ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ,Η ΛΕIΤΟYΡΓIΑ ΤΟY ΠΟΛIΤΕYΜΑΤΟΣ. ΟI ΛΕIΤΟYΡΓIΕΣ

Ιστορία Α' Γυμνασίου : Η λειτουργία του πολιτεύματος - Οι λειτουρ γίες ΠΗΓΗ http://skapanefs.blogspot.com/2012/01/blog-post_15.html Ως το 462 π.Χ., όταν έπεσε ο Κίμων και ανέβηκε στην εξουσία ο Περικλής, το πολίτευμα λειτουργούσε όπως στα χρόνια του Κλεισθένη το 500 π.Χ.  (10 φυλές, Βουλή των 500, 10 στρατηγοί, Εκκλησία του Δήμου κλπ.) Λίγο πριν τον Περικλή, ο αρχηγός του δημοκρατικού κόμματος, ο Εφιάλτης έκανε κάποιες αλλαγές στο πολίτευμα καθιστώντας το πιο δημοκρατικό. ΤΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ ΕΦΙΑΛΤΗ Το πιο σημαντικό σώμα ήταν η Εκκλησία του Δήμου. Όλοι οι ελεύθεροι Αθηναίοι πολίτες από 20 χρονών και πάνω ήταν μέλη της. Ο καθένας μπορούσε να μιλήσει σε αυτή τη συνέλευση, που αποφάσιζε για όλα τα σημαντικά θέματα της πόλης. Η Βουλή των Πεντακοσίων είχε μέλη με θητεία ενός έτους, που εκλέγονταν από την Εκκλησία του Δήμου. Προετοίμαζε τα κείμενα των νόμων (προβούλευμα), τους οποίους ψήφιζε ή απέρριπτε η Εκκλησία του Δήμου. Οι Δέκα Στρατηγοί ήταν οι ανώτατοι άρχοντες. Φρόντιζαν για την εσωτερική ασφάλεια της πόλης, την εξωτερική πολιτική και τη διοίκηση του στρατού και του στόλου. Η Ηλιαία ήταν το πιο σημαντικό δικαστήριο με 6.000 δικαστές που είχαν θητεία ενός έτους και εκλέγονταν από την Εκκλησία του Δήμου. Η Ηλιαία χωριζόταν σε 10 τμήματα και το κάθε τμήμα είχε διαφορετικές αρμοδιότητες αντιπροσωπεύοντας την καθεμιά από τις 10 φυλές. Οι Εννέα Άρχοντες ήταν καθαρά διακοσμητικό αξίωμα μετά από κλήρωση που γινόταν. Ο Άρειος Πάγος, που παλαιότερα ήταν το πιο σημαντικό δικαστήριο, πλέον έχασε πολλές από τις αρμοδιότητές του, δικάζοντας μόνο υποθέσεις εμπρησμών και φόνων εκ προμελέτης. ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ Προκειμένου να εξασφαλίσει χρήματα η Αθήνα για τα πολλά έξοδα που είχε (στόλος, γιορτές, θέατρο, πρεσβείες κλπ.), βρήκε ένα πανέξυπνο κόλπο. Ανάγκαζε τους πλούσιους να πληρώνουν τα έξοδα, προσφέροντάς τους προβολή και δόξα. Έτσι και η πόλη έβρισκε χρήματα και οι πλούσιοι δεν γκρίνιαζαν, αφού έκαναν τη φιγούρα τους (η πόλη τους έδινε την δυνατότητα να στήσουν αναμνηστικό μνημείο τους σε περίπτωση νίκη της ομάδας τους σε αθλητικούς ή θεατρικούς αγώνες). Αυτό το κόλπο ονομάστηκε λειτουργία. Υπήρχαν οι πιο κάτω λειτουργίες : Τριηραρχία = αναλάμβαναν τα έξοδα για τη συντήρηση ενός πλοίου Χορηγία = αναλάμβαναν τα έξοδα για το ανέβασμα μιας θεατρικής παράστασης. Γυμνασιαρχία = αναλάμβαναν τα έξοδα για το φαγητό και τις προπονήσεις αθλητών. Εστίαση = αναλάμβαναν τα έξοδα για το δημόσιο γεύμα προς τα μέλη της φυλής τους σε περίοδο γιορτών ή αγώνων.  Επιμέλεια : Νίκος Μελιγκώνης  ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ  Το πολίτευμα στην Αρχαία Αθήνα  "Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ. ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ" - (ΙΣΤΟΡΙΑ Α'  ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ) ΠΗΓΗ http://istografia.blogspot.com/2015/01/blog-post_15.html  Στα χρόνια του Περικλή :  το πολίτευμα γίνεται πιο δημοκρατικό και ο λαός έχει την εξουσία στα χέρια του. Πώς οργανώνεται τώρα το πολίτευμα της Αθήνας ;              1.    Η Εκκλησία του Δήμου : -       Συμμετείχαν όλοι οι ελεύθεροι πολίτες και μπορούσαν όλοι να εκφράσουν τη γνώμη τους στις συνεδριάσεις. -         Αποφάσιζε για όλα τα θέματα που αφορούσαν την πόλη. 2. Η Βουλή των Πεντακοσίων :      Η Εκκλησία εκλέγει, με θητεία ενός έτους, τα μέλη της Βουλής των Πεντακοσίων. Η Βουλή προετοίμαζε τους νόμους που θα συζητούνταν στην Εκκλησία  του Δήμου (προβούλευμα). 3. Οι εννέα άρχοντες : Δεν εκλέγονταν πια, αλλά κληρώνονταν και δεν είχαν μεγάλη εξουσία 4.    Οι Δέκα Στρατηγοί : ήταν οι ανώτατοι άρχοντες, υπεύθυνοι για την εξωτερική πολιτική, την   εσωτερική ασφάλεια της πόλης και διοικητές του στρατού και του στόλου της Αθήνας.  5.    Η Ηλιαία : ήταν ένα  λαϊκό δικαστήριο, που αποτελούνταν από 6.000 δικαστές, που εκλέγονται με θητεία ενός έτους από την Εκκλησία. Η Ηλιαία χωριζόταν σε 10 τμήματα. Το κάθε τμήμα είχε αρμοδιότητα σε διαφορετικό δικαστικό τομέα και αντιπροσώπευε μία από τις 10 φυλές της Αθήνας. 6.    Ο Άρειος Πάγος : έχει πια περιορισμένη εξουσία και δικάζει μόνο τους φόνους και τους  εμπρησμούς. Τι ήταν οι λειτουργίες ; Η Αθήνα κυριαρχούσε με την πολιτική της σε όλη την Ελλάδα και επομένως είχε ανάγκη από χρήματα. Με ένα έξυπνο φορολογικό σύστημα, τις λειτουργίες, υποχρέωνε τους πλούσιους Αθηναίους να προσφέρουν τα αναγκαία χρήματα για διάφορες δραστηριότητες της πόλης. Με το σύστημα αυτό υποστηρίζονταν οικονομικά η Αθήνα, αλλά συγχρόνως προβάλλονταν οι ισχυροί και φιλόδοξοι Αθηναίοι. Οι κυριότερες λειτουργίες ήταν:      -       Η τριηραρχία : η προσφορά δηλαδή χρημάτων για τη συντήρηση ενός  κρατικού πλοίου.    -        Η χορηγία : χρήματα για το ανέβασμα μιας θεατρικής παράστασης.      -     Η γυμνασιαρχία :τα έξοδα των αθλητών που θα έπαιρναν μέρος σε αγώνες.       -    Η εστίαση : δηλαδή τα χρήματα για να προσφέρει η πόλη ένα δημόσιο γεύμα σε περιόδους γιορτών ή αγώνων. ΠΗΓΗ https://www.slideshare.net/Kvarnalis75/3-11536670 ΔΕΣ ΚΑΙ http://users.sch.gr/panosloupasis/hgemonia_athinas_periklis.pdf Η ΗΓΕΜΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ (479-431 π.Χ.)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

	ΠΗΓΗ http://ebooks.edu.gr/modules/ ebook /show.php/ DSGYM-A105/29/159,922/ 3. Η ΛΕIΤΟYΡΓIΑ ΤΟY ΠΟΛIΤΕYΜΑ ΤΟΣ. ΟI ΛΕIΤΟYΡΓIΕΣ
Εκκλησία του δήμου. Βουλή των Πεντακοσίων	Μέχρι το 462 π.Χ., έτος της πτώσης της πολιτικής δύναμης του Κίμωνα, και την άνοδο του Περικλή, το αθηναϊκό πολίτευμα λειτουργούσε περίπου  όπως το είχε διαμορφώσει η μεταρρύθμιση του Κλεισθένη. Όμως, στη συ νέχεια το πολίτευμα εξελίσσεται, η λαϊκή συμμετοχή διευρύνεται και ο δή μος ασκεί το σύνολο της εξουσίας. Η Εκκλησία του Δήμου είναι το κυρίαρχο σώμα στη δομή του αθηναϊκού πολιτεύματος. Όλοι οι ελεύθεροι πολίτες της Αττικής, σύμφωνα με τον νό μο, ήταν μέλη της. Κατά τις συνεδριάσεις κάθε πολίτης μπορούσε ελεύθε ρα να εκφράσει τη γνώμη του. Οι αποφάσεις της Εκκλησίας καθόριζαν την  πορεία της πολιτείας σε όλους τους τομείς. Η Εκκλησία, όπως καθόριζε η μεταρρύθμιση του Κλεισθένη, εκλέγει, με θητεία ενός έτους, τα μέλη της  Βουλής των Πεντακοσίων, αλλά τώρα οι αρμοδιότητές της ήταν αυξημέ νες. Αυτή προετοίμαζε τα κείμενα των νόμων (προβούλευμα), τους οποί ους, μετά από συζήτηση, ψήφιζε ή απέρριπτε η Εκκλησία. Μετά τη μεταρ ρύθμιση του Εφιάλτη, ο Άρειος Πάγος δεν είχε δικαίωμα να ελέγχει τη βου λή.
Δέκα Στρατηγοί	Οι Εννέα Άρχοντες δεν εκλέγονταν πια, αλλά κληρώνονταν˙ έτσι το α ξίω μά τους είχε καταλήξει να είναι καθαρά διακοσμητικό. Αντίθετα, οι Δέ κα  Στρατηγοί αναδεικνύονται ως οι κύριοι ανώτατοι άρχοντες. Έργο τους εί ναι η εσωτερική ασφάλεια της πόλης, ο σχεδιασμός της εξωτερικής πολιτι κής και η διοίκηση του στρατού και του στόλου.
Η Ηλιαία	Εκεί όμως που σημειώνονται οι ριζοσπαστικότεροι νεωτερισμοί είναι  στην  απονομή της δικαιοσύνης. Ο Εφιάλτης αφαίρεσε από τον Άρειο Πάγο την αποκλειστικότητα της απονομής της δικαιοσύνης, αφήνοντάς του μόνο τις περιπτώσεις φόνου εκ προμελέτης και εμπρησμού. Όλες οι άλλες περιπτώ σεις μεταφέρονται στη δικαιοδοσία ενός πολυμελούς λαϊκού δικαστηρίου, της Ηλιαίας, με 6.000 δικαστές, οι οποίοι εκλέγονταν, με θητεία ενός έ τους, από την Εκκλησία. Η Ηλιαία χωριζόταν σε 10 τμήματα. Το κάθε τμή μα είχε αρμοδιότητα σε διαφορετικό δικαστικό τομέα και αντιπροσώπευε μία από τις δέκα φυλές της Αθήνας.
Το αθηναϊκό πολίτευμα έδινε την ευκαιρία σ’ όλους τους πολίτες να συμμετέχουν στη διακυβέρνηση της πόλης.
Οι λειτουργίες	Η αθηναϊκή Πολιτεία, με την τόσο έντονη παρουσία σε πανελλήνια κλίμα κα, είχε ανάγκη από χρήματα. Η συντήρηση του στόλου, η οργάνωση μεγα λοπρεπών εορτών, το ανέβασμα πολυπρόσωπων θεατρικών παραστάσεων, η αποστολή πρεσβειών σε πανελλήνιες εορτές απαιτούσαν τεράστια οικονο μική δαπάνη. Η Αθήνα, με ένα ευφυές φορολογικό σύστημα, τις λειτουργί ες, υποχρέωνε τους οικονομικά ισχυρούς Αθηναίους να προσφέρουν τα α ναγκαία χρήματα για την κίνηση όλου του μηχανισμού. Το πρωτότυπο, με  το σύστημα των λειτουργιών, είναι ότι βοηθείται η πολιτεία αλλά συγχρό νως προωθείται η προσωπική προβολή και υλοποιούνται οι φιλοδοξίες των  φορολογουμένων. Οι κυριότερες λειτουργίες ήταν: η τριηραρχία, δηλαδή  η προσφορά χρημάτων από έναν ή περισσότερους ιδιώτες για τη συντήρη ση ενός κρατικού πλοίου˙ η χορηγία, δηλαδή η ανάληψη της δαπάνης για το ανέβασμα μιας θεατρικής παράστασης που θα λάμβανε μέρος σε δραμα τικούς αγώνες˙ η γυμνασιαρχία, δηλαδή η καταβολή των εξόδων για τη  διατροφή και την εκγύμναση αθλητών που θα έπαιρναν μέρος σε «γυμνι κούς αγώνες»˙ τέλος, η εστίαση, δηλαδή η παροχή από έναν πλούσιο πολί τη των χρημάτων για την παράθεση δημόσιου γεύματος στα μέλη της φυ λής του σε περίοδο εορτών ή αγώνων.
Ο ΟΡΚΟΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΩΝ ΤΗΣ ΗΛΙΑΙΑΣ Ο όρκος που έδιναν οι δικαστές της Ηλιαίας, όταν αναλάμβαναν τα καθήκοντά τους: «Θα ψηφίζω σύμφωνα με τους νόμους. Στην περίπτωση που κάτι δεν προβλέπεται από το νόμο, θα αποφασίζω αυτό που είναι δίκαιο, χωρίς να παρασύρομαι από τη φιλία ή την έχθρα. Θα ψηφίζω λαμβάνοντας αποκλειστικά υπόψη αυτό που έχει κατατεθεί στο δικαστήριο. Θα ακούω με την ίδια προσοχή και τα δύο αντίδικα μέρη. Ορκίζομαι στο Δία, τον Απόλλωνα και τη Δήμητρα». Τους πλούσιους πολίτες που προ σέφεραν μεγάλα ποσά για τις λει τουργίες η Πολιτεία τους τιμούσε , δίνοντάς τους την άδεια να στή σουν αναμνηστικό μνημείο σε πε ρίπτωση νίκης της ομάδας τους σε δραματικούς ή γυμνικούς αγώ νες.
ΕΝΑΣ ΠΛΟΥΣΙΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΚΘΕΤΕΙ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΜΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Αθήνα: το μνημείο του Λυσικράτους.Το χορηγικό μνημείο αποτυπώνει την υπερηφάνεια του Αθηναίου που νίκησε στους δραματικούς αγώνες. Όταν ο Θεόπο μπος ήταν επώνυ μος άρχοντας, α φού ορίστηκα χορη γός σε τραγωδία, ξόδεψα 3.000 δραχ μές και δύο μνες. Αργότερα, τότε  που πήρα το βρα βείο για την προε τοιμασία ανδρικού χορού 2.000 δραχ μές και άλλες 800  δραχμές για τους χορευτές του πυρ ρίχιου στα μεγάλα  Παναθήναια. Επί σης πήρα το βρα βείο ως χορηγός χορού στα Διονύ σια και ξόδεψα,  μαζί με την ανάθε ση του τρίποδα, 3.000 δραχμές. Λυσίας, Απολο γία δωροδοκίας, 1-3 (μετ. Β.Σ.)
	Ερωτήσεις-Δραστηριότητες 1. Σε τι συνίσταται η αθηναϊκή δημοκρατία; Ποιοι είναι οι κυριότεροι θε σμοί της; 2. Ποιος ο αντίστοιχος με την Εκκλησία του Δήμου θεσμός στη σύγχρονη δη μοκρατία; Ποια διαφορά υπάρχει στον τρόπο συμμετοχής; 3. Ποιον σκοπό εξυπηρετούσε ο θεσμός των λειτουργιών στην αρχαία Αθή να; 4. Αφού επιστρέψετε στο προηγούμενο κεφάλαιο Δ (ενότητα 5), και με τη βο ή θεια των παραθεμάτων, να συμπληρώσετε τον πίνακα που ακολουθεί με  τα  σημαντικότερα πολιτικά μέτρα κάθε Αθηναίου πολιτικού. Μπορείτε να εξη γή σετε γιατί στα χρόνια του Περικλή η αθηναϊκή δημοκρατία άγγιξε το απόγει ό  της; Πολιτικά μέτρα Σόλωνα Πολιτικά μέτρα Κλεισθένη Πολιτικά μέτρα Εφιάλτη / Περικλή