Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2019

Γιατί ; , Γιάννης Μαγκλής Λογοτεχνία β γυμνασιου


Γιατί, Γιάννης Μαγκλής



ΓΙΑΤΙ; ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΓΚΛΗΣ

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ
  • Πόλεμος και απάνθρωπη βία
  • Θύτες και θύματα, νικητές και ηττημένοι
  • Ειρήνη και ανθρωπισμός εναντίον πολέμου και θηριωδίας
Θέμα του κειμένου είναι ο παραλογισμός του πολέμου και η αλλοτρίωση που προκαλεί αυτός στον άνθρωπο.

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟ ΕΙΔΟΣ: ΔΙΗΓΗΜΑ
 Πεζό λογοτεχνικό αφηγηματικό έργο με μικρή (σχετικά με το μυθιστόρημα) έκταση και με ολοκληρωμένη υπόθεση, η οποία είναι πλαστή ή εμπνευσμένη από την πραγματικότητα. Στο διήγημα υπάρχει ενότητα υπόθεσης, τόπου και χρόνου: η υπόθεση τοποθετείται σε συγκεκριμένο τόπο και περιορισμένα χρονικά πλαίσια, ενώ περιστρέφεται γύρω από έ ν α κύριο γεγονός, στο οποίο πρωταγωνιστεί έ ν α κεντρικό πρόσωπο, ο ήρωας του διηγήματος. Ενδέχεται όμως να υπάρχουν και δευτερεύοντα γεγονότα ή πρόσωπα, που έχουν στόχο να φωτίσουν τον πρωταγωνιστή.

ΣΧΟΛΙΑ
1.Το περιεχόμενο του κειμένου είναι αντιπολεμικό.
 (σ αυτή την κατηγορία ανήκουν τα λογοτεχνικά κείμενα που παρουσιάζουν τον πόλεμο από πλευρά ανθρωπιστική, ρεαλιστικά και χωρίς εξιδανικεύσεις - και φυσικά με απορριπτικό τρόπο, τονίζοντας τα δεινά και τις εφιαλτικές στιγμές του, με στόχο να τονίσουν τη σημασία της ειρηνικής συνύπαρξης των λαών και την αγάπη ως κύρια ανθρωπιστική αξία).

2.Στο αφηγηµατικό περιεχόµενο δεν υπάρχουν τοπικοί, χρονικοί ή ονοµατικοί προσδιορισμοί, ώστε να µπορούµε να εντοπίσουμε το πότε, πού και ανάµεσα σε ποιους συµβαίνουν τα διαδραµατιζόµενα. Αυτή είναι προφανώς µια επιλογή του συγγραφέα,ο οποίος:
  • επιζητεί να δείξει ότι σε έναν πόλεµο δε µετράει ποιος έχει το δίκιο και ποιος το άδικο,
  • οι εµπόλεµοι χάνουν την ανθρωπιά τους και γίνονται εναλλάξ αθώα θύµατα και σκληροί θύτες.
  • καθιστά έτσι πιο έντονο το αντιπολεμικό μήνυμα
3.Τραγικό πρόσωπο:τραγικό πρόσωπο είναι ο νέος στρατιώτης, αυτός που σκότωσε τον άλλο, γιατί είναι και αυτός θύμα, όχι της μοίρας και των «θεών», αλλά ενός πολέμου που τον έχει αλλοτριώσει, τον έχει εξαγριώσει και εξαχρειώσει, τον έχει κάνει να σκέφτεται μόνο τον εαυτό του


4.Το χαρακτηριστικό γνώρισµα είναι οι συνεχείς ανατροπές.
  • Ο νέος στρατιώτης τη µια στιγµή προκαλεί τη συµπάθεια του αναγνώστη, αφού παρουσιάζεται ως θύµα ενός πολέµου που τον έχει διαφθείρει ηθικά, τον κρατά µακριά από αγαπηµένα πρόσωπα και δεν τον αφήνει να απολαύσει «την όµορφη ζωή του ανθρώπου»,
  • την άλλη στιγµή όµως προκαλεί την απέχθεια του αναγνώστη, αφού γίνεται ο ίδιος σκληρός εκτελεστής ενός συνανθρώπου του.
  • Στη συνέχεια ο εκτελεστής στρατιώτης µετατρέπεται σε τραγικό θύµα, καθώς µετανιώνει φρικτά και συντρίβεται ο ίδιος από την πράξη του.
  • Η τελευταία εικόνα του στρατιώτη-θύτη να κρατά στην αγκαλιά του και να ζητά συγχώρεση από το στρατιώτη-θύµα σφραγίζει δραµατικά την ιστορία και δίνει σαφέστατο αντιπολεµικό µήνυµα.
  • Η ψυχή του αναγνώστη συμπάσχει και καθαίρεται στο τέλος μέσω «του ελέου και του φόβου».

Διαφορές-ομοιότητες των ηρώων
ο συγγραφέας βάζει τις ίδιες σκέψεις και τα ίδια λόγια στους δυο στρατιώτες, θέλοντας να δείξει ότι,
  • παρά τις διαφορές τους(εθνικές, φυλετικές),
  • όλοι οι άνθρωποι έχουν κοινές ανάγκες(δίψα, κούραση), συναισθήµατα (λύπη,χαρά,ανακούφιση), αγωνίες (επιθυμία για ζωή, επιστροφή) και πόνους.

Μήνυμα
Η επαναλαµβανόµενη προσφώνηση «αδερφέ µου» δίνει το µήνυµα της συναδέλφωσης και της ανθρώπινης αλληλεγγύης.

Γλώσσα
  • Ιδιωματικές λέξεις (λόγος των απλών ανθρώπων της ελληνικής υπαίθρου-δεκαετία 1950-60)
  • Σύνθετες ποιητικές λέξεις που προσδίδουν γλαφυρότητα και ποιητικότητα.

Ύφος
Απλό και συγκινητικό, γλαφυρό, λυρικό και ποιητικό στη 2η και στην τελευταία παράγραφο

Εκφραστικά μέσα
  • Μεταφορές
  • Προσωποποιήσεις
  • Εικόνες (περιγραφές της φύσης & δραματικές αναπαραστάσεις του πληγωμένου)
  • Ασύνδετα σχήματα (με cressendo = κορύφωση)
  • Xιαστό (χτύπαγαν τα μηνίγγια, το κεφάλι βούιζε)

Αφηγηματικοί τρόποι
  • Αφήγηση γ΄πρόσωπη κυρίαρχη με
  • Περιγραφές (αντίθεση πολέμου-ειρήνης) και
  • Διαλόγους ενδιάμεσα (ιδιότυπος ο διάλογος του β΄στρατιώτη:τα λόγια που βάζει ο αφηγητής σ' αυτόν και εκφράζει τη συνείδησή του)
  • Εσωτερικό μονόλογο

Αφηγηματικές τεχνικές
Εστίαση μηδενική (αφηγητής>πρόσωπα)
Αφηγητής παντογνώστης-ετεροδιηγητικός (αφηγείται ιστορία στην οποία δε μετέχει).





και λίγα λόγια για τον συγγραφέα...




ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΓΚΛΗΣ  Βιογραφικό σημείωμα [πηγή: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου]
         Το διήγημα προέρχεται από τη συλλογή διηγημάτων Δεν υπάρχουν αμαρτωλοί (1956) και αποτυπώνει χαρακτηριστικά το ανθρωπιστικό πνεύμα της πεζογραφίας του Γ. Μαγκλή.
Σουρούπωνε και η μάχη που είχε αρχίσει σύναυγα* κόπασε πια. Λίγη ώρα πριν έπεφτε ακόμη αραιό λιανοντούφεκο. Κάποιος θερμόαιμος χτυπούσε στο πείσμα του οχτρού.
         Όμως τώρα ήταν πλέρια ησυχία. Ο μεγάλος ήλιος που ολημερίς τσουρουφλούσε φίλους κι οχτρούς είχε γυρίσει πια να ξεκουραστεί. Σιχάθηκε να βλέπει τους ανθρώπους να σκοτώνονται συναμεταξύ τους κι έκλεισε τα μάτια να ξεχάσει.
         Ο νέος στρατιώτης ακούμπησε απάνω στο βράχο το ντουφέκι και το κράνος, άνοιξε τα χέρια πλατιά να ξεμουδιάσει το απανωκόρμι, ανάσανε βαθιά κάνα δυο φορές και βιαστικός βάλθηκε να κατηφορίζει την πλαγιά, να φτάξει πιο γρήγορα στη ρεματιά που από χτες είχε σημάνει* μια φλεβίτσα γάργαρο, πεντακάθαρο νερό. Ήτανε δροσιά κάτω εκεί και το βρεμένο χορτάρι μύριζε όμορφα. Ο νέος στρατιώτης έσκυψε πάνω από την ξεχειλισμένη γουρνίτσα* κι ήπιε άφθονο το κρύο νεράκι. Η φλόγα έσβησε από τα σωθικά του.
         «Αχ, τι δροσιά...», είπε. Έσκυψε πάλι, χούφτιασε το νερό και το 'χυσε στο πρόσωπο κι απάνω στο κεφάλι. Δροσίστηκε, καθαρίστηκε, μέρεψε.* Έγινε άλλος άνθρωπος. Σήκωσε ψηλά το κεφάλι κοίταξε τον ουρανό και μίλησε χαρούμενα.
         - Θε μου, όμορφη 'ναι η ζωή του ανθρώπου. Κάνε με το καλό να τελέψει* γρήγορα ο πόλεμος, να γυρίσω πίσω στο σπίτι κοντά στη γριά μανούλα που με καρτερά και κοντά στ' αδέρφια μου.
         Τέλεψε το λόγο, χάιδεψε ακόμα με το χέρι, με το μάτι το δροσερό νεράκι. Σηκώθηκε να φύγει. Αξάφνου άκουσε πλάι του περπατηξιά, εκεί, από την άλλη μεριά της ανηφόρας, κι έστριψε απότομα το κεφάλι να δει.
         Ένας άλλος στρατιώτης, οχτρός, κατέβαινε και τούτος ξέγνοιαστος και ξαρμάτωτος,* να πιει από τη γουρνίτσα, να δροσιστεί και, με τον τρόπο τούτο, να ευχαριστήσει το Θεό, που τον προστάτεψε και τον φύλαξε και τη μέρα τούτη.
         Μα ο πρώτος στρατιώτης ξέχασε ολότελα τα όσα τώρα δα είπε αγναντεύοντας τον ήσυχο ουρανό και μονοστιγμής τράβηξε από τη μέση του το πιστόλι και το πρότεινε στον οχτρό.
         Ο άλλος που ερχότανε διψασμένος από την ολοήμερη κάψα,* κι ένιωθε κιόλας να λαγαρίζει μέσα του το τρεχούμενο νεράκι και να του δροσίζει τα πυρωμένα σωθικά, τρομαγμένος τώρα μπρος στο απλωμένο πιστόλι σήκωσε μονομιάς τα χέρια και κάτι είπε στη γλώσσα του παρακλητικά, με φοβισμένη, συγκινημένη φωνή. Τάχατες ήθελε να πει:
         - «Κοίταξέ με, αδερφέ μου, είμαι ολομόναχος και άοπλος. Δίψασα πολύ και ήρθα να πιω λίγο νεράκι. Λυπήσου με, είμαι αθώος, χάρισέ μου τη ζωή. Κοίταξε, είμαι νέος πολύ και ξέρεις, μια γριά μάνα που δεν έχει στον κόσμο άλλο κανένα, με καρτερά».
         Μα ο νέος στρατιώτης ξέχασε μονομιάς το Θεό. Έχασε τον άνθρωπο, πίεσε τη σκαντάλη και η σφαίρα γλίστρησε από την κάνη και χτύπησε κατάστηθα τον οχτρό.
         Ο άνθρωπος κυλίστηκε πάνω στη γης σπαράζοντας και βογκώντας.
         Ο νέος στρατιώτης, νευρικός πολύ, σίμωσε το χτυπημένο και στάθηκε απάνω του κοιτώντας τον.
         Ο ξένος ήτανε πεσμένος ανάσκελα. Σάλευε σπασμωδικά, κούναγε τα πόδια κι έσφιγγε τα δυο χέρια του απάνω στο στήθος.
         Τα χλωμά πονεμένα χείλη κινιόντουσαν σιωπηλά. Τα ορθάνοιχτα μάτια κοιτούσαν γιομάτα απορία και φόβο το νέο στρατιώτη. Και πάνω σε όλο το πρόσωπο: μέτωπο, μάτια, χείλη, ήταν περιχυμένα ο ανθρώπινος πόνος και το ξάφνιασμα.
         Του νέου στρατιώτη τού φάνηκε σαν να τόνε ρωτούσε:
         «Γιατί το 'κανες το κακό τούτο, αδερφέ μου άνθρωπε; Γιατί θέλησες να κριματιστείς,* να πάρεις στο λαιμό σου το αίμα ενός αθώου; Παρακάλαγα το Θεό να μ' έχει καλά και να γυρίσω γρήγορα στο χωριό, ν' αγκαλιάσω τη μανούλα μου και να της φιλήσω τα κουρασμένα ματάκια».
         Κι όσο ο νέος στρατιώτης τον κοίταζε, θάρρευε ότι τα πικραμένα χείλη του πληγωμένου τού μίλαγαν, του έλεγαν τον πόνο και το παράπονό του.
         «Κι ακόμα, σα να του 'λεγε, μια κοπελίτσα με περίμενε. Είχαμε κάνει όνειρα πολλά μαζί και καρτέραγε να σταματήσει ο καταραμένος πόλεμος να γυρίσω στο χωριό. Μα τώρα, αδερφέ μου, να, κοίταξε πώς με κατάντησες».
         Ένα σκληρό χέρι έσφιγγε την καρδιά του νέου στρατιώτη.
         Σιδερένιος κύκλος πέρασε γύρω από το κεφάλι του, του το 'σφιγγε και τον πόναγε. Τα μάτια καίγανε. Τον έπιασε παράξενο κακό κι άρχισε να τρέχει την ανηφόρα. Γλίστραγε, έπεφτε, πετιόταν απάνω και ξανά πάλι έτρεχε.
         Μεσοστρατίς του βουνού σταμάτησε. Δεν μπορούσε άλλο. Λαχάνιασε, πιάστηκε η καρδιά του, κουράστηκαν τα πόδια, λύγισαν τα γόνατα. Έμεινε εκεί ασάλευτος με το κεφάλι σκυμμένο να σκέφτεται. Μα να σκεφτεί δεν μπορούσε. Χτύπαγαν τα μηνίγγια, το κεφάλι βούιζε. Αξάφνου, χωρίς καλά καλά να ξέρει τι κάνει, βάλθηκε να τρέχει πάλι την πλαγιά κατηφορίζοντας. Μέσα στο μυαλό του τώρα καρφώθηκε μια σκέψη: να προφτάξει, να βοηθήσει το χτυπημένο.
         - Θε μου, μουρμούρισε, λυπήσου τον, λυπήσου με. Άφησέ τον να ζήσει.
         Έφταξε στη ρεματιά, σίμωσε το χτυπημένο. Τον άγγιξε· ήτανε ζεστός.
         Άπλωσε τα χέρια, τα πέρασε με προσοχή κάτω από το πληγωμένο κορμί, τ' αγκάλιασε ολόγυρά του, τον έσυρε απάνω του και τον κράτησε έτσι σφιχτά. Χτύπαγε η καρδιά βουτημένη στην αγωνία. Τρυφεράδα και πόνος, αγάπη και φροντίδα, όλα τούτα μαζί τόνε συνεπήραν.
         Σιγά, προσεχτικά, τον έφερε ίσαμε τη γουρνίτσα και τον ακούμπησε απάνω στο γρασίδι· πήρε το νερό, που με λαχτάρα κατέβηκε να πιει, και του 'βρεξε τα μαλλιά, του καθάρισε το νεανικό, ωραίο πρόσωπο, του 'σβησε το λεπτό ματωμένο αυλάκι που 'χε στεγνώσει εκεί στην αριστερή μεριά του στομάτου. Του πήρε το χέρι, το άπλωσε απάνω στην ανοιχτή δική του παλάμη και το απαλοχάιδευε.
         - Αδερφέ μου, του 'λεγε γλυκά, τρυφερά, αδερφέ μου, συχώρα με· και τα δάκρυα τρέχαν καυτά.
         Η νύχτα κατέβηκε ολούθες και απλωμένο σκοτάδι τούς τύλιξε.
         - Καλέ μου, πονεμένε μου αδερφέ, μουρμούρισε ο νέος στρατιώτης συντριμμένος. Συχώρα με, καλέ μου, δεν το 'θελα· δεν είμαι φονιάς, σου τ' ορκίζομαι, δεν είμαι φονιάς. Να, μια στιγμή μονάχα ξέχασα πως είμαι άνθρωπος, ξέχασα πως είσαι άνθρωπος, αδερφός μου. Πως μάνα και σένα σε περιμένει στο φτωχικό της: μάνα και πατέρας κι αδέρφια. Ξέχασα, γιατί αυτοί οι κακούργοι θέλανε να με κάνουν να ξεχάσω.
         Θυμήθηκε τα λόγια που τους μάθαιναν κι έστρεψε πέρα το βλέμμα ανταριασμένο και άγριο μες στο σκοτάδι. Ύστερα τόνε συνεπήρε πάλι ο πόνος. Απαλοχάιδευε το χέρι του χτυπημένου και τα δάκρυα ξεχείλιζαν και το μούσκευαν.
         Όμως ο άλλος πια δεν άκουγε· μήδ' ένιωθε. Η ψυχή του είχε πετάξει και το τυραγνισμένο κορμί άρχισε να σκεβρώνει.* Το σκοτάδι πύκνωσε πιότερο και σκέπασε τους δυο ανθρώπους: φονιά και θύμα, που στέκονταν πλάι πλάι και που ο ένας απαλοχάιδευε το χέρι του άλλου και του μουρμούριζε λόγια αγάπης και πόνου, σα να 'τανε φίλοι παλιοί, σα να 'τανε αδέρφια. Λόγια αγάπης που ο άλλος πια δεν άκουγε.
Γ. Μαγκλής, Δεν υπάρχουν αμαρτωλοί,
Δωρικός
img
Αντώνης Σαμαράκης, «Το ποτάμι» [Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ΄ Λυκείου]  Στρατής Μυριβήλης, «Η μυστική παπαρούνα» (από το μυθιστόρημα «Ζωή εν Τάφω») [Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Λυκείου]   Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, «Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο» (απόσπασμα)  Γιάννης Ρίτσος, «Γράμματα απ' το μέτωπο» (απόσπασμα)

* σύναυγα: ξημερώματα * είχε σημάνει: είχε εντοπίσει * γουρνίτσα: μικρή πηγή * μέρεψε: ημέρωσε * να τελέψει: να τελειώσει* ξαρμάτωτος: χωρίς όπλα * κάψα: ζέστη * να κριματιστείς: να αμαρτήσεις * να σκεβρώνει: να κυρτώνει
Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής  Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

ΕΡΓΑΣΙΕΣ
1Γιατί ο συγγραφέας δεν αναφέρει τα ονόματα και την εθνικότητα των στρατιωτών;
2Ποια κοινά γνωρίσματα έχουν οι δύο αντίπαλοι στρατιώτες;
3Περιγράψτε τη μεταβολή της ψυχικής κατάστασης του στρατιώτη από τη στιγμή που πυροβόλησε τον εχθρό ως τη στιγμή που τον είδε νεκρό.
4Ο ένας στρατιώτης σκοτώνει και ο άλλος σκοτώνεται. Ποιος είναι το τραγικό πρόσωπο και γιατί;
5Εντοπίστε τα βασικότερα σημεία του κειμένου μέσα από τα οποία προκύπτει το ανθρωπιστικό και αντιπολεμικό του μήνυμα.
Ειρήνη-Πόλεμος [Νεοελληνική Γλώσσα Γ' Γυμνασίου]
ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
♦ Χωριστείτε σε δύο ομάδες: η μια να φέρει αφίσες και ζωγραφικούς πίνακες και η άλλη να βρει τραγούδια με αντιπολεμικό περιεχόμενο. Με αυτό το υλικό οργανώστε μια αντιπολεμική εκδήλωση στην τάξη ή στο σχολείο σας.
 Διεθνής Αμνηστία - Ελληνικό Τμήμα

Ορέστης Κανέλλης, Παρουσία


Ορέστης Κανέλλης, Παρουσία







ΓΙΑΤΙ, Γ. ΜΑΓΚΛΗΣ



Γ. Μαγκλήs – Η ζωή και το έργο του


Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών
Μαγκλής Γιάννης
 
Τόπος Γέννησης:Κάλυμνος
Έτος Γέννησης:1909
Λογοτεχνικές Κατηγορίες:Πεζογραφία
Θέατρο - Σενάριο
Μετάφραση
Βιογραφικό Σημείωμα
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΓΚΛΗΣ (1909)


Ο Γιάννης Μαγκλής γεννήθηκε στην Κάλυμνο. Ο πατέρας του, άλλοτε κτηματίας στη Μικρασία, ήταν υποδιευθυντής ελληνοαγγλικής εταιρείας εμπορίας σφουγγαριών. Στη γενέτειρά του ο Γιάννης Μαγκλής τέλειωσε το Γυμνάσιο και εργάστηκε σε νεανική ηλικία στα σφουγγαράδικα. Από το 1926 και για δυόμισι χρόνια εργάστηκε σε αποθήκη επεξεργασίας σφουγγαριών, όπου διακρίθηκε και στάλθηκε από την εργοδότρια εταιρεία εσωτερικός σε λύκειο της Χάβρης της Γαλλίας για να συμπληρώσει τις γνώσεις του. Μετά την ολοκλήρωση των εκεί σπουδών του προάχθηκε σε υποδιευθυντή του παρισινού υποκαταστήματος. Κατά τα χρόνια της παραμονής του στη γαλλική πρωτεύουσα στράφηκε με ενδιαφέρον στη μελέτη Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Λογοτεχνίας. Το 1933 πήρε μετάθεση στη γενέτειρά του και λόγω των σκληρών συνθηκών εργασίας προσβλήθηκε από φυματίωση, ασθένεια που εγκαινίασε τις μακρόχρονες περιπέτειες της υγείας του. Το 1937, κατά τη διάρκεια νέας μετάθεσής του στην Αίγινα γνωρίστηκε με το Νίκο Καζαντζάκη, ο οποίος στάθηκε πνευματικός οδηγός και συμπαραστάτης του. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής εντάχθηκε στο Ε.Α.Μ. ως υπεύθυνος αρχικά στην περιφέρεια της Αίγινας και στη συνέχεια στην Κηφισιά ως διαφωτιστής. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου έφυγε για το βουνό και μετά την ανακωχή επέστρεψε στην Κάλυμνο, ξαναρχίζοντας να δουλεύει στα σφουγγαράδικα. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1940 από την Αίγινα, με τη δημοσίευση της συλλογής διηγημάτων Οι κολασμένοι της θάλασσας, για την οποία τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό του περιοδικού Νεοελληνική Λογοτεχνία. Συνέχισε να γράφει με παραίνεση του Καζαντζάκη, ο οποίος του υπέδειξε και να μεταφράσει στα ελληνικά το γαλλόφωνο έργο του Τόντα Ράμπα. Μετεμφυλιακά ασχολήθηκε επίσης με το θέατρο, γράφοντας έργα και συγκροτώντας ερασιτεχνικούς θιάσους στην Κάλυμνο και τη Ρόδο. Την ίδια περίοδο (1948 και μετά) η υγεία του παρουσίασε νέα κάμψη, η οποία τον ταλαιπώρησε για εννιά τουλάχιστον χρόνια και οδήγησε σε δύο επώδυνες χειρουργικές επεμβάσεις στο εξωτερικό. Από τότε ζει χωρίς ιδιαίτερες μετακινήσεις και εξακολουθεί να γράφει. Τιμήθηκε με το πρώτο κρατικό βραβείο μυθιστορήματος (1958 για το έργο του Τ’ αδέλφια μου οι άνθρωποι και το 1974 για τους Σημαδεμένους), το δεύτερο κρατικό βραβείο μυθιστορήματος (1956 για το Δεν υπάρχουν αμαρτωλοί), το χρυσό μετάλλιο σε δυό ευρωπαϊκούς διαγωνισμούς θαλασσινού πεζογραφήματος (1988 για τους Κολασμένους της θάλασσας και 1989 για τους Κοντραμπατζήδες του Αιγαίου), το Χρυσό Μετάλλιο του Δήμου Καλύμνου (1982) και το Βραβείο της Ακαδημίας Κλασσικής Ποίησης της Γαλλίας (1983). Ο Γιάννης Μαγκλής είναι ένας από τους πολυγραφότερους και πιο δημοφιλείς έλληνες συγγραφείς της μεταπολεμικής περιόδου. Το έργο του εντάσσεται στην παράδοση της ελληνικής ρεαλιστικής ηθογραφίας, ενώ επιρροές δέχτηκε επίσης από το έργο και τον ιδεολογικό προσανατολισμό του Νίκου Καζαντζάκη. Τη γραφή του χαρακτηρίζουν το απλό ύφος, η αμεσότητα στην έκφραση των συναισθημάτων, η αξιοσημείωτη αφηγηματική δεινότητα και η διαρκής φροντίδα για τη δημιουργία ηρώων που αποτελούν ολοκληρωμένες προσωπικότητες, καθώς επίσης ο έμμεσος διδακτισμός και το αγωνιστικό πνεύμα.
1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Γιάννη Μαγκλή βλ. Γιαλουράκης Μανώλης, «Μαγκλής Γιάννης», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας9. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. και Ζήρας Αλεξ., «Μαγκλής Γιάννης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό5. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1986 και Γκότοβος Θανάσης Ν., «Μαγκλής Γιάννης», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)Ε΄, σ.280-297. Αθήνα, Σοκόλης, 1992.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία


• Αλεξίου Έλλη, Κριτική για το Τ’ αδέρφια μου οι άνθρωποι, Δημοκρατική Αλλαγή, 26/7/1965.
• Αναπλιώτης Γ., Κριτική για το Κοντραμπατζήδες του Αιγαίου, Σημαία (Καλαμάτα), 16/12/1962.
• Βαρίκας Βάσος, «Νέα πεζογραφήματα. Γιάννη Μαγκλή: Το ανθρώπινο πάθος (διηγήματα) – Θάλειας Καλλιγιάνη: Η Καπετάνισσα της Ρίζας», Συγγραφείς και κείμεναΑ΄ · 1961-1965, σ.43-44. Αθήνα, Ερμής, 1975 (πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα Το Βήμα, 23/7/1961).
• Γιαλουράκης Μαν., Κριτική για το Τ’ αδέρφια μου οι άνθρωποι, Ταχυδρόμος (Αλεξάνδρεια), 24/5/1959.
• Γιαλουράκης Μαν., Κριτική για το Τα παιδιά του ήλιου και της θάλασσας, Ταχυδρόμος (Αλεξάνδρεια), 15/3/1964.
• Γιαλουράκης Μανώλης, «Μαγκλής Γιάννης», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας9. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
• Γκότοβος Θανάσης Ν., «Μαγκλής Γιάννης», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)Ε΄, σ.280-297. Αθήνα, Σοκόλης, 1992.
• Ζήρας Αλεξ., «Μαγκλής Γιάννης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό5. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1986.
• Καζαντζάκης Νίκος, Κριτική για το Οι κολασμένοι της θάλασσας, Νεοελληνικά Γράμματα, 1/10/1940.
• Καραντώνης Αντρέας, «Γιάννης Μαγκλής», Πεζογράφοι και πεζογραφήματα της γενιάς του ’30, σ.327-338. Αθήνα, Παπαδήμας, 1977.
• Κούρτοβικ Δημοσθένης, «Γιάννης Μαγκλής», Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς· Ένας κριτικός οδηγός, σ.138-139. Αθήνα, Πατάκης, 1995.
• Ραυτόπουλος Δημήτρης, «Γιάννη Μαγκλή: Τ’ αδέρφια μου οι άνθρωποι», Επιθεώρηση ΤέχνηςΙΑ΄, ετ.ΣΤ΄, 3-4/1960, αρ.63-64, σ.243-245.
• Σαχίνης Απόστολος, Πεζογράφοι του καιρού μας, σ.197-202. Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1967.
• Σταμέλος Δ., Κριτική για το Κριματισμένοι και ακριμάτιστοι, Ελευθεροτυπία, 21/12/1978.
• Χατζίνης Γιάννης, Προτιμήσεις - Ελληνικά κείμενα, σ.137-145. Αθήνα, Φέξης, 1963.
• Χατζίνης Γιάννης, «Γιάννη Μαγκλή: Ο αγέρας χτύπαγε την πόρτα μας», Νέα Εστία80, ετ.Μ’, 1η/7/1966, αρ.936, σ.978-979.
• Χιονίδης Χάρρυ, Γιάννης Μαγκλής· Μεταφράστρια στα ελληνικά Ιφιάνασα Χατζηδημητρίου. Twayne Publishers – Δωρικός, χ.χ.
• χ.σ., Κριτική για τους Κολασμένους της θάλασσας, Η Αθηναϊκή, 4/2/1976.
Αφιερώματα περιοδικών
• Τομές52, ετ.Ε΄, 9/1979.
Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις)

Ι.Πεζογραφία
• Οι κολασμένοι της θάλασσας · Διηγήματα. Αθήνα, Ζαχαράκης, 1940.
• Οι βάρβαροι. Αθήνα, 1944.
• Πορεία στο βούρκο. Αθήνα, 1948.
• Κοντραμπατζήδες του Αιγαίου · Μυθιστόρημα. Αθήνα, Βιβλιοδετική, 1953.
• Δεν υπάρχουν αμαρτωλοί. Αθήνα, 1956.
• Τ’ αδέρφια μου οι άνθρωποι. Αθήνα, Δίφρος,1953.
• Το ανθρώπινο πάθος. Αθήνα, 1961.
• Ο ήλιος δε βασίλεψε ακόμα. Αθήνα, Φέξης, 1962.
• Τα παιδιά του ήλιου και της θάλασσας. Αθήνα, Δωρικός, 1963.
• Ο αγέρας χτύπαγε την πόρτα μας· Διηγήματα. Αθήνα, Alvin Redman Hellas, 1966.
• Ο άρχοντας. Αθήνα, Δωρικός, 1971.
• Ο κύριος κόμης. Αθήνα, 1974.
• Οι σημαδεμένοι. Αθήνα, Κολλάρος, 1973.
• Ερωτικά. Αθήνα, Κολλάρος, 1973.
• Ματωμένη πορεία. Αθήνα, 1976.
• Κριματισμένοι και ακριμάτιστοι. Αθήνα, 1978.
• Στην κολόνα της Αφροδίτης. Αθήνα, Δωρικός, 1978.
• Τα παιδιά του άρχοντα · Μυθιστόρημα. Αθήνα, Δωρικός, 1979.
• Σταυραδέρφια· Μυθιστόρημα. Αθήνα, Δωρικός, 1981.
• Το στοίχημα· Νουβέλες. Αθήνα, Δωρικός, 1982.
• Το τραγούδι της ζωής και του θανάτου· Νουβέλες. Αθήνα, Δωρικός, 1983.
• Η ανάσα της γης μου. Αθήνα, Δωρικός, 1986.
• Ταξιδιώτες της ζωής. Αθήνα, 1989.
ΙΙ.Θέατρο.
• Σαμουήλ. Αθήνα, 1948.
• ΘεατρικάΑ΄. Αθήνα, 1976.
• ΘεατρικάΒ΄. Αθήνα, 1986.
ΙΙΙ.Μεταφράσεις
• Καζαντζάκη Νίκου, Τόντα Ράμπα. Αθήνα, Δίφρος, 1956.
• Ζαν Πωλ Σαρτρ, Τα γρανάζια.
• Παναΐτ Ιστράτι, Ο μπαρμπα Αγγελής, Κυρα-Κυραλίνα, Κωνσταντής.
• Ιβάν Τουργκένιεφ, Πρώτη αγάπη· Αντσάρ. Αθήνα, Ζαχαρόπουλος, 1979.

Γιάννης Μαγκλής

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πήδηση στην πλοήγησηΠήδηση στην αναζήτηση
Ο Γιάννης Μαγκλής (1909 - 24 Απριλίου 2006) ήταν Έλληνας συγγραφέας, ο οποίος γεννήθηκε στην Κάλυμνο το 1909. Ο πατέρας του, άλλοτε κτηματίας στη Μικρά Ασία, ήταν υποδιευθυντής μίας ελληνοαγγλικής εταιρείας εμπορίας σφουγγαριών. Όταν τελείωσε το Γυμνάσιο στη γενέτειρά του άρχισε να εργάζεται σε νεανική ηλικία στα σφουγγαράδικα. Από το 1926 και επί δυόμισι χρόνια εργάστηκε σε αποθήκη επεξεργασίας
σφουγγαριών. Δημιούργησε καλές εντυπώσεις, γι' αυτό και η εργοδότρια εταιρεία τον έστειλε εσωτερικό σε λύκειο της Χά
βρης στη Γαλλία, για να συμπληρώσει τις σπουδές του. Όταν τελείωσε τις σπουδές, έγινε υποδιευθυντής του υποκα
ταστήματος στο Παρίσι. Όντας στη γαλλική πρωτεύουσα, μελέτησε ιστορία, φιλοσοφία και λογοτεχνία. Το 1933 μετα
τέθηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Αρρώστησε από φυματίωση, επειδή οι συνθήκες εργασίας ήταν πολύ ανθυγιει
νές. Επί πολλά χρόνια ταλαιπωρήθηκε η υγεία του. Μετατέθηκε στην Αίγινα το 1937, όπου είχε την ευκαιρία να γνω
ρίσει τον Νίκο Καζαντζάκη, ο οποίος έγινε πνευματικός οδηγός του. Στα χρόνια της Κατοχής εντάχθηκε στο ΕΑΜ. Έ
γινε αρχικά υπεύθυνος για την περιφέρεια της Αίγινας. Στη συνέχεια τοποθετήθηκε στην Κηφισιά ως διαφωτιστής.
 Στον Εμφύλιο, ανέβηκε στο βουνό με τους αντάρτες. Μετά το τέλος του γύρισε στην Κάλυμνο, όπου έπιασε και πάλι
 δουλειά στα σφουγγαράδικα.
Το 1940 δημοσίευσε τη συλλογή διηγημάτων «Οι κολασμένοι της θάλασσας», στην Αίγινα, που του χάρισε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό του περιοδικού «Νεοελληνική Λογοτεχνία». Ο Νίκος Καζαντζάκης ήταν αυτός που τον ενθάρρυνε να συ
νεχίσει το γράψιμο και μάλιστα του ζήτησε να μεταφράσει στα ελληνικά το έργο του «Τόντα - Ράμπα», το οποίο ο Κα
ζαντζάκης είχε γράψει στα γαλλικά. Στα χρόνια μετά από τον Ελληνικό Εμφύλιο ασχολήθηκε και με το θέατρο. Έγραφε θεατρικά έργα και δημιουργούσε ερασιτεχνικούς θιάσους στην Κάλυμνο και στη Ρόδο. Από το 1948 και μετά αντιμετώπισε ξανά σοβα
ρά προβλήματα υγείας. Ταλαιπωρήθηκε επί εννιά σχεδόν χρόνια, ενώ πραγματοποίησε δύο σοβαρές χειρουργικές
 επεμβάσεις στο εξωτερικό. Αλλά παρόλες τις δυσκολίες που αντιμετώπισε, ο Μαγκλής δεν σταμάτησε να γράφει.
Κέρδισε το πρώτο κρατικό βραβείο μυθιστορήματος το 1958 για το έργο του «Τ’ αδέλφια μου οι άνθρωποι», και το
1974 για το έργο του «Οι σημαδεμένοι», καθώς και το δεύτερο κρατικό βραβείο μυθιστορήματος για το έργο του
«Δεν υπάρχουν αμαρτω
λοί» (1956). Τα έργα του «Κολασμένοι της θάλασσας» το 1988 και «Κοντραμπατζήδες του Αιγαίου» το 1989, του α
πέφεραν το χρυσό μετάλλιο σε δυο ευρωπαϊκούς διαγωνισμούς θαλασσινού πεζογραφήματος. Επίσης του απονεμή
θηκαν το Χρυσό Μετάλλιο του Δήμου Καλύμνου το 1982, και το Βραβείο της Ακαδημίας Κλασσικής Ποίησης της Γαλ
λίας το 1983.
Ο Γιάννης Μαγκλής ήταν ένας από τους πιο παραγωγικούς και πιο διαβασμένους Έλληνες συγγραφείς της Μεταπο
λεμικής περιόδου. Ήταν από τους πιο αγαπημένους συγγραφείς πολύ μεγάλης μερίδας του αναγνωστικού κοινού
τις δεκαετίες '50, '60 και '70. Το έργο του εντάσσεται στην παράδοση της ελληνικής ρεαλιστικής Ηθογραφίας. Δέχτη
κε αρκετές επιρροές από το έργο και τον Ιδεολογικό προσανατολισμό του Καζαντζάκη.Η γραφή του χαρακτηρίζεται
από το απλό ύφος, την αμεσότητα στην έκφραση των συναισθημάτων, τη μοναδική αφηγηματική του ικανότητα, η
 δημιουργία ηρώων που είναι ολοκληρωμένες προσωπικότητες, ένας έμμεσος διδακτισμός και το αγωνιστικό πνεύ
μα.
Ο Γιάννης Μαγκλής πέθανε στις 24 Απριλίου 2006, στην Κηφισιά. Τάφηκε στην Κάλυμνο.



 



Γιατί;

Το διήγημα ανήκει στη συλλογή διηγημάτων με τίτλο Δεν υπάρχουν Αμαρτωλοί (1956) και εστιάζεται στο αντιπολεμικό μήνυμα που ενδιαφέρει το Μαγκλή. Ο συγγραφέας μελετά εδώ τις ενστικτώδεις αντιδράσεις της αυτοάμυνας σε κατάσταση κινδύνου, μέσα σε συνθήκες πολεμικής σύγκρουσης και αντιμετωπίζει με κατανόηση και γνώση των ανθρώπινων ενστίκτων την επίθεση του στρατιώτη προς τον εχθρό.

 http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL105/229/1692,5420/

Στόχος του συγγραφέα: να στείλει ένα αντιπολεμικό μήνυμα µια ηχηρή διαμαρτυρία του συγγραφέα απέναντι στον παραλογισµό του πολέµου και να κηρύξει την ανάγκη για ειρήνη και συναδέλφωση των λαών ανεξάρτητα από εθνικότητα, γλώσσα, πολιτισµό


1η ΕΝΟΤΗΤΑ : : «Σουρούπωνε .......το κεφάλι να δει».  Το τέλος μιας ημέρας του πολέμου και η απόλαυση 
του όμορφου τοπίου.

Πρωταγωνιστής του διηγήματος: ένας νέος στρατιώτης, ο οποίος κουρασμένος από τη μάχη, αφήνει τα όπλα του και κατευθύνεται προς μια πηγή για να πιει νερό και να δροσιστεί.
 Στο αφηγηµατικό περιεχόµενο δεν υπάρχουν τοπικοί, χρονικοί ή ονοµατικοί προσδιορισμοί, ώστε να µπορούµε να εντοπίσουμε το πότε, πού και ανάµεσα σε ποιους συµβαίνουν τα διαδραµατιζόµενα. Αυτή είναι προφανώς µια επιλογή του συγγραφέα, ο οποίος επιζητεί να δείξει ότι σε έναν πόλεµο δε µετράει ποιος έχει το δίκιο και ποιος το άδικο, αλλά το γεγονός ότι οι εµπόλεµοι χάνουν την ανθρωπιά τους και γίνονται εναλλάξ αθώα θύµατα και σκληροί θύτες.



Πάνω ακριβώς σε αυτή την απουσία προσδιορισμών αναπτύσσεται ο λογοτεχνικός µύθος, του οποίου το χαρακτηριστικό γνώρισµα είναι οι συνεχείς ανατροπές.
 Ο νέος στρατιώτης  προκαλεί τη συµπάθεια του αναγνώστη, αφού παρουσιάζεται ως θύµα ενός πολέµου που τον έχει διαφθείρει ηθικά, τον κρατά µακριά από αγαπηµένα πρόσωπα και δεν τον αφήνει να απολαύσει «την όµορφη ζωή του ανθρώπου»

Η περιγραφή της ομορφιάς του τοπίου, οι αντιδράσεις του στρατιώτη στην επαφή του με το δροσερό νερό δημιουργούν μια ατμόσφαιρα γαλήνης και ψυχικής ευφορίας διαφορετική από εκείνη που είχε ζήσει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Μοιάζει να ξεχνά τον πόλεμο και να γίνεται ξανά άνθρωπος. Απολαμβάνει τις απλές ομορφιές της ζωής και θυμάται πόσο ωραία μπορεί να είναι η ζωή. Απευθύνεται στον θεό και τον παρακαλεί να τελειώσει ο πόλεμος για να γυρίσει στη μάνα του και στα αδέρφια του. Αισθάνεται ότι το νερό τον καθάρισε από τη «μόλυνση» του πολέμου, από το μίσος και γέμισε την ψυχή του με αγάπη


2η ΕΝΟΤΗΤΑ : «Ένας άλλος στρατιώτης ……………ξανά πάλι έτρεχε»
Η εμφάνιση ενός άλλου στρατιώτη που χάνει τη ζωή του από τον πρώτο.

Στη συνέχεια κάνει την εμφάνιση του ένας άλλος στρατιώτης, ο οποίος ανήκει στην αντίπαλη παράταξη και κατευθύνεται στη ίδια πηγή για να δροσιστεί. Έρχεται αντιμέτωπος με τον πρώτο στρατιώτη ο οποίος σηκώνει το όπλο του και τον σημαδεύει. Ο δεύτερος στρατιώτης παρακαλεί για τη ζωή του και επικαλείται την αδυναμία του, τα νιάτα του, την αθωότητα του και την  προσμονή της μάνας του.

Ο συγγραφέας βάζει τις ίδιες σκέψεις και τα ίδια λόγια στους δύο στρατιώτες. 


Κοινά σημεία των αντίπαλων στρατιωτών

-         ίδιες επιθυμίες
-         ίδια απλά ανθρώπινα όνειρα
-         ίδιες συναισθηματικές ανάγκες
-         ίδια λαχτάρα για ζωή
-         έχουν αφήσει πίσω τους οικογένεια που περιμένει με αγωνία την επιστροφή τους
 μέσα από αυτά ο συγγραφέας θέλει να τονίσει ότι όλοι οι άνθρωποι, παρά τις διαφορές τους (π.χ. διαφορετική εθνικότητα) στο βάθος είναι ίδιοι.
Ο νέος στρατιώτης τώρα προκαλεί την απέχθεια του αναγνώστη, αφού γίνεται ο ίδιος σκληρός εκτελεστής ενός συνανθρώπου του.
     Η αφήγηση εστιάζει στον πληγωμένο στρατιώτη. Οι τελευταίες τραγικές του στιγμές περιγράφονται με ρεαλιστικό τρόπο για να καταλάβουν οι αναγνώστες ότι ο πόλεμος κρύβει  την φρίκη, τη σκληρότητα, την απανθρωπιά και τον παραλογισμό. 
    Τον παραλογισμό του πολέμου  εκφράζει και η απορία που είναι ζωγραφισμένη στα μάτια του ετοιμοθάνατου στρατιώτη. Ένα «γιατί» είναι σαν να σχηματίζεται στα χείλη του όμως  απάντηση δεν υπάρχει. Γιατί του στέρησε τη μάνα του, την αγαπημένη του, την αθωότητα του, τα όνειρα του να ζήσει μόλις τελειώσει ο πόλεμος; Ο πόλεμος καταστρέφει ζωές, διαλύει οικογένειες, γκρεμίζει όνειρα.
 Μπροστά στην εικόνα του ετοιμοθάνατου στρατιώτη ο φονιάς του συγκλονίστηκε, λύγισε, σάστισε και άρχισε να τρέχει για να φύγει μακριά από το χώρο του εγκλήματος.




Στη συνέχεια ο εκτελεστής στρατιώτης µετατρέπεται σε τραγικό θύµα, καθώς µετανιώνει φρικτά και συντρίβεται ο ίδιος από την πράξη του.

3η ΕΝΟΤΗΤΑ: «Μεσοστρατίς του βουνού ……….ο άλλος πια δεν άκουγε.» Η επιστροφή του στρατιώτη στον τόπο του εγκλήματος και η  μετάνοια του.

Η τελευταία εικόνα του στρατιώτη-θύτη να κρατά στην αγκαλιά του και να ζητά συγχώρεση από το στρατιώτη-θύµα σφραγίζει δραµατικά την ιστορία και δίνει σαφέστατο αντιπολεµικό µήνυµα.
 Ο στρατιώτης ξαναγίνεται άνθρωπος και αρχίζει να κλαίει κρατώντας το χέρι του θύματος του. 
Συνειδητοποιεί ότι το θύμα του ήταν ένας νέος άνθρωπος σαν και αυτόν με τον οποίο δεν είχε να χωρίσει τίποτα για αυτό και τον αποκαλεί αδερφό του. Η προσφώνηση "αδελφέ μου" δίνει το μήνυμα της συναδέλφωσης και της αλληλεγγύης. Αισθάνεται ενοχή, μετανιώνει και προσπαθεί γεμάτος συντριβή να εξιλεωθεί, ζητώντας συγχώρεση από το θύμα του και τονίζοντας ότι δεν το ήθελε, δεν είναι φονιάς και ότι υπεύθυνοι για το κακό που έγινε είναι αυτοί οι κακούργοι (όσοι προξενούν τους πολέμους) που ήθελαν να τον κάνουν να ξεχάσει ότι είναι άνθρωπος. 
 Ο στρατιώτης ασκεί κριτική στους ηγέτες εκείνους που φανατίζουν τους στρατιώτες και γεμίζουν τη ψυχή τους με μίσος.

 Χαρακτηριστικά του διηγήματος 

Η  ιστορία περιστρέφεται γύρω από ένα κύριο γεγονός, σημαντικό για τη ζωή του κεντρικού ήρωα (πρωταγωνιστή)
Ø Υπάρχουν και κάποια δευτερεύοντα πρόσωπα & επεισόδια, που έχουν ως στόχο να τονίσουν το βασικό γεγονός ή να συμπληρώσουν την ψυχογραφία του πρωταγωνιστή   
Ø Ο εχθρός, μέσα από το φόνο του οποίου αναδεικνύονται περισσότερα στοιχεία για την ψυχογραφία του νεαρού στρατιώτη.
Ø  Περιγράφεται ο χαρακτήρας (ηθογράφηση) και η ψυχολογία (ψυχογραφία) του κεντρικού ήρωα
Ø Έχει ενότητα υπόθεσης: όλα τα γεγονότα και οι λεπτομέρειες έχουν άμεση σχέση με το κύριο γεγονός ξετυλίγονται σταδιακά, ώστε το ενδιαφέρον του αναγνώστη να παραμείνει αμείωτο μέχρι το τέλος.
Ø Όλη η ιστορία κινείται γύρω από τη δολοφονία του εχθρού.
Ø Έχει ενότητα τόπου και χρόνου: τα γεγονότα αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο
Ø Όλη η ιστορία εκτυλίσσεται γύρω από την πηγή. Ξεκινάει το σούρουπο και τελειώνει λίγες ώρες μετά, όταν έχει πια νυχτώσει. .
Ø Έχει κάποιο σκοπό, τον οποίο ο συγγραφέας δεν εκφράζει καθαρά, αλλά αφήνει τον αναγνώστη να το κατανοήσει (περνάει έμμεσα ένα μήνυμα)
Ο πόλεμος είναι καταστροφικός, αποκτηνώνει τους ανθρώπους, έχει μόνο θύματα, είναι ένα τραγικό γεγονός με αρνητικές μόνο συνέπειες (αντιπολεμικό μήνυμα).

 πλοκή  δέση  κορύφωση  λύση

πλοκή / δέση: οι πρώτες σκηνές στην πηγή
κορύφωση: ο πυροβολισμός
λύση: ο νεαρός στρατιώτης μετανιώνει για την πράξη του και η νύχτα τον βρίσκει αγκαλιασμένο με τον εχθρό του.

 Συνδυάζει την αφήγηση, την περιγραφή, το διάλογο και το μονόλογο.

αφήγηση: στα σημεία που ο αφηγητής διηγείται τα γεγονότα
περιγραφή: το φυσικό τοπίο κοντά στην πηγή, ο νεαρός στρατιώτης, ο πληγωμένος εχθρός που σπαρταράει
μονόλογος: τα λόγια και οι σκέψεις των δύο στρατιωτών 

Η τραγικότητα του νεαρού στρατιώτη
Με την ευρύτερη έννοια του ορισμού της τραγικότητας, στο διήγημα τραγικόπρόσωπο είναι ο νέος στρατιώτης, αυτός που σκότωσε τον άλλο,

  • ·         γιατί είναι και αυτός θύμα, αλλά ενός πολέμου που τον έχει αλλοτριώσει,ο πόλεμος τον έχει κάνει άγριο και απάνθρωπο τον έχει εξαγριώσει και εξαχρειώσει
  • ·        αναγκάζεται να σκοτώσει από φόβο μήπως προλάβει και τον σκοτώσει ο άλλος
  • ·         τυφλωμένος από τη μανία του πολέμου  βλέπει παντού εχθρούς  ο πόλεμος τον έχει κάνει να σκέφτεται μόνο τον εαυτό του και να αγωνίζεται μόνο για την επιβίωσή του.
  • ·         όταν συνειδητοποιεί την πράξη του, αισθάνεται ενοχή, μετανιώνει, ζητάει συγχώρεση από το θύμα του
  • ·        τονίζει ότι δεν είναι φονιάς, αλλά αναγκάστηκε να γίνει εξαιτίας του πολέμου
 Οι ψυχικές διακυμάνσεις του νεαρού στρατιώτη
1.  επαφή με τη φύση: απλός, ήρεμος, χαρούμενος άνθρωπος
2.  εμφάνιση εχθρού: και πάλι καχύποπτος, σκληρός και αδίστακτος πολεμιστής
3.  πυροβολισμός εχθρού: αμηχανία, καθώς αρχικά δε συνειδητοποιεί τι έχει κάνει
4.  βλέμμα και πόνος πληγωμένου: ενοχές και πόνος, ταυτίζεται με τον πληγωμένο εχθρό του, νιώθει πανικό κι έτσι τρέπεται σε φυγή
5.  στα μισά της διαδρομής σταματά: προσπαθεί να ηρεμήσει και να συγκεντρωθεί, αλλά δεν μπορεί λόγω της έντονης συναισθηματικής κατάστασης που βρίσκεται
6.  κατεβαίνει τρέχοντας την πλαγιά: θέλει να προφτάσει να σώσει τον πληγωμένο και παρακαλεί το θεό να τον σώσει∙ ταραχή, αγωνία, τύψεις, πόνος για το συνάνθρωπό του και οίκτος για τον εαυτό του
7.  ο πληγωμένος είναι ακόμα ζεστός: προσωρινή ανακούφιση, εξακολουθεί να τρέμει από αγωνία, νιώθει ανθρώπινα συναισθήματα
8.  φροντίζει τον πληγωμένο: ειλικρινής μετάνοια, πόνος, συντριβή, ανάγκη να λυτρωθεί, εξομολόγηση, ευαίσθητη ψυχή, τρυφερότητα
9.  ο νεαρός στρατιώτης συνειδητοποιεί ότι ο πόλεμος ήταν αυτός που τον έκανε απάνθρωπο και τον γέμισε μίσος για το συνάνθρωπό του



Αντώνης Σαμαράκης Το ποτάμι (διήγημα)
Στρατής Μυριβήλης Η ζωή εν τάφω (αποσπάσματα)
Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο (απόσπασμα)
Γιάννη Ρίτσου, «Γράμματα απ' το μέτωπο» (απόσπασμα) 


ΔΕΣ ΚΑΙ http://eu-mathein.gr/wp-content/uploads/2015/04/%CE%93%CE%99%CE%91%CE%A4%CE%99.pdf

ΓΙΑΤΙ – ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΓΚΛΗΣ
 ΘΕΜΑ: Η τρέλα και ο παραλογισμός του πολέμου, καθώς και η αλλοτρίωση του ανθρώπου κάτω από τέτοιες συνθήκες.
 ΔΟΜΗ
1η Ενότητα: «Σουρούπωνε … να ξεχάσει»: Το τέλος της μέρας και της μάχης
 2η Ενότητα: «Ο νέος στρατιώτης … να δει»: Το νερό της πηγής
3η Ενότητα: «Ένας άλλος στρατιώτης … έτρεχε»: Ο νεαρός στρατιώτης σκοτώνει
το συνάνθρωπό του
4η Ενότητα: «Μεσοστρατίς… δεν άκουγε»: Η μετάνοια του νεαρού
 στρατιώτη
Οι ψυχικές διακυμάνσεις του νεαρού στρατιώτη
1. επαφή με τη φύση: απλός, ήρεμος, χαρούμενος άνθρωπος
 2. εμφάνιση εχθρού: καχύποπτος, σκληρός & αδίστακτος πολεμιστής
3. πυροβολισμός εχθρού: αμηχανία, καθώς αρχικά δε συνειδητοποιεί τι έχει κάνει
4. βλέμμα & πόνος πληγωμένου: ενοχές & πόνος, ταυτίζεται με τον πληγωμένο εχθρό
του, νιώθει πανικό κι έτσι τρέπεται σε φυγή
5. στα μισά της διαδρομής σταματά: προσπαθεί να ηρεμήσει & να συγκεντρωθεί, αλλά
δεν μπορεί λόγω της έντονης συναισθηματικής κατάστασης που βρίσκεται
 6. κατεβαίνει τρέχοντας την πλαγιά: θέλει να προφτάσει να σώσει τον πληγωμένο και
 παρακαλεί το θεό να τον σώσει. ταραχή, αγωνία, τύψεις, πόνος για το συνάνθρωπό του
 & οίκτος για τον εαυτό του
 7. ο πληγωμένος είναι ακόμα ζεστός: προσωρινή ανακούφιση, εξακολουθεί να τρέμει
 από αγωνία.
8. φροντίζει τον πληγωμένο: ειλικρινής μετάνοια, πόνος, συντριβή, ανάγκη να λυτρωθεί, εξομολόγηση, ευαίσθητη ψυχή, τρυφερότητα
 9. ο νεαρός στρατιώτης συνειδητοποιεί ότι ο πόλεμος ήταν αυτός που τον έκανε
 απάνθρωπο & τον γέμισε μίσος για το συνάνθρωπό του Η τραγικότητα του νεαρού
στρατιώτη - είναι και αυτός θύμα του πολέμου - ο πόλεμος τον έχει κάνει άγριο &
 απάνθρωπο - αναγκάζεται να σκοτώσει από φόβο μήπως προλάβει και τον σκοτώσει
ο άλλος - τυφλωμένος από τη μανία του πολέμου βλέπει παντού εχθρούς - όταν συνειδη
τοποιεί την πράξη του, αισθάνεται ενοχή, μετανιώνει, ζητά ξέχασα πως είμαι άνθρωπος,
ξέχασα πως είσαι άνθρωπος
 Εικόνες:
 §12-13 Ο ξένος ήτανε πεσμένος … ο ανθρώπινος πόνος και το ξάφνιασμα,
 §20-21 Άπλωσε τα χέρια …και το απαλοχάιδευε
 Αντιθέσεις:
§1 & 2 Λίγη ώρα πριν έπεφτε ακόμη αραιό λιανοντούφεκο - Όμως τώρα ήταν πλέρια ησυχία, §8 διψασμένος από την ολοήμερη κάψα - να του δροσίσει τα πυρωμένα σωθικά, §24 φονιά και θύμα, γαλήνη φύσης ≠ πολεμικό μίσος ανθρώπου
 ΓΛΩΣΣΑ
 Απλή, λιτή
ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
 - αφήγηση: γραμμική (τα γεγονότα παρουσιάζονται σε χρονολογική σειρά)
 - αφηγητής: παντογνώστης (αφηγείται σε τρίτο πρόσωπο)
- εστίαση: μηδενική
Χαρακτηρισμός νεαρού στρατιώτη
 - απλός άνθρωπος - ευαίσθητος - γεμάτος όνειρα για το μέλλον - ευσεβής / πιστός στο
 Θεό - θύμα του πολέμου Ψυχογραφία νεαρού στρατιώτη - νοσταλγία για πατρίδα και
 αγαπημένα πρόσωπα - μίσος για τον πόλεμο - ενοχές
ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΣ
 Ο πόλεμος είναι καταστροφικός, έχει μόνο θύματα, είναι ένα τραγικό γεγονός με αρνη
τικές μόνο συνέπειες. Ο συγγραφέας θέλει ουσιαστικά να στείλει ένα αντιπολεμικό μήνυ
μα και να κηρύξει την ανάγκη για ειρήνη και συναδέλφωση των λαών. Απαντήσεις στις
ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου
 1. Γιατί ο συγγραφέας δεν αναφέρει τα ονόματα και την
εθνικότητα των στρατιωτών; Τα ονόματα και η εθνικότητα των στρατιωτών δεν παίζουν
 κανένα ρόλο στο μήνυμα που θέλει να περάσει ο συγγραφέας στο κοινό. Δεν έχει σημα
σία η συγκεκριμένη ιστορία ως μεμονωμένο περιστατικό, αλλά τα γεγονότα ανεξαρτήτως
 ιστορικού γεγονότος, πολέμου και αντιπάλων στρατοπέδων. Γι’ αυτό δεν αναφέρονται
 οι ταυτότητες των συγκεκριμένων πολεμιστών, των στρατευμάτων στα οποία ανήκουν
 ή των χωρών απ’ όπου προέρχονται. Αναφέρεται μόνο η νεαρή ηλικία τους και η σκλη
ρή πραγματικότητα που είναι αναγκασμένοι να υπηρετήσουν σκοτώνοντας πρώτα απ’
όλα την ίδια τους την ανθρωπιά.
 2. Ποια κοινά γνωρίσματα έχουν οι δύο αντίπαλοι στρα
τιώτες; Οι δυο αντίπαλοι στρατιώτες είναι ταλαιπωρημένοι σωματικά και ψυχικά, ευγνώ
μονες στο Θεό που γλίτωσαν το θάνατο άλλη μια μέρα και διψασμένοι για φρέσκο νερό
 και μια μικρή ανάπαυλα.
 Έχουν αηδιάσει από τη βαρβαρότητα που ζουν και που τους
 στερεί και τους καταστρέφει τον εαυτό τους. Νιώθουν και οι δύο τρόμο για το τι πρόκει
ται να τους συμβεί και παρακαλούν το Θεό να τους προστατεύσει μέχρι το τέλος του πο
λέμου. Τέλος αναζητούν έστω λίγες στιγμές ηρεμίας μέσα στην κόλαση του πολέμου.
 3. Περιγράψτε τη μεταβολή της ψυχικής κατάστασης του στρατιώτη από τη στιγμή που
 πυροβόλησε τον εχθρό ως τη στιγμή που τον είδε νεκρό. Ο πρώτος στρατιώτης,
βρίσκοντας τη γούρνα με το νερό, ξεκλέβει λίγα λεπτά ανάπαυσης και αναπόλησης της
ειρηνικής ζωής χαζεύοντας το περιβάλλον και αναλογιζόμενος τη ζεστασιά της οικογέ
νειάς του. Ευχαριστεί το Θεό που τον γλίτωσε και αυτή τη μέρα και τον παρακαλεί να
 τον διατηρήσει ζωντανό μέχρι να τελειώσει αυτή η λαίλαπα. Μόλις, όμως, αντικρίζει τον
 αντίπαλο, τρέπεται πάλι σε άγριο θηρίο και σημαδεύει, από τρόμο, τον εχθρό ανοίγο
ντας πυρά εναντίον του. Βέβαια λίγο αργότερα αισθάνεται ένοχος, έχοντας πολλές τύ
ψεις αφού έχει τραυματίσει έναν άλλον στρατιώτη. Τρέχει χωρίς καμιά προφύλαξη να
τον βοηθήσει και να τον κρατήσει στη ζωή. Ζητά απεγνωσμένα συγχώρεση από εκείνον
και από το Θεό και προσεύχεται να σωθεί ο εχθρός του, που τον αποκαλεί πια «αδελφό». Είχε συνειδητοποιήσει τι ακριβώς είχε κάνει. Κλαίει και περιποιείται τον στρατιώτη, προσπαθεί
 να μετανοήσει γι’ αυτό που έκανε. Βέβαια, το τραγικό αποτέλεσμα δεν άργησε να έρθει.
4. Ο ένας στρατιώτης σκοτώνει και ο άλλος σκοτώνεται.
Ποιος είναι το τραγικό πρόσωπο και γιατί; Τραγικά πρόσωπα είναι και οι δύο στρατιώτες.
 Ο πρώτος είναι θύμα της αγριότητας αφού συμμετέχει στον πόλεμο, ενώ παρακαλά το
 Θεό να του χαρίσει τη ζωή, ταυτόχρονα όμως χωρίς να το έχει προσχεδιάσει, στερεί το
 ίδιο ακριβώς όνειρο από ένα συνάνθρωπό του, από θύμα γίνεται μέσα σε λεπτά θύτης
του ίδιου του του εαυτού. Ο δεύτερος στρατιώτης, από την άλλη, αποτελεί το δραματικό
 πρόσωπο, αφού, τρέχοντας άοπλος να γευτεί το δροσερό νερό της καθαρής πηγής, έρχε
ται αντιμέτωπος με το θάνατο. 5. Εντοπίστε τα βασικότερα σημεία του κειμένου μέσα
από τα οποία προκύπτει το ανθρωπιστικό και αντιπολεμικό του μήνυμα. Ολόκληρο το
διήγημα θεωρείται αντιπολεμικό. Τα σημεία που συγκινούν, όμως, περισσότερο τον
 αναγνώστη είναι εκείνα που περιγράφουν τις αντιδράσεις του πρώτου στρατιώτη τη
στιγμή που αντιλαμβάνεται το έγκλημα που διέπραξε και όταν προσπαθεί με λόγια και
 πράξεις να πάρει πίσω το κακό που άθελα του έκανε στον αντίπαλο «αδελφό» του αλλά
 και στον ίδιο του τον εαυτό. Συγκεκριμένα τα χωρία «Ένα σκληρό χέρι ... και ξανά πάλι
 έτρεχε», «-Θεέ μου ... να ζήσει», «- Καλέ μου ... να με κάνουν να ξεχάσω», «Το σκοτά
δι πύκνωσε ... πια δεν άκουγε» συνοψίζουν τα αποτελέσματα της βίας.


ΠΗΓΗ https://www.ksefteri.edu.gr/wp-content/uploads/2017/10/giati-analysi.pdf

ΓΙΑΤΙ; Γιάννης Μαγκλής 

Λογοτεχνικό είδος. 
Το κείμενο αποτελεί διήγημα που βρίσκεται στη συλλογή διηγημάτων του Γιάννη Μαγκλή «Δεν υπάρχουν αμαρτωλοί», η οποία εκδόθηκε το 1956.
Τα διηγήματα της συλλογής εστιάζονται στο αντιπολεμικό μήνυμα που θέλει να μεταφέρει ο συγγραφέας στους αναγνώστες του. Τίτλος.

Ο τίτλος του κειμένου είναι μια μονολεκτική ερώτηση, η οποία αποδίδει πυκνή δραματική
 ένταση, απορία, παράπονο και διαμαρτυρία.
Φωτίζει την έλλειψη αποδεκτών λογικών επιχειρημάτων για την ύπαρξη και τη διαιώνιση
 του εγκληματικού φαινομένου που ονομάζεται πόλεμος (δεν υπάρχει λογική απάντηση
στο «γιατί συμβαίνει;»).
Επιπλέον προβάλλει μια έντονη αίσθηση λύπης, οδύνης και
συντριβής για τη σπατάλη της ζωής και την ταπείνωση του ανθρώπου στο πλαίσιο του
 πολέμου.
Είναι μια συναισθηματική κραυγή που απευθύνεται στη συνείδηση και την κρί
ση των ανθρώπων, καλώντας τους να αντιληφθούν το θανατηφόρο παραλογισμό του
πολέμου. Θέμα.
Στο κείμενο θίγεται το ζήτημα του πολέμου και η ολέθρια επίδρασή του
στη ζωή των ανθρώπων.
 Διάρθρωση ενοτήτων.
• 1η ενότητα: «Σουρούπωνε... το κεφά
λι να δει.»: Ο στρατιώτης στην πηγή.
 • 2η ενότητα: «Ένας άλλος στρατιώτης... με καρτε
ρά.»: Η συνάντηση.
• 3η ενότητα: «Μα ο νέος... με κατάντησες.»: Ο θάνατος του στρα
τιώτη.
• 4η ενότητα: «Ένα σκληρό χέρι... να ζήσει.»: Η κρίση συνείδησης.
 • 5η ενότητα: «Έφταξε... δεν άκουγε.»:
Η μεταμέλεια.
Νοηματική εμβάθυνση.
Όταν νυχτώνει στο πεδίο της μάχης, οι εχθροπραξίες σταματούν και επικρατεί ησυχία. 
Ένας
 νεαρός στρατιώτης φτάνει σε μια δροσερή πηγή να ξεδιψάσει και να ξεκουραστεί. Αφού
πίνει νερό προσεύχεται στο Θεό να σταματήσει ο πόλεμος, για να επιστρέψει στην οικο
γένειά του. 
Την ίδια στιγμή ένας στρατιώτης από το αντίπαλο στρατόπεδο φτάνει στην ίδια
πηγή για να ξεδιψάσει και να δοξάσει το Θεό που είναι ακόμα εν ζωή.
Ο νεαρός στρατιώ
της, ξεχνώντας την πρότερη αγαλίασή το δίπλα στον πληγωμένο. Παρακαλεί τον Θεό να 
τον σώσει και φέρνει το σώμα του μέχρι την
 πηγή, όπου το πλένει και το δροσίζει. Δακρυσμένος, του ζητά συγχώρεση και τον αποκα
λεί αδερφό 
του. Δεν ήθελε να του κάνει κακό. Δεν σκέφτηκε ότι και ο αντίπαλός του είναι άνθρω
πος, γιατί για αυτό εκπαιδεύτηκε, για να χάσει την ανθρωπιά του. Το σώμα του νεκρού
 σιγά σιγά παγώνει και ο νεαρός στρατιώτης του ψιθυρίζει λόγια αγάπης.
Ο στρατιώτης,
αυτός που σκότωσε τον άλλο, είναι και αυτός θύμα, αλλά ενός πολέμου που τον έχει
αλλοτριώσει και εξαγριώσει, τον έχει κάνει να σκέφτεται μόνο τον εαυτό του και να αγω
νίζεται μόνο για την επιβίωσή του. Σε αυτή την προσπάθεια του αναγκάζεται να σκοτώ
σει, γιατί τρέμει μήπως προλάβει και τον σκοτώσει ο άλλος. Και αυτό το κάνει εν
ψυχρώ, γιατί εκείνη τη στιγμή είναι τόσο τυφλωμένος, ώστε δε βλέπει απέναντι του
 έναν άνθρωπο, αλλά έναν εχθρό.
Έτσι, ενώ στην αρχή έδωσε την εντύπωση ενός ανθρώ
που με ευαισθησία, που εκτιμάει τη ζωή και τις χαρές της, μόλις ένιωσε κάποια απειλή,
ξέχασε πως είναι άνθρωπος και πως έχει απέναντί του τον αδερφό του και μετατράπηκε
 σε αδίσταχτο πολεμιστή, που τον έχουν μάθει να σκοτώνει. Ωστόσο, όταν συνειδητο
ποιεί την ανηθικότητα της πράξης του, αισθάνεται ενοχή, μετανιώνει και προσπαθεί συ
ντετριμμένος να εξιλεωθεί, ζητώντας συγχώρεση από το θύμα του και τονίζοντας ότι δεν
 το ήθελε, αφού δεν είναι φονιάς. Υπεύθυνοι για το κακό που έγινε είναι όσοι προξενούν
 τους πολέμους.
 Ερμηνεία ιδιαίτερων σημείων.
 «Θε μου, όμορφη ‘ναι η ζωή του ανθρώπου»: η αυθόρμητη αναφώνηση του στρατιώτη
 αντιδιαστέλλει την απλή φυσική ομορ
φιά προς το αποκρουστικό πρόσωπο του πολέμου, που αποτελεί ένα αφύσικο προϊόν του
 πολιτισμού.
Ο άνθρωπος αισθάνεται πληρότητα με απλές ικανοποιήσεις, που η παράλο
γη βία του πολέμου τις καταργεί και τον κάνει δυστυχισμένο.
«με τον τρόπο τούτο»:
ξεδιψώντας από την πηγή, είναι σαν να επιστρέφει στα φυσικά στοιχεία της Δημιουργίας 
και έτσι να εκδηλώνει τον πηγαίο σεβασμό του για το Δημιουργό.
Φεύγοντας από το πεδίο μάχης ξαναβρίσκει την καθαρή ανθρωπιά του, κι έτσι τιμά το 
δώρο της ζωής.
 «...ξέχασε μονομιάς το Θεό. Έχασε τον άνθρωπο»: εδώ η εικόνα και η ιδέα του Θεού
 χάνουν τον αφηρημένο θρησκευτικό χαρακτήρα τους και αποκτούν νόημα μέσω 
της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Η πίστη στο Θεό σημαίνει αγάπη και σεβασμός για τον
 άνθρωπο και τη ζωή. Δεν αρμόζει στο Θεό της αγάπης και της συγχώρεσης οι «πιστοί»
 να μισούν 
συνανθρώπους με διαφορετικό θρήσκευμα, χρώμα δέρματος και άλλη εθνική καταγωγή.
 «ο καταραμένος πόλεμος»: 
ο απλός, καθημερινός άνθρωπος βιώνει τον πόλεμο ως ανεξήγητο 
δεινό που αφανίζει τη ζωή.
Ακόμα κι όταν πείθεται να τον αποδεχτεί, γνωρίζει ότι είναι
 ένα ολέθριο γεγονός που βρίσκεται σε δυσαρμονία με την τάξη της ζωής. Πιθανόν, να
τον δικαιολογεί,
αλλά σίγουρα τον βλέπει ως κάτι ξένο προς την ανθρώπινη φύση.
  «αδελφέ...»:
 η προσφώνηση κωδικοποιεί την ιδέα της συναδέλφωσης και την αξία της αλληλεγγύης. Δηλώνει την άρνηση της διχόνοιας και το πνεύμα της συμφιλίωσης.
 «Ξέχασα, γιατί... μες στο σκοτάδι»:
 ο μεταμελημένος στρατιώτης αισθάνεται θύμα επιτήδειων φιλοπόλεμων κηρυγμάτων που τον παραπλάνησαν.
 Έτσι, ανάγει την αιτία του πολέμου όχι στη μοίρα ή στην ανθρώπινη επιθετική φύση, αλλά σε μια οργανωμένη και μεθοδική ιδεολογική προπαγάνδα που ποτίζει με μίσος τις ψυχές και διαιρεί τους ανθρώπους.
Οι «κακούργοι» που ευθύνονται για αυτό δεν κατονομάζονται ούτε καν προσδιορίζονται.
 Η δραστηριότητά τους όμως, που τυφλώνει τους ανθρώπους, λογικά μπορεί να υποθέ
σει κάποιος ότι έχει ως κίνητρο κάποια ωφέλεια.
 Τα πρόσωπα. 
• Ο στρατιώτης που σκοτώνει: αρχικά εμφανίζεται ως μια συμπαθητική ανθρώπινη παρουσία, κερδίζοντας τη συμπάθεια του αναγνώστη. Στη συνέχεια όμως, ξεχνώντας την ανθρωπιά του,
επιτίθεται στον άοπλο εχθρό του και μετατρέπεται σε έναν απεχθή φονιά. Αντικρύζοντας το πρόσωπο του πληγωμένου, σιγά σιγά επανέρχεται στην πρότερη κατάστασή του. Αισθάνεται ψυχικά συντετριμμένος, μετανιωμένος ζητά συγχώρεση και προσπαθεί με κάθε τρόπο να επαναφέρει το άνθρωπο που πριν λίγο χτύπησε κατάστηθα με το όπλο του. Ο πόλεμος τον έχει κάνει άγριο και απάνθρωπο, με αποτέλεσμα να αναγκάζεται να σκοτώσει από φόβο μήπως προλάβει και τον σκοτώσει ο άλλος, αφού τυφλωμένος καθώς είναι από τη μανία του πολέμου βλέπει παντού εχθρούς.
 Αυτές οι ψυχικές διακυμάνσεις του νεαρού στρατιώτη, τον ανάγουν σε τραγικό πρόσωπο, αφού τελικά είναι και αυτός θύμα του πολέμου. Κατ’ αυτό τον τρόπο ο συγγραφέας φωτίζει τον παραλογισμό του πολέμου: μια ανθρώπινη επινόηση, που ξεριζώνει κάθε ανθρώπινο στοιχείο από τη συνείδηση του ανθρώπου και τον μετατρέπει από έλλογο δημιουργό ζωής σε αρνητική και καταστροφέα
της ίδιας του της ύπαρξης!
  Οι ψυχικές διακυμάνσεις του νεαρού στρατιώτη: 
1. έρχεται σε επαφή με τη φύση, είναι γαλήνιος και χαρούμενος και δοξάζει το Θεό που είναι ακόμα ζωντανός,
2. τη στιγμή της εμφάνισης του εχθρού γίνεται καχύποπτος, σκληρός και αδίστακτος
πολεμιστής, 3. πυροβολεί τον εχθρό και αισθάνεται αμηχανία, καθώς αρχικά δε συνειδη
τοποιεί τι έχει κάνει, 4. αντικρύζει το βλέμμα και τον πόνο του εχθρού και νιώθει ενοχές,
ταυτίζεται με τον πληγωμένο, νιώθει πανικό κι έτσι τρέπεται σε φυγή, 5. στα μισά της δια
δρομής σταματά, προσπαθεί να ηρεμήσει και να συγκεντρωθεί, αλλά δεν μπορεί λόγω
της έντονης συναισθηματικής φόρτισης στην οποία βρίσκεται, 6. καταλαβαίνοντας τελικά την πράξη του, κατεβαίνει τρέχοντας την πλαγιά ώστε να σώσει το θύμα του, καθώς αισθάνεται ταραχή,
 αγωνία, τύψεις, πόνο για το συνάνθρωπό του και οίκτο για τον εαυτό του
 7. ο πληγωμένος είναι ακόμα ζεστός και ο στρατιώτης νιώθει προσωρινή ανακούφιση αλλά εξακολουθεί να τρέμει από αγωνία,
8. αισθανόμενος ειλικρινή μετάνοια, πόνο και συντριβή, προσπαθεί να σώσει τον συνάνθρωπό του, δείχνοντας έτσι την ευαίσθητη και τρυφερή ψυχή του,
9. ο νεαρός στρατιώτης συνειδητοποιεί τελικά ότι ο πόλεμος ήταν αυτός που τον έκανε απάνθρωπο και τον γέμισε μίσος για το συνάνθρωπό του.

• Ο στρατιώτης που σκοτώνεται: πρόκειται για μια συμπληρωματική παρουσία που εξυπηρετεί την ανέλιξη της ιστορίας. Ο στρατιώτης αυτός δεν διαφέρει σε τίποτα ακριβώς από τον πρώτο. Κουρασμένος και ταλαιπωρημένος καθώς είναι και ο ίδιος, πλησιάζει την πηγή για να ξεδιψάσει και τελικά περνά από τη ζωή στο θάνατο με μια απορία κι ένα παράπονο που δεν πρόλαβε να ευχαριστηθεί τη ζωή. Ο θάνατός του προσωποποιεί το τραγικό βίωμα του πολέμου, που ωθεί τον κεντρικό ήρωα, σε μια ριζική συνειδησιακή μεταμόρφωση. Ταυτόχρονα, δίνει μια ακραία δραματική διάσταση στην έκφραση του αντιπολεμικού μηνύματος που περικλείει το διήγημα.
Αφηγηματική οργάνωση. 
Αφήγηση/ αφηγητής:
 η αφήγηση γίνεται σε γ’ πρόσωπο και περνά μέσα από συνδυασμό του έμμεσου λόγου του αμέτοχου παντογνώστη αφηγητή (διηγητικός τύπος) με την άμεσα έκφραση των δραματικών προσώπων (αναπαραστατικός τύπος).
Η αφήγηση εμπλουτίζεται από περιγραφή, σχόλια και αναπαράσταση.
 Γλώσσα και Ύφος.
 Γλώσσα: η γλώσσα του κειμένου είναι πανανθρώπινη, απλή, λογοτεχνική, άμεση, συναισθηματική. Ύφος:
το ύφος του κειμένου είναι γλαφυρό, με παραστατικότητα και ζωηρές συναισθηματικές αποχρώσεις. Είναι ειλικρινές και δεν βασίζεται στην απλή και ρεαλιστική καταγραφή, αλλά στον προσδιορισμό του εσωτερικού κλίματος. Εκφραστικά μέσα (ενδεικτικά).
 • Μεταφορές:
οι μεταφορές έχουν ισορροπημένη παρουσία στο διήγημα, προσδιορίζοντας την παραδοσιακή λογοτεχνικότητα του: Και πάνω σε όλο... και το ξάφνιασμα,
Ένα σκληρό χέρι... και τον πόναγε, πιάστηκε η καρδιά του, καρφώθηκε μια σκέψη, η καρδιά βουτημένη στην αγωνία, Η ψυχή του είχε πετάξει.
 • Προσωποποίηση:
 εξαιρετικά παραστατική (λογοτεχνικά και νοηματικά) είναι η προσωποποίηση «Ο μεγάλος ήλιος... τα μάτια να ξεχάσει».
 • Αντιθέσεις:
ο νέος στρατιώτης, ένας άλλος στρατιώτης, ο άλλος, ο ξένος. Ο «ξένος» γίνεται πολύ σύντομα «αδερφός» και ο «στρατιώτης» γίνεται ξανά «άνθρωπος».
 • Εικόνες:
 στο κείμενο δεσπόζουν αρκετές εικόνες:
  ο πρώτος στρατιώτης που νιώθει να ξαναγίνεται άνθρωπος και πλημμυρίζει από χαρούμενη συγκίνηση για τη ζωή,
  ο άλλος στρατιώτης που τον τρομάζει ο θάνατος και εκλιπαρεί σιωπηλά για τη ζωή του,  ο θύτης και το θύμα, δίπλα δίπλα, με την τραγική «κάθαρση» να έχει οδηγήσει στην αγάπη και τη συναδέλφωση,  η αγωνία του θανάτου και το ανθρώπινο παράπονο στη ματωμένη όψη του πληγωμένου,
  η φυγή του πρώτου στρατιώτη στο βουνό, η περισυλλογή του και η ξαφνική απόφαση της επιστροφής στην πλαγιά, που υποβάλλουν την αίσθηση της έντονης ψυχολογικής πίεσης,
 η μεταφορά του ετοιμοθάνατου στη γουρνίτσα, με τον τρυφερό σεβασμό και το ευλαβικό δέος που αναλογεί σε ιδιαίτερα αγαπημένα πρόσωπα.
• Νοερές εικόνες:
 το αγκάλιασμα της μάνας και το τρυφερό φίλημα στα μάτια, δείγμα ιερού σεβασμού και υπόσχεση αφοσίωσης,
  ένα ερωτευμένο ζευγάρι που κάνει σχέδια και όνειρα για το μέλλον
 (μια κοπελίτσα... στο χωριό).
 ο στρατιώτης που πλησιάζει το θύμα του, αλλά, είναι «νευρικός» γεμάτος
αβεβαιότητα και ανασφάλεια, καθόλου ήσυχος και ευχαριστημένος με την πράξη του.

• Οι επαναλαμβανόμενες ιδιότητες μάνα- πατέρας- αδελφός- κοπέλα: τονίζουν τη ζωτική αξία των συναισθηματικών δεσμών που βασίζονται στην αγάπη και την αμοιβαιότητα, προβάλλουν
 ένα διαχρονικό σύμβολο της απλής, ειρηνικής, δημιουργικής ζωής.

Η επίκληση των προσώπων κάνει την τραγικότητα του θύματος μεγαλύτερη αφού τον
εμφανίζει να πονά που στερείται τα αγαπημένα πρόσωπα που ο καθένας έχει ανάγκη.
Έτσι, γίνεται δραστικότερη η απωθητική παρουσίαση των ολέθριων συνεπειών του
 πολέμου.





πηγή : https://www.slideshare.net/christostsatsouris/ss-
47204690

◦ Γιατί;
ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Σελ. 170 – 173
Τσατσούρης Χρήστος, Φιλόλογος Γυμνασίου Μαγούλας
xts...

Βιογραφικό Σημείωμα
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΓΚΛΗΣ (1909 - 2006)
Γεννήθηκε στην Κάλυμνο. Εκεί τέλειωσε το Γυμνάσιο και
εργάστηκε αρχικά σ...

Ο Γιάννης Μαγκλής υπήρξε ένας από τους
πολυγραφότερους και πιο δημοφιλείς Έλληνες συγγραφείς
της μεταπολεμικής περιόδου. Τ...


• Οι κολασμένοι της θάλασσας · Διηγήματα. Αθήνα, Ζαχαράκης, 1940.
• Οι βάρβαροι. Αθήνα, 1944.
• Πορεία στο βούρκο. Αθήνα, ...


Το διήγημα προέρχεται από τη συλλογή
διηγημάτων
και αποτυπώνει χαρακτηριστικά το ανθρωπιστικό
πνεύμα της πεζογραφίας του Γ...

Σουρούπωνε και η μάχη που είχε αρχίσει
σύναυγα* κόπασε πια. Λίγη ώρα πριν
έπεφτε ακόμη αραιό λιανοντούφεκο.
Κάποιος θερμόα...


Ο νέος στρατιώτης ακούμπησε απάνω στο
βράχο το ντουφέκι και το κράνος, άνοιξε τα
χέρια πλατιά να ξεμουδιάσει το απανωκόρμι...

«Αχ, τι δροσιά...», είπε. Έσκυψε πάλι,
χούφτιασε το νερό και το 'χυσε στο
πρόσωπο κι απάνω στο κεφάλι.
Δροσίστηκε, καθαρίσ...


Τέλεψε το λόγο, χάιδεψε ακόμα με το χέρι, με το μάτι το δροσερό νεράκι.
Σηκώθηκε να φύγει. Αξάφνου άκουσε πλάι του περπατη...


Ένας άλλος στρατιώτης, οχτρός,
κατέβαινε και τούτος ξέγνοιαστος και
ξαρμάτωτος*, να πιει από τη
γουρνίτσα, να δροσιστεί κα...


Ο άλλος που ερχότανε διψασμένος από την
ολοήμερη κάψα,* κι ένιωθε κιόλας να
λαγαρίζει μέσα του το τρεχούμενο νεράκι
και να...


Μα ο νέος στρατιώτης ξέχασε μονομιάς το Θεό.
Έχασε τον άνθρωπο, πίεσε τη σκαντάλη και η
σφαίρα γλίστρησε από την κάνη και ...


Του νέου στρατιώτη τού φάνηκε σαν να τόνε
ρωτούσε:
«Γιατί το 'κανες το κακό τούτο, αδερφέ μου
άνθρωπε; Γιατί θέλησες να κρ...

Ένα σκληρό χέρι έσφιγγε την καρδιά του νέου στρατιώτη.
Σιδερένιος κύκλος πέρασε γύρω από το κεφάλι του, του το 'σφιγγε και...

Ο νέος στρατιώτης,
που λίγο πριν ύμνησε
την ομορφιά της ζωής,
τώρα προκαλεί την
απέχθεια του
αναγνώστη, αφού
γίνεται σκληρ...


Μεσοστρατίς του βουνού σταμάτησε. Δεν
μπορούσε άλλο. Λαχάνιασε, πιάστηκε η
καρδιά του, κουράστηκαν τα πόδια, λύγισαν
τα γό...


Άπλωσε τα χέρια, τα πέρασε με προσοχή
κάτω από το πληγωμένο κορμί, τ' αγκάλιασε
ολόγυρά του, τον έσυρε απάνω του και τον
κ...

- Αδερφέ μου, του 'λεγε γλυκά, τρυφερά,
αδερφέ μου, συχώρα με· και τα δάκρυα
τρέχαν καυτά.
Η νύχτα κατέβηκε ολούθες και
απ...

Θυμήθηκε τα λόγια που τους μάθαιναν κι έστρεψε πέρα το βλέμμα ανταριασμένο και άγριο μες
στο σκοτάδι. Ύστερα τόνε συνεπήρε...


Μετανιώνει και προσπαθεί γεμάτος συντριβή να εξιλεωθεί, ζητώντας συγχώρεση από το θύμα του και τονίζοντας
ότι δεν το ήθελε...

Ο αφηγητής
• Ανώνυμος, δε συμμετέχει στη δράση.
• Πρόκειται για εξωτερικό αφηγητή, που σαν παντογνώστης,
μεταφέρει τα γεγο...

Στο διήγημα δεν υπάρχουν ονόματα ανθρώπων , χώρων, τόπων ούτε
κάποια συγκεκριμένη χρονολογία ώστε να μπορούμε να εντοπίσου...



ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟ ΕΙΔΟΣ: ΔΙΗΓΗΜΑ
το διήγημα είναι
πεζό λογοτεχνικό
αφηγηματικό έργο
με μικρή (σχετικά
με το μυθιστόρημα)
έκταση
...


Χαρακτηριστικά του διηγήματος
• Η ιστορία περιστρέφεται γύρω από ένα κύριο γεγονός, σημαντικό για τη ζωή του πρωταγωνιστή
...


Στην αρχαία ελληνική τραγωδία τραγικό είναι το πρόσωπο που κάνει κάποιες ενέργειες, αγνοώντας
ότι αυτές θα οδηγήσουν το ίδ...


Το χαρακτηριστικό γνώρισμα του
διηγήματος είναι οι συνεχείς ανατροπές.
Ο νέος στρατιώτης
τη μια στιγμή
προκαλεί τη
συμπάθε...


Από ποιες ψυχολογικές διακυμάνσεις περνά ο
στρατιώτης από την αρχή μέχρι το τέλος του
διηγήματος;


1. επαφή με τη
φύση:
ήρεμος, χαρούμενος, αποβάλλει τη στρατιωτική ιδιότητα (εξανθρωπισμός του στρατιώτη)
2. εμφάνιση
εχθρο...


Στόχος του συγγραφέα:
• να στείλει ένα αντιπολεμικό μήνυμα
• μια διαμαρτυρία απέναντι στον παραλογισμό του πολέμου και στη...

◦ Γιατί;
Απορία, διαμαρτυρία, οδύνη, συντριβή για τη
σπατάλη ζωής. Καταγγελτικό κείμενο. Ο τίτλος
εκφράζει την απορία κάθε...


Δύο χρόνια νωρίτερα από το Μαγκλή, το 1954, ο Αντώνης Σαμαράκης
δημοσίευσε τη συλλογή διηγημάτων Ζητείται ελπίς. Ένα από α...


Η διαταγή ήτανε ξεκάθαρη: Απαγορεύεται το μπάνιο στο ποτάμι, ακόμα και να πλησιάζει κανένας σε απόσταση
λιγότερο από διακό...


Τότε βγήκε η διαταγή της Μεραρχίας.
Ήτανε ωστόσο μεγάλος πειρασμός το ποτάμι. Τ' ακούγανε που κυλούσε τα νερά του και το
λ...


Φτάνοντας στην όχθη, στάθηκε και το κοίταζε. Το ποτάμι! Ώστε υπήρχε λοιπόν αυτό το ποτάμι; Ώρες
ώρες, συλλογιζότανε μήπως ...

Φτάνοντας στην όχθη, στάθηκε και το κοίταζε. Το ποτάμι! Ώστε υπήρχε λοιπόν αυτό το ποτάμι; Ώρες
ώρες, συλλογιζότανε μήπως ...

Μπροστά του, πήγαινε τώρα ένα κλαδί που το έσερνε το ρεύμα. Βάλθηκε να το φτάσει μ' ένα
μονάχα μακροβούτι. Και το κατάφερε...


Σήκωσε το τουφέκι του αυτός, σημάδεψε. Του ήτανε πάρα πολύ εύκολο να του φυτέψει μια σφαίρα στο
κεφάλι. Ο Άλλος ήτανε σπου...



Ερμηνεία:
Σταμάτης Μεσημέρης, Πέπη, Νικόλας,
Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Χρήστος
Θηβαίος, Βασίλης Καζούλλης, Μίλτος
Πασχαλίδ...


Το φεγγάρι αφουγκράζεται,
ο πόλεμος δε μένει μες στης Τροίας τα κάστρα,
μια τεράστια κλεψύδρα μας φυλακίζει.
Μετράμε τις ώ...

Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου ερμηνεύει
τον "Στρατιώτη" του Μάνου Λοΐζου.
Στίχοι: Κωστούλα Μητροπούλου.
Από το δίσκο "Τα τραγ...


ΔΕΣ ΚΑΙ https://www.slideshare.net/martsoyk/ss-41449419


ΓΙΑΤΙ; 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΓΚΛΗΣ 
Ορέστης Κανέλλης,Παρουσία 
Ομαδική Εργασία του τμηματος Β’2 του 1ου 
Γυμνασίου Κοζάνης, ΕΠΙΒΛΕΨΗ:...ΠΗΓΗ

ΠΗΓΗ https://www.slideshare.net/alexgger/ss-11039910


Γ.ΜΑΓΚΛΗΣ, ΓΙΑΤΙ , ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Γ.ΜΑΓΚΛΗΣ, ΓΙΑΤΙ , ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Γ.ΜΑΓΚΛΗΣ, ΓΙΑΤΙ , ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Γ.ΜΑΓΚΛΗΣ, ΓΙΑΤΙ , ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ


ΔΕΣ ΚΑΙ https://www.slideshare.net/chavalesnick/ss-46847925

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ
ΠΡΑΞΗ
ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
1. Ταυτότητα ...