ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ Γεννήθηκε το 1811 στο Ληξούρι και συγκεκριμένα στην εξοχική τοποθεσία Ριτσάτα, σε μία περίοδο που τα Επτάνησα περνούσαν από τη γαλλική στην αγγλική προστασία. Από τη φύση του ήταν ένα σπινθηροβόλο πνεύμα, άνθρωπος ιδιαίτερα ανήσυχος, έξυπνος και ετοιμόλογος. Υπήρξε έντονα σατιρικός και αμετακίνητος στις απόψεις του, παραδίδοντας έργα που έρχονται σε σύγκρουση με τις αντιλήψεις της εποχής του. Το γεγονός ότι δε δίσταζε να εκφράζει ελεύθερα και ανεπηρέαστα τις απόψεις του στηλιτεύοντας την υποκρισία, αποτέλεσε την κύρια αιτία για τη φυλάκιση, τους διωγμούς και τους αφορισμούς που υπέστη κυρίως από την εκκλησία αλλά και από τους διάφορους θιγόμενους της εποχής του.
Έζησε ολόκληρη τη διαδικασία της Ένωσης με την Ελλάδα, και μάλιστα αγωνίστηκε σκληρά με την πέννα του ενάντια στα πιστεύω των ριζοσπαστών για άνευ όρων παράδοση των Ιονίων Νήσων στην Ελλάδα. Διέμεινε κατά τη διάρκεια των διωγμών του ανά περιόδους στην Κέρκυρα, τη Ζάκυνθο και το Λονδίνο, ενώ τα τελευταία του χρόνια βρέθηκε στο Αργοστόλι.
Ως γόνος πλούσιας οικογένειας γαιοκτημόνων, σπούδασε νομικά στο Παρίσι, όμως το επάγγελμα του νομικού το εξάσκησε μόνο όταν είχε οικονομική ανάγκη. Υπήρξε μαθητής του Ανδρέα Κάλβου, ενώ γνώρισε και τον Διονύσιο Σολωμό, κάτι που ασφαλώς επηρέασε τη μετέπειτα πορεία του. Ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία, την ποίηση, ενώ είναι πιο γνωστός ως λιβελογράφος. Ήταν παντρεμένος με την Πηνελόπη Κοργιαλένειου, από γνωστή και εύπορη οικογένεια του νησιού, με την οποία απέκτησε δύο γιους και εφτά κόρες.
Εξέδωσε αρκετές σατιρικές εφημερίδες όπως ο «Λύχνος», καυτηριάζοντας αδιακρίτως την ανηθικότητα, την αδικία, την υποκρισία. Πολλές φορές καταφέρθηκε εναντίον των πολιτικών και της ανικανότητάς τους, ενώ πολέμησε σκληρά τις θρησκευτικές προλήψεις και δοξασίες, κυρίως δε την αυθαιρεσία της θρησκευτικής αρχής. Στις 2 Μαρτίου 1856, ο μητροπολίτης Κεφαλλονιάς Σπυρίδωνας Κοντομίχαλος, στην αγγλοκρατούμενη τότε Κεφαλονιά, αφορίζει τον Ανδρέα Λασκαράτο λόγω του βιβλίου του «Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς» και φυσικά το βιβλίο. Ο αφορισμός είχε προαποφασιστεί και συνταχτεί νωρίτερα (φέρει την ημερομηνία 16 Φεβρουαρίου 1856)[1]. Ο Λασκαράτος καταφεύγει κυνηγημένος στη Ζάκυνθο, αλλά στις 16 Μαρτίου 1856 αφορίζεται και εκεί, από τον μητροπολίτη της, Νικόλαο Κοκκίνη.
Κυριότερα έργα του είναι:
’’Στιχουργήματα’’,(1872)
Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς,(1872)
Ιδού ο άνθρωπος ή ανθρώπινοι χαρακτήρες’’, (1874)
Ποιήματα και ανέκδοτα,(1884)
Οι καταδρομές μου εξαιτίας του «Λύχνου», (1888)
Απόκριση στον αφορισμό,(1908)
Αυτοβιογραφία,(1912)
Πέθανε στο Αργοστόλι, όπου διέμενε μετά από τους διωγμούς που υπέστη, στις 24 Ιουλίου1901[2], αλλά το έργο του παραμένει διαχρονικό έως σήμερα. Όσοι το έχουν μελετήσει αντιλαμβάνονται ότι ήταν ένας άνθρωπος που έβλεπε ιδιαίτερα μπροστά για την εποχή του και σήμερα, όσα αυτός είχε προβλέψει και επιθυμούσε είτε αλλάξει είτε να εμποδίσει, έχουν κατά κανόνα επαληθευτεί.
Πηγή: wikipedia
«Ο κακός μαθητής»
Θέμα: Τα τυπικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κακού μαθητή:
Περιεχόμενο: Σατιρικό
Ενότητες:
1η: (Εξαιρώ ……………………………..εκπαιδευτηρίων): Ο προσδιο ρισμός του θέματος
2η: (Τούτος………………………………… παρά να μάθει): Οι λόγοι της φοίτησης στο σχολείο
3η: (Η κλάση…………………… μεταχειρίζεται προθύμως):Η αντιμετώπιση της μάθησης
4η: (Εις δε τες προετοιμασίες του ………τον αδικήσανε): Ο κακός μαθητής και οι εξετάσεις
5η: (Αλλ’ ο τοιούτος…………………. των συμπολιτών του): Το μέλλον του κακού μαθητή
Τα χαρακτηριστικά του κακού μαθητή
1)Δεν καταλαβαίνει και δεν εκτιμά την αξία της μάθησης
(…δεν εννοεί και δεν εκτιμά την αξίαν της μαθήσεως)
2) Πηγαίνει σχολείο από συνήθεια (…επειδή εσυνήθισε έως από νήπιο να πηγαίνει), από υποχρέωση (επειδή οι γονείς του τόνε θέλουνε να εξακολουθεί να πηγαίνει) ή από μίμηση (επειδή βλέπει που και τ’ άλλα παιδιά πηγαίνουνε)
3) Αντιμετωπίζει την τάξη σαν ένα είδος συνεταιρισμού, με σκοπό να χάσει μάθημα ( η κλάση δι’ αυτόν είναι ένα είδος συνεταιρισμού)
4) Θεωρεί το μάθημα αηδιαστική υποχρέωση (……που ελευθερώνει από την αηδία του μαθήματος)
5) Στη διάρκεια των διακοπών δεν ανοίγει ποτέ βιβλίο (σ’ όλες όσες διακοπές δεν ανοίγει ποτέ βιβλίο)
6) Μοναδικός του σκοπός να περάσει την τάξη, σκοπός , που για να τον επιτύχει χρησιμοποιεί κάθε είδους απάτη (μόνος του σκοπός είναι να πει το μάθημα….)
Ο κακός μαθητής και οι εξετάσεις
·Οι εξετάσεις δεν είναι γι’ αυτόν ευκαιρία για επανά ληψη, ώστε να εμπεδώσει την ύλη που διδάχθηκε
« ….Εις δε τες προετοιμασίες του διά τες εξέτασες της χρονιάς, ο κακός μαθητής, α αντί να βαλθεί να συνάξει με τον νουν του όλες τες γνώσες, οπού εις τον σχολαστικόν χρόνον απόχτησε, και ναν τες οικειοποιήσει στον εαυτόν του διά της επανειλημμένης μελέτης….»
·Προσπαθεί επιπόλαια και χωρίς να κοπιάσει καθόλου, να προετοιμαστεί στοιχειωδώς μόνο στα θέματα που θεωρεί πιθανόν να του ζητηθούν κατά την εξέταση
«….ετοιμάζει μόνον καλά κακά τα μέρη εκείνα, που σε κάθε βιβλίο νομίζει πιθανόν να εξετασθεί·»
·Έχει ακόμα την απαίτηση, την ώρα της εξέτασης, να τον βοηθάνε οι συμμαθητές του από τα πίσω θρανία
«και καλεί διά την στιγμήν της εξετάσεως μαθητάδες φίλους του, οι οποίοι στεκόμενοι οπίσωθέ του τον βοηθούν κρυφά στες απόκρισες.»
·Και φυσικά, αν όλα τα παραπάνω δεν έχουν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, έχει έτοιμη τη δικαιολογία η οποία απαλλάσσει τον ίδιο από οποιαδήποτε ευθύνη: δεν φταίει ο ίδιος, η τεμπελιά και η αδιαφορία του, αλλά ο….. κακός καθηγητής που τον αδίκησε.
Οι συνέπειες από την ελλιπή παιδεία
·Ο απαίδευτος άνθρωπος , δεν καταφέρνει να κερδίσει την εκτίμηση των συνανθρώπων του, ζώντας στο περιθώριο, ανίκανος και ανάξιος για οτιδήποτε.
Υπερβολικό και αυθαίρετο ίσως το συμπέρασμα του συγγραφέα, υπογραμμίζει όμως το μήνυμα που θέλει να περάσει στις μελλοντικές γενιές:
Ο μόνος ασφαλής οδηγός για μια ζωή ακέραιη και ολοκληρωμένη είναι η παιδεία
Παράλληλα κείμενα
Διαβάστε και μια άλλη εκδοχή του κακού μαθητή:
Ζακ Πρεβέρ, «Ο κακός μαθητής»
Ο κακός μαθητής Λέει όχι με το κεφάλι Μα λέει ναι με την καρδιά Λέει ναι σε όσους αγαπάει Λέει όχι στον καθηγητή Είναι όρθιος Τον ρωτούν Και όλα τα προβλήματα έχουν δοθεί Ξαφνικά τον πιάνουν ακατάσχετα γέλια Και τα σβήνει όλα Τα ψηφία και τις λέξεις Τις ημερομηνίες και τα ονόματα Τις φράσεις και τους γρίφους Και παρά τις φοβέρες του καθηγητή Κάτω από τα γιουχαΐσματα των καλών μαθητών Με κιμωλίες όλων των χρωμάτων Πάνω στον μαυροπίνακα της δυστυχίας Ζωγραφίζει το πρόσωπο της ευτυχίας.
Ο Ανδρέας Λασκαράτος γεννήθηκε το 1811 στο Ληξούρι και συγκεκριμένα στην εξοχική τοποθεσία Ριτσάτα, σε μία περίοδο που τα Επτάνησα περνούσαν από τη γαλλική στην αγγλική προστασία. Από τη φύση του ήταν ενα σπινθηροβόλο πνεύμα, άνθρωπος ιδιαίτερα ανήσυχος, έξυπνος και ετοιμόλογος. Υπήρξε έντονα σατιρικός και αμετακίνητος στις απόψεις του, παραδίδοντας έργα που έρχονται σε σύγκρουση με τις αντιλήψεις της εποχής του. Το γεγονός ότι δε δίσταζε να εκφράζει ελεύθερα και ανεπηρέαστα τις απόψεις του στηλιτεύοντας την υποκρισία, αποτέλεσε την κύρια αιτία για τη φυλάκιση, τους διωγμούς και τους αφορισμούς που υπέστη κυρίως από την εκκλησία αλλα και από τους διάφορους θιγόμενους της εποχής του.
Έζησε ολόκληρη τη διαδικασία της Ενωσης με την Ελλάδα, και μάλιστα αγωνίστηκε σκληρά με την πέννα του ενάντια στα πιστεύω των ριζοσπαστών για άνευ όρων παράδοση των Ιονίων Νήσων στην Ελλάδα. Διέμεινε κατά τη διάρκεια των διωγμών του ανά περιόδους στην Κέρκυρα, τη Ζάκυνθο και το Λονδίνο, ενώ τα τελευταία του χρόνια βρέθηκε στο Αργοστόλι.
Ως γόνος πλούσιας οικογένειας γαιοκτημόνων, σπούδασε νομικά στο Παρίσι, όμως το επάγγελμα του νομικού το εξάσκησε μόνο όταν είχε οικονομική ανάγκη. Υπήρξε μαθητής του Ανδρέα Κάλβου, ενώ γνώρισε και τον Διονύσιο Σολωμό, κάτι που ασφαλώς επηρέασε τη μετέπειτα πορεία του. Ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία, την ποίηση, ενώ είναι πιο γνωστός ως λιβελογράφος. Ήταν παντρεμένος με την Πηνελόπη Κοργιαλένειου, από γνωστή και εύπορη οικογένεια του νησιού, με την οποία απέκτησε δύο γιους και εφτά κόρες.
Εξέδωσε αρκετές σατιρικές εφημερίδες όπως ο «Λύχνος», καυτηριάζοντας αδιακρίτως την ανηθικότητα, την αδικία, την υποκρισία. Πολλές φορές καταφέρθηκε εναντίον των πολιτικών και της ανικανότητάς τους, ενώ πολέμησε σκληρά τις θρησκευτικές προλήψεις και δοξασίες, κυρίως δε την αυθαιρεσία της θρησκευτικής αρχής. Στις 2 Μαρτίου 1856, ο μητροπολίτης Κεφαλλονιάς Σπυρίδωνας Κοντομίχαλος, στην αγγλοκρατούμενη τότε Κεφαλονιά, αφορίζει τον Ανδρέα Λασκαράτο λόγω του βιβλίου του «Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς» και φυσικά το βιβλίο. Ο αφορισμός είχε προαποφασιστεί και συνταχτεί νωρίτερα (φέρει την ημερομηνία 16 Φεβρουαρίου 1856). Ο Λασκαράτος καταφεύγει κυνηγημένος στη Ζάκυνθο, αλλά στις 16 Μαρτίου 1856 αφορίζεται και εκεί, από τον μητροπολίτη της, Νικόλαο Κοκκίνη.
Δραστηριότητες
1. Στο παρακάτω αρχείο θα βρείτε μια σειρά πορτρέτων μαθητών τόσο του παρελθόντος όσο και του παρόντος. Ποιες ομοιότητες και ποιες διαφορές εντοπίζετε; Πόσο διαφέρουν οι μαθητές σήμερα από τους μαθητές άλλων εποχών;
Εξαιρώ τον μαθητήν του Πανεπιστημίου. Τούτος υποθέτεται ενήλικος, και θαν έχει ακολούθως άλλη γνώση, άλλη διαγωγή. Εννοώ δε τον μαθητήν των κατωτέρων εχπαιδευτηρίων. Τούτος, ως επί το πλείστον, δεν εννοεί και δεν εχτιμά την αξίαν της μαθήσεως. Πηγαίνει στο σχολείον, επειδή εσυνήθισε έως από νήπιο να πηγαίνει• επειδή οι γονείς του τόνε θέλουνε να εξακολουθεί να πηγαίνει, και επειδή βλέπει που και τ’ άλλα παιδιά πηγαίνουνε• αλλά στο σχολείον του γυρεύει κάθε άλλο, παρά να μάθει. Η κλάση δι’ αυτόν είναι ένα είδος συνεταιρισμού, όπου εντός ολίγου και αυτός συνεταιρίζεται. Και επειδή σ’ εκείνην την ηλικία τα αισθήματα και τα φρονήματα λίγο διαφέρουν μεταξύ των συμμαθητών, δεν θ’ αργήσουνε συμφωνούντες να εύρουνε πως οι εορτές, και κάθε άλλο που ελευθερώνει από την αηδία του μαθήματος, είναι ευτύχημα, και να συνομόνονται, διά να υποχρεώνουνε τους καθηγητάς να εορτάζουνε.
Δεν φθάνει. Εντός του σχολαστικού χρόνου τα εχπαιδευτήρια έχουνε διακοπές, κάποτε από πολλές ημέρες, και το καλοκαίρι μίαν από μήνες. Ο δε τοιούτος μαθητής, σ’ όλες όσες διακοπές, δεν ανοίγει ποτέ βιβλίο. Παρομοίως όταν ξημερώνει εορτή, δεν πιάνει μήτε τότε βιβλίο. Και πραγματικώς, τι νόημα ήθελ’ έχει η σπουδή του εκείνην την βραδιά, αφού σκοπός της σπουδής του δεν είναι η προκοπή του, αλλά το να μπορέσει να πει το μάθημα, και μάθημα την ακόλουθην ημέρα δεν είναι; Επειδή δε, πηγαίνοντας εις το σχολείον, μόνος του σκοπός είναι να πει το μάθημα και αν δυνατόν να περάσει, κάθε απάτη προς τον καθηγητήν του είναι χρήσιμη, και τη μεταχειρίζεται προθύμως. Εις δε τες προετοιμασίες του διά τες εξέτασες της χρονιάς, ο κακός μαθητής, αντί να βαλθεί να συνάξει με τον νου του όλες τες γνώσες, οπού εις τον σχολαστικόν χρόνον απόχτησε, και ναν τες οικειοποιήσει στον εαυτόν του διά της επανειλημμένης μελέτης, ετοιμάζει μόνον καλά κακά τα μέρη εκείνα, που σε κάθε βιβλίο νομίζει πιθανόν να εξετασθεί• και καλεί διά την στιγμήν της εξετάσεως μαθητάδες φίλους του, οι οποίοι στεκόμενοι οπίσωθέ του τον βοηθούν κρυφά στες απόκρισες. Με τούτον τον τρόπον ο τοιούτος μαθητής ελπίζει να περάσει. Αν δε αποτύχει,… οι καθηγηταί τον αδικήσανε! Αλλ’ ο τοιούτος μαθητής αξαίνει αμαθής. Και όταν εις ανδρικήν ηλικίαν, είναι ανίκανος και ανάξιος διά κάθε εργασίαν. Συγκαταλογίζεται με τους χυδαίους και δεν έχει να προσμείνει παρά την αψηφισίαν των συμπολιτών του.
Η περιγραφή ανθρώπινων τύπων ανήκει στο γνωστό από τον 4ο
αι. π.Χ. λογοτεχνικό είδος «χαρακτήρες». O Λασκαράτος άρχισε τη συγγραφή του αυτή γύρω στα 1880 και το 1886 εξέδωσε στην Κεφαλλονιά συγκεντρωμένους τους χαρακτήρες του με τον τίτλο Ιδού ο άνθρωπος. Στο βιβλίο αυτό συνεξετάζονται 126 ανθρώπινοι τύποι-χαρακτήρες, τους οποίους δημιούργησε ο Λασκαράτος, παρατηρώντας με σατιρική διάθεση τα ήθη και τις αντιλήψεις των συμπατριωτών του.
Εξαιρώ τον μαθητήν του Πανεπιστημίου. Τούτος υποθέτεται
ενήλικος, και θαν έχει ακολούθως άλλη γνώση, άλλη διαγωγή.
Εννοώ δε τον μαθητήν των κατωτέρων εχπαιδευτηρίων.
Τούτος, ως επί το πλείστον, δεν εννοεί και δεν εχτιμά την αξίαν
της μαθήσεως. Πηγαίνει στο σχολείον, επειδή εσυνήθισε έως
από νήπιο να πηγαίνει· επειδή οι γονείς του τόνε θέλουνε να
εξακολουθεί να πηγαίνει, και επειδή βλέπει που και τ' άλλα
παιδιά πηγαίνουνε· αλλά στο σχολείον του γυρεύει κάθε άλλο,
παρά να μάθει.
Η κλάση* δι' αυτόν είναι ένα είδος συνεταιρισμού, όπου εντός
ολίγου και αυτός συνεταιρίζεται*. Και επειδή σ' εκείνην την ηλικία
τα αισθήματα και τα φρονήματα λίγο διαφέρουν μεταξύ των
συμμαθητών, δεν θ' αργήσουνε συμφωνούντες να εύρουνε πως
οι εορτές, και κάθε άλλο που ελευθερώνει από την αηδία του
μαθήματος, είναι ευτύχημα, και να συνομόνονται*, διά να υπο
χρεώνουνε τους καθηγητάς να εορτάζουνε.
Δεν φθάνει. Εντός του σχολαστικού* χρόνου τα εχπαιδευτήρια
έχουνε διακοπές, κάποτε από πολλές ημέρες, και το καλοκαίρι
μίαν από μήνες. O δε τοιούτος μαθητής, σ' όλες όσες διακοπές,
δεν ανοίγει ποτέ βιβλίο.
Παρομοίως όταν ξημερώνει εορτή, δεν πιάνει μήτε τότε βιβλίο.
Και πραγματικώς, τι νόημα ήθελ' έχει η σπουδή του εκείνην την
βραδιά, αφού σκοπός της σπουδής του δεν είναι η προκοπή του,
αλλά το να μπορέσει να πει το μάθημα, και μάθημα την ακόλουθην
ημέρα δεν είναι;
66
Γεώργιος Iακωβίδης, Παιδική συναυλία
Δείτε τον πίνακα σε μεγαλύ
τερη
ανάλυση
στην Εθνική Πινακο
θήκη
Δείτε ταινία παρουσίασης του πίνακα
στην Εθνική Πινακο
θήκη
Επειδή δε, πηγαίνοντας εις το σχολείον, μόνος του σκοπός είναι
να πει το μάθημα και αν δυνατόν να περάσει, κάθε απάτη
προς τον καθηγητήν του είναι χρήσιμη, και τη μεταχειρίζεται προθύμως.
Εις δε τες προετοιμασίες του διά τες εξέτασες της χρονιάς, ο κακός
μαθητής, αντί να βαλθεί να συνάξει με τον νουν του όλες τες γνώσες,
οπού εις τον σχολαστικόν χρόνον απόχτησε, και ναν τες οικειοποιήσει στον εαυτόν του διά της επανειλημμένης μελέτης, ετοιμάζει μόνον καλά κακά τα μέρη εκείνα, που σε κάθε βιβλίο νομίζει
πιθανόν να εξετασθεί· και καλεί διά την στιγμήν της εξετάσεως μαθη
τάδες φίλους του, οι οποίοι στεκόμενοι οπίσωθέ του τον βοηθούν κρυ
φά στες απόκρισες.
Με τούτον τον τρόπον ο τοιούτος μαθητής ελπίζει να περάσει. Αν δε απο
τύχει,… οι καθηγηταί τον αδικήσανε!
Αλλ' ο τοιούτος μαθητής αξαίνει* αμαθής. Και όταν εις ανδρικήν ηλικίαν,
67
είναι ανίκανος και ανάξιος διά κάθε εργασίαν. Συγκαταλογίζεται*
με τους χυδαίους* και δεν έχει να προσμείνει παρά τηναψηφισίαν* των
συμπολιτών του.