ΑΡΧΑΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ,ΕΝΟΤ 5 ,ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

ΠΗΓΗ https://filologika.gr/gimnasio/a-gymnasiou/archea-ellinika/enothta-5/

Αρχαία Α’ Γυμνασίου 5

1. Θεωρία

1. Η Οριστική Ενεστώτα του βοηθητικού ρήματος εἰμί

Το εἰμὶ είναι βοηθητικό ρήμα της α.ε. (= είμαι, υπάρχω), όπως της ν.ε. το είμαι και το έχω. Στην Οριστική του Ενεστώτα κλίνεται ως εξής:

	α.ε.	ν.ε.
ἐγώ σύ (οὗτος, αὕτη, τοῦτο) ἡμεῖς ὑμεῖς (οὗτοι, αὗται, ταῦτα)	εἰμί εἶ ἐστί(ν) ἐσμέν ἐστέ εἰσί(ν)	είμαι είσαι είναι είμαστε είστε είναι

2. Η Ο­ρι­στι­κή Ε­νε­στώ­τα Ε­νερ­γη­τι­κής Φω­νής

α.ε.	ν.ε.
θε­ρα­πεύ­ω	θε­ρα­πεύ­ω
θε­ρα­πεύ­εις	θε­ρα­πεύ­εις
θε­ρα­πεύ­ει	θε­ρα­πεύ­ει
θε­ρα­πεύ­ο­μεν	θε­ρα­πεύ­ου­με
θε­ρα­πεύ­ε­τε	θε­ρα­πεύ­ε­τε
θε­ρα­πεύ­ου­σιν	θε­ρα­πεύ­ουν

3. Η Ο­ρι­στι­κή Μέλ­λο­ντα Ε­νερ­γη­τι­κής Φω­νής

α.ε.	ν.ε.
θε­ρα­πεύ­σω	θα θε­ρα­πεύ­σω
θε­ρα­πεύ­σεις	θα θε­ρα­πεύ­σεις
θε­ρα­πεύ­σει	θα θε­ρα­πεύ­σει
θε­ρα­πεύ­σο­μεν	θα θε­ρα­πεύ­σου­με
θε­ρα­πεύ­σε­τε	θα θε­ρα­πεύ­σε­τε
θε­ρα­πεύ­σου­σιν	θα θε­ρα­πεύ­σουν

4. Ο σχη­μα­τι­σμός του Μέλ­λο­ντα Ε­νερ­γη­τι­κής Φω­νής των α­φω­νό­λη­κτων ρη­μά­τωνΟι κα­τα­λή­ξεις του ε­νερ­γη­τι­κού μέλ­λο­ντα των α­φω­νό­λη­κτων ρη­μά­των φαί­νον­ται παρακάτω:

Ου­ρα­νι­κό­λη­κτα (κ, γ, χ, τ­τ, σ­σ): ξω  π.χ. πράτ­τω > πρά­ξω

Χει­λι­κό­λη­κτα (π, β, φ, πτ): ψω π.χ. κό­πτω > κό­ψω

Ο­δο­ντι­κό­λη­κτα (τ, δ, θ, ζ): σω π.χ. κτί­ζω > κτί­σω

Παρατήρηση

• Έ­νας εύ­κο­λος τρό­πος γι­α να βρί­σκου­με τον μέλ­λο­ντα ε­νός ρή­μα­τος της α.ε. εί­ναι να παί­ρνου­με το νε­οελ­λη­νι­κό τύ­πο του στι­γμι­αί­ου μέλ­λο­ντα και να α­φαι­ρού­με το μό­ρι­ο «θα», π.χ. θα κό­ψω > κό­ψω, θα πρά­ξω > πρά­ξω.

Απαντήσεις στις ασκήσεις του σχολικού βιβλίου

1. Να συμπληρώσετε τον σωστό τύπο του ρ. εἰμὶ στις παρακάτω φράσεις:

α. Ἐγώ εἰμι ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος.

β. Ἡμεῖς ἐσμεν προγόνων ἀγαθῶν.

γ. Ὑμεῖς ἐστε σύμμαχοι.

δ. Ἡ πόλις ἡμῶν ἀρχαιοτάτη ἐστί(ν).

ε. Οἱ ἄνθρωποι θνητοί εἰσι(ν).

2. Να αντιστοιχίσετε τις φράσεις των δύο στηλών:

1-ε, 2-δ, 3-α, 4-β, 5-γ

3. παρέχουσι, λήγει: Να γράψετε τον ίδιο τύπο της οριστικής μέλλοντα των ρηματικών τύπων.

παρέχουσι  > παρέξουσι, λήγει > λήξει

4. Να κλίνετε τα ρήματα καταλύω, πείθω, τρέπω και λήγω στην οριστική ενεστώτα και μέλλοντα.

Ενεστώτας	Μέλλοντας	Ενεστώτας	Μέλλοντας
καταλύω	καταλύσω	πείθω	πείσω
καταλύεις	καταλύσεις	πείθεις	πείσεις
καταλύει	καταλύσει	πείθει	πείσει
καταλύομεν	καταλύσομεν	πείθομεν	πείσομεν
καταλύετε	καταλύσετε	πείθετε	πείσετε
καταλύουσι(ν)	καταλύσουσι(ν)	πείθουσι(ν)	πείσουσι(ν)

Ενεστώτας	Μέλλοντας	Ενεστώτας	Μέλλοντας
τρέπω	τρέψω	λήγω	λήξω
τρέπεις	τρέψεις	λήγεις	λήξεις
τρέπει	τρέψει	λήγει	λήξει
τρέπομεν	τρέψομεν	λήγομεν	λήξομεν
τρέπετε	τρέψετε	λήγετε	λήξετε
τρέπουσι(ν)	τρέψουσι(ν)	λήγουσι(ν)	λήξουσι(ν)

5. Να μεταφέρετε τους ρηματικούς τύπους στο ίδιο πρόσωπο του άλλου αριθμού:

λέγουσι > λέγει, παρέχει > παρέχουσι(ν), βλαστάνει > βλαστάνουσι(ν), λήγει > λήγουσι(ν), ἔχει > ἔχουσι(ν), φονεύεις > φονεύετε, κρούσομεν > κρούσω, λούετε > λούεις, παύσουσιν > παύσει, λύεις > λύετε, ἱκετεύσετε > ἱκετεύσεις, ἱδρύομεν > ἱδρύω, ἀριστεύσει > ἀριστεύσουσι(ν), βασιλεύω > βασιλεύομεν, θεραπεύσουσιν > θεραπεύσω.

6. Να μεταφέρετε τα ρήματα των παρακάτω φράσεων από τον ενεστώτα στον μέλλοντα:

α. Ὁ στρατηγὸς κελεύει θαρσεῖν.                          κελεύσει

β. Οἱ διδάσκαλοι παιδεύουσιν τοὺς μαθητάς.     παιδεύσουσι(ν)

γ. Ἡμεῖς λύομεν τὰς σπονδάς.                                λύσομεν

δ. Ὑμεῖς θύετε τοῖς θεοῖς.                                       θύσετε

7. Να μεταφέρετε τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων από τον μέλλοντα στον ενεστώτα:

α. Ἡμεῖς ἀριστεύσομεν.                                         ἀριστεύομεν

β. Οἱ ἄνθρωποι τοὺς θεοὺς ἱκετεύσουσιν.        ἱκετεύουσιν

γ. Οἱ πολέμιοι ἐνεδρεύσουσιν.                             ἐνεδρεύουσι(ν)

δ. Ὑμεῖς τοξεύσομεν ταύρους ἀγρίους.            τοξεύομεν

ε. Ὁ ἁλιεὺς ἰχθῦς ἁλιεύσει.                                  ἁλιεύει