ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΑΣ https://volos.ert.gr/blog/2018/05/17/paidia-kai-efivoi-exartiseis-oysies-diadiktyo/
ΠΗΓΗ https://www.psychology.gr/addictions/2797-symperifores-ypsilou-kindynou-xrisi-ousion-alkool.html
ΠΗΓΗ https://www.slideshare.net/gelzosim/ss-63804286
ΠΗΓΗ
https://www.youtube.com/watch?v=0RGAJ8dh6OY
ΠΗΓΗ https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%B8%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82
ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΑΣ http://www.diktioalpha.gr/articles_det.asp?artid=54
1. Η ανατομία μιας ουσίας
Το ένοχο «φάρμακο» Πρωταρχικό ρόλο στην εξάρτηση παίζει η ίδια η ουσία, το «φάρμακο». Όσο πιο ισχυρά ενισχυτικές ιδιότητες έχει, τόσο πιο εύκολη είναι η εξάρτηση από αυτό. Με τον όρο «φάρμακο» εννοούμε κάθε ουσία που προκαλεί μεταβολές στο βιολογικό υπόστρωμα (επιδρώντας σε επίπεδο κυτταρικό και σε επίπεδο οργάνων). Δεν είναι τυχαίο ότι οι λέξεις «φάρμακο» και «φαρμάκι» πάνε μαζί. Ένα «φάρμακο» θεραπεύει, αλλά μπορεί και να σκοτώσει. Η μορφίνη, για παράδειγμα, δεν παύει να είναι το καλύτερο αναλγητικό φάρμακο που έχουμε, παράλληλα όμως προκαλεί εξάρτηση. Εξάρτηση, όμως, μπορεί να βιώσει κανείς και χωρίς να παίρνει κάποια ουσία. Εξαρτησιογόνες μπορεί να είναι και κάποιες συνήθειες, όπως τα τυχερά παιχνίδια, το Ίντερνετ, το σεξ, η λήψη τροφής. Κάθε εξαρτησιογόνος ουσία ή συνήθεια αλλάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου.
Στα μονοπάτια του εθισμούΠώς εθιζόμαστε σε μια ουσία ή μια συνήθεια; Η μελέτη του εγκεφάλου δείχνει ότι για να ανακαλύψουμε την αλήθεια, πρέπει να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας στους εγκεφαλικούς μηχανισμούς της ευχαρίστησης. Ας πάρουμε δύο παραδείγματα: Νιώθουμε έλξη για έναν όμορφο άνδρα που πέρασε από μπροστά μας, μόλις φάγαμε μια λαχταριστή μπριζόλα. Και τα δύο αυτά ερεθίσματα μας προκαλούν ευχαρίστηση, γι’ αυτό και θέλουμε να τα επαναλάβουμε. Όλο αυτό είναι ένα φυσικό σύστημα του εγκεφάλου, που στόχο έχει την επιβίωσή μας. Ο εγκέφαλος έχει συγκεκριμένες δομές που επιτρέπουν να αντιλαμβανόμαστε την ευχαρίστηση και άρα να επαναλαμβάνουμε τη συμπεριφορά που μας την προσφέρει. Τρώμε, νιώθουμε ευχαρίστηση, επομένως ξανατρώμε και έτσι επιβιώνουμε. Κάνουμε σεξ, μας αρέσει και ξανακάνουμε, οπότε αναπαράγεται το είδος. Πρόκειται, δηλαδή, για μια διαδικασία μάθησης και μνήμης. Δυστυχώς, όμως, και οι ουσίες που προκαλούν εξάρτηση δρουν με τον ίδιο τρόπο, στις ίδιες ακριβώς «οδούς ανταμοιβής», οι οποίες βρίσκονται σε συγκεκριμένες δομές του εγκεφάλου και μας επιτρέπουν, όταν διεγείρονται, να αισθανθούμε ευχαρίστηση.
2. Το προφίλ του εξαρτημένου
Συνήθεια Ή εξάρτηση; Μας αρέσει να συνοδεύουμε το βραδινό μας με ένα ποτηράκι κρασί. Παρ’ όλα αυτά, δεν πρόκειται να κλείσουμε τη βραδιά αδειάζοντας ένα ολόκληρο μπουκάλι. Παίζουμε χαρτιά τις ημέρες των γιορτών, αλλά ποτέ δεν ποντάρουμε το σπίτι μας. Τι σημαίνει αυτό; Πέρα από την ίδια την ουσία ή τη συνήθεια, ουσιαστικό ρόλο παίζει και η προσωπικότητα. Θεωρείται ότι τα άτομα που είναι επιρρεπή στον εθισμό αντιπροσωπεύουν το 10-15% του γενικού πληθυσμού. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του πολέμου στο Βιετνάμ, όπου η χρήση ναρκωτικών ήταν εξαιρετικά διαδεδομένη ανάμεσα στους στρατιώτες. Ωστόσο, το ποσοστό των εξαρτημένων ατόμων μετά την επιστροφή τους στις ΗΠΑ δεν διέφερε από αυτό του γενικού πληθυσμού.
«Novelty seekers»
Είναι ο όρος που χρησιμοποιούν οι ψυχολόγοι για να χαρακτηρίσουν ανθρώπους παρορμητικούς που παίρνουν ρίσκα, οι οποίοι, σύμφωνα με μελέτες, έχουν εντονότερη ροπή προς την εξάρτηση. Έρευνα, μάλιστα, που δημοσιεύτηκε το 2008 στο επιστημονικό έντυπο «Journal of Neuroscience», έδειξε ότι η ανάγκη των «novelty seekers» για συνεχή αναζήτηση νέων, συναρπαστικών εμπειριών οφείλεται στο ότι διαθέτουν λιγότερους υποδοχείς ντοπαμίνης. Η ντοπαμίνη είναι γνωστό ότι συνδέεται με τον τρόπο που βιώνουμε την ανταμοιβή-ευχαρίστηση από φυσικά ή τεχνητά ερεθίσματα, οπότε θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι και τα άτομα με τέτοιου είδους χαρακτηριστικά ενδεχομένως να έχουν ροπή προς εξαρτήσεις.
«Το μήλο κάτω απ’ τη μηλιά» Υπάρχουν έρευνες που έχουν δείξει ότι υπάρχει κληρονομικότητα στην εξάρτηση. Μια παλαιότερη μελέτη, για παράδειγμα, είχε δείξει ότι παιδιά με αλκοολικούς γονείς έχουν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να εθιστούν και τα ίδια στο αλκοόλ. Επίσης, επιστήμονες από την Ιατρική Σχολή της Βιρτζίνια βρήκαν ισχυρή γενετική προδιάθεση στην εξάρτηση από την κοκαΐνη μελετώντας 1.934 διδύμους. Ακόμα, όμως, και αν υπάρχει βιολογικό υπόστρωμα, χρειάζεται και η συμβολή του περιβάλλοντος για να περάσουμε από τη χρήση στον εθισμό. Μπορεί π.χ. ένα παιδί με πατέρα αλκοολικό να μεγάλωσε με τον παππού και τη γιαγιά σε ένα άριστο περιβάλλον, οπότε η προδιάθεση αυτή να μην εκδηλώθηκε ποτέ.
3. Η δύναμη του περιβάλλοντος
Πολλές έρευνες έχουν εστιάσει το ενδιαφέρον τους στη μελέτη του περιβάλλοντος και τον τρόπο που αυτό μπορεί να οδηγήσει ένα άτομο στην εξάρτηση. Ακριβώς επειδή η εξάρτηση είναι μια διαδικασία μάθησης, το περιβάλλον μέσα στο οποίο αποκτάμε την εμπειρία της χρήσης είναι καταλυτικό για το πέρασμα από τη χρήση στον εθισμό, δηλώνουν οι ειδικοί. Ένας έφηβος, για παράδειγμα, που παίζει μουσική σε μια μπάντα, της οποίας όλα τα μέλη κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών, έχει αυξημένες πιθανότητες να κάνει το ίδιο. Θεωρείται, μάλιστα, ότι ένα φιλικό περιβάλλον που ενθαρρύνει τη χρήση είναι ο βασικός παράγοντας που σχετίζεται με την εξάρτηση. Επίσης, επιστήμονες πραγματοποίησαν ένα πείραμα με πιθήκους και απέδειξαν ότι οι αυτοί που βρίσκονταν χαμηλά στην κοινωνική ιεραρχία ήταν πολύ πιθανότερο να πάρουν κοκαΐνη συγκριτικά με όσους είχαν ηγετικό ρόλο. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το στρες που πηγάζει από το να υφίσταται κανείς κυριαρχία-καταπίεση σχετίζεται με την πιθανότητα εθισμού.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. Ζ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ-ΝΤΑΪΦΩΤΗ, καθηγήτρια Φαρμακολογίας και διευθύντρια του Εργαστηρίου Φαρμακολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, και τον κ. ΚΩΣΤΑ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟ, ψυχολόγο-ψυχοθεραπευτή στον ΟΚΑΝΑ.
ΠΗΓΗ https://www.psychology.gr/addictions/2797-symperifores-ypsilou-kindynou-xrisi-ousion-alkool.html
Η κατάχρηση ουσιών από εφήβους είναι ένα βασικό θέμα το οποίο απασχολεί όλους όσους ασχολούνται με την εφηβική συμπεριφορά, από τους ειδικούς ψυχικής υγείας που ενδιαφέρονται για τα αίτια, τις επιπτώσεις και την αντιμετώπισή της έως και τους γονείς οι οποίοι φοβούνται για την σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών τους.
Μολονότι η χρήση ουσιών από εφήβους μπορεί να θεωρηθεί ως μέρος της φυσιολογικής ανάπτυξής τους, η συμπεριφορά αυτή αποτελεί έναν πρώιμο προβλεπτικό παράγοντα κατάχρησης ουσιών στην ενήλικη ζωή, καθώς έως και το 90% των ενηλίκων που κάνουν κατάχρηση ουσιών ξεκίνησαν τη χρήση τους ήδη από την εφηβεία (Countryman, 2005).
Οι έφηβοι, μην έχοντας φτάσει σε ένα ώριμο επίπεδο ελέγχου των σκέψεων, των συναισθημάτων και των παρορμήσεών τους, πειραματίζονται με την χρήση ουσιών, κάτι που τους καθιστά έναν ευάλωτο πληθυσμό για την ανάπτυξη συμπεριφορών εξάρτησης.
Εάν και διαφορετικές μελέτες δίνουν διαφορετικούς ορισμούς στην κατάχρηση ουσιών (Gilvarry, 2000), ένας γενικά αποδεκτός ορισμός από την επιστημονική κοινότητα είναι αυτός που δίνει ο Αμερικάνικος Ψυχιατρικός Σύνδεσμος στο DSM-IV-TR (American Psychiatric Association, 2000), ο οποίος ορίζει δύο διαφορετικές εκδοχές προβλημάτων σχετιζόμενων με τη χρήση ουσιών: κατάχρηση ουσιών και εξάρτηση από ουσίες. Για την διάγνωση της εξάρτησης από ουσίες το DSM-IV-TR απαιτεί την παρουσία συμπτωμάτων εξάρτησης για μια περίοδο 12 μηνών.
Ως συμπτώματα της εξάρτησης ορίζει την παρουσία τουλάχιστον τριών εκ των ακόλουθων συμπτωμάτων: 1) την ανοχή στην χρήση μια ουσίας η οποία υποδηλώνεται με την ανάγκη του ατόμου για χρήση όλο και μεγαλύτερων ποσοτήτων ουσιών ώστε να επέλθει “τοξίκωση”, 2) εμφάνιση στερητικού συνδρόμου όταν διακοπεί ή μειωθεί η χρήση, 3) το άτομο καταναλώνει μεγαλύτερες ποσότητες της ουσίας ή για μεγαλύτερο διάστημα από το οποίο ήθελε αρχικά, 4) το άτομο έχει έντονη επιθυμία να σταματήσει την χρήση της ουσίας ή κάνει αποτυχημένες προσπάθειες προς αυτό το στόχο, 5) το άτομο επενδύει μεγάλο μέρος του χρόνου του για να αποκτήσει την επιθυμητή ουσία, 6) το άτομο αποσύρεται από κοινωνικές, εργασιακές ή προσωπικές δραστηριότητες ως αποτέλεσμα της χρήσης ουσιών, 7) το άτομο συνεχίζει να καταναλώνει τις ουσίες, παρόλο που το ίδιο γνωρίζει ότι του προκαλούν σωματικά ή ψυχολογικά προβλήματα.
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες ο αριθμός των εφήβων που κάνουν χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ παρουσιάζει μια μείωση, αλλά τα ποσοστά χρήσης παραμένουν υψηλά (Countryman, 2005. Gilvarry, 2000). Έρευνες στις ΗΠΑ υποδεικνύουν ότι το 51% των εφήβων ηλικίας έως 18 ετών έχουν κάνει χρήση κάποιου ναρκωντικού ή αλκοόλ, τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους, το 46% έχει κάνει χρήση μαριχουάνας, ενώ ένα ποσοστό που κυμαίνεται στο 10% έχουν χρησιμοποιήσει και πιο σκληρά ναρκωτικά όπως είναι το LSD, οι αμφεταμίνες, η κοκαΐνη κ.α. (Countryman, 2005).
Παρόμοιες έρευνες στην Μεγάλη Βρετανία έφτασαν σε παρόμοια αποτελέσματα, όπου το 42,6% των ερωτηθέντων ηλικίας έως 18 ετών είχε κάνει χρήση κάποιας ναρκωτικής ουσίας ή αλκοόλ, με την κάνναβη να έχει την πρώτη θέση στις προτιμήσεις των εφήβων, ιδιαίτερα μεταξύ των καπνιστών (Gilvarry, 2000). Στην Ελλάδα, η κάνναβη παραμένει η πιο διαδεδομένη παράνομη ουσία με 2 στους 10 εφήβους να αναφέρουν εμπειρία χρήσης της (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά, 2011).
Ένα μεγάλο εύρος γενετικών, περιβαλλοντικών και ψυχολογικών παραγόντων αυξάνουν την πιθανότητα χρήσης και κατάχρησης ουσιών από τους εφήβους. Εδώ και αρκετές δεκαετίες η επιστημονική κοινότητα έχει εντοπίσει κάποιους γενετικούς παράγοντες που είναι πολύ πιθανό να επηρεάζουν την συμπεριφορά κάποιων ατόμων απέναντι στη χρήση ουσιών ή τα επίπεδα ανοχής τους κατά τη χρήση τους, αλλά ακόμη δεν έχουν υπάρξει ξεκάθαρα αποτελέσματα ως προς την βαρύτητα τους. Οι έρευνες στον τομέα αυτό έχουν γίνει κυρίως πάνω στο θέμα της εξάρτησης από το αλκοόλ, κυρίως λόγω των υψηλότερων ποσοστών κατάχρησης της συγκεκριμένης ουσίας.
Συγκεκριμένα, υπάρχουν ενδείξεις ότι συγκεκριμένα γονίδια εμπλέκονται στην φυσιοπαθολογία στον αλκοολισμό, επηρεάζοντας την ανοχή των ατόμων στη χρήση αλκοόλ. Ταυτόχρονα, επιδημιολογικές έρευνες υπογραμμίζουν ότι η ύπαρξη ενός αλκοολικού βιολογικού γονέα ορισμένες φορές φαίνεται να αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης αλκοολικής συμπεριφοράς από τα παιδιά (Countryman 2005. Gilvarry, 2000), ενώ άλλες φορές όχι (Spooner, 2009), αποτελέσματα τα οποία αφήνουν ανοιχτό το ερώτημα της γενετικής επίδρασης στον αλκοολισμό.
Το περιβάλλον των εφήβων από την άλλη φαίνεται πως είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη συμπεριφοράς εξάρτησης από ουσίες. Οι γονείς και τα μεγαλύτερα αδέλφια αποτελούν πρότυπα συμπεριφοράς για τα μικρά παιδιά, με αποτέλεσμα οι όποιες συνήθειες των ατόμων αυτών, και ιδιαίτερα των μεγαλύτερων αδερφών, να αναπτύσσονται και στα παιδιά κατά την εφηβική ηλικία μέσω της μίμησης προτύπων (Countryman, 2005. Spooner, 2009). Ένα βίαιο οικογενειακό περιβάλλον και η κακοποίηση του παιδιού από μέλη της οικογένειάς του αυξάνει τις πιθανότητες εξάρτησης από ουσίες (Hyuckun, 2012), ενώ αντίθετα, οι στενοί οικογενειακοί δεσμοί και ένα υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον μειώνουν αυτή την πιθανότητα (Countryman, 2005). Πέρα από το οικογενειακό περιβάλλον, οι συμπεριφορές της παρέας των εφήβων και η ανεκτικότητά τους απέναντι στη χρήση ουσιών είναι ένας εξίσου σημαντικός παράγοντας που αυξάνει την πιθανότητα κατάχρησης, δεδομένου ότι οι έφηβοι σε πολλές περιπτώσεις τείνουν να περνούν περισσότερο χρόνο με τους φίλους τους παρά με την οικογένειά τους (Countryman, 2005).
Τα αγόρια και τα κορίτσια παρουσιάζουν διαφορετικές συμπεριφορές απέναντι στις εξαρτήσεις, με τα αγόρια να ξεκινούν την κατανάλωση αλκοόλ νωρίτερα από τα κορίτσια και να μεθούν συχνότερα σε σχέση με τα κορίτσια της ηλικίας τους. Το ίδιο μοτίβο συμπεριφοράς ισχύει και για την χρήση ναρκωτικών ουσιών, στις οποίες τα αγόρια είναι πολύ πιο πιθανό να καταφύγουν όταν αντιμετωπίζουν κάποιο προσωπικό πρόβλημα (Spooner, 2009).
Το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο της οικογένειας του εφήβου ερευνάται επίσης ως προβλεπτικός παράγοντας της κατάχρησης ουσιών, αλλά οι μέχρι τώρα έρευνες δεν δείχνουν να καταλήγουν σε ένα γενικά αποδεκτό συμπέρασμα ως προς αυτόν τον παράγοντα. Τα παιδιά τα οποία μεγαλώνουν σε πιο φτωχές γειτονιές τείνουν να έχουν αυξημένες πιθανότητες χρήσης αλκοόλ κυρίως λόγω της ανεκτικότητας του περιβάλλοντος προς αυτή τη συμπεριφορά, ενώ τα παιδιά από μεσαία και ανώτερα κοινωνικά στρώματα μπορούν να καταλήξουν στην ίδια συμπεριφορά όχι λόγων της ανεκτικότητας του περιβάλλοντός τους, αλλά γιατί έχουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν αλκοόλ. Επομένως η κοινωνικοοικονομική κατάσταση του εφήβου φαίνεται πως είναι ένας δευτερεύων και έμμεσος παράγοντας κινδύνου (Spooner, 2009).
Τέλος, η προσωπικότητα του εφήβου μπορεί να μας πει πολλά για τις πιθανότητες που έχει ο έφηβος να αναπτύξει συμπεριφορές εξάρτησης από ουσίες. Οι έφηβοι οι οποίοι χαρακτηρίζονται από επιθετικότητα, καταθλιπτική συμπεριφορά, παρορμητικότητα, κοινωνική απομόνωση και ανεκτική συμπεριφορά απέναντι στη χρήση ουσιών, έχουν αυξημένες πιθανότητες να διαγνωστούν στο μέλλον ως άτομα με εξάρτηση από ουσίες (Countryman, 2005. Spooner, 2009).
Η κατάχρηση ουσιών συχνά εμφανίζεται ταυτόχρονα με άλλες ψυχικές διαταραχές. Έχει υπολογιστεί ότι περίπου το ένα τρίτο όσων αντιμετωπίζουν κάποια ψυχική διαταραχή έχει κάνει κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών ή/και αλκοόλ (Gilvarry, 2000). Όπως θα αναλύσουμε και στη συνέχεια, οι ψυχικές διαταραχές που σχετίζονται σε σημαντικό βαθμό με την κατάχρηση ουσιών είναι η κατάθλιψη, η διπολική διαταραχή, οι διαταραχές άγχους, η σχιζοφρένεια, η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και/ή υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ), η διαταραχή διαγωγής, οι διατροφικές διαταραχές και η αυτοκτονική συμπεριφορά (Bornstein, 1994. Countryman, 2005. Esposito-Smythers & Spirito, 2004. Gilvarry, 2000. Hemphälä & Tengström, 2010).
Οι γυναίκες με εθισμό σε ουσίες τείνουν να έχουν υψηλότερα ποσοστά μείζουσας κατάθλιψης σε σχέση με τους άνδρες, με το 60% των διαγνωσθέντων γυναικών να παρουσιάζουν την κατάθλιψη ως δευτερεύων σύμπτωμα και το 16% ως πρωτεύων (Countryman, 2005. Hemphälä & Tengström, 2010). Από την άλλη όμως, όσα έφηβα αγόρια διαγιγνώσκονται με μείζουσα καταθλιπτική διαταραχή έχουν σημαντικά αυξημένες πιθανότητες να εμφανίζουν εξάρτηση σε ουσίες σε σχέση με τους συνομηλίκους τους που δεν έχουν αυτή τη διάγνωση. Πέρα από την κατάθλιψη όμως, και η δυσθυμική συμπεριφορά παρουσιάζεται σε πολλούς εφήβους πριν την έναρξη κατάχρησης ουσιών (Gilvarry, 2000).
Αντίθετα με τα όσα ισχύουν για την κατάθλιψη, οι διαταραχές άγχους σε συνδυασμό με την κατάχρηση ουσιών παρουσιάζονται πιο συχνά σε άνδρες παρά σε γυναίκες, κάτι που ισχύει και στην εφηβική ηλικία. Στις περιπτώσεις αυτές η έναρξη κάποιας διαταραχής άγχους προηγείται της έναρξης κατάχρησης ουσιών (Countryman, 2005. Hemphälä & Tengström, 2010).
Η διπολική διαταραχή είναι δύσκολο να διαγνωσθεί σε εφήβους και ακόμη πιο δύσκολο στις περιπτώσεις που συνοδεύεται από κατάχρηση ουσιών. Όμως, εάν προϋπάρχει η διάγνωση της διπολικής διαταραχής σε κάποιον έφηβο και ακολουθηθεί θεραπευτική αγωγή, τότε οι πιθανότητες να γίνει κατάχρηση ουσιών ή να αναπτυχθεί εξάρτηση από ουσίες μειώνονται σημαντικά (Countryman, 2005).
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η ΔΕΠ-Υ, μια γνωστική διαταραχή, επίσης εμφανίζεται στις περιπτώσεις κατάχρησης ουσιών. Υπάρχει μια ανοιχτή συζήτηση στην επιστημονική κοινότητα σε σχέση με το εάν η παρουσία της ΔΕΠ-Υ σχετίζεται άμεσα με τον αυξημένο κίνδυνο κατάχρησης ουσιών ή εάν η παρουσία της διαταραχής διαγωγής είναι ο πραγματικός παράγοντας κινδύνου, καθώς οι έφηβοι με ΔΕΠ-Υ και διαταραχή διαγωγής παρουσιάζουν αυξημένες πιθανότητες κατάχρησης και εθισμού σε ουσίες σε σχέση με εφήβους που παρουσιάζουν αποκλειστικά και μόνο τη συμπτωματολογία της ΔΕΠ-Υ (Countryman, 2005. Gilvarry, 2000.).
Όσον αφορά τη συνοσηρότητα κατάχρησης ουσιών και διατροφικών διαταραχών, αυτή εμφανίζεται κυρίως στα κορίτσια, τα οποία έτσι και αλλιώς έχουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης διατροφικών διαταραχών σε σχέση με τα αγόρια. Τα κορίτσια με διατροφικές διαταραχές και ιδιαίτερα αυτά που παρουσιάζουν βουλιμία έχουν αυξημένες πιθανότητες να κάνουν κατάχρηση αμφεταμινών με σκοπό τη μείωση του βάρους τους. Η ταυτόχρονη παρατήρηση κατάχρησης ή εθισμού σε ουσίες και διατροφικών διαταραχών είναι σπάνια στα αγόρια (Countryman, 2005).
Μια άλλη περίπτωση συνοσηρότητας, η οποία εμφανίζεται συχνά, αφορά στην ταυτόχρονη ύπαρξη συμπτωμάτων σχιζοφρένειας και εθισμού σε ουσίες. Καθώς η σχιζοφρένεια στις περισσότερες περιπτώσεις εμφανίζεται στα πρώιμα στάδια της εφηβείας, ορισμένοι από τους εφήβους προσπαθούν να ελέγξουν τα ψυχωσικά συμπτώματα με τη χρήση ουσιών. Η κατάχρηση ουσιών είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στις περιπτώσεις σχιζοφρενών ασθενών, καθώς μπορεί να μειώσει ή να εκμηδενίσει την αποτελεσματικότητα της ψυχοφαρμακευτικής αγωγής (Countryman, 2005).
Τέλος, η αυτοκτονική συμπεριφορά είναι πολύ συχνά παρούσα στις περιπτώσεις εθισμού σε ουσίες. Υπολογίζεται ότι σε ένα ποσοστό της τάξης του 70% όσων έχουν κάνει επιτυχημένες απόπειρες αυτοκτονίας ήταν χρήστες ναρκωτικών ουσιών ή αλκοόλ (Countryman, 2005. Esposito-Smythers & Spirito, 2004). Επιπλέον, το ένα τρίτο των εφήβων που έχουν εισαχθεί σε νοσοκομείο μετά από απόπειρα αυτοκτονίας αναφέρουν κατάχρηση ουσιών τουλάχιστον μια φορά κατά τους τελευταίους τρεις μήνες, ενώ το ένα πέμπτο παρουσιάζει συμπτώματα εθισμού σε ουσίες και κυρίως αλκοόλ (Esposito-Smythers & Spirito, 2004). Έρευνες σε άτομα με χρόνιο πρόβλημα εθισμού σε ουσίες έχουν δείξει ότι περίπου το 20% των εθισμένων έχουν κάνει τουλάχιστον μία απόπειρα αυτοκτονίας κατά την τελευταία διετία. Σε γενικές γραμμές υπολογίζεται ότι η πιθανότητα να κάνει κάποιος απόπειρα αυτοκτονίας τριπλασιάζεται εάν κάνει και κατάχρηση ουσιών ή παρουσιάζει εθισμό σε ουσίες (Esposito-Smythers & Spirito, 2004).
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition: DSM-IV-TR®. American Psychiatric Pub.
- Bornstein, R. F. (1994). Adaptive and maladaptive aspects of dependency: an integrative review. The American Journal of Orthopsychiatry, 64(4), 622–635.
- Countryman, J. (2005). Substance Use in Adolescents. Clinical Child Psychiatry, 263-274.
- Esposito-Smythers, C., & Spirito, A. (2004). Adolescent substance use and suicidal behavior: a review with implications for treatment research. Alcoholism, Clinical and Experimental Research, 28(5 Supp), 77S–88S.
- Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά, Ηλεκτρονική Ιστοσελίδα, http://www.ektepn.gr/
- Gilvarry, E. (2000). Substance abuse in young people. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41(1), 55-80.
- Hemphälä, M., & Tengström, A. (2010). Associations between psychopathic traits and mental disorders among adolescents with substance use problems. The British Journal of Clinical Psychology, 49, 109–122.
- Hyucksun Shin, S. (2012). A longitudinal examination of the relationships between childhood maltreatment and patterns of adolescent substance use among high-risk adolescents. The American Journal on Addictions, 21(5), 453–461.
- Spooner, C. (1999). Causes and correlates of adolescent drug abuse and implications for treatment. Drug and Alcohol Review, 18, 453-475.
*Αγοραστός ΔημήτρηςΨυχολόγος, MSc στις Νευροσυμπεριφορικές Επιστήμες (Tübingen, Germany)
http://dagorastos.net
http://dagorastos.net
ΠΗΓΗ https://www.psychology.gr/addictions/2797-symperifores-ypsilou-kindynou-xrisi-ousion-alkool.html
ΠΗΓΗ https://www.slideshare.net/gelzosim/ss-63804286
ΠΗΓΗ
https://www.youtube.com/watch?v=0RGAJ8dh6OY
ΕΦΗΒΟΙ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ ΚΕΘΕΑ
Εθισμός είναι η εξάρτηση από μια συνήθεια. Προκαλείται από κάπνισμα, ναρκωτικά, αλκοόλ, τζόγος, διαδίκτυο κλπ. Υπάρχουν πολλά στάδια εθισμού. Ο εθισμός καθώς εξελίσσεται γίνεται τρόπος ζωής. Δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν παγιδευμένοι σε κάποιον από τους πολλούς εθισμούς.
Στην ουσία σήμερα αντιμετωπίζεται ως εθισμός σχεδόν κάθε συνήθεια που ακολουθείται εκτός μέτρου από ένα άτομο το οποίο γνωρίζει ότι δυσκολεύεται ή αδυνατεί να την κατευνάσει και πολύ περισσότερο να της δώσει ένα τέλος.
Η εξάρτηση υποδηλώνεται από την παρουσία τριών τουλάχιστον από τα παρακάτω συμπτώματα:
- Έντονη επιθυμία χρήσης της ουσίας
- Ανάπτυξη ανοχής στη χρήση της ουσίας
- Παρουσία στερητικού συνδρόμου με τη μείωση ή τη διακοπή της χρήσης της ουσίας
- Ανάλωση σημαντικού χρόνου γύρω από τη συμπεριφορά χρήσης
- Εγκατάλειψη σημαντικών δραστηριοτήτων κοινωνικών, επαγγελματικών ή ψυχαγωγικών, λόγω της χρήσης.
Εμμονή στη χρήση της ουσίας, παρά το γεγονός ότι προκαλεί στο χρήστη σoβαρά σωματικά ή ψυχολογικά προβλήματα και δυσλειτουργίες σε κύριους τομείς της ζωής του. Ο εθισμένος συνεχίζει τη χρήση των ουσιών ή την καταναγκαστική συμπεριφορά, παρόλα τα επιβλαβή επακόλουθα και προσπαθεί να αποφεύγει συστηματικά την υπευθυνότητα και την πραγματικότητα, ενώ τείνει να απομονώνει τον εαυτό του από τους άλλους λόγω της ενοχής και του πόνου.
ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΑΣ http://www.diktioalpha.gr/articles_det.asp?artid=54
ΕΘΙΣΜΟΣ: Το προφίλ του εξαρτημένου
Το πέρασμα από τη χρήση στον εθισμό είναι κάθε άλλο παρά θέμα τύχης. Τι είναι, λοιπόν, αυτό που οδηγεί κάποιους στην εξάρτηση;
«Στα 16 μου, με 3 φίλους ξεκινήσαμε να καπνίζουμε χασίς, μαζί τους δοκίμασα κοκαΐνη, ακόμα και ηρωίνη». Ο Μιχάλης, 33 χρονών σήμερα, είναι ο μόνος από την τότε παρέα του που δεν παίρνει ναρκωτικά. Ήταν η τύχη αυτό που τον κράτησε τελικά μακριά από τις ουσίες; Όχι, απαντούν οι ειδικοί. Για να περάσει κανείς στον εθισμό από μια ουσία ή μια συνήθεια, πρέπει να συντελούν συγκεκριμένοι παράγοντες, το λεγόμενο «τρίγωνο της εξάρτησης». Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να περιπλανηθούμε στα μονοπάτια της εξάρτησης, ανακαλύπτοντας την αιτία που δεν επιτρέπει σε όλους μας να βιώσουμε τον εθισμό.
1. Η ανατομία μιας ουσίας
Το ένοχο «φάρμακο» Πρωταρχικό ρόλο στην εξάρτηση παίζει η ίδια η ουσία, το «φάρμακο». Όσο πιο ισχυρά ενισχυτικές ιδιότητες έχει, τόσο πιο εύκολη είναι η εξάρτηση από αυτό. Με τον όρο «φάρμακο» εννοούμε κάθε ουσία που προκαλεί μεταβολές στο βιολογικό υπόστρωμα (επιδρώντας σε επίπεδο κυτταρικό και σε επίπεδο οργάνων). Δεν είναι τυχαίο ότι οι λέξεις «φάρμακο» και «φαρμάκι» πάνε μαζί. Ένα «φάρμακο» θεραπεύει, αλλά μπορεί και να σκοτώσει. Η μορφίνη, για παράδειγμα, δεν παύει να είναι το καλύτερο αναλγητικό φάρμακο που έχουμε, παράλληλα όμως προκαλεί εξάρτηση. Εξάρτηση, όμως, μπορεί να βιώσει κανείς και χωρίς να παίρνει κάποια ουσία. Εξαρτησιογόνες μπορεί να είναι και κάποιες συνήθειες, όπως τα τυχερά παιχνίδια, το Ίντερνετ, το σεξ, η λήψη τροφής. Κάθε εξαρτησιογόνος ουσία ή συνήθεια αλλάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου.Στα μονοπάτια του εθισμούΠώς εθιζόμαστε σε μια ουσία ή μια συνήθεια; Η μελέτη του εγκεφάλου δείχνει ότι για να ανακαλύψουμε την αλήθεια, πρέπει να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας στους εγκεφαλικούς μηχανισμούς της ευχαρίστησης. Ας πάρουμε δύο παραδείγματα: Νιώθουμε έλξη για έναν όμορφο άνδρα που πέρασε από μπροστά μας, μόλις φάγαμε μια λαχταριστή μπριζόλα. Και τα δύο αυτά ερεθίσματα μας προκαλούν ευχαρίστηση, γι’ αυτό και θέλουμε να τα επαναλάβουμε. Όλο αυτό είναι ένα φυσικό σύστημα του εγκεφάλου, που στόχο έχει την επιβίωσή μας. Ο εγκέφαλος έχει συγκεκριμένες δομές που επιτρέπουν να αντιλαμβανόμαστε την ευχαρίστηση και άρα να επαναλαμβάνουμε τη συμπεριφορά που μας την προσφέρει. Τρώμε, νιώθουμε ευχαρίστηση, επομένως ξανατρώμε και έτσι επιβιώνουμε. Κάνουμε σεξ, μας αρέσει και ξανακάνουμε, οπότε αναπαράγεται το είδος. Πρόκειται, δηλαδή, για μια διαδικασία μάθησης και μνήμης. Δυστυχώς, όμως, και οι ουσίες που προκαλούν εξάρτηση δρουν με τον ίδιο τρόπο, στις ίδιες ακριβώς «οδούς ανταμοιβής», οι οποίες βρίσκονται σε συγκεκριμένες δομές του εγκεφάλου και μας επιτρέπουν, όταν διεγείρονται, να αισθανθούμε ευχαρίστηση.
2. Το προφίλ του εξαρτημένου
Συνήθεια Ή εξάρτηση; Μας αρέσει να συνοδεύουμε το βραδινό μας με ένα ποτηράκι κρασί. Παρ’ όλα αυτά, δεν πρόκειται να κλείσουμε τη βραδιά αδειάζοντας ένα ολόκληρο μπουκάλι. Παίζουμε χαρτιά τις ημέρες των γιορτών, αλλά ποτέ δεν ποντάρουμε το σπίτι μας. Τι σημαίνει αυτό; Πέρα από την ίδια την ουσία ή τη συνήθεια, ουσιαστικό ρόλο παίζει και η προσωπικότητα. Θεωρείται ότι τα άτομα που είναι επιρρεπή στον εθισμό αντιπροσωπεύουν το 10-15% του γενικού πληθυσμού. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του πολέμου στο Βιετνάμ, όπου η χρήση ναρκωτικών ήταν εξαιρετικά διαδεδομένη ανάμεσα στους στρατιώτες. Ωστόσο, το ποσοστό των εξαρτημένων ατόμων μετά την επιστροφή τους στις ΗΠΑ δεν διέφερε από αυτό του γενικού πληθυσμού.
«Novelty seekers»
Είναι ο όρος που χρησιμοποιούν οι ψυχολόγοι για να χαρακτηρίσουν ανθρώπους παρορμητικούς που παίρνουν ρίσκα, οι οποίοι, σύμφωνα με μελέτες, έχουν εντονότερη ροπή προς την εξάρτηση. Έρευνα, μάλιστα, που δημοσιεύτηκε το 2008 στο επιστημονικό έντυπο «Journal of Neuroscience», έδειξε ότι η ανάγκη των «novelty seekers» για συνεχή αναζήτηση νέων, συναρπαστικών εμπειριών οφείλεται στο ότι διαθέτουν λιγότερους υποδοχείς ντοπαμίνης. Η ντοπαμίνη είναι γνωστό ότι συνδέεται με τον τρόπο που βιώνουμε την ανταμοιβή-ευχαρίστηση από φυσικά ή τεχνητά ερεθίσματα, οπότε θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι και τα άτομα με τέτοιου είδους χαρακτηριστικά ενδεχομένως να έχουν ροπή προς εξαρτήσεις.
«Το μήλο κάτω απ’ τη μηλιά» Υπάρχουν έρευνες που έχουν δείξει ότι υπάρχει κληρονομικότητα στην εξάρτηση. Μια παλαιότερη μελέτη, για παράδειγμα, είχε δείξει ότι παιδιά με αλκοολικούς γονείς έχουν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να εθιστούν και τα ίδια στο αλκοόλ. Επίσης, επιστήμονες από την Ιατρική Σχολή της Βιρτζίνια βρήκαν ισχυρή γενετική προδιάθεση στην εξάρτηση από την κοκαΐνη μελετώντας 1.934 διδύμους. Ακόμα, όμως, και αν υπάρχει βιολογικό υπόστρωμα, χρειάζεται και η συμβολή του περιβάλλοντος για να περάσουμε από τη χρήση στον εθισμό. Μπορεί π.χ. ένα παιδί με πατέρα αλκοολικό να μεγάλωσε με τον παππού και τη γιαγιά σε ένα άριστο περιβάλλον, οπότε η προδιάθεση αυτή να μην εκδηλώθηκε ποτέ.
3. Η δύναμη του περιβάλλοντος
Πολλές έρευνες έχουν εστιάσει το ενδιαφέρον τους στη μελέτη του περιβάλλοντος και τον τρόπο που αυτό μπορεί να οδηγήσει ένα άτομο στην εξάρτηση. Ακριβώς επειδή η εξάρτηση είναι μια διαδικασία μάθησης, το περιβάλλον μέσα στο οποίο αποκτάμε την εμπειρία της χρήσης είναι καταλυτικό για το πέρασμα από τη χρήση στον εθισμό, δηλώνουν οι ειδικοί. Ένας έφηβος, για παράδειγμα, που παίζει μουσική σε μια μπάντα, της οποίας όλα τα μέλη κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών, έχει αυξημένες πιθανότητες να κάνει το ίδιο. Θεωρείται, μάλιστα, ότι ένα φιλικό περιβάλλον που ενθαρρύνει τη χρήση είναι ο βασικός παράγοντας που σχετίζεται με την εξάρτηση. Επίσης, επιστήμονες πραγματοποίησαν ένα πείραμα με πιθήκους και απέδειξαν ότι οι αυτοί που βρίσκονταν χαμηλά στην κοινωνική ιεραρχία ήταν πολύ πιθανότερο να πάρουν κοκαΐνη συγκριτικά με όσους είχαν ηγετικό ρόλο. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το στρες που πηγάζει από το να υφίσταται κανείς κυριαρχία-καταπίεση σχετίζεται με την πιθανότητα εθισμού.ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. Ζ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ-ΝΤΑΪΦΩΤΗ, καθηγήτρια Φαρμακολογίας και διευθύντρια του Εργαστηρίου Φαρμακολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, και τον κ. ΚΩΣΤΑ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟ, ψυχολόγο-ψυχοθεραπευτή στον ΟΚΑΝΑ.
Οι έφηβοι, το αλκοόλ και τα ναρκωτικά
ΠΗΓΗ https://www.medlook.net/%CE%91%CE%BB%CE%BA%CE%BF%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82/1044.html
Ορισμένοι έφηβοι θα δοκιμάσουν, θα πειραματιστούν και θα σταματήσουν. Άλλοι όμως θα θα συνεχίσουν να τα χρησιμοποιούν περιστασιακά.
ΠΗΓΗ http://www.kousiadis.gr/index.php/-a-
ΠΗΓΕΣ
Οι έφηβοι μπορεί να εμπλακούν με το αλκοόλ και τα ναρκωτικά με διάφορους τρόπους.
Δυστυχώς οι έφηβοι δεν καταλαβαίνουν τη σχέση αυτών, που κάνουν σήμερα και τις συνέπειες που πιθανόν να προκύψουν στο μέλλον. Στην ηλικία αυτή ο πειραματισμός με το αλκοόλ και άλλα ναρκωτικά είναι αρκετά συχνός.
Οι έφηβοι έχουν την τάση να νιώθουν ότι τίποτα δεν μπορεί να τους συμβεί και ότι τα προβλήματα που επηρεάζουν τους άλλους δεν θα συμβούν σε αυτούς.
Η χρήση του αλκοόλ και το κάπνισμα, που αρχίζουν από μια νεαρή ηλικία αυξάνουν τις πιθανότητες χρήσης άλλων ναρκωτικών σε μια μεγαλύτερη ηλικία.
Μερικοί άλλοι θα αναπτύξουν εθισμό με αποτέλεσμα να αναζητήσουν και άλλα περισσότερο επικίνδυνα ναρκωτικά που θα προκαλέσουν σημαντικές βλάβες στον δικό τους οργανισμό και πιθανόν και σε άλλους.
Η εφηβεία είναι μια κρίσιμη περίοδος, που τα παιδιά θέλουν να δοκιμάζουν νέα πράγματα.
Οι έφηβοι χρησιμοποιούν αλκοόλ και ναρκωτικά για πολλούς λόγους όπως για παράδειγμα από περιέργεια ή γιατί τους κάνει να νιώθουν σαν μεγάλοι. Επίσης μπορεί να νομίζουν ότι μειώνει το στρες είτε γιατί τους κάνει να νιώθουν καλά ή ακόμη γιατί και οι άλλοι το κάνουν. Είναι πολύ δύσκολο κάποιος να προβλέψει ποιοι έφηβοι απλά θα δοκιμάσουν και θα σταματήσουν και ποιοι θα συνεχίσουν αναπτύσσοντας εθισμό και σοβαρά προβλήματα.
Οι έφηβοι που έχουν ψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν σοβαρά προβλήματα σε σχέση με τη χρήση του αλκοόλ και τα ναρκωτικά είναι αυτοί που έχουν οικογενειακό ιστορικό χρήσης ναρκωτικών ή αυτοί που πάσχουν από κατάθλιψη. Επίσης αυτοί, που έχουν χαμηλό αίσθημα αυτοεκτίμησης ή που νιώθουν, ότι δεν ταιριάζουν στο κοινωνικό σύνολο και νιώθουν περιθωριακοί.
Οι έφηβοι χρησιμοποιούν διάφορες ουσίες παράνομες ή νόμιμες.
Το αλκοόλ, ορισμένα φάρμακα, που μπορεί κάποιος να τα πάρει με ιατρική συνταγή, εισπνεόμενες ουσίες (από κόλλες, διαλύτες ή αεροζόλ) και φάρμακα τα οποία κάποιος μπορεί να τα αγοράζει ελεύθερα από τα φαρμακεία (αντιβηχικά, υπνωτικά, φάρμακα για τη δίαιτα) είναι μεταξύ των ουσιών που νόμιμα μπορεί να προμηθευτεί κάποιος έφηβος.
Οι παράνομες ουσίες που χρησιμοποιούνται πιο συχνά είναι η μαριχουάνα, η κοκαίνη, το κρακ, η μεταμφεταμίνη, το LSD, το PCP, τα οπιοειδή, η ηρωίνη και το έκσταση.
Δυστυχώς η χρήση των παράνομων ουσιών από τους νέους αυξάνεται, ιδιαίτερα μεταξύ των νεαρότερων εφήβων. Ο μέσος όρος ηλικίας πρώτης χρήσης της μαριχουάνας είναι γύρω στα 14 χρόνια ενώ για το αλκοόλ είναι γύρω στα 12. Η χρήση του αλκοόλ και της μαριχουάνας από μαθητές των σχολείων έχει γίνει ένα συχνό και ανησυχητικό πρόβλημα.
Η χρήση των ναρκωτικών από έφηβους οδηγεί σε μια σειρά αρνητικών επιπτώσεων. Ο κίνδυνος χρήσης των ναρκωτικών αργότερα στη ζωή, οι αποτυχίες στο σχολείο, η μείωση των ικανοτήτων, ο κίνδυνος για ατυχήματα, η βία και η εγκληματικότητα, η επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά χωρίς προφυλάξεις και η αυτοκτονία είναι μεταξύ των προβλημάτων που απειλούν την παρούσα και μελλοντική φάση της ζωής του έφηβου.
Οι γονείς μπορούν, διαπαιδαγωγώντας τα παιδιά τους από πολύ νωρίς για τα ναρκωτικά, να τα βοηθήσουν να μην εμπλακούν σε τέτοιες οδυνηρές περιπέτειες. Η ανάπτυξη μιας καλής σχέσης και επικοινωνίας με τα παιδιά, η διατήρηση μιας καλής οικογενειακής κατάστασης και ο παραδειγματικός ρόλος των γονιών προφυλάσσουν τους έφηβους από τις επικίνδυνες καταστάσεις χρήσης των ναρκωτικών και του αλκοόλ.
Είναι επίσης σημαντικό να γίνεται έγκαιρη αναγνώριση ορισμένων σημείων που δείχνουν ότι ο έφηβος πιθανόν να έχει πρόβλημα με τη χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών. Ορισμένα προειδοποιητικά σημεία μπορεί να είναι τα ακόλουθα:
- Σωματικά: Κούραση, επαναλαμβανόμενα προβλήματα υγείας, κόκκινα απαθή μάτια και παρατεινόμενος βήχας
- Συναισθηματικά: Αλλαγές της προσωπικότητας, ξαφνικές αλλαγές της διάθεσης, ερεθιστικότητα, ανεύθυνη συμπεριφορά, χαμηλό αίσθημα αυτοεκτίμησης, μειωμένη ικανότητα κρίσης, κατάθλιψη και γενική έλλειψη ενδιαφέροντος
- Οικογενειακά: Διαμάχες στο σπίτι, μη τήρηση των κανόνων, αποτράβηγμα από την οικογένεια
- Σχολικά: Μείωση του ενδιαφέροντος, αρνητική προσέγγιση, μείωση των βαθμών, πολλές απουσίες, προβλήματα συμπεριφοράς και πειθαρχίας
- Κοινωνικά: Απόκτηση νέων φίλων που δεν ενδιαφέρονται για τις συνήθεις σχολικές και οικογενειακές δραστηριότητες, νομικά προβλήματα, αλλαγές προς λιγότερο συμβατικό τρόπο όσον αφορά το ντύσιμο και τις προτιμήσεις για τη μουσική.
Τα προβλήματα που αναφέρονται πιο πάνω δεν σημαίνουν κατ' ανάγκη ότι συσχετίζονται με τη χρήση αλκοόλ ή άλλων ναρκωτικών.
Οι γονείς μπορεί να αντιληφθούν κάτι το ασυνήθιστο αλλά χρειάζονται βοήθεια από ειδικούς για να γίνει η ακριβής διάγνωση για το τι συμβαίνει.
Είναι καλό οι γονείς να μιλούν για τα θέματα αυτά με τα παιδιά τους και στη συνέχεια πρέπει να ζητήσουν τη βοήθεια του γιατρού για να δουν εάν υπάρχει ένα σωματικό οργανικό πρόβλημα που να εξηγεί την κατάσταση.
Στη συνέχεια εάν φανεί ότι υπάρχει πρόβλημα με τη χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών θα χρειαστεί ολοκληρωμένη προσέγγιση από μια πολυθεματική ομάδα ειδικών.
Συγγραφή-επιμέλεια άρθρου:Ευάγγελος Κουσιάδης
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΔΙΟΔΟΣ" - ΤΕΥΧΟΣ 41- ΜΑΡΤΙΟΣ 2009)
Στον ευρύτερο χώρο της ψυχοθεραπείας οι έννοιες της εσωτερικής εξάρτησης και του συναισθηματικού
εθισμού δεν έχουν να κάνουν με τη χρήση χημικών ή άλλων διεγερτικών ουσιών.Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν
εκατομμύρια άνθρωποι οι οποίοι δεν κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών και ωστόσο θεωρούνται εξαρτημένοι.
Η έννοια της εξάρτησης
Στο σύγχρονο παγκόσμιο περιβάλλον της αφθονίας και του κορεσμού, ο καθένας μπορεί να επιλέξει την
προσωπική του μορφή εξάρτησης. Διαταραχές στην πρόσληψη τροφής, ως αποτέλεσμα εμμονής με την
εμφάνιση και τον έλεγχο του σώματος ή των συναισθηματικών κενών, ώρες μπροστά στην τηλεόραση και το
Διαδίκτυο, μανία με τον εύκολο πλουτισμό και τα τυχερά παιχνίδια, ανεξέλεγκτη απορρόφηση από την επαγ-
-γελματική εργασία σε βάρος του προσωπικού,ελεύθερου χρόνου, πάθος για σεξ, για αγάπη, για σχέσεις με
τους άλλους, καταναλωτική μανία (το περίφημο "shopping therapy") με σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις,
πάθος για την επιτυχία σε βάρος της εσωτερικής ισορροπίας και γαλήνης, πάθος με τη νέα τεχνολογία, τα
κινητά,τα αυτοκίνητα. Ο σύγχρονος άνθρωπος μοιάζει παγιδευμένος μέσα στην ίδια του την ελευθερία να
επιλέγει. Η κοινωνία της ελεύθερης βούλησης έχει μετατραπεί σε κοινωνία των εθισμών και της μηχανικής-
καταναγκαστικής συμπεριφοράς. Οι ανθρώπινες ανάγκες για αγάπη, σεξ, τροφή, κοινωνικότητα,αποδοχή,
οικονομική ασφάλεια, απο σκοπό μετατρέπονται σε αυτοσκοπό,δημιουργώντας μια τέτοια εμμονή που
γίνεται αφόρητη αν δεν εκπληρωθεί.
Ο άνθρωπος δημιουργεί σχέσεις εξάρτησης τόσο με τις εσωτερικές του καταστάσεις, δηλαδή τις σκέψεις του,
τα συναισθήματά του, τα όνειρά του, όσο και με το εξωτερικό περιβάλλον. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο βρίσκεται
ο ορισμός της εξάρτησης ή του εθισμού: εξάρτηση αποτελεί κάθε συμπεριφορά που παίρνει τη μορφή μιας
σχεδόν τελετουργικής, αυτοματοποιημένης συνήθειας,την οποία το άτομο αν και αναγνωρίζει ως
καταναγκαστική και ψυχοπιεστική, εν τούτοις αδυνατεί να ελέγξει και πολύ περισσότερο να σταματήσει,
εξαιτίας ισχυρότατων φυσιολογικών,ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων. Το κύριο χαρακτηριστικό που
συνοδεύει την εξάρτηση και τον εθισμό είναι η απώλεια της προσωπικής ελευθερίας, λόγω της υποταγής στον
παρορμητικό χαρακτήρα μιας πολύ έντονης, σφοδρής επιθυμίας για τη βίωση συγκεκριμένων συναισθημάτων
σε συγκεκριμένες καταστάσεις με συγκεκριμένες συμπεριφορές. Η εξάρτηση εμφανίζεται μέσα σε ένα πλαίσιο
υποταγής, ανάμεσα σε κάτι ισχυρό (η επιθυμία) και σε κάτι αδύναμο (το ίδιο το άτομο).
Ο μηχανισμός υποδούλωσης
Από τη στιγμή που το ισχυρότερο μέρος επιβάλλει την εξουσία του στο αδύναμο, αρχίζει ο φαύλος
κύκλος της εξάρτησης. Το άτομο καθοδηγείται από τη σφοδρότητα των επιθυμιών, οι οποίες
αναλαμβάνουν τα ηνία της ψυχής, καταστέλλοντας την ελεύθερη βούληση, και όταν οι επιθυμίες
εκπληρωθούν και εκφορτιστούν συναισθηματικά-μέσω της επαναλαμβανόμενης, μηχανικής συμπεριφοράς-
το άτομο παραδίδεται στους φόβους των συνεπειών και στα συναισθήματα ενοχής για την αδυναμία του
να θέσει υπό έλεγχο τα πάθη και τις συνήθειες που το απειλούν. Έτσι ο άνθρωπος κινείται διαρκώς
παγιδευμένος στο γνωστό δίπολο : επιθυμία και φόβος. Από τη μια, η ακατανίκητη επιθυμία για την
εκτέλεση μιας πολύ συγκεκριμένης συμπεριφοράς με σαφή και προσδοκώμενα αποτελέσματα και από
την άλλη ο διαρκής φόβος για την επανάληψή της. Οι συναισθηματικές εξαρτήσεις και εθισμοί δεν έχουν
να κάνουν με χημικές, ψυχοδιεγερτικές ουσίες, αλλά με τη διαστρέβλωση και την παθολογική έκφραση
βασικών και φυσιολογικών ανθρώπινων αναγκών όπως η σεξουαλικότητα,ο έρωτας, η τροφή, η
οικονομική και κοινωνική επιτυχία, η εσωτερική δύναμη και γαλήνη. Πρόκειται για πανανθρώπινες
εκφράσεις και αναζητήσεις, που όμως μέσα από τις εξαρτήσεις κακοποιούνται και διαστρέφονται
συστηματικά. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, οι γυναίκες είναι οι πιο ευάλωτες
στους συναισθηματικούς εθισμούς
και τις συμπεριφορές εξάρτησης που έχουν να κάνουν με την εμφάνιση(αυστηρές και εξαντλητικές δίαιτες,
συνεχείς καταδικαστικές συγκρίσεις με άλλες γυναίκες, με αποτέλεσμα την απογοήτευση και την απώλεια
αυτοπεποίθησης), την καταναλωτική μανία,τις ερωτικές σχέσεις προσκόλλησης, για την αναζήτηση μιας
χαμένης αυτοεκτίμησης ή ενός ιδανικού συντρόφου.
Στην Αμερική- όπως καταδεικνύουν τα ερευνητικά στοιχεία- το 6% των γυναικών είναι απόλυτα εξαρτημένες
από τις αγορές και τα ψώνια, με το αντίστοιχο ποσοστό για τους άντρες να φτάνει το 5,4%. Οι ίδιες έρευνες
επισημαίνουν πως ένα ποσοστό 5-7% των Αμερικανών συμπεριλαμβανομένων και των δύο φύλων είναι ήδη
εθισμένοι στο σεξ και τις σεξουαλικές καταχρήσεις. Οι άντρες απο την άλλη, αναπτύσσουν τέτοιες σχέσεις
κυρίως με τα ναρκωτικά και το τζόγο και τα τυχερά παιχνίδια. Αξιοσημείωτο όμως είναι το γεγονός πως οι
γυναίκες- σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαικής Ένωσης- εξαρτώνται σε μεγαλύτερο βαθμό από
φαρμακευτικές ουσίες, ενώ επιπροσθέτως η εξάρτηση από το αλκοόλ και τις ναρκωτικές ουσίες είναι τα
τελευταία χρόνια πιο συχνή στις γυναίκες απ'ότι στους άνδρες, ειδικά απο τη στιγμή που η γυναίκα
εισήλθε δυναμικά στην αγορά εργασίας.
H αγωνία του πόνου
Το σύγχρονο life style ασκεί τρομερή επιρροή και στα δύο φύλα. Η έμφαση που δίνεται στην άμεση
εκπλήρωση των επιθυμιών από τις διαφημίσεις και τα περιοδικά, ο υπερτονισμός της σεξουαλικότητας,
που εύκολα οδηγεί το ανυποψίαστο άτομο σε πειραματισμούς και συμπεριφορές με κεντρο μόνο την ηδονή,
η αποσύνθεση σιγά - σιγά της οικογενειακής εστίας, σε συνδυασμό με τα εσωτερικά κενά των σύγχρονων
ανθρώπων, όλα αυτά συνθέτουν το σκηνικό των συναισθηματικών εξαρτήσεων και εθισμών, που
κατατρώγουν σταδιακά την ισορροπία και την υγεία των ατόμων.
Οι εξαρτημένοι αναζητούν τη δύναμη στην εκπλήρωση των εμμονών και των παρορμήσεων τους,
δεν την αναζητούν μέσα στον ίδιο τους τον εαυτό.Οι εθιστικές παρορμήσεις που βασίζονται στην
απόλαυση και την ευφορία, στην πραγματικότητα υποκινούνται από τα βαθύτερα στρώματα ενός
αρχέγονου φόβου: του φόβου μήπως πονέσουμε, μήπως βιώσουμε το εσωτερικό μας κενό και
ουρλιάξουμε, του φόβου να αποφύγουμε πάση θυσία κάθε δυσάρεστο συναίσθημα.
Αυτό ακριβώς είναι το κομβικό σημείο κάθε εξάρτησης - το πάγωμα, η ολική "νάρκωση" των αισθήσεων
και η φυγή σε έναν άλλο κόσμο, όπου υπάρχουν μόνο οι επιθυμίες - καταπιεστικές μα και ηδονοθηρικές.
Οι άνθρωποι που είναι εξαρτημένοι από τις εθιστικές τους συμπεριφορές επιδιώκουν μόνο ένα πράγμα,
την αδιάκοπη ευχαρίστηση. Δεν αντιλαμβάνοντια το όριο του κορεσμού, καθώς ο εγκέφαλός τους
λειτουργεί παράγοντας και αναζητώντας συνεχώς τη νευροδιαβιβαστική ουσία ντοπαμίνη, υπεύθυνη για τα
συναισθήματα χαράς και ευφορίας. Ο συναισθηματικά και εσωτερικά εξαρτημένος άνθρωπος αρνείται
τον κορεσμό,καθώς ο κορεσμός σημαίνει το θάναστο των επιθυμιών, που είναι ο εφιάλτης κάθε
εξαρτημένου, ο οποίος ζει με τις εμμονές του και αναπνέει με τις επιθυμίες του.
Οι επιθυμίες δεν πρέπει να πεθάνουν, αυτό πιστεύει το συναισθηματικά εξαρτημένο άτομο. Η
συναισθηματική του εξάρτηση γίνεται η ίδια του η ζωή. Αλλά το τίμημα που καλείται να πληρώσει ο
εξαρτημένος είναι μεγάλο. Είναι η απώλεια της ελεθερίας και του αυτοελέγχου και ο ανελέητος φόβος
του υπαρξιακού κενού που τον περιτριγυρίζει, καθώς σε κάθε εξάρτηση η απόλαυση και η ηδονή είναι
καταδικασμένες να σβήσουν τόσο γρήγορα και να ξεθυμάνουν.
Το εξαρτημένο άτομο, πεινασμένο καθώς είναι συναισθηματικά, αγνοεί μια βασική αρχή της
Νευροφυσιολογίας: κάθε επαναλαμβανόμενο ερέθισμα αμβλύνει τη διεγερσιμότητα. Επομένως,
για να νιώσει συναισθηματική ηδονή και διέγερση,ο εξαρτημένος, θα πρέπει σταδιακά να αυξήσει την
ένταση και την ποσότητα του αρχικού ερεθίσματος.
Στις εσωτερικές εξαρτήσεις και τους συναισθηματικούς εθισμούς βασιλεύει μία απράβατη αρχή, η αρχή
του ανικανοποίητου. Η συναισθηματική κάλυψη είναι πάντα πρόσκαιρη, τραγικά πρόσκαιρη. Και
προκειμένου να μη βιωθεί ο εσωτερικός πόνος, στην επομένη εξαρτητική συμπεριφορά, η συναισθηματική
κάλυψη πρέπει να είναι ακόμα μεγαλύτερη.
Η θεραπεία σε κάθε εξάρτηση (συμπεριλαμβανομένων και των χημικών ουσιών) είναι μία δύσκολη και
περίπλοκη υπόθεση. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Βρετανικής Εταιρείας Συμβουλευτικής &
Ψυχοθεραπείας στο 90% των περιπτώσεων ελλοχεύει ο κινδυνος της υποτροπής: από τις εξαρτήσεις των
ναρκωτικών μέχρι τις συναισθηματικές εξαρτήσεις, ο δρόμος για την οριστική απαλλαγή είναι επίπονος
και μακρύς. Έλληνες ερευνητές και ειδικοί για παράδειγμα, επισημαίνουν πως η απαλλαγή από την
εξάρτηση στο Διαδίκτυο είναι μία υπόθεση που θέλει πολυ αγώνα και χρόνο, κάτι που ισχύει σε πολύ
μεγαλύτερο βαθμό για την εξάρτηση από το τζόγο ή την εικόνα του σώματος και τις σεξουαλικές
εμμονές.
Οι έρευνες αποδεικνύουν ότι ο εθισμός στη σπατάλη χρημάτων - μέσα από διαρκή κατανάλωση υλικών
αγαθών - συνοδεύεται κι από άλλου είδους εθισμών, όπως διαταραχές στην πρόσληψη τροφής,
εργασιομανία, εμμονές σε σχέση με την εμφάνιση και το σεξ. Κι όμως ,όλοι αυτοί οι άνθρωποι
δείχνουν μία τελείως διαφορετική εικόνα προς τα έξω: δεν αναγνωρίζονται εύκολα, όπως ο ναρκομανής ή
ο αλκοολικός. Οι εσωτερικές εξαρτήσεις είναι καλά κρυμμένες, αλλά τη δουλειά τους την κάνουν
υπογείως...
Κοινή συνισταμένη όλων των μορφών εξαρτήσεων και εθιστικών συμπεριφορών είναι μία. Είναι το
εσωτερικό άλγος, η συναισθηματική ένδεια, που απειλώντας υπογείως την ψυχική υγεία των ανθρώπων,
γίνονται μια μηχανική, ασυνείδητα αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, που στη βάση της κρύβει την
αναζήτηση αυτού που πραγματικά λείπει από τη ζωή: νόημα, προσωπική ελευθερία και βαθιά επαφή με
τον αληθινό αν και παραμελημένο Εαυτό.
H μετατόπιση των αναγκών ως αρχή της θεραπείας
Ο εξαρτημένος, ο κάθε εξαρτημένος, θα αποφασίσει να αναζατήσει θεραπεία, όταν ο πόνος της
στέρησης γίνει μικρότερος από τον πόνο της διαρκούς υποταγής. Όταν με άλλα λόγια η εξάρτηση
από "σύμμαχος" αρχίζει να μετρέπεται σε ένα αδίστακτο εχθρό. Ο θεραπευτής είναι αναγκαίο να
εμβαθύνει στη συναισθηματική κατάσταση του εξαρτημένου και να τον στηρίξει ακόμα και στις στιγμές
της υποτροπής. Οι συναισθηματικές εξαρτήσεις είναι πράγματι ύπουλες - παθολογικές
συμπεριφορές με βαθιά αίτια, αλλά η εσωτερική λαχτάρα για συναισθηματική κάθαρση και
λύτρωση, για πνευματική ανύψωση και η λαχτάρα για την πολυπόθητη αλλαγή μέσα από
μια καλύτερη ζωή, είναι τελικά πολύ ισχυρό κίνητρο, που ακόμα και ο εξαρτημένος το έχει βαθιά
μέσα του.
Η θεραπεία προσπαθεί να δώσει ένα άλλο, διαφορετικό νόημα στη ζωή του εξαρτημένου,
απομυθοποιώντας τον παλιό τρόπο ζωής , με τις εμμονές και τις παθολογικές συνήθειες και χτίζοντας
έναν καινούργιο κόσμο πάνω σε πιο υγιείς και δημιουργικές εκφράσεις, που αποκαλύπτουν και
ξεδιπλώνουν παραμελημένα ταλέντα και ικανότητες του ατόμου. Η ψυχολογική στήριξη, η εμπιστοσύνη
στις δυνατότητες και η ώθηση για την αλλαγή, είναι αναγκαίες συνθήκες σε ολη τη διάρκεια της
θεραπείας, ώστε ο εξαρτημένος να αρχίσει να υφαίνει ξανά τον ιστό της Αυτοεκτίμησής του και να
καταφέρει να μετατρέψει την όποια εξάρτησή του, από τρόπο ζωής σε εμπειρία ζωής, που την ξεπέρασε
και του δίδαξε πολλά. Αυτή τη δύναμη της αλλαγής ζητάει ο εξαρτημένος από τη θεραπεία. Έχει την ανάγκη
να αισθανθεί πως ο ίδιος έχει τη δύναμη να αλλάξει τη ζωή του, γιατί αξίζει κάτι καλύτερο,
όπως άλλωστε όλοι μας.
|
ΠΗΓΕΣ
1.http://iep.edu.gr:8080/index.php/el/fakelos-ekpaideftikoy-ylikoy-2016-2017/prolipsi-ethismoy-kai-eksartiseon/ethismos-kai-efiviki-ilikia/yliko-foreon/them-evdomada-ethismos-kai-efiviki-ilikia-diktyo-gia-tin-asfaleia-sto-diadiktyo-ssn-d-d-e-serron
2.https://www.scribd.com/document/337217900/%CE%BF%CE%B4%CE%B7%CE%B3%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CE%98%CE%B5%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%95%CE%B2%CE%B4%CE%BF%CE%BC%CE%AC%CE%B4%CE%B1%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%93%CF%85%CE%BC%CE%BD%CE%AC%CF%83%CE%B9%CE%BF#from_embed
Θεματικός Άξονας : Πρόληψη Εθισμού και Εξαρτήσεων
Θεματική Ενότητα : Εθισμός και εφηβική ηλικία
| ||||||
«Πρόληψη του εθισμού στο Διαδίκτυο»
Το πρόγραμμα έχει υποβληθεί από το Δίκτυο για την Ασφάλεια στο Διαδίκτυο & τον Συμβουλευτικό Σταθμό Νέων της ΔΔΕ Σερρών.
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε μαθητές όλων των τάξεων του γυμνασίου και μπορεί να υλοποιηθεί από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς.
Το πρόγραμμα έχει διάρκεια 2 ή 3 διδακτικές ώρες.
Προτείνεται ένα σχέδιο μαθήματος, με συνοδευτικό υποστηρικτικό υλικό για μαθητές και μαθήτριες με στόχο την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των παιδιών σε θέματα ασφαλούς και σωστής διαδικτυακής συμπεριφοράς.
Στο link αυτό [ https://app.box.com/s/goxhgxys9ssv3t7ujlcy398j05xko4o9 ] υπάρχουν:
| ||||||
3.πηγή http://www.iep.edu.gr/el/them-evthom-anakoinoseis/thematiki-evdomada#
Εθισμός Στο Διαδίκτυο
https://www.youtube.com/watch?v=j_N-zJxHAvQ
Εθισμός στο Διαδίκτυο
https://www.youtube.com/watch?time_continue=10&v=cKEiOLAJzTgΑΛΚΟΟΛ https://gr.drugfreeworld.org/drugfacts/alcohol/understanding-affects-on-body.html?
platform=hootsuite
https://www.notodrugs.gr/drugfacts/alcohol/drinking-and-driving.html
https://www.youtube.com/watch?time_continue=2&v=f4qPr1JV4gY
Α. Καππάτου: Τσιγάρο, αλκοόλ, ναρκωτικά – Πως ενημερώνουμε τα παιδιά μας;
Ένα από τα θέματα που απασχολούν πολλούς γονείς είναι η ενημέρωση των παιδιών για τους κινδύνους που κρύβει το κάπνισμα, η χρήση αλκοολούχων ποτών και ναρκωτικών. Προβληματίζονται αν θα καταφέρουν να τους περάσουν τα κατάλληλα μηνύματα, σε ποια ηλικία να τους μιλήσουν και ποιος είναι ο σωστός τρόπος να προσεγγίσουν ένα τόσο σοβαρό θέμα.
Τα παιδιά δέχονται διάφορα ερεθίσματα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης σχετικά με τα ναρκωτικά και τις επιπτώσεις στη ζωή τους. Πρόσφατα, έχουν δει το φως της δημοσιότητας μελέτες που δείχνουν ότι η χρήση αλκοόλ και τσιγάρου παρουσιάζεται ολοένα σε παιδιά μικρότερων ηλικιών. Αυτό τους δημιουργεί ποικίλα ερωτηματικά.
Πως θα τα ενημερώσουμε;
Mιλήστε στο παιδί από νωρίς, με απλά λόγια, χωρίς όμως να το τρομάξετε. Δεν υπάρχει κάποιος ειδικός τρόπος.
Είναι σημαντικό να του δείξετε ότι είστε διαθέσιμοι να απαντήσετε σε τυχόν απορίες του.
Χρησιμοποιήστε παραδείγματα από την καθημερινή ζωή, π.χ., αν γνωρίζετε κάποιο παιδί ηλικίας δώδεκα χρόνων ή μεγαλύτερο που καπνίζει, ή πίνει, ή κάνει χρήση ναρκωτικών, τονίστε του ότι δεν το εγκρίνετε και εξηγήστε τους λόγους.
Απαριθμήστε τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και τη ζωή του.
Στα μεγαλύτερα παιδιά καλύτερα να χρησιμοποιείτε περισσότερα επιστημονικά ή άλλα στοιχεία που τυχόν διαθέτετε, ώστε να αποδεικνύονται αυτά που υποστηρίζετε.
Mιλήστε στο παιδί από νωρίς, με απλά λόγια, χωρίς όμως να το τρομάξετε. Δεν υπάρχει κάποιος ειδικός τρόπος.
Είναι σημαντικό να του δείξετε ότι είστε διαθέσιμοι να απαντήσετε σε τυχόν απορίες του.
Χρησιμοποιήστε παραδείγματα από την καθημερινή ζωή, π.χ., αν γνωρίζετε κάποιο παιδί ηλικίας δώδεκα χρόνων ή μεγαλύτερο που καπνίζει, ή πίνει, ή κάνει χρήση ναρκωτικών, τονίστε του ότι δεν το εγκρίνετε και εξηγήστε τους λόγους.
Απαριθμήστε τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και τη ζωή του.
Στα μεγαλύτερα παιδιά καλύτερα να χρησιμοποιείτε περισσότερα επιστημονικά ή άλλα στοιχεία που τυχόν διαθέτετε, ώστε να αποδεικνύονται αυτά που υποστηρίζετε.
Ρωτήστε το ποια είναι η γνώμη του.
Δείξτε του ότι το εμπιστεύεστε. Επαινείτε συχνά τις προσπάθειες και τις ικανότητές του. Όταν το επιπλήττετε, φροντίστε να επικεντρώνεστε μόνο στη συγκεκριμένη πράξη κάθε φορά. Bοηθήστε το να αναπτύξει σταθερές αξίες και να αποκτήσει εμπιστοσύνη στον εαυτό του. Αυτό μπορεί να το ενθαρρύνει, ώστε να βάλει όρια στους φίλους του και να αντιμετωπίσει τις πιέσεις που ίσως του ασκηθούν μελλοντικά από το περιβάλλον των συμμαθητών του.
Mην ξεχνάτε ότι αποτελείτε κι εσείς πρότυπα. H δική σας στάση απέναντι στη ζωή είναι σημείο αναφοράς για το παιδί σας.
Oι συνήθειες και η στάση σας μπορεί να επηρεάσουν σοβαρά την άποψη του παιδιού για το αλκοόλ, το τσιγάρο και τα ναρκωτικά.
Προσοχή, τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι πιο πιθανό να υποκύψουν στην πίεση της παρέας και να παρασυρθούν, για να δείξουν ότι είναι «μέσα σε όλα».
Aν είστε καπνιστής, διηγηθείτε του πώς ξεκινήσατε το κάπνισμα και γιατί εξακολουθείτε να καπνίζετε.
Εξηγήστε του ότι, άλλοτε, το κάπνισμα δεν διωκόταν και δεν είχατε συναίσθηση τού πόσο βλαβερό ήταν ή πείτε του ότι αρχίσατε να καπνίζετε από αμηχανία και μιμητισμό. Δεν αισθάνεστε υπερήφανοι γι’ αυτό και η εξάρτηση είναι τόσο μεγάλη, που η διακοπή αυτής της συνήθειας αποδεικνύεται δύσκολη.
Δώστε τους να καταλάβουν ότι η χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ απομονώνουν τελικά το άτομο, ο χρήστης χάνει την εκτίμηση του περιβάλλοντός του και, ταυτόχρονα, δεν ορίζει τη ζωή του.
Eνθαρρύνετε το παιδί να ασχοληθεί με τον αθλητισμό και με άλλες δημιουργικές δραστηριότητες. Συνεργαστείτε με τους γονείς των φίλων του.
Aν έχετε και μεγαλύτερα παιδιά, μάθετε να αναγνωρίζετε τις ενδείξεις που μαρτυρούν τη χρήση οινοπνευματωδών ποτών, τσιγάρου και ναρκωτικών και αναζητήστε βοήθεια.
Mην ξεχνάτε ότι αποτελείτε κι εσείς πρότυπα. H δική σας στάση απέναντι στη ζωή είναι σημείο αναφοράς για το παιδί σας.
Oι συνήθειες και η στάση σας μπορεί να επηρεάσουν σοβαρά την άποψη του παιδιού για το αλκοόλ, το τσιγάρο και τα ναρκωτικά.
Προσοχή, τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι πιο πιθανό να υποκύψουν στην πίεση της παρέας και να παρασυρθούν, για να δείξουν ότι είναι «μέσα σε όλα».
Aν είστε καπνιστής, διηγηθείτε του πώς ξεκινήσατε το κάπνισμα και γιατί εξακολουθείτε να καπνίζετε.
Εξηγήστε του ότι, άλλοτε, το κάπνισμα δεν διωκόταν και δεν είχατε συναίσθηση τού πόσο βλαβερό ήταν ή πείτε του ότι αρχίσατε να καπνίζετε από αμηχανία και μιμητισμό. Δεν αισθάνεστε υπερήφανοι γι’ αυτό και η εξάρτηση είναι τόσο μεγάλη, που η διακοπή αυτής της συνήθειας αποδεικνύεται δύσκολη.
Δώστε τους να καταλάβουν ότι η χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ απομονώνουν τελικά το άτομο, ο χρήστης χάνει την εκτίμηση του περιβάλλοντός του και, ταυτόχρονα, δεν ορίζει τη ζωή του.
Eνθαρρύνετε το παιδί να ασχοληθεί με τον αθλητισμό και με άλλες δημιουργικές δραστηριότητες. Συνεργαστείτε με τους γονείς των φίλων του.
Aν έχετε και μεγαλύτερα παιδιά, μάθετε να αναγνωρίζετε τις ενδείξεις που μαρτυρούν τη χρήση οινοπνευματωδών ποτών, τσιγάρου και ναρκωτικών και αναζητήστε βοήθεια.
Από το βιβλίο μου Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά
https://www.lifo.gr/articles/archaeology_articles/155897
