ΕΝΟΤΗΤΑ 37
Τα πρώτα βήματα του τουρκικού εθνικού κινήματος και οι στόχοι του:
Οι μουσουλμανικοί-τουρκικοί πληθυσμοί του οθωμανικού κράτους αντέδρασαν στην κατάληψη της χώρας τους από τα στρατεύματα της Αντάντ -> Ο Μουσταφά Κεμάλ άρχισε την οργάνωση κινήματος αντίστασης στην Ανατολή -> Σε σύσκεψη στην Αμάσεια του Πόντου τον Ιούνιο του 1919, ο Κεμάλ έθεσε ως στόχο την οργάνωση ενός κινήματος που θα σκόπευε στη δημιουργία ενός νέου τουρκικού εθνικού κράτους.
Τα συνέδρια του κινήματος και η διατύπωση της εθνική διακήρυξης:
· Τα συνέδρια πραγματοποιήθηκαν το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 1919, στο Ερζερούμ και στη Σεβάστεια.
· Συμμετείχαν αντιπρόσωποι τουρκικών οργανώσεων αντίστασης από όλη τη χώρα.
· Έγιναν αποδεκτοί οι στόχοι που είχαν διατυπωθεί στην Αμάσεια και ηγέτης αναδείχτηκε ο Κεμάλ.
· Συντάχτηκε η εθνική διακήρυξη, δηλαδή ένα πολιτικό πρόγραμμα αγώνα των Τούρκων για την ανεξαρτησία τους.
· Ο Σουλτάνος και οι Δυνάμεις αντιμετώπισαν το κίνημα ως ανταρσία και το καταδίκασαν.
Η νίκη των Κεμαλικών στις εκλογές και η Α΄ Μεγάλη Εθνοσυνέλευση:
· Ο Κεμάλ όρισε ως έδρα του κινήματος την Άγκυρα.
· Οι Κεμαλικοί στις γενικές εκλογές κέρδισαν την πλειοψηφία στην οθωμανική Βουλή, η οποία υιοθέτησε την εθνική διακήρυξη, που ονομάστηκε από τότε Εθνικό Συμβόλαιο.
· Οι Βρετανοί διέλυσαν τη Βουλή στην Κωνσταντινούπολη.
· Ο Κεμάλ συγκάλεσε την Α΄ Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας στην Άγκυρα, όπου ψηφίστηκε το νέο σύνταγμα, σύμφωνα με το οποίο:
Ø η χώρα θα ονομαζόταν Τουρκία,
Ø καταργούνταν ο θρησκευτικός χαρακτήρας του κράτους και θεσπιζόταν το κοσμικό κράτος,
Ø η εκτελεστική εξουσία ασκούνταν από τη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση.
· Ο Κεμάλ αναδείχτηκε αρχηγός του κράτους και πρωθυπουργός.
Οι ενέργειες των Κεμαλικών στη Μικρά Ασία
· Αφού διέλυσαν το Ποντοαρμενικό κράτος (Νοέμ. 1920), οι Κεμαλικοί στράφηκαν στη Μικρά Ασία.
· Η μικρασιατική εκστρατεία εξελίχθηκε σε σύγκρουση δύο αντίπαλων εθνικών στρατών, του ελληνικού και του τουρκικού.
