Ο Ιουστινιανός και το έργο του ,Ιστορία β γυμνασίου

II. ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ  ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 1. Ο Ιουστινιανός και το έργο του πηγή http://ebooks.edu.gr/modules/ ebook/ show.php/DSGYM-B107/755/4953, 22593/

Όροι – κλειδιά της ενότητας Στάση του Νίκα, δήμοι Ιπποδρόμου, Νεοπλατωνική Ακαδημία, Κωδικοποίηση Ρωμαϊκού Δικαίου, Ιουστινιάνειος Κώδικας, Πανδέκτης, Εισηγήσεις, Νεαρές, αποκατάσταση ρωμαϊκής οικουμένης, βασιλική, περίκεντρο κτίριο, βασιλική μετά τρούλου, πεσσοί, ημισφαιρικά τρίγωνα, τρούλος. α. Η πολιτική του Ιουστινιανού Ένας από τους σημαντικότερους ηγέτες της πρώιμης βυζαντινής ιστορίας υπήρξε ο Ιουστινιανός Α΄ (527-565). Το πολιτικό του πρόγραμμα ήταν: Ένα κράτος, μία εκκλησία, μία νομοθεσία.   β. Εσωτερική πολιτική Θέτοντας σε εφαρμογή το πρόγραμμα αυτό, ο αυτοκράτορας κατέστειλε με αποφασιστικότητα και σε συνεργασία με την ικανότατη σύζυγο του Θεοδώρα, την εξέγερση των δήμων του Ιπποδρόμου Πράσινων και Βένετων, που έμοιαζαν με αθλητικά σωματεία, αλλά είχαν και πολιτική ισχύ, και του λαού της Κωνσταντινούπολης, που ονομάστηκε Στάση του Νίκα (532). Ακολούθως ενίσχυσε την αυτοκρατορική εξουσία και περιόρισε σημαντικά τη δύναμη των δήμων.     Ο Ιππόδρομος ήταν χώρος έκφρασης της λαϊκής βούλησης Δίπτυχο των Λαμπαδίων (αρχές 5ου αι.) (Μπρέσια, Χριστιανικό Μουσείο)

Παράλληλα ο αυτοκρά τορας προσπάθησε με  αυστηρούς νόμους να  πε ριορίσει τη δύναμη των  μεγάλων γαιοκτημό νων των επαρχιών  και να προστατεύσει  τους ελεύθε ρους αγρότες, που ή ταν πολύ χρήσιμοι  στην κεντρική  εξουσία γιατί πλήρωναν  φόρους.  Στο θρησκευτικό το μέα προσπάθησε να  επι βάλει την Ορθοδοξία  σε όλη την έκταση  της αυτοκρατορίας κα ι γι' αυτό καταδίωξε  τους οπα δούς των αιρέσεων και  της αρχαίας θρη σκεί ας και ανέστει λε τη λειτουργία της  Νεοπλατωνικής Α καδημίας στην Αθή να (529). Παράλληλα  φρόντισε με κάθε  μέσο να διαδώσει το  Χρι στιανισμό σε λαούς  του Καυκάσου και της  Ανατολικής Αφρικής.    Το διαρκέστερο έργο  του αυτοκράτορα υπήρ ξε η κωδικοποίηση  του Ρωμαϊκού Δικαί ου. Επειδή το πλήθος  και οι αντιφάσεις των  νόμων δυσκόλευαν  την ομαλή απονο μή της δικαιοσύνης, συνέστησε επιτροπή ειδικών για την αναθε ώρηση του ισχύοντος Δι καίου. Κω δι κο ποί η ση  του  Δι κα ί ου Ο Ιουστινιανός, επει δή βρήκε τους νό μους σκοτεινούς  λόγω της ανεπίτρε πτης πληθώ ρας τους και σε εμ φανή σύγχυση εξαιτί ας των  αντιφάσεών τους,  τους απάλλαξε α πό την αταξία  των απατηλών λέ ξεων. Παραμέρισε  τις αποκλίσεις τους  και τους έδωσε διαρ κή ισχύ. Προκόπι ος,  Κτ ίσμ α τα I  1,  έκ δ.  O. Veh,  Μό να χο 197 7,  18- 1 9. Μέσα σε μια πενταετί α (529-534) εκδόθη καν οΙουστινιάνειος  Κώ δικας με τους  πριν από τον Ιουστι νιανό αυτοκρατορ ικούς νόμους, ο  Πανδέκτης που περιλάμ βανε γνώμες  ρωμαίων νομικών και  οι Εισηγήσεις, εγχειρί διο για τους αρχά ριους σπουδαστές  της  Νομικής. Οι Νεα ρές (δηλ. νέοι νόμοι)  εκδόθηκαν μετά το  534 και γράφηκαν  οι περισσότερες στα ελ ληνικά, γιατί οι υπή κοοι του ανατολικού  τμήματος κυρίως  δεν κατανοούσαν τη λα τινική. Το Ιουστινιάνει ο Δίκαιο αποτέλεσε  τη βάση του Δικαίου της  Νεότερης Ευρώπης. γ. Εξωτερική πολιτική Η εξωτερική πολιτι κή του Ιου στινιανού απέβλεπε  στην αποκατάστα ση της Ρωμαϊκής Οι κουμένης, δηλαδή την  ανόρθωση της ρωμαϊ κής εξουσίας στη Δύ ση. Αν το Βανδαλικό  Βασίλειο στη Β. Αφρι κή καταλύθηκε εύκολα  και γρήγορα  (533-534), οι αγώ νες για  την κατάκτηση του Οσ τρογοτθικού  Βασιλείου στην Ιταλί α υπήρξαν μακροί και  σκληροί

(535-555). Τέλος από το Βησιγοτθικό Βασίλειο στην Ισπανία ανακτήθηκαν μόνο οι παράκτιες περιοχές στα ΝΑ.  Πολύ επικίνδυνη έγινε η κατάσταση στην Ανατολή, όταν ο πέρσης μεγάλος βασιλιάς Χοσρόης Α΄ κατέλαβε εκτεταμένες περιοχές. Ωστόσο με τη συνθήκη του 562 η εύθραυστη ισορροπία μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων της εποχής, Βυζαντίου και Περσίας, αποκαταστάθηκε. Στη γραμμή του Δούναβη και τη Χερσόνησο του Αίμου ο Ιουστινιανός έκτισε πολλά φρούρια και δαπάνησε τεράστια ποσά για την εξαγορά της ειρήνης, αλλά δεν μπόρεσε να αναχαιτίσει τις καταστροφικές εισβολές των Σλάβων και άλλων λαών στις ευρωπαϊκές επαρχίες . Συνολικά η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού Α΄ ήταν σύμφωνη με τη ρωμαϊκή παράδοση και πολύ φιλόδοξη, αλλά ξεπερνούσε τις δυνατότητες του κράτους. Οι πόλεμοι του στη Δύση και την Ανατολή απογύμνωσαν τις ευρωπαϊκές επαρχίες από στρατεύματα και άδειασαν τα κρατικά ταμεία. Η κατάσταση αυτή εξασθένισε τη διεθνή θέση του Βυζαντίου και είχε ολέθριες επιπτώσεις στην εδαφική ακεραιότητα του κράτους επί των διαδόχων του.  δ. Κτίσματα και Αγία Σοφία Ιδιαίτερα φιλόδοξο υπήρξε το οικοδομικό πρόγραμμα του Ιουστινιανού. Κατασκευάστηκε μεγάλος αριθμός έργων που ήταν χρήσιμα στην άμυνα (φρούρια και τείχη), τη θρησκεία (ναοί), την υποδομή και την κοινή ωφέλεια (δρόμοι, γέφυρες, υδραγωγεία, αποθήκες σιτηρών). Λίγα από αυτά άντεξαν στο πέρασμα του χρόνου, όπως οι οχυρώσεις της συριακής Σεργιούπολης (σημερινή	Επιστ ο λή  τ ο υ  κ α τα ζη το ύ με νου Γε λί με ρου, τελευταί ου βασι λιά των Βαν δά λων [...] Δεν ξέρω τι άλλο  να σου γράψω. Γιατί η τωρινή συμφο ρά μου πήρε το μυα λό. Να είσαι καλά, φίλε μου Φάρα, μό νο στείλε μου, σε πα ρακαλώ, μια κιθάρα,  ένα καρβέλι ψωμί και  ένα σφουγγάρι». Όταν ο Φάρας διά βασε την επιστο λή, απορούσε και δεν  μπορούσε να ερμηνεύ σει την ακροτελεύτια  φράση της, ώσπου  ο γραμματοκομι στής του εξήγη σε ότι ο Γελίμερος  χρειαζόταν το καρβέ λι, επειδή επιθυμούσε  να δει με τα ίδια του  τα μάτια και να φάει  ψωμί, αφού από τό τε που ανέβηκε στο  όρος Παπούα δεν εί χε δει ποτέ του ψημέ νο ψωμί- το σφουγ γάρι του χρειαζόταν,  γιατί το ένα του μά τι είχε πάθει φλεγμο νή από την απλυ σιά και ήταν πολύ  φουσκωμένο. Τέλος, όπως ήταν ικανός κιθαριστής, είχε συν θέσει τραγούδι για τη τωρινή του συμφο ρά και βιαζόταν να το εκτελέσει με  τη συνοδεία κιθά ρας, κλαίγοντας και θρηνώντας. Όταν  άκουσε αυτά τα λό για ο Φάρας, κυριεύτη κε από βαθύ πόνο και εξέφρασε τη λύ πη του για τη μοί ρα των ανθρώπων. Ανταποκρίθηκε ωστό σο στην παράκλη ση και έστειλε στον Γελίμερο όλα  όσα χρειαζόταν. Πρ ο κό πιο ς, Υ πέρ των  πο λέ μω ν, IV, 27- 34 εκδ. O. Veh, Μό να χο 1971, 210. Resafa)  και η  Αγια Σοφία στην  Κωνστα ντινούπολη. Η Αγια Σοφία είναι το λαμπρότερο κτίσμα της βυζαντινής τέ χνης. Εκπροσωπεί το  νέο ρυθμό βασιλι κή μετά τρούλου, που προήλθε απο το συνδυασμό του κατά μήκος άξονα  των βασιλικών(μακρό στε νων ρωμαϊκών κτιρ ίων)  με τον κα θ' ύψος άξονα των περί κεντρων (κυκλικών ή  πολυγωνικών) κτιρί ων. Ο συνδυασμός αυ τός εφαρμόστηκε πρώ τη φορά στο ναό της Αγίας Ειρήνης και εξέφραζε την αγά πη του Ιουστινια νού Α΄ για τις μνημειώ δειςκατασκευές.
Οι αρχιτέκτονες Ανθέμιος από τις Τράλλεις και Ισίδωρος από τη Μίλη το της Μ. Ασίας, που επεξεργάστηκαν τα σχέδια και διεύθυναν τις εργασίες κατασκευής τη (532-537), έδωσαν έμφαση στο κέντρο, δηλαδή στον καθ' ύψος άξονα του ναού. Το κτίριο είναι σχεδόν τετράγωνο (76 Χ 71 μ.).  Τέσσερις ογκδεις πεσσοί (τετράγωνοι κίονες) σχηματίζουν το κεντρικό τετράγωνο. Οι πεσσοί συνδέονται με τόξα που σχηματίζουν ημισφαιρικά  τρίγωνα και δημιουργούν ένα στεφάνι, πάνω στο οποίο

Αγία Ειρήνη (Κωνσταντινούπολη). Σχέδιο κατά Salzenberg Τομή Αγίας Σοφίας κατά A. M. Schneider       στηρίζεται ο τεράστιος τρούλος. Ο τρούλος μοιάζει να κρέμεται από τον ουρανό (Προκόπιος). Το φως εισδύει άπλετο από τα παράθυρά του και πλημμυρίζει το εσωτερικό του ναού. Ο ιστορικός Προκόπιος εξαίρει το κάλλος και το μέγεθος της	Κα τω,  άπο ψη  της  Α γί ας  Σ ο φία ς.  Επά νω,  το εσωτε ρικό  της  Μεγά λης  Εκκλη σίας. Αγίας  Σοφίας.  Από τους τριάντα δύο ναούς που ο Ιουστινιανός έχτισε στην Κωνσταντινούπολη η Αγία Σοφία ήταν η μόνη που άντεξε στο χρό νο, υμνήθηκε και έγι νε σύμβολο και πηγή έ μπνευσης όχι μόνο για  το μεσαιωνικό αλλά και για το νεότερο Ελληνισμό.
Ερωτήσεις Έχει λεχθεί ότι ο Ιουστινιανός ήταν ο τελευταίος ρωμαίος αυτοκράτορας  στο βυζαντινό θρόνο (G. Ostrogorsky) Μπορείς να εξηγήσεις το χαρακτηρι σμό; Γιατί ο Ιουστινιανός αναθεώρησε και κωδικοποίησε το ισχύον ρωμαϊκό Δίκαι ο. Ποια ήταν η σημασία του νομοθετικού του έργου; Ποιο είναι κατά τη γνώμη σου το στοιχείο της Αγίας Σοφίας που εντυπω σίαζε και εντυπωσιάζει ακόμη και σήμερα τον επισκέπτη; Ιστορία Β' Γυμνασίου : Ο Ιουστινιανός και το έργο του πηγή http://skapanefs.blogspot.com/2012/04/blog-post_2975.html Ο Ιουστινιανός Α’ (527-565) ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς αυτοκράτορες της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Το πρόγραμμά του ήταν : Ένα κράτος, Μία Εκκλησία, Μία Νομοθεσία Εσωτερική πολιτική Ø      Μαζί με την ικανή σύζυγό του, Θεοδώρα, ο Ιουστινιανός κατέστειλε την εξέγερση των δήμων, των  Πράσινων και των Βενετών (οπαδοί αθλητικών σωματείων με πολιτική δύναμη) στον Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης. Η εξέγερση αυτή ονομάστηκε Στάση του Νίκα (532). Στη συνέχεια περιόρισε σημαντικά τη δύναμη των δήμων. Ø      Προσπάθησε να μειώσει τη δύναμη των μεγάλων γαιοκτημόνων και να προστατεύσει τους ελεύθερους αγρότες, που ήταν πολύ χρήσιμη για το κράτος μιας και πλήρωναν φόρους. Ø      Ήταν υποστηρικτής του χριστιανισμού και καταδίωξε τους οπαδούς των αιρέσεων και της αρχαίας θρησκείας. Γι’ αυτό έκλεισε τη Νεοπλατωνική Ακαδημία (σχετιζόταν με την αρχαία θρησκεία) και προσπάθησε να διαδώσει τον Χριστιανισμό σε λαούς του Καυκάσου και της Ανατολικής Αφρικής. Ø      Κωδικοποίησε το Ρωμαϊκό Δίκαιο. Εξέδωσε : τον Ιουστινιάνειος Κώδικας (οι αυτοκρατορικοί νόμοι πριν τον Ιουστινιανό) τον Πανδέκτης (γνώμες Ρωμαίων νομικών) τις Εισηγήσεις (βιβλίο για τους νέους φοιτητές της Νομικής) τις Νεαρές (νόμοι μετά το 534, οι περισσότεροι στα ελληνικά, γιατί πλέον ο λαός στην ανατολική αυτοκρατορία δεν καταλάβαινε τα λατινικά) Το Ιουστινιάνειο Δίκαιο αποτέλεσε τη βάση του Δικαίου της Νεότερης Ευρώπης. Εξωτερική πολιτική Έκανε πόλεμους τόσο στην Ανατολή, όσο και στη Δύση θέλοντας να φτιάξει μια μεγάλη αυτοκρατορία. Στη Δύση :  1)      κατέλαβε το Βανδαλικό κράτος στη Β. Αφρική (533-534) 2)      κατέλαβε δύσκολα το Οστρογοτθικό Βασίλειοστην Ιταλία (535-555) 3)      κατέλαβε κάποιες παράκτιες νοτιοανατολικές περιοχές του Βησιγοτθικού Βασιλείου της Ισπανίας Στην Ανατολή : Ο κίνδυνος από τους Πέρσες ήταν μεγάλος μιας και ο Πέρσης βασιλιάς Χοσρόης Α’ κατέλαβε αρκετές περιοχές. Τελικά υπογράφτηκε συνθήκη ειρήνης με τους Πέρσες το 562. Στο Βορρά (Δούναβη) : Έφτιαξε πολλά φρούρια και ξόδεψε πολλά χρήματα για την εξαγορά της ειρήνης. Οι Σλάβοι όμως προκαλούσαν πολλά προβλήματα με τις επιδρομές που έκαναν στην περιοχή. Οι πόλεμοι του Ιουστινιανού απογύμνωσαν τις ευρωπαϊκές επαρχίες της αυτοκρατορίας και άδειασαν τα ταμεία. Τα αποτελέσματα στο μέλλον θα ήταν δυσάρεστα. ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ Ο Ιουστινιανός κατασκεύασε : 1. φρούρια και τείχη 2. ναούς 3. δρόμους, γέφυρες, υδραγωγεία και αποθήκες σιτηρών Η Αγία Σοφία είναι το σπουδαιότερο έργο της εποχής του Ιουστινιανού. Εκπροσωπεί το νέο ρυθμό : βασιλική μετά τρούλου και αποτελεί συνδυασμό βασιλικής (μακρόστενα ρωμαϊκά κτίρια) και περίκεντρων κτιρίων (κυκλικών ή πολυγωνικών). Ο ίδιος συνδυασμός εφαρμόστηκε για 1ηφορά στο ναό της Αγίας Ειρήνης, πάλι στην Κωνσταντινούπολη την ίδια εποχή. Οι αρχιτέκτονές της ήταν ο Ανθέμιος και ο Ισίδωρος. Η κατασκευή διήρκησε 5 χρόνια (532-537). Το κτίριο είναι σχεδόν τετράγωνο (76 μέτρα Χ 71 μέτρα. Εντύπωση προκαλεί ο τεράστιος τρούλος της, ο οποίος μοιάζει να κρέμεται από τον ουρανό. Λέγεται ότι στα εγκαίνιά της ο Ιουστινιανός περήφανος για το έργο του αναφώνησε « Νενικήκα σε Σολομών!» Επιμέλεια : Νίκος Μελιγκώνης Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ (βίντεο) πηγή https://www.slideshare.net/Kvarnalis75/1-o-i ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ πηγή http://alexgger.blogspot.com/2011/12/normal-0-false-false-false-el-x-none-x.html ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1.     Ποιο ήταν το πολιτικό πρόγραμμα του Ιουστινιανού; 2.    Ποια μέτρα πήρε ο Ιουστινιανός που αφορούσαν το κράτος; 3.    Τι προσπάθησε να κάνει στο θρησκευτικό τομέα; 4.    Ποιες συλλογές νόμων εκδόθηκαν στα χρόνια του Ιουστινιανού και ποια η χρησιμότητα τους; 5.    Που απέβλεπε η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού, τι πέτυχε αλλά και τι προβλήματα δημιούργησε; 6.    Τι περιλάμβανε το οικοδομικό πρόγραμμα του Ιουστινιανού; 7.    Ποιο είναι το λαμπρότερο κτίσμα της Βυζαντινής τέχνης και τι γνωρίζετε για αυτό;                                                        ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ    ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ   Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ  ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ  Η πολιτική του Ιουστινιανού Ένα κράτος, μία Εκκλησία, μία νομοθεσία  Εσωτερική πολιτική Αναφορικά με το Κράτος ·         Καταστέλλει την εξέγερση των δήμων του Ιπποδρόμου και του λαού (Στάση του Νίκα, 532). ·         Περιορίζει τη δύναμη των δήμων και των μεγάλων γαιοκτημόνων προς όφελος των ελεύθερων αγροτών. Αναφορικά με την Εκκλησία ·         Καταδιώκει τους αιρετικούς και τους «εθνικούς». ·         Κλείνει τη Νεοπλατωνική Ακαδημία της Αθήνας (529). ·          Διαδίδει το Χριστιανισμό σε λαούς του Καυκάσου και της Ανατολικής Αφρικής.       Αναφορικά με τη νομοθεσία, εκδίδει ·         τον Ιουστινιάνειο Κώδικα(συλλογή προγενέστερων αυτοκρατορικών νόμων),               ·         τον Πανδέκτη (γνώμες Ρωμαίων νομικών), ·         τις Εισηγήσεις (εγχειρίδιο για αρχάριους φοιτητές της Νομικής), ·         τις Νεαρές (νέοι νόμοι, γραμμένοι στα ελληνικά). Εξωτερική πολιτική Στη Δύση στόχος είναι η ανόρθωση της ρωμαϊκής εξουσίας ·         Καταλύει το Βανδαλικό Κράτος στη Βόρεια Αφρική (533-534). ·         Πολεμά σκληρά για πολλά χρόνια ενάντια στο Οστρογοτθικό Βασίλειο στην Ιταλία (533-555). ·         Ανακαταλαμβάνει μέρος του Βησιγοτθικού Βασιλείου στην Ισπανία.                  Στην Ανατολή στόχος  είναι η επανάκτηση Βυζαντινών εδαφώ    Πολεμά εναντίον του Πέρση βασιλιά Χοσρόη Α'.   Συνθηκολογεί με αυτόν το 562. Στην περιοχή του Δούναβη στόχος είναι η απόκρουση εισβολών   Χτίζει φρούρια.   Εξαγοράζει την ειρήνη.   Δεν αναχαιτίζει, ωστόσο, τις εισβολές Σλάβων και άλλων λαών. Συνέπειες των πολέμων σε Δύση και Ανατολή   Απογυμνώθηκαν οι ευρωπαϊκές επαρχίες από στρατεύματα.  Άδειασαν τα κρατικά ταμεία.   Εξασθένισε η διεθνής θέση του Βυζαντίου.   Αργότερα, χάθηκαν εκτεταμένες περιοχές. Κτίσματα  Κατασκευάστηκαν έργα οχυρωματικά, κοινής ωφέλειας και θρησκευτικά. Αγία Σοφία ·        Είναι το λαμπρότερο κτίσμα της βυζαντινής τέχνης. ·        0 αρχιτεκτονικός της ρυθμός είναι βασιλική μετά τρούλου (συνδυασμός μα­κρόστενου και κυκλικού ή πολυγωνικού κτιρίου). ·        Αρχιτέκτονες ήταν ο Ανθέμιος (από τις Τράλλεις) και ο Ισίδωρος (από τη Μί­λητο). ·        Η κατασκευή της διήρκεσε πέντε χρόνια (532-537). ·        Το κεντρικό κτίριο (76 μ. χ 71 μ.) σχηματίζουν τέσσερις πεσσοί (τετράγωνοι κίονες)   που συνδέονται με τόξα. Τα τόξα σχηματίζουν ημισφαιρικά τρίγωνα και αυτά ένα στεφάνι πάνω στο οποίο στηρίζεται ο τρούλος Φύλλο εργασίας Εξωτερική και εσωτερική πολιτική του αυτοκράτορα Ιουστινιανού  πηγή http://psifiakiparea.pbworks.com/w/page/48211764/%CE%A6%CF%8D%CE%BB%CE%BB%CE%BF%20%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82%20%CE%99%CE%BF%CF%85%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%8D Περίληψη των εξελίξεων που έχουν μεσολαβήσει από την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου έως την εποχή του Ιουστινιανού Ι. Επί αυτοκράτορα Θεοδόσιου Α΄ αναγνωρίζεται ως επίσημη θρησκεία η χριστιανική και απαγορεύεται ως παράνομη κάθε άλλη θρησκεία (392 μ. Χ.). Έκτοτε ασκούνται διώξεις στους οπαδούς των παλιών θρησκειών, καταστρέφονται πάρα πολύ αρχαίοι ναοί και αγάλματα που αναπαριστούσαν τους θεούς του Ολύμπου και των άλλων πολυθεϊστικών θρησκειών. Τι σκέψεις κάνετε εσείς γι’ αυτή την εξέλιξη; ΙΙ. Μετά το θάνατο του Θεοδοσίου του Α΄ η ενιαία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία χωρίζεται σε Ανατολική και Δυτική (395 μ. Χ.) και οι δύο γιοί του Θεοδοσίου μοιράζονται την εξουσία, έχοντας ο καθένας το δικό του θρόνο. Το ανατολικό τμήμα καταφέρνει να αντισταθεί στις επιθέσεις που σημειώνονται στα σύνορά του από λαούς που μετακινούνται από τα ανατολικά και βόρεια. Το δυτικό τμήμα όμως δεν καταφέρνει να επιβιώσει: κατά τη διάρκεια του 5ου αιώνα μ.Χ. οι περιοχές του καταλαμβάνονται από λαούς όπως οι Βησιγότθοι (Ισπανία), οι Οστρογότθοι (Ιταλία), οι Βάνδαλοι (Δυτικά παράλια της Αφρικής), οι Βουργουνδοί (νότια Γαλλία), οι Φράγκοι (βόρεια Γαλλία και δυτική Γερμανία). Η αποστολή μας Θα ερευνήσουμε την εξωτερική και εσωτερική πολιτική του Ιουστινιανού, που υπήρξε Ρωμαίος Αυτοκράτορας από το 527 ως το 565 μ.Χ. 1. Στρατηγοί Μεταβείτε στη διεύθυνση http://www.fhw.gr/chronos/08/gr/p/index.html, επιλέξτε στην αριστερή λίστα την ενότητα Ιουστινιανός και μελετήστε το κείμενο στις ενότητες α) “ImperiunRomanum” και β) «Εξωτερική πολιτική». 1) Πώς κρίνετε το σχέδιο του Ιουστινιανού να αποκαταστήσει την παλιά ενιαία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία; 2) Θεωρείτε ότι ήταν ένα σχέδιο ρεαλιστικό, ότι ωφέλησε το κράτος του; Αιτιολογήστε τις απαντήσεις σας. 2.  Πολιτικοί επιστήμονες Μεταβείτε στην παρακάτω διεύθυνση : http://www.fhw.gr/chronos/08/gr/p/index.html . Επιλέξτε από τη λίστα αριστερά το κεφάλαιο «Ιουστινιανός» και από εκεί το υποκεφάλαιο «Στάση του Νίκα». 1)Διαβάστε την αφήγηση των γεγονότων και κρατήστε σημειώσεις για να τα παρουσιάσετε στην ολομέλεια. Να έχετε υπόψη σας ότι οι λεγόμενοι Δήμοι ήταν αθλητικά σωματεία του ιππόδρομου, από τα οποία τα σημαντικότερα ήταν οι Πράσινοι (το πράσινο ήταν το χρώμα της ομάδας τους) και οι Βένετοι (το γαλάζιο ήταν το χρώμα της ομάδας τους). 2) Ποιες είναι οι σκέψεις σας για αυτό το ιστορικό επεισόδιο; 3. Νομικοί Μεταβείτε στην παρακάτω διεύθυνση : http://www.fhw.gr/chronos/08/gr/p/index.html . Επιλέξτε από τη λίστα αριστερά το κεφάλαιο «Ιουστινιανός» και από εκεί το υποκεφάλαιο «Νομοθετικό έργο». Αφού το μελετήσετε, διαβάστε και το σχετικό υποκεφάλαιο στο σχολικό βιβλίο. Στη συνέχεια απαντήστε στις εξής ερωτήσεις: 1)Ποιο ήταν το νομοθετικό έργο του Ιουστινιανού; 2) Σε ποιο πρόβλημα απαντούσε;  Ενισχυτικά για τη δεύτερη ερώτηση διαβάστε και το απόσπασμα που ακολουθεί, το οποίο προέρχεται από ένα από τα νομικά έργα που συντάχθηκαν επί Ιουστινιανού.  Απόσπασμα από το σχέδιο του Πανδέκτη : "...Επιθυμούμε η συλλογή μας που, με τη θέληση του Θεού, θα συνταχτεί από εσένα (Τριβωνιανέ), να ονομαστεί Digest ή Πανδέκτης, και κανένας νομικός δε θα τολμήσει κατόπιν τούτου να προσθέσει σχόλια σε αυτή, και να μπερδέψει με την απεραντολογία του την επιτομή του προαναφερθέντος έργου, όπως έγινε παλιότερα, γιατί όλο σχεδόν το δίκαιο είχε περιέλθει σε σύγχυση με τις αντίθετες απόψεις εκείνων που το ερμήνευαν". (Geanakoplos, D., Byzantium. Church, Society, and Civilization Seen through Contemporary Eyes, Chicago 1986, 75.) 3) Ποια ήταν η σπουδαιότητα του νομοθετικού έργου του Ιουστινιανού; 4.  Κοινωνιολόγοι α)Μεταβείτε στην παρακάτω διεύθυνση : http://www.fhw.gr/chronos/08/gr/p/index.html . Επιλέξτε από τη λίστα αριστερά το κεφάλαιο «Ιουστινιανός» και από εκεί το υποκεφάλαιο «Εσωτερική πολιτική», από όπου θα διαβάσετε την τρίτη παράγραφο. β) Ύστερα μεταβείτε στην παρακάτω διεύθυνση: http://www.fhw.gr/chronos/08/gr/o/index.html Μετά επιλέξτε από τη λίστα αριστερά το κεφάλαιο «Αγροτική Οικονομία» και από εκεί το υποκεφάλαιο «Μικρή ιδιοκτησία» και διαβάστε το. γ) Στη συνέχεια διαβάστε το εξής απόσπασμα:  Ο Ιωάννης Χρυσόστομος περιγράφει την κατάσταση των γεωργών τον καιρό του Θεοδοσίου Α' (1 αιώνα περίπου πριν τον Ιουστινιανό) "...αν εξετάσει κανένας πώς φέρονται οι Δυνατοί στους άθλιους και ταλαίπωρους γεωργούς, θα δει ότι είναι χειρότεροι από τους βαρβάρους. Γιατί σ' αυτούς που λιώνουν από την πείνα και καταπονούνται σ' όλη τους τη ζωή, επιβάλλουν ανυπόφορα τελέσματα και επίπονες αγγαρείες και τους φέρονται σαν να ήταν όνοι ή ημίονοι ή, πολύ περισσότερο, σαν άψυχα πράγματα. Και δεν τους αφήνουν να πάρουν ανάσα και τους ζητάνε τα μισθώματα (ενοίκια γης), είτε είχανε καλή σοδειά, είτε όχι, χωρίς διόλου να τους συμπονούν". (Oμ. εις Mατθ. 61.3: PG 58.591. Aπό το: I. Καραγιαννόπουλος, Το Βυζαντινό Κράτος, Θεσσαλονίκη 1996, 87.) Έχοντας διαβάσει αυτό το υλικό απαντήστε στις εξής ερωτήσεις: 1)   Ποιοι ήταν οι λεγόμενοι δυνατοί; Ποια είναι η συμπεριφορά τους προς τους «μη δυνατούς»; 2)   Σε ποιο πρόβλημα απαντούσαν τα συγκεκριμένα μέτρα του Ιουστινιανού; Με ποιο επίθετο θα χαρακτηρίζατε αυτό το πρόβλημα (δηλαδή σε ποια κατηγορία προβλημάτων ανήκει); 3)   Πώς κρίνετε αυτά τα μέτρα; 5. Ιστορικοί Διαβάστε το ακόλουθο απόσπασμα από το προοίμιο των "Ανεκδότων" του Προκόπιου, του ιστορικού που έζησε την εποχή του Ιουστινιανού. 1)   Για ποιους λόγους στα προηγούμενα βιβλία του  είχε αποκρύψει κάποια γεγονότα ή τις αιτίες κάποιων γεγονότων. 2)   Νομίζετε ότι οι ιστορικοί σήμερα αντιμετωπίζουν αντίστοιχα προβλήματα; "Όλα όσα συνέβησαν ως τις μέρες μας στο γένος των Ρωμαίων κατά τη διάρκεια των πολέμων τα έχω διηγηθεί συνδέοντάς τα πάντα, όσο μου ήταν δυνατό, με το χρόνο και τον τόπο στον οποίο διαδραματίστηκαν. Από δω και πέρα όμως δεν θα συνθέσω την εξιστόρηση με τον ίδιο τρόπο. Εδώ θα καταγραφούν με κάθε λεπτομέρεια όλα όσα έτυχε να συμβούν σε κάθε σημείο της Ρωμαϊκής Επικράτειας. Ο λόγος είναι ότι ήταν αδύνατο να καταγραφούν οι πράξεις με τον πρέποντα τρόπο όσο οι αυτουργοί τους ήταν ακόμα στη ζωή, γιατί, αν με ανακάλυπταν, δεν θα μπορούσα να γλιτώσω από τον πιο οικτρό θάνατο και δεν μπορούσα να είμαι σίγουρος ούτε καν για την ασφάλεια των πιο στενών μου συγγενών. Αλλά και σε πολλές περιπτώσεις αναγκάστηκα να αποκρύψω τις αιτίες των γεγονότων που έχω αναφέρει στα προηγούμενα βιβλία μου. Θα χρειαστεί λοιπόν, στο σημείο αυτό της ιστορίας μου, να αποκαλύψω όχι μόνο όσα έχω προηγουμένως παρασιωπήσει, αλλά και τις αιτίες των γεγονότων που ήδη ανέφερα". Προκοπίου Καισαρέως, Ανέκδοτα ή Απόκρυφη Ιστορία, β' ανατύπωση, Αθήνα 1993 (μετάφραση Αλόη Σιδέρη). 6. Ιστορικοί της τέχνης Ι Μεταβείτε στην παρακάτω διεύθυνση http://www.fhw.gr/chronos/08/gr/pl/index.html Επιλέξτε από το πάνω μέρος της οθόνης τον «Πολιτισμό» και μετά επιλέξτε από τη στήλη αριστερά την «Τέχνη» και από εκεί τη 2ηπερίοδο. Από τη λίστα που εμφανίζεται θα μελετήσετε τα κείμενα για την «Αρχιτεκτονική» (μόνο την 1η παράγραφο) και για την «Αγία Σοφία», για να απαντήσετε στις εξής ερωτήσεις: 1)   Ποιες είναι οι αρχιτεκτονικές καινοτομίες που εισάγονται αυτήν την περίοδο; 2)   Ποια κατηγορία κτιρίων αφορά η σημαντικότερη από τις καινοτομίες; Ποιο γενικότερο συμπέρασμα μπορούμε να συνάγουμε για εκείνη την εποχή διαπιστώνοντας ποια είναι η κατηγορία κτισμάτων στην οποία εστιάζουν οι αρχιτέκτονες; 7. Ιστορικοί της τέχνης ΙΙ Μεταβείτε στη διεύθυνση http://www.360tr.com/34_istanbul/ayasofya/english/# για να περιηγηθείτε εικονικά στην Αγία Σοφία. Ετοιμάστε μια διαδικτυακή ξενάγηση για τους/τις συμμαθητές/τριές σας. Σε αυτήν την ξενάγηση που θα γίνει με τη βοήθεια του διαδραστικού πίνακα: 1)   Θα περιγράψετε τον χώρο γενικά. 2)   Θα περιγράψετε τι σας έκανε περισσότερη εντύπωση.  3)   Θα καταλήξετε με τη γνώμη σας πάνω στο εξής ερώτημα: Ήταν δικαιολογημένος ο θαυμασμός που εξέφραζαν οι σύγχρονοι του Ιουστινιανού για αυτή την εκκλησία;   8. Ιστορικοί της τέχνης ΙΙΙ Μελετήστε το κείμενο στην παρακάτω διεύθυνση http://www.fhw.gr/chronos/projects/justinian/gr/general/g3c.html 1)   Τι καταλαβαίνετε ότι εννοεί με τον όρο «αυτοκρατορική εικονογραφία» ; 2)   Πώς εικονίζεται ο Ιουστινιανός στις εκδοχές που περιγράφονται; 3)   Γιατί παραγγέλλει ο Ιουστινιανός καλλιτεχνικά έργα που να αναπαριστούν τον ίδιο ή επιτεύγματα της δικής του πολιτικής; Ποιες είναι οι σκέψεις σας για αυτή την τακτική; Ιστορικοί της τέχνης ΙΙΙ - Εργασία Β4 1) Τι καταλαβαίνετε ότι εννοεί με τον όρο "αυτοκρατορική εικονογραφία"; - Με τον όρο αυτοκρατορική εικονογραφία εννοούμε την τάση που είχε ο Ιουστινιανός να προπαγανδίζει τις επιτυχίες του (πολιτικές, στρατιωτικές, θρησκευτικές) με παραστάσεις των θριάμβων του ίδιου, της οικογένειάς του ή και των συνεργατών του, σε πίνακες - ψηφιδωτά - γλυπτά - νομίσματα. 2) Πως εικονίζεται ο Ιουστινιανός στις εκδοχές που περιγράφονται; - Στην πρώτη εκδοχή ο Ιουστινιανός εμφανίζεται ως θριαμβευτής στους αγώνες, στρατηλάτης, κατακτητής (έφιππο άγαλμα, πινάκια, μετάλλια). - Στην δεύτερη εκδοχή εικονίζεται ως υπερασπιστής του Χριστιανισμού (Ραβέννα). Το ίδιο συμβαίνει και με τις απεικονίσεις της συζύγου του Θεοδώρας. 3) Γιατί παραγγέλλει ο Ιουστινιανός καλλιτεχνικά έργα που αναπαριστούν τον ίδιο ή επιτεύγματα της δικής του πολιτικής; Ποιες είναι οι σκέψεις σας γι' αυτή την τακτική; - Είναι ένας τρόπος να αναδείξει το έργο του, τις επιτυχίες του, την προσφορά του, τόσο στην πολιτική όσο και στην θρησκευτική ζωή. Είναι ένας έξυπνος τρόπος γιατί η εικόνα αποτυπώνεται στην μνήμη όποιου τη βλέπει εύκολα και γρήγορα. Το έργο του έτσι μένει αθάνατο, αφού οι πίνακες και τα γλυπτά κρατούν ζωντανή την ανάμνηση των όσων έκανε αιώνια.  - Αυτή όμως η τακτική που διάλεξε δείχνει την ματαιοδοξία του, την ανάγκη του να επιδεικνύεται και την προσπάθειά του να προβάλλει συνεχώς το έργο του. πηγή https://www.slideshare.net/irinikel/ss-40583027?ref=http://istoriagymlk.weebly.com/ kappaepsilonphialphalambdaalphaiotaomicron-alpha2.html πηγή https://www.slideshare.net/dimkatz/ss-14557335