ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΤΖΗΣ ,ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΠΗΓΗ :http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=409

Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών

Χατζής Δημήτρης

Τόπος Γέννησης: Ιωάννινα Έτος Γέννησης: 1913 Έτος Θανάτου: 1981 Λογοτεχνικές Κατηγορίες: Πεζογραφία Δοκίμιο

Βιογραφικό Σημείωμα ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΤΖΗΣ (1913-1981) Ο Δημήτρης Χατζής γεννήθηκε στα Γιάννενα, γιος του Γεώργιου Χατζή, ποιητή (έγραφε με το ψευδώνυμο Πελλερέν) και εκδότη της εφημερίδας Ήπειρος , και της Αθηνάς το γένος Κυριακοπούλου από το Αίγιο. Είχε έξι αδέρφια. Παρακολούθησε εγκύκλια μαθήματα στην Ιόνιο Σχολή της Αθήνας, αναγκάστηκε όμως να διακόψει το 1930 μετά τον ξαφνικό θάνατο του πατέρα του και επέστρεψε στη γενέτειρά του, όπου ανέλαβε τη συνέχιση της έκδοσης της εφημερίδας και τη συντήρηση της οικογένειάς του. Εκεί τέλειωσε το Γυμνάσιο (Ζωσιμαία Σχολή) και στη συνέχεια γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, χωρίς να μπορέσει να ολοκληρώσει τις σπουδές του για οικονομικούς λόγους. Το 1932 ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με μαρξιστικούς κύκλους και το 1935 γράφτηκε στο Κ.Κ.Ε. και υπηρέτησε την ιδεολογία του στα Γιάννενα. Ένα χρόνο αργότερα τον συνέλαβε η αστυνομία του Μεταξά και το δικτατορικό καθεστώς τον εξόρισε στη Φελέγανδρο (επέστρεψε το 1937). Μετά την έισοδο των Γερμανών στη χώρα έφυγε για την Αθήνα. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής εντάχτηκε στο ΕΑΜ και στη συνέχεια βγήκε στο αντάρτικο · συνεργάστηκε με τον αντιστασιακό τύπο και στη συνέχεια με την εφημερίδα Ελεύθερη Ελλάδα, στην οποία παρέμεινε ως υπέυθυνος σύνταξης ως το κλείσιμό της (1947). Το καλοκαίρι του 1947 εξορίστηκε στην Ικαρία. Μετά το τέλος του εμφυλίου κατέφυγε ως πολιτικός πρόσφυγας αρχικά στη Ρουμανία και στη συνέχεια στην Ουγγαρία, (που έγινε η δεύτερη πατρίδα του · εκεί έμεινε για τριάντα περίπου χρόνια και έκανε τον πρώτο του γαμο), όπου μελέτησε βυζαντινή και μεταβυζαντινή ιστορία και λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης, κοντά στον καθηγητή Γκιούλα Μόραβσικ. Με τη βοήθεια του προηγουμένου πραγματοποίησε ερευνητική εργασία και διδακτορική διατριβή με θέμα Οι μονωδίες για την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, με υποτροφία στην Ακαδημία Επιστημών του Ανατολικού Βερολίνου. Το 1962 επέστρεψε στη Βουδαπέστη, όπου εργάστηκε ως βοηθός καθηγητής στην έδρα της βυζαντινής φιλολογίας και ίδρυσε το Νεοελληνικό Ινστιτούτο, ενώ παράλληλα δημοσίευσε επιστημονικές μελέτες σε εφημερίδες και περιοδικά και υπήρξε επιμελητής των εκδόσεων μεταφράσεων νεοελλήνων λογοτεχνών στα ουγγρικά από τον εκδοτικό οίκο Europa. Το 1967 η δικτατορία του Παπαδόπουλου του απαγόρευσε την επιστροφή στην Ελλάδα. Το 1968 έφυγε από την Ουγγαρία, έχοντας προηγουμένως αρνηθεί την ουγγρική υπηκοότητα και ταξίδεψε για λίγο στο Παρίσι, κατόπιν πιέσεων της γαλλικής αστυνομίας να ζητήσει πολιτικό άσυλο όμως, αρνήθηκε τη θέση βοηθού στην έδρα νεοελληνικών σπουδών που του προσφέρθηκε από το Πανεπιστήμιο και γύρισε στη Βουδαπέστη. Το 1973 εργάστηκε ως καθηγητής νεοελληνικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης και δημοσίευσε μαζί με τον Θανάση Χατζή ένα βιβλίο για τη δικτατορία στην Ελλάδα, όπου επέστρεψε οριστικά το καλοκαίρι του 1975, όταν ακυρώθηκαν οι δυο καταδίκες σε θάνατο για λιποταξία, που τον βάρυναν από την εποχή του εμφυλίου. Το 1975 δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία στη Σχολή Μηχανολόγων του Πανεπιστημίου Πατρών με μεγάλη επιτυχία · μετά από αντιδράσεις συντηρητικών κύκλων του Πανεπιστημίου και του Υπουργείου Παιδείας, τα μαθήματα διακόπηκαν. Από το 1975 ως το 1980 ανέπτυξε έντονη πολιτιστική δραστηριότητα, δίνοντας διαλέξεις και συμμετέχοντας σε συζητήσεις σε σχολεία και πανεπιστήμια. Την ίδια περίοδο συνεργάστηκε με τα περιοδικά Δομή και Αντί και εξέδωσε το περιοδικό Πρίσμα, που κυκλοφόρησε τέσσερα τεύχη (το τελευταίο μετά το θάνατό του). Το 1979 παντρεύτηκε την ιστορικό Καίτη Χατζή, με την οποιά απέκτησε μια κόρη την Ελένη - Αγγελίνα. Πέθανε σε σπίτι φίλων στη Σαρωνίδα από καρκίνο των βρόγχων. Οι πρώτες λογοτεχνικές προσπάθειες του Δημήτρη Χατζή τοποθετούνται γύρω στο 1930, οπότε άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα σε εφημερίδες της Ηπείρου. Το 1947 εκδόθηκε το μηθιστόρημά του Η Φωτιά. Ακολούθησαν τέσσερις συλλογές διηγημάτων και ένα ακόμη μυθιστόρημα, καθώς επίσης πολλά δημοσιεύματά του σε εφημερίδες και περιοδικά, που παρέμειναν ανέκδοτα. Το έργο του τοποθετείται στο χώρο του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Ανήκει στους ανανεωτές ρεαλιστές συγγραφείς της μεταπολεμικής ελληνικής πεζογραφίας με κυρίαρχο στοιχείο της γραφής του τον κοινωνικό προβληματισμό. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η συχνά έντονα λυρική διάσταση του λόγου του και η ιδιαίτερη προσοχή που έδωσε στη γλωσσική του έκφραση. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Δημήτρη Χατζή βλ. Ζήρας Αλεξ., «Χατζής Δημήτρης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό9β. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988, «Χρονολόγιο Δημήτρη Χατζή (1913-1981)», Διαβάζω180, 9/12/1987, σ.34-38 και Παγανός Γιώργος, «Δημήτρης Χατζής», Η μεταπολεμική πεζογραφία · Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ‘67Η΄, σ.172-249. Αθήνα, Σοκόλης, 1988.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία 1 • Αραβαντινού Μαντώ, «Γραφή Εξορίας», Τομές11, 4/1977, σ.44-49. • Αργυρίου Αλεξ., Ζήρας Α., Κοτζιάς Α., Κουλουφάκος Κ., «Μεσοπολεμική πεζογραφία · Το οδυνηρό πέρασμα στην πολιτικοποίηση», Διαβάζω5-6, 11/1976 - 2/1977, σ.62-83. • Γουλανδρής Νίκος, Δημήτρης Χατζής · Βιβλιογραφικό Μελέτημα (1930-1989). Αθήνα, Γνώση, 199; • Γουλανδρής Νίκος, 300 δελτία (1935-1975) για τον Δημήτρη Χατζή. Αθήνα, 1998. • Δημήτρης Χατζής· Άπειρος νόστος. Πάτρα, Δήμος Πατρέων, 1995. • Ζήρας Αλεξ., «Δημήτρης Χατζής: Ο χρονικογράφος μιας ιστορικής περιόδου», Η Αυγή, 18/7/1982. • Ζήρας Αλεξ., «Χρονικές, πολιτικές και γλωσσικές διαστάσεις στο έργο του Δημήτρη Χατζή», Διαβάζω55, 1982. • Ζήρας Αλεξ., «Χατζής Δημήτρης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό9β. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988. • Ησαΐα Νανά, «Το διπλό βιβλίο και η αστική λογοτεχνία», Το δέντρο2, 1978. • Κοτζιάς Αλέξανδρος, Μεταπολεμικοί πεζογράφοι. Αθήνα, Κέδρος, 1982. • Κούρτοβικ Δημοσθένης, «Δημήτρης Χατζής». Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς· Ένας κριτικός οδηγός, σ.256-258. Αθήνα, Πατάκης, 1995. • Μηλιώνης Χριστόφορος, «Δημήτρης Χατζής, Το διπλό βιβλίο», Με το νήμα της Αριάδνης· Μεταπολεμική πεζογραφία· Ερμηνεία κειμένων, σ.91-101. Αθήνα, Σοκόλης, 1991. • Παγανός Γιώργος, «Μνήμη Δημήτρη Χατζή», Αναζητήσεις στη σύγχρονη πεζογραφία. Αθήνα, Καστανιώτης, 1984. • Παγανός Γιώργος, «Δημήτρης Χατζής», Η νεοελληνική πεζογραφία · Θεωρία και πράξη, σ.255-266. Αθήνα, Κώδικας, 1983. • Παγανός Γιώργος, «Δημήτρης Χατζής», Η μεταπολεμική πεζογραφία · Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ‘67Η΄, σ.172-249. Αθήνα, Σοκόλης, 1988. • Ραυτόπουλος Δημ., «Η μικρή μας πόλη των ιδεών και το νεοελληνικό μάθημα του Δημ.Χατζή», Κρίσιμη λογοτεχνία. Αθήνα, Καστανιώτης, 1986. • Σαχίνης Απόστολος, Νέοι πεζογράφοι · Είκοσι χρόνια νεοελληνικής πεζογραφίας: 1945-1965. Αθήνα, Ι.Δ.Κολλάρος, 1985. • Σαχίνης Απόστολος, Μεσοπολεμικοί και μεταπολεμικοί πεζογράφοι. Αθήνα, Ι.Δ.Κολλάρος, 1985. • Τζιόβας Δημήτρης, Η πεζογραφία του Δημήτρη Χατζή · Ιδεολογία και αισθητική λειτουργία. Γιάννενα, ανάτυπο από την Ηπειρώτικη Εστία, 1980. • Crist Robert (μετάφραση Ερρίκος Μπελιές), «Το τέλος της μικρής μας πόλης του Δημήτρη Χατζή και το Γουάινσμπεργκ, Οχάιο του Σέργουντ Άντερσον», Η λέξη61, 1/1987, σ.18-24. • Hokwerda Hero, Tussen verladen en Toekomst. Groningen, Styx – Publications, 1991. Αφιερώματα περιοδικών - Συνεντεύξεις • Διαβάζω180, 9/12/1987. • «Όσο δημιουργούμε σ’ έναν κόσμο που ισοπεδώνεται μόνο τόσο υπάρχουμε…», Διαβάζω5-6, 11/1976-2/1977, σ.36-44. • Η λέξη144, 3-4/1998. 1. Για εξαντλητική εργογραφία του Δημήτρη Χατζή και βιλιογραφία του ως το 1989, βλ. Γουλανδρής Νίκος, Δημήτρης Χατζής · Βιβλιογραφικό Μελέτημα (1930-1989). Αθήνα, Γνώση, 1997.