ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ -ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑ ΓΩΓΗ ΤΗΣ ΙΛΙΑΔΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΙΛΙΑΔΑ

ΠΗΓΗ https://filologein.wordpress.com/2012/11/01/%CE%B5%CE%B9%CF%83%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%AE-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B1/

Ερωτήσεις & Απαντήσεις

1) Τι γνωρίζετε για τη χρονολογία σύνθεσης της Ιλιάδας και για τη χρονική σειρά με την οποία συνέθεσε ο Όμηρος τα δύο έπη του;

Η Ιλιάδα συντέθηκε από τον Όμηρο γύρω στο 750 π.Χ. Η Οδύσσεια πιθανότατα συντέθηκε αργότερα, όταν ο Όμηρος βρισκόταν σε μεγαλύτερη ηλικία.

2) Πώς ονομάζονται οι ενότητες στις οποίες χωρίζεται η Ιλιάδα, πόσες είναι και πώς δηλώνονται;

Η Ιλιάδα χωρίζεται σε 24 ραψωδίες οι οποίες δηλώνονται με τα κεφαλαία γράμματα του αλφάβητου.

3) Ποια είναι η σχέση της Ιλιάδας με την ιστορία;

Η Ιλιάδα βασίζεται στην παράδοση ενός πραγματικού ιστορικού γεγονότος (του Τρωικού πολέμου), το οποίο συνέβη τον 12ο αιώνα π.Χ. Επειδή, όμως, συντέθηκε τέσσερις αιώνες αργότερα, δεν παρουσιάζει με ακρίβεια και εγκυρότητα τα πολιτιστικά, κοινωνικά, πολιτικά κ.ά. δεδομένα εκείνης της εποχής. Ο Όμηρος περισσότερο προβάλλει τις συνθήκες της δικής του εποχής σαν να ανήκουν στη μυκηναϊκή εποχή, πραγματοποιώντας συνεχείς αναχρονισμούς. Γι΄ αυτό το λόγο δεν μπορούμε να θεωρήσουμε την Ιλιάδα σαν ένα ιστορικό σύγγραμμα. Αντίθετα παρουσιάζει, όπως κάθε άλλο λογοτεχνικό έργο, έναν κόσμο φανταστικό και πλαστό, στον οποίο η ιστορική αλήθεια έχει αναμιχθεί με τη δημιουργική φαντασία και τις εμπειρίες του ποιητή.

4) Ποιο είναι το κύριο θέμα, ποιο το περιεχόμενο της Ιλιάδας και πώς συνδέονται μεταξύ τους;

Το κύριο θέμα της Ιλιάδας είναι η οργή (μήνις) του Αχιλλέα εναντίον του βασιλιά Αγαμέμνονα επειδή του πήρε αυθαίρετα το δικό του γέρας (λάφυρο), την Βρισηίδα, και η απόφασή του να αποχωρήσει με τους στρατιώτες του από τη μάχη. Το περιεχόμενο της Ιλιάδας είναι πολύ ευρύτερο και αφορά τους πολεμικούς αγώνες των Ελλήνων και των Τρώων γύρω από την Τροία (Ίλιον) κατά τον δέκατο χρόνο του Τρωικού πολέμου, και πιο συγκεκριμένα 51 ημέρες αυτού του χρόνου. Ο Όμηρος, όμως, έχει καταφέρει να συνδέσει το γεγονός της οργής του Αχιλλέα με τα γενικότερα πολεμικά γεγονότα του Τρωικού πολέμου, καθώς η απουσία του Αχιλλέα μάς αναγκάζει να στρέψουμε το βλέμμα μας στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες στο πεδίο της μάχης και στις προσπάθειες άλλων ηρώων να τον αντικαταστήσουν. Έτσι, παρότι το κεντρικό γεγονός της Ιλιάδας είναι η οργή του Αχιλλέα, δεν αφιερώνεται όλο το έπος σε αυτό, αλλά την ίδια στιγμή η απουσία ή η παρουσία του Αχιλλέα καθορίζει συνέχεια τις εξελίξεις.

5) Ποιες είναι οι διαφορές της Ιλιάδας και της Οδύσσειας;

Α) Ως προς το ύφος: η Ιλιάδα παρουσιάζει δραματική πυκνότητα και ένταση ενώ η Οδύσσεια διακρίνεται για τον ήπιο και σταθερό αφηγηματικό της τόνο.

Β) Ως προς το θέμα: η δράση στην Ιλιάδα εντοπίζεται σε έναν πραγματικό κόσμο χωρίς παραμυθικά και φανταστικά στοιχεία, όπως αυτά που υπάρχουν στην Οδύσσεια, η οποία μοιάζει περισσότερο με ναυτικό παραμύθι. Ακόμα και οι θεοί είναι περισσότερο ανθρώπινοι στην Ιλιάδα σε σχέση με την Οδύσσεια.

Γ) Ως προς τις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες: η Ιλιάδα αντικατοπτρίζει μια παλαιότερη κοινωνική και πολιτική κατάσταση, στην οποία η βασιλική εξουσία είναι ακόμα ισχυρή και κυρίαρχη στην κοινωνία. Αντίθετα η Οδύσσεια παρουσιάζει μια νεότερη εποχή, στην οποία ο βασιλικός θεσμός παρακμάζει και αναδύονται νέα πολιτικά σώματα και νέες πολιτικές και κοινωνικές ομάδες που έχουν δικαίωμα λόγου και συμμετοχής στα κοινά. Γενικά η Ιλιάδα εστιάζει το ενδιαφέρον της μόνο στην αριστοκρατική τάξη ενώ η Οδύσσεια ενδιαφέρεται και για τους πιο απλοϊκούς και καθημερινούς ανθρώπους της κοινωνίας.

Δ) Ως προς την παρουσίαση των θεών και των ανθρώπων: στην Ιλιάδα οι θεοί και οι κεντρικοί ήρωες είναι γεμάτοι πάθη και ελαττώματα και δεν μπορούν να συγκρατήσουν την ορμητικότητα και την πρωτόγονη μερικές φορές εκρηκτικότητα και βιαιότητά τους. Στην Οδύσσεια αντίθετα έχουν πιο μετριοπαθή συμπεριφορά και οι πράξεις τους κατευθύνονται κατά κύριο λόγο από τη λογική και όχι από το συναίσθημα και τα ένστικτα, όπως στην Ιλιάδα.

Ε) Ως προς το γενικότερο χαρακτήρα: η Ιλιάδα είναι ένα έργο πολεμικό και δυναμικό και γι΄ αυτό μερικές φορές σκληρό. Η Οδύσσεια είναι ένα έργο ειρηνικό και ήρεμο.

Η Ιλιάδα μοιάζει με ένα έργο νεανικό, ενώ η Οδύσσεια με ένα έργο ώριμης ηλικίας.

ΙΛΙΑΔΑ : ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

http://istografia.blogspot.com/2015/05/blog-post_46.html

1) Τι γνωρίζετε για τη χρονολογία σύνθεσης της Ιλιάδας και για τη χρονική σειρά με την οποίασυνέθεσε ο Όμηρος τα δύο έπη του;

Η Ιλιάδα συντέθηκε από τον Όμηρο γύρω στο 750 π.Χ. Η Οδύσσεια πιθανότατα συντέθηκε αργότερα,όταν ο Όμηρος βρισκόταν σε μεγαλύτερη ηλικία.

2) Πώς ονομάζονται οι ενότητες στις οποίες χωρίζεται η Ιλιάδα, πόσες είναι και πώς δηλώνονται;

Η Ιλιάδα χωρίζεται σε 24 ραψωδίες οι οποίες δηλώνονται με τα κεφαλαία γράμματα του αλφάβητου.

3) Ποια είναι η σχέση της Ιλιάδας με την ιστορία;

Η Ιλιάδα βασίζεται στην παράδοση ενός πραγματικού ιστορικού γεγονότος (του Τρωικού πολέμου), τοοποίο συνέβη τον 12ο αιώνα π.Χ. Επειδή, όμως, συντέθηκε τέσσερις αιώνες αργότερα, δενπαρουσιάζει με ακρίβεια και εγκυρότητα τα πολιτιστικά, κοινωνικά, πολιτικά κ.ά. δεδομέναεκείνης της εποχής. Ο Όμηρος περισσότερο προβάλλει τις συνθήκες της δικής του εποχής σαν ναανήκουν στη μυκηναϊκή εποχή, πραγματοποιώντας συνεχείς αναχρονισμούς. Γι΄ αυτό το λόγο δενμπορούμε να θεωρήσουμε την Ιλιάδα σαν ένα ιστορικό σύγγραμμα. Αντίθετα παρουσιάζει, όπωςκάθε άλλο λογοτεχνικό έργο, έναν κόσμο φανταστικό και πλαστό, στον οποίο η ιστορική αλήθειαέχει αναμιχθεί με τη δημιουργική φαντασία και τις εμπειρίες του ποιητή.

4) Ποιο είναι το κύριο θέμα, ποιο το περιεχόμενο της Ιλιάδας και πώς συνδέονται μεταξύ τους;

Το κύριο θέμα της Ιλιάδας είναι η οργή (μῆνις) του Αχιλλέα εναντίον του βασιλιά Αγαμέμνονα επειδήτου πήρε αυθαίρετα το δικό του γέρας (λάφυρο), την Βρισηίδα, και η απόφασή του να αποχωρήσειμε τους στρατιώτες του από τη μάχη. Το περιεχόμενο της Ιλιάδας είναι πολύ ευρύτερο και αφοράτους πολεμικούς αγώνες των Ελλήνων και των Τρώων γύρω από την Τροία (Ίλιον) κατά τον δέκατοχρόνο του Τρωικού πολέμου, και πιο συγκεκριμένα 51 ημέρες αυτού του χρόνου. Ο Όμηρος, όμως,έχει καταφέρει να συνδέσει το γεγονός της οργής του Αχιλλέα με τα γενικότερα πολεμικά γεγονότατου Τρωικού πολέμου, καθώς η απουσία του Αχιλλέα μάς αναγκάζει να στρέψουμε το βλέμμα μαςστις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες στο πεδίο της μάχης και στις προσπάθειες άλλωνηρώων να τον αντικαταστήσουν. Έτσι, παρότι το κεντρικό γεγονός της Ιλιάδας είναι η οργή τουΑχιλλέα, δεν αφιερώνεται όλο το έπος σε αυτό, αλλά την ίδια στιγμή η απουσία ή η παρουσία τουΑχιλλέα καθορίζει συνέχεια τις εξελίξεις.

5) Ποιες είναι οι διαφορές της Ιλιάδας και της Οδύσσειας;

 Α) Ως προς το ύφος : η Ιλιάδα παρουσιάζει δραματική πυκνότητα και ένταση ενώ η Οδύσσειαδιακρίνεται για τον ήπιο και σταθερό αφηγηματικό της τόνο.

 Β) Ως προς το θέμα  : η δράση στην Ιλιάδα εντοπίζεται σε έναν πραγματικό κόσμο χωρίς παραμυθικάκαι φανταστικά στοιχεία, όπως αυτά που υπάρχουν στην Οδύσσεια, η οποία μοιάζει περισσότερομε ναυτικό παραμύθι. Ακόμα και  οι θεοί είναι περισσότερο ανθρώπινοι στην Ιλιάδα σε σχέση με τηνΟδύσσεια.

 Γ) Ως προς τις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες  : η Ιλιάδα αντικατοπτρίζει μια παλαιότερηκοινωνική και πολιτική κατάσταση, στην οποία η βασιλική εξουσία είναι ακόμα ισχυρή καικυρίαρχη στην κοινωνία. Αντίθετα  η Οδύσσεια παρουσιάζει μια νεότερη εποχή, στην οποία οβασιλικός θεσμός παρακμάζει και αναδύονται νέα πολιτικά σώματα και νέες πολιτικές και κοινωνικές ομάδες που έχουν δικαίωμα λόγου και συμμετοχής στα κοινά. Γενικά η Ιλιάδα εστιάζειτο ενδιαφέρον της μόνο στην αριστοκρατική τάξη  ενώ  η Οδύσσεια ενδιαφέρεται και για τους πιοαπλοϊκούς και καθημερινούς ανθρώπους της κοινωνίας.

 Δ) Ως προς την  παρουσίαση των θεών και των ανθρώπων  : στην  Ιλιάδα  οι θεοί και οι κεντρικοίήρωες είναι γεμάτοι πάθη και ελαττώματα και δεν μπορούν να συγκρατήσουν την ορμητικότητα καιτην πρωτόγονη μερικές  φορές εκρηκτικότητα και βιαιότητά τους. Στην Οδύσσεια αντίθετα έχουν πιομετριοπαθή συμπεριφορά και οι πράξεις τους κατευθύνονται κατά κύριο λόγο από τη λογική καιόχι από το συναίσθημα και τα ένστικτα, όπως στην Ιλιάδα.

 Ε ) Ως προς το γενικότερο χαρακτήρα  : η Ιλιάδα είναι ένα έργο πολεμικό και δυ- ναμικό και γι΄αυτό μερικές φορές σκληρό. Η Οδύσσεια είναι ένα έργο ειρηνικό και ήρεμο.

Η Ιλιάδα μοιάζει με ένα έργο νεανικό, ενώ η Οδύσσεια με ένα έργο ώριμης ηλικίας.

 ΠΗΓΗ :  http://users.sch.gr/panosloupasis/eisagwgi_iliada.pdf

Advertisements

Ερωτήσεις και απαντήσεις στην εισαγωγή της Ιλιάδας του Ομήρου
 (βασισμένες στην εισαγωγή του σχολικού βιβλίου Β’ Γυμνασίου)

ΠΗΓΗ http://idiaiterafilologika.gr/wp-content/uploads/2013/09/%CE%95%CF%81%CF%89%CF%84%CE%AE%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AE%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CE%B9%CF%83%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%AE-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%99%CE%BB%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B1%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%9F%CE%BC%CE%AE%CF%81%CE%BF%CF%85.pdf

1.Ποιο είναι το θέμα και ποιο το περιεχόμενο της Ιλιάδας; 

Το θέμα της Ιλιάδας αναφέρεται στον πρώτο κιόλας στίχο του έπους με την πρωτότυπη λέξη Μήνις, που είναι η οργή , ο θυμός του πρώτου πολεμάρχου των Αχαιών , του Αχιλλέα.
Η οργή του Αχιλλέα και η σύγκρουσή του με τον Αγαμέμνονα που τον οδήγησε στην απόφαση ν’ αποχωρήσει απ’ τον πόλεμο εναντίον της Τροίας ,μαζί με τους Μυρμιδόνες αποτελεί την αφετηρία και το κύριο θέμα του έπους και διατρέχει όλο το ποιητικό κείμενο, το οποίο συνιστά ένδειξη της σπουδαιότητας του γεγονότος. Αφορμή γι’ αυτήν την σύγκρουση ήταν η μοιρασιά των λαφύρων.

Ο Αγαμέμνονας που είχε ως «γέρας» (=πολεμικό λάφυρο) τη Χρυσηίδα αναγκάστηκε να την επιστρέψει στον πατέρα της Χρύση λόγω του λοιμού που έπεσε στο στρατόπεδο των Αχαιών ως τιμωρία από τον Απόλλωνα. Απαίτησε όμως και καπηλεύτηκε αυθαίρετα το γέρας του Αχιλλέα τη Βρισηίδα , γεγονός που πρόσβαλλε την τιμή του Αχιλλέα και προκάλεσε την οργή του.

 Γύρω λοιπόν απ’ το κεντρικό θέμα του φοβερού θυμού του Πηλείδη ο ποιητής πλέκει είναι ο Τρωικός πόλεμος.
Ο ποιητής πολύ έξυπνα χρησιμοποιεί τη σύγκρουση Αχιλλέα – Αγαμέμνονα σαν αφορμή για να παρουσιάσει το περιεχόμενο του ποιητικού έργου.
 Μάλιστα το θέμα του έπους, η οργή του Αχιλλέα, διατρέχει περίτεχνα όλο το έπος έως το τέλος και ανατροφοδοτεί την εξέλιξη του περιεχομένου.
 Γύρω από ένα μόνο περιστατικό ο ποιητής κατορθώνει να ανασυνθέσει ένα ολόκληρο πόλεμο που κράτησε δέκα χρόνια.

2.Πώς δικαιολογείται ο τίτλος του έργου Ιλιάς και όχι Αχιλληίς;

Μπορεί το κεντρικό θέμα του έργου να είναι η μήνις του Αχιλλέα που συνιστά αφορμή για να εξιστορηθούν τα γεγονότα αλλά το περιεχόμενο είναι η δεκαετής πολιορκία του Ιλίου (της Τροίας) από τους Έλληνες.
 Εξιστορούνται οι τελευταίες 51 ημέρες πριν κυριευθεί το Ίλιον.
 Γι’ αυτό και είναι απόλυτα δικαιολογημένος ο τίτλος Ιλιάς.

 Μπορεί η Ιλιάδα να χρησιμοποιηθεί ως ιστορική πηγή; Να αιτιολογήσετε την άποψή σας.

Η Ιλιάδα είναι επική ποίηση και το περιεχόμενό της αναφέρεται σ’ ένα ένδοξο παρελθόν γεμάτο ήρωες και ηρωικά κατορθώματα.

Το έπος αναφέρεται στο τέλος της μυκηναϊκής εποχής (12 ος αιώνας π.χ.) τότε που χρονολογείται ο Τρωικός πόλεμος.

Η εποχή αυτή είναι πολύ μακρινή απ’ την εποχή που γράφτηκε το έργο 750 π.χ (γεωμετρικά χρόνια).

Ο ποιητής αγνοεί πολλές πτυχές της καθημερινότητας της Μυκηναϊκής εποχής καθώς οι συνήθειες , οι αντιλήψεις, οι θεσμοί και τα υλικά που χρησιμοποιούν οι ήρωες της Ιλιάδας ήταν γνωστά την εποχή του Ομήρου αλλά όχι την εποχή που έγινε ο Τρωικός πόλεμος .

Έχουμε λοιπόν πολλούς αναχρονισμούς.
Ο ποιητής βάζει στοιχεία της δικιάς του εποχής στην εποχή που περιγράφει.
Επίσης η Ιλιάδα περιλαμβάνει πολλά εξωπραγματικά και φανταστικά στοιχεία που συσσώρευσαν οι ποιητικοί μύθοι αλλά και η προσωπική φαντασία του ποιητή.

 Επομένως η Ιλιάδα δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ιστορική πηγή, χρησιμοποιεί την ιστορία ως πηγή έμπνευσης και ως ιστορικό πλαίσιο αλλά έχει υποστεί ποιητική επεξεργασία από τον ποιητή που ήθελε να τέρψει το κοινό και όχι να πληροφορήσει για ιστορικά και κοινωνικά δεδομένα.

3. Ποιες είναι οι σημαντικότερες διαφορές ανάμεσα στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια;

Η Ιλιάδα είναι νεότερο έργο της Οδύσσειας Την Ιλιάδα την έγραψε σε νεότερη ηλικία γι’ αυτό και έχει δραματικό, πυκνό ύφος ενώ στην Οδύσσεια που είναι έργο της ωριμότητάς του έχει δώσει αφηγηματικό ύφος.

Η Ιλιάδα έχει ως θέμα έναν πόλεμο, έχει δηλαδή ηρωικό περιεχόμενο και η δράση αφορά έναν πραγματικό κόσμο χωρίς τέρατα και φανταστικές περιπέτειες.
 Αντίθετα η Οδύσσεια έχει ως θέμα την περιπλάνηση του Οδυσσέα μέχρι την Ιθάκη, μοιάζει δηλαδή μ ‘ ένα ναυτικό παραμύθι με πολλά εξωπραγματικά όντα και καταστάσεις(Κύκλωπες, Σειρήνες κ.α)

Η Οδύσσεια καθρεπτίζει μια νεότερη πολιτικά εποχή όπου η βασιλεία παρακμάζει και αναδύεται ο θεσμός της ολιγαρχίας, ενώ στην Ιλιάδα ο θεσμός της βασιλείας είναι ακόμα κραταιός.
Στην Οδύσσεια βρισκόμαστε σε μια μεταβατική εποχή σε πιο αντιπροσωπευτικά συστήματα πολιτικής διαχείρισης.

 Στη Ιλιάδα οι απλοί στρατιώτες δεν έχουν λόγο στις συνελεύσεις ενώ στην Οδύσσεια οι κατώτερες τάξεις μπορούν να εκφραστούν και οι ήρωες ανήκουν σ’ όλα τα στρώματα.

 Οι θεοί στην Ιλιάδα είναι εγωιστές , άδικοι και παρασύρονται απ’ τα πάθη τους ενώ στη Οδύσσεια έχουν περισσότεροι δικαιοσύνη και ηθική στη συμπεριφορά τους.

Οι άνθρωποι στην Ιλιάδα είναι έρμαια στις διαθέσεις των θεών ενώ στην Οδύσσεια που είναι έργο της ωριμότητας του ποιητή προβάλλεται η προσωπική ευθύνη και οι συνέπειες των πράξεων των ηρώων.

Αντίστοιχες διαφορές έχουν οι δύο κεντρικοί ήρωες.
Ο Αχιλλέας είναι εκρηκτικός, οξύθυμος, ορμητικός και αγαπάει τον πόλεμο ενώ ο Οδυσσέας ήπιος , καρτερικός, πολυμήχανος και αναζητάει τη θαλπωρή της οικογένειας. Ο Αχιλλέας στηρίζεται στη μυϊκή του δύναμη ενώ ο Οδυσσέας στη εφευρετικότητά του.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΙΛΙΑΔΑΣ ΜΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΗΓΗ https://blogs.sch.gr/earkouli/2017/09/18/%CE%B5%CF%81%CF%89%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%83-%CE%B5%CE%B9%CF%83%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%B7%CF%83/

1. Ποια είναι τα αρχαιότερα έργα της Ευρωπαϊκής λογοτεχνίας που μας παραδόθηκαν ολόκληρα ;

Η Ιλιάδα μαζί με την Οδύσσεια αποτελούν τα αρχαιότερα έπη, όχι μόνο της ελληνικής, αλλά και    της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, που μας παραδόθηκαν ολόκληρα.

2. Πότε γίνεται η σύνθεση των ομηρικών επών;

Τα έπη τοποθετούνται χρονικά στο δεύτερο μισό του 8ου αιώνα π.Χ. Η σύνθεση της Ιλιάδας προηγείται της Οδύσσειας και τοποθετείται γύρω στο 750 π.Χ.

3. Ποια είναι η έκταση της Ιλιάδας συγκριτικά με την Οδύσσεια, και πώς δηλώνονται οι ραψωδίες της;

Η έκταση της Ιλιάδας είναι κατά 3.500 στίχους περίπου μεγαλύτερη από την Οδύσσεια, δηλαδή 15.693  στίχοι, και χωρίζεται, όπως και εκείνη, σε 24 ραψωδίες, όσα και τα γράμματα του ελληνικού αλφάβητου. Οι ιλιαδικές ραψωδίες δηλώνονται με ένα κεφαλαίο γράμμα (ενώ της Οδύσσειας με μικρό).

4. Πότε συντέθηκε η Ιλιάδα και σε ποια εποχή συνέβησαν τα γεγονότα στα οποία αναφέρεται;

Η Ιλιάδα συντέθηκε τον 8ο αιώνα (γεωμετρικά χρόνια) αλλά  αναφέρεται σε αναμνήσεις μιας άλλης εποχής, της μυκηναϊκής, στο τέλος της οποίας έγινε ο Τρωικός πόλεμος (12ος αιώνας π.Χ.). Αναφέρεται δηλαδή σε ένα ένδοξο παρελθόν γεμάτο ηρωικές πράξεις.

5. Ποια είναι η σχέση της Ιλιάδας με την ιστορία;

Η Ιλιάδα χρησιμοποιεί την ιστορία ως πηγή έμπνευσης αλλά δεν είναι  ιστορία. Η  πραγματικότητα της Ιλιάδας είναι μια πλαστή (=ψεύτικη) πραγματικότητα και αποτελεί σύνθεση στοιχείων που επισώρευσαν οι αιώνες στο πεδίο της ιστορίας και στοιχείων φανταστικών, τα οποία οφείλονται στη δημιουργική φαντασία του ποιητή. Άρα η Ιλιάδα αν και  χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη την ιστορία, είναι πρωτίστως ποίηση και το ιστορικό υλικό έχει υποστεί ποιητική επεξεργασία από ένα δημιουργό που ήθελε με το έργο του περισσότερο να τέρψει (= να ευχαριστήσει) το ακροατήριό του.

6. Γιατί η Ιλιάδα δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ιστορική πηγή για τον αιώνα στον οποίο αναφέρεται ( δηλαδή τον 12^ο  αιώνα π.Χ.) ; Για ποια εποχή μας δίνει περισσότερες πληροφορίες;

Α) Επειδή ο ποιητής αναπαριστά μιαν εποχή πολύ πιο μακρινή από τη δική του (ο Τρωικός πόλεμος είχε γίνει 400 χρόνια πριν), απεικονίζει μέσα στο έργο του τον κόσμο της δικής του εποχής (γεωμετρικά χρόνια, 8ος αιώνας π.Χ.). Γι’ αυτό θα δούμε ότι οι συνήθειες, οι αντιλήψεις, οι θεσμοί και τα υλικά που χρησιμοποιούν οι ιλιαδικοί ήρωες ήταν γνωστά στην εποχή του ποιητή αλλά όχι και στο μυκηναϊκό άνθρωπο.

Β) Επειδή, επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που ο ποιητής προσθέτει  και στοιχεία εντελώς φανταστικά και εξωπραγματικά.

Άρα δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε την Ιλιάδα ως ιστορική πηγή για τον αιώνα στον οποίο αναφέρεται. Αντίθετα, λόγω των πολλών αναχρονισμών, δίνει περισσότερες πληροφορίες για την εποχή κατά την οποία συντέθηκε (γεωμετρικά χρόνια 8ος αιώνας).

7. Ποιο είναι το θέμα της Ιλιάδας;

Το θέμα αποκαλύπτεται στον ακροατή του έπους από τους πρώτους κιόλας στίχους. Στο πρωτότυπο κείμενο η πρώτη λέξη είναι μῆνις (= θυμός, οργή). Αυτό είναι και το θέμα του έπους, η οργή δηλαδή του Αχιλλέα μετά τη σύγκρουσή του με τον αρχιστράτηγο των Αχαιών, Αγαμέμνονα.

8. Πώς προκλήθηκε η «μῆνις»;

Ο θυμός (η μῆνις) του Αχιλλέα προκλήθηκε με αφορμή τη μοιρασιά των λαφύρων. Συγκεκριμένα, ο Αγαμέμνονας είχε πάρει ως γέρας (= πολεμικό λάφυρο) τη Χρυσηίδα, κόρη του ιερέα του Απόλλωνα Χρύση. Έπειτα από παράκληση του Χρύση, ο Απόλλωνας έστειλε λοιμό (=κολλητική ασθένεια) στο στρατόπεδο των Αχαιών, για να τους τιμωρήσει για την αρπαγή της Χρυσηίδας. Έτσι ο Αγαμέμνονας υποχρεώθηκε να επιστρέψει τη Χρυσηίδα στον πατέρα της. Απαίτησε όμως να πάρει αυθαίρετα ως λάφυρο τη Βρισηίδα, που ήταν το γέρας του Αχιλλέα. Το γεγονός αυτό προσέβαλε τον Αχιλλέα, που σε μια έκρηξη θυμού και ύστερα από μια έντονη σύγκρουση αποφασίζει να αποχωρήσει από τον πόλεμο μαζί με τους Μυρμιδόνες (=στρατιώτες του). Ο Αχιλλέας επανέρχεται στη μάχη μόνο προς το τέλος του πολέμου, όταν ο Έκτορας σκότωσε το φίλο του Πάτροκλο και αυτός, διψασμένος για εκδίκηση, θέλει να σκοτώσει το πρωτοπαλίκαρο των Τρώων.

9. Ποια η πρωτοτυπία του Ομήρου; Γιατί το έργο ονομάστηκε Ιλιάδα και όχι Αχιλληίς;

Η μῆνις του Αχιλλέα αποτελεί την αφετηρία και το κύριο θέμα της Ιλιάδας. Η πρωτοτυπία του Ομήρου είναι ότι γύρω από αυτό το θέμα, το οποίο αποτελεί μόνο ένα επεισόδιο του δέκατου χρόνου της πολιορκίας της Τροίας, καταφέρνει να παρουσιάσει τους αγώνες των Ελλήνων γύρω από το Ίλιον (άλλη ονομασία της Τροίας), στη διάρκεια της δεκάχρονης πολιορκίας, γεγονός που δικαιολογεί και την ονομασία του έπους, Ιλιάδα και όχι Αχιλληίδα!

10. Ποιο είναι συνοπτικά το θέμα και ποιο το περιεχόμενο της Ιλιάδας;

Το θέμα της Ιλιάδας  είναι η μῆνις του Αχιλλέα, ενώ το περιεχόμενό της είναι ο δεκάχρονος πόλεμος των Αχαιών στην πεδιάδα της Τροίας (Τρωικός πόλεμος). Η μῆνις του Αχιλλέα δίνει αφορμή στον ποιητή να μας παρουσιάσει αυτόν τον πόλεμο.

11. Με ποιο τρόπο περιγράφει ο ποιητής τον δεκάχρονο πόλεμο;

Ο ποιητής δεν περιγράφει τον δεκάχρονο πόλεμο από την αρχή, αλλά αποσπά από τα δέκα χρόνια μια μικρή χρονική περίοδο που καλύπτει 51 ημέρες, πριν από την άλωση της Τροίας. Το έπος τελειώνει με το θάνατο και τον ενταφιασμό του Έκτορα, του βασικού υπερασπιστή της Τροίας. Η συνέχεια (άλωση και καταστροφή της Τροίας, αιχμαλωσία των μελών της βασιλικής οικογένειας κτλ.) παρουσιάζεται σε άλλα έπη.

12. Πώς καταφέρνει ο ποιητής να παρουσιάσει δέκα χρόνια πολέμου μέσα σε 51 μέρες;

Οι 51 αυτές ημέρες είναι το χρονικό παρόν του έπους. Μέσα σ’ αυτό όμως γίνονται:

α) αναφορές στο παρελθόν με αναδρομές στα περασμένα και ένθετες διηγήσεις (εγκιβωτισμούς) παλαιών γεγονότων,

β) προαναγγελίες για το μέλλον.

13. Ποιες ήταν οι αιτίες των δεινών των Αχαιών; 
Η μῆνις  του Αχιλλέα, σε συνδυασμό με την απόφαση του Δία να ικανοποιήσει τον ήρωα βοηθώντας τους Τρώες (Διός βουλή), έπειτα από παράκληση της μητέρας του Θέτιδας, υπήρξε γενεσιουργός αιτία πολλών δεινών για τους Αχαιούς.

14. Πώς εξελίχθηκαν τα γεγονότα μετά την μῆνιν του Αχιλλέα ;

Η αποχή του ισχυρότερου Αχαιού, δηλαδή του Αχιλλέα από τη μάχη είχε ως συνέπεια οι Τρώες, με τη βοήθεια του Δία, να προβάλουν αποφασιστική αντίσταση και να σημειώσουν σημαντικές νίκες, που οδήγησαν στην επιμήκυνση του πολέμου. Βέβαια, υπήρχαν και άλλοι σημαντικοί ήρωες που  πραγματοποιούν σπουδαία κατορθώματα (αριστείες) στο πεδίο της μάχης όσο λείπει ο Αχιλλέας. Παρ’ όλες όμως τις παροδικές επιτυχίες των Αχαιών, οι Τρώες με τον ισχυρό πολέμαρχό τους, τον Έκτορα, είχαν την πρωτοβουλία στον πόλεμο, γιατί αυτόν τον τελευταίο μόνο ο Αχιλλέας μπορούσε να τον αντιμετωπίσει. Όταν όμως ο ήρωας, μετά το φόνο του Πάτροκλου από τον Έκτορα, συμφιλιώνεται με τον Αγαμέμνονα και παίρνει και πάλι μέρος στον πόλεμο, σκοτώνει το πρωτοπαλίκαρο των Τρώων, οπότε η ζυγαριά γέρνει και πάλι προς το μέρος των Αχαιών και η άλωση της Τροίας φαίνεται να πλησιάζει. Αυτήν όμως δε θα τη διηγηθεί ο Όμηρος στην Ιλιάδα.

15. Πως φαίνεται η τεράστια σημασία της οργής (μήνιδος) του Αχιλλέα;

Η μεγάλη σημασία της οργής του ήρωα φαίνεται από τη συχνότητα με την οποία εμφανίζεται το θέμα αυτό στο έπος τόσο σε σχέση με τους θνητούς, καθώς οι ήρωες πολλές φορές θα θυμηθούν τον Αχιλλέα και θα αναφερθούν στην απουσία του, όσο και σε σχέση με τους θεούς, των οποίων οι συζητήσεις και οι ενέργειες βρίσκονται σε στενή συνάρτηση με τη μῆνιν του Αχιλλέα.Το θέμα επομένως του θυμού του Αχιλλέα διατρέχει όλη την Ιλιάδα. Παράλληλα, γύρω από αυτό ο ποιητής πλέκει το περιεχόμενο του έπους, που είναι πολύ ευρύτερο, και χρονικά και θεματολογικά, από το θέμα της μήνιδος, δηλαδή τους δεκάχρονους αγώνες των Αχαιών γύρω από την Τροία (Ίλιον).

16. Τι ήταν οι αριστείες;

Ήταν τα σπουδαία κατορθώματα που πραγματοποιούσαν οι ήρωες στο πεδίο της μάχης.

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΙΛΙΑΔΑΣ – ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ

17α. Ποιες είναι οι διαφορές Ιλιάδας – Οδύσσειας όσον αφορά το ύφος και πού οφείλονται;

Η Ιλιάδα έχει δραματική πυκνότητα  που οφείλεται στο νεαρό της ηλικίας του ποιητή, ενώ το η Οδύσσεια  έχει αφηγηματικό ύφος που  ταιριάζει καλύτερα σε ένα έργο των γηρατειών. Η διαφορά όμως του ύφους οφείλεται ακόμη στο διαφορετικό θέμα του κάθε έργου.

17β. Ποιες είναι οι διαφορές Ιλιάδας – Οδύσσειας όσον αφορά το θέμα; 
Η Οδύσσεια μοιάζει με ναυτικό παραμύθι σε παράξενους τόπους με εξωπραγματικά όντα (Κύκλωπες, Σειρήνες κτλ.). Αντίθετα, το παραμυθένιο στοιχείο λείπει από την Ιλιάδα. Η δράση εντοπίζεται σε έναν πραγματικό κόσμο, απαλλαγμένο από τέρατα και φανταστικές περιπέτειες.

17γ. Ποιες είναι οι διαφορές Ιλιάδας – Οδύσσειας όσον αφορά τους θεούς; 
Οι θεοί που γνωρίσαμε στην Οδύσσεια δεν είναι τόσο εγωιστές και άδικοι, όπως στην Ιλιάδα: στο νεότερο έπος έχει αρχίσει να καθιερώνεται στον Όλυμπο κάποια ηθική τάξη. Είναι βέβαια και οι θεοί της Οδύσσειας γεμάτοι πάθη, μα δεν έχουν την πρωτόγονη εκρηκτικότητα που θα συναντήσουμε στους θεούς της Ιλιάδας οι οποίοι έχουν ανθρώπινες διαστάσεις και η συμπεριφορά τους ελάχιστα διαφέρει από αυτήν των ανθρώπων.

17δ. Ποιες είναι οι διαφορές Ιλιάδας – Οδύσσειας όσον αφορά την  πολιτική κατάσταση;
Η Οδύσσεια καθρεφτίζει κοινωνικά μια νεότερη εποχή, όταν ο θεσμός της βασιλείας πλέον παρακμάζει, ενώ στην Ιλιάδα βρίσκεται στην ακμή του. Η Οδύσσεια περιγράφει τη γέννηση της πόλης με συμβούλια που έχουν αποφασιστικό ρόλο δίπλα στο βασιλιά. Στο βασίλειο των Φαιάκων, λειτουργεί μια συνέλευση γερόντων, όπως αντίστοιχα στην Ιθάκη υπάρχει  η συνέλευση του λαού.  Είναι φανερό ότι βρισκόμαστε σε μια περίοδο μετάβασης από τη βασιλεία με την απόλυτη εξουσία σε μια νεότερη εποχή με τη δημιουργία συμβουλίων που αντιπροσωπεύουν τον λαό.

17ε. Ποιες είναι οι διαφορές Ιλιάδας – Οδύσσειας όσον αφορά την κοινωνική τάξη των ηρώων;

Στην Ιλιάδα οι ήρωες ανήκουν στην αριστοκρατική τάξη, ενώ στην Οδύσσεια οι ήρωες ανήκουν σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και ακούγονται οι απόψεις και οι πόθοι των κατώτερων τάξεων (π.χ. των δούλων). Στις στρατιωτικές συνελεύσεις της Ιλιάδας, όπου αποφασίζονται τα διάφορα ζητήματα, οι απλοί στρατιώτες ακούνε, αλλά αρκούνται στο να επευφημήσουν.

17στ. Ποιες είναι οι διαφορές Ιλιάδας – Οδύσσειας όσον αφορά τους δύο κεντρικούς ήρωες; 
Ο Οδυσσέας δεν έχει την ορμητικότητα του Αχιλλέα ούτε την έλλειψη του μέτρου, μα άλλες, πιο πολύτιμες στην καθημερινή ζωή, αρετές, όπως η εξυπνάδα, η επιμονή και η καρτερικότητα. Για να πετύχει το σκοπό του στηρίζεται περισσότερο στην εφευρετικότητα του νου του, παρά στη μυϊκή του δύναμη.

17ζ. Ποιες είναι οι διαφορές Ιλιάδας – Οδύσσειας όσον αφορά τον γενικό χαρακτήρα του κάθε έργου;

Ο χαρακτήρας της Ιλιάδας είναι πολεμικός, και γι’ αυτό μερικές φορές σκληρός, ενώ της Οδύσσειας είναι πιο ήρεμος και ειρηνικός.

18. Πού οφείλονται όλες αυτές οι διαφορές;

Η Ιλιάδα γράφτηκε από τον ποιητή όταν ακόμη ήταν νέος και του άρεσαν οι πόλεμοι και γενικά η έντονη δράση. Τότε ο θεσμός της βασιλείας ήταν ακόμα ισχυρός. Η Οδύσσεια, όμως, γράφτηκε όταν ο ποιητής ήταν γέρος, ώριμος και οπλισμένος με πείρα ζωής. Τότε η βασιλεία άρχισε να αμφισβητείται.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΙΛΙΑΔΑ

ΠΗΓΗ http://eposiliada.blogspot.com/2011/11/blog-post_04.html

Έπη (ή επική ποίηση) : πολύστιχα αφηγηματικά ποιήματα με ηρωικό χαρακτήρα.

Ιλιάδα κ Οδύσσεια : τα αρχαιότερα έπη της ευρωπαϊκής  λογοτεχνίας. Συντέθηκαν στο δεύτερο μισό του 8^ου αι.πΧ. Πρώτα η Ιλιάδα (γύρω στο 750 π.Χ) και μετά η Οδύσσεια. Η Ιλιάδα (15.693 στίχοι ) είναι μεγαλύτερη από την Οδύσσεια κατά 3.500 στίχους. Χωρίζεται κι αυτή σε 24 ραψωδίες, τις οποίες δηλώνουμε με ένα κεφαλαίο γράμμα.

    Ο Τρωικός πόλεμος, στον οποίο αναφέρεται η Ιλιάδα έγινε στο τέλος της Μυκηναϊκής εποχής (12^ος αι. πΧ), δηλ.4 αιώνες πριν την εποχή σύνθεσης της Ιλιάδας. Συνεπώς, ο ποιητής αγνοεί πολλά στοιχεία της τότε εποχής και τα συμπληρώνει με στοιχεία που αφορούν τη δική του εποχή (τη Γεωμετρική). Έχουμε έτσι τους αναχρονισμούς.  

Άρα, η ιλιαδική  πραγματικότητα είναι μια σύνθεση στοιχείων ιστορικών ( της μυκηναϊκής αλλά και της γεωμετρικής εποχής ) και φανταστικών , αφού το έπος είναι πρωτίστως ποίηση και στόχος του ήταν μάλλον να τέρψει παρά να πληροφορήσει. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε την Ιλιάδα ως ιστορικό σύγγραμμα.

Θέμα της Ιλιάδας: η «μηνις» (=θυμός, οργή) του Αχιλλέα με τον αρχιστράτηγο των Αχαιών Αγαμέμνονα με αφορμή τη μοιρασιά λαφύρων. Η λέξη «μηνις» είναι και η πρώτη λέξη του έπους. Ο θυμός αυτός έχει ως αποτέλεσμα την αποχώρηση του Αχιλλέα από τον πόλεμο και τις ήττες των Αχαιών. Θα επιστρέψει όμως αργότερα. Αυτά συμβαίνουν κατά το 10^ο έτος του πολέμου και διαρκούν 51 ημέρες, οι οποίες αποτελούν το χρονικό παρόν του έπους.

Περιεχόμενο της Ιλιάδας: ο 10χρονος Τρωικός πόλεμος, που παρουσιάζεται μέσα από αναφορές στο παρελθόν, αναδρομές, εγκιβωτισμούς αλλά και προαναγγελίες για το μέλλον.

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ ΚΑΙ ΙΛΙΑΔΑΣ

ΟΔΥΣΣΕΙΑ 1.     Ως προς το θέμα: -ναυτικό παραμύθι σε παράξενους τόπους με εξωπραγματικά όντα -κλίμα ειρηνικό 2. Ως προς την πολιτική και κοινωνική οργάνωση: -ο θεσμός της βασιλείας παρακμάζει -ήρωες όλων των κοινωνικών στρωμάτων -εμφανίζονται πολιτικά σώματα που έχουν αποφασιστικό ρόλο δίπλα στο βασιλιά (π.χ γερουσία Φαιάκων, συνέλευση Ιθακησίων) -μετάβαση σε μια νεότερη εποχή 3. Ως προς τους θεούς: -καθιερώνεται στον Όλυμπο κάποια ηθική τάξη -έχουν πάθη αλλά όχι τόσο πρωτόγονα 4. Ως προς τους ήρωες: -Οδυσσέας: καρτερικός, επίμονος, έξυπνος, στηρίζεται περισσότερο στο μυαλό του 5.Ως προς το ύφος: -αφηγηματικό

ΙΛΙΑΔΑ -ηρωική δράση σ’έναν πραγματικό κόσμο -κλίμα πολεμικό -ακμή του θεσμού της βασιλείας -κλειστή αριστοκρατική τάξη -στις στρατιωτικές συνελεύσεις οι απλοί στρατιώτες μόνο ακούνε κι επευφημούν. Όταν διαφωνούν τιμωρούνται(βλ. Θερσίτης Β΄) -παλαιότερη εποχή -εγωιστές και άδικοι -έχουν πρωτογονική εκρηκτικότητα -Αχιλλέας: ορμητικός, με έλλειψη μέτρου, στηρίζεται περισσότερο στη μυική του δύναμη δραματικά πυκνό

Όλα αυτά εξηγούν γιατί πιστεύουμε ότι την Ιλιάδα την έγραψε ο Όμηρος στα νιάτα του ενώ η Οδύσσεια είναι το έργο των γηρατειών.

ΠΗΓΗ https://www.slideshare.net/iordanaki2/ss-39074763



























ΔΕΣ ΚΑΙ http://alexgger.blogspot.com/2015/05/blog-post_10.html
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΧΡΟΝΟΓΡΑΜΜΗΣ
http://alexgger.blogspot.com/2015/05/blog-post_10.html


5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ - ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΦΩΤΕΙΝΗ ΜΕΛΑ http://5gym-amarous.att.sch.gr/autosch/joomla15/images/yliko/glossa/fyllo%20ergasiaw%20iliada%20eisagogi.pdf
 ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
 ΓΕΝΙΚΑ
1. Η Ιλιάδα μαζί με την Οδύσσεια αποτελούν .........................................., όχι μόνο της ελληνικής, αλλά και της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, που μας παραδόθηκαν ολόκληρα.
 2. Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια τοποθετούνται χρονικά ................................ ............ Η σύνθεση της .............................. έγινε το ......................... και προηγείται της ...........................
3. Η Ιλιάδα αποτελείται από ........... ........ στίχους (ενώ η Οδύσσεια από...................) και χωρίζεται σε .......................................................................
ΙΛΙΑΔΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ

4. Η Ιλιαδική πραγματικότητα (όπως και αυτή της Οδύσσειας) θεωρείται πλαστή γιατί: ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ...................................................................................................................
5. Αναχρονισμός ονομάζεται ................................................................................... ............................................................................................................................... π.χ..........................................................................................................................
6. Η Ιλιάδα δεν είναι ιστορικό σύγγραμμα γιατί ..................................................... ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ...............................................................................................................................
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ-ΘΕΜΑ-ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΙΛΙΑΔΑΣ
7. Το θέμα της Ιλιάδας είναι .........................................................................................



8. Το περιεχόμενο της Ιλιάδας είναι .............................................................................



 9. Η πρωτοτυπία του Ομήρου είναι ότι ....................................................................... ....................................................................................................................................


 10.Το έπος ονομάζεται Ιλιάς και όχι Αχιλληίς γιατί ....................................................... ....................................................................................................................................




11.Το χρονικό παρόν της Ιλιάδας είναι ..........................................................................
Μέσα σε αυτό γίνονται ....................................................................................... ...............................................................................................................................
αλλά και ...............................................................................................................


12.Το θέμα της μήνιδος του Αχιλλέα έχει μεγάλη σημασία για τη σύνθεση της Ιλιάδας γιατί .............................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ...........................................................................................................................
 13. Αριστείες ονομάζονται ............................................................................................ ..................................................................................................................................


ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΙΛΙΑΔΑΣ ΚΑΙ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ ΙΛΙΑΔΑ ΟΔΥΣΣΕΙΑ
ΥΦΟΣ .............................................. .............................................. .............................................. ...............................................

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... .............................................. ............................................... .............................................. ................................................

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ................................................. ................................................ ................................................. ................................................ ................................................ ................................................. ................................................ ................................................ ................................................ ............................................... .............................................. ................................................. ................................................ ................................................. ................................................. .................................................
 ΘΕΟΙ ................................................. ................................................ ................................................. ................................................. ................................................. ................................................ ................................................. .................................................
 ΗΡΩΕΣ ................................................ ................................................. ................................................ ................................................. ................................................. ................................................ ................................................. ................................................ ................................................. ................................................. ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΕΠΟΥΣ ................................................. ................................................ ................................................. ................................................. ................................................. ................................................ ................................................. ................................................

ΔΕΣ ΚΑΙ http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/OMHROS-ILIADA/paixnidia-Iliada.htm