ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 6- ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΑ

Β2 ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΑ-ΓΕΝΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ

ΘΕΩΡΙΑ










ΑΣΚΗΣΕΙΣ
https://laventer.blogspot.gr/2011/09/v-behaviorurldefaultvml-o.html

Β.1. Να αναλύσετε τις λέξεις στα συνθετικά τους:

ἀείμνηστος: ……………………. + ……………………..

εὐγενής: ………………………… + ……………………..

εἰσάγω: ………………………… + ………………………

ἀνάξιος: ……………………….. + ……………………….

Β.2. Σχηματίστε σύνθετες λέξεις:

ἀνά + τρέφω: η …………………..

παρά + μένω: η ………………….

ἀντί + λέγω: η ……………………

ὑπό + στέγη: το …………………

ἡμί + όροφος: ο …………………

ἀνά + καλύπτω: η ……………...

ἀνά + γράφω: η …………………

παρά + λαμβάνω: ο ………………….

Γ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
http://www.arxaiagumnasiou.net/2017/11/6-enotita-arxaia-b-gumnasiou.html

Επίθετα γ΄ κλίσης

α. Δικατάληκτα σιγμόληκτα σε -ης, -ης, -ες

Ενικός Αριθμός
	Αρσενικό & Θηλυκό Γένος			Ουδέτερο Γένος
Ονομ.	ὁ	ἡ	εὐτυχὴς	τὸ	εὐτυχὲς
Γεν.	τοῦ	τῆς	εὐτυχοῦς	τοῦ	εὐτυχοῦς
Δοτ.	τῷ	τῇ	εὐτυχεῖ	τῷ	εὐτυχεῖ
Αιτ.	τὸν	τὴν	εὐτυχῆ	τὸ	εὐτυχὲς
Κλητ.	ὦ	ὦ	εὐτυχὲς	ὦ	εὐτυχὲς

Πληθυντικός Αριθμός
	Αρσενικό & Θηλυκό Γένος			Ουδέτερο Γένος
Ονομ.	οἱ	αἱ	εὐτυχεῖς	τὰ	εὐτυχῆ
Γεν.	τῶν	τῶν	εὐτυχῶν	τῶν	εὐτυχῶν
Δοτ.	τοῖς	ταῖς	εὐτυχέσι(ν)	τοῖς	εὐτυχέσι(ν)
Αιτ.	τοὺς	τὰς	εὐτυχεῖς	τὰ	εὐτυχῆ
Κλητ.	ὦ	ὦ	εὐτυχεῖς	ὦ	εὐτυχῆ

  

Ενικός Αριθμός
	Αρσενικό & Θηλυκό Γένος			Ουδέτερο Γένος
Ονομ.	ὁ	ἡ	αὐτάρκης	τὸ	αὔταρκες
Γεν.	τοῦ	τῆς	αὐτάρκους	τοῦ	αὐτάρκους
Δοτ.	τῷ	τῇ	αὐτάρκει	τῷ	αὐτάρκει
Αιτ.	τὸν	τὴν	αὐτάρκη	τὸ	αὔταρκες
Κλητ.	ὦ	ὦ	αὔταρκες	ὦ	αὔταρκες

  

Πληθυντικός Αριθμός
	Αρσενικό & Θηλυκό Γένος			Ουδέτερο Γένος
Ονομ.	οἱ	αἱ	αὐτάρκεις	τὰ	αὐτάρκη
Γεν.	τῶν	τῶν	αὐτάρκων	τῶν	αὐτάρκων
Δοτ.	τοῖς	ταῖς	αὐτάρκεσι(ν)	τοῖς	αὐτάρκεσι(ν)
Αιτ.	τοὺς	τὰς	αὐτάρκεις	τὰ	αὐτάρκη
Κλητ.	ὦ	ὦ	αὐτάρκεις	ὦ	αὐτάρκη

Παρατηρήσεις: 

1. Όπως φαίνεται στον πίνακα, το θέμα των επιθέτων αυτών λήσει σε  -εσ-. Στην ονομαστική ενικού του αρσενικού και του θηλυκού το -ε- τρέπεται σε -η-. Στις υπόλοιπες πτώσεις αποβάλλεται το -σ- και επέρχονται συναιρέσεις. Η αιτιατική πληθυντικού του αρσενικού και θηλυκού γένους σχηματίζεται κατ'  αναλογία με την ονομαστική πληθυντικού σε -εις αντί -ης.

2. Τα επίθετα σε -ης, -ης, -ες που δεν τονίζονται στη λήγουσα και είναι υπερδισύλλαβα, όπως το "συνήθης", ανεβάζουν τον τόνο στην κλητική ενικού του αρσενικού και θηλυκού γένους και στις τρεις όμοιες πτώσεις ενικού του ουδετέρου (σύνηθες). Επίσης στη γενική πληθυντικού τονίζονται στην παραλήγουσα (συνήθων). 

β. Δικατάληκτα ενρινόληκτα σε -ων, -ων, -ον  

Ενικός Αριθμός
	Αρσενικό & Θηλυκό Γένος			Ουδέτερο Γένος
Ονομ.	ὁ	ἡ	σώφρων	τὸ	σῶφρον
Γεν.	τοῦ	τῆς	σώφρονος	τοῦ	σώφρονος
Δοτ.	τῷ	τῇ	σώφρονι	τῷ	σώφρονι
Αιτ.	τὸν	τὴν	σώφρονα	τὸ	σῶφρον
Κλητ.	ὦ	ὦ	σῶφρον	ὦ	σῶφρον

 

Πληθυντικός Αριθμός
	Αρσενικό & Θηλυκό Γένος			Ουδέτερο Γένος
Ονομ.	οἱ	αἱ	σώφρονες	τὰ	σώφρονα
Γεν.	τῶν	τῶν	σωφρόνων	τῶν	σωφρόνων
Δοτ.	τοῖς	ταῖς	σώφροσι (ν)	τοῖς	σώφροσι (ν)
Αιτ.	τοὺς	τὰς	σώφρονας	τὰ	σώφρονα
Κλητ.	ὦ	ὦ	σώφρονες	ὦ	σώφρονα

Παρατηρήσεις:

1. Όπως φαίνεται στον πίνακα, το θέμα των επιθέτων αυτών λήγει σε -ον-. Στην ονομαστική ενικού του αρσενικού και του θηλυκού το -ο- τρέπεται σε -ω-.
2. Τα υπερδισύλλαβα σύνθετα επίθετα σε -ων, -ων, -ον ανεβάζουν τον τόνο τους στις πτώσεις που λήγουν σε -ον, όχι όμως πέρα από τη λήγουσα του ά συνθετικού (εὐδαίμον, αλλά μεγαλόφρον).

2. Ερωτηματική Αντωνυμία τίς, τίς, τί (=ποιος, ποια, ποιο)

Ενικός Αριθμός			Πληθυντικός Αριθμός
	Αρσενικό & Θηλυκό Γένος	Ουδέτερο Γένος	Αρσενικό & Θηλυκό Γένος	Ουδέτερο Γένος
Ονομ.	τίς	τί	τίνες	τίνα
Γεν.	τίνος ή τοῦ	τίνος ή τοῦ	τίνων	τίνων
Δοτ.	τίνι ή τῷ	τίνι ή τῷ	τίσι(ν)	τίσι(ν)
Αιτ.	τίνα	τί	τίνας	τίνα
Κλητ.	-	-	-	-

  

3. Αόριστη Αντωνυμία τὶς, τὶς, τὶ (=κάποιος, κάποια, κάποιο)

Ενικός Αριθμός			Πληθυντικός Αριθμός
	Αρσενικό & Θηλυκό Γένος	Ουδέτερο Γένος	Αρσενικό & Θηλυκό Γένος	Ουδέτερο Γένος
Ονομ.	τίς	τί	τινές	τινὰ ή ἄττα
Γεν.	τινὸς ή του	τινὸς ή του	τινῶν	τινῶν
Δοτ.	τινὶ ή τῳ	τινὶ ή τῳ	τισὶ(ν)	τισὶ(ν)
Αιτ.	τινὰ	τὶ	τινὰς	τινὰ ή ἄττα
Κλητ.	-	-	-	-

Απαντήσεις στις ασκήσεις των σελίδων 50 - 51 του σχολικού βιβλίου

1. Να γράψετε τα επίθετα στον τύπο που ζητείται στην παρένθεση:

Απάντηση: 

ἀψευδὴς (γεν. εν. και πληθ. θηλ.)	τῆς ἀψευδοῦς	εὐδαίμων (αιτ. εν. και πληθ. ουδ.)	τὸ εὔδαιμον
	τῶν ἀψευδῶν		τὰ αὐδαίμονα
ἀληθὴς (δοτ. εν. και πληθ. αρς.)	τῷ ἀληθεῖ	σώφρων (ονομ. εν. και πληθ. ουδ.)	τὸ σῶφρον
	τοῖς ἀληθέσι		τὰ σώφρονα
συνήθης (γεν. εν. και πληθ. ουδ.)	τοῦ συνήθους	ἐλεήμων (αιτ. εν. και πληθ. αρσ.)	τὸν ἐλεήμονα
	τῶν συνήθων		τοὺς ἐλεήμονας

2. Να συμπληρώσετε τον κατάλληλο τύπο του επιθέτου που δίνςται στην παρένθεση:

Απάντηση: 
(εύγενής) εὐγενῆ γείτονα                                (κακοδαίμων) κακοδαίμονος άνδρὸς
(ἀτυχής) ἀτυχὲς ἄνθρωπε                               (ἀγνώμων) ἄγνωμον σύμμαχε
(ἐπιμελὴς) ἐπιμελέσι νεανίαις                        (μεγαλόφρων) μεγαλοφρόνων ἡγεμόνων
(ψευδὴς) ψευδεῖς μῦθοι                                  (ἄφρων) ἄφροσι στρατηγοῖς

3. Να κλιθούν οι παρακάτω φράσεις στον αριθμό που βρίσκονται: τίνες σύμμαχοι, τινὶ πόλει, τίνος ναοῦ, τινὰς ἐλπίδας, χωρία τινά.

Απάντηση: 

Ον.	τὶς πόλις	τίνες σύμμαχοι	τίς ναός
Γεν.	τινὸς πόλεως	τίνων συμμάχων	τίνος ναοῦ
Δοτ.	τινὶ πόλει	τίσι συμμάχοις	τίνι ναῷ
Αιτ.	τινὰ πόλιν	τίνας συμμάχους	τίνα ναὀν
Κλητ.	-      πόλη	-      σύμμαχοι	-    ναέ

Ον.	τινὲς ἐλπίδες	χωρία τινὰ ή ἄττα
Γεν.	τινῶν ἐλπίδων	χωρίων τινῶν
Δοτ.	τισὶν ἐλπίσι(ν)	χωρίοις τισί(ν)
Αιτ.	τινὰς ἐλπίδας	χωρία τινὰ ή ἄττα
Κλητ.	-      ἐλπίδες	χωρία     -

Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

https://laventer.blogspot.gr/2011/09/v-behaviorurldefaultvml-o.html

Γ.1. Να γραφεί ότι ζητείται:

α. ὁ ἐπιφανής ἥρως (δοτ. πληθ.): ………………………………………..

β. ὁ ποδήρης χιτών (αιτιατ. πληθ): ………………………………………

γ. ὁ εὐδαίμων ἀνήρ (κλητ. εν.): ………………………………………….

δ. ἡ αὐτάρκης πόλις (δοτ. εν.): …………………………………………..

ε. ὁ ἄφρων ἄνθρωπος (δοτ. πληθ.): ……………………………………

στ. ὁ ἐπιμελής μαθητής (κλητ. εν.): ……………………………………

ζ. ὁ ἀληθής λόγος (ονομαστ. πληθ.): …………………………………

Γ.2. Να γραφεί ότι ζητείται:

α. ………………………… ἀνθρώπους (τίς, ερωτηματική).

β. ………………………… πράγματα (τί, αόριστη).

γ. ………………………… πόλει (τίς, ερωτηματική).

δ. ………………………… γυναικῶν (τίς, ερωτηματική).

ε. ………………………… ὅνομα (τί, ερωτηματική).

στ. ………………………. παῖδες (τίς, αόριστη).

Γ.3. Συμπληρώστε:

                                                             τοῦ _________________________

ὁ συνήθης                                          τῷν __________________________

                                                            τοῖς___________________________

                                                             τῇ_________________________

ἡ αὐθάδης                                         τήν ________________________

                                                            τάς _________________________

                                                             ὦ_________________________

το ἀσθενές                                         τῶν ________________________

                                                            τά _________________________