Γεώργιος Δροσίνης ,Θαλασσινά τραγούδια :ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ,ΑΝΑΛΥΣΗ ,ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ -ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΡΑΦΗ

Θαλασσινά τραγούδια

Γεώργιος Δροσίνης   ΠΗΓΗ:http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A107/391/2581,21813/ Το ποίημα που ακολουθεί προέρχεται από τη συλλογή Ειδύλλια η οποία εκδόθηκε το 1884 και άσκησε σημαντική  επίδραση στην ποίηση της εποχής με τις νέες εικόνες που έφερνε από την ελληνική φύση, από τον αγροτικό και  το νησιωτικό χώρο. Στις εικόνες του συγκεκριμένου ποιήματος κυριαρχεί η ειδυλλιακή διάσταση και η αρμονική  συνύπαρξη όλων των μερών του θαλασσινού τοπίου.

Γλυκά φυσά ο μπάτης, η θάλασσα δροσίζεται, στα γαλανά νερά της ο ήλιος καθρεφτίζεται· και λες πως παίζουν μ’ έρωτα πετώντας δίχως έννοια ψαράκια χρυσοφτέρωτα σε κύματ’ ασημένια. Στου καραβιού το πλάι ένα τρελό δελφίνι γοργόφτερο πετάει και πίσω μάς αφήνει. και σαν να καμαρώνεται της θάλασσας το άτι με τους αφρούς του ζώνεται και μας γυρνά την πλάτη. Χιονοπλασμένοι γλάροι, πόχουν φτερούγια ατίμητα και για κανένα ψάρι τα μάτια τους ακοίμητα, στα ξάρτια τριγυρίζοντας ακούραστοι πετούνε ή με χαρά σφυρίζοντας στο πέλαγος βουτούνε. Και γύρω καραβάκια στη θάλασσ’ αρμενίζουν σαν άσπρα προβατάκια που βόσκοντας γυρίζουν με χαρωπά πηδήματα στους κάμπους όλη μέρα, κι έχουν βοσκή τα κύματα, βοσκό τους τον αέρα.

    

Λ.Πολίτη,

 Ποιητική Ανθολογία, τόμ. 6,
 Δωδώνη

---

*μπάτης: ελαφρό θαλασσινό αεράκι, αύρα *άτι: άλογο *ζώνεται: τυλίγεται *πόχουν: που έχουν *ατίμητα: ανεκτίμητα *ξάρτια: τα σκοινιά των πλοίων που στηρίζουν τα πανιά

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής  

Ερωτήσεις

1 Σε κάθε στροφή κυριαρχεί μια μορφή του θαλασσινού κόσμου. Bρείτε ποια είναι αυτή σε κά θε περίπτωση και περιγράψτε τη συμπεριφορά της. 2 Στην τελευταία στροφή συμπλέκονται δύο διαφορετικοί κόσμοι. Eντοπίστε τους και περιγ ράψτε τον τρόπο με τον οποίο ο ποιητής συσχετίζει αυτούς τους δύο κόσμους. 3 Τα εκφραστικά μέσα που κυριαρχούν στο ποίημα είναι τα επίθετα, τα υποκοριστικά, οι μεταφο ρές. Βρείτε μερικά από αυτά. Συζητήστε επίσης τη στιχουργική και την ομοιοκαταληξία του. Διαθεματικές εργασίες 1 Αναζητήστε στην αρχαία ελληνική μυθολογία μύθους που να αναφέρονται στα δελφίνια και στη σχέση τους με τους ανθρώπους. Ζητήστε και από τον καθηγητή της Βιολογίας να σας μιλή σει για τα γνωρίσματα και τη συμπεριφορά των δελφινιών. 2 Ζωγραφίστε μια εικόνα από αυτές που περιγράφονται στο ποίημα. Μπορείτε στη συνέχεια να  φτιάξετε με τις εικόνες σας έναν πίνακα-κολάζ και να στολίσετε την τάξη σας.

Νικόλαος Λύτρας, Βάρκα με πανί

 Η ΑΦΟΡΜΗΣΗ
ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

1.Το Φιλντισένιο Καραβάκι του Μάνου Χατζιδάκι

https://www.youtube.com/watch?v=CnZ_couCyys&list=PL1lVwTQuVX6IMrwi2bJ26DZXGXIOS4uVS&index=1

Στίχοι: Νίκος Γκάτσος , Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις ,Γρηγόρης Μπιθικώτσης:Εμηνευτής

Ο δίσκος, όπου ανήκει το τραγούδι, κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 1970 με τον χαρακτηριστικό τίτλο Επιστροφή. Ο Μάνος Χατζιδάκις τότε βρισκόταν στη Νέα Υόρκη,


2.
https://www.youtube.com/watch?v=jYxRYptayk0

Διονύσης Σαββόπουλος - Θαλασσογραφία - Official Audio Release

Ελένη Τσαλιγοπούλου Θαλασσογραφία

https://www.youtube.com/watch?v=Sjp3myzsTy4

 Eleni Tsaligopoulou - Thalassografia - Official Video Clip

https://www.youtube.com/watch?v=_QdUwWBgWBg

Στίχοι: Διονύσης Σαββόπουλος Μουσική: Διονύσης Σαββόπουλος Πρώτη εκτέλεση: Διονύσης Σαββόπουλος

Μια θάλασσα μικρή - Γ.Κότσιρας

https://www.youtube.com/watch?v=u7nCzQBTkNE&list=RDu7nCzQBTkNE&start_radio=1&t=68
Κυκλαδίτικο -ΜΗΤΣΙΑΣ

Μουσική :Μ. Χατζιδάκις

Στίχοι: Νίκος Γκάτσος

Σεβάχ Ο Θαλασσινός - Μάνος Λοΐζος & Χορωδία

https://www.youtube.com/watch?v=47TBTG9sGSI

Δίσκος: Θαλασσογραφίες

Μουσική: Μάνος Λοΐζος

Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος

https://www.youtube.com/watch?v=prsA9oHl5SQ&list=RDu7nCzQBTkNE&index=13 

Το θαλασσινό τριφύλλι - Official Audio Release

Μουσική: Λίνος Κόκοτος Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης

Ρένα Κουμιώτη :ερμηνεία

Γεώργιος Δροσίνης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Γεώργιος Δροσίνης (9 Δεκεμβρίου 1859 - 3 Ιανουαρίου 1951) ήταν Έλληνας ποιητής, πεζογράφος και δημοσιογράφος. Ήταν ένας από τους πρωτοπόρους της Νέας Αθηναϊκής Σχολής στην ποίηση και της ηθογραφίας στην πεζογραφία. Η πρώτη ποιητική του συλλογή Ιστοί Αράχνης σηματοδότησε την εμφάνιση της Νέας Αθηναϊκής Σχολής ενώ το διήγημά του Χρυσούλα κέρδισε το πρώτο βραβείο στον πρώτο διαγωνισμό διηγήματος του περιοδικού «Η Εστία» το 1883.

Γεώργιος Δροσίνης 
1859 – 1951

ΠΗΓΗ :https://www.sansimera.gr/biographies/29

Ο ποιητής, πεζογράφος και δημοσιογράφος Γεώργιος Δροσίνης γεννήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 1859, σ' ένα αρχοντικό της Πλάκας. Καταγόταν από οικογένεια αγωνιστών του Μεσολογγίου. Χάρη στη φιλομάθειά του, αλλά και στις οικονομικές δυνατότητες που είχαν οι γονείς του, σπούδασε νομικά και φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήναςκαι στη συνέχεια Ιστορίας της Τέχνης στη Λειψία, στη Δρέσδη και στο ΒερολίνΑπό το 1889 ως το 1897 υπήρξε διευθυντής του περιοδικού Εστία, που ο ίδιος μετέτρεψε σε εφημερίδα το 1894. Την ίδια περίοδο ίδρυσε και διηύθυνε τα περιοδικά Εθνική Αγωγή και Μελέτη, καθώς και το ετήσιο Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος. Το 1899 μαζί με τον Δημήτριο Βικέλα ίδρυσαν το Σύλλογο προς διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων, που εξέδωσε λογοτεχνικά έργα, λαογραφικές και άλλες μελέτες. Το 1901 ίδρυσε τις σχολικές βιβλιοθήκες και το 1908 το εκπαιδευτικό μουσείο. Συνέβαλε, επίσης, στην ανέγερση του Οίκου Τυφλών, της Σεβαστοπούλειας Επαγγελματικής Σχολής και της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρίας.

Από το 1914 ως το 1923 διετέλεσε τμηματάρχης Δημοτικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη σύνταξη του Ιστορικού Λεξικού της Ελληνικής Γλώσσας και στην εφαρμογή του εκπαιδευτικού προγράμματος του Ελευθέριου Βενιζέλου. Το 1924, υπό τη διεύθυνσή του, οργανώθηκε το Μουσείο Κοσμητικών Τεχνών. Έγινε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από την ίδρυσή της το 1926, διατέλεσε ο πρώτος Γραμματέας των Δημοσιευμάτων του Ιδρύματος (1926-1928) και τιμήθηκε με το Αριστείο των  Γραμμάτων και Τεχνών.   

Κωστής Παλαμάς και Γεώργιος Δροσίνης

πηγή :http://www.thegreektraveller.com/gouves-drosinis-tower/

          Μέσα στο χωριό Γούβες ανάμεσα στα παλιά σπιτάκια υψώνεται ο καλύτερα διατηρημένος πύργος στην Βόρεια Εύβοια και ένα από τα πιο ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικώς μνημεία του νησιού. Είναι ένα τούρκικο πυργόσπιτο διώροφο, με δύο κυλινδρικές πυργοειδείς προεκτάσεις, που δημιουργούν ένα μοναδικής αισθητικής σύνολο.

Τον πύργο έχτισε την δεκαετία του 1810 ο Ιμπραήμ Αγάς των Γουβών. Αρχιμάστορας ήταν ο σκλάβος Αχμέτ, ο οποίος μετά το πέρας της ανέγερσης, όπως λένε οι θρύλοι, αφέθηκε ελεύθερος. Ο Ιμπραήμ όμως γενικά είχε φήμη αιμοσταγούς δυνάστη και πολλοί θρύλοι του χωριού μιλούν για ανεξίτηλα αιματοβαμμένα σημάδια στους τοίχους του πύργου, ίχνη από κάποια τραγικά θύματά του, για στοιχειά και άλλα τέτοια τρομαχτικά.

Μετά την απελευθέρωση ο πύργος απέκτησε μια πιο ειρηνική και λυρική ιστορία αφού συνδέθηκε με τον μεγάλο έλληνα λογοτέχνη και ποιητή Γεώργιο Δροσίνη, καθώς ο παππούς του Κωνσταντίνος Πετροκόκκινος αγόρασε τον πύργο των Γουβών το 1833 και ο ποιητής έζησε τα νεανικά του χρόνια εδώ.

Ο Δροσίνης πέρασε στις Γούβες πολλά καλοκαίρια της ζωής του και έγραψε εδώ μερικά από τα καλύτερά του ποιήματα. Εδώ εμπνεύστηκε τα νεανικά του βιβλία: «Το βοτάνι της αγάπης», «Διηγήματα των αγρών και των πόλεων», «Αγροτικές επιστολές», «Λαογραφικά επαρχίας Ιστιαίας». Συνδέθηκε επίσης με αισθηματικό δεσμό με την Ευμορφία Κόλλια. Αργότερα έμαθε ότι την πάντρεψαν στα ξένα με το ζόρι με τον πλούσιο ξυλέμπορο Αργύριο Βασιλάκο από τις Γούβες κι εκείνη πέθανε από μαρασμό…      

Στο χώρο της λογοτεχνίας πρωτοεμφανίστηκε το 1879 με ποιήματά του στα περιοδικά Ραμπαγάς και Μη Χάνεσαι. Ένα χρόνο αργότερα κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή υπό τον τίτλο Ιστοί Αράχνης, η σταδιοδρομία του, όμως, ως νέου ποιητή άρχισε το 1884 με τη συλλογή Ειδύλλια.

Ποιητής της νέας αθηναϊκής σχολής -όπως και ο Κωστής Παλαμάς, με τον οποίο υπήρξε στενός φίλος- χρησιμοποίησε τη δημοτική γλώσσα από τις πρώτες του δημιουργίες και άντλησε στοιχεία από τα δημοτικά τραγούδια και τη λαϊκή παράδοση. Ως πεζογράφος, χρησιμοποίησε αρχικά την καθαρεύουσα, για να στραφεί κι εκεί αργότερα στη δημοτική, με το διήγημά του Το βοτάνι της αγάπης (1901).

Πέθανε στις 3 Ιανουαρίου 1951, στην Κηφισιά.

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

• 
  
• 
  
• Άνθη του Γκρεμνού
• Νύχτα Χριστουγεννιάτικη
• Πρωτοβρόχια
• Το Μοιρολόι της Όμορφης
• Το σπίτι σου
• Τραγουδάκι της Αγάπης
• Χώμα Ελληνικό

• 
  
• 
  
• Η Μυγδαλιά
• Ετίναξε την ανθισμένη αμυγδαλιά
  με τα χεράκια της
  και γέμισ’ από τα’ άνθη η πλάτη, η αγκαλιά
  και τα μαλλάκια της.
  Και γέμισ’ από τα’ άνθη...

  Αχ, χιονισμένη σαν την είδα την τρελή
  γλυκά τη φίλησα
  της τίναξα όλα τ' άνθη από την κεφαλή
  κι έτσι της μίλησα:
  Της τίναξα όλα τ' άνθη...

  -Τρελή, να φέρης στα μαλλιά σου τη χιονιά
  τι τόσο βιάζεσαι;
  Μόνη της θάρθη η άγρια βαρυχειμωνιά,
  δεν το στοχάζεσαι;
  Μόνη της θάρθη...

  Του κάκου τότε θα θυμάσαι τα παληά
  τα παιγνιδάκια σου
  θάσαι γρηά με κάτασπρα μαλλιά
  και τα γυαλάκια σου.
  θάσαι γρηά...

Η γυναίκα για την οποία ο Δροσίνης έγραψε την «Ανθισμένη Αμυγδαλιά» ήταν η 16χρονη εξαδέλφη του. Το ποίημα τραγουδήθηκε από τους φαντάρους που ονειρεύονταν τις «χαρές» της ειρήνης..

Ετίναξε την ανθισμένη αμυγδαλιά με τα χεράκια της κι εγέμισ’ από άνθη η πλάτη η αγκαλιά και τα μαλλάκια της. Κι εγέμισ’ από άνθη… Αχ, σαν την είδα χιονισμένη την τρελή γλυκά τη φίλησα της τίναξα όλα τ’ άνθη από την κεφαλή κι έτσι της μίλησα: Της τίναξα όλα τ’ άνθη… Τρελή, σαν θες να φέρεις στα μαλλιά σου τη χιονιά τι τόσο βιάζεσαι; Μονάχη της θε να `ρθει η βαρυχειμωνιά, δεν το στοχάζεσαι; Μονάχη της θε να `ρθει… Του κάκου τότε θα θυμάσαι τα παλιά τα παιχνιδάκια σου σκυφτή γριούλα με τα κάτασπρα μαλλιά και τα γυαλάκια σου. Σκυφτή γριούλα…...

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/i-gynaika-gia-tin-opoia-o-drosinis-egrapse-tin-anthismeni-amygdalia-itan-i-16xroni-eksadelfi-tou-to-poiima-tragoudithike-apo-tous-fantarous-pou-oneirevontan-tis-xares-tis-eirinis/

https://www.youtube.com/watch?v=ooJiSkrZkII

"Αμαρυλλίς" - Μουσείο Δροσίνη

Νέα Αθηναϊκή Σχολή

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Πήδηση στην πλοήγησηΠήδηση στην αναζήτηση

Γ. Ροϊλός, Οι ποιητές (π. 1919). Λάδι σε μουσαμά, 130 εκ. x 170 εκ. Φιλολογικός Σύλλογος «Παρνασσός». Μεγάλοι ποιητές της γενιάς του 1880. Στα δεξιά της σύνθεσης απεικονίζεται ο Α. Προβελέγγιος να διαβάζει κάποιο ποίημά του, ενώ από τα αριστερά προς τα δεξιά διακρίνονται οι Γεώργιος Στρατήγης, Γεώργιος Δροσίνης, Ιωάννης Πολέμης, Κωστής Παλαμάς, Γεώργιος Σουρής και Αριστομένης Προβελέγγιος.

Με τον όρο Νέα Αθηναϊκή Σχολή αναφέρεται το σύνολο των ποιητών που εμφανίστηκαν στη νεοελληνική λογοτεχνία μετά το 1880, με προεξάρχουσα μορφή τον Κωστή Παλαμά. Ο όρος χρησιμοποιείται σε αντιδιαστολή προς την Α΄ Αθηναϊκή Σχολή. Αντ' αυτού συχνά χρησιμοποιείται και ο όρος Γενιά του 1880, επειδή τα πρώτα ανανεωτικά έργα εμφανίστηκαν το 1880. Οι ποιητές της γενιάς αυτής, ήταν νέοι ποιητές που αντιδρούσαν στις υπερβολές του αθηναϊκού ρομαντισμού και ενδιαφέρονταν για την καθιέρωση της δημοτικής στον ποιητικό λόγο.

Πήδηση στην πλοήγησηΠήδηση στην αναζήτηση

Με τον όρο Α΄ Αθηναϊκή Σχολή εννοούμε το σύνολο των ποιητών της χρονικής περιόδου 1830-1880 που έδρασαν στην Αθήνα. Η ποιητική παραγωγή του τότε νεοσύστατου ελληνικού κράτους αναπτύχθηκε σε δύο κέντρα με διαφορετικά χαρακτηριστικά, την Αθήνα και τα Επτάνησα. Στην Αθήνα κυριάρχησαν οι Φαναριώτες ενώ στα Επτάνησα ο κύκλος του Σολωμού. Το κύριο χαρακτηριστικό της Α΄ Αθηναϊκής Σχολής είναι ο ρομαντισμός. Παρ' όλο που και στην Επτανησιακή ποίηση εντοπίζονται ρομαντικές εκδηλώσεις, έχει επικρατήσει χώρος ανάπτυξης του ρομαντισμού να θεωρείται κυρίως η Αθηναϊκή Σχολή.

Ιστορική εξέλιξη

Ορόσημο για την εμφάνιση του ρομαντισμού της Α΄ Αθηναϊκής Σχολής είναι το 1831, έτος δημοσίευσης των ποιημάτων Ο Οδοιπόρος του  και Δήμος και Ελένητου Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή. Τα χρόνια ώς το 1850 ονομάζονται «τα χρόνια της εξόρμησης»^[1]. Είναι η περίοδος στην οποία οι ποιητές προσπαθούν να διαμορφώσουν την φυσιογνωμία τους· η Επανάσταση είναι το βασικό γεγονός που τροφοδοτεί την ποίηση, οι λογοτέχνες αναζητούν εκφραστικούς τρόπους και χρησιμοποιούν ακόμα και την δημοτική (ή μία μορφή που την προσεγγίζει) και την καθαρεύουσα. Τα χρόνια 1850-1870 είναι τα χρόνια της ακμής. Οι κυριότεροι εκπρόσωποι (Αλέξανδρος Σούτσος, Π. Σούτσος, Ραγκαβής) έχουν φτάσει στην ωριμότητα, ενώ εμφανίζονται και νεότεροι (Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος, Σπυρίδων Βασιλειάδης). Τα χρόνια αυτά σηματοδοτούνται από την κυριαρχία των Ποιητικών διαγωνισμών του Πανεπιστημίου Αθηνών και την στροφή προς τον αρχαϊσμό, ενώ γίνονται όλο και πιο έντονα τα αρνητικά χαρακτηριστικά του Αθηναϊκού ρομαντισμού (ατημέλητη μορφή, υπερβολική μελαγχολία, στόμφος και ρητορισμός) τα οποία φτάνουν σε ακραίες μορφές (ακυρολεξία, θανατολαγνεία) κατά την τελευταία περίοδο, της παρακμής (1870-1880), όταν έχουν πεθάνει οι κυριότεροι εκπρόσωποι, έχουν παρακμάσει οι Ποιητικοί διαγωνισμοί και κυριαρχεί η μορφή του Αχιλλέα Παράσχου.

                                                                Παναγιώτης Σούτσος

Γενικά χαρακτηριστικά

• αυστηρή καθαρεύουσα, χρήση δημοτικής κυρίως σε πατριωτικά ποιήματα που απευθύνονταν στον λαό
• έμπνευση από τον γαλλικό ρομαντισμό και τον Λόρδο Μπάϋρον
• επιδράσεις της φαναριώτικης στιχουργίας
• επιφανειακή μίμηση του δημοτικού τραγουδιού, στα πατριωτικά κυρίως ποιήματα
• ατημελησία μορφής, φλυαρία, ρητορισμός, ακυρολεξία
• ιδίως κατά την τελευταία δεκαετία (δεκαετία της παρακμής), έντονη απαισιοδοξία και πεισιθάνατη διάθεση (Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος)

Θεματολογία

• πατριωτικά ποιήματα, με θέματα από την Ελληνική Επανάσταση
• ερωτικά, μελαγχολικά και απαισιόδοξα ποιήματα
• σατιρικά ποιήματα (κυρίως οι Αλέξανδρος Σούτσος και Θεόδωρος Ορφανίδης)

Κυριότεροι εκπρόσωποι

Ο Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος και ο Αχιλλέας Παράσχος, περιλαμβάνονται μεταξύ των κυρίων εκπροσώπων της Α΄ Αθηναϊκής Σχολής

• Παναγιώτης Σούτσος
• Αλέξανδρος Σούτσος
• Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής
• Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος
• Σπυρίδων Βασιλειάδης
• Θεόδωρος Ορφανίδης
• Γεώργιος Ζαλοκώστας
• Ιωάννης Καρασούτσας
• Ηλίας Τανταλίδης
• Δημοσθένης Βαλαβάνης
• Αχιλλέας Παράσχος

ΠΗΓΗ : https://www.slideshare.net/katerina60/ss-9723938

ΟΠΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ-ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

https://www.slideshare.net/katerina60/ss-9723938

ΑΝΑΛΥΣΗ-ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ

1) ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ

Σε ολόκληρο το ποίημα αναδεικνύεται η ειδυλλιακή διάσταση και η αρμονική συνύπαρξη όλων των μερών του θαλασσινού τοπίου. 

Στην πρώτη στροφή του ποιήματος κυριαρχούν οι μορφές των ψαριών που παίζουν ανέμελα και ερωτευμένα μέσα στα γαλάζια νερά και κάτω από τον ήλιο και το γλυκό αεράκι του ειδυλλιακού θαλασσινού τοπίου. 

Στη δεύτερη στροφή του ποιήματος, την εικόνα του θαλασσινού τοπίου συνθέτει η μορφή ενός δελφινιού που κολυμπάει καμαρωτά δίπλα σ’ ένα καράβι. 

Στη συνέχεια, γλάροι κατάλευκοι σαν το χιόνι πετούν δίπλα στα σκοινιά των πλοίων, που στηρίζουν τα πανιά, αναζητώντας την τροφή τους.

 Τέλος, το ποίημα ολοκληρώνεται με την εικόνα των καραβιών, που αρμενίζουν μέσα στη θάλασσα και σχίζουν τα κύματα με τη βοήθεια του αέρα.

Νοηματική Απόδοση:

ΜΙΑ ΑΛΛΗ ...

Σε όλο το ποίημα αναδεικνύεται η ειδυλλιακή διάσταση του ελληνικού θαλασσινού τοπίου. 

Στην πρώτη στροφή ο ποιητής μας παρουσιάζει τα διάφορα στοιχεία που το συνθέτουν όπως τα ερωτευμένα ψάρια που παίζουν ανέμελα στο νερό, ο λαμπερός ήλιος που καθρεφτίζεται στη θάλασσα και το γλυκό αεράκι.

Στη δεύτερη στροφή προστίθεται μια ένα ακόμα στοιχείο του ελληνικού θαλασσινού τοπίου, ένα δελφίνι που σαν άλογο ( η παρομοίωση  αυτή χρησιμοποιείται για να ενώσει τη στεριά με τη θάλασσα) προσπερνά καμαρωτά ένα πλοίο, τυλίγεται στους αφρούς της θάλασσας, 

γυρνά την πλάτη στους ανθρώπους. 

Στην τρίτη στροφή κατάλευκοι, ακούραστοι, με μάτια ορθάνοιχτα πετούν κοντά στα πλοία αναζητώντας την τροφή τους.

 Στην τελευταία στροφή κυριαρχεί η εικόνα των καραβιών τα οποία «αρμενίζουν» στη θάλασσα. Παρομοιάζονται με άσπρα πρόβατα για να επιτευχθεί ξανά η σύζευξη στεριάς και θαλασσινού χώρου.

2) Δομή:

Το ποίημα χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες/στροφές
Ενότητες: Κάθε στροφή αποτελεί μία ενότητα

1η ενότητα: Γλυκά φυσάει ο μπάτης....κύματ' ασημένια

ΤΙΤΛΟΣ :Παρουσίαση των ψαριών που παίζουν ερωτευμένα και ανέμελα στο νερό και ο ήλιος που καθρεφτίζεται στη θάλασσα.

2η ενότητα: Στου καραβιού το πλάϊ ...... γυρνά την πλάτη
 ΤΙΤΛΟΣ :Η μορφή του δελφινιού το οποίο κολυμπά δίπλα στο πλοίο, τυλίγεται στους αφρούς και γυρνά την πλάτη στους ανθρώπους.

3η ενότητα: Χιονοπλασμένοι γλάροι .....στο πέλαγος βουτούνε
ΤΙΤΛΟΣ :Γλάροι που αναζητούν την τροφή τους
:
4η ενότητα: Και γύρω καραβάκια ...... βοσκό τους τον αέρα
ΤΙΤΛΟΣ Η εικόνα των καραβιών που αρμενίζουν στη θάλασσα. Συσχετισμός θάλασσας και στεριάς.

3) ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΝΟΤΗΤΩΝ

1η ενότητα: Στους τέσσερις πρώτους στίχους του ποιήματος, ο δημιουργόςμεταφέρει στον αναγνώστη την ειδυλλιακή ατμόσφαιρα του θαλασσινού ελληνικού τοπίου, περιγράφοντας στοιχεία που το συνθέτουν, όπως το γλυκό αεράκι, τα γαλανά νερά της θάλασσας και ο ήλιος που καθρεφτίζεται μέσα σε αυτά. Μέσα στο γαλήνιο και ειδυλλιακό αυτό τοπίο, ο ποιητής τοποθετεί τα «χρυσοφτέρωτα» ψαράκια που κολυμπούν και παίζουν ανέμελα και ερωτευμένα κάτω από τα «ασημένια κύματα».

2η ενότητα: Η αναφορά στα έμφυτα στοιχεία της ελληνικής φύσης συνεχίζεται με την περιγραφή του «τρελού γοργόφτερου» δελφινιού, που κολυμπάει δίπλα σε ένα καράβι. Το δελφίνι αυτό, το οποίο παρομοιάζεται με «άτι» της θάλασσας, προσπερνά καμαρωτό το καράβι, τυλίγεται με τους αφρούς της θάλασσας και γυρνάει την πλάτη του στους ανθρώπους. Η παρομοίωση αυτή του δελφινιού με άλογο της θάλασσας, χρησιμοποιείται για να ενώσει δύο κόσμους, τον κόσμο της θάλασσας και τον κόσμο της στεριάς.

3η ενότητα: Στην τρίτη στροφή του ποιήματος γλάροι κατάλευκοι σαν το χιόνι, «χιονοπλασμένοι», ψάχνουν να βρουν ψάρια για να τραφούν. Με τα μάτια τους ορθάνοιχτα πετούν δίπλα στα σκοινιά των πλοίων που στηρίζουν τα πανιά χωρίς να κουράζονται και σφυρίζουν χαρούμενοι βουτώντας στο πέλαγος.

  
 

4η ενότητα: Το ποίημα ολοκληρώνεται με την περιγραφή της εικόνας τωνκαραβιών, που «σαν άσπρα προβατάκια» αρμενίζουν μέσα στη θάλασσα και «σχίζουν» τα κύματα με τη βοήθεια του αέρα. Στην τελευταία στροφή του ποιήματος κυριαρχεί η παρομοίωση των καραβιών, που συνθέτουν την εικόνα του θαλασσινού τοπίου, με τα «άσπρα προβατάκια» («σαν άσπρα προβατάκια... βοσκό τους τον αέρα») , που αποτελούν στοιχεία της στεριάς, του ορεινού φυσικού χώρου.

Η παρομοίωση αυτή αποσκοπεί στη σύζευξη των δύο φυσικών χώρων, της θάλασσας και της στεριάς. Άλλωστε, η σύζευξη αυτή δια- κρίνεται καθαρά στο τέλος της στροφής, όπου ο θαλάσσιος χώρος ταυτίζεται εικαστικά με το χώρο της στεριάς και ειδικότερα, με τη ζωή στα ορεινά και την κτηνοτροφική ζωή («βόσκοντας», «κάμπους», «βοσκή», «βοσκό»).

4) Γλώσσα και ύφος

Η γλώσσα του έργου είναι η απλή, ζωντανή, δημοτική εμπλουτισμένη με ποικίλα επίθετα (γαλανά νερά, χρυσοφτέρωτα ψαράκια, ασημένια κύματα, τρελό δελφίνι, χιονοπλασμένοι γλάροι, ατίμητα φτερούγια, ακοίμητα μάτια, άσπρα προβατάκια, χαρωπά πηδήματα).

5)Το ύφος του έργου είναι γλαφυρό, ζωντανό και παραστατικό.

6) Μέτρο 

 Το ποίημα είναι γραμμένο σε ιαμβικούς επτασύλλαβους και οκτασύλλαβους στίχους και η ομοιοκαταληξία κάθε στροφής ακολουθεί την πλεκτή δομή.

7) Σχήματα λόγου – Εκφραστικά μέσα

α) Μεταφορές: 
«η θάλασσα δροσίζεται», «ο ήλιος καθρεφτίζεται», «πετώντας δίχως έννοια», «ψαράκια χροσοφτέρωτα», «σε κύματ’ ασημένια», «γοργόφτερο πετάει», «χιονοπλασμένοι γλάροι», «ή με χαρά σφυρίζοντας», «κι έχουν βοσκή τα κύματα, / βοσκό τους τον αέρα». 

β) Παρομοιώσεις: 
«σαν να καμαρώνεται της θάλασσας το άτι», «σαν άσπρα προβατάκια / που βόσκοντας γυρίζουν / με χαρωπά πηδήματα / στους κάμπους όλη μέρα».

γ) Προσωποποιήσεις:

 «και μας γυρνά την πλάτη», «ή με χαρά σφυρίζοντας».

δ)Ασύνδετο σχήμα: Γλυκά φυσά ο μπάτης, η θάλασσα δροσίζεται, στα γαλανά νερά της ο ήλιος καθρεφτίζεται.

ε)Κοσμητικά επίθετα: γαλανά, χρυσοφτέρωτα, ασημένια κ.α.

στ)Υποκοριστικά: ψαράκια, καραβάκια, προβατάκια.

δ) Εικόνες: 

Η εικόνα της θάλασσας, που στα γαλανά νερά της καθρεφτίζεται ο ήλιος, 

η εικόνα των ψαριών που κολυμπούν στα γαλανά νερά της θάλασσας,

η   εικόνα του καραβιού, 

η εικόνα του δελφινιού που κολυμπάει δίπλα στο καράβι,

 η εικόνα των «χιονοπλασμένων» γλάρων που πετούν «ακούραστοι» πάνω από τη θάλασσα,

 η εικόνα των καραβιών που αρμενίζουν στη θάλασσα,

η  εικόνα των προβάτων που βόσκουν στον κάμπο.

ΔΕΣ ΚΑΙ

Εικόνες:

1-4 : 1^η εικόνα. Θαλασσογραφία. Κυρίαρχα στοιχείο ο ήλιος και τα γαλανά νερά.

5- 8 : 2^η εικόνα: Κυρίαρχο στοιχείο τα ψάρια.

9-16: 3^η εικόνα: Κυρίαρχο στοιχείο: το δελφίνι.

17-23: 4^η εικόνα: Κυρίαρχο στοιχείο: οι γλάροι.

24-32: 5^η και 6^η εικόνα: Κυρίαρχα στοιχεία καραβάκια και προβατάκια αντίστοιχα.

ΠΗΓΕΣ : 1.http://2stav-glossa.blogspot.com/2015/09/blog-post.html

                2.https://www.slideshare.net/katerina60/ss-9723938
               3.http://studiolum.blogspot.com/2015/05/blog-post.html

Θαλασσινά Τραγούδια-Γεώργιος Δροσίνης

Ενότητες: Κάθε στροφή αποτελεί μία ενότητα

1^η ενότητα: Παρουσίαση των ψαριών που παίζουν ερωτευμένα και ανέμελα στο νερό και ο ήλιος που καθρεφτίζεται στη θάλασσα.

2^η ενότητα: Η μορφή του δελφινιού το οποίο κολυμπά δίπλα στο πλοίο, τυλίγεται στους αφρούς και γυρνά την πλάτη στους ανθρώπους.

3^η ενότητα: Γλάροι που αναζητούν την τροφή τους

4^η ενότητα: Η εικόνα των καραβιών που αρμενίζουν στη θάλασσα. Συσχετισμός θάλασσας και στεριάς.

Νοηματική Απόδοση:

Σε όλο το ποίημα αναδεικνύεται η ειδυλλιακή διάσταση του ελληνικού θαλασσινού τοπίου. Στην πρώτη στροφή ο ποιητής μας παρουσιάζει τα διάφορα στοιχεία που το συνθέτουν όπως τα ερωτευμένα ψάρια που παίζουν ανέμελα στο νερό, ο λαμπερός ήλιος που καθρεφτίζεται στη θάλασσα και το γλυκό αεράκι. Στη δεύτερη στροφή προστίθεται μια ένα ακόμα στοιχείο του ελληνικού θαλασσινού τοπίου, ένα δελφίνι που σαν άλογο ( η παρομοίωση  αυτή χρησιμοποιείται για να ενώσει τη στεριά με τη θάλασσα) προσπερνά καμαρωτά ένα πλοίο, τυλίγεται στους αφρούς της θάλασσας, γυρνά την πλάτη στους ανθρώπους. Στην τρίτη στροφή κατάλευκοι, ακούραστοι, με μάτια ορθάνοιχτα πετούν κοντά στα πλοία αναζητώντας την τροφή τους. Στην τελευταία στροφή κυριαρχεί η εικόνα των καραβιών τα οποία «αρμενίζουν» στη θάλασσα. Παρομοιάζονται με άσπρα πρόβατα για να επιτευχθεί ξανά η σύζευξη στεριάς και θαλασσινού χώρου.

Γλώσσα – Ύφος – Στιχουργική Ανάλυση:

Γλώσσα: 

Ύφος: γλαφυρό, ζωντανό, παραστατικό.

Στιχουργική Ανάλυση: Το ποίημα αποτελείται από ιαμβικό επτασύλλαβο και οκτασύλλαβο και η ομοιοκαταληξία είναι πλεκτή.   

Σχήματα Λόγου:

Εικόνες:

1-4 : 1^η εικόνα. Θαλασσογραφία. Κυρίαρχα στοιχείο ο ήλιος και τα γαλανά νερά.

5- 8 : 2^η εικόνα: Κυρίαρχο στοιχείο τα ψάρια.

9-16: 3^η εικόνα: Κυρίαρχο στοιχείο: το δελφίνι.

17-23: 4^η εικόνα: Κυρίαρχο στοιχείο: οι γλάροι.

24-32: 5^η και 6^η εικόνα: Κυρίαρχα στοιχεία καραβάκια και προβατάκια αντίστοιχα.

Μεταφορές:

Η θάλασσα δροσίζεται, ο ήλιος καθρεφτίζεται, πετώντας δίχως έννοια, ψαράκια χρυσοφτέρωτα, γοργόφτερο πετάει, χιονοπλασμένοι γλάροι, με χαράς σφυρίζοντας, βοσκό τους τον αέρα.

Παρομοιώσεις:

σαν να καμαρώνεται της θάλασσας το άτι, σαν άσπρα προβατάκια που βόσκοντας γυρίζουν με χαρωπά πηδήματα στους κάμπους όλη μέρα.

Προσωποποιήσεις:

 Μας γυρνά την πλάτη, με χαρά σφυρίζοντας

ΣΕΝΑΡΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ -ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΠΗΓΗ:https://www.slideshare.net/katerina60/ss-9723938

https://www.slideshare.net/katerina60/ss-10970196

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΡΟΣΙΝΗΣ

1.     Στις ιστοσελίδεςhttp://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B5%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%94%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CF%82 καιhttp://www.sansimera.gr/biographies/29  αναζητήστε πληροφορίες για το Γ.Δροσίνη και γράψτε ένα σύντομο κείμενο αναφέροντας τα πιο σημαντικά γεγονότα της ζωής του.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2.    Στην ιστοσελίδαhttp://users.uoa.gr/~nektar//arts/poetry/gewrgios_drosinhs_poems.htm  διαβάστε και άλλα ποιήματα του Γ. Δροσίνη.

3.     Στην ιστοσελίδα  http://www.youtube.com/watch?v=ooJiSkrZkIIπαρακολουθείστε το βίντεο και περιηγηθείτε στο μουσείο Δροσίνη.

4     Στην ιστοσελίδα  http://www.youtube.com/  αναζητήστε και ακούστε τα τραγούδια «θάλασσα πλατιά» του Μ. Χατζιδάκη , «Θάλασσα» του Σ. Σπανουδάκη και «Θάλασσα μάνα»  και γράψτε τις εντυπώσεις σας και τα συναισθήματα σας.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5     Διαβάστε προσεκτικά το ποίημα. Σε κάθε στροφή του κυριαρχεί μια εικόνα του θαλασσινού κόσμου. Βρείτε αυτές τις εικόνες και περιγράψτε τες με δικές σας προτάσεις.

1η εικόνα: _________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2η εικόνα:

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3η εικόνα:

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4η εικόνα:

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________              

6     Ζωγραφίστε εικόνες που να ανταποκρίνονται στο περιεχόμενο της κάθε στροφής ή ψάξτε αντίστοιχες φωτογραφίες στην ιστοσελίδαwww.google.com . και δημιουργείστε όμορφα κολάζ.

7     Ψάξτε στο λεξικό του Τριανταφυλλίδη τις άγνωστες λέξεις του ποιήματος και γράψτε τη σημασία τους

·         .....................................

·         ………………………………….

·         …………………………………

·         …………………………………

·         …………………………………..

·         ………………………………….

8     Εντοπίστε στο ποίημα τα επίθετα, τα υποκοριστικά και τις μεταφορές

·Επίθετα…………………………………………………………………………………………….

·Υποκοριστικά…………………………………………………………………………………..

·Μεταφορές………………………………………………………………………………………

9     Συμπληρώστε τα κενά αφού συμβουλευτείτε το λεξικό λογοτεχνικών όρων(μέτρο-ομοιοκαταληξία ) που θα βρείτε στην ιστοσελίδαhttp://digitalschool.minedu.gov.gr/

·         Αριθμός στροφών……………………………………….

·         Αριθμός στίχων ανά στροφή……………………..

·         Αριθμός συλλαβών ανά στίχο……………………

·         Μέτρο……………………………………………………………..

·         Ομοιοκαταληξία………………………………………………

10   Διαβάστε στο βιβλίο σας  το ποίημα του Ο.Ελύτη «όλα τα πήρε το καλοκαίρι» στη σελίδα 172  και εντοπίστε τα στοιχεία της θάλασσας που αναφέρονται στο ποίημα. Ποιες ομοιότητες και διαφορές ως προς τη μορφή και το περιεχόμενο μπορείτε να βρείτε ανάμεσα στα δύο ποιήματα;

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

πηγή :http://alexgger.blogspot.com/2011/10/blog-post_92.html

Α.Γ.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 1η 
ΠΗΓΗ ;https://www.slideshare.net/katerina60/ss-9723938
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ-ΠΟΙΗΜΑ 

(ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ ΔΡΟΣΙΝΗ -ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΑΓΩΝΙΑ,ΦΟΒΟΣ ΘΑΝΑΤΟΥ-ΑΝΥΠΑΡΞΙΑΣ;)

ΜΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΟΠΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ

ΔΕΣ :https://www.youtube.com/watch?v=j7EoZbTDJR4

" ΜΗΠΩΣ; " (Τι λοιπόν; ) - Γ. ΔΡΟΣΙΝΗΣ

3η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Παρουσίαση με θέμα: "ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣΠΗΓΗ :https://slideplayer.gr/slide/2852948/

2 Λ.ΜΑΒΙΛΗΣ- Γ.ΔΡΟΣΙΝΗΣ-Ι.ΠΟΛΕΜΗΣ
ΛΟΡΕΝΤΖΟΣ ΜΑΒΙΛΗΣ

3 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΡΟΣΙΝΗΣ 

4 ΛΟΡΕΝΤΖΟΣ ΜΑΒΙΛΗΣΠοιητής και μεταφραστής, τελευταίος εκπρόσωπος της Επτανησιακής Σχολής. Γεννήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 1860 στην Ιθάκη, όπου ο ισπανικής καταγωγής πατέρας του υπηρετούσε ως δικαστικός. Η μητέρα του Ιωάννα Σούφη υπήρξε ανιψιά του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια.Ολιγογράφος ως ποιητής, διέπρεψε στο απαιτητικό είδος του σονέτου. Ανήκει στην παράδοση της επτανησιακής σχολής, όπως διαμορφώθηκε από τον Διονύσιο Σολωμό. Γνώστης πολλών γλωσσών, μετέφρασε μεταξύ άλλων στα ελληνικά το ινδικό έπος της «Μαχαμπχαράτα».Το 1910 εκλέγεται βουλευτής υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Ένα χρόνο αργότερα, ο λόγος του στη Βουλή για το γλωσσικό αποτελεί την κορύφωση των αγώνων του για τη δημοτική. Παροιμιώδης θα μείνει η φράση του «Χυδαία γλώσσα δεν υπάρχει, υπάρχουσι χυδαίοι άνθρωποι», υπερασπιζόμενος την ευγένεια της δημοτικής γλώσσας.Ο Μαβίλης δεν ήταν μόνο άνθρωπος του πνεύματος, αλλά και της δράσης. Φλογερός πατριώτης συμμετέχει ενεργά στους απελευθερωτικούς αγώνες του έθνους: Το 1896 μάχεται στην επαναστατημένη Κρήτη, ένα χρόνο αργότερα λαμβάνει μέρος στον άτυχο ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, όπου και τραυματίζεται.Η υπέρτατη θυσία του προς την πατρίδα θα έρθει στις 28 Νοεμβρίου του 1912, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Ο Λορέντζος Μαβίλης, συμμετέχοντας ως εθελοντής, θα πέσει ηρωικά μαχόμενος κατά των Τούρκων στο βουνό Δρίσκος της Ηπείρου. Ήταν μόλις 52 ετών, πάνω στην κορύφωση της πνευματικής του δημιουργίας.

5 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΡΟΣΙΝΗΣ

Ο ποιητής, πεζογράφος και δημοσιογράφος Γεώργιος Δροσίνης γεννήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 1859, σ' ένα αρχοντικό της Πλάκας. Καταγόταν από οικογένεια αγωνιστών του Μεσολογγίου. Χάρη στη φιλομάθειά του, αλλά και στις οικονομικές δυνατότητες που είχαν οι γονείς του, σπούδασε νομικά και φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και στη συνέχεια Ιστορίας της Τέχνης στη Λειψία, στη Δρέσδη και στο Βερολίνο.Από το 1889 ως το 1897 υπήρξε διευθυντής του περιοδικού Εστία, που ο ίδιος μετέτρεψε σε εφημερίδα το Την ίδια περίοδο ίδρυσε και διηύθυνε τα περιοδικά Εθνική Αγωγή και Μελέτη, καθώς και το ετήσιο Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος. Το 1899 μαζί με τον Δημήτριο Βικέλα ίδρυσαν το Σύλλογο προς διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων, που εξέδωσε λογοτεχνικά έργα, λαογραφικές και άλλες μελέτες. Το 1901 ίδρυσε τις σχολικές βιβλιοθήκες και το 1908 το εκπαιδευτικό μουσείο. Συνέβαλε, επίσης, στην ανέγερση του Οίκου Τυφλών, της Σεβαστοπούλειας Επαγγελματικής Σχολής και της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρίας.

6 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΡΟΣΙΝΗΣΑπό το 1914 ως το 1923 διετέλεσε τμηματάρχης Δημοτικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη σύνταξη του Ιστορικού Λεξικού της Ελληνικής Γλώσσας και στην εφαρμογή του εκπαιδευτικού προγράμματος του Ελευθέριου Βενιζέλου. Το 1924, υπό τη διεύθυνσή του, οργανώθηκε το Μουσείο Κοσμητικών Τεχνών. Έγινε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από την ίδρυσή της το 1926, διατέλεσε ο πρώτος Γραμματέας των Δημοσιευμάτων του Ιδρύματος ( ) και τιμήθηκε με το Αριστείο των Γραμμάτων και Τεχνών.Στο χώρο της λογοτεχνίας πρωτοεμφανίστηκε το 1879 με ποιήματά του στα περιοδικά Ραμπαγάς και Μη Χάνεσαι. Ένα χρόνο αργότερα κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή υπό τον τίτλο Ιστοί Αράχνης, η σταδιοδρομία του, όμως, ως νέου ποιητή άρχισε το 1884 με τη συλλογή Ειδύλλια.Ποιητής της νέας αθηναϊκής σχολής -όπως και ο Κωστής Παλαμάς, με τον οποίο υπήρξε στενός φίλος- χρησιμοποίησε τη δημοτική γλώσσα από τις πρώτες του δημιουργίες και άντλησε στοιχεία από τα δημοτικά τραγούδια και τη λαϊκή παράδοση. Ως πεζογράφος, χρησιμοποίησε αρχικά την καθαρεύουσα, για να στραφεί κι εκεί αργότερα στη δημοτική, με το διήγημά του Το βοτάνι της αγάπης (1901).Πέθανε στις 3 Ιανουαρίου 1951, στην Κηφισιά.

7 ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΟΛΕΜΗΣ 

8 ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΟΛΕΜΗΣΟ Ι. Πολέμης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1862.  Θεωρήθηκε πρώιμη ποιητική ιδιοφυία αφού άρχισε να γράφει από 13 ετών. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και αισθητική στο Παρίσι. Εκτός από ποίηση έγραψε και θεατρικά έργα. Το 1918 τιμήθηκε με το αριστείο γραμμάτων για την ποιητική του συλλογή "σπασμένα μάρμαρα". Κέρδισε πολλές διακρίσεις σε ποιητικούς και θεατρικούς διαγωνισμούς. Ίδρυσε την Εταιρεία Θεατρικών Συγγραφέων και εξελέγη πρώτος της πρόεδρος. Ήταν ποιητής χαμηλών τόνων και κυρίως τον απασχόλησε ο έρωτας. Υπήρξε εργατικός, πολύ παραγωγικός, ευαίσθητος, ερωτικός και τρυφερός. Έγραψε ποίηση  σε γλώσσα κατανοητή,  κάποτε διδακτική - πατριωτική - ηθικοπλαστική και κάποτε με ρομαντικό επίχρισμα. Είχε μία αξιοσημείωτη μετρική άνεση, και τα θέματα του ήταν διατυπωμένα κατά κανόνα με απλό τρόπο πράγμα που τα έκανε αγαπητά στους συγχρόνους του. Η συλλογή το παλιό βιολί (1909) εκδόθηκε πολλές φορές και πολλά ποιήματα του μελοποιήθηκαν και έγιναν πολύ γνωστά τραγούδια.

9 ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΟΛΕΜΗΣΟ Πολέμης χρησιμοποίησε στην ποίηση του καθώς και στην θεατρική του παραγωγή στοιχεία από την δημοτική ποίηση και παράδοση. Σε γνωστή λαϊκή παράδοση βασίζεται και το πιο γνωστό του δράμα "Ο βασιλιάς Ανήλιαγος" που ερμήνευσε στην σκηνή η Μαρίκα Κοτοπούλη. Έμεινε -λόγω της γλώσσας που χρησιμοποίησε- ως το δημοτικό αντίστοιχο του ρομαντισμού, με τον Α. Παράσχο, γι' αυτό το λόγο συγκαταλέγεται πολλές φορές μεταξύ αυτών πού ανανέωσαν την ελληνική ποίηση την δεκαετία του 1880: Τον Παλαμά, τον Νίκο Καμπάνη και τον Δροσίνη. Πέθανε στην Αθήνα το 1924 και μ' έρανο των αναγνωστών του περιοδικού "ΔΙΑΠΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ" στήθηκε η προτομή του στο Ζάππειο. Στους περισσότερους από εμάς τα ποιήματα του φέρνουν στο μυαλό στιγμές από την ιστορία μας, καθώς και έντονες αναμνήσεις από τα παιδικά μας χρόνια.

10 ΛΟΡΕΝΤΖΟΣ ΜΑΒΙΛΗΣΕις την πατρίδα Πατρίδα σαν τον ήλιο σου ήλιος αλλού δεν λάμπει. Πώς εις το φως του λαχταρούν η θάλασσα κι οι κάμποι πως λουλουδίζουν τα βουνά, τα δασ' οι λαγκαδιές, στέρνοντάς του θυμίαμα μυριάδες μυρωδιές! Αφρολογούν οι ρεματιές και λαχταρίζ' η λίμνη, χίλιες πουλιών λαλιές ηχούν, της ομορφιάς του ύμνοι. Σ άπειρ' αστράφτουν χρώματα παντού λογής λογής τ' αγέρος τα πετούμενα, τα σερπετά της γης. Κι, αυτός σηκώνει τ' αλαφρό της καταχνιάς μαγνάδι κι' η κάθε στάλ' από δροσιά γυαλίζει σαν πετράδι, η κάθε αχτίδα του σκορπά με την αναλαμπή χαρά, ζωή και δύναμη κι' ελπίδα όπου κι' αν μπει.

11 ΛΟΡΕΝΤΖΟΣ ΜΑΒΙΛΗΣΦαντάζεις σαν τον ήλιο σου κι' εσύ καλή πατρίδα, και μάγια σαν τα μάγια σου στον κόσμο αλλού δεν είδα. Η γη σου είναι παράδεισο, κι αιώνια γαλανός γύρω σου καθρεφτίζεται στο πέλαγ' ο ουρανός. και οι νύχτες σου με τ' άσπρα τους, με τη γαλάζια πάστρα, με τ' αηδονολαλήματα, τρεμάμενα σαν τ' άστρα, με το φεγγάρι που περνά, σαν όνειρο ευτυχιάς, στη μέση της απέραντης ουράνιας ησυχιάς, οι νύχτες σου δροσοβολούν χιλιόπλαστα λουλούδια και στων παιδιών σου τες καρδιές αμάραντα τραγούδια, σταλάζουν εις τα σπλάχνα τους θεράπειο λησμονιάς,

12 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΡΟΣΙΝΗΣ Χώμα ελληνικό
Τώρα που θα φύγω και θα πάω στα ξένα και θα ζούμε μήνες, χρόνους χωρισμένοι, άφησε να πάρω κάτι κι από σένα, γαλανή πατρίδα πολυαγαπημένη, άφησε μαζί μου φυλαχτό να πάρω για την κάθε λύπη κάθε τι κακό, φυλαχτό από αρρώστια, φυλαχτό από Χάρο, μόνο λίγο χώμα, χώμα ελληνικό.Χώμα δροσισμένο με νυχτιάς αγέρι, χώμα βαφτισμένο με βροχή του Μάη, χώμα μυρισμένο απ' το καλοκαίρι, χώμα ευλογημένο, χώμα που γεννάει μόνο με της Πούλιας την ουράνια χάρη, μόνο με του ήλιου τα θερμά φιλιά, το μοσχάτο κλήμα το ξανθό σιτάρι, τη χλωρή τη δάφνη, την πικρήν ελιά.

13 ΛΟΡΕΝΤΖΟΣ ΜΑΒΙΛΗΣΜάγεμα ασημοϋφαντο, φως μαργαριταρένιο λυώνομαι σ' ένα χάραμα ξανθό, μαλαματένιο. Γιομάτος μόσχους και δροσιές ο Ζέφυρος τερπνά μέσ' απ' αγάπης φαντασιές τα πλάσματα ξυπνά. κι' ανάμεσα στα χρώματ' από χίλια ουράνια τόξα, προβαίνει πάλ' ο ήλιος εις όλη του τη δόξα και σαν του μεγαλείου σου σύμβολο φωτεινό, ως στο χρυσό βασίλεμα λάμπει στον ουρανό. Ελλάς, το μεγαλείο σου βασίλεμα δεν έχει και δίχως γνέφια τους καιρούς η δόξα σου διατρέχει, όσες φορές ο ήλιος σου να σε φωτίσει ερθεί, θε να σ' ευρεί, πεντάμορφη, στεφανωμένη, ορθή.Λορέντζος Μαβίλης

14 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΡΟΣΙΝΗΣΧώμα τιμημένο, που 'χουν ανασκάψει για να θεμελιώσουν έναν Παρθενώνα, χώμα δοξασμένο, που 'χουν ροδοβάψει αίματα στο Σούλι και στο Μαραθώνα, χώμα πο 'χει θάψει λείψαν' αγιασμένα απ' το Μεσολόγγι κι από τα Ψαρά χώμα που θα φέρνει στον μικρόν εμένα θάρρος, περηφάνια, δόξα και χαρά.Θε να σε κρεμάσω φυλαχτό στα στήθια, κι όταν η καρδιά μου φυλαχτό σε βάλει από σε θα παίρνει δύναμη βοήθεια, μην την ξεπλανέψουν άλλα, ξένα κάλλη. Η δική σου η χάρη θα με δυναμώνει, κι όπου κι αν γυρίσω, κι όπου κι αν σταθώ συ θε να μου δίνεις μια λαχτάρα μόνη, πότε στην Ελλάδα πίσω θε να 'ρθω.Κι αν το ριζικό μου - έρημο και μαύρο - μου 'γραψε να φύγω και να μη γυρίσω, το στερνό συχώριο εις εσένα θα 'βρω, το στερνό φιλί μου θε να σου χαρίσω. Έτσι κι αν σε ξένα χώματα πεθάνω, και το ξένο μνήμα θα 'ναι πιο γλυκό

15 Ι. ΠΟΛΕΜΗΣ Τι είναι η πατρίδα μας
Τι είναι η πατρίδα μας; Μην είν' οι κάμποι; Μην είναι τ' άσπαρτα ψηλά βουνά; Μην είναι ο ήλιος της, που χρυσολάμπει; Μην είναι τ' άστρα της τα φωτεινά;Μην είναι κάθε της ρηχό ακρογιάλι και κάθε χώρα της με τα χωριά; κάθε νησάκι της που αχνά προβάλλει, κάθε της θάλασσα, κάθε στεριά;Μην είναι τάχατε τα ερειπωμένα αρχαία μνημεία της χρυσή στολή που η τέχνη εφόρεσε και το καθένα μια δόξα αθάνατη αντιλαλεί;Όλα πατρίδα μας! Κι αυτά κι εκείνα, και κάτι που 'χουμε μες την καρδιά και λάμπει αθώρητο σαν ήλιου αχτίνα και κράζει μέσα μας: Εμπρός παιδιά.

16 ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΠΟΙΗΤΩΝΚαι οι τρεις ποιητές εκφράζουν με πληθωρικό τρόπο τα πατριωτικά και φυσιολατρικά τους συναισθήματα. Είναι κυριαρχημένοι από αγάπη για την πατρίδα τους, από συγκίνηση, περηφάνια και θαυμασμό για το μεγαλείο των αγώνων της, νιώθουν σιγουριά και ασφάλεια σ’ αυτήν κι όταν είναι μακριά της, ξυπνούν η θλίψη, ο καημός , η μελαγχολία αλλά και η λαχτάρα και ο πόθος να ξαναγυρίσουν στην Πατρίδα.Τα συναισθήματα τους σχετίζονται με τις εικόνες, γιατί αυτές αφυπνίζουν αναμνήσεις στο μυαλό και την καρδιά τους και οι αναμνήσεις «γεννούν» τα συναισθήματα.

17 ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΩΝ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ 

18 ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΩΝ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ 

19 ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΩΝ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ 

20 ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΩΝ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ 

21 ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΩΝ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ 

22 ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΩΝ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ 

23 ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΩΝ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ 

ΛΕΞΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-A111/683/4522,20474/
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-A111/683/4523,20475/

ΟΜΟΙΟΚΑΤΑΛΗΞΙΑ

H ομοιοκαταληξία έχουμε όταν δυο ή περισσότεροι στίχοι να τελειώνουν με ομόηχες συλλαβές ή λέξεις. Φυσικά η ορθογραφία δεν παίζει κανένα ρόλο. Σημασία έχει μόνον ο ήχος.

Η ομοιοκαταληξία είναι ένα από τα στολίδια τού στίχου. Οι αρχαίοι Έλληνες δεν είχαν ομοιοκαταληξίες στα ποιήματα τους. Επίσης η «μοντέρνα» λεγόμενη ποίηση δε χρησιμοποιεί ομοιοκαταληξίες.

ΕΙΔΗ ΟΜΟΙΟΚΑΤΑΛΗΞΙΑΣ

α) ζευγαρωτή : Ο πρώτος στίχος ομοιοκαταληκτεί με το δεύτερο, ο τρίτος με τον τέταρτο, ο πέμπτος με τον έκτο κτλ.

β) πλεχτή : μέσα σ’ ένα τετράστιχο, ο πρώτος με τον τρίτο και ο δεύτερος με τον τέταρτο.

γ) σταυρωτή : σε τετράστιχο ο πρώτος με τον τέταρτο και ο δεύτερος με τον τρίτο.

δ) ζευγαροπλεχτή : μέσα σ’ ένα εξάστιχο, ο πρώτος με το δεύτερο, ο τέταρτος με τον πέμπτο και ο τρίτος με τον έκτο.

ΠΗΓΕΣ

http://paroutsas.jmc.gr/verses.htm

https://el.wikipedia.org/

ΜΕΤΡΟ

Οι αρχαίοι Έλληνες βάσιζαν το μετρικό τους σύστημα στην προσωδία, δηλαδή στην εναλλαγή συλλαβών πού ήσαν μακρές ή βραχείες. Αλλά η διάκριση σε μακρά και βραχέα σιγά – σιγά εγκαταλείφθηκε. Κι έτσι η νέα ποίηση αναγκάστηκε να πάρει ως βάση τού μετρικού της συστήματος τον τόνο. Θεώρησε δηλαδή ως μακρά την τονισμένη συλλαβή και ως βραχεία την άτονη.Το σύστημα αυτό λέγεται και τονικό σύστημα.

Η εναλλαγή κατά ορισμένο σύστημα τονισμένων και άτονων συλλαβών αποτελεί το μέτρο. Το μέτρο λέγεται επίσης και πόδας. Ένας ή και περισσότεροι πόδες αποτελούν το στίχο.

Όταν θέλουμε να συμβολίσουμε τους πόδες ή τα μέτρα χρησιμοποιούμε    το «_» για την τονισμένη συλλαβή και το «υ» για την άτονη.

Κάθε πόδας μπορεί να περιλαμβάνει δύο ή τρεις συλλαβές.

Τα μέτρα (μετρικοί πόδες) στη νεοελληνική ποίηση είναι πέντε : ο ίαμβος, ο τροχαίος, ο ανάπαιστος, ο δάκτυλος, και ο αμφίβραχυς (ή μεσοτονικός).

Α’. ΙΑΜΒΙΚΟ ΜΕΤΡΟ

Το ιαμβικό μέτρο περιλαμβάνει δυο συλλαβές από τις οποίες τονίζεται ή δεύτερη. (υ_). Σε ιαμβικό μέτρο, π.χ. είναι γραμμένη η «Ξανθούλα» τού Σολωμού:

Την ει |  δα την | ξανθού | λα	υ_, υ_, υ_, υ
την ει  | δα ψες | αργά,	υ_, υ_, υ_,
που εμπή | κε στή | βαρκού | λα	υ_, υ_, υ_, υ
να πάει  | στην ξε  | νιτιά	υ_, υ_, υ_ .

(Τραγουδώντας το ρυθμικά ακούγεται κάπως έτσι: νανά – νανά – νανά )

Β’. ΤΡΟΧΑΪΚΟ ΜΕΤΡΟ

Το τροχαϊκό μέτρο περιλαμβάνει επίσης δυο συλλαβές, πού τονίζονται όμως αντίστροφα απ’ ό,τι στον ίαμβο. Δηλαδή τονι­σμένη είναι η πρώτη συλλαβή και άτονη η δεύτερη ( _υ ):

Σε τροχαϊκό μέτρο είναι γραμμένος και ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» του Σολωμού.

«Σε γνω  | ρίζω α  |πό την |κόψη	_υ, _υ, _υ, _υ
του σπα  | θ|ού την | τρομε | ρή	_υ, _υ, _υ, _
σε γνω  | ρίζω α | πό την | όψη I	_υ, _υ, _υ, _υ
που με  | βιά με | τράει τη | γή.	_υ, _υ, _υ, _

(Τραγουδώντας το ρυθμικά ακούγεται κάπως έτσι: νάνα – νάνα – νάνα )

Γ. ΑΝΑΠΑΙΣΤΙΚΟ ΜΈΤΡΟ

Το αναπαιστικό μέτρο αποτελείται από τρεις συλλαβές, από τις οποίες τονίζεται η τελευταία, ενώ οι δυο πρώτες είναι άτονες (υυ_). ‘Σε αναπαιστικό μέτρο είναι γραμμένο το επίγραμμα του Σολωμού, « Η καταστροφή των Ψαρών» :

Στων Ψαρών | την ολό | μαυρη ρά | χη	υυ_, υυ_, υυ_, υ
περπατώ  | ντας η δό | ξα μονά | χη	υυ_, υυ_, υυ_, υ
μελετά | τα λαμπρά | παλληκά | ρια	υυ_, υυ_, υυ_, υ
και στην κό | μη στεφά  |  νι φορεί	υυ_, υυ_, υυ_,
γινωμέ  | νο απο λί  | γα χορτά | ρια	υυ_, υυ_, υυ_, υ
πού ειχαν μεί | νει στην έ  | ρημη γή.	υυ_, υυ_, υυ_,

(Τραγουδώντας το ρυθμικά ακούγεται κάπως έτσι: νανανά – νανανά – νανανά)

Δ’. ΔΑΚΤΥΛΙΚΟ ΜΕΤΡΟ

Εδώ, όπως στον ανάπαιστο, υπάρχουν επίσης τρεις συλλαβές. Άλλα τονίζεται η πρώτη, ενώ οι δυο επόμενες μένουν άτονες (_υυ). Σε δακτυλικό μέτρο είναι γραμμένα τα «Χαμένα Χρόνια» τού Πολέμη:

Αχ και να | γύριζαν, | να ‘ρχονταν | πίσω	_υυ,  _υυ, _υυ, _υ
τα χρόνια | που έζησα  |πριν σ’ αγα |   πήσω	_υυ, _υυ, _υυ, _υ
Χρόνια αμνη | μόνευτα, | σα να ‘ταν | ξένα,	_υυ, _υυ, _υυ, _υ
τα χρόνια | που έζησα | δίχως ε | σένα…	_υυ, _υυ, _υυ, _υ

(Τραγουδώντας το ρυθμικά ακούγεται κάπως έτσι: νάνανα – νάνανα – νάνανα )

 Ε’. ΑΜΦΙΒΡΑΧΥΣ

Όταν ο πόδας περιλαμβάνει τρεις συλλαβές, από τις οποίες τονίζεται η μεσαία (υ_υ), τότε έχουμε αμφίβραχυ ή μέτρο μεσοτονικό, όπως λέγεται ακόμη. Τέτοιο μέτρο βρίσκομε στο «Μια πίκρα» του Παλαμά:

Τα πρώτα | μου χρόνια | τ’ αξέχα | στα τα ‘ζη  |  σα	υ_υ, υ_υ, υ_υ, υ_υ, υ
κοντά στ’ α | κρογιάλι, |	υ_υ, υ_υ,
στη θάλασ  |  σα εκεί τη | ρηχή και | την ήμε | ρη,	υ_υ, υ_υ, υ_υ, υ_υ,υ
στη θάλασ  | σα εκεί την|  πλατειά, τη | μεγάλη	υ_υ, υ_υ, υ_υ, υ_υ

(Τραγουδώντας το ρυθμικά ακούγεται κάπως έτσι: νανάνα – νανάνα – νανάνα)

 ΠΗΓΗ

http://paroutsas.jmc.gr/verses.htm


ΔΕΣ ΜΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ (ΟΠΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕ ΖΩΓΡΑΦΙΕΣ)

Το βίντεο αυτό δημιουργήθηκε από τους μαθητές της Α τάξης του 8ου Γυμνασίου Καβάλας.

ΠΗΓΗ:https://www.youtube.com/watch?v=50iVRPkZwsE

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

Άρθρα με ετικέτα ‘ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ’

ΠΗΓΗ :https://blogs.sch.gr/filtsoglou/tag/%CE%B8%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CF%83%CF%83%CE%B9%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%85%CE%B4%CE%B9%CE%B1/Θαλασσινά Τραγούδια

Κυριακή, Νοέμβριος 6th, 2016

Ο ΜΠΑΤΗΣ

Ο ΜΠΑΤΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ

Πρόγραμμα Αναπαραγωγής Βίντεο

00:00

00:11

Αναστασία Φιλτσόγλου
Φιλόλογος Πε2,  nstsfltsgl@gmail.com
ΠΡΑΚΤΙΚΑ  ΕΡΓΑΣΙΩΝ 1ου Διεθνούς Βιωματικού Συνεδρίου Εφαρμοσμένης Διδακτικής

Περίληψη
Προτείνεται  διδακτικό σενάριο για το ποίημα του Γεωργίου Δροσίνη «Θαλασσινά Τραγούδια» μέρος του βιβλίου Λογοτεχνικών Κειμένων της Α΄ τάξης Γυμνασίου. Θεωρητικό υπόβαθρο του σχεδιασμού αποτελούν οι αρχές της ζώνης επικείμενης ανάπτυξης του Vigotsky και της παιδαγωγικής της διαφοροποιημένης διδασκαλίας. Η ερμηνεία του ποιήματος, ως πυρήνας του διδακτικού σχεδιασμού, διέπεται από τις αρχές των «αναγνωστικών θεωριών», σύμφωνα με τις οποίες η νοηματοδότηση του λογοτεχνικού κειμένου είναι επικοινωνιακή διαδικασία πολιτιστικά καθορισμένη. Μεθοδολογικά εργαλεία της ερμηνευτικής προσέγγισης του ποιήματος αποτελούν τρεις εκδοχές της «αναγνωστικής θεωρίας», η «αισθητική της πρόσληψης» του H.R Jauss, η «αισθητική ανταπόκρισης» του W. Iser  και η «ρητορική εκδοχή» του R. Jakobson. Προτείνονται δραστηριότητες «αισθητικής» και «μη αισθητικής πρόσληψης» σύμφωνα με το μοντέλο της L. Rosenblatt. Στο επίκεντρο της βιωματικής πρόσληψης του ποιήματος τοποθετούνται αλλεπάλληλες συμμετοχικές μεγαλόφωνες αναγνώσεις. Για την καλλιέργεια δεξιοτήτων μεταφορικής χρήσης της γλώσσας προτείνονται δραστηριότητες δημιουργικής γραφής με έμφαση στην αξιοποίηση του μηχανισμού Συνεκτικής του Gordon.
Λέξεις κλειδιά:  θαλασσινά τραγούδια, Δροσίνης, διδακτικό σενάριο, λογοτεχνική μεταφορά
Α. Ταυτότητα σχεδίου διδασκαλίας
 Α1 Γενικά χαρακτηριστικά
Προτείνεται διδακτικό σενάριο για τα «Θαλασσινά Τραγούδια» του Γεωργίου Δροσίνη. Η διδακτική παρέμβαση που ολοκληρώνεται κατά προσέγγιση σε 9 διδακτικές ώρες, εκπονήθηκε στο πλαίσιο διοργάνωσης επιμορφωτικού προγράμματος για το σχεδιασμό εκπαιδευτικών σεναρίων με τη χρήση ΤΠΕ από τη σύμβουλο φιλολόγων Δράμας κ. Χριστίνα Βαμβούρη. Υλοποιήθηκε  το σχολικό έτος 2014-2015 στο τμήμα Α5 του 5^ου Γυμνασίου Δράμας. Προτείνεται αναθεωρημένη εκδοχή του.
Η ερμηνευτική προσέγγιση του ποιήματος  βασίζεται πάνω σε μια ιδέα του J. Ricardou,  «να φωτίσεις το κείμενο σημαίνει να ανατρέψεις τον τίτλο» (Delcroix, 2000). Είναι λάθος, όταν διαβάζουμε  λογοτεχνία,  να φεύγει το βλέμμα στο παράθυρο για να κάνουμε τους δικούς μας συνειρμούς; Ποτέ δεν είμαστε απόλυτα απορροφημένοι στο κείμενο που διαβάζουμε. Γιατί να μην αξιοποιήσουμε αυτή την παραδοχή για τη δημιουργική διδασκαλία της ποίησης; Στρατηγική της διδακτικής προσέγγισης είναι η απομάκρυνση από την ηθική παράδοση της Νέας Κριτικής, ερμηνευτικής προσέγγισης που κυριαρχεί ακόμη στη διδασκαλία της λογοτεχνίας στο ελληνικό σχολείο και αναζητά ένα αντικειμενικό νόημα σε κάθε λογοτεχνικό κείμενο. Ο σχεδιασμός διέπεται της από τις προσεγγίσεις των θεωριών της «αισθητικής πρόσληψης και ανταπόκρισης», σύμφωνα με τις οποίες ένα κείμενο δεν υπάρχει «παρά μόνο μέσα στην και από την ανάγνωση» (Delcroix, 2000). Με θεωρητική βάση τη «συναλλακτική θεωρία» της Luise Rosenblatt (Anderson, 1991) προτείνονται δραστηριότητες «αισθητικής» ανταπόκρισης (aesthetic), δηλαδή δραστηριότητες που ενθαρρύνουν την ενσωμάτωση της εμπειρίας, γνωστικής, αισθησιακής, κιναισθητικής, του αναγνώστη του κειμένου για τη δημιουργία της λογοτεχνικής εμπειρίας, έναντι δραστηριοτήτων  «μη αισθητικής» πρόσληψης» (efferent) της Νέας Κριτικής,  που περιορίζονται στην ανακάλυψη αυτού που «ήθελε να πει» ο δημιουργός.
Οι δραστηριότητες που προτείνονται στοχεύουν στη γεφύρωση της αντίφασης που διακρίνεται στη διατύπωση των στόχων στο βιβλίο εκπαιδευτικού και στο βιβλίο του μαθητή. Το βιβλίο του εκπαιδευτικού προτείνει ανάγνωση αισθητικής πρόσληψης, «να έρθουν οι μαθητές σε δημιουργική επικοινωνία με το ποίημα» και να «κατανοήσουν τα βασικά χαρακτηριστικά της μορφής» της παραδοσιακής ποίησης. Αντίθετα, με τις  δραστηριότητες του  βιβλίου του μαθητή, όπου οι στόχοι  προσδιορίζονται με τα ρήματα «βρείτε», «περιγράψτε», «εντοπίστε», προτείνεται ανάγνωση «μη αισθητικής προσέγγισης» (efferent).
Οι ερωτήσεις «μη αισθητικής» πρόσληψης» του διδακτικού εγχειριδίου  υποκαταστάθηκαν με δραστηριότητες δημιουργικής ανάγνωσης και γραφής, που ενθαρρύνουν τους μαθητές να κάνουν τους δικούς τους συνειρμούς και να νοηματοδοτήσουν τις εικόνες του ποιήματος  εντάσσοντάς τις  μέσα στην ίδια τους την προσωπική εμπειρία.
Β. Παρουσίαση

Β1 Σκοπός, στόχοι
Ο σκοπός του προτεινόμενου σχεδιασμού είναι η καλλιέργεια δεξιοτήτων δημιουργικής ανάγνωσης της ποίησης. Οι μαθητές έρχονται σε δημιουργική επικοινωνία  με  αντιπροσωπευτικό δείγμα της παραδοσιακής ποίησης, απολαμβάνουν αισθητικά τις θαλασσινές εικόνες και τις εντάσσουν δημιουργικά στα προσωπικά τους βιώματα.
Β2 Προσδοκώμενα αποτελέσματα
Οι στόχοι του σχεδιασμού επεκτείνουν τους ειδικούς γνωστικούς σκοπούς της ενότητας για την κατανόηση της σχέσης ανάμεσα στον άνθρωπο και τη φύση και την κατανόηση των μορφικών χαρακτηριστικών της παραδοσιακής ποίησης.
Στο τέλος της διδακτικής  παρέμβασης  αναμένεται οι μαθητές σε

1. Επίπεδο γνώσεων να

• Διακρίνουν το πρότυπο πολιτισμού που εκφράζεται στο ποίημα
• Αναγνωρίζουν το σύνολο των κανόνων της παραδοσιακής ποίησης

2.Επίπεδο δεξιοτήτων να

• Επαληθεύουν σε ομότροπα και ομόθεμα ποιήματα το πρότυπο πολιτισμού που εκφράζει το ποίημα
• Εφαρμόζουν δημιουργικά εκφραστικές τεχνικές της παραδοσιακής ποίησης–δημιουργούν λογοτεχνικές μεταφορές
• Γράφουν δικά τους ποιήματα εφαρμόζοντας κανόνες δημιουργικής γραφής
• Έχουν εμπλουτίσει την ηχοπλαστική τους φαντασία
• Αναγνωρίζουν τη σχέση των ηθικών αξιών του ποιήματος με τις αισθητικές αξίες

3. Επίπεδο στάσεων να

• Εκτιμούν την αξία της αρμονίας της φύσης  και της ποίησης για την ψυχική ισορροπία

4. Επίπεδο οριζόντιων δεξιοτήτων  (Bloom–Unesco) να

• Έχουν καλλιεργήσει συγκλίνουσα  και αποκλίνουσα σκέψη, δεξιότητες επικοινωνίας και  συνεργατικότητας, ψυχοκινητικές δεξιότητες, ενσυναίσθηση, ψηφιακές δεξιότητες

Β3 Θεωρητικό πλαίσιο
Η ερμηνευτική προσέγγιση
Η «διαφοροποίηση» της διδακτικής παρέμβασης  θεμελιώνεται στην  ερμηνευτική προσέγγιση του ποιήματος με βάση τις αρχές της «ερμηνευτικής» του H.G. Gadamer που προτείνεται από το Δ.Ε.Π.Π.Σ. ως η καταλληλότερη για την προσέγγιση των λογοτεχνικών κειμένων. Σύμφωνα με την προσέγγιση του H.G. Gadamer, η νοηματοδότηση κάθε κειμένου είναι μια πνευματική περιπέτεια που προκύπτει από τη «συγχώνευση οριζόντων» αναγνώστη και κειμένου.
Μεθοδολογικά  εργαλεία του σχεδιασμού των δραστηριοτήτων του ποιήματος αποτελούν τρεις από τις εκδοχές της «αναγνωστικής θεωρίας» (Delcroix, 2000), που θέτουν τον αναγνώστη στο επίκεντρο της αναγνωστικής διαδικασίας και αντιλαμβάνονται τη νοηματοδότηση ως επικοινωνιακή διαδικασία που επιτυγχάνεται μέσα από τη συγχώνευση των οριζόντων κειμένου και αναγνώστη:

• Η Αισθητική Πρόσληψης (Rezeptionsästhetik) του H.R. Jauss, ένας τρόπος ερμηνευτικής προσέγγισης που «μετατοπίζει ριζικά την προσοχή από το ζεύγος συγγραφέας-κείμενο προς τη σχέση κείμενο αναγνώστης», εστιάζοντας ωστόσο στη σημασία της ιστορικής, πολιτιστικά καθορισμένης διάστασης της πρόσληψης  (Delcroix, 2000). Η αντίληψη του H.R. Jauss για τη λογοτεχνική ανάγνωση στηρίζεται σε αυτό που ονομάζει  «ορίζοντα προσδοκίας» του αναγνώστη, στην «αισθητική απόκλιση» που παράγεται από την αναγνωστική πράξη και στην «αλλαγή του ορίζοντα» που επιφέρει.
• Η Αισθητική Ανταπόκρισης του W. Iser, που υπογραμμίζει το ρόλο των «διακειμενικών παρουσιών» και του «κοινωνικοπολιτισμικού συγκείμενου», αλλά αναβαθμίζει το ρόλο του υποκειμένου προσλήπτη. Ο Iser αντιλαμβάνεται το λογοτεχνικό κείμενο ως ένα «συνδυαστικό σύστημα» μέσα στο οποίο έχει προβλεφθεί μια θέση για τον αναγνώστη. Το «Λευκό Σημείο» του W. Iser, μια «έλλειψη» μέσα στο κείμενο, ένας «μη διατυπωμένος ορίζοντας», θεωρείται αφετηριακό σημείο ατομικών αναγνώσεων, ενεργοποιεί τον αναγνώστη και τον τοποθετεί στο επίκεντρο της αναγνωστικής διαδικασίας (Delcroix, 2000).
• Η «Ρητορική» του R. Jakobson, που αναδεικνύει τη σημασία της διαδοχής των ήχων και των λογοτεχνικών τεχνικών και συμβάσεων  για  την παραγωγή νοήματος.

Το παιδαγωγικό πλαίσιο
Το θεωρητικό υπόβαθρο της διδακτικής παρέμβασης αποτέλεσαν οι αρχές της εποικοδόμησης της μάθησης (constructivism), της ζώνης επικείμενης ανάπτυξης του Vygotsky, που υπογραμμίζουν το ρόλο του κοινωνικού-πολιτισμικού παράγοντα για τη μάθηση και την ερμηνεύουν ως διαδικασία κοινωνικής αλληλεπίδρασης, και οι  παιδαγωγικές προσεγγίσεις της διαφοροποιημένης διδασκαλίας όπως προσδιορίζονται από την Tomlinson (Tomlinson, 2015),  (Least, 2014).
Σε επίπεδο σχεδιασμού η «διαφοροποίηση» τεκμηριώνεται, από την καταρχήν ερμηνευτική προσέγγιση του ποιήματος με βάση τις «αναγνωστικές θεωρίες» που διασφαλίζουν την εγκυρότητα της προσωπικής νοηματοδότησης. Προτείνονται δραστηριότητες που δεν προϋποθέτουν υψηλό βαθμό βασικών και προαπαιτούμενων γνώσεων, ιεραρχούνται ωστόσο  ως προς το βαθμό δυσκολίας, εξελικτικά καλλιεργούν  κλίμα  υψηλών προσδοκιών για τη δημιουργικότητα και προσδιορίζουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο λαμβάνει χώρα η αισθητική ανταπόκριση των μαθητών. Σε επίπεδο υλοποίησης, η διαφοροποίηση τεκμηριώνεται από τη χρήση ευρείας ποικιλίας αναπαραστάσεων και μαθησιακών πόρων, που καλύπτουν το διαφοροποιημένο μαθησιακό στυλ και τη μαθησιακή ετοιμότητα, από το σχεδιασμό δραστηριοτήτων που απαιτούν αποκλίνουσα και συγκλίνουσα σκέψη, από τη διαμόρφωση ασφαλούς φιλικού περιβάλλοντος που ευνοεί και την αλληλεπίδραση και την αυτενέργεια.
Β4 Τεχνικές διδασκαλίας – αξιολόγησης
Οι τεχνικές: Οι  δραστηριότητες που προτείνει ο σχεδιασμός δεν αποτελούν  αυτοσκοπό, απορρέουν από τη μεθοδολογία ερμηνευτικής προσέγγισης και εναρμονίζονται με διδακτικούς στόχους, τις ανάγκες, τις δεξιότητες, την ευαισθησία, τις κλίσεις, τη μαθησιακή ετοιμότητα των μαθητών προς τους οποίους απευθύνεται. Προτείνονται δραστηριότητες αφομοιωτικές (ανάγνωση, θέαση, ακρόαση), παραγωγικές (συγγραφή, ζωγραφική) και επικοινωνιακές (συζήτηση, παρουσίαση). Οι  δραστηριότητες δημιουργικής ανάγνωσης και γραφής σχεδιάζονται με πρότυπο το μηχανισμό Συνεκτικής του Gordon (Dykstra,1996) και τα μοντέλα του «συρραφέντος ποιήματος» (Found Poem), της «εκτεταμένης μεταφοράς» (Extended Metaphor), του «βαθμιαίου μετασχηματισμού» (Transformation Poem), που προτείνει ο J.Tsujimato (Tsujimato, 1988). Ενσωματώνεται ποικιλία διδακτικών τεχνικών που απευθύνονται στην ολομέλεια, σε ομάδες, ή ατομικά σε μαθητές: ερωτήσεις απαντήσεις, εμπλουτισμένη εισήγηση, καταιγισμός ιδεών, παιχνίδι ρόλων, δραματοποίηση. Για τις ομαδικές δραστηριότητες συγκροτούνται ομάδες 4-6 μελών με τρόπο, ώστε τα μέλη της ομάδας να αλληλοσυμπληρώνονται σε συναισθηματικό και διανοητικό επίπεδο και σε επίπεδο δεξιοτήτων.
Η αξιολόγηση: Η αξιολόγηση των μαθητών, λειτουργικά ενσωματωμένη στη διδακτική διαδικασία, εναρμονίζεται με τις αρχές της διαφοροποιημένης διδασκαλίας (ανοικτό σύστημα αξιολόγησης).Eφαρμόστηκε διαμορφωτική αξιολόγηση, ή αξιολόγηση για τη μάθηση. Σε όλα τα στάδια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, ο εκπαιδευτικός δέχεται ανατροφοδότησηση από τους μαθητές με στόχο την προσαρμογή των διδακτικών πρακτικών στις ανάγκες των μαθητών,  τη βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης. Οι μαθητές δέχονται ανατροφοδότηση με στόχο τον εμπλουτισμό της παραγωγής προφορικού και γραπτού, τη βελτίωση των επικοινωνιακών τους δεξιοτήτων και τον επαναπροσδιορισμό των στάσεων τους σε όλη τη διάρκεια της υλοποίησης του διδακτικού σχεδιασμού. Μέτρο της αξιολόγησης των δραστηριοτήτων δεν αποτελεί η καλλιτεχνική τους αξία, αλλά ο ενθουσιασμός, η προθυμία για αυτοέκφραση και η καλλιέργεια επικοινωνιακών δεξιοτήτων (Καλοκύρη, 2014).
Β5 Πορεία της διδασκαλίας
1^η Διδακτική ώρα: «Ο ήχος των λέξεων» Ο σχεδιασμός των δραστηριοτήτων της 1^ης  διδακτικής ώρας  θεμελιώνεται στην παραδοχή ότι ανάγνωση και απαγγελία αποτελούν την πιο λακωνική, πιο άμεση ερμηνευτική προσέγγιση ποιήματος. Οι δραστηριότητες αναδεικνύουν τη σημασία που έχει για τη νοηματοδότηση η προσωδία του ποιήματος και η πλαισίωση των εικόνων με τα βιώματα των μαθητών. Οι δραστηριότητες απευθύνονται στους «ιδανικούς» αναγνώστες του Ernst Jünger ο οποίος θεωρεί ότι «το έντιμο αναγνωστικό κοινό αποδεικνύεται ανίκανο να κατανοήσει την ποίηση, όχι μόνο γιατί αγνοεί …, αλλά επίσης γιατί δεν κατέχει τα εργαλεία της γλώσσας, τη γραμματική, τη μετρική, την ετυμολογία, τη μαγεία των ήχων» (Delcroix, 2000).  Προηγείται η υποδοχή των μαθητών και η αναγραφή στον πίνακα του τίτλου και των αξόνων της διδακτικής προσέγγισης. Ακολουθεί, στην ολομέλεια, καταιγισμός ιδεών, ελεύθερη πλοήγηση στη χώρα της εμπειρίας και της φαντασίας, με θέμα «θαλασσινές εικόνες» και στόχο τη συγκινησιακή προετοιμασία των μαθητών για την πρόσληψη των εικόνων του ποιήματος. Η διδακτική ώρα συνεχίζεται με ανάγνωση του ποιήματος από τον εκπαιδευτικό και έμμετρες, δυναμικά εξελισσόμενες, μεγαλόφωνες αναγνώσεις από τους μαθητές, ατομικές και εταιρικές(Padgett, 1997).  Η βίωση της ηχητικής των ποιητικών εικόνων, η εναλλαγή των ήχων των λέξεων ταυτόχρονα με την οπτική τους εικόνα, προηγείται της εξερεύνησης των συνταγματικών τους σχέσεων (μεταφορική λειτουργία). Με εναλλασσόμενους ρόλους αναγνώστη ακροατή, οι μαθητές εργάζονται σε ζευγάρια, αρθρώνουν τις συλλαβές των στίχων και «υλοποιούν την ηχοπλαστική φαντασία» του ποιήματος (Ηλιοπούλου, 2014). Με φύλλα εργασίας οι μαθητές παίρνουν οδηγίες να χωρίσουν σε ζευγαράκια συλλαβών τους στίχους μιας στροφής  και να πειραματιστούν με εναλλαγές τονισμένων και άτονων συλλαβών. Τέλος, καλούνται να επιλέξουν την έμμετρη ανάγνωση που τους φαίνεται πιο εύηχη αξιοποιώντας πρότερα σχήματα τονικής διάκρισης που κατακτώνται σε πρώιμα αναπτυξιακά στάδια. Η επιλογή των μεγαλόφωνων αναγνώσεων τεκμηριώνεται από τις  γλωσσολογικές θεωρήσεις για τη φύση του γλωσσικού σημείου του Ferdinand de Saussure  σύμφωνα με τον οποίο η ακουστική εικόνα της ομιλούμενης λέξης, το ψυχικό της αποτύπωμα, είναι πρωταρχική για την παραγωγή νοήματος (Lyons, 2001). Εξάλλου, η σημασία των συμμετοχικών αναγνώσεων καταδεικνύεται από έρευνες για τις φυσιολογικές και ψυχολογικές επιπτώσεις της απαγγελίας στον αμοιβαίο συναισθηματικό συντονισμό (Μαλαφάντης, 2012). Η διδακτική ώρα ολοκληρώνεται με την ενεργοποίηση του  ατομικού «ορίζοντα προσδοκίας» των μαθητών. Δε ζητούμε από τους μαθητές να εντοπίσουν εικόνες και εκφραστικά σχήματα, αλλά να αφιερώσουν χρόνο,  για να ανακαλέσουν τις προσωπικές τους εμπειρίες. Σε αυτή τη φάση δεν κάνουμε ακόμη αναφορά στη μεταφορά, αλλά μέσα από τον εντοπισμό των διαφορών της αισθητικής εμπειρίας των μαθητών με αυτήν του ποιητικού εγώ αναμένεται μια πρώτη προσέγγιση της  μεταφορικής λειτουργίας της γλώσσας του ποιήματος.
2^η διδακτική ώρα: Ο Γ. Δροσίνης «ραπάρει»;. Προηγείται ανάγνωση του ποιήματος από τον εκπαιδευτικό. Στη συνέχεια, οι μαθητές συγκροτούν ομάδες 4-6 μελών, ετερογενείς ως προς τη μαθησιακή ετοιμότητα και τις δεξιότητες, ανταλλάσσουν εντυπώσεις για τις θαλασσινές εικόνες και συνθέτουν την εμπειρία τους. Αποδίδουν τίτλους στις στροφές και επιλέγουν για την ομάδα τους όνομα εμπνευσμένο από τη στροφή που θα απαγγείλουν, π.χ ψαράκια….
Ακολουθεί Ραπ απαγγελία του ποιήματος, ένας συνδυασμός έμμετρης (γλώσσα) και ρυθμικής ανάγνωσης (μουσική). Κατά την παρουσίαση, οι μαθητές ενθαρρύνονται με κέντρο το γλωσσικό κώδικα και τα παραγλωσσικά στοιχεία (τονισμό, ρυθμό, παύσεις) να ταυτιστούν με οντότητες των «θαλασσινών τραγουδιών», να μιμηθούν κινήσεις, να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και να απευθύνουν την απαγγελία τους ως έκκληση επικοινωνίας προς τους συμμαθητές τους (Schweigert, 2015). Οι μαθητές μεταφέρουν ένα προσωπικό συντελεσμένο λόγο τη στιγμή που τον βιώνουν και ο  εκπαιδευτικός καταγράφει την απαγγελία με λογισμικό καταγραφής ήχου.
Ακολουθεί εμπλουτισμένη εισήγηση για το μέτρο με στόχο τη διεύρυνση του «ορίζοντα προσδοκίας» των μαθητών για τα χαρακτηριστικά του λογοτεχνικού γένους στο οποίο ανήκει το ποίημα. Από την ταινία του Μάικλ Ράντφορντ, «Ο ταχυδρόμος του Νερούντα», προβάλλεται η σκηνή στην ακρογιαλιά, όπου ο Πάμπλο Νερούντα απαγγέλει στο Μάριο, τον ταχυδρόμο, την «Ωδή στη θάλασσα».

Γύρω από το νησί είν’ η Θάλασσα- πόση Θάλασσα!
ξεχειλίζει κάθε τόσο
λέει
ναι, λέει όχι, πάλι όχι, όχι
que si que no que no, no
σε μπλε,  αφρό, σε κύμα
λέει όχι, πάλι όχι
αδύνατο να μείνει ήρεμη
«με λένε Θάλασσα», λέει και ξαναλέει

Μετά την προβολή ο εκπαιδευτικός διαβάζει απόσπασμα της Ωδής, και καλεί  τους μαθητές να εστιάσουν στην αισθητική εμπειρία που προκάλεσε η ακρόαση του ποιήματος στο Μάριο. «…Τα λόγια πήγαιναν μπρος και πίσω όπως η θάλασσα», λέει ο Μάριο. Οι μαθητές περιγράφουν τη δική τους αισθητική εμπειρία από την έμμετρη ανάγνωση των «θαλασσινών τραγουδιών» και τη συγκρίνουν με αυτή του Μάριο. Ακολουθεί σύντομη εισήγηση για το ρόλο του μέτρου στο κράτημα  του  ρυθμού. Ο εκπαιδευτικός γράφει στον πίνακα το συμβολισμό του ιαμβικού μέτρου, κάνει αναφορά στον ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο και τον συνδέει με τη μουσική Ραπ. Υπογραμμίζεται το «εύμετρο», η «κίνηση», το «μικροσκοπικό» και η παιχνιδιάρικη διάθεση του ιάμβου. (Παπανούτσος, 2003). Η διδακτική ώρα ολοκληρώνεται με ακρόαση σύντομου αποσπάσματος ιάμβου που εντοπίζεται ελεύθερα στο διαδικτυακό τόπο youtube.com.
3^η διδακτική ώρα: «ηχοχρώματα» Προηγείται  Ραπ απαγγελία με στόχο την υπενθύμιση του ποιήματος και τη διαμόρφωση της συγκινησιακής ατμόσφαιρας. Η 3^η διδακτική ώρα είναι αφιερωμένη σε προσωδιακά χαρακτηριστικά, παρηχήσεις-συνηχήσεις, που αποδίδουν «ακουστικά την απόχρωση του νοήματος» (Παπανούτσος, 2003) και διαμορφώνουν το ρυθμό του. Οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες με φύλλα εργασίας. Οι δραστηριότητες των φύλλων είναι σχεδιασμένες με βάση προσεγγίσεις δημιουργικής ανάγνωσης και περιλαμβάνουν ασκήσεις αντιμεταθέσεων, αναδιευθετήσεων, τροποποιήσεων, παραλήψεων, εστίασης (line looping)(Padgett, 1997). Οι δραστηριότητες, όλες ενταγμένες σε επικοινωνιακό πλαίσιο, έχουν παιγνιώδη χαρακτήρα, καλλιεργούν την ακουστική φαντασία και αναδεικνύουν την κομψότητα του ποιήματος ως αισθητικό γνώρισμα της «κατηγορίας του χαριτωμένου» (Παπανούτσος, 2003). Η ώρα ολοκληρώνεται με ανάθεση εργασιών για το σπίτι. Οι ομάδες επιλέγουν ανάμεσα στις δραστηριότητες συμπλήρωσης κενού, (στροφές των θαλασσινών τραγουδιών που δεν περιλαμβάνονται στο σχολικό εγχειρίδιο), κατέβασμα και εξερεύνηση των δυνατοτήτων της  Windows Movie Maker, που θα αξιοποιηθεί για την πολυτροπική απόδοση του ποιήματος.
4^η διδακτική ώρα: «Γλάρε που βρήκες αυτό το λευκό»; Προηγείται η κοινοποίηση των εργασιών της 3^ης ώρας και ακολουθεί η  προσέγγιση της μεταφορικής γλώσσας του ποιήματος. Σκοπός των δραστηριοτήτων είναι η εξοικείωση των μαθητών με την αξιοποίηση της άμεσης αισθητηριακής εμπειρίας για τη δημιουργία λογοτεχνικών μεταφορών. Οι μαθητές καλούνται να ταυτοποιήσουν, να ερμηνεύσουν και να τροποποιήσουν  εικόνες του ποιήματος. Αφετηρία της δραστηριότητας είναι η Συνεκτική του Gordon (Dykstra,1996)  Η δραστηριότητα υλοποιείται στην ολομέλεια με καταιγισμό ιδεών.  Ο εκπαιδευτικός εστιάζει στην εικόνα των γλάρων και γράφει στον πίνακα τον τίτλο της δραστηριότητας: «Γλάρε που βρήκες αυτό το λευκό»; Οι  μαθητές καλούνται να εντοπίσουν τα επίθετα των γλάρων και να ερμηνεύουν την επιλογή του χιονιού από τον ποιητή. Με ένα σκαρίφημα στον πίνακα οπτικοποιείται η μεταφορά του χιονιού από το βουνά στη θάλασσα με στόχο μια πρώτη εννοιολογική προσέγγιση της μεταφορικής γλώσσας.
Στη συνέχεια με την τεχνική των άμεσων αναλογιών της Συνεκτικής του Gordon οι μαθητές δημιουργούν τις δικές τους μεταφορές. Ο εκπαιδευτικός λέει στα παιδιά: «Παιδιά ελάτε ν’ αφήσουμε τη φαντασία μας ελεύθερη, ελάτε να αναζητήσουμε σε στεριά και σε θάλασσα, μέσα και έξω από τον κόσμο του ποιήματος  υλικά, χρώματα και γεύσεις, να τα φορτώσουμε σε δικά μας οχήματα, να τα μεταφέρουμε, για να πλάσουμε, τους «γλάρους μας». Εναλλακτικά μπορεί να αξιοποιηθεί μια συμβατική «νεκρή» μεταφορά. Ο εκπαιδευτικός καλεί τους μαθητές να  «κατεβάσουν» ιδέες, υπογραμμίζοντας τη μεταφορά με ανάλογη κίνηση. Όταν διαπιστωθεί ότι οι ιδέες στερεύουν, η προσοχή των μαθητών κατευθύνεται  σε ένα γλυκό, σε ένα λουλούδι κ.ο.κ.  Όλες  τις ιδέες, ακόμη και οι αποκλίνουσες, γίνονται αποδεκτές και  γράφονται σε λίστα σε μια άκρη στον πίνακα. Μετά οι μαθητές ενθαρρύνονται να συνδυάσουν τα υλικά με  τις μετοχές πλασμένοι, ντυμένοι, φτιαγμένοι, για να δημιουργήσουν τα δικά τους σύνθετα επίθετα. Όλοι οι μαθητές γράφουν στον πίνακα ένα  σύνθετο επίθετο με τη μορφή καλλιγραφήματος. Έτσι ο  πίνακας μετατρέπεται  σε ουρανό γεμάτο με γλάρους.  Κατά την εφαρμογή προκύπτει μεγάλος αριθμός σύνθετων επιθέτων «νεφοπλασμένοι», «νεφοντυμένοι», «νεφοφτιαγμενοι», «αφροντυμένοι», «χαρτοφτιαγμένοι», «σιδεροπλασμένοι», «κρινοπλασμένοι», «ανθοπλασμένοι», «ζαχαροπλασμένοι», «αλατοπλασμένοι»… Τέλος, οι μαθητές δημιουργούν συμβολικές αναλογίες, επιλέγουν τη διάθεση ή την ιδιοσυγκρασία  των γλάρων και αξιοποιούν τα σύνθετα επίθετα που δημιούργησαν, για να τους «χρωματίσουν» συναισθηματικά. Η δραστηριότητα υποστηρίζεται με υποβοηθητικές ερωτήσεις. «Ποιο επίθετο θα ταίριαζε άραγε σε έναν αθώο και ποιο σε έναν πονηρό, σε έναν θλιμμένο ή χαρούμενο γλάρο»;
Η διδακτική ώρα συνεχίζεται με εμπλουτισμένη εισήγηση για τη μεταφορά. Προβάλονται επιλεγμένα αποσπάσματα από την ταινία ο Ταχυδρόμος του Νερούντα, σκηνές όπου ο Μάριο κάνει τις δικές του παρομοιώσεις.

-«Δεν μπορώ να το εξηγήσω ένιωσα σαν βάρκα που κουνιέται γύρω απ’ αυτές τις λέξεις.
– Σαν βάρκα που κουνιέται γύρω από τις λέξεις μου;  Ξέρεις τι έκανες Μάριο;

– Όχι, τι;
-Επινόησες μια μεταφορά…

– Όχι!
-Ναι πράγματι, αλήθεια!
– Αλλά δε μετράει, γιατί δεν το ήθελα.
-Δε χρειάζεται. Οι εικόνες προκύπτουν αυθόρμητα.
– Εννοείς τότε,  ότι για… παράδειγμα,  ότι όλος ο κόσμος…
με τη θάλασσα  και τον ουρανό, με τη βροχή, τα σύννεφα…
όλος ο κόσμος είναι μια μεταφορά για κάτι άλλο;»
Παρομοίωση, προσωποποίηση, μεταφορά εντάσσονται από τον εκπαιδευτικό στο πλαίσιο των συνταγματικών σχέσεων της μεταφορικής γλώσσας και υπογραμμίζονται τα κοινά σημεία και οι διαφορές τους.
Η διδακτική ώρα ολοκληρώνεται με ανάθεση εργασιών για το σπίτι. Τα μέλη των ομάδων έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ανάμεσα στις ακόλουθες δραστηριότητες: μετατροπή  στίχων ή λέξεων σε καλλιγραφήματα με το χέρι ή με το λογισμικό tagxedo, ζωγραφική αναπαράσταση των εικόνων με οδηγό τη μεταφορική γλώσσα του ποιήματος   και μετατροπή των ζωγραφιών σε ψηφιακό αρχείο.
 5^η διδακτική ώρα: «αν φυσούσε ο Μπάτης»… Η 5^η διδακτική ώρα είναι αφιερωμένη στη δημιουργία εκτεταμένης μεταφοράς- αλληγορίας. Σκοπός της δραστηριότητας είναι η καλλιέργεια δεξιοτήτων μεταφορικής γλώσσας, η πλαισίωση  της εμπειρίας της σχολικής ζωής, η αναδιοργάνωση και ανανοηματοδότησή της με εικόνες του ποιήματος. Οι μαθητές  βιώνουν οραματικά την αξία της ενότητάς τους  με τη φύση και αντιλαμβάνονται το ρόλο της ποίησης για τον εμπλουτισμό του βιώματος. Η δραστηριότητα υλοποιείται στην ολομέλεια με αξιοποίηση του 2^ου  μηχανισμού «ανοικείωσης» της Συνεκτικής του Gordon, της μετατροπής του οικείου σε ξένο (Dykstra, 1996).
Οι μαθητές δημιουργούν τις δικές τους «άμεσες», «φανταστικές», «προσωπικές», «συμβολικές» αναλογίες που προτείνει ο μηχανισμός της Συνεκτικής. Δίνεται η οδηγία στους  μαθητές να χρησιμοποιούν α΄ πληθυντικό πρόσωπο. Ο εκπαιδευτικός γράφει όλες τις ιδέες στον πίνακα και οι μαθητές κρατούν σημειώσεις.
Εκκίνηση της δραστηριότητας αποτελεί η περιγραφή μιας καταπιεστική δύσκολης μέρας στο σχολείο. Οι μαθητές καλούνται να ταυτιστούν με φυσικές οντότητες των «θαλασσινών τραγουδιών», να φανταστούν π.χ τους γλάρους μέσα στην τάξη και να καθρεφτίσουν σ’ αυτούς το δικό τους βίωμα, να εμψυχώσουν δηλαδή τους γλάρους. Ο εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές να οπτικοποιήσουν τα συναισθήματα χωρίς να τα κατονομάζουν. Οι μαθητές υποδηλώνουν τα συναισθήματα περιγράφοντας λειτουργίες, κινήσεις, συμπεριφορές. «Πώς πετούν οι γλάροι μέσα σε μια τάξη με κλειστά παράθυρα, πώς ανασαίνουν τα ψαράκια»;
Στη συνέχεια, ο εκπαιδευτικός ρωτά τους μαθητές αν θα ήθελαν με ένα μαγικό τρόπο να βγουν από την τάξη και να πετάξουν στη χώρα των θαλασσινών τραγουδιών. Με δεδομένη τη θετική απάντηση, ο εκπαιδευτικός κάνει την πρώτη φανταστική αναλογία. «Ας μπούμε στον κόσμο των θαλασσινών τραγουδιών, ας φυσήξει ο Μπάτης… ας πέσουν οι τοίχοι… ας  γίνει το σχολείο μας θάλασσα…».
Όταν πέσουν οι τοίχοι, ο εκπαιδευτικός καλεί τους μαθητές, να κάνουν τις δικές τους αναλογίες. «Τι θα γινόταν αν φυσούσε ο Μπάτης»;  «Σε τι θα μεταμορφωνόταν η τάξη, τα θρανία, εμείς»;  «Τι θα συνέβαινε με τις λέξεις του βιβλίου μας»;
Ακολουθούν οι προσωπικές αναλογίες. Οι μαθητές καλούνται να χρωματίσουν συναισθηματικά τους ρόλους με τους οποίους ταυτίστηκαν στην προηγούμενη φάση. Αν μεταμορφωνόμαστε π.χ σε γλάρους, κρατώντας όμως την ιδιότητα του μαθητή, σε τι θα μοιάζαμε και τι θα διαφέραμε από τους συνηθισμένους γλάρους, που θα καθόμασταν, τι θα ψαρεύαμε, τι θα σφυρίζαμε(π.χ ρίμες, ποδαράκια…);
Τέλος ο εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές να επιστρέψουν στον πραγματικό κόσμο παίρνοντας ένα ενθύμιο μαζί τους  εικόνα, αξία, ή συναίσθημα. Στην εμψυχωτική συζήτηση που ακολουθεί οι μαθητές καταθέτουν τα ενθύμιά τους και δηλώνουν τις προσδοκίες με τις οποίες επιστρέφουν. Η δραστηριότητα μπορεί να επεκταθεί  με μια απόπειρα να κάνουμε τη συμβολική μας αναλογία: «Τι θα μπορούσε να γίνει για να μπαίνει πιο συχνά από το παράθυρο της τάξης μας ο Μπάτης»;
Η διδακτική ώρα ολοκληρώνεται με σύντομη εισήγηση για την αλληγορία και οδηγίες δημιουργικής γραφής (Παράρτημα). Οι μαθητές καλούνται να καταγράψουν με μορφή πεζού αφηγηματικού λόγου τις ιδέες που παρήγαγαν στην ολομέλεια  και στη συνέχεια, να τις μετατρέψουν σε ποίημα αξιοποιώντας το μοντέλο του «συρραφέντος ποιήματος» (Found Poem) (Tsujimato, 1988). Προτείνεται ανάγνωση του αλληγορικού ποιήματος του Γ. Δροσίνη η «Ψαρόβαρκα» και αποσπάσματος  από το διάλογο μεταξύ  Π. Νερούντα και  Μάριο.
Πως γίνεται κανείς ποιητής;
– Δοκίμασε να περπατήσεις αργά κατά το μήκος της ακτής ως την  παραλία και κοίτα γύρω σου
-Και θα μου έρθουν αυτές οι μεταφορές;
-Σίγουρα.
-Α θα το ήθελα αυτό πρέπει να ’ναι ωραία!
Θα μπορούσα να πω ό,τι θέλω!
-Μα ακόμη κι αν δεν είσαι ποιητής μπορείς να πεις ό, τι θέλεις.
-Ναι αλλά όχι τόσο καλά…
-Είναι καλύτερα να πεις κάτι για το οποίο είσαι πεπεισμένος με άσχημη έκφραση
Παρά να είσαι ποιητής και να λες όμορφα ό,τι θέλουν οι άλλοι
Ως υπόδειγμα δημιουργικής γραφής,  διαβάζουμε το ποίημα που συνέθεσε ο Μάριο με τις οδηγίες του Π. Νερούντα.
Νούμερο ένα
Κύματα στην Calla di sotto
Μικρά
Νούμερο δύο
Κύματα μεγάλα
Νούμερο τρία
Άνεμος στους γκρεμούς
Νούμερο τέσσερα άνεμος μέσα από  θάμνους
Νούμερο πέντε τα θλιμμένα δίχτυα του πατέρα μου
Νούμερο έξι
Η καμπάνα της εκκλησίας μας της θλιμμένης παρθένου και  οπαπάς
Είναι όμορφα 
Δεν είχα προσέξει ότι είναι τόσο όμορφα
Νούμερο εφτά
Ουρανός με αστέρια πάνω από το νησί
Νούμερο οχτώ
Η καρδιά του Παμπλίτο
Υποστηρικτικά προτείνουμε στίχο έναρξης  για το ποίημα π.χ Γλάροι εγκλωβισμένοι (Dykstra, 1996).
6^η διδακτική ώρα: «Μα ποιοι είναι οι επιβάτες του πλοίου»; Η 6^ηδιδακτική ώρα έχει αφετηρία της τη θεωρία του W. Iser (Delcroix, 2000) για το «λευκό σημείο»  ή «κενή θέση» που πάντοτε υπάρχει  στα λογοτεχνικά έργα και  ο αναγνώστης καλείται να το συμπληρώσει αξιοποιώντας τον «ορίζοντα προσδοκίας» του. Με τη δραστηριότητα αυτή, που υλοποιείται στην ολομέλεια, οι μαθητές καλούνται να αναδείξουν την κρυμμένη δραματική λειτουργία του ποιήματος. Ο εκπαιδευτικός διαβάζει τη δεύτερη στροφή, σταματά στους στίχους «και μας γυρνά την πλάτη», «και πίσω μας αφήνει». Απευθύνεται στους μαθητές και τους ζητάει να αφήσουν τη φαντασία τους ελεύθερη: «Ποιοι είναι οι αόρατοι επιβάτες του πλοίου»; «Ποιο είναι το φύλο, η ηλικία, η σχέση τους»;  «Για ποιο λόγο ταξιδεύουν»; «Τι θα ακούγαμε να λένε αν μπαίναμε  στη σκηνή ως…»; Αν πάρουμε δημιουργικές απαντήσεις, μπορούμε να επεκτείνουμε τη δραστηριότητα με «μεταγνωστικές ερωτήσεις» (Anderson,1991). Ενδεχομένως κάποιοι μαθητές να βρουν ελκυστική τη μεταγνωστική τοποθέτηση απέναντι στη δική τους αισθητική ανταπόκριση. Συγκεκριμένα, μπορούμε να ζητήσουμε από τους μαθητές μας να εξηγήσουν τις επιλογές τους με βάση προηγούμενα βιώματά τους (συμβάντα, βιβλία, ταινίες) διατυπώνοντας ερωτήματα του τύπου: «γιατί νομίζεις πως έκανες αυτή την επιλογή», «έχεις δει άλλοτε παρόμοια εικόνα»; Επειδή όμως οι μαθητές τείνουν να απαντούν μονοσήμαντα και αυτοματικά, «εμείς», «ο ποιητής», προβάλλουμε την ταινία του μουσείου Δροσίνη, «Αμαρυλλίς»,  για τη ζωή και το έργο του ποιητή. Όταν μετά την προβολή επαναλάβουμε  τα ερωτήματα συμπλήρωσης του «λευκού σημείου», θα διαπιστώσουμε ότι ο φυσικά και κοινωνικά περιορισμένος κόσμος των μαθητών έχει διευρυνθεί, για να συμπεριλάβει τις ζωές ανθρώπων που έχουν ζήσει σε άλλη εποχή, σε άλλους χώρους, στο έργο του ποιητή. Οι μαθητές ανασυγκροτούν  τον «ορίζοντα προσδοκίας» εκείνου του πρώτου κοινού προς το οποίο απευθυνόταν το ποίημα. Η συζήτηση προσφέρει στον εκπαιδευτικό την ανατροφοδότηση για το σχεδιασμό των δραστηριοτήτων δημιουργικής γραφής που θα υλοποιηθούν τις επόμενες διδακτικές ώρες.
7^η διδακτική ώρα: «οι επιβάτες» Η 7^η διδακτική ώρα είναι αφιερωμένη σε δραστηριότητες δημιουργικής γραφής για τη συμπλήρωση του «λευκού σημείου» της 2^ης στροφής του ποιήματος. Με φύλλα εργασίας προτείνονται τέσσερις ομαδικές δραστηριότητες. Στόχος των δραστηριοτήτων είναι οι μαθητές, μέσα από δικές τους δημιουργίες, να επαληθεύσουν το πολιτιστικό πρότυπο που προτείνουν τα θαλασσινά τραγούδια, να καλλιεργήσουν δεξιότητες δημιουργικής ανάγνωσης και δημιουργικής γραφής. Οι δραστηριότητες της ώρας αυτής διέπονται από την αρχή της «διακειμενικότητας» της J. Kristeva,  (Delcroix, 2000) δηλ. ένα παιχνίδι μεταξύ τριών παραγόντων: του ποιητή, του αναγνώστη και παράλληλων ποιητικών κειμένων. Έτσι, οι μαθητές διατηρούν με το ποίημα του Δροσίνη «το διάλογο που ο τελευταίος είχε αρχίσει με τα έργα των συγχρόνων του». Όπως αναφέρει η J. Kristeva το κείμενο επανασυγκροτείται ως ένα «μωσαϊκό παραθεμάτων» και «η ποιητική γλώσσα διαβάζεται τουλάχιστον ως διπλή» (Delcroix, 2000). Κατά τη διάρκεια τη εργασίας των μαθητών σε ομάδες ο εκπαιδευτικός παρακολουθεί την πρόοδο της εργασίας, εμψυχώνει τη συνεργασία, εμπνέει και ανατροφοδοτεί διακριτικά με υποβοηθητικές ερωτήσεις-επισημάνσεις.
8^η διδακτική ώρα Κατά την 8^η διδακτική ώρα τα μέλη των ομάδων μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα στις ακόλουθες δραστηριότητες:

• Ολοκλήρωση της συγγραφικής δραστηριότητας με αξιοποίηση των οδηγιών δημιουργικής γραφής-ετεροβελτίωση και αυτοβελτίωση της παραγωγής λόγου
• Ζωγραφική για εικαστική πλαισίωση των δραστηριοτήτων δημιουργικής γραφής
• Επεξεργασία των ψηφιοποιημένων ζωγραφιών της 3^ης διδακτικής ώρας και της ηχογραφημένης ραπ απαγγελίας με το λογισμικό Windows movie maker για τη δημιουργία της ταινίας

9^η διδακτική ώρα Προβάλλεται η ταινία που δημιούργησαν οι μαθητές και κοινοποιούνται  οι δραστηριότητες δημιουργικής γραφής. Οι μαθητές αναστοχάζονται και ο εκπαιδευτικός συνθέτει τις εντυπώσεις. Τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ποίησης συνοψίζονται στον πίνακα.
Β6 Μέσα και υλικά διδασκαλίας
Πίνακας, Η/Υ, λογισμικά αναπαραγωγής, καταγραφής και προβολής ήχου και εικόνας, Διαδίκτυο, φύλλα εργασίας.
Φύλλο εργασίας  1^ης διδακτικής  ώρας, κοινό για όλες τις ομάδες  «Ο ήχος των λέξεων»

1. Παιδιά, στη φωτοτυπία της στροφής βλέπετε τις συλλαβές χρωματισμένες εναλλάξ με μαύρο και πράσινο χρώμα. Στραφείτε προς το ζευγάρι σας και μοιρασθείτε την έμμετρη ανάγνωση της στροφής. Χωρίστε ζευγαράκια συλλαβών που λέγονται ποδαράκια και διαβάστε από ένα τετράστιχο ψιθυριστά. Κατά την πρώτη  ανάγνωση θα τονίζετε τη συλλαβή που είναι χρωματισμένη με μαύρο χρώμα. Όταν τελειώσει ο πρώτος κύκλος  ανάγνωσης θα  επαναλάβετε  τονίζοντας την πράσινη συλλαβή. Φανταστείτε ότι είστε κύματα, ψαράκια, γλάροι, δελφίνια ή καραβάκια. Στη συνέχεια συζητήστε το ηχητικό αποτέλεσμα και  επιλέξτε μαζί τον τρόπο τονισμού των συλλαβών  που σας φάνηκε πιο εύηχος.  Το ποίημα του Γ. Δροσίνη ακούγεται πιο όμορφα, όταν τονίζουμε τη συλλαβή με το  __________ χρώμα. Γιατί επιλέξατε αυτή την ανάγνωση;
2. Διαβάστε χορωδιακά και με τον τονισμό που επιλέξατε.
3. Τώρα διαθέστε με το ζευγάρι σας λίγο χρόνο, για να μιλήσετε για το ποίημα. Φανταστείτε  ότι το μυαλό σας είναι ένα κουτί γεμάτο με τοπία  και ήχους που συγκεντρώσατε την ώρα της ανάγνωσης. Αδειάστε το κουτί κάνοντας  ο ένας στον άλλον ερωτήσεις όπως:

• Ποιες εικόνες και συνδυασμοί λέξεων σου άρεσαν ιδιαίτερα;
• Τι σε έκανε να θυμηθείς και να αισθανθείς το ποίημα;
• Ποιες προσωπικές σου εικόνες «ξύπνησαν» από την ανάγνωση (χρώματα, αρώματα, γεύσεις ήχοι, επεισόδια);
• Έχεις δει ποτέ ψαράκια, γλάρους ή δελφίνια; Με τι έμοιαζαν;
• Ποιες λέξεις βρήκες ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες; Γιατί τις ξεχώρισες; (δεν υπάρχουν σωστές και λάθος απαντήσεις το σημαντικό είναι η προσωπική σας αντίδραση)

Φύλλο εργασίας 3^ης διδακτικής ώρας «Ψαράκια»  (δραστηριότητες 1,2,3,4 κοινές για όλες τις ομάδες)

1. Διαβάστε έμμετρα ψιθυριστά τη στροφή
2. Αφουγκραστείτε ομόηχες συλλαβές και επαναλήψεις των φθόγγων και συλλαβών.Κυκλώστε με χρωματιστά μολύβια.
3. Αν ονομάσουμε με τη σειρά τους στίχους κάθε στροφής  αβγδεζη πως συνδέονται μεταξύ τους οι συλλαβές που ηχούν παρόμοια; Σχηματίζουν ζευγάρια, σταυρό, ή συμπλέκονται;
4. Ενώνοντας ζευγαράκια στίχων μετατρέψτε την οχτάστιχη στροφή σε τετράστιχη. Τι παρατηρείτε σε σχέση με τη ρίμα και τον αριθμό των συλλαβών των στίχων; Ποια στροφή σας φαίνεται πιο κομψή και χαριτωμένη; Ποια ταιριάζει περισσότερο στις εικόνες των θαλασσινών τραγουδιών;
5. Μιμηθείτε τη φωνή του Μπάτη ή τον ήχο των κυμάτων επιμηκύνοντας συλλαβές και φθόγγους επαναλαμβάνοντας  με ιαμβικό μέτρο
6. Ψαράκια, προσοχή!

• Ψαράκια αλλάξτε τον τρόπο με τον οποίο φυσά ο Μπάτης, χαρίστε του την παιχνιδιάρικη διάθεση του δελφινιού.
• Ψιθυρίστε και πάλι τη ρίμα που «συνδέει» τον ήλιο με τη θάλασσα. Κρατείστε τη ρίμα, αλλά «δώστε»  στον ήλιο την καμαρωτή  στάση του δελφινιού.
• Η σκιά των γλάρων βρίσκεται πάνω σας. Εντοπίστε τους στίχους με τους οποίους σας απειλούν οι γλάροι και αφαιρέστε τους. Κάντε πρόταση στα δελφίνια να ανταλλάξετε τα φτερά σας. Προσαρμόστε τα νεοαποκτημένα φτερά στα «μέτρα» σας και «φορέσετε» τα.
• Line looping δείτε «μεγεθυντικό φακό» ένα στίχο του ποιήματος, προσθέστε τον στη στροφή σας.

Φύλλο εργασίας 3^ης ώρας «Δελφίνια»

5. Μιμηθείτε τον ήχο των κυμάτων επιμηκύνοντας συλλαβές και φθόγγους επαναλαμβάνοντας  με ιαμβικό μέτρο.
6. Τρελά δελφίνια,

• Χαρίστε στον Μπάτη την παιχνιδιάρική διάθεσή σας και κλέψτε λίγη από τη δική του γλύκα
• Κάντε μια φάρσα στον τον ήλιο κλέψτε τον καθρέφτη του, για να καμαρώσετε την ομορφιά σας
• Τα ψαράκια χρειάζονται τα φτερά σας, προσφέρετέ τα. Προσαρμόστε τα δικά τους φτερά στα μέτρα σας  έτσι ώστε να χωρέσουν στο δικό σας στίχο και «φορέστε» τα.

Φύλλο εργασίας 3^ης ώρας  «Γλάροι»

5. Μιμηθείτε το σφύριγμα των γλάρων επιμηκύνοντας  συλλαβές και φθόγγους επαναλαμβάνοντας  με ιαμβικό μέτρο
6. Γλάροι τα καραβάκια βιάζονται να προφτάσουν το «τρελό δελφίνι» και θέλουν τη βοήθειά σας. Ποιον στίχο θα τους δώσετε για να προλάβουν; Ζητείστε τους και σεις ένα στίχο για να συμπληρώσετε το κενό της στροφής σας, χωρίς να χαλάσετε τη ρίμα.

Φύλλο εργασίας 3^ης ώρας «Καραβάκια»

5. Καραβάκια: Εντοπίστε μια συλλαβή που επαναλαμβάνεται στη στροφή σας τρεις φορές. Για να μιμηθείτε τη φωνή του Μπάτη, φτιάξτε μόνο με τη συλλαβή αυτή έναν οχτασύλλαβο στίχο και επαναλάβετε με ιαμβικό μέτρο
6. Φτιάξτε μια στροφή τεσσάρων στίχων με τους 8 στίχους της 2^ηςστροφής ενώνοντας ζευγαράκια στίχων. Τι παρατηρείτε σε σχέση με τη ρίμα και τον αριθμό των συλλαβών των στίχων; Ποια στροφή σας φαίνεται πιο κομψή και χαριτωμένη; Ποια ταιριάζει περισσότερο στις εικόνες των θαλασσινών τραγουδιών;

• Καραβάκια, οι επιβάτες σας θέλουν να ακολουθήσουν το τρελό δελφίνι. Ζητείστε από τους γλάρους που κάθονται στα ξάρτια σας να σας δανείσουν ένα στίχο που θα σας βοηθήσει να το προλάβετε. Για να τους καλοπιάσετε δώστε τους κι εσείς ένα στίχο. Βοηθούς μπορείτε να βρείτε και σε κάθε στροφή των θαλασσινών τραγουδιών.
• Ζωγραφίστε καραβάκια και φορτώστε τα με ομόηχες συλλαβές των θαλασσινών τραγουδιών.

Φύλλο εργασίας 6ης  και 7ης  διδακτικής ώρας
«Θαλασσινό ειδύλλιο». Πίσω από τα «θαλασσινά τραγούδια» ανακαλύπτουμε ένα τραγούδι για τον έρωτα. Επαληθεύουμε τις αξίες της πρώτης στροφής των θαλασσινών τραγουδιών με μια  δική μας λογοτεχνική δημιουργία.
Η υποθετική κατάσταση. Κατά τη διάρκεια των δημιουργικών αναγνώσεων ενεργοποιήσατε  τη φαντασία σας και συμπληρώσατε το «λευκό σημείο» της δεύτερης στροφής με την παρουσία ηρώων του ποιητή, όπως ο Παύλος, η Έρση, η Αμαρυλλίς… Αντικαταστήστε τα ψαράκια με λογοτεχνικούς ήρωες του Δροσίνη. Φανταστείτε τη σκηνή πάνω στο καράβι και περιγράψτε την προφορικά. Στη συνέχεια, μοιραστείτε ρόλους. Ταυτιστείτε με τους  υπονοούμενους επιβάτες του καραβιού. Τι κάνουν, τι  λένε, πώς αισθάνονται; Ποιο ρόλο παίζει η θάλασσα στη διαμόρφωση της ψυχικής τους  κατάστασης;  Ως πηγή έμπνευσης να αξιοποιήσετε ποιήματα του Δροσίνη. Οργανώστε τις ιδέες σας με μορφή γραπτού περιγραφικού  λόγου. Την επόμενη διδακτική αξιοποιώντας τις οδηγίες δημιουργικής γραφής θα μετατρέψτε το πεζό σε ποίημα.
Προσυγραφικές δραστηριότητες
Ο Δροσίνης ζει στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου αιώνα
 «Είναι η εποχή που ο έρωτας και διαρκέστερος ίσως και οξύτερος ήταν και κατοικούσε στη χώρα των ευγενικών αισθημάτων που η άμεση συγκίνηση θεωρούνταν κατόρθωμα μέγιστο του λόγου και τεκμήριο αξίας αμάχητο που …  είχε ανάγκη [να εκφρασθεί]  [με τη] χάρη, δροσιά κι απλότητα [της ποίησης]».   (Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου, «Γ. Δροσίνης Ποιητής Αθηναίος, ποιητής του καιρού του», Νέα Εστία, τευχ. 583, Αθήναι 15 -10-1951)
Στο λεξικό του διαδικτυακού τόπου της Πύλης  για την ελληνική γλώσσα να αναζητήσετε την ερμηνεία του τίτλου συλλογής των Θαλασσινών τραγουδιών. Αναζητήσετε στα «θαλασσινά τραγούδια» μοτίβα, συναισθήματα, εκφραστικά μέσα που επιβεβαιώνουν άμεσα ή έμμεσα  τη σχέση του τίτλου συλλογής  με  το ποίημα.
Εντοπίστε και διαβάστε τα ποιήματα του Γεωργίου Δροσίνη:
Στο διαδικτυακό τόπο  της Πύλης : Κάτι από σένα, Ο κρυφός λόγος, Τ΄ αστέρι, Το ουρανί της.
Στο ψηφιακό αποθετήριο https://archive.org το ποίημα  Καλοσύνη από τη συλλογή «Κλειστά βλέφαρα»
Τα ποιήματα Ψαρόβαρκα και Τα μάτια σου είναι θάλασσες.
Φύλλο εργασίας 6^ης   και 7^ης   διδακτικής ώρας
Η συνέντευξη με τον ποιητή
Η υποθετική σας κατάσταση. Στην ταινία «Αμαρυλλίς» γνωρίσατε τον ποιητή και τη σχέση του με τα παιδιά. Τώρα ταξιδεύετε με το καραβάκι «Θαλασσινό Τραγούδι», αναγνωρίζετε τον επιβάτη Γ. Δροσίνη. Πλησιάστε τον και κάντε  του  ερωτήσεις για τις ηθικές (ευτυχία αγάπη έρωτας)  και αισθητικές αξίες (χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ποίησης) που προβάλλονται  με την  ποίησή τη δική του και των φίλων του. Οι απαντήσεις σας θα επαληθεύουν τις αξίες που προβάλλει ο ποιητής και οι φίλοι του στο έργο τους.
Καταγράψτε τη συνέντευξη. Δημιουργήστε καρτέλες ρόλων για τον ποιητή, τους  δημοσιογράφους, τους παρατηρητές. Κατά την παρουσίαση στην ολομέλεια θα αναλάβετε ρόλους και θα δραματοποιήσετε τη σκηνή αξιοποιώντας στίχους των ποιημάτων. Ο παρατηρητής θα  συνοψίσει τις εντυπώσεις από τη συνέντευξη. Δημιουργήστε ένα άλμπουμ φωτογραφιών, για να εμπλουτίσετε την παρουσίασή σας.
Προσυγγραφικές δραστηριότητες
Στο λεξικό της Πύλης  για την ελληνική γλώσσα αναζητήστε τη σημασία των λέξεων αξίες, πρότυπο
Εντοπίστε και διαβάστε ομόθεμα και ομότροπα  ποιήματα
Γεωργίος Δροσίνης «Θάλασσα και δάση» Γαλήνη
Νίκος Καμπάς «θα βραχούμε»
Αριστομένης Προβελέγγιος  «Στα γαλανά μπουγάζια»
Λάμπρος Πορφύρας Γαλήνη
http://homouniversalisgr.blogspot.gr/2012_11_11_archive.html
Φύλλο εργασίας 6^ης   και 7^ης   διδακτικής ώρας
Πρόσκληση σε ταξίδι
Η υποθετική σας κατάσταση: Κατά την προσυγγραφική δραστηριότητα της 5^ης ώρας συμπληρώσατε το «λευκό σημείο» με την παρέα σας. Ταξιδεύετε  με το καραβάκι το «θαλασσινό τραγούδι». Γράψτε ένα ποίημα δύο στροφών, «πρόσκληση σε ταξίδι». Απευθύνετε την πρόσκληση σε φίλους που ζουν στην πόλη και καλέστε τους να επιβιβαστούν κι αυτοί  στο καραβάκι στο επόμενο λιμάνι. Παρουσιάστε τα  θέλγητρα του ταξιδιού χρησιμοποιώντας τη μεταφορική λειτουργία της γλώσσας (παρομοίωση, μεταφορά, προσωποποίηση)
1^η στροφή: Παρουσιάζετε το τοπίο και θα  εμψυχώνετε τα φυσικά όντα.
2^η στροφή θα παρουσιάζετε και θα εμψυχώνετε τους ρητορικούς τρόπους των θαλασσινών τραγουδιών. (π.χ ποια θαλασσινή μορφή θα δώσετε στον ίαμβο;)
Οργανώστε τις ιδέες σας με μορφή γραπτού, πεζού, περιγραφικού  λόγου. Την επόμενη διδακτική ώρα θα μετατρέψετε τον πεζό λόγο σε ποίημα αξιοποιώντας τις οδηγίες δημιουργικής γραφής.
Προσυγγραφικές  δραστηριότητες 
Στο λεξικό διαδικτυακού τόπου  της Πύλης  για την ελληνική γλώσσα αναζητήστε τη σημασία του τίτλου της συλλογής στην οποία ανήκουν τα θαλασσινά τραγούδια και τους όρους αξίες και πρότυπο
Εντοπίστε και διαβάστε και ομότροπα ποιήματα
Τα ποιήματα του Γεωργίου Δροσίνη  Γαλήνη  «Θάλασσα και δάση» και «Νεραϊδοσπηλιά», «Ταξίδι»
Το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Γαλήνη
Το ποίημα του Αριστομένη Προβελέγγιου «Στα γαλανά μπουγάζια»
Το ποίημα του Κωστή Παλαμά «Tο καλοκαίρι»
Φύλλο εργασίας 6^ης   και 7^ης   διδακτικής ώρας
Οι ποιητές μεταμορφώνονται
Η υποθετική σας κατάσταση: Κατά την προσυγγραφική δραστηριότητα της 5^ης ώρας συμπληρώσατε το «λευκό σημείο» με επιβάτες τον  ποιητή Γεώργιο Δροσίνη και την παρέα των ομότεχνών του. Παρουσιάστε την εμπειρία συνάντησης μαζί τους συνθέτοντας ένα ποίημα  2 στροφών με θέμα:  «Οι ποιητές»
Θέμα 1^ης στροφής ο πίνακας  του  Γεωργίου Ροϊλού
Θέμα 2^ης στροφής ο δικός σας αλληγορικός πίνακας για τους ποιητές
1^η στροφή: Παρατηρήστε τον πίνακα με ανοικτό και περιπετειώδη τρόπο. Δραματοποιήστε τη σκηνή, διαβάζοντας  στίχους της επιλογής σας από τα ομότροπα ποιήματα. Ανατρέψτε το σκηνικό, τοποθετήστε την παρέα πάνω στο καραβάκι  και καταγράψτε τις  ιδέες σας με μορφή πεζού λόγου. Εμπλουτίστε το σενάριό σας με ιδέες-στίχους από τα ποιήματα  που διαβάσατε.
2^η στροφή: Επαληθεύστε στα ομότροπα ποιήματα που διαβάσατε τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ποίησης και φτιάξτε μια λίστα μ’ αυτά. Φτιάξτε μια παράλληλη λίστα με χαρακτηριστικά και όργανα των ποιητών, π.χ  μέτωπο, μάτια, χέρια, φλέβες… Αντιστοιχίστε στη συνέχεια τις δυο λίστες επινοώντας φανταστικές αναλογίες, χρησιμοποιώντας δηλαδή τη μεταφορική λειτουργία της γλώσσας (παρομοίωση, μεταφορά, προσωποποίηση). Τη θέση του προσώπου, των ματιών, των φλεβών… θα την πάρουν οι εκφραστικές τεχνικές και τα μοτίβα του παραδοσιακού ποιήματος. Αποκλείστε από το λεξιλόγιό σας τις λέξεις:  μεταμορφώνομαι, γίνομαι, μοιάζω, αλλάζω, αντί. π.χ  τα μαλλιά τους (δε μοιάζουν), αλλά κυματίζουν σαν εφτασύλλαβοι ιαμβικοί στίχοι.
Προσυγγραφικές δραστηριότητες
Εντοπίστε στο Διαδίκτυο την  ελαιογραφία του Γ. Ροϊλού με τίτλο: «Οι ποιητές».
Στο διαδικτυακό τόπο της Πύλης  εντοπίστε ομότροπα ποιήματα των ποιητών που απεικονίζονται στην ελαιογραφία:
Γεώργιος Δροσίνης Γαλήνη
Αριστομένης Προβελέγγιος «Στα γαλανά μπουγάζια»
Γεώργιος Σουρής «Στηριγμένος στο ραβδί μου»
Ιωάννης Πολέμης «Άγνωστος»
Κωστής Παλαμάς «Το χέρι»
Γεώργιος Στρατήγης «Χρυσή βροχή»
Συγγραφικό στάδιο-οδηγίες δημιουργικής γραφής

1. Σπάστε τις προτάσεις του πεζού κειμένου σε στίχους 1-6 λέξεων.
2. Αφαιρέστε κάθε μη απαραίτητη λέξη
3. Αναδιοργανώστε τις λέξεις.
4. Παραλείψτε τη στίξη και ξεκινήστε κάθε στίχο με κεφαλαίο.
5. Δώστε τίτλο-προσθέστε αφιέρωση, προμετωπίδα, χρονοτοπικούς δείκτες.
6. Απομονώστε μια σημαντική λέξη, αλλάξτε τον προσανατολισμό της από οριζόντιο σε κάθετο, κάντε δεξιά ή αριστερή στοίχιση, διαφοροποιήστε την εσοχή κάθε στίχου.
7. Μετατρέψτε σε καλλιγράφημα μια λέξη, φιλοτεχνήστε με ζωγραφιά.
8. Αφήστε για το τέλος την πιο εντυπωσιακή εικόνα-ιδέα.

Γ. Συμπεράσματα – Προτάσεις
Τα συμπεράσματα προέκυψαν από την εμπειρική παρατήρηση της διδάσκουσας. Δε διενεργήθηκε διαδικασία αξιολόγησης τους σχεδιασμού από τους μαθητές με χρήση δομημένων ερωτηματολογίων. Υποβλήθηκαν αδόμητα μεταγνωστικές ερωτήσεις αξιολόγησης του μαθήματος. «Τι σου άρεσε στο μάθημα, τι βρήκες ενδιαφέρον»; Από τις απαντήσεις των μαθητών και από τις παρατηρήσεις κατά τη διάρκεια της εφαρμογής προκύπτει ότι μαθητές εργάσθηκαν με ενθουσιασμό και συνεργάσθηκαν με προθυμία. Αξιοσημείωτη είναι η έκπληξη με την οποία υποδέχθηκαν την πρόσκληση για ραπ απαγγελία και η ενθουσιώδης ανταπόκρισή τους ακόμη και κατά τη διάρκεια του διαλείμματος. Η δραστηριότητα αυτή κρίνεται από τους μαθητές ιδιαίτερα απελευθερωτική. Η παράλληλη, έμμετρη, μεγαλόφωνη ανάγνωση δεν πρέπει να ανησυχεί τον εκπαιδευτικό. Δημιουργείται ένα πολύ ευχάριστο ακουστικό αποτέλεσμα όχι μόνο κατά την παρουσίαση, αλλά και κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας. Άμεση και ενθουσιώδης ήταν η ανταπόκριση των μαθητών και στην παραγωγή συνειρμικών εικόνων.
Οι  δραστηριότητες που απαιτούν αξιοποίηση ΤΠΕ δεν έγιναν στο εργαστήριο πληροφορικής, γιατί η διάταξη των θέσεων δεν ευνοούσε την εργασία σε ομάδα και διασπούσε την επικοινωνία. Το υλικό για τις  δραστηριότητες της δημιουργικής γραφής μοιράσθηκε σε φωτοτυπίες. Η ακρόαση και θέαση οπτικοακουστικού υλικού, η ηχογράφηση των αναγνώσεων, οι δραστηριότητες ψηφιακής επεξεργασίας κειμένου, δημιουργικής γραφής, εικόνων και  ήχου υλοποιήθηκε στη διδακτική αίθουσα με φορητούς υπολογιστές. Αφιερώθηκε μια επιπλέον ώρα για την  επίδειξη των λειτουργιών των  λογισμικών.
Κρίνεται ότι δραστηριότητες δημιουργικής γραφής απαιτούν χρόνο και εξοικείωση. Είναι καλό να έχει προηγηθεί εξοικείωση  με τις τεχνικές δημιουργικής γραφής.
Ο σχεδιασμός επεκτάθηκε με την επεξεργασία του ποιήματος του Νάνου Βαλαωρίτη «Με πλοίο» για  την προσέγγιση των χαρακτηριστικών της μοντέρνας ποίησης, τα οποία οι μαθητές προσέγγισαν βιωματικά μέσα από τις δραστηριότητες δημιουργικής γραφής. Θεωρείται ότι σχεδιασμός μπορεί να  αποκτήσει διαθεματικό χαρακτήρα με ανατροπή του σκηνικού και σύνδεση με αποσπάσματα  από «Το μαύρο κύμα» του Λουίς Σεπούλβεδα.
Κλείνουμε με το αίσθημα «ανικανοποίησης» που συνοδεύει κάθε «τελειωμένη ανάγνωση», «όσο κι αν ο αναγνώστης επιχειρεί να προσελκύσει το κείμενο προς το στερέωμά του… το κείμενο θα είναι πάντα αλλού» (Delcroix, 2000).
Δ. Βιβλιογραφικές αναφορές – Βοηθήματα
Άρθρα σε περιοδικά
Anderson, P. &  Rubano, G. (1991) Enhancing Aesthetic Reading and Response. Retrieved September 29, 2015 from http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED335649.pdf.
Harfitt, G.&  Chu, B.( 2011) “Actualizing Reader-Response Theory on L2 Teacher Training Programs” TESL Canada Journal.vol. 29.  Retrieved September 29, 2015 from Eric http://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ960447.pdf
Padgett, R. (1997) Creative Reading: What It Is, How To Do It, and Why. Retrieved September 29, 2015 from Eric http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED404618.pdf
Tsujimato, J.(1988). Teaching Poetry Writing to Adolescents. Retrieved September 29, 2015 from Eric http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED295214.pdf.
Βιβλία
Jauss, H.R. (1995). Η θεωρία της πρόσληψης. Αθήνα: Εστία.
Delcroix, M & Hallyn, F. (2000). Εισαγωγή στις σπουδές της λογοτεχνίας. Αθήνα:  Gutenberg.
Lyons, J. (2001). Εισαγωγή στη θεωρητική γλωσσολογία. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Ήγκλετον Τ.( 1989). Εισαγωγή Θεωρία της Λογοτεχνίας. Αθήνα: Οδυσσέας.
Ηλιοπούλου, Ι.(2014).  Ἀναζητώντας τη δέκατη τέταρτη ὀμορφιά. Αθήνα: Ύψιλον βιβλία .
Καλοκύρη, Β. Κόκκος, Α. Φραγκούλης, Ι. (2014) Σχεδιασμός διδακτικών ενοτήτων. Ενότητα 3, Επιμορφωτικό Πρόγραμμα για Εκπαιδευτικούς Φιλολόγους: «Εκπαιδευτικοί και Διά Βίου Μάθηση». Αθήνα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Ξανθάκου, Γιώτα (1998). Η δημιουργικότητα στο σχολείο. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Παπανούτσος, Ε.Π. (2003). Αισθητική. Αθήνα: Νόηση.
Πρακτικά συνεδρίων
Κουτσελίνη, Μ. & Βαλιαντή, Σ. (2008). Εφαρμογή της διαφοροποίησης της διδασκαλίας μάθησης στις τάξεις μικτής ικανότητας: προϋποθέσεις και θέματα προς συζήτηση. Παγκύπριο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου. Retrieved September 29, 2015   from http://www.diapolis.auth.gr/index.php/e-y/theorkeim/thewrdidakmethod
Μαλαφάντης,Κ.&  Χρυσός, (2012).   Μ. Εκπαιδευτικές και Διδακτικές προεκτάσεις της ‘συναλλακτικής’ θεωρίας της L. Rosenblatt στην ανάγνωση της Λογοτεχνίας. Πρακτικά του Ελληνικού Ινστιτούτου Εφαρμοσμένης Παιδαγωγικής και Εκπαίδευσης (ΕΛΛ.Ι.Ε.Π.ΕΚ.), 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο, 5-7 Οκτωβρίου. Retrieved September 29, 2015, from http://www.elliepek.gr/documents/6o_synedrio_eisigiseis/97_Malafantis_Xrysos.pdf
Αναφορές στο Διαδίκτυο
Blume, B. (2014). Rap im Unterricht: Wir hol’n zurück, was uns gehört.Retrieved September 29, 2015 from http://bobblume.de/2014/03/17/rap-im-unterricht-wir-holn-zurueck-was-uns-gehoert/

Dykstra, J & Dykstra, F. (1996). Imagery and Synectics for Modeling Poetry Writing. Retrieved September 29, 2015 from  Eric http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED408964.pdf

Least, S. (2014). Differentiated Instruction: Its effect on proximal development. Retrieved September 29, 2015 from
http://digitalcommons.brockport.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1512&context=ehd_theses
Radford, M. (1994).Ο ταχυδρόμος. Retrieved September 29, 2015 from  https://www.youtube.com/watch?v=5oAjXL0xR0I
Schweigert, M. (…) Goethe und Schiller go hip hop.  Retrieved September 29, 2015 from
http://www.schule-bw.de/unterricht/faecher/deutsch/unterrichtseinheiten/lyrik/goe-schi-hiphop/goethe/kommneu.pdf
Tomlinson, C. (2015) Effective Differentiation: A Guide for Teachers and Leaders. Retrieved September 29, 2015 from
http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED562601.pdf
Walker, K. (2005). Differentiation. Research Brief. Retrieved September 29, 2015 from  http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED538319.pdf
Ζαφειριάδου, Ν. (2011). Εξερευνώντας πολυπολιτισμική λογοτεχνία μέσα από τις Αναγνωστικές Θεωρίες. Μια διδακτική πρόταση. Retrieved September 29, 2015 from http://mareponticum.bscc.duth.gr/index_htm_files/Zafiriadou_pi.pdf
Θεοδοσίου, Ν. Αμαρυλλίς. (2005).  Retrieved September 29, 2015 from
http://www.youtube.com/watch?v=ooJiSkrZkII
Κουτσελίνη, Μ.  & Αγαθαγγέλου, Σ. (2009) Διαφοροποίηση διδασκαλίας: η κοινωνική, η Ακαδημαϊκή και η Διδακτική πτυχή. Retrieved September 29, 2015  from https://www.ucy.ac.cy/release/documents/Publications/Greek/KoutseliniAgathangelou_DifferentiationofTeachingActionResearch.pdf
Νερούντα, Π. (1954). Ωδή στη Θάλασσα. Retrieved September 29, 2015, from http://princessofserendipity.blogspot.gr/2008/07/blog-post_25.html
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. ∆ιαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Για Το Γυμνάσιο (2003). Retrieved September 29, 2015, from                                                                                      http://www.pi-schools.gr/download/programs/depps/4deppsaps_Logotexnias_Gymnasiou.pdf
https://www.youtube.com/watch?v=xSYzuLLfl-8
https://www.youtube.com/watch?v=VkbejNUPEpc
http://www.populationme.com/All/Literature/ReadingStrategies.pdf

ΔΕΣ ΚΑΙ

https://www.academia.edu/33627552/%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%83%CE%B7_%CE%B4%CE%B9%CE%B4%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%B7%CE%BC%CE%AC%CF%84%CF%89%CE%BD_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%94%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%AF%CE%BD%CE%B7_%CE%BC%CE%B5_%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%B1%CE%BE%CE%B9%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE%CF%82._%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%AD%CE%B4%CF%81%CE%B9%CE%BF_%CE%94%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%AF%CE%BD%CE%B7_%CE%A0.%CE%95.%CE%A6._08-10_04_2016

Παρουσίαση διδακτικής των ποιημάτων του Δροσίνη με την αξιοποίηση της δημιουργικής γραφής. Συνέδριο Δροσίνη (Π.Ε.Φ.), 08-10/04/2016

C. Charakopoulos