Δε διδάσκονται οι ενότητες: 3, 5, 7, 12
1η
Το κείμενο της ενότητας (σελ. 8 σχ. βιβλίου)
- Τα γλωσσικά σχόλια της σελ. 9 αξιοποιούνται στη διδακτι
κή πράξη μερικώς με στόχο την κατανόηση του περιεχομένου
του κειμένου και την απόδοσή του στη ν.ε.
κή πράξη μερικώς με στόχο την κατανόηση του περιεχομένου
του κειμένου και την απόδοσή του στη ν.ε.
- Συζητούνται οι ιδέες και τα νοήματα του κειμένου με αξι
οποίηση ή/και εμπλουτισμό των ερωτήσεων της σελ. 10 και
αξιοποίηση των παράλληλων κειμένων της σελ. 100 και
των ερωτήσεων που τα συνοδεύουν (σελ. 101). Μπορεί ως
αφόρμηση της διδασκαλίας να επιλεγεί το πρώτο παράλλη
λο κείμενο (απόσπασμα από το ποίημα Ελένη του Γ. Σεφέ
ρη).
οποίηση ή/και εμπλουτισμό των ερωτήσεων της σελ. 10 και
αξιοποίηση των παράλληλων κειμένων της σελ. 100 και
των ερωτήσεων που τα συνοδεύουν (σελ. 101). Μπορεί ως
αφόρμηση της διδασκαλίας να επιλεγεί το πρώτο παράλλη
λο κείμενο (απόσπασμα από το ποίημα Ελένη του Γ. Σεφέ
ρη).
- Για τις εκδοχές του μύθου της Ελένης μπορεί να αξιοποιη
θεί σχετικό κείμενο που επισυνάπτεται στα ερμηνευτικά
σχόλια του εμπλουτισμένου βιβλίου μαθητή στο Ψηφιακό
Σχολείο:
θεί σχετικό κείμενο που επισυνάπτεται στα ερμηνευτικά
σχόλια του εμπλουτισμένου βιβλίου μαθητή στο Ψηφιακό
Σχολείο:
Το κείμενο που επέλεξε ο/η εκπαιδευτικός για τη διαγνω
στική αξιολόγηση μπορεί να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο της επα
νάληψης.
στική αξιολόγηση μπορεί να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο της επα
νάληψης.
2η
Το κείμενο της ενότητας (σελ. 14 σχ. βιβλίου)
Τα γλωσσικά σχόλια της σελ. 15 αξιοποιούνται στη διδακτική
πράξη επιλεκτικά, με στόχο την κατανόηση του περιεχομένου
του κειμένου και την απόδοσή του στη ν.ε.
πράξη επιλεκτικά, με στόχο την κατανόηση του περιεχομένου
του κειμένου και την απόδοσή του στη ν.ε.
- Προτείνεται η υφολογική προσέγγιση του κειμένου μέσα α
πό τον εντοπισμό των αντιθετικών ζευγών και των επιθέτων.
πό τον εντοπισμό των αντιθετικών ζευγών και των επιθέτων.
- Συζητούνται οι ιδέες και τα νοήματα του κειμένου με αξι
οποίηση ή/και εμπλουτισμό των ερωτήσεων της σελ. 16
και αξιοποίηση του παράλληλου κειμένου της σελ.
101 και των ερωτήσεων που το συνοδεύουν. Για αξιο
ποίηση διαδικτυακού εννοιολογικού χάρτη και παραγωγή
συνεργατικής μετάφρασης στο πλαίσιο της διδασκαλί
ας αυτής της θεματικής ενότητας, βλ. το ομώνυμο σε
νάριο διδασκαλίας στο αποθετήριο εκπαιδευτικών σεναρίων
«Πρωτέας»:
οποίηση ή/και εμπλουτισμό των ερωτήσεων της σελ. 16
και αξιοποίηση του παράλληλου κειμένου της σελ.
101 και των ερωτήσεων που το συνοδεύουν. Για αξιο
ποίηση διαδικτυακού εννοιολογικού χάρτη και παραγωγή
συνεργατικής μετάφρασης στο πλαίσιο της διδασκαλί
ας αυτής της θεματικής ενότητας, βλ. το ομώνυμο σε
νάριο διδασκαλίας στο αποθετήριο εκπαιδευτικών σεναρίων
«Πρωτέας»:
4η
Το κείμενο της ενότητας (σελ. 30 σχ. βιβλίου)
- Τα γλωσσικά σχόλια της σελ. 31 αξιοποιούνται στη
διδακτική πράξη επιλεκτικά, με στόχο την κατανόηση του πε
ριεχομένου του κειμένου και την απόδοσή του στη ν.ε.
διδακτική πράξη επιλεκτικά, με στόχο την κατανόηση του πε
ριεχομένου του κειμένου και την απόδοσή του στη ν.ε.
- Προτείνεται προσέγγιση του κειμένου μέσα από τον ε
ντοπισμό λέξεων συναισθηματικά φορτισμένων και ζευγών α
ντίθετων εικόνων.
ντοπισμό λέξεων συναισθηματικά φορτισμένων και ζευγών α
ντίθετων εικόνων.
- Συζητούνται οι ιδέες και τα νοήματα του κειμένου με αξι
οποίηση ή/και εμπλουτισμό των ερωτήσεων της σελ. 32
και αξιοποίηση των παράλληλων κειμένων των σελ. 102-104,
καθώς και των ερωτήσεων που τα συνοδεύουν. Για επέ
κταση ή εμπλουτισμό της παραδοσιακής διδασκαλίας, βλ. το
σενάριο «Ισοκράτους, Περί ειρήνης: οι μαθητές/τριες μιλού
ν για την ειρήνη» στο αποθετήριο εκπαιδευτικών σεναρίων
«Πρωτέας».
οποίηση ή/και εμπλουτισμό των ερωτήσεων της σελ. 32
και αξιοποίηση των παράλληλων κειμένων των σελ. 102-104,
καθώς και των ερωτήσεων που τα συνοδεύουν. Για επέ
κταση ή εμπλουτισμό της παραδοσιακής διδασκαλίας, βλ. το
σενάριο «Ισοκράτους, Περί ειρήνης: οι μαθητές/τριες μιλού
ν για την ειρήνη» στο αποθετήριο εκπαιδευτικών σεναρίων
«Πρωτέας».
6η
Το κείμενο της ενότητας (σελ. 44 σχ. βιβλίου)
- Ως αφόρμηση ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να αξιοποιήσει
Ηχογραφήσεις αρχαίας ελληνικής μουσικής: - Τα γλωσσι
κά σχόλια της σελ. 45 αξιοποιούνται στη διδακτική πράξη
επιλεκτικά, με στόχο την κατανόηση του περιεχομένου του
κειμένου και την απόδοσή του στη ν.ε.
Ηχογραφήσεις αρχαίας ελληνικής μουσικής: - Τα γλωσσι
κά σχόλια της σελ. 45 αξιοποιούνται στη διδακτική πράξη
επιλεκτικά, με στόχο την κατανόηση του περιεχομένου του
κειμένου και την απόδοσή του στη ν.ε.
- Προτείνεται διαγραμματική απεικόνιση του περιεχομέ
νου του κειμένου με άξονες τα υποκείμενα «οἱ παῖδες» (ανα
δεικνύονται οι συγκεκριμένες δραστηριότητες των Αρκάδων)
και «οἱ πάλαι» (αιτιολογείται το ενδιαφέρον των Αρκάδων
και αναδεικνύονται τα οφέλη της μουσικής παιδείας).
νου του κειμένου με άξονες τα υποκείμενα «οἱ παῖδες» (ανα
δεικνύονται οι συγκεκριμένες δραστηριότητες των Αρκάδων)
και «οἱ πάλαι» (αιτιολογείται το ενδιαφέρον των Αρκάδων
και αναδεικνύονται τα οφέλη της μουσικής παιδείας).
- Για την καλύτερη νοηματική προσπέλαση του κειμένου,
εκτός από τις ερωτήσεις της σελ. 46 και όσες ο/η εκπαιδευ
τικός διατυπώσει συμπληρωματικά ή εναλλακτικά, συνιστά
ται και η αξιοποίηση των παράλληλων κειμένων των σελ.
105106, καθώς και των ερωτήσεων που τα συνοδεύουν (σελ.
107).
εκτός από τις ερωτήσεις της σελ. 46 και όσες ο/η εκπαιδευ
τικός διατυπώσει συμπληρωματικά ή εναλλακτικά, συνιστά
ται και η αξιοποίηση των παράλληλων κειμένων των σελ.
105106, καθώς και των ερωτήσεων που τα συνοδεύουν (σελ.
107).
Για την ανάδειξη της διαχρονικής σημασίας της μουσικής
με αφορμή το κείμενο, βλ. σχετικό διδακτικό σενάριο στο α
ποθετήριο εκπαιδευτικών σεναρίων «Πρωτέας»:
με αφορμή το κείμενο, βλ. σχετικό διδακτικό σενάριο στο α
ποθετήριο εκπαιδευτικών σεναρίων «Πρωτέας»:
8η
Το κείμενο της ενότητας (σελ. 60 σχ. βιβλίου)
- Τα γλωσσικά σχόλια της σελ. 61 αξιοποιούνται στη
διδακτική πράξη επιλεκτικά, με στόχο την κατανόηση του πε
ριεχομένου του κειμένου και την απόδοσή του στη ν.ε.
διδακτική πράξη επιλεκτικά, με στόχο την κατανόηση του πε
ριεχομένου του κειμένου και την απόδοσή του στη ν.ε.
- Για την καλύτερη νοηματική προσπέλαση του κειμένου, ε
κτός από τις ερωτήσεις της σελ. 62 και όσες ο/η εκπαιδευτι
κός διατυπώσει συμπληρωματικά ή εναλλακτικά, συνιστά
ται και η αξιοποίηση του παράλληλου κειμένου της σελ. 108,
καθώς και των ερωτήσεων που το συνοδεύουν (σελ. 109).
κτός από τις ερωτήσεις της σελ. 62 και όσες ο/η εκπαιδευτι
κός διατυπώσει συμπληρωματικά ή εναλλακτικά, συνιστά
ται και η αξιοποίηση του παράλληλου κειμένου της σελ. 108,
καθώς και των ερωτήσεων που το συνοδεύουν (σελ. 109).
Για εμβάθυνση στο θέμα του σεβασμού προς τους γονείς
στον αρχαίο κόσμο και σύγκριση με τη σύγχρονη εποχή, βλ.
το ομώνυμο διδακτικό σενάριο στο αποθετήριο εκπαιδευτι
κών σεναρίων «Πρωτέας»
στον αρχαίο κόσμο και σύγκριση με τη σύγχρονη εποχή, βλ.
το ομώνυμο διδακτικό σενάριο στο αποθετήριο εκπαιδευτι
κών σεναρίων «Πρωτέας»
9η
Το κείμενο της ενότητας (σελ. 70 σχ. βιβλίου)
- Τα γλωσσικά σχόλια της σελ. 71 αξιοποιούνται στη
διδακτική πράξη επιλεκτικά, με στόχο την κατανόηση του πε
ριεχομένου του κειμένου και την απόδοσή του στη ν.ε.
διδακτική πράξη επιλεκτικά, με στόχο την κατανόηση του πε
ριεχομένου του κειμένου και την απόδοσή του στη ν.ε.
- Για τη νοηματική προσπέλαση του κειμένου, αξιοποιού
νται οι ερωτήσεις της σελ.72 και όσες ο/η εκπαιδευτι
κός διατυπώσει συμπληρωματικά ή εναλλακτικά, αλλά και
το παράλληλο κείμενο της σελ. 109, μαζί με τις ερωτήσεις
που το συνοδεύουν.
νται οι ερωτήσεις της σελ.72 και όσες ο/η εκπαιδευτι
κός διατυπώσει συμπληρωματικά ή εναλλακτικά, αλλά και
το παράλληλο κείμενο της σελ. 109, μαζί με τις ερωτήσεις
που το συνοδεύουν.
- Για τον προσδιορισμό της δομής του επιχειρήματος, ο/η εκ
παιδευτικός μπορεί να υπενθυμίσει στους/στις μαθητές/τρι
ες όσα γνωρίζουν από το μάθημα της ΝΕΓ Β΄ Γυμνασίου για
την Αξιολόγηση και διατύπωση επιχειρημάτων.
παιδευτικός μπορεί να υπενθυμίσει στους/στις μαθητές/τρι
ες όσα γνωρίζουν από το μάθημα της ΝΕΓ Β΄ Γυμνασίου για
την Αξιολόγηση και διατύπωση επιχειρημάτων.
- Κατά τον σχολιασμό του κειμένου, δίνεται έμφαση σε κάθε
ερώτηση ξεχωριστά και στον ρόλο της προσωποποίησης.
Για μια διαχρονική θεώρηση των εννοιών του δικαίου και
του νόμου με αφετηρία το κείμενο, βλ. το ομώνυμο δι
δακτικό σενάριο στο αποθετήριο εκπαιδευτικών σεναρίων
«Πρωτέας»:
ερώτηση ξεχωριστά και στον ρόλο της προσωποποίησης.
Για μια διαχρονική θεώρηση των εννοιών του δικαίου και
του νόμου με αφετηρία το κείμενο, βλ. το ομώνυμο δι
δακτικό σενάριο στο αποθετήριο εκπαιδευτικών σεναρίων
«Πρωτέας»:
10η
Το κείμενο της ενότητας (σελ. 80 σχ. βιβλίου)
- Το κείμενο δίνεται στους/τις μαθητές/τριες από τον/την ε
κπαιδευτικό σε μετάφραση όσο γίνεται πιο πιστή.
κπαιδευτικό σε μετάφραση όσο γίνεται πιο πιστή.
- Οι μαθητές/τριες συγκρίνουν τη μετάφραση με το πρωτό
τυπο και επισημαίνουν κυρίως λέξεις που έχουν παρόμοι
α ή εντελώς διαφορετική σημασία στην α.ε. και στη ν.ε.
- Προσδιορίζουν και αξιολογούν το επιχείρημα του ρήτορα
ως προς την πειστικότητά του.
τυπο και επισημαίνουν κυρίως λέξεις που έχουν παρόμοι
α ή εντελώς διαφορετική σημασία στην α.ε. και στη ν.ε.
- Προσδιορίζουν και αξιολογούν το επιχείρημα του ρήτορα
ως προς την πειστικότητά του.
- Σχολιάζουν την πυκνότητα και τον ρυθμό που προσδίδει στο
κείμενο η υποτακτική σύνδεση.
κείμενο η υποτακτική σύνδεση.
Το αρχαίο κείμενο θα αξιοποιηθεί για τη διδασκαλία των επιρ
ρηματικών δευτερευουσών προτάσεων.
ρηματικών δευτερευουσών προτάσεων.
11η
Το κείμενο της ενότητας (σελ. 86 σχ. βιβλίου)
- Το κείμενο δίνεται στους/τις μαθητές/τριες από τον/την ε
κπαιδευτικό σε μετάφραση όσο γίνεται πιο πιστή.
κπαιδευτικό σε μετάφραση όσο γίνεται πιο πιστή.
- Οι μαθητές/τριες συγκρίνουν τη μετάφραση με το πρωτό
τυπο και επισημαίνουν κυρίως λέξεις που έχουν παρόμοια ση
μασία στην α.ε. και στη ν.ε.
τυπο και επισημαίνουν κυρίως λέξεις που έχουν παρόμοια ση
μασία στην α.ε. και στη ν.ε.
- Συζητούνται τα νοήματα του κειμένου με αναφορά σε σύγ
χρονα δεδομένα και συνεξέταση με το παράλληλο κείμενο
της σελ. 110.
χρονα δεδομένα και συνεξέταση με το παράλληλο κείμενο
της σελ. 110.
Το αρχαίο κείμενο της ενότητας θα αξιοποιηθεί για τη διδα
σκαλία των επιρρηματικών δευτερευουσών προτάσεων.
σκαλία των επιρρηματικών δευτερευουσών προτάσεων.
1η
1. Λεξιλογικά.
Οι μαθητές/τριες επισημαίνουν στο κείμενο λέξεις που απα
ντούν και στη ν.ε., βρίσκουν ομόρριζές τους και σχηματίζουν
προτάσεις.
ντούν και στη ν.ε., βρίσκουν ομόρριζές τους και σχηματίζουν
προτάσεις.
2. Ετυμολογικά, γραμματικοσυντακτικά φαινόμενα.
Επιλέγονται τα φαινόμενα τα οποία οι εκπαιδευτικοί κρί
νουν ότι χρήζουν επανάληψης και εμπέδωσης από τους/
τις μαθητές/τριες βάσει των αποτελεσμάτων της διαγνωστι
κής αξιολόγησης.
νουν ότι χρήζουν επανάληψης και εμπέδωσης από τους/
τις μαθητές/τριες βάσει των αποτελεσμάτων της διαγνωστι
κής αξιολόγησης.
2η
Με αφορμή τα κείμενα (της ενότητας και το παράλληλο),
οι εκπαιδευτικοί μπορούν να ζητήσουν από τους/τις μαθητές
/τριες: - να επισημάνουν λεξιλογικές επιβιώσεις στη ν.ε.
οι εκπαιδευτικοί μπορούν να ζητήσουν από τους/τις μαθητές
/τριες: - να επισημάνουν λεξιλογικές επιβιώσεις στη ν.ε.
- να δημιουργήσουν λέξεις με παραγωγή και σύνθεση
στην α.ε. και στη ν.ε. Όπου κρίνουν σκόπιμο, μπορούν να
καθοδηγούν τους/τις μαθητές/τριες, προτείνοντας παραγω
γικές καταλήξεις ή ζητώντας από αυτούς να επισημάνουν τις
μεταβολές που υφίστανται οι λέξεις κατά τη σύνθεση
στην α.ε. και στη ν.ε. Όπου κρίνουν σκόπιμο, μπορούν να
καθοδηγούν τους/τις μαθητές/τριες, προτείνοντας παραγω
γικές καταλήξεις ή ζητώντας από αυτούς να επισημάνουν τις
μεταβολές που υφίστανται οι λέξεις κατά τη σύνθεση
- να εντοπίσουν στα κείμενα ετυμολογικά συγγενείς των λέ
ξεων της ν.ε. που τους δίνουν: π.χ. να τους δώσουν τη λέξη
«θήκη» και να βρουν το ρ. «τίθενται»
ξεων της ν.ε. που τους δίνουν: π.χ. να τους δώσουν τη λέξη
«θήκη» και να βρουν το ρ. «τίθενται»
- να βρουν στη ν.ε. λέξεις ομόρριζες αυτών του κειμένου: π.χ.
τη λέξη «παράθεση» για το ρ. «τίθενται».
τη λέξη «παράθεση» για το ρ. «τίθενται».
Δε θα διδαχθεί το Β΄ μέρος (σελ. 16-17 του σχ. βιβλίου) ως έ
χει.
χει.
4η
1. Λεξιλογικά - Ετυμολογικά.
Με αφορμή τα κείμενα (της ενότητας και τα παράλληλα), οι
εκπαιδευτικοί ασκούν τους/τις μαθητές/τριες στην παραγω
γή και στη σύνθεση, καθώς και στην αναζήτηση ετυμολογι
κά συγγενών λέξεων, σύμφωνα και με τα προτεινόμενα στη
2η ενότητα.
εκπαιδευτικοί ασκούν τους/τις μαθητές/τριες στην παραγω
γή και στη σύνθεση, καθώς και στην αναζήτηση ετυμολογι
κά συγγενών λέξεων, σύμφωνα και με τα προτεινόμενα στη
2η ενότητα.
Δε θα διδαχθεί το Β΄ μέρος (σελ. 33-34 του σχ. βιβλίου) ως έ
χει.
χει.
6η
Με αφορμή τα κείμενα (της ενότητας και τα παράλληλα),
οι διδάσκοντες μπορούν να εστιάσουν στον εμπλουτισμό
του λεξιλογίου των μαθητών/τριών, αξιοποιώντας κυρίως
λέξεις που έχουν σχέση με την τέχνη (μουσικήν, χορεύου
σι, θεάτροις κτλ.). Η παραγωγή, η σύνθεση και η αναζήτηση
ετυμολογικά συγγενών λέξεων ενδείκνυνται στην περίπτωση
αυτή.
οι διδάσκοντες μπορούν να εστιάσουν στον εμπλουτισμό
του λεξιλογίου των μαθητών/τριών, αξιοποιώντας κυρίως
λέξεις που έχουν σχέση με την τέχνη (μουσικήν, χορεύου
σι, θεάτροις κτλ.). Η παραγωγή, η σύνθεση και η αναζήτηση
ετυμολογικά συγγενών λέξεων ενδείκνυνται στην περίπτωση
αυτή.
- Προτείνεται η αξιοποίηση του σχολικού Λεξικού της Αρχαί
ας Ελληνικής, του ψηφιακού λεξικού των Liddell & Scott ,
αλλά και ηλεκτρονικών λεξικών της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα).
ας Ελληνικής, του ψηφιακού λεξικού των Liddell & Scott ,
αλλά και ηλεκτρονικών λεξικών της Πύλης για την Ελληνική
Γλώσσα).
- Δε θα διδαχθεί το Β΄ μέρος (σελ. 47 του σχ. βιβλίου) ως
έχει.
έχει.
8η
Με αφορμή τα κείμενα (της ενότητας και το παράλληλο), οι
εκπαιδευτικοί ασκούν τους/τις μαθητές/τριες στην παραγω
γή και στη σύνθεση, σύμφωνα και με τα προτεινόμενα στις
προηγούμενες ενότητες.
εκπαιδευτικοί ασκούν τους/τις μαθητές/τριες στην παραγω
γή και στη σύνθεση, σύμφωνα και με τα προτεινόμενα στις
προηγούμενες ενότητες.
Δε θα διδαχθεί το Β΄ μέρος (σελ. 63-64 του σχολ. βιβλίου) ως
έχει.
έχει.
9η
Με αφορμή τα κείμενα (της ενότητας και το παράλληλο), οι
εκπαιδευτικοί μπορούν να εστιάσουν στον εμπλουτισμό
του λεξιλογίου των μαθητών/τριών, αξιοποιώντας κυρίως λέ
ξεις που έχουν σχέση με τις έννοιες του νόμου και του
δικαίου (νόμους, δίκην κτλ.). Η παραγωγή, η σύνθεση και η
αναζήτηση ετυμολογικά συγγενών λέξεων ενδείκνυνται
στην περίπτωση αυτή, όπως και η αξιοποίηση του σχολικού
Λεξικού της Αρχαίας Ελληνικής ή ηλεκτρονικών λεξικών, ό
πως αυτών της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα.
εκπαιδευτικοί μπορούν να εστιάσουν στον εμπλουτισμό
του λεξιλογίου των μαθητών/τριών, αξιοποιώντας κυρίως λέ
ξεις που έχουν σχέση με τις έννοιες του νόμου και του
δικαίου (νόμους, δίκην κτλ.). Η παραγωγή, η σύνθεση και η
αναζήτηση ετυμολογικά συγγενών λέξεων ενδείκνυνται
στην περίπτωση αυτή, όπως και η αξιοποίηση του σχολικού
Λεξικού της Αρχαίας Ελληνικής ή ηλεκτρονικών λεξικών, ό
πως αυτών της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα.
Δε θα διδαχθεί το Β΄ μέρος (σελ. 72-73 του σχ. βιβλίου) ως έ
χει.
χει.
10η
Με αφετηρία τη σύγκριση μεταφρασμένου και πρωτότυπου
κειμένου και την επιλεκτική χρήση των γλωσσικών σχολίων,
οι μαθητές/τριες ασκούνται στον εμπλουτισμό του λεξιλογί
ου τους, σύμφωνα και με τα προτεινόμενα στις προηγούμε
νες ενότητες.
κειμένου και την επιλεκτική χρήση των γλωσσικών σχολίων,
οι μαθητές/τριες ασκούνται στον εμπλουτισμό του λεξιλογί
ου τους, σύμφωνα και με τα προτεινόμενα στις προηγούμε
νες ενότητες.
Δε θα διδαχθεί το Β΄ μέρος (σελ. 82 του σχ. βιβλίου) ως έχει.
11η
Προτείνεται η αξιοποίηση του ρ. ἔχω.
Δε θα διδαχθεί το Β΄ μέρος (σελ. 88-89 του σχ. βιβλίου) ως έ
χει.
χει.
2η
Παραθετικά επιθέτων και επιρρημάτων.
- Ο/η εκπαιδευτικός αξιοποιεί παραδείγματα από τη ν.ε. για
να συζητήσει με τους/τις μαθητές/τριες τούς όρους «βαθμοί
και παραθετικά επιθέτων και επιρρημάτων».
να συζητήσει με τους/τις μαθητές/τριες τούς όρους «βαθμοί
και παραθετικά επιθέτων και επιρρημάτων».
- Για την κατάκτηση της νέας γνώσης, σημείο αναφοράς απο
τελούν τα επίθετα του κειμένου.
τελούν τα επίθετα του κειμένου.
- Οι μαθητές/τριες οδηγούνται επαγωγικά στον τρόπο
σχηματισμού των παραθετικών στην α.ε. και επισημαίνουν ο
μοιότητες και διαφορές με τη ν.ε.
σχηματισμού των παραθετικών στην α.ε. και επισημαίνουν ο
μοιότητες και διαφορές με τη ν.ε.
- Δίνεται έμφαση στα ομαλά παραθετικά.
- Από τα ανώμαλα η εστίαση αφορά στην αναγνώριση τύπων
που απαντούν και στη ν.ε.:
που απαντούν και στη ν.ε.:
Σύνταξη
Δε θα διδαχθούν οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί που εκφέ
ρονται με πλάγιες πτώσεις.
ρονται με πλάγιες πτώσεις.
4η
Η β΄ τάξη συνηρημένων ρημάτων (σελ. 34-37) δε θα διδαχθεί.
Με δεδομένο ότι η ευκτική είναι έγκλιση που δεν απαντά
στη ν.ε., κρίνεται σκόπιμη η εμπέδωσή της ξεχωριστά από
τις υπόλοιπες εγκλίσεις που διδάσκονται στη Β΄ Γυμνασί
ου και οι οποίες παρουσιάζουν μορφικές και λειτουργικές α
ντιστοιχίες με τις ομώνυμες εγκλίσεις της ν.ε.
στη ν.ε., κρίνεται σκόπιμη η εμπέδωσή της ξεχωριστά από
τις υπόλοιπες εγκλίσεις που διδάσκονται στη Β΄ Γυμνασί
ου και οι οποίες παρουσιάζουν μορφικές και λειτουργικές α
ντιστοιχίες με τις ομώνυμες εγκλίσεις της ν.ε.
Με αναφορά στους τύπους «ἐξαρκέσειεν» και «γιγνοίμε
θα», ο/η εκπαιδευτικός καθοδηγεί σταδιακά τους/τις μαθη
τές/τριες στην εξοικείωση με τις σημασίες, τις χρήσεις και τον
σχηματισμό της ευκτικής. Πιο συγκεκριμένα:
θα», ο/η εκπαιδευτικός καθοδηγεί σταδιακά τους/τις μαθη
τές/τριες στην εξοικείωση με τις σημασίες, τις χρήσεις και τον
σχηματισμό της ευκτικής. Πιο συγκεκριμένα:
- Αξιοποιώντας το σχολικό Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνι
κής, οι μαθητές/τριες επισημαίνουν τη σημασία και τις χρή
σεις της ευκτικής και μελετούν σχετικά παραδείγματα. Είναι
σημαντικό να δοθεί έμφαση στα παραδείγματα της ν.ε..
και να γίνουν αντιπαραθετικές επισημάνσεις. - Αξιοποιώ
ντας τη σχολική Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής, οι μαθη
τές/τριες εξοικειώνονται με τον σχηματισμό της ευκτικής με
την εξής πορεία: α) ευκτική ενεστώτα, μέλλοντα και αορί
στου βαρύτονων ρ. ε.φ., β) ευκτική ενεστώτα, μέλλοντα
και αορίστου βαρύτονων ρ. μ.φ., γ) ευκτική ενεστώτα και
μέλλοντα του ρ. εἰμί και ευκτική παρακειμένου βαρύτονων
ρ. ε.φ. και μ.φ.
κής, οι μαθητές/τριες επισημαίνουν τη σημασία και τις χρή
σεις της ευκτικής και μελετούν σχετικά παραδείγματα. Είναι
σημαντικό να δοθεί έμφαση στα παραδείγματα της ν.ε..
και να γίνουν αντιπαραθετικές επισημάνσεις. - Αξιοποιώ
ντας τη σχολική Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής, οι μαθη
τές/τριες εξοικειώνονται με τον σχηματισμό της ευκτικής με
την εξής πορεία: α) ευκτική ενεστώτα, μέλλοντα και αορί
στου βαρύτονων ρ. ε.φ., β) ευκτική ενεστώτα, μέλλοντα
και αορίστου βαρύτονων ρ. μ.φ., γ) ευκτική ενεστώτα και
μέλλοντα του ρ. εἰμί και ευκτική παρακειμένου βαρύτονων
ρ. ε.φ. και μ.φ.
- Ο/η εκπαιδευτικός, με βάση τον τύπο «ἐξαρκέσειεν», μπο
ρεί να αναφερθεί και στους πιο εύχρηστους αιολικούς τύ
πους (σε -ειας, -ειεν, -ειαν) για το β΄ και γ΄ ενικό και για το γ΄
πληθυντικό πρόσωπο ευκτικής αορίστου ε.φ.
ρεί να αναφερθεί και στους πιο εύχρηστους αιολικούς τύ
πους (σε -ειας, -ειεν, -ειαν) για το β΄ και γ΄ ενικό και για το γ΄
πληθυντικό πρόσωπο ευκτικής αορίστου ε.φ.
6η
Αόριστος β΄.
Με επισήμανση των τύπων των κειμένων (αναφοράς και πα
ράλληλων) «παρεισαγαγεῖν» και «εὗρον», ο/η εκπαιδευτικός
καθοδηγεί σταδιακά τους/τις μαθητές/τριες στην εξοικείω
ση με τον σχηματισμό και την κλίση του αορίστου β΄ ε.φ.
και μ.φ.. Εντοπίζονται οι ομοιότητες με τις καταλήξεις ενε
στώτα και παρατατικού και δίνεται έμφαση στη σωστή χρή
ση τύπων του αορίστου β΄ στη ν.ε. (να προαγάγει, να συμβά
λει κτλ.).
ράλληλων) «παρεισαγαγεῖν» και «εὗρον», ο/η εκπαιδευτικός
καθοδηγεί σταδιακά τους/τις μαθητές/τριες στην εξοικείω
ση με τον σχηματισμό και την κλίση του αορίστου β΄ ε.φ.
και μ.φ.. Εντοπίζονται οι ομοιότητες με τις καταλήξεις ενε
στώτα και παρατατικού και δίνεται έμφαση στη σωστή χρή
ση τύπων του αορίστου β΄ στη ν.ε. (να προαγάγει, να συμβά
λει κτλ.).
Τα ουσιαστικά ἡ γυνή και ὁ παῖς.
- Με επισήμανση των τύπων των κειμένων (αναφοράς και
παράλληλων) «οἱ παῖδες» και «τούς παῖδας» και αξιοποιώ
ντας τις καταλήξεις ουσιαστικών της γ΄ κλίσης, οι μαθη
τές/τριες γνωρίζουν την κλίση του ουσιαστικού ὁ παῖς και
επισημαίνουν τις ιδιαιτερότητές του: στον τονισμό της γενι
κής πληθυντικού και στην κλητική ενικού.
παράλληλων) «οἱ παῖδες» και «τούς παῖδας» και αξιοποιώ
ντας τις καταλήξεις ουσιαστικών της γ΄ κλίσης, οι μαθη
τές/τριες γνωρίζουν την κλίση του ουσιαστικού ὁ παῖς και
επισημαίνουν τις ιδιαιτερότητές του: στον τονισμό της γενι
κής πληθυντικού και στην κλητική ενικού.
- Εκκινώντας από τη χρήση της γενικής «παίδων» στη ν.ε.
(Νοσοκομείο Παίδων), ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να ζητή
σει από τους/τις μαθητές/τριες να βρουν και άλλους τύ
πους ουσιαστικών της της α.ε. που απαντούν στο λόγιο χρη
στικό επίπεδο της ν.ε. Με αναφορά στη φράση «Συν γυναιξί
και τέκνοις» και την αξιοποίηση καταλήξεων της γ΄ κλίσης,
οι μαθητές/τριες γνωρίζουν την κλίση του ουσιαστικού ἡ
γυνή, επισημαίνοντας την ιδιαιτερότητα της κατάληξης της
κλητικής ενικού.
(Νοσοκομείο Παίδων), ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να ζητή
σει από τους/τις μαθητές/τριες να βρουν και άλλους τύ
πους ουσιαστικών της της α.ε. που απαντούν στο λόγιο χρη
στικό επίπεδο της ν.ε. Με αναφορά στη φράση «Συν γυναιξί
και τέκνοις» και την αξιοποίηση καταλήξεων της γ΄ κλίσης,
οι μαθητές/τριες γνωρίζουν την κλίση του ουσιαστικού ἡ
γυνή, επισημαίνοντας την ιδιαιτερότητα της κατάληξης της
κλητικής ενικού.
Η οριστική – επαναληπτική αντωνυμία.
- Με αφετηρία τον τύπο «αὐτοῖς» του κειμένου και την επι
σήμανση ότι δεν πρόκειται για δεικτική αντωνυμία, όπως
στη ν.ε., οι μαθητές/τριες ασκούνται στην αναγνώριση
και στη λειτουργία των τύπων της οριστικής – επαναληπτι
κής αντωνυμίας αὐτός, αὐτή, αὐτό. - Ο/η εκπαιδευτικός κά
νει αναφορά στις οριστικές αντωνυμίες της ν.ε.
σήμανση ότι δεν πρόκειται για δεικτική αντωνυμία, όπως
στη ν.ε., οι μαθητές/τριες ασκούνται στην αναγνώριση
και στη λειτουργία των τύπων της οριστικής – επαναληπτι
κής αντωνυμίας αὐτός, αὐτή, αὐτό. - Ο/η εκπαιδευτικός κά
νει αναφορά στις οριστικές αντωνυμίες της ν.ε.
8η
Γραμματική.
Παθητικοί χρόνοι φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων ρημά
των.
των.
- Με αφετηρία φράσεις της ν.ε. όπου χρησιμοποιούνται πα
θητικοί χρόνοι αλλά και τύπους των κειμένων (ἐγκατελή
φθη, σωθῆναι, θαυμασθείς κ.ά.), οι μαθητές/τριες εξοικειώ
νονται με τον σχηματισμό και την κλίση των παθητικών χρό
νων.
θητικοί χρόνοι αλλά και τύπους των κειμένων (ἐγκατελή
φθη, σωθῆναι, θαυμασθείς κ.ά.), οι μαθητές/τριες εξοικειώ
νονται με τον σχηματισμό και την κλίση των παθητικών χρό
νων.
Οι αυτοπαθητικές αντωνυμίες δε θα διδαχθούν.
Σύνταξη.
Ποιητικό αίτιο και παθητική σύνταξη.
- Με αφετηρία παραδείγματα από τη ν.ε. και τύπους
των κειμένων (αναφοράς και παράλληλου), οι μαθητές/
τριες προσδιορίζουν τις μορφές και τη λειτουργία του ποιητι
κού αιτίου σε σύγκριση με τη ν.ε.
των κειμένων (αναφοράς και παράλληλου), οι μαθητές/
τριες προσδιορίζουν τις μορφές και τη λειτουργία του ποιητι
κού αιτίου σε σύγκριση με τη ν.ε.
9η
Τα είδη του μορίου ἄν.
- Οι μαθητές/τριες, με αφετηρία τύπους των κειμένων (ἄν
ἰσχύωσιν, ἄν ἔχοι, δύναιντ’ ἄν κ.ά.), γνωρίζουν τα είδη του
μορίου ἄν, χωρίς να υπεισέλθουν σε λεπτομέρειες.
ἰσχύωσιν, ἄν ἔχοι, δύναιντ’ ἄν κ.ά.), γνωρίζουν τα είδη του
μορίου ἄν, χωρίς να υπεισέλθουν σε λεπτομέρειες.
Τρόποι σύνδεσης προτάσεων.
- Με αφετηρία παραδείγματα από τη ν.ε. και αξιοποίηση
του υλικού των κειμένων, οι μαθητές/τριες προσδιορί
ζουν τους τρόπους σύνδεσης προτάσεων με έμφαση στην πα
ρατακτική και την υποτακτική σύνδεση. Αξιοποιείται εδώ και
το διάγραμμα της σ. 131 του σχολ. βιβλίου αλλά και ο
πίνακας της σελ. 195 του σχολικού Συντακτικού της Αρχαίας
Ελληνικής.
του υλικού των κειμένων, οι μαθητές/τριες προσδιορί
ζουν τους τρόπους σύνδεσης προτάσεων με έμφαση στην πα
ρατακτική και την υποτακτική σύνδεση. Αξιοποιείται εδώ και
το διάγραμμα της σ. 131 του σχολ. βιβλίου αλλά και ο
πίνακας της σελ. 195 του σχολικού Συντακτικού της Αρχαίας
Ελληνικής.
Δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις
- Με πορεία από τη συγχρονία στη διαχρονία, οι μαθη
τές/τριες διακρίνουν ως προς τη συντακτική τους θέση τις δευ
τερεύουσες προτάσεις σε ονοματικές και επιρρηματικές.
τές/τριες διακρίνουν ως προς τη συντακτική τους θέση τις δευ
τερεύουσες προτάσεις σε ονοματικές και επιρρηματικές.
- Η διάκριση αυτή ακολουθείται από τα είδη των ονοματικών
προτάσεων. Η αναφορά δε θα είναι εκτενής. Επισημαίνο
νται η εισαγωγή, η εξάρτηση και η συντακτική θέση, με
βάση την αντιπαράθεσή τους με τις δευτερεύουσες ονοματι
κές προτάσεις της ν.ε.
προτάσεων. Η αναφορά δε θα είναι εκτενής. Επισημαίνο
νται η εισαγωγή, η εξάρτηση και η συντακτική θέση, με
βάση την αντιπαράθεσή τους με τις δευτερεύουσες ονοματι
κές προτάσεις της ν.ε.
Η εκφορά των προτάσεων δε θα διδαχθεί.
10η
Δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις (α΄ μέρος).
- Εκκινώντας από παραδείγματα της ν.ε., προσδιορίζονται τα
είδη των δευτερευουσών επιρρηματικών προτάσεων.
είδη των δευτερευουσών επιρρηματικών προτάσεων.
- Οι μαθητές/τριες προσδιορίζουν κυρίως την εισαγω
γή και τη συντακτική θέση των αιτιολογικών, τελικών, συμπε
ρασματικών και εναντιωματικώνπαραχωρητικών προτάσεων
της α.ε., με βάση την αντιπαράθεσή τους με τις αντίστοιχες
δευτερεύουσες προτάσεις της ν.ε.
γή και τη συντακτική θέση των αιτιολογικών, τελικών, συμπε
ρασματικών και εναντιωματικώνπαραχωρητικών προτάσεων
της α.ε., με βάση την αντιπαράθεσή τους με τις αντίστοιχες
δευτερεύουσες προτάσεις της ν.ε.
- Αξιοποιείται το κείμενο αναφοράς για τον εντοπισμό όσων
προτάσεων εμπίπτουν στα είδη αυτά.
προτάσεων εμπίπτουν στα είδη αυτά.
Η εκφορά των προτάσεων δε θα διδαχθεί.
11η
Δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις (β΄ μέρος).
- Εκκινώντας από παραδείγματα της ν.ε., παρουσιάζονται οι
υποθετικές, χρονικές και αναφορικές επιρρηματικές προτά
σεις της α.ε.
υποθετικές, χρονικές και αναφορικές επιρρηματικές προτά
σεις της α.ε.
- Επισημαίνονται κυρίως η εισαγωγή και η συντακτική
θέση με βάση την αντιπαράθεσή τους με τις αντίστοιχες δευ
τερεύουσες προτάσεις της ν.ε.
θέση με βάση την αντιπαράθεσή τους με τις αντίστοιχες δευ
τερεύουσες προτάσεις της ν.ε.
- Αξιοποιείται το κείμενο αναφοράς για τον εντοπισμό όσων
εμπίπτουν στα είδη αυτά.
εμπίπτουν στα είδη αυτά.
Η εκφορά των προτάσεων δε θα διδαχθεί.
