ΓΥΑΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ,ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ,ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Γυάλινα Γιάννινα

Μιχάλης  Γκανάς   Το ποίημα «Γυάλινα Γιάννινα» βρίσκεται πρώτο στην ομότιτλη συλλογή του Μιχάλη Γκανά. Τα ποιήματά της απηχούν βιώματα και εμπειρίες του ποιητή από το γενέθλιο τόπο του, την Ήπειρο.  Στο συγκεκριμένο ποίημα τα Γιάννενα, η πρωτεύουσα της Ηπείρου, προβάλλονται μέσα από την περιγραφή του φυσικού τοπίου και τις δραστηριότητες των κατοίκων τους.

Χάραζε ο τόπος με βουνά πολλά κι ανάτελλε τα ζωντανά του, καλούς ανθρώπους και κακούς, νυφίτσες, αλεπούδες, μια λίμνη ως κόρην οφθαλμού και κάστρα πατημένα. Θα ’ναι τα Γιάννενα, ψιθύρισα, στο χιόνι και στον άγριο καιρό γυάλινα και μαλαματένια. Κι όσο πήγαινε η μέρα, σαν το βαπόρι σε καλά νερά, είδα και μιναρέδες κι άκουσα τα μπακίρια να βελάζουν. Μ. Γκανάς, Γυάλινα Γιάννινα, Καστανιώτης

Νικόλαος Oθωναίος, Ιωάννινα

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής  

Ερωτή σεις

1 Ποια γνωρίσματα από το γιαννιώτικο φυσικό περιβάλλον προβάλλονται στο ποίημα; 2 Αναλύστε τις μεταφορές: «ανάτελλε τα ζωντανά του», «άκουσα  τα μπακίρια να βελάζουν». 3 Ποιες πληροφορίες από την ιστορική και πολιτισμική πορεία του  ηπειρώτικου τόπου ενσωματώνονται στο ποίημα; 4 Βρείτε και σχολιάστε τις παρομοιώσεις του ποιήματος. 5 Ανατρέξτε στο Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων και συζητήστε με το φιλόλογό σας για τα χαρακτηριστικά της νεωτερικής ποίησης.  Στη συνέχεια ελέγξτε αν το ποίημά μας ανήκει στο είδος αυτό.      Διαθεματική εργασία Στο ποίημα γίνεται αναφορά στη γιαννιώτικη τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας και μεταλλοτεχνίας. Αναζητήστε πληροφορίες για την ενασχόληση αυτή των κατοίκων των Ιωαννίνων από την παλαιότερη ως τη σύγχρονη εποχή.  Μπορείτε επίσης να επισκεφθείτε το Μουσείο Μπενάκη και να δείτε τη συλλογή με τις γιαννιώτικες δημιουργίες.

Δημήτρης Aνδρεαδάκης, Aπό τη γη στον ουρανό

Μιχάλης Γκανάς

ΠΗΓΗ https://latistor.blogspot.com/2010/07/blog-post_7552.html

Sigitas Staniunas

Μιχάλης Γκανάς
Ο ποιητής Μιχάλης Γκανάς γεννήθηκε το 1944 στον Τσαμαντά της Θεσπρωτίας,
 χωριό στην Ελληνοαλβανική μεθόριο. Ζει από το 1962 στην Αθήνα, όπου
 ήρθε για να σπουδάσει νομικά. Εργάστηκε ως βιβλιοπώλης, και μετά
ως σεναριογράφος, επιμελητής λογοτεχνικών εκπομπών για την τηλεόραση
και κειμενογράφος σε διαφημιστική εταιρία. Πρωτοεμφανίστηκε στα
ελληνικά γράμματα με τη συλλογή Ακάθιστος Δείπνος το 1978, αλλά
 είχε δημοσιεύσει το πρώτο του ποίημα το 1966. Το 1994 τιμήθηκε
 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το έργο του Παραλογή.
Ποιήματα και πεζά του κείμενα έχουν μεταφραστεί στα
γερμανικά και τα γαλλικά και στίχοι του έχουν μελοποιηθεί
από έλληνες και ξένους συνθέτες (Μ. Θεοδωράκης, Ν. Μαμαγκάκης,
 Ν. Ξυδάκης, Μ. Παπαδημητρίου, Γκ. Μπρέγκοβιτς κ.ά).
Έγραψε Ποίηση: Ακάθιστος Δείπνος,(1978), Μαύρα
Λιθάρια,(1980), Γυάλινα Γιάννενα,(1989), Παραλογή,(1993),
Ανθοδέσμη,(συλλογικό με τους Δ. Καψάλη, Γ. Κοροπούλη,
Ηλ. Λάγιο),(1993), Τα μικρά,(2000), Ο ύπνος του καπνιστή,
(2003), Άσμα Ασμάτων [ελεύθερη απόδοση](2005), Στίχοι, (2005).
Πεζά: Μητριά πατρίδα, (1981).
Η γραφή του Γκανά, λιγόλογες συνήθως συνθέσεις με έντονες επιρροές
από το δημοτικό τραγούδι, αλλά και τους μεγάλους έλληνες ποιητές
(ο ίδιος ομολογεί το χρέος του στον Σολωμό και τον Σεφέρη, τον
 Καρυωτάκη αλλά και τον Άγρα και τον Πορφύρα), εκφράζει ισχυρές
 συγκινήσεις και επώδυνες εμπειρίες. Με κυρίαρχο το αίσθημα της
ψυχολογικής ματαίωσης εξαιτίας της αδύνατης πλέον επιστροφής,
ασχολείται με την πραγματικότητα της εποχής του ανάγοντάς την
σε μυθικά αρχέτυπα, προικίζοντας τα καθημερινά θέματα με τη
 σκοτεινότητα και την συναισθηματική ένταση των μύθων.
Το ποίημα “Το σκυλί” ανήκει στη συλλογή Μαύρα Λιθάρια
που κυκλοφόρησε το 1980. Ο τίτλος της, όπως ο τίτλος
Παραλογή, μιας κατοπινής συλλογής του, παραπέμπουν στο
 δημοτικό τραγούδι.

Η κριτική για το έργο του«Η ορμητικότητα των παλαιών
 βιωμάτων, που διεκδικούν με δύναμη θέση μέσα στο ποιητικό
 παρόν, συνιστά το βασικότερο μηχανισμό της τεχνικής της
 έμπνευσης του Μιχάλη Γκανά. Έμπνευση που ελέγχεται διαρκώς
 από μια μνήμη που διεκδικεί μερίδιο στο παρόν και κατορθώνει
να εξισώνει παρόν, παρελθόν και μέλλον, καταργώντας συμβατικές
 διακρίσεις όχι μόνο στο επίπεδο του χρόνου, αλλά και σ’ αυτό της
 διαλεκτικής σχέσης τού πάνω με τον κάτω κόσμο, του έρωτα και του
 θανάτου.
Ποίηση με ευδιάκριτες ρίζες και δυνατά βιώματα η ποίηση του
Γκανά διαλέγεται μόνιμα και δραστικά κυρίως προς την κατεύθυνση
του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού, αλλά και με τους βασικότε
ρους νεοέλληνες ποιητές, με πιο ισχυρή τη δημιουργική κλίση
 προς την ποίηση του Διονυσίου Σολωμού και του Γιώργου Σεφέρη ».

(Μιχάλης Πιερής, “Βιογραφικό Σημείωμα για την Έκθεση
Βιβλίου της Φραγκφούρτης 2001”. Ηλεκτρονική Διεύθυνση:
 www.greece2001.gr/writers)

«Η ποίηση του Μιχάλη Γκανά θα μπορούσαμε να πούμε -
 τελείως σχηματικά- πως αναπτύσσεται πατώντας σε δύο
 ρεύματα: του μοντερνισμού, όπως αυτός εκδηλώθηκε στον
Μεσοπόλεμο, και του δημοτικού μας τραγουδιού. Όποτε
 “παντρεύονται” αρμονικά, συμβαίνει ένα μικρό θαύμα...».

(Νίκος Δαββέτας, εφ. Το Βήμα, 16-7-2000)

Μιχάλης Γκανάς, «Γυάλινα Γιάννενα» Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄Γυμνασίου 

σελ.126

https://blogs.sch.gr/gymkoris/2013/01/20/%CE%BC%CE%B9%CF%87%CE%AC%CE%BB%CE%B7%CF%82-%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%82-%CE%B3%CF%85%CE%AC%CE%BB%CE%B9%CE%BD%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B5%CE%BD%CE%B1-%CE%BA%CE%B5%CE%AF/

Συντάκτης: Αρετή Κάρκου | Κάτω από: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α' Γυμνασίου

Η επιλογή της φωτογραφίας από τον Αλέξανδρο Κοκκινίδη

Μιχάλης Γκανάς, «Γυάλινα Γιάννενα»

Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

Α΄Γυμνασίου σελ.126

Το ηλεκτρονικό βιβλίο

Χάραζε ο τόπος με βουνά πολλά
κι ανάτελλε τα ζωντανά του,
καλούς ανθρώπους και κακούς, νυφίτσες,
αλεπούδες, μια λίμνη ως κόρην
οφθαλμού και κάστρα πατημένα.

Θα ’ναι τα Γιάννενα, ψιθύρισα,
στο χιόνι και στον άγριο καιρό
γυάλινα και μαλαματένια.
Κι όσο πήγαινε η μέρα,
σαν το βαπόρι σε καλά νερά,
είδα και μιναρέδες κι άκουσα
τα μπακίρια να βελάζουν.

Μ. Γκανάς, Γυάλινα Γιάννινα, Καστανιώτης

Συνέντευξη του ποιητή στις 16-02-2018 όπου μιλά και για
την ποιητική συλλογή «Γυάλινα Γιάννενα» εδώ.Ευχαριστώ τον
 φίλο Γιώργο Γούσια  για την ενημέρωση.

Γυάλινα Γιάννενα- ανάλυση from Ria Papamanoli

Επιλογές βίντεο από τον Αλέξανδρο Πνευμονίδη

Ανάλυση:
Α΄ Ενότητα (α΄στροφή): Χάραμα στην Ήπειρο

Β΄ Ενότητα (β΄στροφή): Ο ποιητής αναγνωρίζει τα «γυάλινα Γιάννινα»

Χαρακτηριστικά που κατατάσσουν το ποίημα στη νεωτερική ποίηση:

1. Ελεύθερος στίχος: στο ποίημα δεν υπάρχει ομοιοκαταληξία, ούτε

ορισμένος αριθμός συλλαβών σε κάθε στίχο, και οι στροφές δεν έχουν

συγκεκριμένο αριθμό στίχων.

2. Ύφος πεζολογικό, πολύ κοντά στον καθημερινό λόγο:

π.χ. «Κι όσο πήγαινε η μέρα… βελάζουν», «Θα ΄ναι τα Γιάννενα,

ψιθύρισα»

3. Εκφραστική τόλμη:

«τα μπακίρια να βελάζουν»

4. Κρυπτικότητα στο μήνυμα του ποιήματος:

π.χ. «καλούς ανθρώπους…πατημένα» (βιωματικές μνήμες εμφυλίου)

Ενδεικτικά:

Οπτική εικόνα: τα χάραμα πίσω από τα βουνά της Ηπείρου

«Χάραζε ο τόπος με βουνά πολλά»

Ακουστική εικόνα: το άκουσμα από τα κουδούνια των αιγοπροβάτων της

περιοχής «άκουσα τα μπακίρια να βελάζουν»

Συναισθήματα ποιητή:

Ο ποιητής είναι δεμένος με την ιδιαίτερη πατρίδα του. Διατηρεί στη

μνήμη του τη φυσική ομορφιά, αλλά και τη ζωή και τη μοίρα των ανθρώπων

της. Τα προσωπικά βιώματα τα ξαναζεί σε ένα ταξίδι επιστροφής στη
γενέθλια

γη και νιώθει συγκίνηση η οποία όμως εκφράζεται συγκρατημένα στο
ποίημα.

Οι μνήμες είναι θολές, αφού το ταξίδι πρέπει να έγινε μετά από πολύ
 καιρό. «Θα

΄ναι τα Γιάννενα ψιθύρισα». Ο γενέθλιος τόπος λοιπόν και οι προσωπικές
του

αναμνήσεις από τη ζωή του εκεί αποτελούν την πηγή έμπνευσης για το
 ποίημα.

Αναφορές στην πολιτισμική πορεία της Ηπείρου:

μαλαματένια: Πρόκειται για αναφορά στην περίφημη γιαννιώτικη τέχνη
 της

αργυροχρυσοχοΐας (μάλαμα: χρυσό)

μιναρέδες: Συνύπαρξη για αιώνες στην πόλη του χριστιανικού και του

μουσουλμανικού στοιχείου (μιναρές: Χαρακτηριστικό του κάθε τζαμιού.

Παλιότερα, η πρόσκληση προς προσευχή γινόταν από τον μουεζίνη,
που έβγαινε

στον μιναρέ και φώναζε το αντάν, για να ακούν όλοι οι πιστοί.)

μπακίρια: Πρόκειται για αναφορά στην τέχνη της μεταλλοτεχνίας.
 Οι τεχνίτες

ονομάζονται χαλκιάδες ή χαλκωματάδες και κατεργάζονται το χαλκό και

τον ορείχαλκο κατασκευάζοντας, κυρίως με σφυρηλάτηση, οικιακά σκεύη,

διακοσμητικά αντικείμενα, κουδούνια για τα ζώα. (μπακίρι: χαλκός, χάλκινο

μαγειρικό σκεύος)

βελάζουν: Παραπέμπει στην κτηνοτροφία, που είναι παλιός κλάδος της

οικονομίας της περιοχής και στους κτηνοτρόφους που ασχολούνται με τα

γαλακτοκομικά προϊόντα.


ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ http://fliphtml5.com/xpqa/pjsp/basic


ΑΝΑΛΥΣΗ
https://www.slideshare.net/zazagina/ss-15867336

ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕ ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ
https://www.slideshare.net/alexgger/ss-13083854




















ΔΕΣ ΚΑΙ http://alexgger.blogspot.com/2013/01/blog-post.html
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ http://alexgger.blogspot.com/2013/01/blog-post.html
ΑΝΑΛΥΣΗ
https://www.slideshare.net/epimorfomenipap/ss-44079341





https://www.slideshare.net/alexgger/ss-13083854