ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΑΣ https://www.lifo.gr/guide/theater/4055
1. Γιατί ο ποιητής χρειάζεται την αρωγή της Μούσας της επικής ποίησης, της Καλλιόπης;
Προοίμιο (πρόλογος) Οδύσσειας (στ. 1 - 25)
Ραψωδία α, στίχοι 1 - 25
1) Απόδοση Περιεχομένου
Ο ποιητής καλεί (επικαλείται) τη Μούσα της Επικής Ποίησης να αφηγηθεί τις περιπέτειες του Οδυσσέα (του Πολύτροπου). Μας πληροφορεί ότι αυτός για χρόνια παράδερνε στα πελάγη, μετά την άλωση της Τροίας. Αγωνίζονταν κι αυτός κι οι σύντροφοι του να επιστρέψουν στην πατρίδα. Εκείνοι όμως, δε σώθηκαν. Τιμωρήθηκαν με θάνατο, γιατί έφαγαν τα βόδια του θεού Ήλιου.
Όσο για τον Οδυσσέα, δεν μπορεί να γυρίσει στο νησί του, την Ιθάκη, επειδή τον κρατά στο νησί της η νεράιδα Καλυψώ. Ωστόσο, οι θεοί αποφάσισαν την επιστροφή του πια στην πατρίδα του, όπου τον περιμένουν νέοι αγώνες. Κι ενώ όλοι οι θεοί τον συμπαθούν, ο Ποσειδώνας είναι θυμωμένος μαζί του και τον ταλαιπωρεί, εμποδίζοντας το γυρισμό του στο νησί του.
2. Δομή Κειμένου (αρχιτεκτονική, ενότητες, μέρη)
- 1η Ενότητα: στιχ. 1-13: Το προοίμιο του ποιητή ή κυρίως προοίμιο
α. Δομή (ενότητες)
- 1η: Στιχ 1: Εισαγωγή του θέματος (= ο άνδρας ο Πολύτροπος), επίκληση της Μούσας
- 2η: Στιχ. 1-11: Διήγηση: η υπόθεση, το θέμα του έπους- 3η: Στιχ. 12-13: Παράκληση της Μούσας.(Η επίκληση και παράκληση της Μούσας είναι *τυπικά στοιχεία και δημιουργούν και το σχήμα κύκλου.)
*Τυπικό στοιχείο: είναι το στοιχείο το κληρονομημένο από την παράδοση του έπους, αυτό που επαναλαμβάνεται σταθερά .β. Παρατήρηση
Το προοίμιο του ποιητή ή κυρίως προοίμιο αποτελεί έναν παραδοσιακό τρόπο έναρξης του έπους. Αναφέρεται στο ποιητικό παρελθόν, δηλαδή στα όσα έχουν συμβεί. Η επίκληση στη Μούσα, δηλαδή, συνηθιζόταν στους αρχαϊκούς επικούς ποιητές (π.χ. Όμηρος: Ιλιάδα, Ησίοδος: Θεογονία).
γ. Τα θέματά του είναι:
1. Ο αγώνας για το νόστο (επιστροφή) στην πατρίδα, μετά την άλωση της Τροίας (στιχ, 1-9: Από την Τροία στη Θρινακία) —> Ποιητικό Παρελθόν2. Ο αγώνας της επιστροφής δίνεται μέχρι το επεισόδιο με τα βόδια του θεού Ήλιου, στη Θρινακία
3. Δίνεται το ναυάγιο που ακολούθησε (1-9) —> Ποιητικό Παρελθόν
- 2η Ενότητα: στιχ. 14-25: Το προοίμιο της Μούσας ή β' προοίμιοΤα θέματά του είναι (συμπληρώνουν το πρώτο προοίμιο):
- Η Μούσα, έχοντας ανταποκριθεί στην επίκληση του ποιητή, κάνει μια δική της εισαγωγή στην υπόθεση του έργου και μας τοποθετεί στο χρονικό σημείο στο οποίο έκρινε ότι έπρεπε να αρχίσει να ξετυλίγεται η υπόθεση της αφήγησης, όμως αόριστα («τότε», «όταν»)
- Εδώ αρχίζει η ιστορία του Οδυσσέα στο τώρα, δηλαδή το Ποιητικό Παρόν.
Σημείωση: Η υπόθεση της αφήγησης ξεκινά από ένα προχωρημένο στάδιο του μύθου, της ιστορίας (in medias res: από τη μέση)
- Η Μούσα δίνει αόριστα και τον τόπο που βρίσκεται τώρα ο Οδυσσέας (νησί της Καλυψώς, η Ωγυγία).
- Η Μούσα δίνει και τη δύσφορη κατάσταση του ήρωα κοντά στην Καλυψώ και το διπλό του πόθο: της επιστροφής του και της γυναίκας του.
- Δίνει τη βασική αρνή του έπους (στιχ. 9): ύβρη (ασέβεια) - νέμεση (οργή θεών) - τίση(τιμωρία)
3. Ερωτοαπαντήσεις
1. Γιατί ο ποιητής χρειάζεται την αρωγή της Μούσας της επικής ποίησης, της Καλλιόπης;
Απάντηση
Ο ποιητής χρειάζεται την αρωγή της Μούσας γιατί:- α) Η ανθρώπινη γνώση είναι περιορισμένη, έχει όρια.
- β) Το έργο του ποιητή πρέπει να έχει κύρος, σοβαρότητα, αλήθεια.
- γ) Η Μούσα που είναι παντογνώστρια, έχει θεία γνώση και κύρος και γνώριζε τα ορατά και αόρατα, καθώς και το μακρινό παρελθόν, άρα πρέπει να συμπαρασταθεί.
- δ) Το έργο είναι θεόπνευστο και η έκταση του τεράστια.
2. Ποιος ο λειτουργικός ρόλος του προοιμίου; (στιχ 1-25)
Απάντηση
- α) Γίνεται επίκληση στη Μούσα ως βοηθό του ποιητή,
- β) Δηλώνεται το θέμα του έπους της Οδύσσειας, που είναι ο άντρας ο Πολύτροπος (πολυμήχανος, πανούργος) και ο αγώνας του για το νόστο του και την αποκατάσταση του στην οικογένεια και στην εξουσία (βασιλεία).
- γ) Ηθογραφείται ο κεντρικός ήρωας, ο πρωταγωνιστής, ο Οδυσσέας (ήθος = χαρακτήρας, τρόπος συμπεριφοράς, συναισθήματα) και προβάλλεται σε σχέση με την Καλυψώ που τον κρατά δέσμιο, σε σχέση με τον Ποσειδώνα, ο οποίος τον μισεί, σε σχέση με τους άλλους θεούς (Δίας, Αθηνά) που θα τον βοηθήσουν.Σημείωση: Δίνεται το δικό του ήθος σε αντιπαράθεση με τους συντρόφους του, που αποδείχτηκαν μωροί και νήπιοι (ανόητοι). Έτσι υπονοείται το δικό του αίσιο τέλος...
Ήθος Οδυσσέα: Πολύτροπος (πολυμήχανος), γιατί εφευρίσκει πολλούς τρόπους (δόλους) να ξεφύγει από τη δύσκολη κατάσταση, τετραπέρατος, πολυταξιδεμένος (στιχ 2), καστροπορθητής (πτολίπορθος, στιχ. 3), πολύπλαγκτος, πολύπειρος (στιχ.4), πολύτλας, πολύπαθος (στιχ.5), φιλέταιρος (συντροφικός) και υπεύθυνος (στιχ 6), γνωστικός σε αντίθεση με τους νήπιους (άμυαλους, μωρούς, ασεβείς) συντρόφους, φιλόπατρις και νοσταλγός (στιχ. 16), αφοσιωμένος σύζυγος (στιχ. 17), θεϊκός (με εξαιρετικές ικανότητες και θεϊκή καταγωγή), αγαπητός σχεδόν σ' όλους τους θεούς.
4. Δίνεται η βασική ηθική αρχή του έπους: ανθρώπινη ευθύνη (ελευθερία βούλησης), ενοχή —> τιμωρία (στιχ. 8-9)
- Ισχύει το αρχαίο ηθικό σχήμα: άτη (=τύφλα του νου, συσκότιση λογικής) —> ύβρη (ασέβεια, ξεπέρασμα μέτρου, εγωισμός, έπαρση, σφάλμα)... > νέμεση (οργή των θεών), τίση (τιμωρία), αρμονία (τάξη, ισορροπία)
5. Παρουσιάζεται σε γενικές γραμμές η πλοκή, η εξέλιξη του έργου, αφήνοντας μας να εννοήσουμε και το τέλος του.
6. Το χρονικό πλαίσιο του έργου
- Από Τροία ως Θρινακία —> 2 χρόνια (νησί 'Ηλιου: χάνει όλους τους συντρόφους του)
- Από Θρινακία ως Ωγυγία (Καλυψώ) —> 7 μερόνυχτα (με τα κύματα)
- Νησί Καλυψώς ------ > 7 χρόνια +
- Στην αρχή του έπους βρισκόμαστε χρονικά στο τέλος του δεκάχρονου νόστου. Απομένουν 41 ημέρες (το ποιητικό παρόν)
- Η Οδύσσεια αρχίζει in medias res (το αντίθετο είναι :ab ovo = από το αυγό, γραμμική, χρονολονική αφήγηση)
7. Στοιχεία τεχνικής του κειμένου
- Τρόποι αφήγησης: Εδώ έχουμε τριτοπρόσωπη αφήγηση (αντικειμενική): μιλά ο ποιητής.
- Τυπικά επίθετα: πολύτροπο, ιερό, υπέρλαμπρου, σεμνή, αρχοντική, θολωτές, θεϊκός
- Αντιθέσεις, π.χ. Οδυσσέας- σύντροφοι , Ποσειδώνας – άλλοι θεοί
- Μεταφορές (στιχ. 6, 11, 24)
- Αποσιώπηση ονόματος ήρωα (του Οδυσσέα)
- Προϊδεασμός ή προσήμανση ή προειδοποίηση (στιχ. 20 - 23) > γίνεται άμεσα από τον ποιητή
- Σχήμα κύκλου: στιχ. 1 (Μούσα) - στιχ. 11 (θεά)
- Εγκιβωτισμός (μέσα στο παρόν τοποθετείται το παρελθόν)
- in medias res (αφήγηση των γεγονότων από τη μέση της υπόθεσης ,από ένα προχωρημένο ή κρίσιμο σημείο της υπόθεσης...)
Προοίμιο (πρόλογος) Οδύσσειας (στ. 1 - 25)
ΑΠΟ ΠΑΠΠΑ ΘΕΟΔΩΡΑ
Ραψωδία α, στίχοι 1 - 25
1) Απόδοση Περιεχομένου
Ο ποιητής καλεί (επικαλείται) τη Μούσα της Επικής Ποίησης να αφηγηθεί τις περιπέτειες του Οδυσσέα (του Πολύτροπου). Μας πληροφορεί ότι αυτός για χρόνια παράδερνε στα πελάγη, μετά την άλωση της Τροίας. Αγωνίζονταν κι αυτός κι οι σύντροφοι του να επιστρέψουν στην πατρίδα. Εκείνοι όμως, δε σώθηκαν. Τιμωρήθηκαν με θάνατο, γιατί έφαγαν τα βόδια του θεού Ήλιου.
Όσο για τον Οδυσσέα, δεν μπορεί να γυρίσει στο νησί του, την Ιθάκη, επειδή τον κρατά στο νησί της η νεράιδα Καλυψώ. Ωστόσο, οι θεοί αποφάσισαν την επιστροφή του πια στην πατρίδα του, όπου τον περιμένουν νέοι αγώνες. Κι ενώ όλοι οι θεοί τον συμπαθούν, ο Ποσειδώνας είναι θυμωμένος μαζί του και τον ταλαιπωρεί, εμποδίζοντας το γυρισμό του στο νησί του.
2. Δομή Κειμένου (αρχιτεκτονική, ενότητες, μέρη)
- 1η Ενότητα: στιχ. 1-13: Το προοίμιο του ποιητή ή κυρίως προοίμιο
α. Δομή (ενότητες)
- 1η: Στιχ 1: Εισαγωγή του θέματος (= ο άνδρας ο Πολύτροπος), επίκληση της Μούσας
- 2η: Στιχ. 1-11: Διήγηση: η υπόθεση, το θέμα του έπους- 3η: Στιχ. 12-13: Παράκληση της Μούσας.(Η επίκληση και παράκληση της Μούσας είναι *τυπικά στοιχεία και δημιουργούν και το σχήμα κύκλου.)
*Τυπικό στοιχείο: είναι το στοιχείο το κληρονομημένο από την παράδοση του έπους, αυτό που επαναλαμβάνεται σταθερά .β. Παρατήρηση
Το προοίμιο του ποιητή ή κυρίως προοίμιο αποτελεί έναν παραδοσιακό τρόπο έναρξης του έπους. Αναφέρεται στο ποιητικό παρελθόν, δηλαδή στα όσα έχουν συμβεί. Η επίκληση στη Μούσα, δηλαδή, συνηθιζόταν στους αρχαϊκούς επικούς ποιητές (π.χ. Όμηρος: Ιλιάδα, Ησίοδος: Θεογονία).
γ. Τα θέματά του είναι:
1. Ο αγώνας για το νόστο (επιστροφή) στην πατρίδα, μετά την άλωση της Τροίας (στιχ, 1-9: Από την Τροία στη Θρινακία) —> Ποιητικό Παρελθόν2. Ο αγώνας της επιστροφής δίνεται μέχρι το επεισόδιο με τα βόδια του θεού Ήλιου, στη Θρινακία
3. Δίνεται το ναυάγιο που ακολούθησε (1-9) —> Ποιητικό Παρελθόν -
- KALLIOPI (ΚΑΛΛΙΕΠΟΥΣΑ)
- ΠΗΓΗ http://kalliopilife.blogspot.com/2012/11/kalliopi.html
- 2η Ενότητα: στιχ. 14-25: Το προοίμιο της Μούσας ή β' προοίμιοΤα θέματά του είναι (συμπληρώνουν το πρώτο προοίμιο):
- Η Μούσα, έχοντας ανταποκριθεί στην επίκληση του ποιητή, κάνει μια δική της εισαγωγή στην υπόθεση του έργου και μας τοποθετεί στο χρονικό σημείο στο οποίο έκρινε ότι έπρεπε να αρχίσει να ξετυλίγεται η υπόθεση της αφήγησης, όμως αόριστα («τότε», «όταν»)
- Εδώ αρχίζει η ιστορία του Οδυσσέα στο τώρα, δηλαδή το Ποιητικό Παρόν.
Σημείωση: Η υπόθεση της αφήγησης ξεκινά από ένα προχωρημένο στάδιο του μύθου, της ιστορίας (in medias res: από τη μέση)
- Η Μούσα δίνει αόριστα και τον τόπο που βρίσκεται τώρα ο Οδυσσέας (νησί της Καλυψώς, η Ωγυγία).
- Η Μούσα δίνει και τη δύσφορη κατάσταση του ήρωα κοντά στην Καλυψώ και το διπλό του πόθο: της επιστροφής του και της γυναίκας του.
- Δίνει τη βασική αρνή του έπους (στιχ. 9): ύβρη (ασέβεια) - νέμεση (οργή θεών) - τίση(τιμωρία)
3. Ερωτοαπαντήσεις
1. Γιατί ο ποιητής χρειάζεται την αρωγή της Μούσας της επικής ποίησης, της Καλλιόπης;
Απάντηση
Ο ποιητής χρειάζεται την αρωγή της Μούσας γιατί:
- α) Η ανθρώπινη γνώση είναι περιορισμένη, έχει όρια.
- β) Το έργο του ποιητή πρέπει να έχει κύρος, σοβαρότητα, αλήθεια.
- γ) Η Μούσα που είναι παντογνώστρια, έχει θεία γνώση και κύρος και γνώριζε τα ορατά και αόρατα, καθώς και το μακρινό παρελθόν, άρα πρέπει να συμπαρασταθεί.
- δ) Το έργο είναι θεόπνευστο και η έκταση του τεράστια.
2. Ποιος ο λειτουργικός ρόλος του προοιμίου; (στιχ 1-25)
Απάντηση
- α) Γίνεται επίκληση στη Μούσα ως βοηθό του ποιητή,
- β) Δηλώνεται το θέμα του έπους της Οδύσσειας, που είναι ο άντρας ο Πολύτροπος (πολυμήχανος, πανούργος) και ο αγώνας του για το νόστο του και την αποκατάσταση του στην οικογένεια και στην εξουσία (βασιλεία).
- γ) Ηθογραφείται ο κεντρικός ήρωας, ο πρωταγωνιστής, ο Οδυσσέας (ήθος = χαρακτήρας, τρόπος συμπεριφοράς, συναισθήματα) και προβάλλεται σε σχέση με την Καλυψώ που τον κρατά δέσμιο, σε σχέση με τον Ποσειδώνα, ο οποίος τον μισεί, σε σχέση με τους άλλους θεούς (Δίας, Αθηνά) που θα τον βοηθήσουν.
Σημείωση: Δίνεται το δικό του ήθος σε αντιπαράθεση με τους συντρόφους του, που αποδείχτηκαν μωροί και νήπιοι (ανόητοι). Έτσι υπονοείται το δικό του αίσιο τέλος...
Ήθος Οδυσσέα: Πολύτροπος (πολυμήχανος), γιατί εφευρίσκει πολλούς τρόπους (δόλους) να ξεφύγει από τη δύσκολη κατάσταση, τετραπέρατος, πολυταξιδεμένος (στιχ 2), καστροπορθητής (πτολίπορθος, στιχ. 3), πολύπλαγκτος, πολύπειρος (στιχ.4), πολύτλας, πολύπαθος (στιχ.5), φιλέταιρος (συντροφικός) και υπεύθυνος (στιχ 6), γνωστικός σε αντίθεση με τους νήπιους (άμυαλους, μωρούς, ασεβείς) συντρόφους, φιλόπατρις και νοσταλγός (στιχ. 16), αφοσιωμένος σύζυγος (στιχ. 17), θεϊκός (με εξαιρετικές ικανότητες και θεϊκή καταγωγή), αγαπητός σχεδόν σ' όλους τους θεούς.
4. Δίνεται η βασική ηθική αρχή του έπους: ανθρώπινη ευθύνη (ελευθερία βούλησης), ενοχή —> τιμωρία (στιχ. 8-9)
- Ισχύει το αρχαίο ηθικό σχήμα: άτη (=τύφλα του νου, συσκότιση λογικής) —> ύβρη (ασέβεια, ξεπέρασμα μέτρου, εγωισμός, έπαρση, σφάλμα)... > νέμεση (οργή των θεών), τίση (τιμωρία), αρμονία (τάξη, ισορροπία)
5. Παρουσιάζεται σε γενικές γραμμές η πλοκή, η εξέλιξη του έργου, αφήνοντας μας να εννοήσουμε και το τέλος του.
6. Το χρονικό πλαίσιο του έργου
- Από Τροία ως Θρινακία —> 2 χρόνια (νησί 'Ηλιου: χάνει όλους τους συντρόφους του)
- Από Θρινακία ως Ωγυγία (Καλυψώ) —> 7 μερόνυχτα (με τα κύματα)
- Νησί Καλυψώς ------ > 7 χρόνια +
- Στην αρχή του έπους βρισκόμαστε χρονικά στο τέλος του δεκάχρονου νόστου. Απομένουν 41 ημέρες (το ποιητικό παρόν)
- Η Οδύσσεια αρχίζει in medias res (το αντίθετο είναι :ab ovo = από το αυγό, γραμμική, χρονολονική αφήγηση)
7. Στοιχεία τεχνικής του κειμένου
- Τρόποι αφήγησης: Εδώ έχουμε τριτοπρόσωπη αφήγηση (αντικειμενική): μιλά ο ποιητής.
- Τυπικά επίθετα: πολύτροπο, ιερό, υπέρλαμπρου, σεμνή, αρχοντική, θολωτές, θεϊκός
- Αντιθέσεις, π.χ. Οδυσσέας- σύντροφοι , Ποσειδώνας – άλλοι θεοί
- Μεταφορές (στιχ. 6, 11, 24)
- Αποσιώπηση ονόματος ήρωα (του Οδυσσέα)
- Προϊδεασμός ή προσήμανση ή προειδοποίηση (στιχ. 20 - 23) > γίνεται άμεσα από τον ποιητή
- Σχήμα κύκλου: στιχ. 1 (Μούσα) - στιχ. 11 (θεά)
- Εγκιβωτισμός (μέσα στο παρόν τοποθετείται το παρελθόν)
- in medias res (αφήγηση των γεγονότων από τη μέση της υπόθεσης ,από ένα προχωρημένο ή κρίσιμο σημείο της
- υπόθεσης...)
ΤΟ ΠΡΟΟΙΜΙΟ ΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ (ραψωδία α. στ. 1-25)
ΠΗΓΗ http://2stav-glossa.blogspot.com/2013/10/1-25_10.html
ΠΗΓΕΣ: www. cleverclass.gr
http://digitalschool.minedu.gov
ΠΗΓΗ https://www.slideshare.net/georgiasofi/ss-14038526
| Το κυρίως προοίμιο στο αρχαίο κείμενο | ||||||
| ῎Ανδρα μοι ἔννεπε, Μοῦσα, πολύτροπον, ὃς μάλα πολλὰ πλάγχθη, ἐπεὶ Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον ἔπερσε· πολλῶν δ᾽ ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω, πολλὰ δ᾽ ὅ γ᾽ ἐν πόντῳ πάθεν ἄλγεα ὃν κατὰ θυμόν, | ||||||
| 5 | ἀρνύμενος ἥν τε ψυχὴν καὶ νόστον ἑταίρων. ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὣς ἑτάρους ἐρρύσατο, ἱέμενός περ· αὐτῶν γὰρ σφετέρῃσιν ἀτασθαλίῃσιν ὄλοντο, νήπιοι, οἳ κατὰ βοῦς ῾Υπερίονος ᾿Ηελίοιο ἤσθιον· αὐτὰρ ὁ τοῖσιν ἀφείλετο νόστιμον ἦμαρ. | |||||
| 10 | τῶν ἁμόθεν γε, θεά, θύγατερ Διός, εἰπὲ καὶ ἡμῖν. |
Το προοίμιο της Οδύσσειας χωρίζεται σε δύο μέρη:
ΣΤΙΧΟΙ 1-25
Προοίμιο: Είναι η εισαγωγή, ο πρόλογος τους έπους. Κανονικά ένα επικό προοίμιο έχει τρία μέρη: 1) τηνεπίκληση, όπου ο ποιητής καλεί τη Μούσα να τον βοηθήσει να αφηγηθεί τα γεγονότα, 2) τη διήγηση, όπου δίνει πολύ περιληπτικά την υπόθεση του έπους και 3) την παράκληση, όπου ζητά από τη Μούσα να αρχίσει το ποίημά του από κάποιο συγκεκριμένο σημείο ή (όπως συμβαίνει στο προοίμιο της Οδύσσειας), την καλεί να διαλέξει αυτή από πού θα αρχίσει
ΜΟΥΣΕΣ : Ήταν κόρες του Δία και της Μνημοσύνης. Λατρεύονταν κυρίως στον Όλυμπο και στην Πιερία. Οι Μούσες ήταν εννέα (9). Αντιστοιχεί σε κάθε μία ορισμένη τέχνη.
Κλειώ
|
- ιστορία
|
Μελπομένη
|
- τραγωδία
|
Πολυμνία
|
- δραματική
ποίηση
|
Ευτέρπη
|
- μουσική
|
Τερψιχόρη
|
- χορός
|
Ουρανία
|
- αστρονομία
|
Θάλεια
|
- κωμωδία
|
Ερατώ
|
- ερωτική
ποίηση
|
Καλλιόπη
|
- ηρωική
ποίηση
|
2.1 Η ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΙΣ ΜΟΥΣΕΣ
Πρέπει να γίνει κατανοητό γιατί ο ποιητής επικαλείται τη Μούσα. Η επίκληση στη Μούσα δεν πρέπει να θεωρηθεί μια τυπική υποχρέωση του ποιητή· υποκρύπτει μια βαθιά πίστη των αοιδών αλλά και γενικότερα των ανθρώπων της εποχής εκείνης, ότι η ποιητική δημιουργία, όπως και κάθε άλλο δημιουργικό έργο, ξεπερνούσε τις ανθρώπινες δυνατότητες και επομένως απαιτούσε την υποστήριξη κάποιας θεϊκής δύναμης.
Στίχ.9:Γιατί εκείνοι χάθηκαν απ’ τα δικά τους τα μεγάλα σφάλματα: αυτός ο στίχος εξηγεί γιατί ο Οδυσσέας είναι μόνος και τονίζεται το άδικο της ταλαιπωρίας του Οδυσσέα, που δεν είχε κανένα κρίμα. Επίσης τονίζεται η ατομική ευθύνη του καθενός για τις ενέργειές του.
Στα Ομηρικά έπη υπάρχει το εξής ηθικό σχήμα:
Ύβρις (αλαζονική συμπεριφορά ανθρώπων προς θεούς)
Νέμεσις (οργή θείου)
Τίσις (εκδίκηση θείου με τιμωρία)
Χαρακτηρισμός Οδυσσέα: πολυμήχανος, πολύξερος, πολυβασανισμένος, με ανθρώπινες ιδιότητες και επιθυμίες.
Αφηγηματική τεχνική in medias res: κυριολεκτικά σημαίνει στη μέση των πραγμάτων, στη μέση της υπόθεσης και έχει την έννοια ότι επιλέγεται ως αρχή το πιο κρίσιμο σημείο μιας ιστορίας και στην πορεία της αφήγησης διαμορφώνονται συνθήκες κατάλληλες, ώστε να αναφερθούν και όσα προηγήθηκαν.
Έτσι και στην Οδύσσεια η αφήγηση των γεγονότων δεν ακολουθεί μια χρονολογική σειρά, δεν αρχίζει δηλαδή η Οδύσσεια να περιγράφει τις περιπέτειες του Οδυσσέα από την αρχή και με τη σειρά που έγιναν, αλλά αρχίζει από το τέλος περίπου των περιπετειών, δηλαδή από το σημείο που ο Οδυσσέας βρίσκεται στην Ωγυγία, το νησί της Νεράιδας Καλυψώς.
Προοικονομία: είναι η φροντίδα του συγγραφέα να προετοιμάζει από πριν όσα θα ακολουθήσουν. Στο προοίμιο έχουμε σε δύο σημεία προοικονομία:
στο στίχο 21 (να δει κι αυτός το σπίτι του, να φτάσει στην Ιθάκη), όπου προοικονομείται ότι ο Οδυσσέας τελικά θα επιστρέψει στην πατρίδα του όσα και αν περάσει,
και στο στίχο 22 (όπου κι εκεί δεν έλειψαν οι αγώνες, κι ας ήταν πια με τους δικούς του), όπου προοικονομείται η σύγκρουση του Οδυσσέα με τους μνηστήρες στην Ιθάκη.
Γιατί ο Όμηρος μας αποκαλύπτει από την αρχή ότι τελικά ο Οδυσσέας θα επιστρέψει στην Ιθάκη; Δε χάνεται έτσι όλη η μαγεία τη υπόθεσης;
Οι μύθοι σχετικά με τον Τρωικό πόλεμο ήταν γνωστοί σε όλους. Όλοι δηλαδή γνώριζαν ότι τελικά ο Οδυσσέας έφτασε στην πατρίδα του. Αυτό που ενδιέφερε λοιπόν ήταν ο τρόπος που είχαν συνδέσει οι ραψωδοί τις ιστορίες και το ύφος της αφήγησης και όχι τόσο η κατάληξη της ιστορίας.
ΠΗΓΕΣ: www. cleverclass.gr
http://digitalschool.minedu.gov
ΠΗΓΗ https://www.slideshare.net/georgiasofi/ss-14038526
