κι από τη Γερμανία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ας κάνουμε μια βόλτα στη Σοβιετική Ένωση, εκεί που διαδραματίζεται το μυθιστόρημα ‘Ένας τζέντλεμαν στη Μόσχα’ (‘A Gentleman in Moscow’, 2016) του Amor Towles και των Εκδόσεων Διόπτρα.
Το βιβλίο μας παρουσιάζει τον Κόμη Αλεξάντρ Ίλιτς Ροστόφ, έναν αριστοκράτη που το καθεστώς της Σοβιετικής Ένωσης καταδικάζει σε εγκλεισμό στο ξενοδοχείο Μετροπόλ που διαμένει, ξενοδοχείο που βρίσκεται στην Κόκκινη Πλατεία, απέναντι από το Κρεμλίνο. Μέσα στο μεγαλοπρεπές Μετροπόλ ο Κόμης θα ζήσει τα επόμενα 30 χρόνια της ζωής του, βιώνοντας τα σημαντικά γεγονότα της ιστορίας της Σοβιετικής Ένωσης που θα ακολουθήσουν, μέσα στους πολυτελείς διαδρόμους του ξενοδοχείου.
Ένα διασκεδαστικό βιβλίο, συγκινητικό και αστείο ταυτόχρονα, που μπορεί να μοιάζει κλεισμένο στους, έστω και μεγαλοπρεπείς, τοίχους ενός κτίσματος, αλλά η ιστορία που αφηγείται και οι χαρακτήρες που παρακολουθεί δεν επιτρέπουν στον αναγνώστη να το αφήσει εύκολα από τα χέρια του.
ΚΟΥΤΣΟ, JULIO CORTAZAR
Ένα σπουδαίο λογοτεχνικό έργο που εδώ και αρκετά χρόνια έλειπε από τα ελληνικά μας έφεραν τον Μάρτιο σε νέα μετάφραση οι Εκδόσεις Opera, ‘Το κουτσό’ (‘Hopscotch’, 1963) του Julio Cortázar.
Το βιβλίο αφηγείται την ιστορία του Οράσιο Ολιβέιρα, ενός Αργεντινού συγγραφέα που μένει στο Παρίσι μαζί με την ερωμένη του Μάγα, περιτριγυρισμένος από έναν κύκλο μποέμ φίλων. Ο θάνατος ενός παιδιού και η εξαφάνιση της Μάγα βάζουν ένα τέλος σε μια ζωή γεμάτη κενών απολαύσεων και διανοητικών ακροβατικών και σπρώχνουν τον Ολιβέιρα να επιστρέψει στο Μπουένος Άιρες. Εκεί θα ξεκινήσει να δουλεύει ως πωλητής και θα συνεχίσει σε ένα τσίρκο και σε ένα τρελάδικο.
Το μυθιστόρημα του Cortázar όμως πάει πολύ πέρα από τα όσα μπορεί κανείς να περιγράψει ως την υπόθεσή του και είναι μια αναγνωστική εμπειρία που δε συναντάμε καθόλου συχνά. Οι διαφορετικοί τρόποι που μπορεί να διαβαστεί το βιβλίο, η αξία που αποκτούν οι σελίδες του μέσα από την ίδια την πράξη της ανάγνωσής τους, το ανακάτεμα των κανόνων της τέχνης της λογοτεχνίας που επιχειρεί εδώ ο συγγραφέας, είναι κάτι που δύσκολα μπορούμε να μεταφέρουμε. Θα χρειαστεί να πάρετε το βιβλίο από τα ράφια του βιβλιοπωλείου και να ξεκινήσετε την ανάγνωση για να κατανοήσετε το πόσο ξεχωριστό είναι.
ΟΙ ΑΟΡΑΤΕΣ ΕΡΙΝΥΕΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ, JOHN BOYNE
Ο John Boyne επιστρέφει με ένα πολύ δυνατό ιστορικό μυθιστόρημα, 11 χρόνια μετά το bestseller ‘Το αγόρι με τη ριγέ πιτζάμα’. Το ‘Οι αόρατες ερινύες της καρδιάς’ (‘The Heart's Invisible Furies’, 2017) μας έρχεται από τις Εκδόσεις Ψυχογιός και διηγείται τη ζωή του Σίριλ Έιβερι, ενός gay άντρα στη μεταπολεμική Ιρλανδία που ψάχνει την ταυτότητα του, καθώς μεγαλώνει υιοθετημένος από απόμακρους συναισθηματικά γονείς, μένει σε οικοτροφείο όπου καταπιέζει τα συναισθήματα του για τον φίλο του Τζούλιαν και ταξιδεύει από την Ιρλανδία στο Άμστερνταμ κι από εκεί στη Νέα Υόρκη, αναζητώντας τον εαυτό του και την ευτυχία.
Καλύπτοντας πολλές δεκαετίες, ξεκινώντας από τη δεκαετία του ‘40 και φτάνοντας μέχρι και σήμερα, ο Boyne εξερευνά τις αλλαγές της Ιρλανδικής κοινωνίας αλλά και της Καθολικής Εκκλησίας μέσα από τη ζωή του Σίριλ που ψάχνει τι θα πει ταυτότητα, σπίτι και πατρίδα.
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΧΙΛΜΠΙΛΗ, J.D. VANCE
Η μεγαλύτερη από τις εκδοτικές εκπλήξεις για τους πρώτους 6 μήνες του 2018 μας ήρθε από τις Εκδόσεις Δώμα.
Το nonfiction ‘Το τραγούδι του χιλμπίλη’ (‘Hillbilly Elegy’, 2016) τουJ.D. Vance είναι ένα δυνατό αυτοβιογραφικό βιβλίο που προκάλεσε αρκετές συζητήσεις στην Αμερική. Ο συγγραφέας μιλά για τη ζωή του στα Απαλάχια, εκεί που οι χιλμπίληδες όπως αυτός ζουν με την υπόλοιπη χώρα να μην τους υπολογίζει, μιλά για την ενηλικίωσή του, το ρόλο της οικογένειας και του περίγυρου στα παιδικά του χρόνια, αναλύει τη λευκή εργατική τάξη της Αμερικής και την σταδιακή εξασθένηση αυτής της ομάδας ανθρώπων. Μιλά επίσης για το πως ο ίδιος κουβαλά τους δαίμονες των προηγουμένων γενεών και για το πως ένα μεγάλο κομμάτι της χώρας έχασε αυτό που ονομάζεται Αμερικανικό Όνειρο.
Το βιβλίο έγινε bestseller στη χώρα του και πολλοί λένε πως εξηγεί το φαινόμενο Trump, μιας και η έκδοσή του ήρθε ελάχιστους μήνες πριν την εκλογική νίκη του νυν προέδρου της Αμερικής. Ένα είναι σίγουρο πάντως: Ο κόσμος για τον οποίο μιλάει ο Vance είναι μακριά από τον δικό μας αλλά ίσως ταυτόχρονα και πιο κοντά από όσο νομίζουμε. Μια ανάγνωση του βιβλίου θα μας βοηθήσει να ανακαλύψουμε πόσο κοντά είναι πραγματικά.
Ποια είναι τα δικά σας αγαπημένα βιβλία της χρονιάς ως τώρα;
