Παρασκευή 12 Απριλίου 2019

2. ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝIΑΣ ΕΠΕΚΤΕIΝΕΤΑI,ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ,



Φίλιππος Β’. Χρυσό μετάλλιο ρωμαϊκής εποχής
(Παρίσι, Εθνική Βιβλιοθήκη).

Η Ολυμπιάδα, μητέρα του Αλέ
ξανδρου.
Χρυσό μετάλλιο ρωμαϊκής 

εποχής
(Θεσσαλονίκη, Αρχαιολογι

κό 
Μουσείο).
Η άνοδος του Φιλίππου









Λάρνακα με το άστρο, σύμβολο της μακεδονικής δυναστείας βρέθηκε στο μεγάλο τάφο της Βεργίνας (Βεργίνα, Αρχαιολογικό Μουσείο).
Ο Φίλιππος, αρχικά ως επίτροπος του ανιψιού του και αργότερα ως βασι
λιάς, έθεσε ως σκοπό του την αναδιοργάνωση του στρατού, προκειμένου
να ισχυροποιηθεί στο εσωτερικό και να αντιμετωπίσει τις επιδρομές των
βόρειων γειτόνων του. Πρόθεσή του ήταν να καταστήσει τη Μακεδονία με
γάλη δύναμη. Για το σκοπό αυτό επιστράτευσε αγρότες και ποιμένες της
 Μακεδονίας, τους οποίους εφοδίασε με μικρότερη ασπίδα και ένα μακρύ
δόρυ, τη σάρισσα. Κάθε παραταγμένη μακεδονική φάλαγγα έδινε την εντύ
πωση κινούμενου φρουρίου.
Οι πεδιάδες εξάλ
λου της Μακεδο
νί
ας διευκόλυναν
τη
 συντήρηση αλ
λά
και την εξάσκη
ση
 του ιππικού. Ο
μα
κεδονικός στρα
τός, ενισχυμένος
με πολιορκητικές
 μηχανές και ελα
φρά οπλισμένους
στρατιώτες, εξε
λί
χθηκε σε πανί
σχυ
ρη δύναμη. Ο
Φί
λιππος εφάρ
μο
σε
 τη λοξή φάλαγγα
 με μεγάλη επιτυχί
α, την οποία συ
μπλήρωσε με την υποχωρητική κίνηση. Με τον ελιγμό αυτό έστρεφε το
 εν
διαφέρον του εχθρού σε όποιο σημείο επιθυμούσε και στη συνέχεια διε
νερ
γούσε κυκλωτική κίνηση.
Ο Φίλιππος πέτυχε να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις επιδρομές των Ιλ
λυρι
ών και των Παιόνων και να αναπτύξει καλές σχέσεις με τη Θράκη, εξα
σφαλίζοντας σχετική ειρήνη στα σύνορά του.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΦΙΛΙΠ

ΠΟ

Να θυμάσαι ότι όλοι τιμούν και θαυμάζουν κυρίως τους ανθρώπους που έχουν την ικανότητα να εί
ναι συγχρόνως και πολιτικοί και στρατηγοί. Όταν λοιπόν βλέπεις σε μια πόλη να αυξάνονται εκεί
νοι που δείχνουν τα προτερήματα τούτα, φαντάσου τους επαίνους που εσύ θα λάβεις, όταν προσφέ
ρεις σε όλους τους Έλληνες τις ευεργεσίες σου ως πολιτικός και υποτάξεις τους βάρβαρους χάρη
στα στρατηγικά σου προσόντα. Εγώ πιστεύω ότι αυτά θα έχουν καλό τέλος. Γιατί κανένας δεν θα
 κατορθώσει ποτέ περισσότερα από σένα, ούτε θα γίνει ποτέ στους Έλληνες τόσο μεγάλη ευεργεσί
α όσο είναι το να απαλλαγούμε από τόσους πολέμους και να επέλθει ανάμεσά μας ομόνοια, ούτε
 φαίνεται πιθανό να ξαναποκτήσουν οι βάρβαροι τόσο μεγάλη δύναμη, όταν καταλύσεις αυτή που
 έχουν σήμερα.
Ισοκράτης, Φίλιππος
140-141 (μετ. Σ. Παπαϊωάννου)

Ο ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΦΙΛΙΠ

ΠΟ

Yπάρχει ακριβώς αυτός ο φόβος, μήπως ο άνθρωπος αυτός, που είναι πανούργος και φοβερός στην
 εκμετάλλευση των περιστάσεων, άλλοτε υποχωρώντας, όταν τύχει, άλλοτε απειλώντας (και δικαιο
λογημένα θα φαινόταν πιστευτός), άλλοτε συκοφαντώντας εμάς και την απουσία τη δική μας, ανα
τρέψει και παρασύρει κάτι από την όλη κατάσταση.
Δημοσθένης, Α’ Ολυνθιακός, 3 (μετ. Α. Σακελλαρίου)
Επέμβαση του Φιλίππου στη νότια Ελλάδα









 Χάρτης της Μακεδονίας κατά το έτος του θανάτου του Φιλίππου (336 π.Χ.)
Οι ελληνικές πό
λεις του νότου, ε
ξάλλου, είχαν ήδη
 αρχίσει να παρακ
μάζουν. Οι συνε
χείς και πολυετείς
συγκρούσεις εί
χαν
 προξενήσει μεγά
λες καταστροφές
και οι άνθρωποι υ
πέφεραν. Δεν εί
χαν πάψει όμως
να ακούγονται
φω
νές για ειρήνευ
ση
 και ένωση των
Ελλήνων. Ο ρη
το
ρο
διδάσκα
λος Ισοκράτ
ης
απευθύνε
ται
στον
 Φίλιππο και τον
 προτρέπει, αφού
ενώσει τους Έλ
λη
νες, να στραφεί εναντίον των Περσών. Στην Αθήνα υπάρχουν πολιτικοί
 που υποστηρίζουν τον Φίλιππο και άλλοι που τον αντιμάχονται.
Η μάχη στη ΧαιρώνειαΟ Φίλιππος αναζητούσε συνεχώς λόγους για να επεμβαίνει στα θέματα της
 νότιας Ελλάδας, ιδιαίτερα μετά την κυριαρχία του στα παράλια της Μακε
δονίας. Μια τέτοια ευκαιρία του έδωσε το αμφικτιονικό συνέδριο, όταν
αυ
τό κήρυξε πόλεμο εναντίον των Αμφισσέων, για θέματα που σχετίζονταν
με το μαντείο των Δελφών, και τον όρισε αρχιστράτηγο. Όταν οι Αθηναίοι
 έμαθαν ότι ο Φίλιππος είχε περάσει τις Θερμοπύλες και είχε στρατοπεδεύ
σει στην Ελάτεια, ένιωσαν έκπληξη και ταραχή. Αποφάσισαν τότε να δρά
σουν αποφασιστικά. Ενωμένος στρατός των Αθηναίων και των Θηβαίων
παρατάχθηκε στην πεδιάδα της Χαιρώνειας (338 π.Χ.) απέναντι από τον
στρατό των Μακεδόνων. Στη σύγκρουση που ακολούθησε υπερίσχυσαν
οι
 Μακεδόνες. Ο Φίλιππος εφάρμοσε με επιδεξιότητα τη λοξή φάλαγγα και
πέτυχε να διασπάσει την παράταξη των Αθηναίων. Στη μάχη διακρίθηκε
 και ο γιος του Αλέξανδρος, μόλις 18 ετών. Η μάχη αυτή σήμανε την κυρι
αρχία των Μακεδόνων και το μαρασμό των πόλεων του ελληνικού νότου.
Το συνέδριο στην ΚόρινθοΤο 337 π.Χ. έγινε συνέδριο στην Κόρινθο, όπου αποφασίστηκε από όλους
τους Έλληνες με εξαίρεση τους Σπαρτιάτες η εκστρατεία εναντίον των
Περ
σών υπό την αρχηγία του Φιλίππου. Η εκστρατεία όμως αυτή ματαιώθη
κε,
γιατί τον επόμενο χρόνο ο Φίλιππος δολοφονήθηκε.

Ερωτήσεις-Δραστηριότητες
1. Ο Φίλιππος ανέθεσε στον Αριστοτέλη τη διαπαιδαγώγηση του γιου του 
Αλέ
ξανδρου. Να κρίνετε την ενέργεια αυτή.
2. 405 π.Χ., 371 π.Χ. και 338 π.Χ.: Ποια γεγονότα έλαβαν χώρα κατά τα έ
τη 
αυτά και πώς επηρέασαν την πολιτική ζωή των Ελλήνων;
3. «Λέγω ὑμῖν ἤ τοῖς ὅπλοις κρατεῖν ἤ τοῖς κρατοῦσι (με τους ισχυρούς) 
φί
λους εἶναι» (Πλούταρχος Φωκίων, 21): Αξιολογήστε τις συμβουλές που έ
δι
νε ο στρατηγός Φωκίων στους Αθηναίους για τη στάση που έπρεπε να τη
ρή
σουν απέναντι στον Φίλιππο και να δικαιολογήσετε τον χαρακτηρισμό «συ
νε
τός» που αποδιδόταν σ’ αυτόν.


" ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΠΕΚΤΕΙΝΕΤΑΙ " - (ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)




Ο Φίλιππος : έχει ως πρόθεση να αναδιοργανώσει το στρατό, για να ισχυ
ροποιηθεί εσωτερικά και να αντιμετωπίσει τους εχθρούς από βορ
ρά, ώστε να κάνει τη Μακεδονία μεγάλη δύναμη.

Πώς το πετυχαίνει ;

1.    Ο Φίλιππος εφοδιάζει τους στρατιώτες του με μικρότερη ασπίδα 
και ένα μακρύ δόρυ, τησάρισσα. Επίσης χρησιμοποίησε και πολιορκητικές 
μηχανές.

2.    Εφάρμοσε τη λοξή φάλαγγα, ένα σχέδιο μάχης, που έδινε τη δυνα
τότητα περικύκλωσης του εχθρού.

Έτσι : πέτυχε να αντιμετωπίσει με επιτυχί
α τις επιδρομές των Ιλλυριών και Παιόνων και   να αναπτύξει καλές 
σχέ
σεις με τη Θράκη, εξασφαλίζοντας σχετική ειρήνη στα σύνορά του.

3.    Εκμεταλλεύεται την εξασθένηση των πόλεων της νότιας Ελλά
δας και αρχίζει να επεμβαίνει στις υποθέσεις τους.


Υποστηρικτές – Αντίπαλοι Φιλίππου :

Ισοκράτης : προτρέπει το Φίλιππο να ενώσει τους Έλληνες ενα
ντίον των Περσών (Πανελλήνια ιδέα)
Δημοσθένης : επιδιώκει να ενώσει τους Έλληνες ενάντια στο Φίλιππο.

Επέμβαση στη νότια Ελλάδα


Με αφορμή μια διαμάχη για θέματα του Μαντείου των Δελφών ο Φίλιππος κατευθύνεται νότια. Οι Αθηναίοι όταν το πληροφορούνται  νιώθουν φόβο και αποφασίζουν μαζί με τους Θηβαίους να πολεμήσουν το Φίλιππο. Η μάχη δόθηκε στη Χαιρώνεια το 338 π. Χ.  και νίκησαν οι Μακεδόνες. Πολέμησε μάλιστα σ’ αυτή και ο Μ. Αλέξανδρος, που ήταν τότε μόλις 18 χρονών.

→ Η μάχη αυτή σήμανε την κυριαρχία των Μακεδόνων και το μαρασμό των πόλεων του ελληνικού νό
του.

Το συνέδριο στην Κόρινθο

Την επόμενη χρονιά σε συνέδριο στην Κόρινθο αποφασίστηκε  από ό
λους 
τους Έλληνες, εκτός τους Σπαρτιάτες, η εκστρατεία των Ελλήνων ενα
ντίον των Περσών με αρχηγό το Φίλιππο.

Όμως τον επόμενο χρόνο ο Φίλιππος δολοφονήθηκε.



ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ


                                                        Το λιοντάρι της Χαιρώνειας
                          


Ο ελληνικός πολιτισμός της Μακεδονίας

                          

Δείτε το
 2ο 3ο, 4ο5ο  μέρος του ντοκιμαντέρ


ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ : Άπόσπασμα ἀπό τό ἐπει
σό
διο:
 ΒΕΡΓΙΝΑ,
ΟΙ ΒΑΣΙΛΙΚΟΙ ΤΑΦΟΙ,τῆς ἐκπομπῆς Ἀρχαιολογικές Ξε
ναγή
σεις,
παραγω
γῆς ΕΡΤ-2 (1987).



ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΠΕΚΤΕΙΝΕ

ΤΑΙ



Το κράτος της Μακεδονίας επεκτείνεται
1.  Τα σχέδια του Φιλίππου:
Σκοπός του = η αναδιοργάνωση του στρατού, έτσι ώστε να:
  •  Να σταθεροποιηθεί στο εσωτερικό. 
  •  Να αντιμετωπίσει τις επιδρομές των εχθρικών γειτόνων. 
  •  Να καταστήσει τη Μακεδονία μεγάλη δύναμη. 
 Ο Φίλιππος εξασφάλισε σχετική ειρήνη στα σύνορά του.
 2. Πολεμική τακτική Μακεδόνων:
Μακεδονική φάλαγγα : μικρή ασπίδα + μακρύ δόρυ (= σάρισα).
Στρατός εφοδιασμένος με πολιορκητικές μηχανές.
Εφαρμογή λοξής φάλαγγας + τον ελιγμό της υποχωρητικής κίνησης.

3. Ο Φίλιππος επεμβαίνει στη νότια Ελλάδα:

  •  Οι ελληνικές πόλεις του νότου αρχίζουν να παρακμάζουν 
  •  Ο Ισοκράτης προτρέπει τον Φίλιππο να ενώσει τους Έλληνες και να επιτεθεί στους Πέρσες. 
  •  Αφορμή επέμβασης: το αμφικτιονικό συνέδριο κηρύσσει το Φίλιππο αρχιστράτηγο στον πόλεμο εναντίον των Αμφισσέων. 

Μάχη της Χαιρώνειας: 338 π.Χ.
Αθηναίοι και Θηβαίοι εναντίον Φιλίππου (νίκη Μακεδόνων)
Συνέδριο Κορίνθου το 337 π.Χ.: απόφαση από όλους τους Έλληνες (με εξαίρεση
τους Σπαρτιάτες) να γίνει εκστρατεία εναντίον των Περσών με αρχηγό το Φίλιππο.
336 π.Χ.: δολοφονία Φιλίππου.