ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ -5. Η ΔIΑΔIΚΑΣIΑ ΤΗΣ ΜΟΡΦΩΣΗΣ -Ο ΑΘΗΝΑIΟΣ ΚΑI Η ΕΡΓΑΣIΑ - Η ΑΘΗΝΑ ΓIΟΡΤΑΖΕI

ΠΗΓΗ http://skapanefs.blogspot.com/2012/01/blog-post_9451.html Η ΜΟΡΦΩΣΗ Οι Αθηναίοι ήθελαν : 1.    την ανάπτυξη του σώματος και του πνεύματος. 2.    την ανάπτυξη της πολιτικής σκέψης 3.    την ανάπτυξη του καλού γούστου 4.    την ανάπτυξη της κοινωνικότητας 5.    την ανάπτυξη της ευπρέπειας παιδαγωγός : μορφωμένος δούλος που βοηθά στο σπίτι το αγόρι στο διάβασμα και το συνοδεύει στο σχολείο. γραμματιστής : διδάσκει γραφή, ανάγνωση και ομηρικά έπη κιθαριστής : διδάσκει μουσική παιδοτρίβης : γυμνάζει το αγόρι σοφιστές : δίδασκαν τα παιδιά των πλουσίων στην εφηβική ηλικία την τέχνη του να πείθεις τον άλλον. Οι σοφιστές ήταν μορφωμένοι άνθρωποι που είχαν μαζευτεί στην Αθήνα από όλα τα μέρη της Ελλάδας. Η ΕΡΓΑΣΙΑ 1. Αγρότες : οι περισσότεροι Αθηναίοι ήταν αγρότες με μικρά χωράφια που τα καλλιεργούσαν με τη βοήθεια των δούλων. Οι κτηνοτρόφοι ήταν λίγοι. 2. Τεχνίτες : ζούσαν στην πόλη. Τα εργαστήριά τους ήταν μικρά και ήταν συγκεντρωμένα σε μια συγκεκριμένη περιοχή, ανάλογα με το είδος που πουλούσαν π.χ. οι αγγειοπλάστες βρίσκονταν στον Κεραμεικό. 3. Έμποροι : Η αύξηση του εμπορίου ήταν μεγάλη. Γίνονταν εισαγωγές τροφίμων και πρώτης ύλης π.χ. ξύλα και εξαγωγές αγγείων, όπλων, υφασμάτων προς όλη τη Μεσόγειο. Με το εμπόριο ασχολήθηκαν κυρίως οι μέτοικοι. 4. Καλλιτέχνες, διανοούμενοι, πολιτικοί. ΟΙ ΓΙΟΡΤΕΣ 1.    Η πιο λαμπρή γιορτή ήταν τα Παναθήναια : κάθε 4 χρόνια προς τιμήν της θεάς Αθηνάς 2.    Τα Μεγάλα ή «εν άστει» Διονύσια προς τιμήν του θεού Διόνυσου κατά τα οποία γινόταν θεατρικός διαγωνισμός 3.    Τα Ανθεστήρια : προς τιμήν του Διονύσου κατά τα οποία δοκίμαζαν το νέο κρασί. 4.    Τα Ελευσίνια : προς τιμήν της Δήμητρας και της Περσεφόνης στις αρχές Οκτωβρίου. Η πομπή ξεκινούσε από την Αθήνα και έφθανε μέσω της Ιεράς Οδού στην Ελευσίνα, όπου γίνονταν τα Ελευσίνια μυστήρια. Επιμέλεια : Νίκος Μελιγκώνης Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ  ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΔΙΟΝΥΣΙΑ  ΤΑ ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ    ΛΗΝΑΙΑ  ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ

"Η ΔIΑΔIΚΑΣIΑ ΤΗΣ ΜΟΡΦΩΣΗΣ - Ο ΑΘΗΝΑIΟΣ ΚΑI Η ΕΡΓΑΣIΑ - Η ΑΘΗΝΑ ΓIΟΡΤΑΖΕI" - (ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ) ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Αθηναϊκή Πολιτεία : στόχος της εκπαίδευσης :η αρμονική ανάπτυξη του σώματος και του πνεύματος. Επίσης :  Η ανάπτυξη του καλού γούστου, της ευπρέπειας, της κοινωνικότητας και της οξυδερκούς πολιτικής σκέψης. Ο παιδαγωγός : ένας μορφωμένος δούλος, βοηθά στο σπίτι το αγόρι στην εκμάθηση των   μαθημάτων του και το συνοδεύει στο σχολείο του.  Ο γραμματιστής : διδάσκει γραφή, ανάγνωση και την κατανόηση των ομηρικών επών. Ο κιθαριστής : διδάσκει μουσική  Ο παιδοτρίβης :εκγυμνάζει.  Τα παιδιά των πλούσιων Αθηναίων διδάσκονταν αργότερα από τους σοφιστές τη ρητορική, την τέχνη της ορθής έκφρασης και της ικανότητας να πείθεις τον δήμο.  Σοφιστές : μορφωμένοι άνθρωποι, οι οποίοι είχαν συρρεύσει στην Αθήνα απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας, ακόμα και από τις αποικίες, και δίδασκαν στους νέους τη ρητορική με υψηλή αμοιβή. Η Αθήνα του 5ου αιώνα : «‘Ελλάδος παίδευσις», δηλαδή πνευματικό και καλλιτεχνικό κέντρο του ελληνισμού, που παρείχε κάθε δυνατότητα στους νέους να αναπτύξουν όλες τους τις ικανότητες, να διευρύνουν τους πνευματικούς τους ορίζοντες και να αναδείξουν τα ταλέντα τους.  ΕΡΓΑΣΙΑ Οι αγρότες : είχαν μικρή κτηματική ιδιοκτησία, αποτελούν την πλειονότητα του πληθυσμού. Καλλιεργούν τα χωράφια τους με τη βοήθεια των δούλων. Η κτηνοτροφία είναι περιορισμένη.  Οι τεχνίτες : ζουν κυρίως στην πόλη. Εργάζονται σε μικρά εργαστήρια που είναι συγκεντρωμένα σε μία συγκεκριμένη περιοχή, ανάλογα με το είδος που κατασκευάζουν ή πουλούν. Οι αγγειοπλάστες είχαν συγκεντρώσει τα εργαστήριά τους στον Κεραμεικό. Εμπόριο : μεγάλη αύξηση, αποκτούν δύναμη οι μέτοικοι. Εισάγονται : τρόφιμα, δέρματα, ξυλεία και μέταλλα.  Εξάγονται : υφάσματα, όπλα, κατεργασμένα δέρματα, αγγεία και έπιπλα. Καλλιτέχνες,  διανοούμενοι, πολιτικοί : υλοποιούν αυτό που ονομάστηκε «χρυσούς αιών» της Αθήνας. ΓΙΟΡΤΕΣ Οι γιορτές αποτελούσαν σημαντικό κομμάτι στην καθημερινή ζωή της Αθήνας.  Παναθήναια : η σπουδαιότερη γιορτή, τελούνταν κάθε 4 χρόνια προς τιμήν της Αθηνάς, όπου παρουσιάζονταν όλο το μεγαλείο και η δύναμη της πόλης.   Μεγάλα ή «εν άστει» Διονύσια : ήταν μια πολυήμερη γιορτή προς τιμήν του Διονύσου. Ανθεστήρια : ήταν αφιερωμένα στον ίδιο θεό, κατά την οποία οι Αθηναίοι δοκίμαζαν το νέο κρασί μέσα σε ατμόσφαιρα γενικής χαράς. Ελευσίνια : γιορτή αφιερωμένη στη Δήμητρα και στην κόρη της Περσεφόνη. Πομπή με προσκυνητές ξεκινούσε από την Αθήνα και κατέληγε στο ιερό της Δήμητρας στην Ελευσίνα. Εκεί τελούνταν τα Ελευσίνια μυστήρια. ΠΗΓΗ https://www.slideshare.net/Kvarnalis75/5-11724228 ΠΗΓΗ http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A105/749/4882,22336/ Η μόρφωση των  παιδιών   Η αρμονική ανάπτυξη του σώματος και του πνεύματος είχε τεθεί ως υπέρτατος παιδευτικός στόχος από την αθηναϊκή Πολιτεία. Η ανάπτυξη του καλού γούστου, της ευπρέπειας, της κοινωνικότητας και της οξυδερκούς πολιτικής σκέψης ήταν επίσης παραπληρωματικοί στόχοι των εκπαιδευτικών επιδιώξεων. Η μουσική κατέχει δεσπόζουσα θέση σ’ αυτή τη μαθησιακή διαδικασία. Ο παιδαγωγός, συνήθως ένας μορφωμένος δούλος, βοηθά στο σπίτι το αγόρι στην εκμάθηση των μαθημάτων του και το συνοδεύει στο σχολείο του. Εκεί ο γραμματιστήςτού διδάσκει γραφή, ανάγνωση και την κατανόηση των ομηρικών επών. Ο κιθαριστής διδάσκει στο παιδί μουσική και ο παιδοτρίβης το εκγυμνάζει. Αργότερα, στην εφηβική ηλικία, τα παιδιά των πλούσιων Αθηναίων, που επεδίωκαν μια υψηλή σταδιοδρομία στον πολιτικό τομέα, διδάσκονταν από τους σοφιστές τη ρητορική, την τέχνη της ορθής έκφρασης και της ικανότητας να πείθεις τον δήμο. Οι σοφιστές ήταν μορφωμένοι άνθρωποι, οι οποίοι είχαν συρρεύσει στην Αθήνα απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας, ακόμα και από τις αποικίες, και δίδασκαν στους νέους τη ρητορική με αδρή αμοιβή.   Όμως, τον νέο, και ιδιαίτερα τον έφηβο, τον βοηθούσε στη διανοητική και αισθητική του ανάπτυξη η όλη πνευματική ατμόσφαιρα που κυριαρχούσε στην Αθήνα. «‘Ελλάδος παίδευσιν» ονομάζει την πόλη ο Θουκυδίδης και αυτή ήταν η πραγματικότητα. Πνευματικό και καλλιτεχνικό κέντρο του ελληνισμού η Αθήνα, παρείχε κάθε δυνατότητα στους νέους να αναπτύξουν όλες τους τις ικανότητες, να διευρύνουν τους πνευματικούς τους ορίζοντες και να αναδείξουν τα όποια ταλέντα τους.  Εργαστήριο αγγειοπλαστικής: ερυθρόμορφος κρατήρας. (Οξφόρδη, Ασμολειανό Μουσείο). Μπορείτε να περιγράψετε τη σκηνή; Yποδηματοποιείο: μελανό μορφος αμφο ρέας. (Βοστόνη, Μουσείο Καλών  Τεχνών). Μπορείτε να προσδιορίσετε το  ρόλο των τριών εικονιζόμενων  προσώπων; Οι Αθηναίοι αγρότες Εργαστήρια Οι Αθηναίοι αγρότες, με μικρή κτηματική ιδιοκτησία, αποτελούν την πλειονότητα του πληθυσμού. Καλλιεργούν τα χωράφια τους με τη βοήθεια των δούλων. Η κτηνοτροφία είναι περιορισμένη. Οι πολυάριθμοι τεχνίτες ζουν κυρίως στην πόλη. Εργάζονται σε μικρά εργαστήρια, ανοιχτά προς το μέρος του δρόμου, ώστε οι μελλοντικοί πελάτες τους να παρακολουθούν την εργασία τους. Τα εργαστήρια και τα μαγαζιά είναι συγκεντρωμένα σε μία συγκεκριμένη περιοχή, ανάλογα με το είδος που κατασκευάζουν ή πουλούν. Έτσι οι αγγειοπλάστες είχαν συγκεντρώσει τα εργαστήριά τους στην περιοχή του Κεραμεικού. ΟΙ  ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΑΓΑΠΟΥΝ ΤΗ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑ Διότι καθένας  από σας συχνά ζει άλλος σε μυ ροπωλείο, άλλο ς σε κουρείο, άλος σε σκυτοτομείο και άλλος όπου τύ χει και οι πε ρισσότεροι πη γαίνουν σε ό σους έχουν τα  εργαστήριά  τους κοντά  στην αγορά,  ενώ ελάχιστοι  πηγαίνουν σε  όσους απέ χουν πολύ από  αυτήν. Λυσί ας, Yπέρ του Αδυνάτου, 20 (μετ. Γ. Κυριαζή) Εμπόριο   Συγχρόνως, η αύξηση του πληθυσμού συντελεί στη ραγδα ία αύξηση του εμπορίου. Εισάγονται τρόφιμα για τη συντή ρηση των κατοίκων, αλλά και πρώτες ύλες, όπως δέρματα,  ξυλεία και μέταλλα, για τις εργασίες των βιοτεχνιών. Τα  προϊόντα των αθηναϊκών εργαστηρίων, όπως υφάσματα,  όπλα, κατεργασμένα δέρματα, αγγεία και έπιπλα, εξάγο νταν σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Με την άνθηση του εμπορίου, μια νέα δυναμική και πλού σια επαγγελματική κατηγορία, οι μέτοικοι, αποκτούν ισχύ  και επηρεάζουν τις τύχες της πόλης. Διανόηση Στο περιθώριο αυτών των επαγγελματικών ενασχολήσεων,  μια ιδιαίτερη ομάδα, όχι και τόσο ολιγομελής, οι καλλιτέ χνες, οι διανοούμενοι και οι πολιτικοί, με τα καλλιτεχνικά  τους δημιουργήματα, τις υψιπετείς φιλοσοφικές θεωρίες  τους και τις ριζοσπαστικές πολιτικές τους κινήσεις, υλοποι ούν αυτό που ονομάστηκε «χρυσούς αιών» της Αθήνας. Η πομπή των Παναθηναίων: πλάκα με ιππείς από τη βόρεια ζωφόρο του Παρθενώνα. (Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο). ΟΙ ΓΙΟΡΤΕΣ ΞΕΚΟΥΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩ ΠΟΥ (μιλάει ο Περικλής) «Ωστόσο και από τους κόπους φροντίσαμε να βρούμε, όσο γινόταν, πιο πολλές ξεκού ρασες στο πνεύμα, με το να κρατούμε τη συνήθεια να κάνουμε αγώνες και θυσίες όλο  το χρόνο μια πάνω στην άλλη, έπειτα και περιποιημένα σπιτικά για τον εαυτό του κα θένας η ευχαρίστηση που μας δίνουν αυτά κάθε μέρα, διώχνει μακριά τη στενοχώ ρια». Θουκυδίδης,  Ιστορία, 38, 1 (μετ. Ι. Κακριδή) Γιορτές Ανάγλυφο της Αθηνάς (Αθήνα, Μουσείο Ακρόπολης): η θεά σκεπτική με το βλέμμα προσηλωμένο σε μια μαρμάρινη πλάκα. Οι γιορτές, παναθηναϊκές και  κρατικές ή ιδιωτικές και λι τές, ήταν συνυφασμένες με  την καθημερινή ζωή της Αθή νας. Η λαμπρότερη, η εορτή  της ίδιας της πόλης, ήταν τα  Παναθήναια, που τελούνταν  κάθε τέσσερα χρόνια προς  τιμήν της Αθηνάς. Κατά τη  διάρκειά τους ξεδιπλωνόταν  όλο το μεγαλείο και η δύνα μη της πόλης. Τα Μεγάλα ή  «εν άστει» Διονύσια ήταν  μια πολυήμερη γιορτή προς  τιμήν του Διονύσου. Τα Αν θεστήρια ήταν μία άλλη γιορ τή αφιερωμένη στον ίδιο θε ό, κατά την οποία οι Αθηναί οι δοκίμαζαν το νέο κρασί μέ σα σε ατμόσφαιρα γενικής χα ράς. Τέλος, τα Ελευσίνια, γιορτή αφιερωμένη στη Δήμητρα και  στην κόρη της Περσεφόνη, εορτάζονταν στις αρχές Οκτω βρίου. Πομπή με προσκυνητές ξεκινούσε από την Αθήνα  και κατέληγε στο ιερό της Δήμητρας στην Ελευσίνα. Εκεί  τελούνταν τα Ελευσίνια μυστήρια.   Ερωτήσεις-Δραστηριότητες 1. Ποιες γιορτές σήμερα σχετίζονται με τις αντίστοιχες αθη ναϊκές; (Λάβετε υπόψη τα δεδομένα του τόπου σας). 2. Yπάρχει κοντά στην περιοχή σας κάποιο μουσείο; Ποια η  χρησιμότητά του από πολιτιστική και οικονομική άποψη; ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙ ΟΥ Το 478 π.Χ. ιδρύεται η Συμμαχία της Δήλου. Την ηγεμο νία αναλαμβάνει η Αθήνα. Η Συμμαχία απαλλάσσει το  Αιγαίο από την περσική παρουσία. Την ίδια περίοδο,  με την καθοδήγηση του Περικλή το δημοκρατικό πολί τευμα της Αθήνας εδραιώνεται και η ζωή των Αθηναί ων γίνεται περισσότερο άνετη. Άσκηση αυτοαξιολόγησης Συνδέστε με μία γραμμή τις λέξεις που έχουν σχέση μεταξύ τους. Κίμων φόρος μέτοικος Άρειος Πάγος Ελληνοταμίες Τριηραρχία Εφιάλτης Βουλή των Πεντακοσίων θεωρικά χρήματα Ευρυμέδων προβούλευμα μετοίκιον λειτουργία θέατρο