Τρίτη 21 Αυγούστου 2018

ΙστορΊα α γυμνασΊου -εισαγωγή-ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΛΙΘΟΥ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ





1. Η ΠΑΛΑIΟΛIΘIΚΗ ΚΑI Η ΜΕΣΟΛIΘIΚΗ ΕΠΟΧΗ

Η πρώτη εμφάνιση του ανθρώπου στη γη
Πριν από περίπου 2.500.000 χρόνια εμφανίζονται στην Αφρική οι πρώτοι άνθρωποι.
 Οι επιστήμονες ονόμασαν αυτό τον τύπο ανθρώπου «Ικανό άνθρωπο – homo habilis». Ο «ικανός άνθρωπος» ζει ομαδικά και κατασκευάζει εργαλεία. 

Ο «Όρθιος άνθρωπος – homo erectus» που τον διαδέχεται βελτιώνει την κατασκευή των εργαλείων και ανακαλύπτει τη φωτιά. 
Τα ίχνη του απαντώνται όχι μόνο στην Αφρική αλλά επίσης στην Ευρώπη και στην Ασία. 

Τέλος, ο «Σοφός (έμφρων) άνθρωπος – homo sapiens» διαθέτει μέγεθος εγκεφάλου μεγαλύτερο από αυτό των προκατόχων του και θάβει τους νεκρούς του. 

Η ανθρώπινη αλυσίδα καταλήγει στον «Σοφότατο άνθρωπο – homo sapiens sapiens» ο οποίος επινοεί την τέχνη και εξαπλώνεται σε ολόκληρο τον κόσμο. Εμείς είμαστε οι άμεσοι απόγονοι του «Σοφότατου ανθρώπου».

ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ

Πρώιμη Παλαιολιθική εποχή
2.500.000-200.000 π.Χ.
«Ικανός άνθρωπος»
«Όρθιος άνθρωπος»
Κροκάλες
Χειροπελέκεις
Μέση Παλαιολιθική εποχή
200.000-35.000 π.Χ.
«Σοφός άνθρωπος»
Αιχμές
Ξέστρα
Ύστερη Παλαιολιθική εποχή
35.000-6.500 π.Χ.
«Σοφότατος άνθρωπος»
Λεπίδες
Ξύστρα-Γλυφίδες
Οστέινα εργαλεία
Η ζωή του ανθρώπου κατά την Παλαιολιθική και Μεσολιθική εποχή (2.500.000-6.500 π.Χ.)

Τα κύρια εργαλεία του ανθρώπου της Παλαιολιθικής εποχής
(Μουσείο Βόλου)
Κατά τη μακρά αυτή περίοδο το κλίμα ήταν ψυχρότερο απ’ ό,τι σήμερα. Ο άνθρωπος βρίσκει συχνά καταφύγιο στα σπήλαια, μετακινείται ακολουθώντας τα θηράματά του και προτιμά για προσωρινή εγκατάσταση τις θέσεις κοντά στις όχθες ποταμού, δίπλα σε πηγές νερού ή δίπλα σε λίμνες.
 Κατά τη διάρκεια της Παλαιολιθικής και Μεσολιθικής εποχής ο άνθρωπος είναι κυνηγός και τροφοσυλλέκτης, ενώ βοηθητικό ρόλο παίζει και η αλιεία. 
Τα θηράματα ποικίλλουν ανάλογα με την περιοχή. Στην ανατολική Ευρώπη κυριαρχεί το μαμούθ, ενώ στη δυτική ο τάρανδος, ο αίγαγρος και η αντιλόπη.
 Στη μεσογειακή Ευρώπη τα βόδια, τα ελάφια και οι ίπποι αποτελούν, μαζί με τους καρπούς, την κύρια τροφή του ανθρώπου. 

Για την κατασκευή των όπλων και των εργαλείων του ο άνθρωπος χρησιμοποιεί οστά και κέρατα ζώων ή, κυρίως, κατεργάζεται τον λίθο. 
Για να αντιμετωπίσει το κρύο, περιτυλίγεται με δέρματα ζώων.

Ο «Σοφός άνθρωπος» θάβει τους νεκρούς του και στους τάφους τοποθετεί διάφορα κτερίσματα. Αυτό δείχνει ότι πιστεύει σε μια άλλη ζωή, μετά το θάνατο.
Στον ελλαδικό χώρο η παρουσία του παλαιολιθικού ανθρώπου πιστοποιείται σε περιοχές όπως η Θεσσαλία, η Μακεδονία, η Αργολίδα, η Κέρκυρα και σε πολλές άλλες.
Η τέχνη

Αναπαράσταση σπηλαιογραφίας
Η τέχνη, δηλαδή η δημιουργία αντικειμένων και κατασκευών που δεν καλύπτουν μόνο βασικές ανάγκες και δραστηριότητες για την επιβίωση, όπως η διατροφή, αλλά έχουν και διακοσμητικό ή συμβολικό χαρακτήρα, πρωτοεμφανίζεται κατά τα τέλη της παλαιολιθικής περιόδου.

 Στα έργα τέχνης αυτής της περιόδου περιλαμβάνονται ζωγραφικές παραστάσεις και αγαλματίδια από πηλό, κόκκαλο ή λίθο. Καλλιτεχνικά δημιουργήματα αποτελούν επίσης τα κοσμήματα, όπως περιδέραια, βραχιόλια, σκουλαρίκια και άλλα.

 Σε πολλές ευρωπαϊκές παλαιολιθικές θέσεις έχουν βρεθεί σπηλαιογραφίες, δηλαδή εικόνες ζώων και σπανίως ανθρώπων ζωγραφισμένες με χρώματα ή χαραγμένες στα τοιχώματα των σπηλαίων. 
Οι παλαιολιθικές παραστάσεις έχουν, μάλλον, μαγική ή 
συμβολική σημασία και εκφράζουν την αντίληψη των παλαιολιθικών ανθρώπων για το μυστήριο της δημιουργίας της ζωής, την αγωνία για την επιβίωση (εξασφάλιση ζωής) και το θάνατο.
 Κατά την εποχή αυτή πιστεύεται ότι ξεκινά και η δημιουργία της θρησκείας, η πίστη δηλαδή σε κάποιες δυνάμεις που επηρεάζουν τη ζωή των ανθρώπων. Τότε ξεκινά και η ταφή των νεκρών.

Ασκήσεις-Δραστηριότητες
1.Να επιστρέψετε στον πίνακα και να συμπληρώσετε μία τέταρτη στήλη με τις σημαντικότερες κατακτήσεις του ανθρώπου στην τεχνολογία, την τέχνη και την ιδεολογία σε κάθε στάδιο της εξέλιξής του.
2.Η καθημερινή ζωή κατά την Παλαιολιθική εποχή.
Με βάση την εικόνα να περιγράψεις την ημέρα ενός παλαιολιθικού ανθρώπου.

Ο ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΗ

Η παλαιολιθική τέχνη εκδηλώθηκε μέσα από πολλές και ποικίλες
 μορφές. Τα κινητά έργα τέχνης περιλαμβάνουν κοσμημένα εργα
λεία, όπλα, πλακίδια με εικονιστικές εγχαράξεις ζώων και ανθρώ
πων και ζωόμορφα και ανθρωπόμορφα, κυρίως γυναικεία, ειδώ
λια.
Η τέχνη των σπηλαίων περιλαμβάνει οποιαδήποτε παράσταση ή
 άλλο έργο ζωγραφικής και γλυπτικής και κυρίως τις σπηλαιογρα
φίες που εντοπίστηκαν σ’ ένα σύνολο σπηλαίων τα οποία παρου
σιάζουν εξαιρετική πυκνότητα στη ΝΔ Γαλλία (π.χ. Lascaux) και
στη Β. Ισπανία (π.χ. Altamira). Στα Βαλκάνια, με εξαίρεση τη Ρου
μανία, και φυσικά στην Ελλάδα, δεν εντοπίζονται σπηλαιογραφίες.
Στις ζωγραφικές παραστάσεις έχουν καταμετρηθεί 267 ζώα, ρινόκε
ροι, λιοντάρια, μαμούθ, άλογα, βίσωνες, αρκούδες, τάρανδοι, ελά
φια κ.ά.
Κοσμάς Τουλού




μης, Πριν από την Ιστορία, σ. 40

Σπηλαιο
γραφία από τα σπήλαια της Niaux
(Γαλλία)












Να περιγράψετε τη σπηλαιογραφία. Τι ζώα εικονίζονται; 
Μπορείτε να βρείτε τους λόγους για τους οποίους ο άνθρω
πος ζωγράφισε αυτά τα ζώα;

ΠΗΓΗ http://istografia.blogspot.com/2014/09/blog-post_16.html

"Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΛΙΘΟΥ" - (ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)







Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΛΙΘΟΥ
Η ιστορία του ανθρώπου χωρίζεται σε δύο περιόδους :



·         Προϊστορία   (πριν τη γραφή)
·        Ιστορία

Προϊστορία : διαίρεση σε δύο περιόδους :

·         Εποχή του Λίθου :

Παλαιολιθική, Μεσολιθική, Νεολιθική

·         Εποχή του Χαλκού (3.000 - 1.100 π.Χ.)



1. Η  ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ  ΚΑΙ  Η  ΜΕΣΟΛΙΘΙΚΗ  ΕΠΟΧΗ  (2.500.000 - 6.500 π.Χ.)

Η εξέλιξη του ανθρώπου

Οι πρώτοι άνθρωποι εμφανίζονται πριν από 2.500.000 χρόνια στην Αφρική

·         Ικανός άνθρωπος (homo habilis)
·         Όρθιος άνθρωπος (homo erectus)
·         Σοφός άνθρωπος (homo sapiens)
·         Σοφότατος άνθρωπος (homo sapiens sapiens)


Η ζωή του ανθρώπου στα Παλαιολιθικά και Μεσολιθικά χρόνια

  • Ζει στα σπήλαια, είναι κυνηγός και τροφοσυλλέκτης
  • Στα χρόνια του  σοφού ανθρώπου : εμφανίζεται η τέχνη, η αίσθηση τηςθρησκείας και η ταφή των νεκρών με κτερίσματα (συνοδευτικά αντικείμενα)




2. Η  ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ  ΕΠΟΧΗ  (6.500 - 3.000 π.Χ.)

Η Νεολιθική εποχή αποτελεί μια πραγματική επανάσταση για τον άνθρωπο γιατί χαρακτηρίζεται από τα ακόλουθα στοιχεία :

  • Μόνιμη εγκατάσταση του ανθρώπου
  • Απασχόληση με τη γεωργία και την κτηνοτροφία
  • Χρήση της κεραμικής

Γεωργία : πρωτοεμφανίζεται στην «Εύφορη Ημισέληνο», καλλιεργούνταιδημητριακά, δημιουργούνται αγροτικά εργαλεία και νέες τεχνικές (κεραμικά σκεύη)

Μόνιμη εγκατάσταση : οι άνθρωποι χτίζουν σπίτια, δημιουργούν τα πρώτα χωριά,  αρχίζει η εξειδίκευση και η ανταλλαγή προϊόντων.

Η Νεολιθική εποχή στην Ελλάδα : Νεολιθικοί οικισμοί εντοπίζονται στη Θεσσαλία και στη Μακεδονία (τεχνητός λόφος, τούμπα ή μαγούλα, ή λιμναίοι οικισμοί - Δισπηλιό Καστοριάς)

Οικονομία : δημητριακά και όσπρια, αιγοπρόβατα, βοοειδή και χοίροι,  εμφανίζονται καικεραμικά, λίθινα ή οστέινα αντικείμενα






ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ
[Το μάθημά μας με ερωτήσεις]

1.  Τι είναι η  "Προϊστορία";

- Είναι η μακρότατη περίοδος, από την εμφάνιση του ανθρώπου στη γη μέχρι την επινόηση της γραφής. Η Ιστορία ξεκινά με την εμφάνιση των πρώτων γραπτών πηγών. Έτσι, η προϊστορία καλύπτει την εποχή μεταξύ 2.500.000 π.Χ. μέχρι το 1100 π.Χ., ενώ οι ιστορικοί χρόνοι αρχίζουν από το 1100 π.Χ. και φτάνουν μέχρι σήμερα.

2.  Ποιες φάσεις περιλαμβάνουν οι προϊστορικοί χρόνοι;

- Η προϊστορική εποχή περιλαμβάνει την εποχή του λίθου (2.500.000 π.Χ. - 3000 π.Χ.)και την εποχή του χαλκού (3000 π.Χ. - 1100 π.Χ.).

 Η εποχή του λίθου με τη σειρά της διαιρείται ως εξής:
α) Παλαιολιθική εποχή (2.500.000 π.Χ. - 6500 π.Χ.)
β) Νεολιθική εποχή (6500 π.Χ. - 3000 π.Χ.)


3Πώς ήταν οι άνθρωποι και πώς ζούσαν στην Παλαιολιθική εποχή;

-Στην Παλαιολιθική εποχή οι άνθρωποι:
* Εξελίσσονται βιολογικά.
* Ζουν νομαδικά, δηλαδή αλλάζουν τόπο διαμονής.
* Είναι κυνηγοί, τροφοσυλλέκτες, αλιείς.
* Για να κατασκευάσουν τα όπλα και τα εργαλεία τους χρησιμοποιούν οστά και κέρατα ζώων και κυρίως κατεργάζονται τον λίθο.
* Ντύνονται με δέρματα ζώων.
* Θάβουν τους νεκρούς τους και τοποθετούν στους τάφους διάφορα "κτερίσματα", επειδή πιστεύουν ότι υπάρχει άλλη ζωή μετά τον θάνατο.
* Δημιουργούν και αντικείμενα που δεν προορίζονται για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες της ζωής, αλλά έχουν διακοσμητικό και συμβολικό χαρακτήρα. Αναπτύσσουν δηλαδή μια πρώτη μορφή τέχνης, που περιλαμβάνει ζωγραφικές παραστάσεις (σπηλαιογραφίες), αγαλματίδια, κοσμήματα.


4Πώς εξελίσσεται η ζωή των ανθρώπων στη Νεολιθική εποχή;

- Στη Νεολιθική εποχή οι άνθρωποι:
* Παύουν να μετακινούνται και δημιουργούν μόνιμους οικισμούς, χτίζοντας σπίτια με ξύλα, πλίνθους και πέτρες.
* Ασχολούνται συστηματικά με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.
* Εφευρίσκουν νέα, πιο αποτελεσματικά εργαλεία από λίθο, το αλέτρι, το δρεπάνι, τη μυλόπετρα και κατασκευάζουν κεραμικά σκεύη.
* Υφαίνουν τα ενδύματά τους χρησιμοποιώντας το μαλλί των προβάτων ή φυτικές ίνες όπως το λινάρι.
* Αναπτύσσουν το αίσθημα της κοινότητας, καθώς και το θρησκευτικό συναίσθημα (ειδικά στον ελλαδικό χώρο).
* Φιλοτεχνούν διακοσμητικά αντικείμενα με περισσότερη επιμέλεια και κομψότητα ( πήλινα αγγεία με διακόσμηση, ειδώλια πήλινα ή λίθινα επίσης με ζωγραφιστά σχέδια).



5Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της Εποχής του Χαλκού;

- Το κύριο χαρακτηριστικό της Εποχής του Χαλκού (3000 - 1100 π.Χ.) είναι η κατασκευή διαφόρων αντικειμένων από χαλκό. Στην αρχή εμφανίζονται τα πρώτα χάλκινα εργαλεία, και αργότερα ο χαλκός χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο σε κάθε είδους αντικείμενα (όπλα, σκεύη κ. α. ) παραμερίζοντας την πέτρα. 












6Ποιοι μεγάλοι πολιτισμοί αναπτύσσονται κατά την εποχή του Χαλκού;

   - Κατά την περίοδο αυτή στην περιοχή της Μέσης Ανατολής αναπτύσσονται οι πρώτοι μεγάλοι πολιτισμοί, των Σουμερίων, των Βαβυλωνίων, των Αιγυπτίων, των Εβραίων, των Φοινίκων, των Χετταίων. 
   Παράλληλα, στον ελλαδικό χώρο εμφανίζονται οι πρώτοι σημαντικοί πολιτισμοί: ο Κυκλαδικός, ο Μινωικός και ο Μυκηναϊκός. Η θάλασσα του Αιγαίου έπαιξε πολύ σπουδαίο ρόλο ως προς το  να έρθουν οι πολιτισμοί αυτοί σε επαφή μεταξύ τους, αλλά και με τους γειτονικούς πολιτισμούς της Ανατολής.

ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ


ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ(2015-2016)
Ι. ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ
Κεφάλαιο Β΄: Η Εποχή του Χαλκού (3000-1100 π.Χ.)
2. Ο Κυκλαδικός πολιτισμός
3. Ο Μινωικός πολιτισμός
5. Ο Μυκηναϊκός κόσμος
ΙΙ. ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
Κεφάλαιο Γ΄: Ο Ελληνικός κόσμος από το 1100 έως το 800 π. Χ.
                           1. Οι μεταβατικοί χρόνοι
                           2. Η πολιτιστική αναγέννηση
Κεφάλαιο Δ΄: Αρχαϊκή Εποχή (800-479 π. Χ.)
                        1. Αποικιακή εξάπλωση
                        2. Η Πόλη-Κράτος και η εξέλιξη του πολιτεύματος
                        3. Η Σπάρτη
                        4. Η Αθήνα: Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία
                        5. Αθήνα: Πορεία προς τη Δημοκρατία
                        6. Οι Πανελλήνιοι δεσμοί
                        7. Πέρσες και  Έλληνες: Δυο κόσμοι συγκρούονται
                        8. Η οριστική απομάκρυνση της περσικής επίθεσης
                        9. Τα γράμματα
                      10.  Η τέχνη
Κεφάλαιο Ε΄: Η Ηγεμονία της Αθήνας (479-431π.Χ.)
                       1. Η συμμαχία της Δήλου – Η συμμαχία όργανο της αθηναϊκής ηγεμονίας
                       2. Το δημοκρατικό πολίτευμα σταθεροποιείται - Ο Περικλής και το
                           δημοκρατικό πολίτευμα
                       3. Η λειτουργία του πολιτεύματος. Οι λειτουργίες
                       4. Η συγκρότηση της αθηναϊκής κοινωνίας – Η καθημερινή ζωή
                       5. Η διαδικασία της μόρφωσης – Ο Αθηναίος και η εργασία –Η Αθήνα
                            γιορτάζει
Κεφάλαιο ΣΤ΄: Ηγεμονικοί ανταγωνισμοί και κάμψη των ελληνικών πόλεων
 (431-362 π. Χ.)
1. Τα αίτια και οι αφορμές του Πελοποννησιακού πολέμου – Ο
    Αρχιδάμειος πόλεμος (431-421 π.Χ.)
2. Η εκστρατεία στη Σικελία (415-413 π.Χ.) – Ο Δεκελεικός πόλεμος
    (413-404 π.Χ.)
3. Η ηγεμονία της Σπάρτης: Μια κυριαρχία σε αμφισβήτηση
4. Η κυριαρχία της Θήβας στην Ελλάδα
Κεφάλαιο Ζ΄: Η ανάπτυξη της Μακεδονίας
                        1. Το κράτος της Μακεδονίας
                        2. Το κράτος της Μακεδονίας επεκτείνεται
                        3. Αλέξανδρος. Η κατάκτηση της Ανατολής
                        4. Το έργο του Αλεξάνδρου
                        5. Οι τύχες της Κύπρου
Κεφάλαιο Η΄: Οι Τέχνες και τα Γράμματα την Κλασική Εποχή
                        1. Τα Γράμματα
                        2. Οι τέχνες
                        3. Η αρχιτεκτονική των κλασικών χρόνων
                        4. Η γλυπτική και η ζωγραφική των κλασικών χρόνων
Κεφάλαιο Θ΄: Ελληνιστικοί και Ρωμαϊκοί Χρόνοι
                               1. Tα ελληνιστικά βασίλεια
                               2. Η κατάσταση στον ελλαδικό χώρο
                               3. Το ρωμαϊκό κράτος αποκτά μεγάλη δύναμη
                               4. Η υποταγή του ελληνικού κόσμου
Κεφάλαιο Ι΄: Από τη Ρώμη στο Βυζάντιο
1.       Η ρωμαϊκή ειρήνη
4.       3ος αιώνας μ. Χ. Η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία σε κρίση

5.       Κωνσταντίνος: Η μεγάλη στροφή


ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ 1. 
Συµπληρώστε τα κενά :
 Προϊστορία είναι η εποχή …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… και διαρκεί…………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………
 Τη χωρίζουµε …………………………………………………………………………………………… …..……………………………………………………………………………………….
Ο αρχαιότερος άνθρωπος στην Ελλάδα έζησε (πού και σε ποια εποχή)…………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………



2. Συµπληρώστε τον πίνακα :
                                                                   ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ                            ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ


ΦΡΟΝΤΙ∆Α ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ 



ΤΕΧΝΗ



∆ΡΑΣΤΗΡΙΟ ΤΗΤΕΣ 


ΕΡΓΑΛΕΙΑ 



ΚΑΤΟΙΚΙΑ



 3. Σε ποια εποχή ο άνθρωπος υπήρξε πιο κοινωνικός ; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας αναφέροντας τις δραστηριότητες που το αποδεικνύουν σε µια παράγραφο

















Η ζωή του ανθρώπου κατά την 
Παλαιολιθική εποχή (1) 
Βρίσκει καταφύγιο στα σπήλαια και 
περιτυλίγεται με δέρματα ζώων για ...

Η ζωή του ανθρώπου κατά την 
Παλαιολιθική εποχή (2) 
Μετακινείται από τόπο σε τόπο ακολουθώντας τα θηράματά του 
Ο άνθρωπο...

Η ζωή του ανθρώπου κατά την 
Παλαιολιθική εποχή (3) 
Τα θηράματα του είναι διαφορετικά , ανάλογα με τις περιοχές 
στις οπο...


Η ζωή του ανθρώπου κατά την 
Παλαιολιθική εποχή (4) 
Επειδή μάζευε (συνέλεγε) την 
τροφή του από τη φύση για να 
ζήσει, το...

Η ζωή του ανθρώπου κατά την 
Παλαιολιθική εποχή (5) 
Για την κατασκευή εργαλείων χρησιμοποιεί κέρατα και 
οστά ζώων και κα...

Επίσης: 
Ξεκινά η δημιουργία της θρησκείας, η πίστη δηλαδή σε 
κάποιες δυνάμεις που επηρεάζουν τη ζωή των ανθρώπων. 
Τότε ...
Η τέχνη της Παλαιολιθικής εποχής 
Τα πρώτα δείγματα τέχνης εμφανίζονται στα τέλη της 
Παλαιολιθικής περιόδου. 
Πρόκειται γ...

Η τέχνη της Παλαιολιθικής εποχής 
Σε πολλές παλαιολιθικές τοποθεσίες της Ευρώπης βρέθηκαν 
σπηλαιογραφίες, δηλαδή εικόνες ...


Η τέχνη της Παλαιολιθικής εποχής 
Αυτές οι απεικονίσεις είναι συμβολικές και 
εκφράζουν 
τις αντιλήψεις για το μυστήριο τη...


Η ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 
(6500-3000 π.Χ) 
Η μετάβαση από την Παλαιολιθική στη 
Νεολιθική εποχή: 
Ο άνθρωπος από κυνηγός και τροφ...

Η ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 
(6500-3000 π.Χ) 
Τα χαρακτηριστικά στοιχεία της Νεολιθικής εποχής: 
1. μόνιμη εγκατάσταση του ανθρώπου ...

Η ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 
(6500-3000 π.Χ) 
Το 6500 π.Χ το κλίμα γίνεται θερμότερο και το κυνήγι σπανιότερο 
Ο άνθρωπος δεν μπορεί...


Η γεωργία γεννιέται σε μία «εύφορη ημισέληνο» που περιλαμβάνει τη 
Μεσοποταμία, την Παλαιστίνη (Χαναάν, Φοινίκη) και την Α...

Η ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 
(6500-3000 π.Χ) 
Για να διευκολύνονται στην καλλιέργεια οι άνθρωποι, σιγά- σιγά 
εφευρίσκουν διάφορα ερ...



Η καθημερινή ζωή του νεολιθικού ανθρώπου: 
Με βάση την εικόνα της καθημερινής ζωής του παλαιολιθικού ανθρώπου, 
ποιες εξελ...


Η ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 
(6500-3000 π.Χ) 
Οι άνθρωποι καλλιεργούν συστηματικά τη γη 
Εγκαταλείπουν τη νομαδική ζωή 
Επιλέγουν...

Η Νεολιθική εποχή στην Ελλάδα 
Νεολιθικοί οικισμοί έχουν 
εντοπιστεί σε περιοχές της 
Θεσσαλίας και της 
Μακεδονίας, σε βρ...

Ο πιο συνηθισμένος χώρος προϊστορικού οικισμού για τις περιοχές 
της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας είναι ο τεχνητός λοφίσκο...

Λιμναίος οικισμός έχει ανασκαφεί στη θέση 
Δισπηλιό στην Καστοριά

Κοντά στο Βόλο 
βρίσκεται ο πιο 
σημαντικός 
νεολιθικός οικισμός 
της Θεσσαλίας: 
το Διμήνι 
Αναπαράσταση της 
νεολιθικής ...


Στη βόρεια Ελλάδα τα 
σπίτια των νεολιθικών 
οικισμών, κατά κανόνα, 
είναι κατασκευασμένα 
από κλαριά και λάσπη 
και στηρί...


Η τέχνη της νεολιθικής εποχής 
Κατασκευάζονται ειδώλια, 
κοσμήματα και διακοσμητικά 
αντικείμενα. Τα ειδώλια 
κατασκευάζον...

Η τέχνη της νεολιθικής εποχής


Η τέχνη της νεολιθικής εποχής 
Πλάθονται πήλινα αγγεία, 
που ψήνονται στη φωτιά 
(σκληρά και ανθεκτικά). 
Αρχικά τα αγγεία...


Η τέχνη της νεολιθικής εποχής 
Στη συνέχεια τα αγγεία 
γίνονται κομψότερα και 
έχουν σχέδια (γραμμές, 
τρίγωνα, σπείρες, 
...


Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
8 
ΕΡΓΑΛΕΙΑ 
Χρησιμοποιεί πελεκημένες κροκάλες (λειασμένες πέτρες από όχ...
Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
9 
Επίσης φολίδες (κομμάτια πυριτόλιθου ή χαλαζία) Tα πλατιά χρησιμοποιού...


Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
10 
Τα εργαλεία του παλαιολιθικού ανθρώπου : χειροπελέκεις ,φολίδες ( κομ...
ΤΕΧΝΗ
Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
13 
Venus of Willendorf , Austria Το γλυπτό αυτό που χρονολογείται στα 23...

Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
14 
1.Ο «λεοντάνθρωπος» από τα Vogelherd της Γερμανίας 2.δύο πλακίδια από...


Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
15 
Από την ίδια περίοδο χρονολογούνται και τα πρώτα κοσμήματα από δόντια...

Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
16 
ΟΙ ΒΡΑΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ 
 Μαμούθ, βίσονες, ταύροι...

Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
17 
Η ζωγραφική των σπηλαίων στη νοτιοανατολική Γαλλία είναι από τα αρχαι...


Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
18 
ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΩΝ ΒΡΑΧΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΥΙΝΣΛΑΝΤ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ, 30.000 ΧΡΟΝΙΑ ...

Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
19 
Σπήλαιο Lascaux , Γαλλία, 13.000 π.Χ. Ζωγραφισμένα με κόκκινη και κίτ...
Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
20 
Η ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ : 6.500 – 3.000 Π.Χ. 
Η εποχή αυτή χαρακτηρίζεται ...

Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
22 
Κοινωνική οργάνωση 
Βασική μονάδα της νεολιθικής κοινωνίας είναι το ...

Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
24 
Στην αρχιτεκτονική χρησιμοποιούνται μεγάλων διαστάσεων, ορθογώνια, με...

Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
25 
ΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΛΙΘΙΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ 
Τη μεγαλύτερη ομάδα οστέινων ερ...


Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
26 
Το πέρασμα του ανθρώπου κατά τη Νεολιθική εποχή στο παραγωγικό στάδιο...


Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
27 
ΓΕΩΡΓΙΑ – ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ 
Βασικές καλλιέργειες αποτελούν 
τα δημητριακ...

Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
28 
Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΝΕΟΛΙΘΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ 
Αναπτύσσεται η ειδωλοπλαστική 
 η κε...


Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
30 
Ειδωλοπλαστική Τα γυναικεία ειδώλια συμβολίζουν ίσως τη μητέρα – θεά ...


Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
31 
Κεραμική 
Η κεραμική που είναι στενά συνδεδεμένη με την καθημερινή ζ...


Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
32 
Αγγεία της νεολιθικής εποχής με γραπτή διακόσμηση

Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
33 
Κοσμηματοποιία 
Στα κοσμήματα χρησιμοποιείται αρχικά το κόκαλο από τ...


Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
34 
Δύο βραχιόλια από όστρεο (στρείδι) από το ν. Καβάλας. Πιθανότατα δήλω...


Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
35 
Περίαπτο (μενταγιόν, κρεμαστό κόσμημα) από σχιστόλιθο με λειασμένες ε...

Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
36 
Έλασμα (λεπτό φύλλο) από σφυρήλατο χρυσό με το οποίο κάλυπταν το στόμ...

Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
37 
Ασημένιο περίαπτο από το σπήλαιο του Διρού Μάνης

Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
38 
2 περίαπτα με διπλές οπές που αποτελούν σχηματοποιημένη απόδοση ανθρώ...

Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com 
39 
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος Α΄, Εκδοτική Αθηνώ...
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ : ΤΜΗΜΑ : ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ 1. Συµπληρώστε τα κενά : Προϊστορία είναι η εποχή …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… και διαρκεί…………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… Τη χωρίζουµε …………………………………………………………………………………………… …..………………………………………………………………………………………. Ο αρχαιότερος άνθρωπος στην Ελλάδα έζησε (πού και σε ποια εποχή)…………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………

2. Συµπληρώστε τον πίνακα : 3. Σε ποια εποχή ο άνθρωπος υπήρξε πιο κοινωνικός ; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας αναφέροντας τις δραστηριότητες που το αποδεικνύουν σε µια παράγραφο ΦΡΟΝΤΙ∆Α ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ ΤΕΧΝΗ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟ ΤΗΤΕΣ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ






Η Τεχνη στην προιστορια .


ΠΗΓΗ http://logosarte.blogspot.com/2013/01/blog-post.html



Η ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ




Με τον όρο προϊστορική εννοούμε την τέχνη που αναπτύχθηκε κατά τους προϊστορικούς χρόνους . Είναι φυσικό λοιπόν να αναπτύσσεται μια ασταθής εικόνα για το τι θεωρείται προϊστορικό, εφόσον η προϊστορική εποχή δεν είναι απολυτά καθοριστέα και διαφέρει χρονολογικά από ήπειρο σε ήπειρο. Όσο αναφορά την τέχνη οι άνθρωποι λόγω της ανικανότητας τους να μιλήσουν και να επικοινωνήσουν με τους γύρω τους άρχισαν να κάνουν σπηλαιογραφίες δηλαδή ,ζωφράφιζαν παραστάσεις από την καθημερινή τους ζωή πάνω στα τοιχώματα των σπηλαίων όπου ζούσαν . Γενικότερα η τέχνη αναπτύχθηκε κατά την διάρκεια της παλαιολιθικής (30000-10000) και της νεολιθικής (10000-8000) περιόδου και όπως είναι φυσικό  χρησιμοποιούσαν οργανικά προϊόντα για να απεικονίσουν αυτό που θέλουν  .Η τέχνη λοιπόν στην προϊστορία βρίσκεται στην υπηρεσία της ζωής και ως τέτοια είναι γεμάτη με τη φρεσκάδα και τη δύναμη που έχει η ιδία η ζωή .Η τέχνη εκείνης της εποχής απεικονίζε σκηνές  από την καθημερινή τους ζωή όπως σκηνές κυνηγιού . Επιπλέον στις ζωγραφιές τους επικρατούν μορφές ζωών ενώ οι ανθρωπινές μορφές και τα χεριά σπανίζουν. Επομένως η τέχνη εκείνης της εποχής αντικαθιστά τον προφορικό λόγο και είναι ένας ακόμη τρόπος να διηγούνται της εμπειρίες τους΅. Τώρα πλέον είναι ένα  μέσο για να μάθουν οι ιστορικοί πληροφορίες για  τον τρόπο ζωής των προϊστορικών ανθρώπων και την εξέλιξη του ανθρωπινού είδους. 



ΔΕΣ ΚΑΙ http://e-didaskalia.blogspot.com/2015/12/istoria-a-gymnasiou.html

https://www.scribd.com/document/146672917/39199934-%CE%99%CE%A3%CE%A4%CE%9F%CE%A1%CE%99%CE%91-%CE%91-%CE%93%CE%A5%CE%9C%CE%9D%CE%91%CE%A3%CE%99%CE%9F%CE%A5-%CE%A3%CE%A7%CE%95%CE%94%CE%99%CE%91%CE%93%CE%A1%CE%91%CE%9C%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%91-%CE%9C%CE%91%CE%98%CE%97%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%A9%CE%9D#from_embed

ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
http://www.pi-schools.gr/books/gymnasio/arxai_ist_a/IST_A_GYM_KATHIG_.pdf
ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΛΙΘΟΥ
http://users.sch.gr/panosloupasis/epoxi_tou_lithou.pdf



ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ


Κεφάλαιο Α’

Η εποχή του λίθου
Προϊστορία: πριν την εμφάνιση των πρώτων γραπτών πηγώ


Διαίρεση της Προϊστορίας:
⋇ Εποχή του λίθου       è Παλαιολιθική εποχή


                                        è Μεσολιθική εποχή (ως το 6500 π.Χ.)


                                        èΝεολιθική εποχή (ως το 3000 π.Χ.)
⋇ Εποχή του χαλκού   è (3000 π.Χ. – 1100 π. Χ.)


Η παλαιολιθική και η μεσολιθική εποχή

Πρώτη εμφάνιση του ανθρώπου στη γη.
∙ Ικανός άνθρωπος (homo habilis)
∙ Όρθιος άνθρωπος (homo erectus)
 Έμφρων άνθρωπος (homo sapiens)
 Σοφότατος άνθρωπος (homo sapiens sapiens)


Παλαιολιθική εποχή

ΠρώιμηΠαλαιολιθική Περίοδος ( 2.500.000 – 200.000 π.Χ)
Ικανός άνθρωπος
Όρθιος άνθρωπος
Κροκάλες
Χειροπελέκεις
Μέση Παλαιολιθική Περίοδος (200.000 – 35.000 π.Χ.)
Έμφρων (σοφός) άνθρωπος
Αιχμές
Ξέστρα
Ύστερη Παλαιολιθική Περίοδος (35.000 – 6.500 π.Χ.)
Σοφότατος άνθρωπος
Λεπίδες
Ξέστρα
Γλυφίδες
Οστέινα εργαλεία



Αποτέλεσμα εικόνας για εργαλεια εποχης λιθου


Έτσι, φτιάχνει και τα
πρώτα εργαλεία, που
ουσιαστικά είναι πέτρες.
Μ’ αυτές:
1. σκάβουν το χώμα για
να βρίσκουν τροφή
2. χ...


Σιγά σιγά οι πρωτόγονοι έμαθαν να χτυπάνε τις πέτρες μεταξύ τους, να
τις σπάνε και να τους δίνουν το σχήμα που ήθελαν.
Το ...

Μετακινήθηκαν στα πιο ζεστά μέρη της γης, κατοίκησαν σε
σπηλιές και ανακάλυψαν τρόπους για ν’ ανάβουν φωτιά,
χτυπώντας μετ...
Γύρω από τη φωτιά, που μαζεύονταν, άρχισαν να λένε τις
πρώτες λέξεις και σιγά σιγά έμαθαν να μιλούν.

Ήταν αδύνατο να
φανταστούν τη ζωή χωρίς
τη φωτιά. Αυτή
1. τους ζέσταινε,
2. τους φώτιζε
3. τους τάιζε,
4. σκλήραινε τα όπλ...


Τα ζώα που
κυνηγούσαν είναι
μαμούθ
(προϊστορικοί
ελέφαντες),
τάρανδοι,
αγριοκάτσικα,
βόδια και ελάφια

.Από τα ζώα που κυνηγούσαν έπαιρναν:
1. δέρματα για να ντύνονται και να φτιάχνουν σκηνές
2. κρέας για να τρώνε
3. Κόκαλα κ...

Όσο εξελίσσεται ο
άνθρωπος, τόσο
εξελίσσονται και τα
εργαλεία του. Σταδιακά
φτιάχνει με μεγαλύτερη
επιδεξιότητα κοντάρια,
...


Πέρα από το κυνήγι, ο homo sapiens αφιερώνει χρόνο στο να
ζωγραφίζει ή να χαράζει στις σπηλιές εικόνες ζώων και σπάνια
ανθ...


Η παλέτα του πρώτου ζωγράφου
είχε περιορισμένα χρώματα.
Κύριο χαρακτηριστικό είναι το
μαύρο περίγραμμα το οποίο
γίνεται με...
Εκτός από το μαύρο είχε ώχρα, κεραμιδί, καφέ και τις
αποχρώσεις μεταξύ κόκκινου και κίτρινου. Τα χρώματα αυτά τα
βρίσκει τ...


Βεβαίως δεν είχε
πινέλα, για αυτό
χρησιμοποιούσε την
παλάμη και τα
δάχτυλά του.
Τα μοναδικά του
εργαλεία είναι
κάποια ξύλα...


Δεν μπορούμε να ξέρουμε το λόγο για τον οποίο οι πρωτόγονοι
άνθρωποι ένιωσαν την ανάγκη να ζωγραφίσουν….
Ίσως για να εκφρά...

http://nipiagogosgiapanta.blogspot.gr/

Παλαιολιθική Εποχή

Παλαιολιθική Εποχή

Παλαιολιθική Εποχή

Παλαιολιθική Εποχή

Παλαιολιθική Εποχή

Παλαιολιθική Εποχή

Παλαιολιθική Εποχή

Παλαιολιθική Εποχή

Παλαιολιθική Εποχή

Παλαιολιθική Εποχή


1) Η ζωή του ανθρώπου κατά την Παλαιολιθική και Μεσολιθική Εποχή (2.500.000 π.Χ. – 6.500 π.Χ.)
⋄ Κυνηγός και τροφοσυλλέκτης- αλιεύς : μαμούθ, τάρανδοι, αντιλόπες, αίγαγροι, βόδια, ελάφια, ίπποι, καρποί
⋄ κατεργάζεται οστά, κέρατα, λίθους
⋄ ντύνεται με δέρματα ζώων
⋄ θάβει τους νεκρούς του
Στην Ελλάδα: Θεσσαλία, Μακεδονία, Αργολίδα, Κέρκυρα κλπ


2) Η τέχνη
⋄ Ζωγραφικές παραστάσεις


⋄ Αγαλματίδια από πηλό, κόκκαλο ή λίθο


⋄ Κοσμήματα


⋄ Σπηλαιογραφίες (μαγική ή συμβολική σημασία)

Η Νεολιθική εποχή


1) Η ζωή του ανθρώπου κατά τη Νεολιθική εποχή (6500 – 3000 π.Χ.)

Γεωργός και κτηνοτρόφος (δημητριακά)
⋆ Μόνιμη εγκατάσταση – οικισμοί (τεχνίτες)
 Απασχόληση: γεωργία και κτηνοτροφία (μαλλί)
⋆ Κεραμική (αποθήκευση προϊόντων)

Εύφορη (γόνιμη) ημισέληνος [lentille fertile]:
- Μεσοποταμία
-Παλαιστίνη (Γη Χαναάν, Φοινίκη)
- Αίγυπτος

Ανταλλαγή προϊόντων – Οικιακή οικονομία
2) Η Νεολιθική Εποχή στην Ελλάδα


 Τούμπα, Μαγούλα


Επίπεδος οικισμός


 Λιμναίος οικισμός (Δισπηλιό Καστοριάς)
Στη Βόρειο Ελλάδα βρέθηκαν σπίτια από κλαριά και λάσπη, ενώ στη Θεσσαλία, Νότιο Ελλάδα και νησιά Αιγαίου σπίτια από ντόπιες πέτρες.
-Γεωργοκτηνοτροφία: Δημητριακά, όσπρια, αιγοπρόβατα, βοοειδή, χοίροι


_Αντικείμενα οικιακής χρήσης: κεραμικά, λίθινα, οστέινα


-Κοινότητα


-Ταφή νεκρών


-Πήλινα αγγεία ψημμένα – διακόσμηση


-Πήλινα ειδώλια (σπάνια λίθινα)


Κεφάλαιο Β’

Η εποχή του χαλκού (3000 – 1100 π.Χ.)

Εργαλεία από χαλκό


1) Πρώτοι μεγάλοι πολιτισμοί:

- Σουμέριοι


- Βαβυλώνιοι


- Αιγύπτιοι


- Εβραίοι


- Φοίνικες


- Χετταίοι

2) Στην Ελλάδα:


è Κυκλαδικός πολιτισμός


è Μινωικός πολιτισμός


Εποχή του χαλκού
Αργότερα, οι άνθρωποι έφτιαξαν εργαλεία
από μέταλλα (χαλκό), άρχισε μια νέα εποχή,
η εποχή του χαλκού.

ΕΙ΢ΑΓΩΓΗ ΢ΣΗΝ ΠΡΟΪ΢ΣΟΡΙΑ Ι
ΕΠΟΧΘ ΣΟΤ ΛΙΘΟΤ (2.500.000-6.500 π.Χ.)
Χιωτζρθ Κατερίνα -1ο Γυμνάςιο Κοηάνθσ (Βαλταδϊρειο)
katc...


Πϊσ διακρίνουμε την ιςτορία από την προϊςτορία;
 Θ χρονικι περίοδοσ από τθν
εμφάνιςθ του ανκρϊπου ςτθ γθ
(2,5 εκατομμφρια...

ΠΡΟΪ΢ΣΟΡΙΑ
Διαιρείται ςε δφο μεγάλεσ περιόδουσ με βάςη την τεχνολογική εξζλιξη
 Παλαιολιθική Εποχή
(από τθν εμφάνιςθ του ...

Η ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕ΢ΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ
Θ πρϊτθ εμφάνιςθ του ανκρϊπου ςτθ γθ
Αφρικι: 2.500.000 εκατομμφρια χρόνια πριν
 Ηει ς...

Η ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕ΢ΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ
 Ηει ςτθν Αφρικι, ςτθν
Ευρϊπθ, ςτθν Αςία.
 Ζχει μεγαλφτερο εγκζφαλο.
 Θάβει τουσ νε...

Πϊσ ηουν οι άνκρωποι κατά τθν Παλαιολικικι και κατά τθ Νεολικικι Εποχι;
Εντοπίςτε τισ διαφορζσ.
Χιωτζρθ Κατερίνα -1ο Γυμνά...

Η ΖΩΗ ΣΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ
 Ψυχρό κλίμα.
 ΢υνεχείσ μετακινιςεισ προσ αναηιτθςθ
κθραμάτων (νομάσ)
 Προςωρινζσ εγκαταςτάςεισ δίπλ...

Κοιτίδα του νεολικικοφ πολιτιςμοφ: «εφφορη ημιςζληνοσ»
Μεςοποταμία, Παλαιςτίνη (Χαναάν, Φοινίκη), Αίγυπτοσ
Χιωτζρθ Κατερίν...

Η Νεολιθική Εποχή ςτην Ελλάδα
Γιατί χρθςιμοποιοφνται διαφορετικά υλικά καταςκευισ ;
Χιωτζρθ Κατερίνα -1ο Γυμνάςιο Κοηάνθσ ...

Η Νεολιθική Εποχή ςτην Ελλάδα.
΢ε ποια περιοχι ζχουμε τθ μεγαλφτερθ ςυγκζντρωςθ νεολικικϊν οικιςμϊν;
Μπορείσ να ερμθνεφςει...


Η ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ TΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ



 Γνωρίστε εν συντομία την προϊστορία του ανθρώπου μέσα από το ακόλουθο άρθρο και εν συνεχεία δοκιμάστε τις νέες σας γνώσεις μέσα από ένα χιουμοριστικό φύλλο εργασίας.

Κρανία διαφορετικών τύπων homo
Η ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ(φύλλο εργασίας)
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑΣ -ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ : τα πρώτα βήματα του ανθρώπινου γένους πάνω στη γη
ΔΙΑΡΚΕΙΑ :  4 εκατομμύρια χρόνια π.Χ. έως 3000 π.Χ.  (σύνολο : 4000 περίπου χιλιετίες)
ΠΗΓΕΣ : ελάχιστα απολιθώματα σκελετών
ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ : συνεχής μάχη ανθρώπου με τη φύση, ζει ως τροφοσυλλέκτης – κυνηγός, χωρίς μόνιμη κατοικία
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ : οι ανθρώπινοι πολιτισμοί από την αρχαιότητα ως σήμερα
ΔΙΑΡΚΕΙΑ : 3000 π.Χ. – σήμερα (σύνολο : 5 χιλιετίες)
ΠΗΓΕΣ : γραπτές πηγές,  μνημεία
ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ : μόνιμη εγκατάσταση, ανάπτυξη πολιτισμού, τεχνολογική εξέλιξη
                    
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑΣ – ΙΣΤΟΡΙΑΣ  ΚΑΤΑ ΧΙΛΙΕΤΙΕΣ 
ΦΥΛΟΓΕΝΕΤΙΚΟ ΔΕΝΔΡΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΕΙΔΟΥΣ
 
ΑΥΣΤΡΑΛΟΠΙΘΗΚΟΣ (4 εκ. χρόνια πριν)
ΣΩΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ :
  • Βάρος : 35 – 70 κιλά
  • Ύψος : 1 – 1,5 μέτρο
  • Χωρητικότητα εγκεφάλου : 450 κ.ε.
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ : περιορισμένη φωνητική επικοινωνία
μέσω κραυγών, χρησιμοποιεί χέρια και πρόσωπο

ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ :
  • Περπατά όρθιος, μοιάζει με χιμπατζή
  • Σκαρφαλώνει στα δένδρα για να αποφεύγει τους εχθρούς
  • Ταξιδεύει κατά ομάδες, ζει στην Αφρική
HOMO HABILIS (2,6 εκ. χρόνια πριν)
ΣΩΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ :
  • Βάρος : > 45 κιλά
  • Ύψος : 1 – 1,5 μέτρο
  • Χωρητικότητα εγκεφάλου : 700 κ.ε.
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ : φωνητική επικοινωνία, ο πρώτος που μίλησε

ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ :
  • Περπατά όρθιος, δραστήριος, κοινωνικός, πολυτεχνίτης (habilis)
  • Κατασκευάζει πρώτος εργαλεία, αποκτώντας
πρόσβαση στο νωτιαίο μυελό των οστών
  • Εφευρέτης της φωτιάς, σαρκοφάγος
  • O πρώτος homo
HOMO ERECTUS ή ERGASTER (πριν 1,5 εκ. χρόνια)
ΣΩΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ :
  • Βάρος : 55 – 65 κιλά
  • Ύψος : 1,6 – 1,8 μέτρα
  • Χωρητικότητα εγκεφάλου : 1000 κ.ε.
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ : η πιο προηγμένη μέχρι τότε, επικοινωνεί με φωνή και με το βλέμμα (ασπράδι ματιού), αναπτύσσει φιλίες

ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ :
  • Ο μεγάλος του εγκέφαλος τον βοηθά να κατανοήσει τον κόσμο
  • Κυνηγά χωρίς ακόντιο, ακολουθεί το θύμα του μέχρι εξαντλήσεως
  • Ψηλός, μυώδης, χωρίς τρίχωμα
  • Πρώτος φτιάχνει ρούχα και μεταναστεύει από την Αφρική


HOMO HEIDELBERGENSIS (800 χιλ. χρόνια πριν)
ΣΩΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ :
  • Βάρος : 50 – 80 κιλά
  • Ύψος : 1,5 – 1,6 μέτρο
  • Χωρητικότητα εγκεφάλου : 1300 κ.ε.
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ : ικανότητα ομιλίας, βασική επικοινωνία με λέξεις

ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ :
  • Πιο στιβαρός από τους προηγούμενους homo, αποικίζει την Ευρώπη
  • Δεινός κυνηγός, χρησιμοποιεί ακόντια και ενέδρες
  • Δε ζει πάνω από 30 χρόνια
  • Θεωρείται ο πρόγονος του homo sapiens
HOMO NEADERTALENSIS (130 – 25 χιλ. χρόνια πριν)
ΣΩΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ :
  • Έχει μεγάλα σαγόνια, μεγάλες κόγχες οφθαλμών, ισχυρές αρθρώσεις και πιο κοντά οστά
  • Κοντός αλλά πιο δυνατός από το homo sapiens, έντονα τριχωτός  αφού ζει σε ψυχρά κλίματα
  • Χωρητικότητα εγκεφάλου : 1600 κ.ε.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ : ανεπτυγμένη προφορική ομιλία
ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ :
  • Ζει στην Ευρώπη την περίοδο των παγετώνων
  • Κατασκεύαζε πιο προηγμένα εργαλεία, έθαβε τους νεκρούς του,
είχε θρησκευτική συνείδηση
  • Ζωγραφίζει, φροντίζει τους ηλικιωμένους του είδους του
  • Εξαφανίστηκε απότομα. Διατυπώνονται διάφορες θεωρίες (ξαφνική αρρώστια, ανταγωνισμός με homo sapiens κ.α.). Γονίδιά του πιστεύεται ότι υπάρχουν και σε μας σήμερα

ΗΟΜΟ SAPIENS (200 χιλ. χρόνια πριν ως σήμερα)
Ξεκίνησε σαν τροφοσυλλέκτης – κυνηγός, όμως περισσότερο εγκεφαλικός από τις προηγούμενες μορφές. Κυριάρχησε στη γη αφού επικράτησε του άμεσου ανταγωνιστή του, τον Άνθρωπο του Νεάντερταλ,  στο θέμα της τροφής και του χώρου. Στο ίδιο οικοσύστημα δεν μπορούν να συνυπάρξουν δύο συγγενικά είδη, που πιάνουν την ίδια οικολογική φωλιά. Αναγκαστικά το ένα είδος, το πιο προσαρμοστικό, θα εξαφανίσει το άλλο χάρη στο μηχανισμό της φυσικής επιλογής.

Αυτονομάστηκε Homo sapiens sapiens, γιατί επικράτησε του άλλου Homo sapiens, του neanderthalensis. Τίποτα δεν τον σταμάτησε στην προσπάθεια να κυριαρχήσει πάνω στη γη. Επινόησε τα πάντα προκειμένου να τιθασεύσει όλες τις δυνάμεις της Φύσης. Στην αρχή για να βρει τροφή και ζωτικό χώρο. Και μετά για να μάθει τι κρύβεται πίσω από τα φυσικά φαινόμενα, να τα ερμηνεύσει και να επεκτείνει την κυριαρχία του. Αγώνας που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
  • Μια ποικιλία του Homo sapiens sapiens είναι ο άνθρωπος του Κρο-Μανιόν (βρέθηκε στην περιοχή Cro-Magnon της Γαλλίας). Κοιτίδα του  Ανθρώπου του Κρο-Μανιόν είναι η Αφρική και από εκεί μετανάστευσε στην Ευρώπη. Είχε μεγάλη χωρητικότητα εγκεφάλου (1600 cm3),  αρκετά υψηλός (1,80 – 1,94 μ). Σύμφωνα με ορισμένους ανθρωπολόγους δεν εξόντωσε αμέσως τον Άνθρωπο του Νεάντερταλ, αλλά ήρθε πρώτα σε επιμειξία μαζί του και ορισμένοι χαρακτήρες του Νεάντερταλ διαιωνίστηκαν, κάτι που φαίνεται και στην ομοιότητα των απολιθωμάτων.
  • Ήταν δραστήριος κυνηγός, είχε βελτιωμένη τεχνική και τα εργαλεία του ήταν πιο προηγμένα – αποτέλεσμα της εγκεφαλικής του κατάστασης. Στη ζωή του συνάντησε πολύ άσχημες κλιματολογικές συνθήκες – παγετωνικές περίοδοι.
  • Ο Homo sapiens αρχίζει να διαμορφώνεται στην Αφρική πριν από  200 χιλ. χρόνια. Απολιθώματα Homo sapiens sapiens, ηλικίας περίπου 100.000 χρόνων, δείχνουν το ίδιο μέγεθος εγκεφάλου με του σημερινού (1.350-1.400 κυβικά εκατοστά) και πιθανόν εκείνοι οι άνθρωποι να σκέφτονταν περίπου όπως εμείς· π.χ., χρησιμοποιούσαν την ώχρα για να βάψουν (μακιγιάρουν) το σώμα τους, αν και δεν είχε αναπτυχθεί η συμβολική αντίληψη, η τέχνη, η μουσική.
  • Ο σύγχρονος άνθρωπος εξελίχθηκε στην Αφρική και από εκεί άρχισε να μεταναστεύει σε άλλες ηπείρους πριν από περίπου 52.000 χρόνια, σύμφωνα με τους ειδικούς, που ανέλυσαν το γενετικό υλικό των μιτοχονδρίων 53 ατόμων διαφορετικών εθνικοτήτων. Αυτή η θεωρία λέγεται  «Πέρα από την Αφρική« και σύμφωνα με αυτήν ο σύγχρονος άνθρωπος εξαπλώθηκε σε όλο τον πλανήτη με αφετηρία τις αφρικανικές περιοχές νότια της Σαχάρα.
    Όλοι οι σύγχρονοι άνθρωποι προέρχονται από ένα αρχικό πληθυσμό που υπήρχε στην Αφρική πριν από 120.000 – 220.000 χρόνια και άρχισε να μεταναστεύει προς άλλες ηπείρους πριν 52.000 έτη.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
  • Διποδισμός
  • Μεγάλο μέγεθος εγκεφάλου (σε σύγκριση με το υπόλοιπο σώμα)
  • Ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, ικανότητα προγραμματισμού
  • Ομιλία
  • Τέχνη
  • Εξάρτηση από τεχνολογία για επιβίωση
  • Ποικιλία διατροφής (φυτικές, ζωικές)
  • Κοινωνική πολυπλοκότητα
  • Παρατεταμένη παιδική ηλικία σε σχέση με τα άλλα ζώα που περνάνε γρήγορα από το βρεφικό στο ενήλικο στάδιο. Η αφομοίωση των κανόνων του πολιτισμού είναι χρονοβόρα, ενώ η διαφορά στο μέγεθος του σώματος εδραιώνει καλύτερα τη σχέση δασκάλου – μαθητή.

Σύγκριση κρανίου sapiens & neadertal
ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (300.000 – 7.000 π.Χ.)
  • Η επιβίωση των πρωτόγονων ανθρώπων εξαρτιόταν από την  επιτυχία του κυνηγιού. Τρέφονταν με το κρέας των θηραμάτων και χρησιμοποιούσαν τα δέρματά τους για ρούχα.
  • Κυνηγούσαν κατά ομάδες. Αυτό προϋπέθετε συνεργασία, σχέδιο, εφευρετικότητα
  • Συνέλεγαν ακόμα καρπούς δένδρων για να συμπληρώσουν τα γεύματά τους.
  • Οι πρωτόγονοι άνθρωποι δεν είχαν μόνιμη κατοικία, ακολουθούσαν τα κοπάδια ζώων που μετανάστευαν.
  • Ζούσαν σε σπηλιές (όπου έκανε κρύο) ή σε πρόχειρες καλύβες (σε πιο ζεστές περιοχές), πάντα προσωρινά.
  • Το μεγαλύτερο επίτευγμα τους ήταν η δημιουργία τέχνης (π.χ. βραχογραφίες σπηλαίων, ειδώλια έγκυων γυναικών)
  • Για πρώτη φορά παρατηρείται κοινωνική οργάνωση, έστω πρωτόγονη (αφοσίωση στην οικογένεια, οργάνωση σε φυλές, συνεργασία στο κυνήγι).

ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (7.000 – 3.000 π.Χ.)
  • 10.000 π.Χ. : οι παγετώνες υποχωρούν
  • 7.000 π.Χ. : οι πρωτόγονοι άνθρωποι (Homo Sapiens) παύουν να μετακινούνται, εγκαθίστανται σε μόνιμους τόπους κατοικίας (συνήθως κοντά σε νερό) και αρχίζουν να καλλιεργούν τη γη (αγροτική επανάσταση).
  • Αλλάζει ο τρόπος ζωής και οι νεολιθικοί άνθρωποι από τροφοσυλλέκτες και νομάδες τρέπονται σε καλλιεργητές και κτηνοτρόφους.
  • Οι πρώτοι σημαντικοί οικισμοί εμφανίζονται στη Μεσοποταμία και την Αίγυπτο κοντά στα μεγάλα ποτάμια (Τίγρης, Ευφράτης, Νείλος)
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ  ΤΗΣ  ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ  ΤΗΣ  ΓΗΣ
  • Δημιουργούνται τα πρώτα χωριά, που αργότερα εξελίσσονται σε πόλεις (Ιεριχώ, η πρώτη πόλη της Ιστορίας στην Ιορδανία).
  • Η παραγωγή αγροτικού πλεονάσματος οδηγεί στην ανάπτυξη του εμπορίου.
  • Η ανάπτυξη του εμπορίου οδηγεί στην εφεύρεση της γραφής (ανάγκη να φυλαχθούν στοιχεία οικονομικής φύσεως).
  • Με την ανακάλυψη της γραφής αρχίζουν και καταγράφονται γεγονότα του παρελθόντος και η Προϊστορία αρχίζει να γίνεται Ιστορία.
ΝΕΟΛΙΘΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ
  • Τα νεολιθικά χωριά κτίσθηκαν κυρίως δίπλα σε ποτάμια για να ποτίζονται οι καλλιέργειες και να ξεδιψάνε τα κοπάδια των εξημερωμένων ζώων.
  • Σταδιακά τα μικρά χωριά εξελίχθηκαν σε μεγάλες νεολιθικές πόλεις με πολλούς κατοίκους (η πρώτη πόλη της Ιστορίας, η Ιεριχώ, στην κοιλάδα της Ιορδανίας κάλυπτε έκταση 30 – 40 στρεμμάτων και είχε πληθυσμό 1500 κατοίκων το 8 με 7000  π.Χ.)
  • Οι καλύβες ήταν φτιαγμένες από πλίνθους ή ξύλο, κτισμένες πάνω σε  λίθινη βάση και περιβάλλονταν από λίθινο τοίχο με πύργο για να προστατεύονται είτε από ξένους εισβολείς είτε από πλημμύρα.
Η ΠΡΩΤΟΓΟΝΗ   ΚΟΙΝΩΝΙΑ
  • Βασική κοινωνική μονάδα ήταν η οικογένεια (πατέρας, μητέρα, παιδιά). Πολλές οικογένειες που συνδέονταν μεταξύ τους μέσω συγγένειας αποτελούσαν ένα σόι. Πολλά σόγια με ή χωρίς συγγένεια αποτελούσαν μια φυλή με κοινή γλώσσα, παραδόσεις, τόπο διαμονής και αρχηγό.
  • Για τη διατήρηση της πρωτόγονης θεσπίστηκαν συγκεκριμένοι κανόνες συμπεριφοράς, η παραβίαση των οποίων επέσυρε έως και θάνατο. Οι κανόνες αυτοί μετασχηματίστηκαν σιγά σιγά σε έθιμα και αποτέλεσαν τελικά το εθιμικό δίκαιο (σχετικά βλέπε τον πλατωνικό μύθο του Προμηθέα).
  • Την πρωτόγονη κοινωνία κυβερνούσαν ο αρχηγός και οι γηραιότεροι, που είχαν εμπειρία και γνώριζαν τις παραδόσεις της φυλής. Για σημαντικά θέματα μπορούσε να ζητηθεί και η γνώμη όλων των μελών της φυλής.
  • Σημαντικό επίσης ρόλο έπαιζε η θρησκεία (ανιμισμός : όλα τα στοιχεία της φύσης κατοικούνται από κάποιο πνεύμα – θεά γονιμότητας) με τη μαγεία
ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΕΞΑΠΛΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
 
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
  • Η εξέλιξη του ανθρώπου αποτελεί μια συνεχή μάχη με τη φύση.
  • Χρειάσθηκαν εκατομμύρια χρόνια για να μπορέσει ο άνθρωπος να δαμάσει τον περιβάλλοντα χώρο και να τον θέσει στην υπηρεσία του.
  • Τα κατάφερε χρησιμοποιώντας το σπουδαιότερο όπλο του, τη σκέψη.
  • Κατασκεύασε εργαλεία, καλλιέργησε τη γη, εξημέρωσε ζώα, απέκτησε μόνιμο τόπο κατοικίας, οργάνωσε κοινωνίες, ανακάλυψε την τέχνη. Ήταν πλέον έτοιμος να διαβεί το κατώφλι της Ιστορίας και να δημιουργήσει μεγάλους πολιτισμούς, αρχής γενομένης από τα μέρη της Μεσοποταμίας και της Αιγύπτου.
  • Όλα τα παραπάνω όμως δεν αρκούν να τον χαρακτηρίσουμε επιτυχημένο είδος, αν τελικά όλα αυτά οδηγήσουν κάποια στιγμή στην καταστροφή του πλανήτη και κατά συνέπεια και στη δική του. Ο χρόνος θα δείξει.

ΠΗΓΗ https://www.slideshare.net/Kats961/17-12247170
ΙστορίαΑ΄ Γυμνασίου   17 ΔιαγωνίσματαΠροαγωγικών εξετάσεων        Ιουνίου