ΟΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΟΤΗΤΑ 1
Με θεματικό άξονα τις ευρωπαϊκές επαναστάσεις του 18ου και του 19ου αιώνα,
1. θα μελετηθεί ο ευρωπαϊκός Διαφωτισμός που αποτέλεσε το ιδεολογικό υπόβαθρο αυτών των επαναστάσεων,
2. θα εντοπιστεί η σημασία της αμερικανικής και της γαλλικής επανάστασης στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια ιστορία,
3. θα εκτιμηθεί η επίδραση των επαναστάσεων του 18ου αιώνα στην προετοιμασία της ελληνικής επανάστασης και να διαγραφεί η πορεία της τελευταίας τόσο σε πολιτικό- ιδεολογικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο,
4. θα παρουσιαστούν οι φάσεις της βιομηχανικής επανάστασης και να καταγραφούν οι ιδεολογικές, κοινωνικές και πολιτικές συνέπειές τους.
5. θα κατανοηθεί το φαινόμενο της αποικιοκρατίας και οι συνέπειές του.
Το κίνημα του ΔιαφωτισμούΔιαφωτισμός
ευρωπαϊκόπνευματικόκίνημαβασικές θέσεις
την απόρριψη κάθε αυθεντίας,
την κριτική κάθε υφιστάμενης γνώσης,
την αποδοχή της λογικής ως του μόνου ασφαλούς τρόπουερμηνείας του κόσμου,
την πεποίθηση ότι ο άνθρωπος μπορεί να προοδεύει διαρκώς.Πότεεμφανίστηκε;
στην Αγγλία, στα τέλη του 17ου αιώνα
εδραιώθηκε στη Γαλλία το 18ο αιώνα
εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο.
Εκπρόσωποι(φιλόσοφοι ήΔιαφωτιστές)
Ρουσό, ο Βολτέρος, ο Nτιvτερό, ο Movτεσκιέ, Ντ` Αλαμπέρ.
Διαφωτισμός και πολιτική
Ο Διαφωτισμός
υπήρξε κίνημαπολιτικό, αφούμέσα από αυτόνη
αστική τάξη
διαμόρφωσε ταεπιχειρήματαπου θατεκμηρίωναν τοδικαίωμά της νασυμμετέχει στακέντρα λήψηςαποφάσεων.Βασικέςπολιτικέςθέσεις
όλοι οι άνθρωποι έχουν ορισμένα δικαιώματα (ζωής,ιδιοκτησίας, ισότητας απέναντι στο νόμο, ελευθερίας σκέψης καιέκφρασης) τα οποία δεν μπορεί να καταργήσει καμιά εξουσία. Ταονόμασε
φυσικά δικαιώματα
, καθώς προκύπτουν από τηνιδιότητα του ανθρώπου και μόνο.
Τζον Λοκ
διατύπωσε τη θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου. Σύμφωναμε αυτήν, οι πολίτες παραχώρησαν στο κράτος ορισμένες από τιςελευθερίες τους και ως αντάλλαγμα αυτό τους εξασφάλισε τηνασφάλεια. Εάν το κράτος παρέβαινε τους όρους του συμβολαίουκαι γινόταν τυραννικό, τότε οι πολίτες είχαν το δικαίωμα τηςαντίστασης.
Ρουσό
την πολιτική εξουσία έπρεπε να διαχειρίζεται ο λαός, όχικάποιος ηγεμόνας.
«γενική βούληση», που εκφράζει το δημόσιο συμφέρον μέσααπό τη συμμετοχή του λαού στη λήψη των αποφάσεων
Μοντεσκιέ
αρχή της διάκρισης των εξουσιών: εκτελεστική-η νομοθετική-δικαστική
Επιδράσεις
Οι θέσεις του Διαφωτισμού επηρέασαν την πολιτική του 180υαιώνα και έθεσαν τα θεμέλια των σύγχρονων δημοκρατιών.
Ορισμένοι μονάρχες, για να κάνουν πιο αποτελεσματικό τοκράτος τους και για να ενισχύσουν την εξουσία τους, εφάρμοσανιδέες του Διαφωτισμού. Το πολίτευμα αυτό ονομάστηκεφωτισμένη δεσποτεία.
Αμερικανική και Γαλλική Επανάσταση.
Διαφωτισμόs και θρησκεία
Βασικές θέσεις
Οι περισσότεροι διαφωτιστές ήταν ντεϊστές, κάποιοι άλλοι ήταν άθεοι.
Όλοι οι διαφωτιστές ασκούσαν κριτική στην Καθολική εκκλησία.
Υποστήριζαν την ανεξιθρησκία.
Διαφωτισμόs και εκπαίδευση
Βασικές θέσεις
Θεωρούσαν ότι η εκπαίδευση ήταν ένα από τα μέσα που θα διασφάλιζαν τη συνεχήπρόοδο του ανθρώπου.
Ρουσό
στο έργο του Αιμίλιος: - η εκπαίδευση πρέπει να βασίζεται στην προσωπική έρευνατου διδασκομένου- ο δάσκαλος δεν πρέπει να λειτουργεί ως αυθεντία.
Διαφωτισμός και οικονομικός φιλελευθερισμός
Φυσιοκρατία – Φυσιοκράτες
Ορισμένοι Γάλλοι οικονομολόγοι υποστήριξαν(σε αντίδραση προς το μερκαντιλισμό)ότι το κράτος δεν έπρεπε να παρεμβαίνει στην οικονομία, η οποία θα έπρεπε να λειτουργεί«φυσικά». Κύριος εκπρόσωπος ο Κενέ.
Στην Αγγλία, από την κριτική στο μερκαντιλισμό γεννήθηκε ο οικονομικός φιλε-λευθερισμός: το κράτος έπρεπε να παρεμβαίνει ελάχιστα στην οικονομική ζωή ( Σμιθ).
Η Εγκυκλοπαίδεια
συλλογικό έργο 33 τόμων: συγκεντρώθηκαν οι ιδέες του Διαφωτισμού, φιλοξενούσε όλες τις νέες γνώσειςκαι αντιλήψεις για οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά και άλλα θέματα.
Πρωτεργάτες: Ντιντερό καιΝτ' Αλαμπέρ.
Η διάδοση των ιδεών του Διαφωτισμού
Οι ιδέες του Διαφωτισμού διαδόθηκαν αρχικά στα ανώτερα, μορφωμένα κοινωνικά στρώματα.
Αργότερα, πολλές από αυτές έφτασαν και σε ευρύτερα τμήματα της κοινωνίας μέσω εκλαϊκευτικώνβιβλίων.
