ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΡΑΨΩΔΙΑ ι,513-630

ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ

https://www.youtube.com/watch?v=dQL2XrlC0MQ&list=PLVpzZW_XLbJel_8QxiTs_e46yCw5DtZgQ&index=2

ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ Ι - 2 Κυκλώπεια - Απόδραση από τη σπηλιά του Κύκλωπα

Οδύσσεια : ΕΝΟΤΗΤΑ 15 (ι 513-630)

ΠΗΓΗ http://skapanefs.blogspot.com/2015/03/15-513-630.html

Οδύσσεια : ΕΝΟΤΗΤΑ 15 (ι 513-630)

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

1. "Η έξοδος του Οδυσσέα και των συντρόφων του από τη σπηλιά" (513-524)

2. "Οι προκλήσεις του Οδυσσέα και οι αντιδράσεις του Κύκλωπα" (527-553)

3. "Ο Οδυσσέας αποκαλύπτει το πραγματικό όνομά του" (558-580) 

4. "Η προσβολή του Οδυσσέα προς τον Ποσειδώνα και το αίτημα του Πολύφημου προς τον πατέρα του" (581-630)

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΟΧΗΣ

1. Το σχήμα ύβρις→νέμεσις→τίσις υπάρχει στην ενότητά μας. Ο Οδυσσέας συμπεριφέρεται αλαζονικά μετά την επιτυχία του σχεδίου του, καυχιέται για τις ικανότητές του (560-563) και φθάνει στο σημείο να υποτιμά ακόμα και τον Ποσειδώνα (582-584). Αυτή η υπεροπτική στάση του Οδυσσέα είναι η ΥΒΡΙΣ. Είναι φυσικό οι θεοί και ιδιαίτερα ο Ποσειδώνας να εξοργίστηκαν με τα λόγια του Οδυσσέα (ΝΕΜΕΣΙΣ). Έτσι η τιμωρία του ήρωα (η ΤΙΣΙΣ) θεωρείται αναπόφευκτη (576-597, 615-618). Το ίδιο σχήμα επισημαίνεται και στους στίχους 532-534, όπου ο Οδυσσέας λέει ότι η τύφλωση του Πολύφημου (ΤΙΣΙΣ) ήταν αποτέλεσμα της οργής των θεών (ΝΕΜΕΣΙΣ) εξαιτίας της προσβλητικής συμπεριφοράς του και της άρνησής του να φιλοξενήσει τους ξένους (ΥΒΡΙΣ)

2. Η Μοίρα είχε πολύ μεγάλη σημασία για τον ομηρικό άνθρωπο. Τόση ήταν η σημασία της, που ούτε οι θεοί δεν μπορούσαν να την αποτρέψουν (591-593). Ο Πολύφημος ζητάει από τον πατέρα του να εμποδίσει τον Οδυσσέα να γυρίσει στην πατρίδα του, αλλά γνωρίζει ότι αν η μοίρα του ήρωα είναι διαφορετική, ούτε ο θεός Ποσειδώνας μπορεί να κάνει κάτι. Γι’ αυτό τον λόγο ο Κύκλωπας ζητά από τον θεό αν δεν μπορέσει να αποτρέψει το νόστο του, τότε να βασανίσει τον Οδυσσέα και να τον καθυστερήσει.

3. Στην ενότητα φαίνεται ότι οι σχέσεις ανθρώπων και θεών στηρίζονται στην αρχή της προσφοράς και της ανταπόδοσης. Οι θνητοί προσφέρουν θυσίες στους θεούς  προκειμένου να κερδίσουν την εύνοια των αθανάτων. Έτσι στους στίχους 612-615 ο Οδυσσέας προσφέρει θυσία στον Δία για να τον ευχαριστήσει που σώθηκε από τον Κύκλωπα και για να του ζητήσει βοήθεια για το υπόλοιπο ταξίδι του. Όμως ο θεός είναι θυμωμένος κι έτσι δε δέχεται τη θυσία (στ. 615-618)

Η ΥΒΡΙΣ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ

Η ύβρις έχει πολύ σημαντική θέση στο ομηρικό έπος. Ο άνθρωπος διαπράττει ύβρη όταν αισθάνεται πολύ δυνατός, υπερβαίνει τα ανθρώπινα όρια και επομένως ασεβεί απέναντι στους θεούς. Οι θεοί με τη σειρά τους οργίζονται (νέμεσις) και τιμωρούν τους αλαζόνες θνητούς (τίσις).

Στη ραψωδία ι ο Οδυσσέας μετά το φοβερό σχέδιό του, που έσωσε τον ίδιο και τους συντρόφους του από τον Κύκλωπα, αισθάνεται πανίσχυρος και επιδίδεται σε καυχησιολογία, που προσβάλλει τόσο τον Πολύφημο, όσο και τον Ποσειδώνα. Ο Δίας αντιδρά άμεσα και επιτρέπει στον Ποσειδώνα να τιμωρήσει τον Οδυσσέα, κάτι που βοηθά την προώθηση του μύθου. Η ύβρη του Οδυσσέα προαναγγέλλει τα βάσανα που θα περάσει στο εξής ο ήρωας.

ΠΑΡΕΚΒΑΣΗ

Στα λόγια του Πολύφημου στους στίχους 565-570 υπάρχει μια παρέκβαση, καθώς ο Κύκλωπας αναφέρεται στην προφητεία κάποιου μάντη, ο οποίος είχε προβλέψει την τύφλωση του Πολύφημου από κάποιον Οδυσσέα.

ΠΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ

α. 582-584 : η ύβρις του Οδυσσέα προοικονομεί τις μετέπειτα συμφορές του.

β. 587-597 : προοικονομούνται τα βάσανα του Οδυσσέα. (η δέηση του Πολύφημου στον πατέρα του, ο οποίος την εισακούει)

γ. 615-618 : επίσης προαναγγέλλονται τα βάσανα του ήρωα. (ο Δίας δείχνει τον θυμό του για τον Οδυσσέα και δεν δέχεται την θυσία του)

ΤΥΠΙΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΥΠΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ

λιγνόποδα βοσκήματα (516) : τυπικό επίθετο

καλόμαλλα βοσκήματα (523) : τυπικό επίθετο

αλμυρή θάλασσα (524) : τυπικό επίθετο

δειλό αρχηγό (529) : τυπικό επίθετο

θολωτή σπηλιά (530) : τυπικό επίθετο

ανόσια έργα (532) : τυπικό επίθετο

θνητούς ανθρώπους (560) : τυπικό επίθετο

σπουδαίος και μεγάλος μάντης (566) : τυπικό επίθετο

άντρα μέγα και όμορφο (571) : τυπικό επίθετο

ξακουσμένο Κοσμοσείστη (576) : τυπικό επίθετο

τελειώνοντας αυτός τον λόγο του, εγώ αμέσως του αποκρίθηκα (581) : τυπική έκφραση

Έτσι μου μίλησαν/έτσι του μίλησα (558-585) : τυπική έκφραση

ο Οδυσσέας ο πορθητής, γιος του Λαέρτη (562-563) : τυπική έκφραση

μακάριους θεούς (579) : τυπικό επίθετο

μέγα Ποσειδώνα (586) : τυπικό επίθετο

Ποσειδών, με την κατάμαυρή σου κόμη (587) : τυπική έκφραση

ο πορθητής της Τροίας Οδυσσεύς, γιος του Λαέρτη (589) : τυπική έκφραση

ο θεός με την κατάμαυρή του χαίτη (596-597) : τυπική έκφραση

στον Κρονίδη Δία…κύριο των πάντων (614-615) : τυπική έκφραση

μαύρα νέφη (614) : τυπικό επίθετο

ιερή προσφορά (616) : τυπικό επίθετο

καλοκούβερτα καράβια (617) : τυπικό επίθετο

τιμημένοι σύντροφοι (618) : τυπικό επίθετο

κρέας άφθονο…γλυκό κρασί (620) : τυπική έκφραση

την άλλη μέρα που ξημέρωσε, ροδίζοντας τον ουρανό η Αυγή (623) : τυπική έκφραση

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

Οδυσσέας : στο συγκεκριμένο απόσπασμα συμπεριφέρεται με τρόπο που δεν αρμόζει στο ήθος του. Είναι γεμάτος θυμό και εκδικητική μανία για τον Πολύφημο, που του στέρησε 6 συντρόφους. Περηφανεύεται για τις ικανότητές του και χλευάζει τον αντίπαλό του (529-534). Ο Οδυσσέας δεν σταματά να προκαλεί τον Κύκλωπα, ούτε όταν τίθεται σε κίνδυνο η ζωή η δική του και των συντρόφων του και παρά το γεγονός ότι εκείνοι προσπαθούν να τον αποτρέψουν. Συμπεριφέρεται αλαζονικά αποκαλύπτοντας την πραγματική του ταυτότητα και υβριστικά προς τον Ποσειδώνα (582-584). Στη συνέχεια συμπεριφέρεται με δικαιοσύνη και αγάπη προς τους συντρόφους του, καθώς μοιράζεται μαζί του τα ζώα που έκλεψε από την χώρα των Κυκλώπων (610-611). Στο τέλος της ενότητας, εκφράζει την ευσέβειά του και την ευγνωμοσύνη του προς τον Δία, προσφέροντάς του θυσία (612-615), την οποία όμως ο θεός δεν δέχεται με αποτέλεσμα ο ήρωας να αρχίσει να ανησυχεί για το μέλλον του (615-618)

Πολύφημος : οργίζεται στο άκουσμα των προκλητικών λόγων του Οδυσσέα. Είναι πρωτόγονος και απολίτιστος αι δρα με βάση το ένστικτο και όχι τη λογική του. Όταν ο Οδυσσέας του αποκαλύπτει την πραγματική του ταυτότητα, ο εγωισμός του Κύκλωπα πληγώνεται και νιώθει ότι ηττήθηκε από έναν κατώτερό του.

Σύντροφοι : παρουσιάζονται συνετοί, αντίθετα με τον αρχηγό τους. Ξεπερνούν τον Οδυσσέα σε φρόνηση, προσπαθώντας μάταια να τον συγκρατήσουν. Δεν τα καταφέρνουν, αλλά υποτάσσονται στη θέληση του Οδυσσέα, αν και γνωρίζουν ότι δεν πράττει ορθά. Δείχνουν σεβασμό και εκτίμηση για τον αρχηγό τους.

ΟΔΥΣΣΕΙΑ ι 240 - 630 (14η - 15η ΕΝΟΤΗΤΑ)

ΠΗΓΗ http://istografia.blogspot.com/2016/01/240-630-14-15.html

Α. ΔΟΜΗ:240-512

1^η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.240-339: Η άφιξη  στη σπηλιά του Πολύφημου – Η πρώτη οδυνηρή γνωριμία με τον Κύκλωπα.

2^η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.340-418: Η προετοιμασία του πασσάλου – Ο Οδυσσέας μεθάει τον Κύκλωπα.

3^η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.419- 466: Η τύφλωση του Πολύφημου.

4^η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.467-512: Η έξοδος από τη σπηλιά.

Β.ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΩΠΩΝ: Οι Κύκλωπες

• ζουν απομονωμένοι μέσα σε σπηλιές· δεν έχουν θεσμούς (φιλοξενίας π.χ.) ούτε κάποια οργάνωση κοινωνική ή πολιτική (επικοινωνία μεταξύ τους, συνέλευση για τη συζήτηση κοινών θεμάτων και λήψη αποφάσεων) ούτε δεσμεύσεις ηθικές (αίσθηση δικαίου, π.χ.)· δεν έχουν τεχνίτες για την κατασκευή καραβιών, ώστε να επικοινωνούν με άλλους τόπους· δεν σέβονται τους θεούς·

• παρουσιάζονται τερατόμορφοι (γιγαντόσωμοι και μονόφθαλμοι ), υπερφυσικά δυνατοί και ανθρωποφάγοι, ανήκουν όμως στην κατηγορία του ανθρώπινου γένους, αφού μιλούν και σκέπτονται (απλοϊκότατα βέβαια, γι’ αυτό και εύκολα εξαπατώνται), ανάβουν φωτιά, εκμεταλλεύονται γιδοπρόβατα, κτλ. 

→ Από τα παραπάνω προκύπτει ότι οι Κύκλωπες «αντικατοπτρίζουν περισσότερο πρωτόγονες καταστάσεις της ανθρωπότητας παρά αληθινά τέρατα».

Σ’ αυτόν τον προπολιτισμικό κόσμο εισβάλλει ο πολιτισμένος  ήρωας με σκοπό να τον γνωρίσει, επιχειρεί όμως και να τον φέρει, εκβιαστικά, στο επίπεδο του δικού του πολιτισμού: παρουσιάζεται στον Κύκλωπα ως ικέτης και του μιλά στην αρχή με ειλικρίνεια διεκδικώντας τα δικαιώματα του ικέτη και του ξένου στο όνομα του Ξένιου Δία , ο Κύκλωπας όμως μένει ασυγκίνητος από τις ηθικές αξίες του πολιτισμένου κόσμου · ο Οδυσσέας θεωρεί κακούργημα την ανθρωποφαγία του, που την τιμωρεί ο Δίας , ο Κύκλωπας όμως τρώει ανθρώπους όπως πίνει το γάλα του . H σύγκρουσή τους είναι αναπόφευκτη αλλά με τρόπους και μέσα εντελώς διαφορετικά :

• O Κύκλωπας παρουσιάζεται πελώριος και υπερφυσικά δυνατός, όταν κλείνει την είσοδο της σπηλιάς (266) και όταν κομματιάζει και καταβροχθίζει τους συντρόφους , αλλά αφελής, όταν προσπαθεί ν’ αποσπάσει χρήσιμες γι’ αυτόν πληροφορίες .

• O Οδυσσέας, καθώς δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τον αντίπαλό του στη σωματική δύναμη, και οι συνθήκες δεν του επιτρέπουν να χρησιμοποιήσει ξίφος , αξιοποιεί στο έπακρο την μῆτιν –το μόνο όπλο του απέναντι στην τερατώδη δύναμη του Κύκλωπα– και εκμεταλλεύεται τη χοντροκεφαλιά του: τον παραπλανά με τις ψευδείς πληροφορίες για το καράβι τους και για το όνομά του , τον εξαπατά με το κρασί , κοιμισμένο και μεθυσμένο τον τυφλώνει και τον εξουδετερώνει ως απειλή , όχι όμως και ως δύναμη, που τη θέτει τώρα στη δική του υπηρεσία· έτσι, και με το εύρημα των κριαριών κατορθώνει και βγαίνει από τη σπηλιά με τους έξι συντρόφους που του απόμειναν. 

→ Από την αναμέτρησή τους νικητής, μέχρις εδώ, βγαίνει ο πολύμητις (και χωρίς καμιά θεϊκή επέμβαση αυτή τη φορά), όχι όμως χωρίς απώλειες, που είναι πάντοτε οδυνηρές για έναν αρχηγό – ο καρπός της γνώσης πληρώνεται.

Γ.ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ:

-  ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ: Συνετοί, υπάκουοι με σεβασμό προς τον Οδυσσέα,  πειθαρχημένοι, φοβισμένοι.

- ΠΟΛΥΦΗΜΟΣ: Άγριος, μη κοινωνικός, αφιλόξενος, δε σέβεται θεούς, ούτε άγραφους ανθρώπινους νόμους, υπερφίαλος, κουτοπόνηρος, είρωνας, ανόητος.

- ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΚΥΚΛΩΠΕΣ: Αντικοινωνικοί, αναίσθητοι, απολίτιστοι.

- ΟΔΥΣΣΕΑΣ: Στη σπηλιά του Πολύφημου ο ήρωας δεν είναι ακόμη πολύπαθος· τον χαρακτηρίζει τόλμη και διάθεση ερευνητική. Δοκιμάζει έτσι τον Κύκλωπα στο όνομα του Ξένιου Δία. Και όταν διαπιστώνει τη στάση του απέναντι στους θεούς, αρχίζει να παίρνει προφυλάξεις (με την πλαστή ιστορία για το καράβι τους), ενώ, όταν δοκιμάζεται (με την απώλεια έξι συντρόφων), επιστρατεύει κάθε δολερό τέχνασμα (το κρασί, την τύφλωση, το πλαστό όνομα, τη φυγή κάτω από τα κριάρια), εξουδετερώνει τον γίγαντα και σώζεται μαζί με τους υπόλοιπους έξι συντρόφους. Επιβεβαιώνει έτσι στο έπακρο τους χαρακτηρισμούς του πολύτροπου/του πολυμήχανου, ως επικός ήρωας όμως δεν αποφεύγει την καυχησιολογία –και δίνει στοιχεία στον Πολύφημο για την κατάρα του– ούτε την υπέρβαση των ανθρώπινων ορίων – και προσβάλλει τον Ποσειδώνα. Γίνεται έτσι υβριστής, γι’ αυτό ο Δίας, αντί να δεχτεί τη θυσία του, καθορίζει την τιμωρία του. Στη συνέχεια ο Οδυσσέας, πληρώνοντας το αμάρτημά του και αναπτύσσοντας καρτερία στις συμφορές, θα αποδειχτεί και πολύπαθος και καρτερικός.

ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ:

  
   1)   Σύνεση των συντρόφων – Ανοησία του Οδυσσέα.

   2)   Επίκληση των θεών και των άγραφων νόμων της φιλοξενίας από μέρους του Οδυσσέα – Άρνηση των θεών και της φιλοξενίας από μέρους του Κύκλωπα.

   3) Κουτοπονηριά του Πολύφημου – Σύνεση, εξυπνάδα και προνοητικότητα του Οδυσσέα.

ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ:

          Ανάμεσα στη βαρβαρότητα και στον πολιτισμό.

          Στο ανθρώπινο και στο μη ανθρώπινο στοιχείο.

          Στη σωματική δύναμη και στη δύναμη του νου.

ΕΠΙΚΗ ΕΙΡΩΝΕΙΑ:

Ο Πολύφημος αγνοεί αυτό που γνωρίζουν όλοι οι ακροατές, ότι δηλαδή ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του είναι κρυμμένοι κάτω από τις κοιλιές των κριαριών.

Η Ύβρις του Οδυσσέα

Οι φάσεις της κλιμακούμενης πορείας του (νικητή) Oδυσσέα προς την ύβρη και οι αντίστοιχες αντιδράσεις του (ηττημένου) Πολύφημου:

α. Μετά τις βιαστικές αλλά ψύχραιμες ενέργειες του και την αίσθηση μιας σιγουριάς , ο Οδυσσέας θριαμβολογεί χλευάζοντας τον ηττημένο αντίπαλο: υπογραμμίζει τη γενναιότητά του και τη δίκαιη τιμωρία του Κύκλωπα, αλλά την αποδίδει στον Ξένιο Δία, στο όνομα του οποίου μάταια είχε ζητήσει φιλοξενία .

– Οργισμένος ο τυφλωμένος Κύκλωπας αντιδρά με πρωτογονισμό: οδηγημένος από τη φωνή του Oδυσσέα εκσφενδονίζει καταπάνω τους «μια κορυφή ψηλού βουνού», που απείλησε το καράβι και το γύρισε πίσω, η ναυτική εμπειρία του ήρωα όμως απέτρεψε το κακό .

β. Πιο σίγουρος τώρα ο Οδυσσέας («δυο φορές μακρύτερα από πριν»), παρά την αποτρεπτική συμβουλή των συντρόφων του, προκαλεί τον Κύκλωπα καυχώμενος για την επιτυχία του: θεωρεί δικό του κατόρθωμα την τύφλωση και αποκαλύπτει την ταυτότητά του με όλους τους επίσημους τίτλους της – από Oὖτις ξαναέγινε Oδυσσέας.

– H αποκάλυψη της ταυτότητας του Oδυσσέα ενεργοποιεί τη μνήμη του Πολύφημου: θυμάται μια παλιά προφητεία και, με βάση το δικό του μέγεθος, εκπλήσσεται με την ασημαντότητα του ανθρώπου που, για να τον τυφλώσει, χρησιμοποίησε απάτη. Επιχειρεί στη συνέχεια να ανταποδώσει –αλλά εντελώς αδέξια– την απάτη και κάνει λόγο για τον πατέρα του, τον Ποσειδώνα, ως τον μόνο που μπορεί να τον γιατρέψει.

γ. O Οδυσσέας άκουσε για δεύτερη φορά τώρα ότι ο Ποσειδώνας είναι πατέρας του Πολύφημου, αλλά δεν συγκρατείται· και δεν απευθύνεται μόνο εκδικητικά στον Κύκλωπα, αλλά προσβάλλει και τον μεγάλο θεό της θάλασσας περιφρονώντας τη δύναμή του (και βρίσκεται στον χώρο του)· ξεπέρασε έτσι τα ανθρώπινα όρια.

– H αντίδραση του Πολύφημου: απευθύνει παράκληση στον πατέρα του και –με τα στοιχεία που διαθέτει πια– διατυπώνει μια διαζευκτική κατάρα για τον Oδυσσέα, που ο Ποσειδώνας την εισάκουσε αμέσως , χωρίς να καθορίσει όμως ποια εκδοχή της θα ισχύσει 

→ Οι τρεις σύντομοι λόγοι του Oδυσσέα προς τον Κύκλωπα, κατιόντες ως προς την έκταση (6/<5> - 4 - 3 στ., αντίστοιχα) ανιόντες όμως, ως προς την ένταση, υπογραμμίζουν τη διάθεση του ήρωα για θριαμβολογία, που κλιμακώνεται, έχει ωστόσο ψυχολογική εξήγηση: η αίσθηση της προσωπικής επιτυχίας (εξαπάτησε – τύφλωσε – αποδυνάμωσε έναν γίγαντα), ήταν φυσικό να μεγαλώσει, όταν ο Οδυσσέας, με την ιδέα ότι ξέφυγε τον κίνδυνο, θέλησε ως ήρωας επικός να πανηγυρίσει τη νίκη του, εκδικούμενος έτσι και την απώλεια των έξι συντρόφων του. Aρχίζει λοιπόν να θριαμβολογεί σεμνά στην αρχή, υπεροπτικά στη συνέχεια και προσβλητικά τέλος για τον ίδιο τον Ποσειδώνα· έφτασε έτσι στην ύβρη, δηλαδή σε υπέρβαση των ορίων του.

Την υπέρβαση αυτή οι θεοί την εχθρεύονται· ή, μάλλον, η υπέρβαση προκαλεί την οργή των θεών/τη νέμεση και ακολουθεί η τιμωρία/η τίση, αν ο πορευόμενος προς την ύβρη αδιαφορήσει για την (με κάποιον τρόπο) προειδοποίηση των θεών να σταματήσει αυτή την πορεία· σχηματικά : ύβρη → νέμεση → τίση.

ΠΗΓΗ :http://efmorfia.blogspot.gr

ΔΟΜΗ 513 - 630

Τόπος: νησί του Κύκλωπα
Χρόνος: μετά την τύφλωση του Πολύφημου ( Ο Οδυσσέας αφηγείται στο παλάτι του Αλκίνοου τις περιπέτειές του)
Πρόσωπα: Οδυσσέας, σύντροφοι, Πολύφημος 
                                                             Δράση:

1. Ο Οδυσσέας και οι άνδρες του φτάνουν στο πλοίο με τα λάφυρά τους (βοσκήματα)
2. Ο Οδυσσέας προκαλεί τον Κύκλωπα - ο Πολύφημος εκτοξεύει ένα βράχο εναντίον τους
3. Οι σύντροφοι του Οδυσσέα τον παρακαλούν να σταματήσει να προκαλεί
4. Ο Οδυσσέας αλαζονικά αποκαλύπτει την ταυτότητά του στον Κύκλωπα
5. Ο Πολύφημος θυμάται τη μαντεία για την τύφλωση και αποκαλύπτει την ταυτότητά του (γιος Ποσειδώνα)
6. Ο Οδυσσέας προσβάλλει το θεό
7. Η ευχή - κατάρα του Πολύφημου προς τον πατέρα του (προοικονομία)
8. Ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του μοιράζουν τα λάφυρα, προσφέρουν θυσία στο Δία που την αρνείται

ΠΗΓΗ :http://threekoupis.blogspot.gr

ΡΑΨΩΔΙΑ ι 513-630

ΠΗΓΗ http://dkamopoulos.blogspot.com/2014/03/513-630.html

Τόπος: νησί του Κύκλωπα
Χρόνος: μετά την τύφλωση του Πολύφημου ( Ο Οδυσσέας αφηγείται στο παλάτι του Αλκίνοου τις περιπέτειές του)
Πρόσωπα: Οδυσσέας, σύντροφοι, Πολύφημος

Δράση:
1. Ο Οδυσσέας και οι άνδρες του φτάνουν στο πλοίο με τα λάφυρά τους (βοσκήματα)
2. Ο Οδυσσέας προκαλεί τον Κύκλωπα - ο Πολύφημος εκτοξεύει ένα βράχο εναντίον τους
3. Οι σύντροφοι του Οδυσσέα τον παρακαλούν να σταματήσει να προκαλεί
4. Ο Οδυσσέας αλαζονικά αποκαλύπτει την ταυτότητά του στον Κύκλωπα
5. Ο Πολύφημος θυμάται τη μαντεία για την τύφλωση και αποκαλύπτει την ταυτότητά του (γιος Ποσειδώνα)
6. Ο Οδυσσέας προσβάλλει το θεό
7. Η ευχή - κατάρα του Πολύφημου προς τον πατέρα του (προοικονομία)
8. Ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του μοιράζουν τα λάφυρα, προσφέρουν θυσία στο Δία που την αρνείται

[513-630] 
Ενότητες 
Α. Η υποδοχή των διασωθέντων (στ. 513-526). 
Β. Η δραματική σύγκρουση του νικητή Οδυσσέα με τον ηττημένο Κύκλωπα (στ. 527-584). 
Γ. Η προσευχή-κατάρα του Πολύφημου για τον Οδυσσέα (στ. 585-597). 
Δ. Η προσφορά θυσίας στο Δία και η άρνηση του θεού να τη αποδεχτεί (στ. 608-618). 
Ε. Η αναχώρηση για τη συνέχιση του ταξιδιού (στ. 619-630). 

 Η πορεία προς την ύβρη – Οι αντίστοιχες αντιδράσεις του Πολύφημου (στ.527-601): 

Α. πρώτη φάση (στ. 527-558): 

- Ο Οδυσσέας υπολογίζοντας ότι βρίσκεται σε απόσταση ασφαλείας, απευθύνεται γεμάτος οργή και εκδικητικότητα στον Πολύφημο και τον ειρωνεύεται, εκδηλώνοντας την περηφάνια για το θρίαμβο του. 

Συγκεκριμένα:

•  Μιλάει με ύφος νικητή και αναφέρεται στη δίκαιη τιμωρία του Κύκλωπα. (έφαγες…. τους συντρόφους…). 
•  Αποδίδει την τιμωρία του Κύκλωπα στους θεούς και ειδικότερα στον Ξένιο Δία, του οποίου το όνομα και την ιδιότητα του είχε επικαλεστεί ζητώντας φιλοξενία, έτσι ο Πολύφημος τιμωρήθηκε όπως του άξιζε. 
•  Τέλος, όταν βρέθηκαν δυο φορές μακρύτερα από πριν, ο Οδυσσέας, νιώθοντας περισσότερη σιγουριά, θέλησε πάλι να ερεθίσει τον Κύκλωπα. Οι Σύντροφοι του Οδυσσέα, θέλησαν να τον σταματήσουν, χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα. 

Β. δεύτερη φάση (στ. 559-580): 

- Ο Οδυσσέας δεν δίνει σημασία στις συμβουλές των συντρόφων του, χαρακτηρίζει τη στάση του περήφανο θάρρος και συνεχίζει να ερεθίζει τον Κύκλωπα, τώρα με νέες προκλήσεις. Νιώθει υπερηφάνεια για την τύφλωση του Πολύφημου, τη θεωρεί αποκλείστηκα δικό του κατόρθωμα και αποκαλύπτει το πραγματικό του όνομα και 

όλους του επίσημους τίτλους του, στοιχεία απαραίτητα για να πιάσει η κατάρα που θα δώσει σε λίγο ο Κύκλωπας. Το άκουσμα του ονόματος του Οδυσσέας, φέρνει στο νου του Πολύφημου μια παλιά προφητεία, που έλεγε ότι κάποιος με αυτό το όνομα θα του στερήσει το φως. Περίμενε, έναν άνδρα του δικού του αναστήματος και απογοητεύτηκε που αυτό ήταν κοντός. Έτσι ο γίγαντας ήταν τελικά ο Οδυσσέας, αποδεικνύοντας την υπεροχή της εξυπνάδα έναντι των ζωώδη ενστίκτων. 

Σε μια απέλπιδα προσπάθεια του, ο Πολύφημος ζητά από τον Οδυσσέα να επιστρέψει ώστε να του δώσει δώρο φιλοξενίας και ότι θα ζητήσει από τον πατέρα του, τον Ποσειδώνα, να τον προστατέψει στο ταξίδι του γυρισμού. 

Γ. Τρίτη φάση (στ. 581-601): 
- Ο Οδυσσέας, αν και ακούει για δεύτερη φορά ότι ο Κύκλωπας είναι γιος του Ποσειδώνα, δεν το συγκρατεί εξαιτίας της ΑΛΑΖΟΝΙΑΣ του. Ακόμη η ύβρη που διαπράττει, φθάνει το αποκορύφωμα της γιατί τώρα υποτιμά και τον Ποσειδώνα, περιφρονώντας τη θεϊκή δύναμη του. 
 Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ξεπεράσει τα ανθρώπινα όρια, έχει χάσει κάθε λογικό έλεγχο, αφού δεν σκέφτεται ότι βρίσκεται στη θάλασσα, χώρο δικαιοδοσίας του θεού που πρόσβαλε, του Ποσειδώνα. 

 Ο Πολύφημος, έχοντας εξουθενωθεί ψυχικά από την προκλητική συμπεριφορά του Οδυσσέα, αντιδρά με δυο τρόπους: 
 Ικετεύει τον πατέρα του για να εκδικηθεί για χάρη του τον Οδυσσέα, διατυπώνοντας κατάρα: 
 Να μη γυρίσει ποτέ στην πατρίδα του. 

 Αν όμως είναι γραμμένο από τη Μοίρα να γυρίσει, αυτό να γίνει ύστερα από χρόνια και με ξένο πλοίο, αφού θα έχει απομείνει μόνος, χωρίς κανέναν από τους συντρόφους του και στο σπίτι του να τον περιμένουν συμφορές.  Πετάει το βράχο, μεγαλύτερο από τον πρώτο, ο οποίος κόντεψε να συντρίψει του τιμονιού την άκρη. Ο βράχος όταν έπεσε στη θάλασσα, σήκωσε κύμα και τους μετέφερε γρηγορότερα στην άλλη πλευρά, όπου ήταν τα άλλα καράβια του Οδυσσέα. 

Οδύσσεια Σχεδιάγραμμα ραψωδία ι 513-630

ΠΗΓΗ http://threekoupis.blogspot.com/2012/02/513-630.html

Τόπος: νησί του Κύκλωπα
Χρόνος: μετά την τύφλωση του Πολύφημου ( Ο Οδυσσέας αφηγείται στο παλάτι του Αλκίνοου τις περιπέτειές του)
Πρόσωπα: Οδυσσέας, σύντροφοι, Πολύφημος

Δράση:
1. Ο Οδυσσέας και οι άνδρες του φτάνουν στο πλοίο με τα λάφυρά τους (βοσκήματα)
2. Ο Οδυσσέας προκαλεί τον Κύκλωπα - ο Πολύφημος εκτοξεύει ένα βράχο εναντίον τους
3. Οι σύντροφοι του Οδυσσέα τον παρακαλούν να σταματήσει να προκαλεί
4. Ο Οδυσσέας αλαζονικά αποκαλύπτει την ταυτότητά του στον Κύκλωπα
5. Ο Πολύφημος θυμάται τη μαντεία για την τύφλωση και αποκαλύπτει την ταυτότητά του (γιος Ποσειδώνα)
6. Ο Οδυσσέας προσβάλλει το θεό
7. Η ευχή - κατάρα του Πολύφημου προς τον πατέρα του (προοικονομία)
8. Ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του μοιράζουν τα λάφυρα, προσφέρουν θυσία στο Δία που την αρνείται