https://www.schooltime.gr/2013/10/30/ekfrasi-ekthesi-a-likeiou-sxediagrammata-kritiria-dorean-voithima-xloptsioudis-ekdoseis-schooltime-gr/
ΑΓΑΠΗ
Ορισμός:
Είναι το συναίσθημα της συμπάθειας και της αφοσίωσης σε κάποιο πρόσωπο ή πράγμα. Είναι ο ισχυρός ψυχικός δεσμός που ενώνει τους ανθρώπους, τους οδηγεί στην τελείωση και δημιουργεί ανώτερα και ωφέλιμα έργα.
Μορφές αγάπης
Αγάπη προς τους γονείς Αγάπη για τα αδέρφια Αγάπη για το/τη σύζυγο Αγάπη προς τους φίλους Αγάπη για την πατρίδα Αγάπη προς τον Θεό Αγάπη προς τον πλησίον Αγάπη για τον εαυτό μας Αγάπη για την επιστήμη, τον πολιτισμό Αγάπη για την φύση-περιβάλλον Αγάπη στη φιλομάθεια και την αληθινή γνώση Αγάπη για την ειρήνη
Χαρακτηριστικά της αγάπης
Καθολική: όταν προσφέρεται ανεξαίρετα σε όλους τους ανθρώπους, χωρίς διακρίσεις και ιδιοτελή κίνητρα.
Πλήρης: χωρίς σκοπιμότητες, να φθάνει μέχρι την αυτοθυσία.
Η ανιδιοτέλεια-αγνότητα: αγάπη αγνή, χωρίς συμφέρον και υπολογισμό, χωρίς την προσδοκία της ανταπόδοσης.
Έμπρακτη-ενεργητική αγάπη: η αγάπη αποτελεί βίωμα και εκφράζεται σε πράξη
επικρατούν η βία, η εγκληματικότητα, τα ναρκωτικά, η απάτη. η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα για το μέλλον δεν αφήνουν θέση στην αγάπη. ο άνθρωπος αποξενώνεται από τους άλλους. στην κοινωνία επικρατεί η εκμετάλλευση, που σημαίνει πως λείπει η αγάπη, γιατί ο άνθρωπος δεν αποτελεί πια αξία, αλλά αντικείμενο προς αγορά και πώληση. η καταναλωτική κοινωνία κάνει τον άνθρωπο υλιστή, πλεονέκτη και αδιάφορο για τους άλλους. απουσιάζει το πνεύμα συνεργασίας και αλληλοβοήθειας. ο τεχνικός πολιτισμός άλλαξε τη δομή της κοινωνίας, τους τρόπους ζωής του ανθρώπου, τα ήθη και έθιμα. υπάρχει έλλειψη ιδανικών και υψηλών στόχων, που δίνουν νόημα στην αγάπη και τη ζωή.
Αποτελέσματα της αγάπης
- εξασφαλίζει τη σταθερότητα και την ισορροπία στη ζωή, την κάνει ομαλή, δημιουργική, ειρηνική. - διώχνει από την ψυχή του ανθρώπου κάθε κακία και τη γεμίζει με καλοσύνη. - δημιουργεί έργα (νοσοκομεία, γηροκομεία κτλ.). - καταπολεμά την κοινωνική αθλιότητα και απαλύνει τον πόνο και τη θλίψη των ατόμων. - συντελεί στην αρμονική συμβίωση των ατόμων στις μεγάλες κοινωνικές ομάδες. - αποτελεί δύναμη δημιουργίας και ολοκλήρωσης. - θεμελιώνει την ειρήνη ανάμεσα στους ανθρώπους και τους λαούς. - καλλιεργεί το πνεύμα της θυσίας και της αυταπάρνησης. - δημιουργεί τη συνεργασία, φέρνει την ομόνοια μεταξύ των μελών μιας κοινωνίας. - απαλλάσσει τον άνθρωπο από τα πάθη και τις αδυναμίες. - προάγει ηθικά τον άνθρωπο, γιατί παραμερίζει τον εγωισμό και το συμφέρον, καταπολεμά τα πάθη και τα μίση.
Η έλλειψη της αγάπης
Όταν λείπει η αγάπη:
α) κυριαρχεί το μίσος και η κοινωνία μεταβάλλεται σε ζούγκλα. β) επικρατεί το δίκαιο του ισχυρότερου. γ) σημειώνεται οπισθοδρόμηση πολιτισμού. δ) κυριαρχούν τα κατώτερα πάθη, τα ένστικτα με καταστρεπτικές συνέπειες για τους άλλους. ε) επικρατεί το ατομικό συμφέρον σε βάρος του γενικού.
Προϋποθέσεις για την κατάκτηση της αγάπης
παιδεία ορθή αγωγή από την οικογένεια, το σχολείο, το κοινωνικό περιβάλλον αγώνας για την καταπολέμηση του εγωισμού καλλιέργεια κοινωνικών αρετών και φιλανθρωπικών συναισθημάτων
Ορισμός:
Είναι το συναίσθημα της συμπάθειας και της αφοσίωσης σε κάποιο πρόσωπο ή πράγμα. Είναι ο ισχυρός ψυχικός δεσμός που ενώνει τους ανθρώπους, τους οδηγεί στην τελείωση και δημιουργεί ανώτερα και ωφέλιμα έργα.
Μορφές αγάπης
Αγάπη προς τους γονείς Αγάπη για τα αδέρφια Αγάπη για το/τη σύζυγο Αγάπη προς τους φίλους Αγάπη για την πατρίδα Αγάπη προς τον Θεό Αγάπη προς τον πλησίον Αγάπη για τον εαυτό μας Αγάπη για την επιστήμη, τον πολιτισμό Αγάπη για την φύση-περιβάλλον Αγάπη στη φιλομάθεια και την αληθινή γνώση Αγάπη για την ειρήνη
Χαρακτηριστικά της αγάπης
Καθολική: όταν προσφέρεται ανεξαίρετα σε όλους τους ανθρώπους, χωρίς διακρίσεις και ιδιοτελή κίνητρα.
Πλήρης: χωρίς σκοπιμότητες, να φθάνει μέχρι την αυτοθυσία.
Η ανιδιοτέλεια-αγνότητα: αγάπη αγνή, χωρίς συμφέρον και υπολογισμό, χωρίς την προσδοκία της ανταπόδοσης.
Έμπρακτη-ενεργητική αγάπη: η αγάπη αποτελεί βίωμα και εκφράζεται σε πράξη
επικρατούν η βία, η εγκληματικότητα, τα ναρκωτικά, η απάτη. η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα για το μέλλον δεν αφήνουν θέση στην αγάπη. ο άνθρωπος αποξενώνεται από τους άλλους. στην κοινωνία επικρατεί η εκμετάλλευση, που σημαίνει πως λείπει η αγάπη, γιατί ο άνθρωπος δεν αποτελεί πια αξία, αλλά αντικείμενο προς αγορά και πώληση. η καταναλωτική κοινωνία κάνει τον άνθρωπο υλιστή, πλεονέκτη και αδιάφορο για τους άλλους. απουσιάζει το πνεύμα συνεργασίας και αλληλοβοήθειας. ο τεχνικός πολιτισμός άλλαξε τη δομή της κοινωνίας, τους τρόπους ζωής του ανθρώπου, τα ήθη και έθιμα. υπάρχει έλλειψη ιδανικών και υψηλών στόχων, που δίνουν νόημα στην αγάπη και τη ζωή.
Αποτελέσματα της αγάπης
- εξασφαλίζει τη σταθερότητα και την ισορροπία στη ζωή, την κάνει ομαλή, δημιουργική, ειρηνική. - διώχνει από την ψυχή του ανθρώπου κάθε κακία και τη γεμίζει με καλοσύνη. - δημιουργεί έργα (νοσοκομεία, γηροκομεία κτλ.). - καταπολεμά την κοινωνική αθλιότητα και απαλύνει τον πόνο και τη θλίψη των ατόμων. - συντελεί στην αρμονική συμβίωση των ατόμων στις μεγάλες κοινωνικές ομάδες. - αποτελεί δύναμη δημιουργίας και ολοκλήρωσης. - θεμελιώνει την ειρήνη ανάμεσα στους ανθρώπους και τους λαούς. - καλλιεργεί το πνεύμα της θυσίας και της αυταπάρνησης. - δημιουργεί τη συνεργασία, φέρνει την ομόνοια μεταξύ των μελών μιας κοινωνίας. - απαλλάσσει τον άνθρωπο από τα πάθη και τις αδυναμίες. - προάγει ηθικά τον άνθρωπο, γιατί παραμερίζει τον εγωισμό και το συμφέρον, καταπολεμά τα πάθη και τα μίση.
Η έλλειψη της αγάπης
Όταν λείπει η αγάπη:
α) κυριαρχεί το μίσος και η κοινωνία μεταβάλλεται σε ζούγκλα. β) επικρατεί το δίκαιο του ισχυρότερου. γ) σημειώνεται οπισθοδρόμηση πολιτισμού. δ) κυριαρχούν τα κατώτερα πάθη, τα ένστικτα με καταστρεπτικές συνέπειες για τους άλλους. ε) επικρατεί το ατομικό συμφέρον σε βάρος του γενικού.
Προϋποθέσεις για την κατάκτηση της αγάπης
παιδεία ορθή αγωγή από την οικογένεια, το σχολείο, το κοινωνικό περιβάλλον αγώνας για την καταπολέμηση του εγωισμού καλλιέργεια κοινωνικών αρετών και φιλανθρωπικών συναισθημάτων
ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ
Ορισμός:
Είναι η αδυναμία του ατόμου να διαβάζει , να γράφει και να κατανοεί το περιεχόμενο ενός απλού κειμένου, αλλά και η γενικότερη αδυναμία του να αντιλαμβάνεται τα προβλήματα και της ιδιαίτερες συνθήκες του περιβάλλοντος, μέσα στο οποίο ζει, καθώς και να έχει σαφή αντίληψη των πολιτικών δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών του.
Πρόλογος:
Ο εικοστός πρώτος αιώνας έχει χαρακτηριστεί ως αιώνας της πληροφορίας. Κι ενώ η τεχνολογία έχει κάνει τέτοια πρόοδο σε πολλές χώρες του κόσμου, ακόμα και σήμερα, υπάρχουν εκατομμύρια αναλφάβητοι. Το ίδιο όμως πρόβλημα παρατηρείται και στις λεγόμενες ανεπτυγμένες κοινωνίες. Κι όμως ο αναλφαβητισμός αποτελεί ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα.
ΜΟΡΦΕΣ
1. Οργανικός αναλφαβητισμός
: Αναφέρεται σε άτομα που δε φοίτησαν στο σχολείο και δε γνωρίζουν καθόλου γραφή και ανάγνωση.
2. Λειτουργικός αναλφαβητισμός:
Αναφέρεται σε άτομα που γνωρίζουν ανάγνωση, αλλά όχι γραφή, καθώς και σε άτομα τα οποία έμαθαν να διαβάζουν και να γράφουν, αλλά στη συνέχεια, για διάφορους λόγους, έχασαν την ικανότητα αυτή.
Σήμερα, λειτουργικός αναλφαβητισμός θεωρείται η αδυναμία του ανθρώπου να κατανοήσει απλά και καθημερινά γεγονότα ( πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά).
Η μορφή αυτή του αναλφαβητισμού, είναι ανεξάρτητη από την τυπική μόρφωση και αφορά κάθε κοινωνικό στρώμα.
ΑΙΤΙΑ
Πρόωρη εγκατάλειψη του σχολικού περιβάλλοντος από τα παιδιά φτωχότερων οικογενειών λόγω οικονομικών προβλημάτων. Αδιαφορία της πολιτείας για την εφαρμογή της βασικής υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Προκαταλήψεις, κοινωνικός και φυλετικός ρατσισμός. Ύπαρξη ανελεύθερων και αντιδημοκρατικών καθεστώτων. Κοινωνικές ανισότητες. Η άνιση αντιμετώπιση των δύο φύλων. Έλλειψη ολοκληρωμένων προγραμμάτων λαϊκής επιμόρφωσης. Αδιαφορία για την ίδρυση ειδικών σχολείων για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Έλλειψη των απαιτούμενων κονδυλίων για την εκπαίδευση Το ελλιπές, αναχρονιστικό και μη ελκυστικό περιεχόμενό της εκπαίδευσης. Η έλλειψη παιδαγωγικής κατάρτισης των εκπαιδευτικών. Οι διαρκείς πόλεμοι σε μία χώρα. Η μη ύπαρξη σχολείων σε ορεινές, δυσπρόσιτες και απομακρυσμένες περιοχές. Το ρεύμα της μετανάστευσης των τελευταίων ετών.
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
Κοινωνικό φαινόμενο
• τη στιγμή που ο άνθρωπος κατασκευάζει και εφευρίσκει μηχανήματα που μπορούν να κάνουν τη ζωή του ευκολότερη υπάρχουν κάποιοι δεν έχουν τη δυνατότητα ούτε καν να υπογράψουν. • ρατσισμός και απομόνωση των ανθρώπων εκείνων που είναι αγράμματοι. • αμάθεια: η αμάθεια είναι η χειρότερη σκλαβιά. • δεν αναπτύσσεται η κριτική ικανότητα. • φανατισμός (εξαιτίας της αδυναμίας κριτικής σκέψης και άγνοιας). • απομόνωση της επαρχίας και ενίσχυση της αστυφιλίας με την ερήμωση της υπαίθρου.
Πολιτικό πρόβλημα
• αναστέλλει τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά. • αποτελεί εμπόδιο για την ανάπτυξη συμμετοχικών θεσμών. • ενισχύεται ο φανατισμός/μισαλλοδοξία. • οι πολίτες χειραγωγούνται, πέφτουν θύματα προπαγάνδας και λαϊκισμού.
Πολιτιστικό πρόβλημα
Ο αγράμματος άνθρωπος δεν είναι σε θέση να καταλάβει ούτε τις νέες μορφές τέχνης, αλλά μένει προσκολλημένος στην Παράδοση.
ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Έλεγχος της πολιτείας και υποχρεωτική εκπαίδευση με πρακτικά μέσα ως και το λύκειο, χτίσιμο σχολείων σε απομακρυσμένες περιοχές και αποστολή εκπαιδευτικών. Στήριξη των αδύναμων μαθητών (ενισχυτική διδασκαλία) ώστε να μην εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο. Καλλιέργεια της κριτικής σκέψης, ώστε να αποφεύγεται η στείρα αποστήθιση, που αποτελεί το βασικό στοιχείο χαμηλών βαθμολογιών. Να καταρτιστούν ειδικά προγράμματα και να δημιουργηθούν νέοι θεσμοί όπως
α) κέντρα αναλφάβητων. β) περισσότερα νυχτερινά σχολεία, ώστε να φοιτούν οι εργαζόμενοι. Η πολιτεία να υποστηρίξει οικονομικά τις οικογένειες που αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης, ώστε να αποδεσμεύσει τα νεαρά μέλη της από κάθε απασχόληση.
Αναβάθμιση του ρόλου του ΟΗΕ για την αντιμετώπιση του προβλήματος κυρίως στις τριτοκοσμικές χώρες. Να καλλιεργηθεί η κριτική ικανότητα απαιτούνται: συγγραφή κατάλληλων εγχειριδίων, ώστε να αποκτήσουν οι μαθητές ολοκληρωμένη εικόνα για το αντικείμενο γνώσης. διάλογος, ως μέσο προσέγγισης της αλήθειας και όχι απλώς μετάδοση γνώσεων. όχι δασκαλοκεντρισμός.
Επίλογος:
Ο αναλφαβητισμός αποτελεί σήμερα ένα σοβαρότατο κοινωνικό και πολιτικό πρόβλημα. Ειδικά στον αιώνα που ζούμε, το φαινόμενο αυτό ουσιαστικά αποτελεί ένα στοιχείο διάλυσης και καθυστέρησης της κοινωνίας.
Ορισμός:
Είναι η αδυναμία του ατόμου να διαβάζει , να γράφει και να κατανοεί το περιεχόμενο ενός απλού κειμένου, αλλά και η γενικότερη αδυναμία του να αντιλαμβάνεται τα προβλήματα και της ιδιαίτερες συνθήκες του περιβάλλοντος, μέσα στο οποίο ζει, καθώς και να έχει σαφή αντίληψη των πολιτικών δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών του.
Πρόλογος:
Ο εικοστός πρώτος αιώνας έχει χαρακτηριστεί ως αιώνας της πληροφορίας. Κι ενώ η τεχνολογία έχει κάνει τέτοια πρόοδο σε πολλές χώρες του κόσμου, ακόμα και σήμερα, υπάρχουν εκατομμύρια αναλφάβητοι. Το ίδιο όμως πρόβλημα παρατηρείται και στις λεγόμενες ανεπτυγμένες κοινωνίες. Κι όμως ο αναλφαβητισμός αποτελεί ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα.
ΜΟΡΦΕΣ
1. Οργανικός αναλφαβητισμός
: Αναφέρεται σε άτομα που δε φοίτησαν στο σχολείο και δε γνωρίζουν καθόλου γραφή και ανάγνωση.
2. Λειτουργικός αναλφαβητισμός:
Αναφέρεται σε άτομα που γνωρίζουν ανάγνωση, αλλά όχι γραφή, καθώς και σε άτομα τα οποία έμαθαν να διαβάζουν και να γράφουν, αλλά στη συνέχεια, για διάφορους λόγους, έχασαν την ικανότητα αυτή.
Σήμερα, λειτουργικός αναλφαβητισμός θεωρείται η αδυναμία του ανθρώπου να κατανοήσει απλά και καθημερινά γεγονότα ( πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά).
Η μορφή αυτή του αναλφαβητισμού, είναι ανεξάρτητη από την τυπική μόρφωση και αφορά κάθε κοινωνικό στρώμα.
ΑΙΤΙΑ
Πρόωρη εγκατάλειψη του σχολικού περιβάλλοντος από τα παιδιά φτωχότερων οικογενειών λόγω οικονομικών προβλημάτων. Αδιαφορία της πολιτείας για την εφαρμογή της βασικής υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Προκαταλήψεις, κοινωνικός και φυλετικός ρατσισμός. Ύπαρξη ανελεύθερων και αντιδημοκρατικών καθεστώτων. Κοινωνικές ανισότητες. Η άνιση αντιμετώπιση των δύο φύλων. Έλλειψη ολοκληρωμένων προγραμμάτων λαϊκής επιμόρφωσης. Αδιαφορία για την ίδρυση ειδικών σχολείων για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Έλλειψη των απαιτούμενων κονδυλίων για την εκπαίδευση Το ελλιπές, αναχρονιστικό και μη ελκυστικό περιεχόμενό της εκπαίδευσης. Η έλλειψη παιδαγωγικής κατάρτισης των εκπαιδευτικών. Οι διαρκείς πόλεμοι σε μία χώρα. Η μη ύπαρξη σχολείων σε ορεινές, δυσπρόσιτες και απομακρυσμένες περιοχές. Το ρεύμα της μετανάστευσης των τελευταίων ετών.
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
Κοινωνικό φαινόμενο
• τη στιγμή που ο άνθρωπος κατασκευάζει και εφευρίσκει μηχανήματα που μπορούν να κάνουν τη ζωή του ευκολότερη υπάρχουν κάποιοι δεν έχουν τη δυνατότητα ούτε καν να υπογράψουν. • ρατσισμός και απομόνωση των ανθρώπων εκείνων που είναι αγράμματοι. • αμάθεια: η αμάθεια είναι η χειρότερη σκλαβιά. • δεν αναπτύσσεται η κριτική ικανότητα. • φανατισμός (εξαιτίας της αδυναμίας κριτικής σκέψης και άγνοιας). • απομόνωση της επαρχίας και ενίσχυση της αστυφιλίας με την ερήμωση της υπαίθρου.
Πολιτικό πρόβλημα
• αναστέλλει τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά. • αποτελεί εμπόδιο για την ανάπτυξη συμμετοχικών θεσμών. • ενισχύεται ο φανατισμός/μισαλλοδοξία. • οι πολίτες χειραγωγούνται, πέφτουν θύματα προπαγάνδας και λαϊκισμού.
Πολιτιστικό πρόβλημα
Ο αγράμματος άνθρωπος δεν είναι σε θέση να καταλάβει ούτε τις νέες μορφές τέχνης, αλλά μένει προσκολλημένος στην Παράδοση.
ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Έλεγχος της πολιτείας και υποχρεωτική εκπαίδευση με πρακτικά μέσα ως και το λύκειο, χτίσιμο σχολείων σε απομακρυσμένες περιοχές και αποστολή εκπαιδευτικών. Στήριξη των αδύναμων μαθητών (ενισχυτική διδασκαλία) ώστε να μην εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο. Καλλιέργεια της κριτικής σκέψης, ώστε να αποφεύγεται η στείρα αποστήθιση, που αποτελεί το βασικό στοιχείο χαμηλών βαθμολογιών. Να καταρτιστούν ειδικά προγράμματα και να δημιουργηθούν νέοι θεσμοί όπως
α) κέντρα αναλφάβητων. β) περισσότερα νυχτερινά σχολεία, ώστε να φοιτούν οι εργαζόμενοι. Η πολιτεία να υποστηρίξει οικονομικά τις οικογένειες που αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης, ώστε να αποδεσμεύσει τα νεαρά μέλη της από κάθε απασχόληση.
Αναβάθμιση του ρόλου του ΟΗΕ για την αντιμετώπιση του προβλήματος κυρίως στις τριτοκοσμικές χώρες. Να καλλιεργηθεί η κριτική ικανότητα απαιτούνται: συγγραφή κατάλληλων εγχειριδίων, ώστε να αποκτήσουν οι μαθητές ολοκληρωμένη εικόνα για το αντικείμενο γνώσης. διάλογος, ως μέσο προσέγγισης της αλήθειας και όχι απλώς μετάδοση γνώσεων. όχι δασκαλοκεντρισμός.
Επίλογος:
Ο αναλφαβητισμός αποτελεί σήμερα ένα σοβαρότατο κοινωνικό και πολιτικό πρόβλημα. Ειδικά στον αιώνα που ζούμε, το φαινόμενο αυτό ουσιαστικά αποτελεί ένα στοιχείο διάλυσης και καθυστέρησης της κοινωνίας.
ΓΛΩΣΣΑ - ΛΟΓΟΣ
Ορισμός:
Είναι ο κώδικας σημείων ορισμένης μορφής(γλωσσικής) με τα οποία επιτυγχάνεται η επικοινωνία των μελών μίας γλωσσικής κοινότητας.
Οι λειτουργίες της γλώσσας
Επικοινωνούν οι άνθρωποι μεταξύ τους, ορίζουν έννοιες, πείθονται, διαφωνούν. Είναι βασικός παράγοντας ανάπτυξης των διανοητικών δυνατοτήτων του ανθρώπου. H κοινότητα είναι και εθνική κοινότητα με: τον Πολιτισμό της, την τέχνη, τις αξίες, το ήθος, τις παραδόσεις, τα οράματά της. Είναι έντεχνος λόγος, ποίηση, πεζογραφία, δράμα, ρητορεία: ως έκφραση συναισθημάτων, ως μέσο διαπαιδαγώγησης, ως μέσο πειθούς, διεκδίκησης κ.α.
Τα χαρακτηριστικά της Ελληνικής γλώσσας
Έχει μακραίωνη και ενιαία παράδοση. Λεξιλογικός πλούτος. Με αυτήν ορίστηκαν επιστημονικές έννοιες – κοινωνικά και πολιτικά φαινόμενα. Ελληνικές λέξεις αποτελούν επιστημονικές και πολιτικές ορολογίες διεθνώς. Με αυτήν εκφράστηκαν αριστουργήματα της παγκόσμιας γραμματείας. Έχει μουσικότητα και πολυσημία.
Η Γλωσσική ένδεια είναι:
-Η άγνοια του λεξιλογικού πλούτου. -Τα λεκτικά σφάλματα: (ακυριολεξία, γραμματικά-συντακτικά λάθη κ.α.). -Η αδυναμία οργάνωσης και έκφρασης σκέψεων.
Οι αιτίες της γλωσσικής ένδειας είναι:
1. Ανεπάρκεια της προσφερόμενης γλωσσικής παιδείας. Η κακή οργάνωση της γλωσσικής διδασκαλίας έχει ως συνέπεια ο μαθητής να μην κατανοεί ούτε να προσεγγίζει σωστά τα γλωσσο-εκφραστικά στοιχεία ούτε να αφομοιώνει το γλωσσικό πλούτο των λογοτεχνικών κειμένων.
2. Η υιοθέτηση ξένων λέξεων και φράσεων. ( από τα ΜΜΕ, τη μουσική, τον κινηματογράφο που χρησιμοποιούνται μάλιστα στην καθημερινή επικοινωνία.
3. Ο παραγκωνισμός του βιβλίου. Έλλειψη ελεύθερου χρόνου και διάθεσης για γνήσια ψυχαγωγία.
4. Το κλίμα απομόνωσης και ατομικισμού που υπάρχει σήμερα. Οι σχέσεις ως ένα μεγάλο βαθμό τυπικές και συμβατικές συνιστούν μια απρόσωπη επικοινωνία που εξυπηρετεί μόνο τα βασικά.
5. Τα λεξιλόγιο που προβάλλεται από πολλά ΜΜΕ. ( από τα ΜΜΕ, τη μουσική, τον κινηματογράφο που χρησιμοποιούνται μάλιστα στην καθημερινή επικοινωνία.
6. Η χρήση της γλώσσας ως μέσο παραπλάνησης και απόκρυψης της αλήθειας. Πχ. Στην πολιτική ζωή. Η <<ξύλινη γλώσσα>> η οποία δεν παράγει προβληματισμούς, αντίθετα αναπαράγει τις ιδεολογικές αρχές.
Επικρατούν οι λαικίστικες συνθηματικές εκφράσεις, δημαγωγικής σκοπιμότητας.
Τρόποι αντιμετώπισης του γλωσσικού προβλήματος
Απ’ το κοινωνικό του περιβάλλον.
Η οικογένεια η οποία μπορεί να αποτελέσει πρωταρχικό παράγοντα γλωσσικής καλλιέργειας του νέου . Είναι ανάγκη να παρέχει τα κατάλληλα πνευματικά ερεθίσματα στα νεαρά μέλη της. Να ασκεί ορθή γλωσσική αγωγή μέσα από την καθημερινή επικοινωνία και το διάλογο. Να καλλιεργεί την αγάπη για το βιβλίο γενικότερα, όχι μόνο για την επαγγελματική αποκατάσταση.
Απ’ το Σχολείο.
Να καταστήσει γνωστή τη γλώσσα σε όλη την ιστορική της αναδρομή και να αναδείξει με ελκυστικό και προσιτό τρόπο το λεξιλογικό της πλούτο και κυρίως τη λειτουργικότητα της στην καθημερινή επικοινωνία.
Από τα ΜΜΕ.
Να συμπεριλάβουν στο πρόγραμμα τους ειδικές εκπομπές, σχετικές με τη γλώσσα, να συνδυαστεί η γλωσσική άσκηση με την ψυχαγωγία. Να περιορίσουν τις ξενόγλωσσες τηλεοπτικές σειρές ή να τις μεταγλωττίσουν με επιλεγμένες μεταφραστικές αποδόσεις.
Από την πολιτεία.
Πρέπει να εμπλουτίσει τις βιβλιοθήκες με νέα βιβλία, ώστε να προσελκύσουν ένα μεγάλο μέρος των πολιτών. Να μεριμνήσει για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού μέσα από ειδικά προγράμματα, όπως αυτά των ανοιχτών πανεπιστημίων.
Από το ίδιο το άτομο..
Να συνειδητοποιήσει την αξία της γλώσσας για την ορθή έκφραση σκέψεων, συναισθημάτων αλλά και τη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας. Μέσω της αυτομόρφωσης και της αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου για ανάγνωση βιβλίων μπορεί να βελτιώσει σε σημαντικό βαθμό τη γλωσσική του κατάρτιση.
Ορισμός:
Είναι ο κώδικας σημείων ορισμένης μορφής(γλωσσικής) με τα οποία επιτυγχάνεται η επικοινωνία των μελών μίας γλωσσικής κοινότητας.
Οι λειτουργίες της γλώσσας
Επικοινωνούν οι άνθρωποι μεταξύ τους, ορίζουν έννοιες, πείθονται, διαφωνούν. Είναι βασικός παράγοντας ανάπτυξης των διανοητικών δυνατοτήτων του ανθρώπου. H κοινότητα είναι και εθνική κοινότητα με: τον Πολιτισμό της, την τέχνη, τις αξίες, το ήθος, τις παραδόσεις, τα οράματά της. Είναι έντεχνος λόγος, ποίηση, πεζογραφία, δράμα, ρητορεία: ως έκφραση συναισθημάτων, ως μέσο διαπαιδαγώγησης, ως μέσο πειθούς, διεκδίκησης κ.α.
Τα χαρακτηριστικά της Ελληνικής γλώσσας
Έχει μακραίωνη και ενιαία παράδοση. Λεξιλογικός πλούτος. Με αυτήν ορίστηκαν επιστημονικές έννοιες – κοινωνικά και πολιτικά φαινόμενα. Ελληνικές λέξεις αποτελούν επιστημονικές και πολιτικές ορολογίες διεθνώς. Με αυτήν εκφράστηκαν αριστουργήματα της παγκόσμιας γραμματείας. Έχει μουσικότητα και πολυσημία.
Η Γλωσσική ένδεια είναι:
-Η άγνοια του λεξιλογικού πλούτου. -Τα λεκτικά σφάλματα: (ακυριολεξία, γραμματικά-συντακτικά λάθη κ.α.). -Η αδυναμία οργάνωσης και έκφρασης σκέψεων.
Οι αιτίες της γλωσσικής ένδειας είναι:
1. Ανεπάρκεια της προσφερόμενης γλωσσικής παιδείας. Η κακή οργάνωση της γλωσσικής διδασκαλίας έχει ως συνέπεια ο μαθητής να μην κατανοεί ούτε να προσεγγίζει σωστά τα γλωσσο-εκφραστικά στοιχεία ούτε να αφομοιώνει το γλωσσικό πλούτο των λογοτεχνικών κειμένων.
2. Η υιοθέτηση ξένων λέξεων και φράσεων. ( από τα ΜΜΕ, τη μουσική, τον κινηματογράφο που χρησιμοποιούνται μάλιστα στην καθημερινή επικοινωνία.
3. Ο παραγκωνισμός του βιβλίου. Έλλειψη ελεύθερου χρόνου και διάθεσης για γνήσια ψυχαγωγία.
4. Το κλίμα απομόνωσης και ατομικισμού που υπάρχει σήμερα. Οι σχέσεις ως ένα μεγάλο βαθμό τυπικές και συμβατικές συνιστούν μια απρόσωπη επικοινωνία που εξυπηρετεί μόνο τα βασικά.
5. Τα λεξιλόγιο που προβάλλεται από πολλά ΜΜΕ. ( από τα ΜΜΕ, τη μουσική, τον κινηματογράφο που χρησιμοποιούνται μάλιστα στην καθημερινή επικοινωνία.
6. Η χρήση της γλώσσας ως μέσο παραπλάνησης και απόκρυψης της αλήθειας. Πχ. Στην πολιτική ζωή. Η <<ξύλινη γλώσσα>> η οποία δεν παράγει προβληματισμούς, αντίθετα αναπαράγει τις ιδεολογικές αρχές.
Επικρατούν οι λαικίστικες συνθηματικές εκφράσεις, δημαγωγικής σκοπιμότητας.
Τρόποι αντιμετώπισης του γλωσσικού προβλήματος
Απ’ το κοινωνικό του περιβάλλον.
Η οικογένεια η οποία μπορεί να αποτελέσει πρωταρχικό παράγοντα γλωσσικής καλλιέργειας του νέου . Είναι ανάγκη να παρέχει τα κατάλληλα πνευματικά ερεθίσματα στα νεαρά μέλη της. Να ασκεί ορθή γλωσσική αγωγή μέσα από την καθημερινή επικοινωνία και το διάλογο. Να καλλιεργεί την αγάπη για το βιβλίο γενικότερα, όχι μόνο για την επαγγελματική αποκατάσταση.
Απ’ το Σχολείο.
Να καταστήσει γνωστή τη γλώσσα σε όλη την ιστορική της αναδρομή και να αναδείξει με ελκυστικό και προσιτό τρόπο το λεξιλογικό της πλούτο και κυρίως τη λειτουργικότητα της στην καθημερινή επικοινωνία.
Από τα ΜΜΕ.
Να συμπεριλάβουν στο πρόγραμμα τους ειδικές εκπομπές, σχετικές με τη γλώσσα, να συνδυαστεί η γλωσσική άσκηση με την ψυχαγωγία. Να περιορίσουν τις ξενόγλωσσες τηλεοπτικές σειρές ή να τις μεταγλωττίσουν με επιλεγμένες μεταφραστικές αποδόσεις.
Από την πολιτεία.
Πρέπει να εμπλουτίσει τις βιβλιοθήκες με νέα βιβλία, ώστε να προσελκύσουν ένα μεγάλο μέρος των πολιτών. Να μεριμνήσει για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού μέσα από ειδικά προγράμματα, όπως αυτά των ανοιχτών πανεπιστημίων.
Από το ίδιο το άτομο..
Να συνειδητοποιήσει την αξία της γλώσσας για την ορθή έκφραση σκέψεων, συναισθημάτων αλλά και τη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας. Μέσω της αυτομόρφωσης και της αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου για ανάγνωση βιβλίων μπορεί να βελτιώσει σε σημαντικό βαθμό τη γλωσσική του κατάρτιση.
ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ – ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ
ΘΕΤΙΚΑ
Επικοινωνία. Εύκολη πρόσβαση με ελάχιστο κόστος σε πληθώρα πληροφοριών. Δημιουργία νέων μορφών εργασίας (τηλεργασία). Δημιουργία νέων μορφών εμπορίου. Διευκόλυνση της διεξαγωγής της εκπαιδευτικής διαδικασίας - εκσυγχρονισμός της εκπαίδευσης. Συμβολή στον εκσυγχρονισμό της διοίκησης. Συμβολή στην επιστημονική έρευνα. Εξυπηρέτηση καθημερινών αναγκών - εξοικονόμηση ελεύθερου χρόνου. Διεύρυνση δυνατοτήτων στην ψυχαγωγία. ΑΡΝΗΤΙΚΑ
o Υποκατάσταση των ανθρώπινων σχέσεων. o Αμφισβητούμενη η αξιοπιστία και η αντικειμενικότητα των πληροφοριών. o Προπαγάνδα θέσεων και ιδεολογιών. o Χρήση και υιοθέτηση ξένου λεξιλογίου - αλλοίωση της ελληνικής γλώσσας. o Μη κατοχύρωση της πνευματικής ιδιοκτησίας και των δικαιωμάτων των χρηστών. o Ηλεκτρονικές απάτες. o Εθισμός και αποχαύνωση. o Διείσδυση στην προσωπική ζωή και τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών. o Απώλεια εργασιακών θέσεων. o Εσωστρέφεια - απομόνωση. o Δημιουργία ενός νέου προτύπου ζωής που θα θεωρεί ως δεδομένη τη θέαση των προσωπικών στιγμών του κάθε ατόμου και την παθητικότητα για τα τεκταινόμενα σε όλους τους τομείς της ζωής. o Διαμόρφωση της πεποίθησης ότι όλα είναι εύκολα και γίνονται με το πάτημα ενός πλήκτρου. o Ψυχολογικά προβλήματα.
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Παιδεία - εκπαιδευτικό σύστημα (εκπαιδευτικοί - δημιουργία μαθήματος για τους κινδύνους του διαδικτύου). Θέσπιση νόμων και θεσμών για την προστασία των χρηστών τόσο από τα κράτη όσο και από τους διεθνείς οργανισμούς ( Ευρωπαϊκή Ένωση, Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών). Οικογένεια. Ευαισθητοποίηση για τους κινδύνους της χρήσης του διαδικτύου από τα Μ.Μ.Ε. Κριτική σκέψη και ανάληψη της προσωπικής ευθύνης. Δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου.
ΘΕΤΙΚΑ
Επικοινωνία. Εύκολη πρόσβαση με ελάχιστο κόστος σε πληθώρα πληροφοριών. Δημιουργία νέων μορφών εργασίας (τηλεργασία). Δημιουργία νέων μορφών εμπορίου. Διευκόλυνση της διεξαγωγής της εκπαιδευτικής διαδικασίας - εκσυγχρονισμός της εκπαίδευσης. Συμβολή στον εκσυγχρονισμό της διοίκησης. Συμβολή στην επιστημονική έρευνα. Εξυπηρέτηση καθημερινών αναγκών - εξοικονόμηση ελεύθερου χρόνου. Διεύρυνση δυνατοτήτων στην ψυχαγωγία. ΑΡΝΗΤΙΚΑ
o Υποκατάσταση των ανθρώπινων σχέσεων. o Αμφισβητούμενη η αξιοπιστία και η αντικειμενικότητα των πληροφοριών. o Προπαγάνδα θέσεων και ιδεολογιών. o Χρήση και υιοθέτηση ξένου λεξιλογίου - αλλοίωση της ελληνικής γλώσσας. o Μη κατοχύρωση της πνευματικής ιδιοκτησίας και των δικαιωμάτων των χρηστών. o Ηλεκτρονικές απάτες. o Εθισμός και αποχαύνωση. o Διείσδυση στην προσωπική ζωή και τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών. o Απώλεια εργασιακών θέσεων. o Εσωστρέφεια - απομόνωση. o Δημιουργία ενός νέου προτύπου ζωής που θα θεωρεί ως δεδομένη τη θέαση των προσωπικών στιγμών του κάθε ατόμου και την παθητικότητα για τα τεκταινόμενα σε όλους τους τομείς της ζωής. o Διαμόρφωση της πεποίθησης ότι όλα είναι εύκολα και γίνονται με το πάτημα ενός πλήκτρου. o Ψυχολογικά προβλήματα.
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Παιδεία - εκπαιδευτικό σύστημα (εκπαιδευτικοί - δημιουργία μαθήματος για τους κινδύνους του διαδικτύου). Θέσπιση νόμων και θεσμών για την προστασία των χρηστών τόσο από τα κράτη όσο και από τους διεθνείς οργανισμούς ( Ευρωπαϊκή Ένωση, Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών). Οικογένεια. Ευαισθητοποίηση για τους κινδύνους της χρήσης του διαδικτύου από τα Μ.Μ.Ε. Κριτική σκέψη και ανάληψη της προσωπικής ευθύνης. Δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου.
ΔΙΑΛΟΓΟΣ
Ορισμός:
Η ουσιαστική επικοινωνία ανάμεσα σε δύο ή περισσότερους ανθρώπους για την ανταλλαγή ιδεών και απόψεων με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας, την εύρεση της αλήθειας και την επίλυση διαφορών. Aξία του διαλόγου
≈ Ο διάλογος καλλιεργεί τη δημοκρατία και την ελευθερία έκφρασης των απόψεών μας. ≈ Αναπτύσσεται ο πολιτισμός. Καλλιεργούνται οι Τέχνες και οι επιστήμες. Παράγεται επιστημονικό και παιδαγωγικό ήθος. ≈ Καλλιεργεί δημιουργικά την κριτική σκέψη και την ανεξαρτησία της σκέψης. ≈ Βοηθάει στη διατήρηση της ειρήνης (διάλογος διαφωνούντων κρατών).
ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ
- Δημοκρατία και ελευθερία. - Σεβασμός, μετριοπάθεια και ανεκτικότητα σε όλες τις απόψεις. - Αποδέσμευση από προκαταλήψεις, εγωισμούς και φανατισμό. - Έλλειψη εριστικού πνεύματος και ψυχική ηρεμία των διαλεγομένων. - Σαφής, ξεκάθαρος λόγος. - Γνώση του θέματος. - Ικανότητα επιχειρηματολογίας και τεκμηρίωσης των προσωπικών θέσεων.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΥ
α. Συνειδητοποίηση της αξίας του διαλόγου από το ίδιο το άτομο.
β. Συμμετοχή σε συλλογικές δραστηριότητες.
γ. Η οικογένεια.
δ. Η εκπαίδευση, με την υιοθέτηση του διαλόγου στη διδασκαλία.
ε. Τα ΜΜΕ. στ. Η ορθή λειτουργία της πολιτικής ζωής.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΚΦΥΛΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ
1. Η τάση επιβολής της προσωπικής άποψης.
2. Ο φανατισμός, ο δογματισμός, η εριστικότητα.
3. Η μοναξιά και ο σύγχρονος τρόπος ζωής.
4. Ο τεχνοκρατικός προσανατολισμός του εκπαιδευτικού συστήματος.
5. Ο ανταγωνισμός σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
6. Η χρήση στρατιωτικής και οικονομικής δύναμης αντί της διπλωματίας.
ΣΗΜΑΣΙΑ - ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ
Αφύπνιση του πνεύματος, όξυνση των νοητικών δυνατοτήτων και της κρίσης. Καταπολέμηση της πλάνης. Αλήθεια - αυτογνωσία. Δυνατότητα διαμόρφωσης ελεύθερης άποψης. Πραγμάτωση της έμφυτης κοινωνικής υπόστασης του ατόμου. Επίλυση των διαφορών. Διασφάλιση της ειρήνης. Ανάπτυξη πραγματικής φιλίας - διαπροσωπικών σχέσεων. Καλλιέργεια και προώθηση των ηθικών αρετών. Ολοκλήρωση της προσωπικότητας του ατόμου. Πολιτικοποίηση - Πραγμάτωση της δημοκρατίας σε ατομικό, εθνικό, παγκόσμιο επίπεδο. Απαλλαγή από εσωστρέφεια και μοναξιά. Οικονομική, τεχνολογική και επιστημονική πρόοδος. Κοινωνική γαλήνη. Απαλλαγή από μισαλλοδοξία και φανατισμό. Παιδεία - Εκπαίδευση - Γεφύρωση του χάσματος μεταξύ διδάσκοντα και διδασκόμενου. Εύρεση της αλήθειας. Πολιτισμικές ανταλλαγές. Απομάκρυνση από εθνικισμό και ρατσισμό. Επίλυση παγκοσμίων προβλημάτων. Πρόοδος και κατανόηση της τέχνης - Δημιουργία νέων τάσεων. Καλλιέργεια της γλώσσας. Καλλιέργεια του ανθρωπισμού. Άμβλυνση του απάνθρωπου ανταγωνισμού. ΕΠΙΛΟΓΟΣ:
Η κοινωνία της αλήθειας προϋποθέτει πάντα διάλογο. Ο μονόλογος είναι ακοινώνητος και αποτελεί εκτροπή από τη φυσική πορεία. Δυστυχώς σήμερα, ο μονόλογος χρησιμοποιείται στις περισσότερες μορφές του στην παιδεία, την κρατική διοίκηση και σχεδόν σε κάθε έκφραση της καθημερινότητας. Ο πραγματικός διάλογος θα έλυνε πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας, αν γινόταν με γνώμονα την αλήθεια και τη δημοκρατία
Ορισμός:
Η ουσιαστική επικοινωνία ανάμεσα σε δύο ή περισσότερους ανθρώπους για την ανταλλαγή ιδεών και απόψεων με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας, την εύρεση της αλήθειας και την επίλυση διαφορών. Aξία του διαλόγου
≈ Ο διάλογος καλλιεργεί τη δημοκρατία και την ελευθερία έκφρασης των απόψεών μας. ≈ Αναπτύσσεται ο πολιτισμός. Καλλιεργούνται οι Τέχνες και οι επιστήμες. Παράγεται επιστημονικό και παιδαγωγικό ήθος. ≈ Καλλιεργεί δημιουργικά την κριτική σκέψη και την ανεξαρτησία της σκέψης. ≈ Βοηθάει στη διατήρηση της ειρήνης (διάλογος διαφωνούντων κρατών).
ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ
- Δημοκρατία και ελευθερία. - Σεβασμός, μετριοπάθεια και ανεκτικότητα σε όλες τις απόψεις. - Αποδέσμευση από προκαταλήψεις, εγωισμούς και φανατισμό. - Έλλειψη εριστικού πνεύματος και ψυχική ηρεμία των διαλεγομένων. - Σαφής, ξεκάθαρος λόγος. - Γνώση του θέματος. - Ικανότητα επιχειρηματολογίας και τεκμηρίωσης των προσωπικών θέσεων.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΥ
α. Συνειδητοποίηση της αξίας του διαλόγου από το ίδιο το άτομο.
β. Συμμετοχή σε συλλογικές δραστηριότητες.
γ. Η οικογένεια.
δ. Η εκπαίδευση, με την υιοθέτηση του διαλόγου στη διδασκαλία.
ε. Τα ΜΜΕ. στ. Η ορθή λειτουργία της πολιτικής ζωής.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΚΦΥΛΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ
1. Η τάση επιβολής της προσωπικής άποψης.
2. Ο φανατισμός, ο δογματισμός, η εριστικότητα.
3. Η μοναξιά και ο σύγχρονος τρόπος ζωής.
4. Ο τεχνοκρατικός προσανατολισμός του εκπαιδευτικού συστήματος.
5. Ο ανταγωνισμός σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
6. Η χρήση στρατιωτικής και οικονομικής δύναμης αντί της διπλωματίας.
ΣΗΜΑΣΙΑ - ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ
Αφύπνιση του πνεύματος, όξυνση των νοητικών δυνατοτήτων και της κρίσης. Καταπολέμηση της πλάνης. Αλήθεια - αυτογνωσία. Δυνατότητα διαμόρφωσης ελεύθερης άποψης. Πραγμάτωση της έμφυτης κοινωνικής υπόστασης του ατόμου. Επίλυση των διαφορών. Διασφάλιση της ειρήνης. Ανάπτυξη πραγματικής φιλίας - διαπροσωπικών σχέσεων. Καλλιέργεια και προώθηση των ηθικών αρετών. Ολοκλήρωση της προσωπικότητας του ατόμου. Πολιτικοποίηση - Πραγμάτωση της δημοκρατίας σε ατομικό, εθνικό, παγκόσμιο επίπεδο. Απαλλαγή από εσωστρέφεια και μοναξιά. Οικονομική, τεχνολογική και επιστημονική πρόοδος. Κοινωνική γαλήνη. Απαλλαγή από μισαλλοδοξία και φανατισμό. Παιδεία - Εκπαίδευση - Γεφύρωση του χάσματος μεταξύ διδάσκοντα και διδασκόμενου. Εύρεση της αλήθειας. Πολιτισμικές ανταλλαγές. Απομάκρυνση από εθνικισμό και ρατσισμό. Επίλυση παγκοσμίων προβλημάτων. Πρόοδος και κατανόηση της τέχνης - Δημιουργία νέων τάσεων. Καλλιέργεια της γλώσσας. Καλλιέργεια του ανθρωπισμού. Άμβλυνση του απάνθρωπου ανταγωνισμού. ΕΠΙΛΟΓΟΣ:
Η κοινωνία της αλήθειας προϋποθέτει πάντα διάλογο. Ο μονόλογος είναι ακοινώνητος και αποτελεί εκτροπή από τη φυσική πορεία. Δυστυχώς σήμερα, ο μονόλογος χρησιμοποιείται στις περισσότερες μορφές του στην παιδεία, την κρατική διοίκηση και σχεδόν σε κάθε έκφραση της καθημερινότητας. Ο πραγματικός διάλογος θα έλυνε πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας, αν γινόταν με γνώμονα την αλήθεια και τη δημοκρατία
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ορισμός:
Η τεχνική της προβολής ενός μηνύματος, με σκοπό τη γνωστοποίηση των αρετών, των πλεονεκτημάτων ή του περιεχομένου ενός προϊόντος, μιας ιδέας ή ενός προσώπου.
ΣΤΟΧΟΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΩΝ ΜΗΝΥΜΑΤΩΝ
1. Να ελκύει την προσοχή του δέκτη.
2. Να προκαλεί το ενδιαφέρον του.
3. Να του δημιουργεί την επιθυμία να το αγοράσει.
4. Να τον οδηγεί στην αγορά του προϊόντος.
ΑΙΤΙΑ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ
- Αύξηση του κέρδους. - Ανταγωνισμός. - Τελειοποίηση του Τύπου. - Αστικός τρόπος ζωής. - Δημοκρατία.
ΘΕΤΙΚΑ
Ενημέρωση για προϊόντα. Ενημέρωση για κοινωνικά ζητήματα. Προτάσεις για πρόληψη διαφόρων νοσημάτων. Βοηθά στην αύξηση της παραγωγής και της κατανάλωσης. Βοηθά στην ανάπτυξη του εμπορίου. Συμβάλλει στη μείωση της ανεργίας μέσω της δημιουργίας νέων επαγγελμάτων και της αύξησης της παραγωγής προϊόντων. Βοηθά τα Μ.Μ.Ε. να είναι αδέσμευτα από την πολιτική εξουσία. Μέσω του ανταγωνισμού βελτιώνονται η ποιότητα και οι τιμές των προϊόντων, άρα και το ανθρώπινο επίπεδο ζωής.
ΑΡΝΗΤΙΚΑ
o Παραπληροφόρηση. o Προπαγάνδα. o Μαζοποίηση. o Πλύση εγκεφάλου. o Αποπροσανατολισμός από την πραγματικότητα. o Περιορισμός της κριτικής σκέψης. o Θεοποίηση της ύλης και της υπερκατανάλωσης. o Υποδούλωση του ατόμου σε πλασματικές ανάγκες. o Ανάδειξη του χρήματος σε υπέρτατη αξία. o Άγχος. o Αλλοίωση της γλώσσας από τη συνθηματολογία και τη χρήση ξένων λέξεων. Απομάκρυνση από την παράδοση, τη γλώσσα, την τέχνη. o Μεταβολή του πολίτη σε εύκολο θύμα της απληστίας του κεφαλαίου. o Κατάλυση της ελευθερίας της βούλησης. o Επιβάρυνση της τιμής των προϊόντων.
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΡΝΗΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ
Καθιέρωση ορίων και υποχρεώσεων προς τους διαφημιστές για σεβασμό της αλήθειας μέσω νόμων και κρατικών κανόνων.
Η διαφήμιση να στηρίζεται στις αρχές:
α. της αλήθειας. β. της αντικειμενικότητας. γ. του θεμιτού ανταγωνισμού. δ. του σεβασμού στις κοινωνικές και πολιτισμικές αξίες.
Το άτομο να αποφασίζει για τα πραγματικά απαραίτητα προϊόντα.
Συνειδητοποίηση ότι η ευτυχία δεν βρίσκεται στην κατανάλωση.
Ορισμός:
Η τεχνική της προβολής ενός μηνύματος, με σκοπό τη γνωστοποίηση των αρετών, των πλεονεκτημάτων ή του περιεχομένου ενός προϊόντος, μιας ιδέας ή ενός προσώπου.
ΣΤΟΧΟΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΩΝ ΜΗΝΥΜΑΤΩΝ
1. Να ελκύει την προσοχή του δέκτη.
2. Να προκαλεί το ενδιαφέρον του.
3. Να του δημιουργεί την επιθυμία να το αγοράσει.
4. Να τον οδηγεί στην αγορά του προϊόντος.
ΑΙΤΙΑ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ
- Αύξηση του κέρδους. - Ανταγωνισμός. - Τελειοποίηση του Τύπου. - Αστικός τρόπος ζωής. - Δημοκρατία.
ΘΕΤΙΚΑ
Ενημέρωση για προϊόντα. Ενημέρωση για κοινωνικά ζητήματα. Προτάσεις για πρόληψη διαφόρων νοσημάτων. Βοηθά στην αύξηση της παραγωγής και της κατανάλωσης. Βοηθά στην ανάπτυξη του εμπορίου. Συμβάλλει στη μείωση της ανεργίας μέσω της δημιουργίας νέων επαγγελμάτων και της αύξησης της παραγωγής προϊόντων. Βοηθά τα Μ.Μ.Ε. να είναι αδέσμευτα από την πολιτική εξουσία. Μέσω του ανταγωνισμού βελτιώνονται η ποιότητα και οι τιμές των προϊόντων, άρα και το ανθρώπινο επίπεδο ζωής.
ΑΡΝΗΤΙΚΑ
o Παραπληροφόρηση. o Προπαγάνδα. o Μαζοποίηση. o Πλύση εγκεφάλου. o Αποπροσανατολισμός από την πραγματικότητα. o Περιορισμός της κριτικής σκέψης. o Θεοποίηση της ύλης και της υπερκατανάλωσης. o Υποδούλωση του ατόμου σε πλασματικές ανάγκες. o Ανάδειξη του χρήματος σε υπέρτατη αξία. o Άγχος. o Αλλοίωση της γλώσσας από τη συνθηματολογία και τη χρήση ξένων λέξεων. Απομάκρυνση από την παράδοση, τη γλώσσα, την τέχνη. o Μεταβολή του πολίτη σε εύκολο θύμα της απληστίας του κεφαλαίου. o Κατάλυση της ελευθερίας της βούλησης. o Επιβάρυνση της τιμής των προϊόντων.
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΡΝΗΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ
Καθιέρωση ορίων και υποχρεώσεων προς τους διαφημιστές για σεβασμό της αλήθειας μέσω νόμων και κρατικών κανόνων.
Η διαφήμιση να στηρίζεται στις αρχές:
α. της αλήθειας. β. της αντικειμενικότητας. γ. του θεμιτού ανταγωνισμού. δ. του σεβασμού στις κοινωνικές και πολιτισμικές αξίες.
Το άτομο να αποφασίζει για τα πραγματικά απαραίτητα προϊόντα.
Συνειδητοποίηση ότι η ευτυχία δεν βρίσκεται στην κατανάλωση.
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ Α’ ΛΥΚΕΙΟΥ
Επιστροφή στην εποχή της... βραδύτητας Ζούμε στην εποχή της ταχύτητας και της έντασης. Ταχύτατα αυτοκίνητα, γρήγοροι υπολογιστές, πολυδύναμα κινητά τηλέφωνα και υπερηχητικά αεροπλάνα. Όλοι τρέχουμε σαν παλαβοί για να προλάβουμε. Κουρδισμένα στρατιωτάκια της παραγωγικότητας, αστείες –όσο και δραματικές– φιγούρες. Αλλά η μέρα αποδεικνύεται ολοένα και πιο μικρή, καθώς ο χρόνος αμείλικτα ξοδεύεται στο αυτοκίνητο, στην επιμήκυνση του ωραρίου ή στη δεύτερη δουλειά, στις ολοένα και περισσότερες υποχρεώσεις. Το αστείο είναι ότι η γοητεία της ταχύτητας και των διαφόρων fast – εφαρμογών προέρχεται από την υπόσχεση ότι θα μας βγάλουν νικητές στην αδυσώπητη μάχη με τον χρόνο. Θα τα κάνουμε όλα πιο γρήγορα, ώστε να μας μένει χρόνος και για «άλλα πράγματα» ίσως αυτά που θέλουμε περισσότερο. Κι όμως, ο εντατικός ρυθμός ζωής αφαιρεί σχεδόν κάθε περιεχόμενο πραγματικής ζωής. Σαν να περνάς με 200 χιλιόμετρα την ώρα, από τοπία που φεύγουν σαν καρτούν. Πού χάθηκε η εμπειρία ενός αργόσυρτου γεύματος, πλούσιου σε γεύση και σε συζήτηση; Πώς ηττήθηκε η κριτική σκέψη και ο αναστοχασμός από τον όγκο των ταχύτατα διακινούμενων πληροφοριών; Γιατί «δεν υπάρχει χρόνος» για να διαβάσουμε ποίηση ή να ονειρευτούμε με τα μάτια ανοικτά; Πώς καταντήσαμε αιχμάλωτοι του ιλίγγου της ταχύτητας; O αγώνας του θνητού ανθρώπου με τον χρόνο δεν είναι μόνο ο πιο αρχέγονος, αλλά και ο πιο διαρκής. Αλλά η σημερινή ασφυξία λόγω έλλειψης ελεύθερου χρόνου, δεν είναι απλά αποτέλεσμα λανθασμένων προσωπικών επιλογών. Είναι κοινωνικό πρόβλημα. Ένας ολόκληρος πολιτισμός είναι θεμελιωμένος πάνω στην εκμετάλλευση του χρόνου του καθένα μας. Βασίζεται στην ελαστική εργασία και στην υπερεργασία, στη γρήγορη αγορά μιας ολόκληρης γκάμας μισοάχρηστων συσκευών, που απαξιώνονται με την ίδια σχεδόν ταχύτητα, με αυτήν που υπόσχονται. Οι συνέπειες είναι ήδη εδώ. H πρωτοφανής πολύπλευρη φθορά του ανθρώπινου οργανισμού. Η υπερκατανάλωση και η αυξημένη παραγωγή αποβλήτων. Η υπερθέρμανση του πλανήτη. Η υποβάθμιση της ζωής. H διατροφή, καθρέφτης κάθε πολιτισμού, αντικατοπτρίζει την εποχή της ταχύτητας. Φαστφουντάδικα ταΐζουν μια πόλη που τρέχει «πανικόβλητη». Ομοιομορφία και τυποποίηση και το φαΐ στο πόδι. «Τρελά», τοξικά και μεταλλαγμένα τρόφιμα που παράγονται από τις επικίνδυνες «φάμπρικες» της εντατικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, χωρίς το μεράκι και τον χρόνο του καλλιεργητή. Ήρθε η ώρα να κατεβάσουμε ταχύτητα. Όχι για να κολλήσουμε στο σήμερα, αλλά για να ζήσουμε διαφορετικά. «Το εγκώμιο στη βραδύτητα» εκτός από βιβλίο του Mίλαν Kούντερα γίνεται τάση. Οι εργαζόμενοι διεκδικούν λιγότερες ώρες εργασίας και όχι εντατικοποίηση. Οι οικολόγοι, να μπει φραγμός στην εντατική γεωργία. Κινήματα, όπως το Slow Food, θέτουν ξανά την πολιτιστική αξία της διατροφής και της αργής απόλαυσής της, ενώ άλλα, όπως το Slow Cities, αναδεικνύουν ένα άλλο μοντέλο πόλης φιλικό στον άνθρωπο. Το «αργά» γίνεται συνώνυμο της ποιότητας και της αλλαγής. Με κοινό σύνθημα τη λέξη «αργά», κινήματα σε όλο τον κόσμο διεκδικούν την ποιότητα στην καθημερινή ζωή
Του Γιάννη Ελαφρού, Καθημερινή, Σάββατο, 1 Ιανoυαρίου 2005
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Να συντάξετε περίληψη του κειμένου σε 80-100 λέξεις.
2. Ποιος είναι ο ρόλος των ερωτημάτων της τρίτης παραγράφου;
3. Ποια είναι η λειτουργία της γλώσσας (κυριολεκτική, μεταφορική) στον τίτλο και στον υπότιτλο;
4. Το «αργά» γίνεται συνώνυμο της ποιότητας και της αλλαγής: Να αναλύσετε τη φράση σε μια παράγραφο.
5. Να γραφούν τα αντίθετα των επιτονισμένων λέξεων του κειμένου.
6. Γράφετε ένα άρθρο που θα δημοσιευτεί σε μαθητικό περιοδικό. Σ’ αυτό θα εξετάσετε τους παράγοντες που ευθύνονται για τους γρήγορους και αγχώδεις ρυθμούς ζωής των νέων. Επίσης σκεφτείτε με ποιους τρόπους θα μπορούσαν να αντιδράσουν οι νέοι και κυρίως οι μαθητές ώστε η ζωή τους να αποκτήσει ανθρώπινους ρυθμούς.
Επιστροφή στην εποχή της... βραδύτητας Ζούμε στην εποχή της ταχύτητας και της έντασης. Ταχύτατα αυτοκίνητα, γρήγοροι υπολογιστές, πολυδύναμα κινητά τηλέφωνα και υπερηχητικά αεροπλάνα. Όλοι τρέχουμε σαν παλαβοί για να προλάβουμε. Κουρδισμένα στρατιωτάκια της παραγωγικότητας, αστείες –όσο και δραματικές– φιγούρες. Αλλά η μέρα αποδεικνύεται ολοένα και πιο μικρή, καθώς ο χρόνος αμείλικτα ξοδεύεται στο αυτοκίνητο, στην επιμήκυνση του ωραρίου ή στη δεύτερη δουλειά, στις ολοένα και περισσότερες υποχρεώσεις. Το αστείο είναι ότι η γοητεία της ταχύτητας και των διαφόρων fast – εφαρμογών προέρχεται από την υπόσχεση ότι θα μας βγάλουν νικητές στην αδυσώπητη μάχη με τον χρόνο. Θα τα κάνουμε όλα πιο γρήγορα, ώστε να μας μένει χρόνος και για «άλλα πράγματα» ίσως αυτά που θέλουμε περισσότερο. Κι όμως, ο εντατικός ρυθμός ζωής αφαιρεί σχεδόν κάθε περιεχόμενο πραγματικής ζωής. Σαν να περνάς με 200 χιλιόμετρα την ώρα, από τοπία που φεύγουν σαν καρτούν. Πού χάθηκε η εμπειρία ενός αργόσυρτου γεύματος, πλούσιου σε γεύση και σε συζήτηση; Πώς ηττήθηκε η κριτική σκέψη και ο αναστοχασμός από τον όγκο των ταχύτατα διακινούμενων πληροφοριών; Γιατί «δεν υπάρχει χρόνος» για να διαβάσουμε ποίηση ή να ονειρευτούμε με τα μάτια ανοικτά; Πώς καταντήσαμε αιχμάλωτοι του ιλίγγου της ταχύτητας; O αγώνας του θνητού ανθρώπου με τον χρόνο δεν είναι μόνο ο πιο αρχέγονος, αλλά και ο πιο διαρκής. Αλλά η σημερινή ασφυξία λόγω έλλειψης ελεύθερου χρόνου, δεν είναι απλά αποτέλεσμα λανθασμένων προσωπικών επιλογών. Είναι κοινωνικό πρόβλημα. Ένας ολόκληρος πολιτισμός είναι θεμελιωμένος πάνω στην εκμετάλλευση του χρόνου του καθένα μας. Βασίζεται στην ελαστική εργασία και στην υπερεργασία, στη γρήγορη αγορά μιας ολόκληρης γκάμας μισοάχρηστων συσκευών, που απαξιώνονται με την ίδια σχεδόν ταχύτητα, με αυτήν που υπόσχονται. Οι συνέπειες είναι ήδη εδώ. H πρωτοφανής πολύπλευρη φθορά του ανθρώπινου οργανισμού. Η υπερκατανάλωση και η αυξημένη παραγωγή αποβλήτων. Η υπερθέρμανση του πλανήτη. Η υποβάθμιση της ζωής. H διατροφή, καθρέφτης κάθε πολιτισμού, αντικατοπτρίζει την εποχή της ταχύτητας. Φαστφουντάδικα ταΐζουν μια πόλη που τρέχει «πανικόβλητη». Ομοιομορφία και τυποποίηση και το φαΐ στο πόδι. «Τρελά», τοξικά και μεταλλαγμένα τρόφιμα που παράγονται από τις επικίνδυνες «φάμπρικες» της εντατικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, χωρίς το μεράκι και τον χρόνο του καλλιεργητή. Ήρθε η ώρα να κατεβάσουμε ταχύτητα. Όχι για να κολλήσουμε στο σήμερα, αλλά για να ζήσουμε διαφορετικά. «Το εγκώμιο στη βραδύτητα» εκτός από βιβλίο του Mίλαν Kούντερα γίνεται τάση. Οι εργαζόμενοι διεκδικούν λιγότερες ώρες εργασίας και όχι εντατικοποίηση. Οι οικολόγοι, να μπει φραγμός στην εντατική γεωργία. Κινήματα, όπως το Slow Food, θέτουν ξανά την πολιτιστική αξία της διατροφής και της αργής απόλαυσής της, ενώ άλλα, όπως το Slow Cities, αναδεικνύουν ένα άλλο μοντέλο πόλης φιλικό στον άνθρωπο. Το «αργά» γίνεται συνώνυμο της ποιότητας και της αλλαγής. Με κοινό σύνθημα τη λέξη «αργά», κινήματα σε όλο τον κόσμο διεκδικούν την ποιότητα στην καθημερινή ζωή
Του Γιάννη Ελαφρού, Καθημερινή, Σάββατο, 1 Ιανoυαρίου 2005
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Να συντάξετε περίληψη του κειμένου σε 80-100 λέξεις.
2. Ποιος είναι ο ρόλος των ερωτημάτων της τρίτης παραγράφου;
3. Ποια είναι η λειτουργία της γλώσσας (κυριολεκτική, μεταφορική) στον τίτλο και στον υπότιτλο;
4. Το «αργά» γίνεται συνώνυμο της ποιότητας και της αλλαγής: Να αναλύσετε τη φράση σε μια παράγραφο.
5. Να γραφούν τα αντίθετα των επιτονισμένων λέξεων του κειμένου.
6. Γράφετε ένα άρθρο που θα δημοσιευτεί σε μαθητικό περιοδικό. Σ’ αυτό θα εξετάσετε τους παράγοντες που ευθύνονται για τους γρήγορους και αγχώδεις ρυθμούς ζωής των νέων. Επίσης σκεφτείτε με ποιους τρόπους θα μπορούσαν να αντιδράσουν οι νέοι και κυρίως οι μαθητές ώστε η ζωή τους να αποκτήσει ανθρώπινους ρυθμούς.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ – ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ - ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ
Ορισμοί:
Ελεύθερος χρόνος:
πρόκειται για το χρόνο που ανήκει αποκλειστικά στον άνθρωπο για να ξεκουραστεί, ν' αξιοποιήσει τις κλίσεις του, να καλλιεργήσει τα ενδιαφέροντα του.
Ψυχαγωγία:
(< ψυχήν + άγω= οδηγώ την ψυχή) είναι η δημιουργική αξιοποίηση του
Η μηχανοποίηση της ζωής και της εργασίας έκαναν αναγκαία την αύξηση του ελεύθερου χρόνου, προκειμένου ο ανθρώπινος οργανισμός ν' ανανεώνεται. Όλοι πλέον έχουν αντιληφθεί, ότι ιδιαίτερα οι σημερινοί εργαζόμενοι χρειάζονται τον ελεύθερο χρόνο περισσότερο από ποτέ. Η άνοδος του βιοτικού επιπέδου, ο αυτοματισμός, η γενικότερη εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας αύξησαν τον ελεύθερο χρόνο. Με την ειδίκευση εξοικονομείται χρόνος, αφού σήμερα υπάρχει κάποιος ειδικός για κάθε δραστηριότητα. Η τεράστια εξέλιξη των ΜΜΕ, των μέσων μεταφοράς και συγκοινωνίας βοήθησαν τον άνθρωπο στην καθημερινότητά του.
ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ
o Αναζωογόνηση σώματος και πνεύματος, ξεκούραση, ανάκτηση δυνάμεων, τόνωση ψυχοσωματικής υγείας. o Ηρεμία, εξασφάλιση συναισθηματικής ισορροπίας κι εσωτερικής πληρότητας απαλλαγή από άγχη, νευρώσεις, φόβους, αγωνίες. o Διεύρυνση πνευματικών οριζόντων, ανάπτυξη πνευματικών λειτουργιών, καλλιέργεια προβληματισμού, μόρφωση κι επιμόρφωση. o Δημιουργία, αισθητική, ηθική καλλιέργεια, ανάπτυξη καλαισθησίας, εξευγενισμός του ανθρώπου. o Σύσφιξη κοινωνικών σχέσεων, κοινωνικότητα. o Διασφάλιση αρμονικής κοινωνικής συμβίωσης.
ΓΟΝΙΜΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
- Μελέτη: διευρύνει τους ορίζοντες, εξάπτει την περιέργεια, οξύνει την κρίση και το γόνιμο προβληματισμό. - κινηματογράφος, θεάματα ποιότητας, θέατρο: το άτομο συμμετέχει, συμπάσχει, συγκινείται, προβληματίζεται, οξύνονται η κρίση κι η φαντασία του, όταν προβάλλονται σοβαρά μηνύματα και πρότυπα. - επαφή με τις τέχνες και την παράδοση. - άθληση: ψυχική υγεία ως αποτέλεσμα της σωματικής ηρεμίας, εκτόνωση του περίσσιου φορτίου ενέργειας, καλλιέργεια του συναγωνισμού. - ταξίδια: επαφή με τη φύση, ευαισθητοποίηση, εμπειρίες, γνωριμία με ήθη κι έθιμα. - κοινωνικές σχέσεις, εορταστικές εκδηλώσεις, συντροφιά μ' άλλους ανθρώπους, ένταξη σε κοινωνικοπολιτικές ομάδες, συλλόγους, ανταλλαγή απόψεων.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ
α. Το περιβάλλον κι οι δυνατότητες που προσφέρει (κοινωνικό, πολιτισμικό, πολιτικό)
β. η οικονομική ευχέρεια γ. η πνευματική καλλιέργεια, το μορφωτικό επίπεδο δ. η ηλικία , τα ενδιαφέροντα, οι συνήθειες ε. τα ΜΜΕ (προβολή κι επιβολή προτύπων) στ. ο διαθέσιμος ελεύθερος χρόνος ζ. η ιδιοσυγκρασία, η ψυχοσύνθεση κι η παράδοση ενός προσώπου ή λαού (π.χ. θέατρο στην αρχαία Ελλάδα, μονομαχίες στη Ρώμη, ταυρομαχίες στην Ισπανία).
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ - ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
σωστά κριτήρια επιλογών. παροχή κινήτρων κι ερεθισμάτων απ' τους φορείς αγωγής (σχολείο, οικογένεια κτλ.). παιδεία πλατιά, καλλιέργεια πολύπλευρων ενδιαφερόντων. ευκαιρίες μόρφωσης κι επιμόρφωσης απ' την πολιτεία. οικονομική ενίσχυση των μορφωτικών συλλόγων και ίδρυση κέντρων που θα καλύπτουν τις ανάγκες των νέων (αθλητικοί και πολιτιστικοί χώροι, βιβλιοθήκες, θέατρα). χρηματοδότηση πολιτιστικών εκδηλώσεων απ' την πολιτεία, τους επιχειρηματίες κ.α. αποτελεσματικότερος έλεγχος των ύποπτων κέντρων «ψυχαγωγίας». ποιοτική αναβάθμιση των ΜΜΕ, επιλεκτική χρήση της τηλεόρασης.
ΑΙΤΙΕΣ ΣΤΡΟΦΗΣ ΣΤΗ ΝΟΘΗ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ
Έλλειψη ερεθισμάτων και κινήτρων για ποιοτική ψυχαγωγία απ' το ευρύτερο κοινωνικό ή οικογενειακό περιβάλλον. εξοντωτικός ρυθμός ζωής, άγχος, ανταγωνισμός, υπερεργασία, αίσθηση εγκλεισμού, «ασφυξία», αναζήτηση εκτόνωσης. προβολή της νόθης ψυχαγωγίας απ' τα Μ.Μ.Ε. για εξυπηρέτηση οικονομικών συμφερόντων. μιμητισμός, μόδα, ξενομανία. τεχνοκρατική παιδεία, απουσία πνευματικών ανθρώπων.
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠ' ΤΗΝ ΚΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Κατασπατάληση των σωματικών και ηθικοπνευματικών δυνάμεων, ψυχική κόπωση που οδηγούν στην καταστροφή της υγείας μη καλλιέργεια των πνευματικών κλίσεων κι απολαύσεων προσωρινή κι επιφανειακή ευχαρίστηση, πλήξη, μονοτονία οικονομικά προβλήματα υπερκατανάλωση αγαθών σπατάλη χρόνου κρίση ηθικών αξιών χαλάρωση των σχέσεων, αποξένωση πλήρης αδράνεια
Ορισμοί:
Ελεύθερος χρόνος:
πρόκειται για το χρόνο που ανήκει αποκλειστικά στον άνθρωπο για να ξεκουραστεί, ν' αξιοποιήσει τις κλίσεις του, να καλλιεργήσει τα ενδιαφέροντα του.
Ψυχαγωγία:
(< ψυχήν + άγω= οδηγώ την ψυχή) είναι η δημιουργική αξιοποίηση του
Η μηχανοποίηση της ζωής και της εργασίας έκαναν αναγκαία την αύξηση του ελεύθερου χρόνου, προκειμένου ο ανθρώπινος οργανισμός ν' ανανεώνεται. Όλοι πλέον έχουν αντιληφθεί, ότι ιδιαίτερα οι σημερινοί εργαζόμενοι χρειάζονται τον ελεύθερο χρόνο περισσότερο από ποτέ. Η άνοδος του βιοτικού επιπέδου, ο αυτοματισμός, η γενικότερη εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας αύξησαν τον ελεύθερο χρόνο. Με την ειδίκευση εξοικονομείται χρόνος, αφού σήμερα υπάρχει κάποιος ειδικός για κάθε δραστηριότητα. Η τεράστια εξέλιξη των ΜΜΕ, των μέσων μεταφοράς και συγκοινωνίας βοήθησαν τον άνθρωπο στην καθημερινότητά του.
ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ
o Αναζωογόνηση σώματος και πνεύματος, ξεκούραση, ανάκτηση δυνάμεων, τόνωση ψυχοσωματικής υγείας. o Ηρεμία, εξασφάλιση συναισθηματικής ισορροπίας κι εσωτερικής πληρότητας απαλλαγή από άγχη, νευρώσεις, φόβους, αγωνίες. o Διεύρυνση πνευματικών οριζόντων, ανάπτυξη πνευματικών λειτουργιών, καλλιέργεια προβληματισμού, μόρφωση κι επιμόρφωση. o Δημιουργία, αισθητική, ηθική καλλιέργεια, ανάπτυξη καλαισθησίας, εξευγενισμός του ανθρώπου. o Σύσφιξη κοινωνικών σχέσεων, κοινωνικότητα. o Διασφάλιση αρμονικής κοινωνικής συμβίωσης.
ΓΟΝΙΜΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
- Μελέτη: διευρύνει τους ορίζοντες, εξάπτει την περιέργεια, οξύνει την κρίση και το γόνιμο προβληματισμό. - κινηματογράφος, θεάματα ποιότητας, θέατρο: το άτομο συμμετέχει, συμπάσχει, συγκινείται, προβληματίζεται, οξύνονται η κρίση κι η φαντασία του, όταν προβάλλονται σοβαρά μηνύματα και πρότυπα. - επαφή με τις τέχνες και την παράδοση. - άθληση: ψυχική υγεία ως αποτέλεσμα της σωματικής ηρεμίας, εκτόνωση του περίσσιου φορτίου ενέργειας, καλλιέργεια του συναγωνισμού. - ταξίδια: επαφή με τη φύση, ευαισθητοποίηση, εμπειρίες, γνωριμία με ήθη κι έθιμα. - κοινωνικές σχέσεις, εορταστικές εκδηλώσεις, συντροφιά μ' άλλους ανθρώπους, ένταξη σε κοινωνικοπολιτικές ομάδες, συλλόγους, ανταλλαγή απόψεων.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ
α. Το περιβάλλον κι οι δυνατότητες που προσφέρει (κοινωνικό, πολιτισμικό, πολιτικό)
β. η οικονομική ευχέρεια γ. η πνευματική καλλιέργεια, το μορφωτικό επίπεδο δ. η ηλικία , τα ενδιαφέροντα, οι συνήθειες ε. τα ΜΜΕ (προβολή κι επιβολή προτύπων) στ. ο διαθέσιμος ελεύθερος χρόνος ζ. η ιδιοσυγκρασία, η ψυχοσύνθεση κι η παράδοση ενός προσώπου ή λαού (π.χ. θέατρο στην αρχαία Ελλάδα, μονομαχίες στη Ρώμη, ταυρομαχίες στην Ισπανία).
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ - ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
σωστά κριτήρια επιλογών. παροχή κινήτρων κι ερεθισμάτων απ' τους φορείς αγωγής (σχολείο, οικογένεια κτλ.). παιδεία πλατιά, καλλιέργεια πολύπλευρων ενδιαφερόντων. ευκαιρίες μόρφωσης κι επιμόρφωσης απ' την πολιτεία. οικονομική ενίσχυση των μορφωτικών συλλόγων και ίδρυση κέντρων που θα καλύπτουν τις ανάγκες των νέων (αθλητικοί και πολιτιστικοί χώροι, βιβλιοθήκες, θέατρα). χρηματοδότηση πολιτιστικών εκδηλώσεων απ' την πολιτεία, τους επιχειρηματίες κ.α. αποτελεσματικότερος έλεγχος των ύποπτων κέντρων «ψυχαγωγίας». ποιοτική αναβάθμιση των ΜΜΕ, επιλεκτική χρήση της τηλεόρασης.
ΑΙΤΙΕΣ ΣΤΡΟΦΗΣ ΣΤΗ ΝΟΘΗ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ
Έλλειψη ερεθισμάτων και κινήτρων για ποιοτική ψυχαγωγία απ' το ευρύτερο κοινωνικό ή οικογενειακό περιβάλλον. εξοντωτικός ρυθμός ζωής, άγχος, ανταγωνισμός, υπερεργασία, αίσθηση εγκλεισμού, «ασφυξία», αναζήτηση εκτόνωσης. προβολή της νόθης ψυχαγωγίας απ' τα Μ.Μ.Ε. για εξυπηρέτηση οικονομικών συμφερόντων. μιμητισμός, μόδα, ξενομανία. τεχνοκρατική παιδεία, απουσία πνευματικών ανθρώπων.
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠ' ΤΗΝ ΚΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Κατασπατάληση των σωματικών και ηθικοπνευματικών δυνάμεων, ψυχική κόπωση που οδηγούν στην καταστροφή της υγείας μη καλλιέργεια των πνευματικών κλίσεων κι απολαύσεων προσωρινή κι επιφανειακή ευχαρίστηση, πλήξη, μονοτονία οικονομικά προβλήματα υπερκατανάλωση αγαθών σπατάλη χρόνου κρίση ηθικών αξιών χαλάρωση των σχέσεων, αποξένωση πλήρης αδράνεια
ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ
Υπήρξε πάντοτε ένα βασικό πολιτισμικό στοιχείο κάθε κοινωνίας, ένα είδος πολιτισμικής έκφρασης ως εξωτερίκευση του εσωτερικού κόσμου. Στοιχείο, εξάλλου, του πολιτισμού κάθε εποχής και κάθε λαού ξεχωριστά συνιστά η αισθητική του, που εκφράζεται, σε μεγάλο βαθμό, με τις επιλογές που αφορούν την εξωτερική εμφάνιση του ανθρώπου.
Μέσα από την ενδυμασία φαίνονται:
Η ιδιαίτερη αισθητική (καλαισθησία) ενός λαού ή ατόμου. Οι κλιματολογικές ιδιαιτερότητες μιας χώρας, που επιβάλλουν την έννοια της χρηστικής – πρακτικής αξίας του ενδύματος. Οι αξίες μιας κοινωνίας, οι προτεραιότητες κι οι ιεραρχήσεις τους. Οι παραδόσεις, τα ιδιαίτερα εθνολογικά στοιχεία της ταυτότητάς του. Η κοινωνική / ταξική διαστρωμάτωση (κοινωνικές τάξεις) χρησιμοποιούν την ιδιαίτερη ενδυματολογική εμφάνιση ως στοιχείο που τις ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες. Η ιδιαιτερότητα της προσωπικότητας ενός ατόμου.
ΛΟΓΟΙ ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΜΟΙΟΜΟΡΦΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ
1. Οι διεθνείς ανταλλαγές και συναλλαγές (εμπόριο, βιομηχανική παραγωγή) στο πλαίσιο μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Σε αυτήν κυριαρχούν οι πολυεθνικές βιομηχανίες στο χώρο ενδυμασίας, που υπερισχύουν με την οικονομία τους και τη δυνατότητα προβολής τους σε βάρος των μικρών.
2. Ο διεθνοποιημένος χαρακτήρας της σύγχρονης μόδας που επιβάλλει, μέσω των προτύπων της, μια κοινή αισθητική κι ομοιομορφοποιεί τις προτιμήσεις & τις ενδυματολογικές επιλογές πολιτών όλων των χωρών.
3. Η βιομηχανοποίηση της παραγωγής, με τη μηχανοποίηση των μέσων, έχει ως συνέπεια τον τυποποιημένο κι ομοιόμορφο χαρακτήρα των ενδυμάτων. Έτσι, εξυπηρετείται η μαζική παραγωγή, που μειώνει το παραγωγικό κόστος και μεγιστοποιεί τα κέρδη των βιομηχανιών.
4. Ο διεθνής χαρακτήρας της επικοινωνίας μεταξύ των χωρών, που διευκολύνεται σήμερα με τις συνθήκες που έχουν διαμορφώσει τα επιτεύγματα του πολιτισμού μας, όπως : Τα μέσα συγκοινωνίας & επικοινωνίας (Μ.Μ.Ε., ο Τύπος κλπ.) Ο τουρισμός Ο παγκόσμιος κινηματογράφος Ο διεθνικός χαρακτήρας της σύγχρονης διαφήμισης (προβολή ξενικών προϊόντων).
5. Ο δημοκρατικός χαρακτήρας των αναπτυγμένων κοινωνιών, οι οποίες έχουν αμβλυνθεί σε μεγάλο βαθμό, οι διαφορές μεταξύ κοινωνικών τάξεων. Έτσι, δεν υπάρχουν οι ιδιαίτερες ενδυματολογικές επιλογές, που στο παρελθόν αποτελούσαν στοιχείο ενδεικτικό διαφοροποίησης μεταξύ των τάξεων. 6. Η αντίληψη του κοσμοπολιτισμού που χαρακτηρίζει ένα μέρος των πλουσιότερων κοινωνικών ομάδων του πληθυσμού μιας χώρας, σε συνδυασμό με το αντιπαραδοσιακό πνεύμα και την άμβλυνση της εθνικής συνείδησης ενός αριθμού ατόμων. Μπορούμε να μαντέψουμε τον εσωτερικό κόσμο ενός ατόμου από την εξωτερική του εμφάνιση; Η εξωτερική εμφάνιση του ανθρώπου σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τα ιδιαίτερα στοιχεία της προσωπικότητάς του. Μπορεί η ταύτιση του «φαίνεσθαι» με το «είναι» να συνιστά μια απόλυτη αντίληψη, αλλά η επιλογή της εξωτερικής εμφάνισης είναι ενδεικτική πολλών στοιχείων του χαρακτήρα του.
Επομένως, μπορεί κανείς να μαντέψει, ως ένα μεγάλο βαθμό, πολλά στοιχεία του εσωτερικού κόσμου.
Συγκεκριμένα :
1. Ανάλογα με τις ενδυματολογικές προτιμήσεις χαρακτηρίζεται κανείς ως σύγχρονος προοδευτικός ή συντηρητικός.
2. Οι κοινωνικές αντιλήψεις του ατόμου διαφαίνονται από τα ιδιαίτερα στοιχεία της εμφάνισής του : Οι άνθρωποι που είναι προσηλωμένοι σε παραδοσιακές αξίες, προτιμούν να εκφραστούν μέσω της κλασσικής εμφάνισης που αδιαφορεί για τα προβαλλόμενα σύγχρονα εμφανισιακά πρότυπα. Με την ενδυματολογική τους έκφραση ορισμένοι αισθάνονται εσωτερική ανάγκη να καταδείξουν την κοινωνική τους διαφοροποίηση ή να επιδείξουν το νεοπλουτισμό τους. Άτομα επηρεασμένα, συνήθως, από τον ευδαιμονιστικό κι υλιστικό προσανατολισμό της εποχής, ταυτίζουν το «φαίνεσθαι» με το «είναι» κι αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στην εξωτερική τους εικόνα.
3. Η εξωτερική εμφάνιση αποκαλύπτει πτυχές του ιδιαίτερου ψυχισμού ανθρώπου :
Υποδηλώνει κατά πόσο το άτομο διακατέχεται από ανασφάλεια, αβεβαιότητα κι από διάφορα συμπλέγματα (ανωτερότητας, κατωτερότητας).
Στις περιπτώσεις αυτές είναι επιρρεπές στα κελεύσματα της μόδας, αδιαφορώντας αν αυτή προσιδιάζει στα σωματομετρικά του δεδομένα. Είναι δηλωτική του βαθμού φιλαρέσκειας αλλά και ματαιοδοξίας του ατόμου. Σε μια τέτοια περίπτωση επιλέγεται, συχνά, η εκκεντρική ενδυματολογική έκφραση. Εκφράζει έντονη την ανάγκη του να βελτιώσει την αυτοεικόνα του, κυρίως όταν χαρακτηρίζεται από μειωμένη αυτοεκτίμηση.
4. Η εξωτερική εμφάνιση σχετίζεται με τον ιδεολογικό κόσμο του ανθρώπου. Άτομα με σταθερές αξίες, προσανατολισμένα σε ιδεολογικού χαρακτήρα επιδιώξεις
: Υποβαθμίζουν τη σημασία της εξωτερικής εμφάνισης κι αδιαφορούν για τους νεωτερισμούς που επιβάλλει η μόδα. Συχνά, μάλιστα, θεωρούν τη συμμόρφωση στις επιταγές της ιδεολογική ενσωμάτωση στο κατεστημένο
Υπήρξε πάντοτε ένα βασικό πολιτισμικό στοιχείο κάθε κοινωνίας, ένα είδος πολιτισμικής έκφρασης ως εξωτερίκευση του εσωτερικού κόσμου. Στοιχείο, εξάλλου, του πολιτισμού κάθε εποχής και κάθε λαού ξεχωριστά συνιστά η αισθητική του, που εκφράζεται, σε μεγάλο βαθμό, με τις επιλογές που αφορούν την εξωτερική εμφάνιση του ανθρώπου.
Μέσα από την ενδυμασία φαίνονται:
Η ιδιαίτερη αισθητική (καλαισθησία) ενός λαού ή ατόμου. Οι κλιματολογικές ιδιαιτερότητες μιας χώρας, που επιβάλλουν την έννοια της χρηστικής – πρακτικής αξίας του ενδύματος. Οι αξίες μιας κοινωνίας, οι προτεραιότητες κι οι ιεραρχήσεις τους. Οι παραδόσεις, τα ιδιαίτερα εθνολογικά στοιχεία της ταυτότητάς του. Η κοινωνική / ταξική διαστρωμάτωση (κοινωνικές τάξεις) χρησιμοποιούν την ιδιαίτερη ενδυματολογική εμφάνιση ως στοιχείο που τις ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες. Η ιδιαιτερότητα της προσωπικότητας ενός ατόμου.
ΛΟΓΟΙ ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΜΟΙΟΜΟΡΦΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ
1. Οι διεθνείς ανταλλαγές και συναλλαγές (εμπόριο, βιομηχανική παραγωγή) στο πλαίσιο μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Σε αυτήν κυριαρχούν οι πολυεθνικές βιομηχανίες στο χώρο ενδυμασίας, που υπερισχύουν με την οικονομία τους και τη δυνατότητα προβολής τους σε βάρος των μικρών.
2. Ο διεθνοποιημένος χαρακτήρας της σύγχρονης μόδας που επιβάλλει, μέσω των προτύπων της, μια κοινή αισθητική κι ομοιομορφοποιεί τις προτιμήσεις & τις ενδυματολογικές επιλογές πολιτών όλων των χωρών.
3. Η βιομηχανοποίηση της παραγωγής, με τη μηχανοποίηση των μέσων, έχει ως συνέπεια τον τυποποιημένο κι ομοιόμορφο χαρακτήρα των ενδυμάτων. Έτσι, εξυπηρετείται η μαζική παραγωγή, που μειώνει το παραγωγικό κόστος και μεγιστοποιεί τα κέρδη των βιομηχανιών.
4. Ο διεθνής χαρακτήρας της επικοινωνίας μεταξύ των χωρών, που διευκολύνεται σήμερα με τις συνθήκες που έχουν διαμορφώσει τα επιτεύγματα του πολιτισμού μας, όπως : Τα μέσα συγκοινωνίας & επικοινωνίας (Μ.Μ.Ε., ο Τύπος κλπ.) Ο τουρισμός Ο παγκόσμιος κινηματογράφος Ο διεθνικός χαρακτήρας της σύγχρονης διαφήμισης (προβολή ξενικών προϊόντων).
5. Ο δημοκρατικός χαρακτήρας των αναπτυγμένων κοινωνιών, οι οποίες έχουν αμβλυνθεί σε μεγάλο βαθμό, οι διαφορές μεταξύ κοινωνικών τάξεων. Έτσι, δεν υπάρχουν οι ιδιαίτερες ενδυματολογικές επιλογές, που στο παρελθόν αποτελούσαν στοιχείο ενδεικτικό διαφοροποίησης μεταξύ των τάξεων. 6. Η αντίληψη του κοσμοπολιτισμού που χαρακτηρίζει ένα μέρος των πλουσιότερων κοινωνικών ομάδων του πληθυσμού μιας χώρας, σε συνδυασμό με το αντιπαραδοσιακό πνεύμα και την άμβλυνση της εθνικής συνείδησης ενός αριθμού ατόμων. Μπορούμε να μαντέψουμε τον εσωτερικό κόσμο ενός ατόμου από την εξωτερική του εμφάνιση; Η εξωτερική εμφάνιση του ανθρώπου σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τα ιδιαίτερα στοιχεία της προσωπικότητάς του. Μπορεί η ταύτιση του «φαίνεσθαι» με το «είναι» να συνιστά μια απόλυτη αντίληψη, αλλά η επιλογή της εξωτερικής εμφάνισης είναι ενδεικτική πολλών στοιχείων του χαρακτήρα του.
Επομένως, μπορεί κανείς να μαντέψει, ως ένα μεγάλο βαθμό, πολλά στοιχεία του εσωτερικού κόσμου.
Συγκεκριμένα :
1. Ανάλογα με τις ενδυματολογικές προτιμήσεις χαρακτηρίζεται κανείς ως σύγχρονος προοδευτικός ή συντηρητικός.
2. Οι κοινωνικές αντιλήψεις του ατόμου διαφαίνονται από τα ιδιαίτερα στοιχεία της εμφάνισής του : Οι άνθρωποι που είναι προσηλωμένοι σε παραδοσιακές αξίες, προτιμούν να εκφραστούν μέσω της κλασσικής εμφάνισης που αδιαφορεί για τα προβαλλόμενα σύγχρονα εμφανισιακά πρότυπα. Με την ενδυματολογική τους έκφραση ορισμένοι αισθάνονται εσωτερική ανάγκη να καταδείξουν την κοινωνική τους διαφοροποίηση ή να επιδείξουν το νεοπλουτισμό τους. Άτομα επηρεασμένα, συνήθως, από τον ευδαιμονιστικό κι υλιστικό προσανατολισμό της εποχής, ταυτίζουν το «φαίνεσθαι» με το «είναι» κι αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στην εξωτερική τους εικόνα.
3. Η εξωτερική εμφάνιση αποκαλύπτει πτυχές του ιδιαίτερου ψυχισμού ανθρώπου :
Υποδηλώνει κατά πόσο το άτομο διακατέχεται από ανασφάλεια, αβεβαιότητα κι από διάφορα συμπλέγματα (ανωτερότητας, κατωτερότητας).
Στις περιπτώσεις αυτές είναι επιρρεπές στα κελεύσματα της μόδας, αδιαφορώντας αν αυτή προσιδιάζει στα σωματομετρικά του δεδομένα. Είναι δηλωτική του βαθμού φιλαρέσκειας αλλά και ματαιοδοξίας του ατόμου. Σε μια τέτοια περίπτωση επιλέγεται, συχνά, η εκκεντρική ενδυματολογική έκφραση. Εκφράζει έντονη την ανάγκη του να βελτιώσει την αυτοεικόνα του, κυρίως όταν χαρακτηρίζεται από μειωμένη αυτοεκτίμηση.
4. Η εξωτερική εμφάνιση σχετίζεται με τον ιδεολογικό κόσμο του ανθρώπου. Άτομα με σταθερές αξίες, προσανατολισμένα σε ιδεολογικού χαρακτήρα επιδιώξεις
: Υποβαθμίζουν τη σημασία της εξωτερικής εμφάνισης κι αδιαφορούν για τους νεωτερισμούς που επιβάλλει η μόδα. Συχνά, μάλιστα, θεωρούν τη συμμόρφωση στις επιταγές της ιδεολογική ενσωμάτωση στο κατεστημένο
ΕΦΗΒΕΙΑ - ΝΕΟΤΗΤΑ
Ορισμός:
Εφηβεία είναι η περίοδος της μετάβασης από την παιδική στην ώριμη ηλικία κι έχει για κέντρο της την ήβη.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ:
Η εφηβεία αποτελεί μία από τις ωραιότερες αλλά και καθοριστικότερες φάσεις της ανθρώπινης ζωής. Είναι μία ηλικιακή περίοδος με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που της δίνουν ένα άρωμα μοναδικότητας αλλά και της προσδίδουν σημαντικό βαθμό δυσκολίας λόγω των έντονων ψυχοπνευματικών διεργασιών στον εσωτερικό κόσμο του νέου. Στη διάρκεια της ο έφηβος προσπαθώντας να συνθέσει την προσωπικότητα του, διακρίνεται από την τάση μίμησης κάποιων προτύ
Οι έφηβοι :
- Επιθυμούν να αναλάβουν πρωτοβουλίες. - Θεωρούν παρωχημένες και αναχρονιστικές τις απόψεις των γονιών τους. - Αντιδρούν βίαια και προκλητικά. - Διεκδικούν δικαιώματα και ελευθερίες. - Είναι ισχυρογνώμονες και απόλυτοι. - Έχουν το δικό τους τρόπο σκέψης. - Επιζητούν κατανόηση. - Αντιλαμβάνονται διαφορετικά τη σύγχρονη πραγματικότητα. - Προσπαθούν να αποκτήσουν αυτοαντίληψη και αυτοεικόνα. - Αμφισβητούν τους γονείς και το ρόλο τους. - Επιθυμούν αποδοχή και αναγνώριση. - Έχουν τα δικά τους πρότυπα - ιδανικά. - Διαμορφώνουν διαφορετική στάση ζωής. - Καταφεύγουν σε ακραίες αντιδράσεις και συμπεριφορές.
Οι γονείς :
1. Καταπιέζουν τους νέους, αρνούμενοι κάθε πρωτοβουλία τους. 2. Αρκετές φορές γίνονται υπερπροστατευτικοί. 3. Εναντιώνονται στις επιλογές των νέων. 4. Προσπαθούν να μεταδώσουν δικές τους αξίες, πρότυπα, στάσεις ζωής. 5. Συγκρίνουν τους νέους με τη δική τους γενιά. 6. Επιθυμούν κάποιες φορές να εκπληρώσουν οι νέοι τα δικά τους οράματα. 7. Αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν ότι τα παιδιά μεγαλώνουν.
ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ
Η στάση των γονέων:
1. Σεβασμός του δικαιώματος της προσωπικής επιλογής των νέων. 2. Διάλογος - επαφή με τους νέους και τα προβλήματά τους. 3. Εγκατάλειψη αυταρχισμού. 4. Κατανόηση της περιόδου της εφηβείας και των ιδιαιτεροτήτων της. 5. Καλλιέργεια αισθήματος υπευθυνότητας των νέων - ανάθεση ευθυνών. 6. Τόνωση της αυτοπεποίθησης. 7. Εγκατάλειψη της υπερπροστατευτικής στάσης. 8. Ενθάρρυνση, συμπαράσταση, κατανόηση. 9. Παραδειγματισμός μέσω της δικής τους συμπεριφοράς.
Οι νέοι :
1. Αναγνώριση της αγάπης των γονιών τους. 2. Εγκατάλειψη της επιθετικής συμπεριφοράς και του αρνητισμού. 3. Συνειδητοποίηση των ευθυνών και των υποχρεώσεών τους. 4. Αποδοχή της πείρας και της εμπειρίας των μεγαλύτερων. 5. Κατανόηση της δικαιολογημένης ανησυχίας εξαιτίας των πολλαπλών κινδύνων στη σύγχρονη εποχή. 6. Καλλιέργεια κλίματος διαλόγου.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΝΕΩΝ
o Προβλήματα ένταξης στην κοινωνία.
o Ελλιπής και αναποτελεσματική εκπαίδευση. o Έλλειψη επαγγελματικού προσανατολισμού. o Ανεργία. o Πρόβλημα επικοινωνίας. o Κρίση αξιών, ιδεολογιών. o Ανασφάλεια και αβεβαιότητα για το μέλλον. o Καταστροφή του περιβάλλοντος. o Δυσκολία προσαρμογής στη σύγχρονη πραγματικότητα.
ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ
Συνειδητοποίηση και ανάληψη των προσωπικών τους ευθυνών Αυτογνωσία - αυτοκριτική. Προγραμματισμός - μεθοδικότητα. Κοινωνικοποίηση - πολιτικοποίηση - ενεργός συμμετοχή. Υγιής πολιτική συνείδηση. Πίστη σε υψηλές αξίες και ιδανικά. Πνευματική καλλιέργεια. Επαγγελματική κατάρτιση. Ενημέρωση για παγκόσμια ζητήματα.
Ηθικές αρετές (δικαιοσύνη, ανιδιοτέλεια, εντιμότητα, ειλικρίνεια)
Ανάπτυξη κοινωνικών αρετών (αλληλεγγύη, συνεργασία, ομαδικότητα).
Από την πολιτεία:
α) Παροχή παιδείας. β) Καλλιέργεια κριτικής σκέψης. γ) Ανάπτυξη γόνιμου και δημιουργικού διαλόγου ανάμεσα στους νέους και σε φορείς της πολιτείας. δ) Ανάθεση αρμοδιοτήτων στους νέους. ε) Παροχή κινήτρων για βελτίωση, εμπιστοσύνη. στ)Ύπαρξη προϋποθέσεων για δημιουργική έκφραση των νέων και ανάδειξη των δυνατοτήτων τους.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ:
Η εφηβεία είναι ηλικία γεμάτη αντιθέσεις. Οι συναισθηματικές αντιφάσεις συνδεόμενες με τις τάσεις αμφισβήτησης και την επαναστατικότητα της ηλικίας δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που ο έφηβος αδυνατεί να ελέγξει.
Απαιτείται λοιπόν, κατανόηση από τους μεγαλύτερους. Είναι αναγκαία όμως και η αυτογνωσία και η αυτοσυγκράτηση από την πλευρά των εφήβων για την ασφαλέστερη ένταξή τους στην κοινωνία των ενηλίκων.
Ορισμός:
Εφηβεία είναι η περίοδος της μετάβασης από την παιδική στην ώριμη ηλικία κι έχει για κέντρο της την ήβη.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ:
Η εφηβεία αποτελεί μία από τις ωραιότερες αλλά και καθοριστικότερες φάσεις της ανθρώπινης ζωής. Είναι μία ηλικιακή περίοδος με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που της δίνουν ένα άρωμα μοναδικότητας αλλά και της προσδίδουν σημαντικό βαθμό δυσκολίας λόγω των έντονων ψυχοπνευματικών διεργασιών στον εσωτερικό κόσμο του νέου. Στη διάρκεια της ο έφηβος προσπαθώντας να συνθέσει την προσωπικότητα του, διακρίνεται από την τάση μίμησης κάποιων προτύ
Οι έφηβοι :
- Επιθυμούν να αναλάβουν πρωτοβουλίες. - Θεωρούν παρωχημένες και αναχρονιστικές τις απόψεις των γονιών τους. - Αντιδρούν βίαια και προκλητικά. - Διεκδικούν δικαιώματα και ελευθερίες. - Είναι ισχυρογνώμονες και απόλυτοι. - Έχουν το δικό τους τρόπο σκέψης. - Επιζητούν κατανόηση. - Αντιλαμβάνονται διαφορετικά τη σύγχρονη πραγματικότητα. - Προσπαθούν να αποκτήσουν αυτοαντίληψη και αυτοεικόνα. - Αμφισβητούν τους γονείς και το ρόλο τους. - Επιθυμούν αποδοχή και αναγνώριση. - Έχουν τα δικά τους πρότυπα - ιδανικά. - Διαμορφώνουν διαφορετική στάση ζωής. - Καταφεύγουν σε ακραίες αντιδράσεις και συμπεριφορές.
Οι γονείς :
1. Καταπιέζουν τους νέους, αρνούμενοι κάθε πρωτοβουλία τους. 2. Αρκετές φορές γίνονται υπερπροστατευτικοί. 3. Εναντιώνονται στις επιλογές των νέων. 4. Προσπαθούν να μεταδώσουν δικές τους αξίες, πρότυπα, στάσεις ζωής. 5. Συγκρίνουν τους νέους με τη δική τους γενιά. 6. Επιθυμούν κάποιες φορές να εκπληρώσουν οι νέοι τα δικά τους οράματα. 7. Αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν ότι τα παιδιά μεγαλώνουν.
ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ
Η στάση των γονέων:
1. Σεβασμός του δικαιώματος της προσωπικής επιλογής των νέων. 2. Διάλογος - επαφή με τους νέους και τα προβλήματά τους. 3. Εγκατάλειψη αυταρχισμού. 4. Κατανόηση της περιόδου της εφηβείας και των ιδιαιτεροτήτων της. 5. Καλλιέργεια αισθήματος υπευθυνότητας των νέων - ανάθεση ευθυνών. 6. Τόνωση της αυτοπεποίθησης. 7. Εγκατάλειψη της υπερπροστατευτικής στάσης. 8. Ενθάρρυνση, συμπαράσταση, κατανόηση. 9. Παραδειγματισμός μέσω της δικής τους συμπεριφοράς.
Οι νέοι :
1. Αναγνώριση της αγάπης των γονιών τους. 2. Εγκατάλειψη της επιθετικής συμπεριφοράς και του αρνητισμού. 3. Συνειδητοποίηση των ευθυνών και των υποχρεώσεών τους. 4. Αποδοχή της πείρας και της εμπειρίας των μεγαλύτερων. 5. Κατανόηση της δικαιολογημένης ανησυχίας εξαιτίας των πολλαπλών κινδύνων στη σύγχρονη εποχή. 6. Καλλιέργεια κλίματος διαλόγου.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΝΕΩΝ
o Προβλήματα ένταξης στην κοινωνία.
o Ελλιπής και αναποτελεσματική εκπαίδευση. o Έλλειψη επαγγελματικού προσανατολισμού. o Ανεργία. o Πρόβλημα επικοινωνίας. o Κρίση αξιών, ιδεολογιών. o Ανασφάλεια και αβεβαιότητα για το μέλλον. o Καταστροφή του περιβάλλοντος. o Δυσκολία προσαρμογής στη σύγχρονη πραγματικότητα.
ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ
Συνειδητοποίηση και ανάληψη των προσωπικών τους ευθυνών Αυτογνωσία - αυτοκριτική. Προγραμματισμός - μεθοδικότητα. Κοινωνικοποίηση - πολιτικοποίηση - ενεργός συμμετοχή. Υγιής πολιτική συνείδηση. Πίστη σε υψηλές αξίες και ιδανικά. Πνευματική καλλιέργεια. Επαγγελματική κατάρτιση. Ενημέρωση για παγκόσμια ζητήματα.
Ηθικές αρετές (δικαιοσύνη, ανιδιοτέλεια, εντιμότητα, ειλικρίνεια)
Ανάπτυξη κοινωνικών αρετών (αλληλεγγύη, συνεργασία, ομαδικότητα).
Από την πολιτεία:
α) Παροχή παιδείας. β) Καλλιέργεια κριτικής σκέψης. γ) Ανάπτυξη γόνιμου και δημιουργικού διαλόγου ανάμεσα στους νέους και σε φορείς της πολιτείας. δ) Ανάθεση αρμοδιοτήτων στους νέους. ε) Παροχή κινήτρων για βελτίωση, εμπιστοσύνη. στ)Ύπαρξη προϋποθέσεων για δημιουργική έκφραση των νέων και ανάδειξη των δυνατοτήτων τους.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ:
Η εφηβεία είναι ηλικία γεμάτη αντιθέσεις. Οι συναισθηματικές αντιφάσεις συνδεόμενες με τις τάσεις αμφισβήτησης και την επαναστατικότητα της ηλικίας δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που ο έφηβος αδυνατεί να ελέγξει.
Απαιτείται λοιπόν, κατανόηση από τους μεγαλύτερους. Είναι αναγκαία όμως και η αυτογνωσία και η αυτοσυγκράτηση από την πλευρά των εφήβων για την ασφαλέστερη ένταξή τους στην κοινωνία των ενηλίκων.
Λειτουργίες της γλώσσας
Αναφορική γλώσσα
Στην αναφορική γλώσσα το μήνυμα δε χρειάζεται ερμηνεία, μας δίνεται καθαρά κυριολεκτικά και έχει να κάνει με την κοινή αντίληψη όλων μας για τον κόσμο. Θα τη συναντήσεις και ως: κυριολεκτική, δηλωτική, λογική, πληροφοριακή. Σκοπός του πομπού είναι η πληροφόρηση μόνο, χωρίς ιδιαίτερα σχήματα λόγου. Αναφορική χρήση της γλώσσας συναντάμε πάντα σε επιστημονικά κείμενα.
Ποιητική γλώσσα
Στην ποιητική γλώσσα έχουμε συναισθηματικές αποχρώσεις γι’ αυτό παρατηρείται στο λόγο ζωντάνια και παραστατικότητα. Θα τη συναντήσεις και ως: μεταφορική, συνυποδηλωτική, συγκινησιακή. Σκοπός του πομπού δεν είναι μόνο η πληροφορία αλλά και η προσέλκυση του δέκτη.
Περισσότερο μας ενδιαφέρει εδώ η μορφή παρά το ίδιο το μήνυμα/πληροφορία.
Ποιητική χρήση της γλώσσας συναντάμε πολύ συχνά στη δημοσιογραφία, στην ποίηση, στην υποκριτική και γενικότερα στην τέχνη.
Παραδείγματα
Είναι παιδί διαμάντι. (Μεταφορά) Το διαμάντι είναι ορυκτό. (Κυριολεξία)
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Στις παρακάτω προτάσεις να αναφέρετε τη λειτουργία της γλώσσας:
Αύριο στις 8 θα κόψουμε την πίτα. Έλαμπε ολόκληρη όταν έμαθε τα ευχάριστα νέα. Το πήρε με βαριά καρδιά. Τα βιβλία ήταν πολύ βαριά. Αποφάσισε να αλλάξει σελίδα στη ζωή της. Έχω υιοθετήσει μια στάση αισιοδοξίας. Τα λόγια του ήταν φαρμάκι. Όταν πληροφορήθηκε το δυσάρεστο γεγονός της κόπηκε το αίμα.
Αναφορική γλώσσα
Στην αναφορική γλώσσα το μήνυμα δε χρειάζεται ερμηνεία, μας δίνεται καθαρά κυριολεκτικά και έχει να κάνει με την κοινή αντίληψη όλων μας για τον κόσμο. Θα τη συναντήσεις και ως: κυριολεκτική, δηλωτική, λογική, πληροφοριακή. Σκοπός του πομπού είναι η πληροφόρηση μόνο, χωρίς ιδιαίτερα σχήματα λόγου. Αναφορική χρήση της γλώσσας συναντάμε πάντα σε επιστημονικά κείμενα.
Ποιητική γλώσσα
Στην ποιητική γλώσσα έχουμε συναισθηματικές αποχρώσεις γι’ αυτό παρατηρείται στο λόγο ζωντάνια και παραστατικότητα. Θα τη συναντήσεις και ως: μεταφορική, συνυποδηλωτική, συγκινησιακή. Σκοπός του πομπού δεν είναι μόνο η πληροφορία αλλά και η προσέλκυση του δέκτη.
Περισσότερο μας ενδιαφέρει εδώ η μορφή παρά το ίδιο το μήνυμα/πληροφορία.
Ποιητική χρήση της γλώσσας συναντάμε πολύ συχνά στη δημοσιογραφία, στην ποίηση, στην υποκριτική και γενικότερα στην τέχνη.
Παραδείγματα
Είναι παιδί διαμάντι. (Μεταφορά) Το διαμάντι είναι ορυκτό. (Κυριολεξία)
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Στις παρακάτω προτάσεις να αναφέρετε τη λειτουργία της γλώσσας:
Αύριο στις 8 θα κόψουμε την πίτα. Έλαμπε ολόκληρη όταν έμαθε τα ευχάριστα νέα. Το πήρε με βαριά καρδιά. Τα βιβλία ήταν πολύ βαριά. Αποφάσισε να αλλάξει σελίδα στη ζωή της. Έχω υιοθετήσει μια στάση αισιοδοξίας. Τα λόγια του ήταν φαρμάκι. Όταν πληροφορήθηκε το δυσάρεστο γεγονός της κόπηκε το αίμα.
ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ
Ορισμός:
Είναι η ηλικιακή ύστερη, ώριμη βιολογικά, περίοδος του ανθρώπου, κατά την οποία οι δυνάμεις του εξασθενούν και η ιδέα του επικείμενου θανάτου δημιουργεί μια δυσάρεστη ψυχολογική κατάσταση σ’ αυτόν, όσο ψυχικό σθένος και αν διαθέτει.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
Α. ΘΕΤΙΚΑ
Διαθέτουν πολλές εμπειρίες τις οποίες έδωσε η ζωή. Λειτουργούν περισσότερο με τη λογική παρά με το συναίσθημα, περιορίζοντας τα ιδιοτελή κίνητρα. Αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες με το ρεαλισμό που απαιτείται, αποφεύγοντας τις ακραίες καταστάσεις. Διαδραματίζουν ρόλο καθοδηγητή απέναντι στους νεότερους σε ηλικία, ώστε να αποφεύγονται τα λάθη και οι υπερβολές. Στηρίζουν οικονομικά την οικογένεια, παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανατροφή των παιδιών, διευκολύνοντας την καθημερινότητα των νεότερων μελών. Προσφέρουν απλόχερα τη συντροφιά τους και την αγάπη τους κυρίως στα παιδιά(παραμύθια, ιστορίες, τραγούδια, έθιμα).
Β. ΑΡΝΗΤΙΚΑ
Χαρακτηρίζονται από συντηρητικότητα και επιφυλακτικότητα με αποτέλεσμα να μη δέχονται εύκολα νέες καταστάσεις. Είναι προσκολλημένοι συχνά σε παρωχημένες αντιλήψεις τις οποίες και διαιωνίζουν.
Συχνά εκφράζονται υποτιμητικά απέναντι στους νέους, κατηγορώντας τους για ανευθυνότητα, επιπολαιότητα και απρεπή συμπεριφορά. Είναι δύσπιστοι και καχύποπτοι μπροστά στο παρόν και πολύ περισσότερο στο μέλλον. Πιστεύουν πως εξαιτίας της πείρας που διαθέτουν δεν κάνουν ποτέ λάθος Είναι εγωκεντρικοί, δύστροποι και απαισιόδοξοι. Παραιτούνται εύκολα, έχουν περιορισμένη ενεργητικότητα. Κουράζονται εύκολα.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
βιολογικός τομέας: - εξασθενούν οι σωματικές δυνάμεις (αργό βάδισμα, λιγότερες αντοχές) - ελαττώνονται οι αισθήσεις, ιδιαίτερα η όραση - κινητικά προβλήματα - περιορίζεται η ενεργητικότητα ψυχολογικός τομέας: - ψυχική κούραση - τάση απομόνωσης - απαιτούν σεβασμό από τους άλλους λόγω της ηλικίας τους - επικρίνουν τους νέους πολλές φορές χαρακτηρίζοντας τους επιπόλαιους και ανεύθυνους. - μυθοποιούν το παρελθόν - αίσθηση παραγκωνισμού οικονομικός τομέας: - νιώθουν οικονομική ανασφάλεια - φόβος για μη τυχόν οικονομική αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΑΞΙΩΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ
Εμφάνιση ψυχικών διαταραχών. Υπαρξιακό άγχος. Έξαρση κρουσμάτων κακομεταχείρισης, εκμετάλλευσης και εγκληματικότητας σε βάρος τους. Αποκοπή από το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι. Όξυνση κοινωνικού ρατσισμού.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ Παροχή κοινωνικής προστασίας, ασφάλειας και περίθαλψης από την πολιτεία. Ενθάρρυνση για συμμετοχή σε αθλητικές ή πολιτιστικές δραστηριότητες. Εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων για εξοικείωση με τη σύγχρονη τεχνολογία η οποία θα τους δώσει τη δυνατότητα παρακολούθησης των σύγχρονων ρυθμών ζωής, θα διευρύνει τα ενδιαφέροντά τους και θα τους βοηθήσει να αποκτήσουν νέα κίνητρα ζωής. Διοργάνωση εκδηλώσεων σε ιδρύματα για ηλικιωμένους με στόχο τη δημιουργική εκμετάλλευση του ελεύθερου χρόνου τους, την ψυχαγωγία αλλά και τη βελτίωση της καθημερινότητάς τους. Συνειδητοποίηση από την οικογένεια πως αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι άχρηστοι ούτε περιθωριοποιημένοι. Επίδειξη ευγένειας και σεβασμού από την πλευρά των νέων ως ελάχιστη αναγνώριση της προσφοράς αυτών των ανθρώπων. Προβολή από τα Μ.Μ.Ε των ιδιαιτεροτήτων αυτής της ηλικίας αλλά και των προβλημάτων που οι άνθρωποι αυτοί αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους. Οι δήμοι και η εκκλησία να ξεκινήσουν προγράμματα σίτισης απόρων ηλικιωμένων.
Ορισμός:
Είναι η ηλικιακή ύστερη, ώριμη βιολογικά, περίοδος του ανθρώπου, κατά την οποία οι δυνάμεις του εξασθενούν και η ιδέα του επικείμενου θανάτου δημιουργεί μια δυσάρεστη ψυχολογική κατάσταση σ’ αυτόν, όσο ψυχικό σθένος και αν διαθέτει.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
Α. ΘΕΤΙΚΑ
Διαθέτουν πολλές εμπειρίες τις οποίες έδωσε η ζωή. Λειτουργούν περισσότερο με τη λογική παρά με το συναίσθημα, περιορίζοντας τα ιδιοτελή κίνητρα. Αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες με το ρεαλισμό που απαιτείται, αποφεύγοντας τις ακραίες καταστάσεις. Διαδραματίζουν ρόλο καθοδηγητή απέναντι στους νεότερους σε ηλικία, ώστε να αποφεύγονται τα λάθη και οι υπερβολές. Στηρίζουν οικονομικά την οικογένεια, παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανατροφή των παιδιών, διευκολύνοντας την καθημερινότητα των νεότερων μελών. Προσφέρουν απλόχερα τη συντροφιά τους και την αγάπη τους κυρίως στα παιδιά(παραμύθια, ιστορίες, τραγούδια, έθιμα).
Β. ΑΡΝΗΤΙΚΑ
Χαρακτηρίζονται από συντηρητικότητα και επιφυλακτικότητα με αποτέλεσμα να μη δέχονται εύκολα νέες καταστάσεις. Είναι προσκολλημένοι συχνά σε παρωχημένες αντιλήψεις τις οποίες και διαιωνίζουν.
Συχνά εκφράζονται υποτιμητικά απέναντι στους νέους, κατηγορώντας τους για ανευθυνότητα, επιπολαιότητα και απρεπή συμπεριφορά. Είναι δύσπιστοι και καχύποπτοι μπροστά στο παρόν και πολύ περισσότερο στο μέλλον. Πιστεύουν πως εξαιτίας της πείρας που διαθέτουν δεν κάνουν ποτέ λάθος Είναι εγωκεντρικοί, δύστροποι και απαισιόδοξοι. Παραιτούνται εύκολα, έχουν περιορισμένη ενεργητικότητα. Κουράζονται εύκολα.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
βιολογικός τομέας: - εξασθενούν οι σωματικές δυνάμεις (αργό βάδισμα, λιγότερες αντοχές) - ελαττώνονται οι αισθήσεις, ιδιαίτερα η όραση - κινητικά προβλήματα - περιορίζεται η ενεργητικότητα ψυχολογικός τομέας: - ψυχική κούραση - τάση απομόνωσης - απαιτούν σεβασμό από τους άλλους λόγω της ηλικίας τους - επικρίνουν τους νέους πολλές φορές χαρακτηρίζοντας τους επιπόλαιους και ανεύθυνους. - μυθοποιούν το παρελθόν - αίσθηση παραγκωνισμού οικονομικός τομέας: - νιώθουν οικονομική ανασφάλεια - φόβος για μη τυχόν οικονομική αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΑΞΙΩΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ
Εμφάνιση ψυχικών διαταραχών. Υπαρξιακό άγχος. Έξαρση κρουσμάτων κακομεταχείρισης, εκμετάλλευσης και εγκληματικότητας σε βάρος τους. Αποκοπή από το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι. Όξυνση κοινωνικού ρατσισμού.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ Παροχή κοινωνικής προστασίας, ασφάλειας και περίθαλψης από την πολιτεία. Ενθάρρυνση για συμμετοχή σε αθλητικές ή πολιτιστικές δραστηριότητες. Εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων για εξοικείωση με τη σύγχρονη τεχνολογία η οποία θα τους δώσει τη δυνατότητα παρακολούθησης των σύγχρονων ρυθμών ζωής, θα διευρύνει τα ενδιαφέροντά τους και θα τους βοηθήσει να αποκτήσουν νέα κίνητρα ζωής. Διοργάνωση εκδηλώσεων σε ιδρύματα για ηλικιωμένους με στόχο τη δημιουργική εκμετάλλευση του ελεύθερου χρόνου τους, την ψυχαγωγία αλλά και τη βελτίωση της καθημερινότητάς τους. Συνειδητοποίηση από την οικογένεια πως αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι άχρηστοι ούτε περιθωριοποιημένοι. Επίδειξη ευγένειας και σεβασμού από την πλευρά των νέων ως ελάχιστη αναγνώριση της προσφοράς αυτών των ανθρώπων. Προβολή από τα Μ.Μ.Ε των ιδιαιτεροτήτων αυτής της ηλικίας αλλά και των προβλημάτων που οι άνθρωποι αυτοί αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους. Οι δήμοι και η εκκλησία να ξεκινήσουν προγράμματα σίτισης απόρων ηλικιωμένων.
ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΣ – ΓΡΑΠΤΟΣ ΛΟΓΟΣ
Ορισμός:
Ο λόγος γενικά είναι η διανοητική ικανότητα του ανθρώπου να σχηματίζει και να εκφράζει τις σκέψεις του με την ομιλία.
Ο λόγος διακρίνεται σε : α) προφορικό, ο οποίος προηγείται, γιατί πρώτα ο άνθρωπος χρησιμοποίησε την ομιλία. β) γραπτό, που ακολούθησε γιατί κατόπιν αισθάνθηκε την ανάγκη να απεικονίσει την ομιλία του με σύμβολα (γράμματα).
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ
1. Χαρακτηρίζεται από αυθορμητισμό και ζωντάνια. 2. Ικανοποιεί τρέχουσες ανάγκες της καθημερινής ζωής. 3. Μεταδίδει τα μηνύματα με αμεσότητα και φυσικότητα. 4. Παραστατικότητα -αποτελεσματικότητα με τη χρήση εξωγλωσσικών στοιχείων (χειρονομίες, έκφραση προσώπου, βλέμμα) και παραγλωσσικών στοιχείων (επιτονισμός, παύσεις, προφορά, ένταση φωνής) 5. Είναι προνόμιο όλων, ανεξαρτήτως ηλικίας, μορφωτικού επιπέδου. 6. Απλότητα - χρήση παρατακτικής σύνδεσης ή ασύνδετου σχήματος. 7. Προηγείται του γραπτού ιστορικά και βιολογικά. 8. Ευνοεί την φιλική προσέγγιση και την ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων. 9. Καλλιεργεί την κριτική σκέψη και τον προβληματισμό μέσω του διαλόγου. 10. Εξελίσσεται, εκφράζει τις εκάστοτε ανθρώπινες ανάγκες και αντιλήψεις. 11. Η ασάφεια εξαιτίας της πολυσημίας των λέξεων αποκαθίσταται με άμεσες διευκρινίσεις. 12. Παρέχεται η δυνατότητα αλλαγής ή βελτίωσης των λεγομένων του ομιλητή. ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ
Είναι εφήμερος. Χαρακτηρίζεται από προχειρότητα στην έκφραση, ελλειπτικότητα, επαναλήψεις, παύσεις, κενά, ασυνταξίες, καθώς είναι απροσχεδίαστος. Είναι πιο αναλυτικός και λιγότερο ακριβής. Χρησιμοποιούνται πολλές λέξεις ασαφούς σημασίας , μικρότερο ποσοστό ουσιαστικών, επιθέτων και επιρρημάτων σε σχέση με το γραπτό λόγο. Δεν έχει επαρκώς επεξεργασμένο λεξιλόγιο και δε διασφαλίζει τη σωστή μεταφορά και πρόσληψη του μηνύματος από το δέκτη στον πομπό.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
1. Επιμελημένη σύνταξη, διατύπωση, φροντισμένο λεξιλόγιο, καθώς είναι προσχεδιασμένος και επιτρέπει τον έλεγχο. 2. Περιλαμβάνει ολοκληρωμένες προτάσεις και φράσεις. 3. Σαφήνεια, πυκνότητα νοημάτων, ακρίβεια στη έκφραση, προσεκτική επιλογή κατάλληλων λέξεων. 4. Ποικιλία - ύπαρξη μεγάλου αριθμού συνδετικών - μεταβατικών λέξεων. 5. Χρήση υποτακτικής σύνταξης - μακροπερίοδος λόγος. 6. Προτίμηση παθητικής σύνταξης. 7. Δυνατότητα να παραμένει αναλλοίωτος στο χρόνο. 8. Διάσωση πολιτιστικής κληρονομιάς μέσω του γραπτού λόγου. 9. Διευκολύνει την ανάπτυξη των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών και γενικότερα του πολιτισμού. ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο από μορφωμένα – καλλιεργημένα άτομα. Χαρακτηρίζεται από έλλειψη αυθορμητισμού, τυπικότητα, υποκριτικότητα. Είναι μεταγενέστερος του προφορικού. Δεν μπορούν να αποδοθούν τα παραγλωσσικά και τα εξωγλωσσικά στοιχεία. Είναι πολυσήμαντος - δημιουργεί κάποιες φορές προβλήματα επικοινωνίας. Αντιπροσωπεύει παλαιότερες γλωσσικές μορφές - δεν ακολουθεί τις εξελίξεις της γλώσσας, δεν ανταποκρίνεται πάντα στις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις. Χρειάζεται χρόνο και λογική διεργασία. Στερείται φυσικότητας - είναι απόμακρος από τους ρυθμούς της καθημερινής ζωής. Στερεί την άμεση ανατροφοδότηση από τις αντιδράσεις του κοινού, καθώς δεν επικοινωνεί άμεσα.
ΜΟΔΑ
Ορισμός:
Είναι οι παροδικές προτιμήσεις, μιας εποχής στον τρόπο ζωής και κυρίως του ντυσίματος, της κόμμωσης και της υπόδησης, οι οποίες επικρατούν μέσα σε μια κοινωνία για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της μόδας Η αστάθεια στα αισθητικά κριτήρια και η απουσία καλαισθητικού κριτηρίου Ο παροδικός χαρακτήρας της Η προβολή προτύπων αμφιβόλου ποιότητας Η τυφλή μίμηση των προτύπων μόδας Η ομοιομορφία και η μαζοποίηση Η κερδοσκοπία προς όφελος των επιχειρήσεων και εις βάρος των καταναλωτών
Αίτια του φαινομένου
Οικονομικά
1. Οι επιχειρήσεις δημιουργούν εφήμερα και παροδικά πρότυπα μόδας, για να οδηγούν διαρκώς τον καταναλωτή στην αγορά νέων προϊόντων και να αντεπεξέρχονται έτσι οι ίδιες στον ανταγωνισμό αυξάνοντας τα κέρδη τους. 2. Η διαφήμιση δημιουργεί πλασματικές ανάγκες και ωθεί τον σημερινό άνθρωπο να αγοράζει συνεχώς τα είδη που θεωρούνται της μόδας. 3. Το υψηλό βιοτικό επίπεδο και η τάση νεοπλουτισμού οδηγούν τους καταναλωτές στην απόκτηση προϊόντων που ακολουθούν τη μόδα.
Κοινωνικά
1. Επικρατεί η τάση της υιοθέτησης κοινών αισθητικών κριτηρίων από όλα τα μέλη της κοινωνίας και της μίμησης προτύπων που θεωρούνται αποδεκτά από όλους. 2. Η σύγχρονη κοινωνία, που ευνοεί τις διακρίσεις, οδηγεί τους ανθρώπους στο να ακολουθούν τη μόδα, προκειμένου να πετύχουν την κοινωνική ανέλιξή τους, την αναγνώριση και τη συμπάθεια των άλλων. 3. Η ξενομανία. Ψυχολογικά
1. Το άτομο επιθυμεί την αλλαγή, ώστε να αποφεύγει τη μονοτονία και να μην πλήττει. 2. Η αυταπάτη ότι η κάλυψη των υλικών αναγκών σημαίνει ταυτόχρονα και κάλυψη των ψυχικών αναγκών. Το αίσθημα της χαράς και της ικανοποίησης που η εργασία στερεί στον άνθρωπο, το αναπληρώνει η μόδα. 3. Καλύπτεται η ανάγκη για αυτοεπιβεβαίωση και ικανοποιείται το αίσθημα της φιλαρέσκειας. 4. Οι επιλογές που ακολουθούν τις επιταγές της μόδας εξασφαλίζουν το κύρος και την αναγνώριση από τους άλλους. 5. Τα άτομα που έχουν συμπλέγματα κατωτερότητας πιστεύουν ότι ακολουθώντας τη μόδα του κοινωνικού τους περιβάλλοντος αποκτούν αναγνώριση από αυτό. Θετικές συνέπειες της μόδας
Προσφέρει εργασία σε πολλές κατηγορίες επαγγελμάτων, αφού γίνονται νέες βιομηχανίες και βιοτεχνίες έτοιμων ενδυμάτων, οίκοι μόδας κτλ. Ενισχύει την εθνική οικονομία με την εξαγωγή ειδών μόδας (έτοιμων ενδυμάτων, υποδημάτων, καλλυντικών), αλλά και με τη διεύρυνση των εμπορικών επιχειρήσεων. Ικανοποιεί τις υλικές, ψυχολογικές και κοινωνικές ανάγκες των ανθρώπων. Καλύπτει την ανάγκη της αυτοεπιβεβαίωσης αλλά και της αναγνώρισης από τον κοινωνικό περίγυρο. Ευνοεί την ανάπτυξη καλαισθητικών κριτηρίων. Ικανοποιεί την ανθρώπινη επιθυμία για αλλαγή, καταπολεμώντας την ανία και τη μονοτονία.
Αρνητικές συνέπειες της μόδας
Στερεί την ελευθερία και την πρωτοβουλία του ανθρώπου, αφού στην πραγματικότητα υποτάσσεται στη μίμηση. Γίνεται μέλος της μάζας και παθητικός δέκτης των επιλογών που άλλοι κάνουν γι' αυτόν. Εκμηδενίζει την προσωπικότητα του ατόμου αλλοτριώνοντας τη συνείδησή του. Τρέφει το αίσθημα της ανασφάλειας και της αβεβαιότητας και βοηθά στην ανάπτυξη του ανταγωνισμού, καθώς, για να είναι κάποιος κοινωνικά αναγνωρίσιμος, πρέπει να συμμορφώνεται στους κανόνες της μόδας. Δημιουργεί άγχος και ψυχοσωματικά προβλήματα καθώς το άτομο, προσπαθώντας να ακολουθεί διαρκώς τη μόδα, εργάζεται περισσότερες ώρες προκειμένου να εξασφαλίσει χρήματα, για να αγοράζει νέα προϊόντα. Καθιερώνει υλιστικά πρότυπα ζωής δίνοντας μεγαλύτερη σημασία στην εξωτερική εικόνα του ατόμου και στην κατοχή πλούτου και αδιαφορώντας για την πνευματική του καλλιέργεια. Οδηγεί τον άνθρωπο στην άμετρη ικανοποίηση δευτερευόντων αναγκών, αποπροσανατολίζοντάς τον από βασικά προβλήματα.
Αλλοτριώνεται η πολιτιστική ταυτότητα των λαών εξαιτίας:
α) της μίμησης και της ξενομανίας β) της απόρριψης στοιχείων της παράδοσης, γιατί θεωρούνται ξεπερασμένα.
Προτάσεις - Λύσεις
- Πώς η οικογένεια θα αποτρέψει το παιδί από την τυφλή υιοθέτηση της μόδας
Να καταλάβει το παιδί ότι η μόδα είναι μια προσωρινή συνήθεια, αφού έρχεται και παρέρχεται και ότι υπάρχουν ουσιαστικότερα πράγματα με τα οποία, αν ασχοληθεί θα αποκομίσει ποικίλα οφέλη. Να συνειδητοποιήσει ότι η ευτυχία δεν βρίσκεται στα υλικά αγαθά. Να μάθει να αντιστέκεται στον καταιγισμό διαφημίσεων των ΜΜΕ και να μη δέχεται τίποτα άκριτα. Οι ίδιοι οι γονείς να αποτελούν πρότυπα για τα παιδιά. Να κατανοήσουν ότι θα πρέπει να ακολουθεί τη μόδα σε λογικά πλαίσια, χωρίς να παρασύρεται από αυτή. Να συνειδητοποιήσει ότι δεν θα πρέπει να το απασχολεί πώς θα προβάλλει την εικόνα του, τι θα φορέσει για να είναι αρεστός, γιατί έτσι χάνει την ουσία σημαντικών πραγμάτων
Μ.Μ.Ε.
Ορισμός:
Τα μέσα (έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος) που ταυτόχρονα μεταδίδουν μηνύματα, απόψεις και ειδήσεις και απευθύνονται σε απεριόριστο αριθμό προσώπων.
ΘΕΤΙΚΑ:
o Η έγκυρη, αντικειμενική και έγκαιρη ενημέρωση - η μετάδοση κάθε είδους μηνύματος, είδησης και πληροφορίας. o Η αναζήτηση και η αποκάλυψη της αλήθειας. o Ο υπεύθυνος και σοβαρός σχολιασμός ειδήσεων και γεγονότων. o Ο πλουραλισμός και η προβολή των διαφορετικών απόψεων. o Η κατοχύρωση της ελευθεροτυπίας. o Η καλλιέργεια της κοινωνικής συνείδησης. o Η απαλλαγή από τον κίνδυνο της ιδεολογικής χειραγώγησης. o Αποτελούν μηχανισμό πολιτικού ελέγχου, προασπίζοντας τα δικαιώματα των πολιτών. o Αποτελούν μέσα της επικοινωνίας των λαών. o Βοηθούν στην καλλιέργεια του πνεύματος και στη διεύρυνση των γνωστικών οριζόντων. o Διασκεδάζουν και ψυχαγωγούν.
ΑΡΝΗΤΙΚΑ
Εξυπηρέτηση κομματικών ή ιδιωτικών συμφερόντων. Προβολή χαμηλής ποιότητας προγραμμάτων. Προβολή ή όχι κάποιων ειδήσεων - γεγονότων, λόγω συμφερόντων ή γιατί πουλάνε. Προβολή της βίας και «προτύπων». Κακοποιούν την ελληνική γλώσσα. Ξενόγλωσσα προγράμματα. Καλλιεργούν υπερκαταναλωτικά πρότυπα. Ο άνθρωπος αποχαυνώνεται και δεν στρέφεται σε μορφές γνήσιας ψυχαγωγίας. Δε θίγουν τα πραγματικά προβλήματα.
ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΟΡΘΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Οι δημοσιογράφοι να σέβονται και να επιτελούν το ρόλο τους (σεβασμός της αλήθειας, απεξάρτηση από οποιαδήποτε συμφέροντα, εμφάνιση όλων των ειδήσεων και των στοιχείων κλπ). Ύπαρξη δημοκρατίας. Απεξάρτηση από πολιτικά και ιδιωτικά συμφέροντα. Τήρηση του μέτρου. Στελέχωση με άτομα όλων των απόψεων και των ιδεολογιών.
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
1. Παιδεία. 2. Κριτική στάση και άποψη. 3. Ορθή στάση της οικογένειας. 4. Ενημέρωση από το σχολείο.
ΔΕΣ ΚΑΙ https://latistor.blogspot.com/2015/06/blog-post_26.html
Ορισμός:
Ο λόγος γενικά είναι η διανοητική ικανότητα του ανθρώπου να σχηματίζει και να εκφράζει τις σκέψεις του με την ομιλία.
Ο λόγος διακρίνεται σε : α) προφορικό, ο οποίος προηγείται, γιατί πρώτα ο άνθρωπος χρησιμοποίησε την ομιλία. β) γραπτό, που ακολούθησε γιατί κατόπιν αισθάνθηκε την ανάγκη να απεικονίσει την ομιλία του με σύμβολα (γράμματα).
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ
1. Χαρακτηρίζεται από αυθορμητισμό και ζωντάνια. 2. Ικανοποιεί τρέχουσες ανάγκες της καθημερινής ζωής. 3. Μεταδίδει τα μηνύματα με αμεσότητα και φυσικότητα. 4. Παραστατικότητα -αποτελεσματικότητα με τη χρήση εξωγλωσσικών στοιχείων (χειρονομίες, έκφραση προσώπου, βλέμμα) και παραγλωσσικών στοιχείων (επιτονισμός, παύσεις, προφορά, ένταση φωνής) 5. Είναι προνόμιο όλων, ανεξαρτήτως ηλικίας, μορφωτικού επιπέδου. 6. Απλότητα - χρήση παρατακτικής σύνδεσης ή ασύνδετου σχήματος. 7. Προηγείται του γραπτού ιστορικά και βιολογικά. 8. Ευνοεί την φιλική προσέγγιση και την ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων. 9. Καλλιεργεί την κριτική σκέψη και τον προβληματισμό μέσω του διαλόγου. 10. Εξελίσσεται, εκφράζει τις εκάστοτε ανθρώπινες ανάγκες και αντιλήψεις. 11. Η ασάφεια εξαιτίας της πολυσημίας των λέξεων αποκαθίσταται με άμεσες διευκρινίσεις. 12. Παρέχεται η δυνατότητα αλλαγής ή βελτίωσης των λεγομένων του ομιλητή. ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ
Είναι εφήμερος. Χαρακτηρίζεται από προχειρότητα στην έκφραση, ελλειπτικότητα, επαναλήψεις, παύσεις, κενά, ασυνταξίες, καθώς είναι απροσχεδίαστος. Είναι πιο αναλυτικός και λιγότερο ακριβής. Χρησιμοποιούνται πολλές λέξεις ασαφούς σημασίας , μικρότερο ποσοστό ουσιαστικών, επιθέτων και επιρρημάτων σε σχέση με το γραπτό λόγο. Δεν έχει επαρκώς επεξεργασμένο λεξιλόγιο και δε διασφαλίζει τη σωστή μεταφορά και πρόσληψη του μηνύματος από το δέκτη στον πομπό.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
1. Επιμελημένη σύνταξη, διατύπωση, φροντισμένο λεξιλόγιο, καθώς είναι προσχεδιασμένος και επιτρέπει τον έλεγχο. 2. Περιλαμβάνει ολοκληρωμένες προτάσεις και φράσεις. 3. Σαφήνεια, πυκνότητα νοημάτων, ακρίβεια στη έκφραση, προσεκτική επιλογή κατάλληλων λέξεων. 4. Ποικιλία - ύπαρξη μεγάλου αριθμού συνδετικών - μεταβατικών λέξεων. 5. Χρήση υποτακτικής σύνταξης - μακροπερίοδος λόγος. 6. Προτίμηση παθητικής σύνταξης. 7. Δυνατότητα να παραμένει αναλλοίωτος στο χρόνο. 8. Διάσωση πολιτιστικής κληρονομιάς μέσω του γραπτού λόγου. 9. Διευκολύνει την ανάπτυξη των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών και γενικότερα του πολιτισμού. ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο από μορφωμένα – καλλιεργημένα άτομα. Χαρακτηρίζεται από έλλειψη αυθορμητισμού, τυπικότητα, υποκριτικότητα. Είναι μεταγενέστερος του προφορικού. Δεν μπορούν να αποδοθούν τα παραγλωσσικά και τα εξωγλωσσικά στοιχεία. Είναι πολυσήμαντος - δημιουργεί κάποιες φορές προβλήματα επικοινωνίας. Αντιπροσωπεύει παλαιότερες γλωσσικές μορφές - δεν ακολουθεί τις εξελίξεις της γλώσσας, δεν ανταποκρίνεται πάντα στις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις. Χρειάζεται χρόνο και λογική διεργασία. Στερείται φυσικότητας - είναι απόμακρος από τους ρυθμούς της καθημερινής ζωής. Στερεί την άμεση ανατροφοδότηση από τις αντιδράσεις του κοινού, καθώς δεν επικοινωνεί άμεσα.
ΜΟΔΑ
Ορισμός:
Είναι οι παροδικές προτιμήσεις, μιας εποχής στον τρόπο ζωής και κυρίως του ντυσίματος, της κόμμωσης και της υπόδησης, οι οποίες επικρατούν μέσα σε μια κοινωνία για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της μόδας Η αστάθεια στα αισθητικά κριτήρια και η απουσία καλαισθητικού κριτηρίου Ο παροδικός χαρακτήρας της Η προβολή προτύπων αμφιβόλου ποιότητας Η τυφλή μίμηση των προτύπων μόδας Η ομοιομορφία και η μαζοποίηση Η κερδοσκοπία προς όφελος των επιχειρήσεων και εις βάρος των καταναλωτών
Αίτια του φαινομένου
Οικονομικά
1. Οι επιχειρήσεις δημιουργούν εφήμερα και παροδικά πρότυπα μόδας, για να οδηγούν διαρκώς τον καταναλωτή στην αγορά νέων προϊόντων και να αντεπεξέρχονται έτσι οι ίδιες στον ανταγωνισμό αυξάνοντας τα κέρδη τους. 2. Η διαφήμιση δημιουργεί πλασματικές ανάγκες και ωθεί τον σημερινό άνθρωπο να αγοράζει συνεχώς τα είδη που θεωρούνται της μόδας. 3. Το υψηλό βιοτικό επίπεδο και η τάση νεοπλουτισμού οδηγούν τους καταναλωτές στην απόκτηση προϊόντων που ακολουθούν τη μόδα.
Κοινωνικά
1. Επικρατεί η τάση της υιοθέτησης κοινών αισθητικών κριτηρίων από όλα τα μέλη της κοινωνίας και της μίμησης προτύπων που θεωρούνται αποδεκτά από όλους. 2. Η σύγχρονη κοινωνία, που ευνοεί τις διακρίσεις, οδηγεί τους ανθρώπους στο να ακολουθούν τη μόδα, προκειμένου να πετύχουν την κοινωνική ανέλιξή τους, την αναγνώριση και τη συμπάθεια των άλλων. 3. Η ξενομανία. Ψυχολογικά
1. Το άτομο επιθυμεί την αλλαγή, ώστε να αποφεύγει τη μονοτονία και να μην πλήττει. 2. Η αυταπάτη ότι η κάλυψη των υλικών αναγκών σημαίνει ταυτόχρονα και κάλυψη των ψυχικών αναγκών. Το αίσθημα της χαράς και της ικανοποίησης που η εργασία στερεί στον άνθρωπο, το αναπληρώνει η μόδα. 3. Καλύπτεται η ανάγκη για αυτοεπιβεβαίωση και ικανοποιείται το αίσθημα της φιλαρέσκειας. 4. Οι επιλογές που ακολουθούν τις επιταγές της μόδας εξασφαλίζουν το κύρος και την αναγνώριση από τους άλλους. 5. Τα άτομα που έχουν συμπλέγματα κατωτερότητας πιστεύουν ότι ακολουθώντας τη μόδα του κοινωνικού τους περιβάλλοντος αποκτούν αναγνώριση από αυτό. Θετικές συνέπειες της μόδας
Προσφέρει εργασία σε πολλές κατηγορίες επαγγελμάτων, αφού γίνονται νέες βιομηχανίες και βιοτεχνίες έτοιμων ενδυμάτων, οίκοι μόδας κτλ. Ενισχύει την εθνική οικονομία με την εξαγωγή ειδών μόδας (έτοιμων ενδυμάτων, υποδημάτων, καλλυντικών), αλλά και με τη διεύρυνση των εμπορικών επιχειρήσεων. Ικανοποιεί τις υλικές, ψυχολογικές και κοινωνικές ανάγκες των ανθρώπων. Καλύπτει την ανάγκη της αυτοεπιβεβαίωσης αλλά και της αναγνώρισης από τον κοινωνικό περίγυρο. Ευνοεί την ανάπτυξη καλαισθητικών κριτηρίων. Ικανοποιεί την ανθρώπινη επιθυμία για αλλαγή, καταπολεμώντας την ανία και τη μονοτονία.
Αρνητικές συνέπειες της μόδας
Στερεί την ελευθερία και την πρωτοβουλία του ανθρώπου, αφού στην πραγματικότητα υποτάσσεται στη μίμηση. Γίνεται μέλος της μάζας και παθητικός δέκτης των επιλογών που άλλοι κάνουν γι' αυτόν. Εκμηδενίζει την προσωπικότητα του ατόμου αλλοτριώνοντας τη συνείδησή του. Τρέφει το αίσθημα της ανασφάλειας και της αβεβαιότητας και βοηθά στην ανάπτυξη του ανταγωνισμού, καθώς, για να είναι κάποιος κοινωνικά αναγνωρίσιμος, πρέπει να συμμορφώνεται στους κανόνες της μόδας. Δημιουργεί άγχος και ψυχοσωματικά προβλήματα καθώς το άτομο, προσπαθώντας να ακολουθεί διαρκώς τη μόδα, εργάζεται περισσότερες ώρες προκειμένου να εξασφαλίσει χρήματα, για να αγοράζει νέα προϊόντα. Καθιερώνει υλιστικά πρότυπα ζωής δίνοντας μεγαλύτερη σημασία στην εξωτερική εικόνα του ατόμου και στην κατοχή πλούτου και αδιαφορώντας για την πνευματική του καλλιέργεια. Οδηγεί τον άνθρωπο στην άμετρη ικανοποίηση δευτερευόντων αναγκών, αποπροσανατολίζοντάς τον από βασικά προβλήματα.
Αλλοτριώνεται η πολιτιστική ταυτότητα των λαών εξαιτίας:
α) της μίμησης και της ξενομανίας β) της απόρριψης στοιχείων της παράδοσης, γιατί θεωρούνται ξεπερασμένα.
Προτάσεις - Λύσεις
- Πώς η οικογένεια θα αποτρέψει το παιδί από την τυφλή υιοθέτηση της μόδας
Να καταλάβει το παιδί ότι η μόδα είναι μια προσωρινή συνήθεια, αφού έρχεται και παρέρχεται και ότι υπάρχουν ουσιαστικότερα πράγματα με τα οποία, αν ασχοληθεί θα αποκομίσει ποικίλα οφέλη. Να συνειδητοποιήσει ότι η ευτυχία δεν βρίσκεται στα υλικά αγαθά. Να μάθει να αντιστέκεται στον καταιγισμό διαφημίσεων των ΜΜΕ και να μη δέχεται τίποτα άκριτα. Οι ίδιοι οι γονείς να αποτελούν πρότυπα για τα παιδιά. Να κατανοήσουν ότι θα πρέπει να ακολουθεί τη μόδα σε λογικά πλαίσια, χωρίς να παρασύρεται από αυτή. Να συνειδητοποιήσει ότι δεν θα πρέπει να το απασχολεί πώς θα προβάλλει την εικόνα του, τι θα φορέσει για να είναι αρεστός, γιατί έτσι χάνει την ουσία σημαντικών πραγμάτων
Μ.Μ.Ε.
Ορισμός:
Τα μέσα (έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος) που ταυτόχρονα μεταδίδουν μηνύματα, απόψεις και ειδήσεις και απευθύνονται σε απεριόριστο αριθμό προσώπων.
ΘΕΤΙΚΑ:
o Η έγκυρη, αντικειμενική και έγκαιρη ενημέρωση - η μετάδοση κάθε είδους μηνύματος, είδησης και πληροφορίας. o Η αναζήτηση και η αποκάλυψη της αλήθειας. o Ο υπεύθυνος και σοβαρός σχολιασμός ειδήσεων και γεγονότων. o Ο πλουραλισμός και η προβολή των διαφορετικών απόψεων. o Η κατοχύρωση της ελευθεροτυπίας. o Η καλλιέργεια της κοινωνικής συνείδησης. o Η απαλλαγή από τον κίνδυνο της ιδεολογικής χειραγώγησης. o Αποτελούν μηχανισμό πολιτικού ελέγχου, προασπίζοντας τα δικαιώματα των πολιτών. o Αποτελούν μέσα της επικοινωνίας των λαών. o Βοηθούν στην καλλιέργεια του πνεύματος και στη διεύρυνση των γνωστικών οριζόντων. o Διασκεδάζουν και ψυχαγωγούν.
ΑΡΝΗΤΙΚΑ
Εξυπηρέτηση κομματικών ή ιδιωτικών συμφερόντων. Προβολή χαμηλής ποιότητας προγραμμάτων. Προβολή ή όχι κάποιων ειδήσεων - γεγονότων, λόγω συμφερόντων ή γιατί πουλάνε. Προβολή της βίας και «προτύπων». Κακοποιούν την ελληνική γλώσσα. Ξενόγλωσσα προγράμματα. Καλλιεργούν υπερκαταναλωτικά πρότυπα. Ο άνθρωπος αποχαυνώνεται και δεν στρέφεται σε μορφές γνήσιας ψυχαγωγίας. Δε θίγουν τα πραγματικά προβλήματα.
ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΟΡΘΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Οι δημοσιογράφοι να σέβονται και να επιτελούν το ρόλο τους (σεβασμός της αλήθειας, απεξάρτηση από οποιαδήποτε συμφέροντα, εμφάνιση όλων των ειδήσεων και των στοιχείων κλπ). Ύπαρξη δημοκρατίας. Απεξάρτηση από πολιτικά και ιδιωτικά συμφέροντα. Τήρηση του μέτρου. Στελέχωση με άτομα όλων των απόψεων και των ιδεολογιών.
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
1. Παιδεία. 2. Κριτική στάση και άποψη. 3. Ορθή στάση της οικογένειας. 4. Ενημέρωση από το σχολείο.
ΔΕΣ ΚΑΙ https://latistor.blogspot.com/2015/06/blog-post_26.html
Έκθεση Λυκείου: Σχεδιαγράμματα εννοιών - Θεωρία - Ασκήσεις
Σχεδιαγράμματα Εννοιών
Θεωρία
[ενεργητικής ή παθητικής φωνής / συγκεκριμένου ρηματικού τύπου (προσώπου/χρόνου/έγκλισης) / μακροπερίοδου ή μη λόγου / παρατακτικού ή υποτακτικού λόγου / ρηματικών ή ονοματικών συνόλων / αναφορικής ή ποιητικής λειτουργίας της γλώσσας]
Ασκήσεις
Γλωσσικές Ασκήσεις Λυκείου
