ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΑΣ :https://tovivlio.net/%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%
CE%B1/
Οδηγίες για τη διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας και της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στο Γυμνάσιο για το σχολικό έτος 2018 – 2019 Σχετ.: Το με αρ. πρωτ. εισ. ΥΠ.Π.Ε.Θ.
https://www.taexeiola.gr/%cf%85%ce%bb%ce%b7-%ce%bd%ce%b5%ce%bf%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%b7%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%b7%cf%83-%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%bf%cf%84%ce%b5%cf%87%ce%bd%ce%b9%ce%b1%cf%83-%ce%b2-%ce%b3%cf%85%ce%bc%ce%bd/
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
1. Παρουσίαση του μαθήματος
Το μάθημα «Νεοελληνική Λογοτεχνία» στο Γυμνάσιο διδάσκεται δύο (2) ώρες την εβδομάδα με ελεύθερη επιλογή κειμένων από τον διδάσκοντα/τη διδάσκουσα.
Το δίωρο αυτό, εφόσον ο διδάσκων/η διδάσκουσα το επιθυμεί και καταστεί δυνατό στο πλαίσιο του σχολικού προγράμματος, προτείνεται να είναι συνεχόμενο, προκειμένου να ολοκληρώνεται η αναγνωστική διαδικασία και η παραγωγή ατομικών και ομαδικών εργασιών και δραστηριοτήτων στη σχολική τάξη.
2. Εγχειρίδια διδασκαλίας
Για τη διδασκαλία του μαθήματος χρησιμοποιείται για κάθε τάξη το αντίστοιχο εγχειρίδιο «Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας».
Αξιοποιούνται παράλληλα τα διαδραστικά σχολικά εγχειρίδια.
Ωστόσο, οι εκπαιδευτικοί έχουν τη δυνατότητα να εμπλουτίζουν το υλικό των σχολικών εγχειριδίων με κείμενα και δραστηριότητες που ανταποκρίνονται στις γνωστικές ανάγκες και στα ενδιαφέροντα των μαθητών/τριών, προκειμένου να επιτύχουν καλύτερα μαθησιακά αποτελέσματα σύμφωνα με τους στόχους που θέτουν τα ΔΕΠΠΣ και ΑΠΣ (ΦΕΚ/303, τ. β΄/13-03-2003).
Σε όλες τις τάξεις οι μαθητές/τριες ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούν ως βιβλία αναφοράς την «Ιστορία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» και το «Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων».
Διευκρινίζεται ότι τα βιβλία αυτά δεν προορίζονται για αυτόνομη διδασκαλία, αλλά έχουν ως στόχο να λειτουργήσουν συμβουλευτικά και συμπληρωματικά στο μάθημα της Λογοτεχνίας στο Γυμνάσιο.
3. Στοχοθεσία, δεξιότητες, μεθοδολογία του μαθήματος.
Το μάθημα της Λογοτεχνίας νοείται ως μάθημα κειμενοκεντρικό και μαθητοκεντρικό. Ως εκ τούτου, οι διδάσκοντες/διδάσκουσες χρειάζεται να αντιλαμβάνονται τη διδασκαλία του μαθήματος, όχι ως άθροισμα κειμένων και γνώσεων που πρέπει να δοθούν για απομνημόνευση, αλλά ως ένα σύνολο στόχων που αποβλέπουν:
α) στην ανάπτυξη της κριτικής και δημιουργικής σχέσης των μαθητών/τριών με τα κείμενα και
β) στην καλλιέργεια μίας ποικιλίας αναγνωστικών και κοινωνικών δεξιοτήτων (ανάγνωση, ακρόαση, συγγραφή, κριτική, συγκριτική εξέταση κειμένων και οπτικών, θεατρική αναπαράσταση, μετουσίωση και μεταφορά συναισθημάτων σε νέο κείμενο, διερεύνηση των δυνατοτήτων της γλώσσας ως μέσου προσωπικής και καλλιτεχνικής έκφρασης, παρουσίαση και υποστήριξη κειμένων, κλπ.) στο πλαίσιο μίας αναγνωστικής ομάδας.
Σε κάθε περίπτωση, ο/η εκπαιδευτικός οφείλει να αναδείξει την ανάγνωση των κειμένων ως τη βάση πάνω στην οποία στηρίζεται η οργάνωση του μαθήματος.
Όλες οι 41 δραστηριότητες, που συνδέονται με αυτήν πριν από την ανάγνωση και μετά την ανάγνωση κειμένων, αποβλέπουν στη δημιουργία επαρκών αναγνωστών/στριών.
Ειδικότερα, οι δραστηριότητες πριν από την ανάγνωση μπορεί:
α) να εξοικειώνουν τους μαθητές με έννοιες και ζητήματα που πραγματεύεται το κείμενο,
β) να σκιαγραφούν το ιστορικοκοινωνικό πλαίσιο στο οποίο αυτό εγγράφεται,
γ) να προετοιμάζουν τους μαθητές για ερωτήματα που θα απευθύνουν στα κείμενα που θα διαβάσουν.
Οι εργασίες και οι δραστηριότητες μετά την ανάγνωση είναι ποικίλες και έχουν ως στόχο την εμβάθυνση και διαπραγμάτευση του νοήματος (αναλυτικότερα για τις δραστηριότητες βλ. παρακάτω). Μέσα από την ανάγνωση, κατανόηση και παραγωγή λόγου για τα κείμενα, ενισχύεται η δημιουργική σχέση των μαθητών/τριών με τη λογοτεχνία.
Αυτή η σχέση επιτρέπει στους/στις μαθητές/τριες να συνειδητοποιήσουν βαθύτερα τη σχέση της λογοτεχνίας με την ανθρώπινη εμπειρία και ως εκ τούτου να κατανοήσουν καλύτερα πτυχές του κόσμου στον οποίο ζούμε, του εαυτού μας, των ανθρώπινων σχέσεων, των χαρακτήρων, των πολιτισμών του παρελθόντος, βιώνοντας παράλληλα τη λογοτεχνία ως πηγή συναισθημάτων, εμπειριών, καλλιτεχνικών και διανοητικών ερεθισμάτων.
4. Επιλογή κειμένων, διδακτικός χρόνος
Η ευελιξία και η δυνατότητα επιλογών λογοτεχνικών κειμένων από τον/την εκπαιδευτικό επιτρέπει τη διαχείριση του διδακτικού υλικού και του διδακτικού χρόνου ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της σχολικής τάξης.
Σε κάθε περίπτωση, η ανάγνωση, η εμβάθυνση, η παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου, οι ατομικές και ομαδικές δραστηριότητες πάνω σε δέκα (10) τουλάχιστον κείμενα είναι στόχος εφικτός.
Για κάθε κείμενο αντιστοιχούν πέντε περίπου διδακτικές ώρες.
Στον χρόνο αυτό γίνεται η προσέγγιση των κειμένων, η γραφή και η παρουσίαση ομαδικών εργασιών στη σχολική τάξη.
Κατά συνέπεια, αναμένεται να διδαχθούν δέκα (10) τουλάχιστον κείμενα σε όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους.
Στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδιασμού του μαθήματος που προωθεί τη φιλαναγνωσία, προτείνεται ο προγραμματισμός της διδασκαλίας να μην εστιάζει σε μεμονωμένα κείμενα, αλλά να οργανώνεται σε ομάδες κειμένων με βάση κριτήρια όπως το θέμα, το είδος, την ιστορική περίοδο κ.ά..
Πριν από την επιλογή των κειμένων, οι εκπαιδευτικοί είναι χρήσιμο να διερευνούν τις αναγνωστικές εμπειρίες των μαθητών/τριών.
Στη συνέχεια, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα αυτά, πρέπει να προχωρούν στην από κοινού επιλογή των κειμένων (στην περίπτωση που το μάθημα έχει ανατεθεί σε δύο ή περισσότερους διδάσκοντες σε μία τάξη), με όποιες διαφοροποιήσεις κρίνουν αναγκαίες ανάλογα με το επίπεδο αναγνωστικής εμπειρίας των μαθητών/τριών.
Επίσης, είναι δυνατόν η επιλογή των κειμένων να γίνεται με τη συμμετοχή των μαθητών-αναγνωστών. Σημειώνεται πως η συνεξέταση κειμένων ενδείκνυται τόσο κατά την παραδοσιακή διδασκαλία μέσα από τη σύγκριση κειμένων του σχολικού εγχειριδίου με ίδια θεματική, όσο και κατά την περίπτωση που ο διδάσκων επιλέγει την οργάνωση και μεθόδευση της διδασκαλίας με τρόπο ανάλογο των διδακτικών αρχών και πρακτικών που κατατέθηκαν στο πλαίσιο του Πιλοτικού Προγράμματος Σπουδών για τη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση. (http://ebooks.edu.gr/info/newps) και το οποίο προτείνεται ως συμπληρωματικό προς το ισχύον ΠΣ.
Στην περίπτωση αυτή περισσότερα κείμενα του σχολικού εγχειριδίου συνεξετάζονται στο πλαίσιο μίας θεματικής ενότητας και η μεθόδευση εργασίας μπορεί να ακολουθήσει τη μεθόδευση ενός project.
5. Δραστηριότητες
Η ανάγνωση των κειμένων αποτελεί το κεντρικό σημείο της διδακτικής διαδικασίας στο μάθημα της Λογοτεχνίας.
Η κατανόηση και η ανταπόκριση στο κείμενο πρέπει να βρίσκεται στο κέντρο του διδακτικού σχεδιασμού.
Για τον λόγο αυτό, οι εκπαιδευτικοί σε όλες τις τάξεις προτείνεται να εστιάζουν αρχικά, κατά τον σχεδιασμό της διδασκαλίας τους, στην ανάπτυξη δεξιοτήτων κατανόησης λογοτεχνικού κειμένου με την αξιοποίηση μίας σειράς δραστηριοτήτων.
Οι ανάγκες των μαθητών/τριών και η ιδιαιτερότητα της σχολικής τάξης οδηγούν τον/την εκπαιδευτικό στην επιλογή των προσφορότερων από αυτές (Αναλυτικά για δεξιότητες και δραστηριότητες κατά την ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων βλ. Πρόγραμμα Σπουδών για τη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας).
Προτείνονται δραστηριότητες που βοηθούν αρχικά τους μαθητές/τριες:
Να εντοπίζουν βασικές πληροφορίες που περιέχονται στο κείμενο (χώρος, χρόνος, πρόσωπα, σκηνικό, κοινωνικό πλαίσιο δράσης των ηρώων).
Να παρακολουθούν τη δράση ενός ήρωα, την πιθανή εξέλιξη του χαρακτήρα του, την αλληλεξάρτησή του από το περιβάλλον.
Να εντοπίζουν το πρόβλημα που κατευθύνει τη δράση των αφηγηματικών ηρώων. Να παρακολουθούν τη δράση των ηρώων συγκριτικά. Να κατανοούν την περιγραφή μίας εικόνας ή ενός προσώπου.
Να συνδέουν το κείμενο με ιστορικές και κοινωνικές παραμέτρους αξιοποιώντας τα εισαγωγικά σημειώματα.
Να απαντούν στην ερώτηση: Ποιος μιλά, ποιος είναι ο αφηγητής;
Να κατανοούν τον τρόπο με τον οποίο συλλειτουργεί η εικόνα και ο λόγος, όπου αυτό απαιτείται.
Να εξοικειωθούν με βασικά στοιχεία των ποιητικών μορφών (στίχος, ρυθμός, μέτρο, ομοιοκαταληξία, ελεύθερος στίχος, κλπ).
Να διακρίνουν και να κατανοούν την αξιοποίηση εκφραστικών μέσων, κ.ά.
Όλα τα παραπάνω σημεία τεκμηριώνονται με βάση στοιχεία του κειμένου.
Υπενθυμίζεται πως η σχηματοποίηση των ζητουμένων βοηθά πολλούς μαθητές/τριες στην παρακολούθηση μίας αφήγησης, ενός χαρακτήρα ή μίας περιγραφής (π.χ. η παράθεση των σταδίων της ιστορίας και της δράσης ενός ήρωα σε παράταξη).
Στη συνέχεια, προτείνονται δραστηριότητες που επιτρέπουν τους μαθητές/τριες να:
Σχολιάζουν ιδέες, αξίες, στάσεις, συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο με βάση είτε τα κειμενικά συμφραζόμενα είτε τα ιστορικά και ιδεολογικά συμφραζόμενα της εποχής παραγωγής ή πρόσληψης του κειμένου
. Συγκρίνουν ιδέες, αξίες, στάσεις, συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο/α με αυτές του σήμερα.
Σχολιάζουν την οπτική γωνία του συγγραφέα και διακρίνουν τους τρόπους που διαμορφώνουν αυτήν την οπτική αξιοποιώντας κειμενικά δεδομένα.
Συσχετίζουν ιδέες, αξίες, στάσεις, συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο με προσωπικές εμπειρίες, βιώματα, συναισθήματα.
Προσεγγίζουν κριτικά σημεία του κειμένου ως προς τη μορφή και το περιεχόμενό του.
Υπενθυμίζεται πως η αξιοποίηση των ΤΠΕ στη διδασκαλία της Λογοτεχνίας δίνει πολλές δυνατότητες για τη συνομιλία των λογοτεχνικών κειμένων με τις άλλες τέχνες (ζωγραφική, μουσική, δραματοποίηση, κινηματογραφική απεικόνιση, κ.ά.), ενώ παράλληλα διευρύνει την ποικιλία των δραστηριοτήτων.
Τονίζεται πως σε όλες τις τάξεις οι εκπαιδευτικοί πρέπει να εστιάζουν και στην παραγωγή λόγου εκ μέρους των μαθητών-αναγνωστών για κάθε κείμενο.
Οι δραστηριότητες παραγωγής λόγου απορρέουν από το λογοτεχνικό/α κείμενο/α που διαβάζουν οι μαθητές/τριες και μπορούν να είναι:
Αναγνωστικής ανταπόκρισης (με την έννοια ότι οι μαθητές/τριες παράγουν λόγο που προκύπτει από τα ζητήματα που εξετάστηκαν στην τάξη και συνδέονται με τις παραπάνω δραστηριότητες)
Δημιουργικής γραφής (αναδιήγηση τμήματος της ιστορίας με άλλον αφηγητή, δημιουργία νέας σκηνής στην οποία ο αναγνώστης συναντιέται με τον ήρωα, αλλαγή του τέλους της ιστορίας, αλλαγή κειμενικού είδους , κ.λπ.).
Σχετικά με την έννοια και τη φιλοσοφία της δημιουργικής γραφής ,
υπογραμμίζεται πως σκοπός της είναι να βοηθήσει στην ανάπτυξη της συγγραφικής απόλαυσης και την καταπολέμηση της αυτολογοκριτικής λογικής, αφήνοντας πιο ελεύθερα τα περιθώρια στη φαντασία των μαθητών, απαλλάσσοντάς τους, κατά κάποιον τρόπο, από τον φόβο του «σωστού και λάθους».
6. Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Βιωματικές Δράσεις στην Α΄ Γυμνασίου
Ειδικότερα για την Α΄ Γυμνασίου είναι πολύ σημαντικό να αξιοποιηθεί το μάθημα της Λογοτεχνίας (όπως και το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας) για μία ομαλότερη προσαρμογή των μαθητών/τριών στη νέα σχολική βαθμίδα (βλ. παρακάτω ενδεικτικό παράδειγμα
1). Η αξιοποίηση του αναγνωστικού παρελθόντος των μαθητών/τριών μέσα από μία βιωματική δράση, επιτρέπει την ομαλότερη προσαρμογή στο νέο σχολικό περιβάλλον, λειτουργώντας παράλληλα ως εισαγωγή στο μάθημα της Λογοτεχνίας.
Ο προνομιακός χώρος της λογοτεχνίας επιτρέπει την κατάθεση συναισθημάτων, εμπειριών και απόψεων μέσα από την ασφαλή απόσταση που προσφέρει η λογοτεχνική αναπαράσταση, γεγονός που αποφορτίζει και αποσαφηνίζει το προσωπικό βίωμα, ενώ παράλληλα επιτρέπει τη συμμετοχή όλων των μαθητών/τριών σε μία ομαδική δραστηριότητα.
Για το προτεινόμενο project μπορεί να αξιοποιηθεί η θεματική ενότητα: Σχολική ζωή, όπως έχει κατατεθεί στο Πιλοτικό Πρόγραμμα για τη διδασκαλία της
Πχ. Να αναδιηγηθούν την ιστορία ως παρωδία, να μετατρέψουν το πεζογραφικό κείμενο σε ποίημα ή το αντίστροφο κ.α. 20 Βλ. και: Κατσίκη-Γκίβαλου Α. και Πολίτης Δ. Καλλιεργώντας τη φιλαναγνωσία. Πραγματικότητες και προοπτικές, εκδ. Διάδραση, Αθήνα, 2013, σσ.113-125. 21 Βλ. και: Κωτόπουλος Η.Τ. και Παπαντωνάκης Γ., Τα Ετεροθαλή, εκδ. Ίων, Αθήνα, 2011, σσ.21-35. 44 λογοτεχνίας στο α΄ τρίμηνο στην Α΄ τάξη (http://ebooks.edu.gr/info/newps/ΓλώσσαΛογοτεχνία/ Οδηγός Νεοελληνικής Γλώσσας για Δημοτικό και Γυμνάσιο/pdf).
7. Η ιστορική διάταξη της ύλης στη Γ΄ Γυμνασίου Στην Γ΄ Γυμνασίου η οργάνωση του σχολικού εγχειριδίου γίνεται με βάση την ιστορική διάταξη της ύλης.
Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, η διδασκαλία της ιστορίας της λογοτεχνίας ταυτίζεται με την παρακολούθηση μίας σειράς αποσπασμάτων ή αυτοτελών κειμένων τα οποία παρατάσσονται στο εγχειρίδιο με χρονολογική σειρά.
Ωστόσο, η σύγχρονη θεωρία περί ιστοριογραφίας της λογοτεχνίας έχει διευρύνει την έννοια της ιστορικότητας (ιστορία του λογοτεχνικού θεσμού, του συγγραφέα, του αναγνώστη). Αυτό επιτρέπει την ιστορική προσέγγιση της λογοτεχνίας με άλλη οπτική.
Η ανάδειξη της ιστορικότητας ενός θέματος, η ανάδειξη της ιστορικότητας των ποικίλων παραμέτρων του λογοτεχνικού φαινομένου ή η ιστορικότητα των λογοτεχνικών ειδών δίνουν νέες δυνατότητες για τη μεθόδευση του μαθήματος, με την ιστορία πάντοτε παρούσα (βλ. παραδείγματα ανάλογης διδασκαλίας στο Πρόγραμμα Σπουδών για τη διδασκαλία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας «Στάσεις ζωής σε ποιητικά κείμενα», «Χιούμορ και σάτιρα», «Άτομο και κοινωνία»), (http://ebooks.edu.gr/info/newps/Γλώσσα- Λογοτεχνία/ Οδηγός Νεοελληνικής Γλώσσας για Δημοτικό και Γυμνάσιο/pdf, σ. 171-174).
Φυσικά, η παραδοσιακή γραμμική παρακολούθηση της ιστορικής εξέλιξης της λογοτεχνικής παραγωγής δεν αποκλείεται σε καμία περίπτωση.
8. Ανάγνωση ολόκληρου βιβλίου
Σε όλες τις τάξεις προτείνεται να οργανώνονται δραστηριότητες που προωθούν τη φιλαναγνωσία. Στο πλαίσιο αυτό, οι μαθητές/τριες μπορούν να διαβάζουν στη διάρκεια του σχολικού έτους ένα ή δύο λογοτεχνικά βιβλία είτε του ίδιου/της ίδιας συγγραφέα είτε του ίδιου θέματος είτε του ίδιου είδους. (Για μία ενδεικτική πρόταση ανάγνωσης και επεξεργασίας ολόκληρου λογοτεχνικού κειμένου, βλ. Παράρτημα).
Σκόπιμο είναι κατά την επιλογή του βιβλίου να λαμβάνονται υπόψη και οι αναγνωστικές προτιμήσεις των εφήβωναναγνωστών.
Μπορεί είτε όλοι οι μαθητές/τριες να διαβάζουν διαφορετικά βιβλία, είτε να γίνεται ανάγνωση κοινού βιβλίου ανά ομάδες.
Την ανάγνωση του βιβλίου μπορούν να συνοδεύουν και άλλου είδους δραστηριότητες, όπως πρόσκληση του συγγραφέα, δραστηριότητες δημιουργικής γραφής, δραματοποίηση κ.ά.
Σε κάθε περίπτωση, οι δραστηριότητες αυτές εντάσσονται στη μαθησιακή διαδικασία και αξιολογείται η συμμετοχή των μαθητών/τριών από τον/την εκπαιδευτικό.
Επισημαίνεται ότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα αποτελεί κριτήριο αξιολόγησης των μαθητών/τριών, ωστόσο τα λογοτεχνικά βιβλία δε συμπεριλαμβάνονται στην ύλη των εξετάσεων της περιόδου Μαΐου-Ιουνίου.
Σε όλες τις τάξεις οι εκπαιδευτικοί καλό είναι να συνεργάζονται όχι μόνο οριζόντια αλλά και κάθετα, ώστε να συνδιαμορφώνουν ένα πλαίσιο δράσης για την προώθηση της φιλαναγνωσίας σε επίπεδο σχολικής μονάδας
. Πετυχημένη είναι εκείνη η ανάγνωση και παρουσίαση βιβλίου, η οποία επιτρέπει στον μαθητή:
α) να αντλεί βασικές πληροφορίες για το πού, πότε, εκτυλίσσεται η ιστορία, ποιοι είναι οι βασικοί ήρωες, ποιος μιλά, ποιος είναι ο αφηγητής, ποια η εξέλιξη της ιστορίας, ποιο το θέμα, οι ιδέες που διατυπώνονται
β) να συσχετίζει τα κείμενα με τα ιστορικά και κοινωνικά συμφραζόμενα
γ) να εκφράζει προσωπικές εκτιμήσεις δικές του σκέψεις, συναισθήματα, ερμηνείες και να θέτει θέματα προς συζήτηση
δ) να συνδέει και να συγκρίνει τα κείμενα με άλλα κείμενα και καλλιτεχνικές δημιουργίες
ε) να εξετάζει το κείμενο με κριτική διάθεση, να αξιολογεί ιδέες, πράξεις και χαρακτήρες, να εντοπίζει αντιφάσεις, προκαταλήψεις και στερεότυπα.
9. Αξιολόγηση
Οι μαθητές/τριες αξιολογούνται σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς για τη γενικότερη συμμετοχή τους στο μάθημα, για τις ατομικές ή/και ομαδικές εργασίες τους
. Η αξιολόγηση του μαθήματος της λογοτεχνίας πρέπει να εκτιμά την παραγωγή προσωπικών εργασιών πάνω στο κείμενο και να απομακρύνεται σταδιακά από τη λογική της αναπαραγωγής έτοιμων απαντήσεων.
Σε κάθε περίπτωση, οι απαντήσεις των μαθητών/τριών σε ερωτήματα που τίθενται και στα ωριαία διαγωνίσματα δεν πρέπει να βασίζονται σε απομνημόνευση γνώσεων, αλλά σε αξιοποίηση του κειμένου και πληροφοριών που προτάσσονται για το κείμενο, τον δημιουργό, την εποχή, το είδος του κειμένου.
Ενδεικτικοί διαδικτυακοί πόροι για διδακτική αξιοποίηση στο μάθημα της Λογοτεχνίας
Πρωτέας: Εκπαιδευτικά σενάρια για τα γλωσσικά μαθήματα: http://proteas.greek-language.gr/ Η Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα: http://www.greek-language.gr/greekLang/literature/index.html Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα και τη Γλωσσική Εκπαίδευση: http://www.greeklanguage.gr/digitalResources/index.html Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού: http://www.snhell.gr/ ΠΟΘΕΓ: Πολιτιστικός Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας: http://www.potheg.gr/ Ενδεικτικά σενάρια για τη Λογοτεχνία της Α΄ τάξης σε συνδυασμό με τις βιωματικές δράσεις: α) Μαρία Τολυμένου "Ζω και γνωρίζω το γυμνάσιο" στο http://proteas.greek-language.gr/scenario.html?sid=1251 β) Μαρίνα Αρετάκη "Διαπροσωπικές σχέσεις συμμαθητών" στο http://proteas.greeklanguage.gr/scenario.html?sid=3589
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΜΕΘΟΔΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Στόχοι:
Η εισαγωγή στο μάθημα της Λογοτεχνίας μέσα από την αξιοποίηση του αναγνωστικού παρελθόντος των μαθητών/τριών.
Η γνωριμία των μαθητών/τριών στη νέα σχολική τάξη με την αξιοποίηση της σχολικής βιβλιοθήκης ή/και ψηφιακής βιβλιοθήκης (ενδεικτικά: βλ. ΕΚΕΒΙ) και των περιεχομένων του σχολικού εγχειριδίου.
Η ομαλότερη προσαρμογή των μαθητών/τριών στο νέο σχολικό περιβάλλον μέσα από την αξιοποίηση των βιωματικών δράσεων. Περιεχόμενα
Τα αναγνώσματα των μαθητών/τριών.
Βιβλία της σχολικής ή ψηφιακής βιβλιοθήκης (στη δεύτερη περίπτωση αξιοποιείται το εργαστήριο Πληροφορικής).
Το σχολικό εγχειρίδιο.
Μεθόδευση της εργασίας
Η εργασία οργανώνεται ως project διάρκειας 10-12 περίπου ωρών.
Θέμα της συζήτησης: «Τα κείμενα που θυμόμαστε»
Α΄ φάση
Oι μαθητές/τριες καλούνται να μιλήσουν, ελεύθερα και χωρίς προετοιμασία, για κείμενα που διάβασαν (στο βιβλίο της Γλώσσας/στο Ανθολόγιο του Δημοτικού σχολείου είτε μόνοι τους) και να εξηγήσουν για ποιο λόγο τα θυμούνται.
Η δραστηριότητα γίνεται στη σχολική τάξη ή στη σχολική βιβλιοθήκη και ακολουθεί αρχές της βιωματικής μάθησης, καθώς αξιοποιεί τη μαθητική εμπειρία, αποφεύγει την παραδοσιακή μετωπική διδασκαλία και εμπλέκει ενεργά το σύνολο της σχολικής τάξης
. Οι απαντήσεις των μαθητών/τριών στην αρχική ερώτηση διαμορφώνουν τα κριτήρια επιλογής βιβλίων.
Ενδεικτικά, οι μαθητές/τριες απαντούν:
Θυμόμαστε και διαλέγουμε βιβλία και κείμενα, επειδή μας αρέσει το θέμα, επειδή ταυτιζόμαστε ή θαυμάζουμε ή λυπόμαστε τον ήρωα και την ηρωίδα,, επειδή το κείμενο μας μιλά για σύγχρονα προβλήματα, επειδή μας μεταφέρει σε άλλες εποχές, κ.λπ.
Η καταγραφή των παρατηρήσεων των μαθητών/τριών και ο εμπλουτισμός των απαντήσεων από τον/την εκπαιδευτικό αποτελεί έναν αποτελεσματικό τρόπο εισαγωγής στο μάθημα της Λογοτεχνίας. Β΄ φάση
Εναλλακτικά, ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να ζητήσει από τους μαθητές/τριες να διαλέξουν ένα βιβλίο από τη σχολική ή/και ψηφιακή βιβλιοθήκη (βλ. ΕΚΕΒΙ) και να αιτιολογήσουν με βάση τον τίτλο και το οπισθόφυλλο ποιο θα επέλεγαν.
Τον ίδιο στόχο καλύπτει και η «περιήγηση» και η επιλογή κειμένων του εγχειριδίου.
Οι μαθητές/τριες εργάζονται γραπτά στην τάξη και αιτιολογούν τις επιλογές τους.
Οι εργασίες, αν και πρωτόλειες, αποτελούν μία πρώτη εργασία βιβλιοπαρουσίασης του βιβλίου ή κειμένου το οποίο θυμούνται ή προτιμούν.
Προτείνεται, επίσης, η αξιοποίηση δημιουργικής γραφής με θέματα:
Συναντώ τον ήρωα του κειμένου,
αλλάζω το τέλος της ιστορίας,
μεταφέρω τον αφηγηματικό λόγο σε θεατρικό
ή προτείνεται η αφήγηση με συνδυασμένη χρήση κειμένου-εικόνας, κ.λπ
. Γ΄ φάση
Με βάση τις παραπάνω εργασίες η τάξη δημιουργεί ένα περιοδικό - αφιέρωμα με τίτλο: Τα αγαπημένα μας κείμενα.
Η δημιουργία περιοδικού επιτρέπει και προϋποθέτει την εικονογράφηση και την επιλογή εικόνων, φωτογραφιών κ.λπ.
Με τον τρόπο αυτό, το μάθημα της Λογοτεχνίας συνδέεται με άλλες τέχνες, ενώ διευρύνει την ποικιλία των μαθητικών δραστηριοτήτων.
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Α΄ φάση:
Πριν από την ανάγνωση (ενδεικτικός χρόνος: 1 – 2 διδακτικές ώρες)
Στόχος:
Η εισαγωγή στο θέμα και η εξοικείωση των μαθητών/τριών
Ενδεικτικές προτάσεις
Ακρόαση ενός τραγουδιού σχετικού με το θέμα.
Απόσπασμα από ένα κινηματογραφικό ή τηλεοπτικό έργο.
Ανάγνωση ενός μικρού χαρακτηριστικού αποσπάσματος από το μυθιστόρημα με στόχο να εξάψουμε την περιέργεια των μαθητών/τριών.
Οι μαθητές/τριες μπορούν να κάνουν υποθέσεις σχετικά με το περιεχόμενο του βιβλίου γενικά, να υποθέσουν στοιχεία του μύθου: π.χ. σχετικά με τους ήρωες (πώς φαντάζονται ότι θα δράσουν, θα είναι ήρωες ή αντιήρωες, κ.τ.λ.), να κάνουν υποθέσεις σχετικά με την εξέλιξη του μύθου, να πουν απλώς τι θα περίμεναν οι ίδιοι να διαβάσουν, να φανταστούν έναν τίτλο (αν δεν το έχουν πληροφορηθεί ήδη) ή να πουν γιατί νομίζουν ότι το μυθιστόρημα έχει τον τίτλο αυτό.
Β΄ φάση:
Προσεκτική ανάγνωση του κειμένου (ενδεικτικός χρόνος: 3 – 4 διδακτικές ώρες
Η τάξη περνά στην ανάγνωση του κειμένου
Όλοι οι μαθητές/τριες διαβάζουν κείμενο με την καθοδήγηση του/της φιλολόγου, όπως γίνεται σε κάθε παραδοσιακή διδασκαλία
. Στη συνέχεια, οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε ομάδες και καλούνται να συζητήσουν μέσα στην ομάδα τους τα παρακάτω σημεία:
Εδώ στόχος είναι η κινητοποίηση του ενδιαφέροντος των μαθητών/τριών και όχι η σωστή ή η λανθασμένη πρόβλεψη.
Ο αριθμός των ωρών μπορεί και να ποικίλλει, ανάλογα με την έκταση του λογοτεχνικού έργου.
Εδώ θα μπορούσαμε να αναθέσουμε και την ανάγνωση τμημάτων στο σπίτι, εφόσον εκτιμούμε ότι οι μαθητές/τριες μπορούν να ανταποκριθούν.
Αν δεν είναι εφικτό, μπορούμε να σταματήσουμε τη συλλογική ανάγνωση σε ένα σημείο της δράσης που θα τους/τις κινήσει την περιέργεια να συνεχίσουν μόνοι/ες την ανάγνωση στο σπίτι.
Μπορούμε, επίσης, να εφαρμόσουμε εναλλάξ τη συλλογική και την ατομική ανάγνωση.
Ποια είναι η σχέση του κεντρικού ήρωα ή των κεντρικών ηρώων με τα άλλα πρόσωπα του κειμένου;
Τι περιμένουν οι άλλοι από τον ήρωα; Ποιες είναι οι προσδοκίες τους; (Τι προσδοκούν ο μεγαλύτεροι, τα αδέλφια, ο κοινωνικός περίγυρος;).
Ο ίδιος ο ήρωας ή/και η ηρωίδα δέχεται να αναλάβει τον ρόλο που του αναθέτουν οι άλλοι ή έχει αντίρρηση; Τον αναλαμβάνει με ή παρά τη θέλησή του; Θεωρεί αυτονόητο αυτό τον ρόλο ή θα ήθελε να τον αλλάξει;
Τι του αναγνωρίζεται ως υποχρέωση ή ως δικαίωμα;
Εντέλει, πώς οριοθετείται ο ρόλος του στην αρχή της ιστορίας;
Στην πορεία αλλάζει ή παραμένει ίδιος ο ρόλος αυτός;
Ποιοι παράγοντες βελτιώνουν ή χειροτερεύουν την αρχική θέση των ηρώων;
Αμφισβητείται ή όχι η τυχόν νέα θέση;
Ερωτήσεις σχετικά με τον χώρο, τον χρόνο, τον αφηγητή, την αφήγηση, τη γλώσσα του κειμένου κ.ά.
Ερωτήσεις σχετικές με στοιχεία της πλοκής (ποιος είναι ο «μύθος», αν υπάρχει εξέλιξη της πλοκής, κορύφωση της δράσης, τεχνάσματα).
Εναλλακτικά, μπορούν να σκιαγραφήσουν εκτός από τον κεντρικό ήρωα (αυτό μπορούν να το κάνουν όλες οι ομάδες) και τους άλλους ήρωες (η κάθε ομάδα και διαφορετικό ήρωα).
Στην περίπτωση που όλες οι ομάδες έχουν εργαστεί πάνω στα ίδια ερωτήματα, κατά την παρουσίαση, κάθε ομάδα αναλαμβάνει να απαντήσει σε ένα μέρος των ερωτήσεων και οι υπόλοιπες, αν θέλουν, συμπληρώνουν ή δίνουν τη διαφοροποιημένη τους απάντηση στις συγκεκριμένες ερωτήσεις. Με τον τρόπο αυτό, αποφεύγεται στην παρουσίαση η επανάληψη απαντήσεων από όλες τις ομάδες.
Κάθε απάντηση πρέπει να βασίζεται στο κείμενο, στο οποίο οι μαθητές/τριες κάνουν διαρκώς παραπομπές.
Μέσα στην ομάδα ο/η κάθε μαθητής/τρια κρατά τις σημειώσεις του/της και βασίζει τις απαντήσεις του/της στις παρατηρήσεις όλων των μελών της ομάδας.
Στο τέλος του τετραώρου οι μαθητές/τριες πρέπει να έχουν απαντήσει προφορικά και γραπτά στα παραπάνω θέματα.
Κάποια/ες ερώτηση/εις από αυτές ή κάποιες ανάλογες, σύμφωνα με το κείμενο, μπορεί να αποτελέσει/ουν εργασία των μαθητών/τριών για το σπίτι.
Αυτός είναι και ένας σχετικά ασφαλής τρόπος για να συνεχίσουν την ανάγνωση του κειμένου μόνοι τους.
Στο σημείο αυτό η τάξη θα διαθέσει μία ή δύο διδακτικές ώρες για μία πρώτη συζήτηση, κατά την οποία όλες οι ομάδες της τάξης ανακοινώνουν στην ολομέλεια τις διαπιστώσεις τους από τις παραπάνω παρατηρήσεις.
Η συζήτηση αναδεικνύει τις διαφοροποιήσεις και τις διαφορετικές οπτικές των ομάδων, οι οποίες δίνουν σφαιρικότερη εικόνα του θέματος.
Στο διάστημα αυτό μπορούμε να αναθέσουμε στους μαθητές/τριες ποικίλες δραστηριότητες που οδηγούν σε παραγωγή κειμένου/ων ενταγμένων σε συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο. Ενδεικτικά, αναφέρονται οι εξής:
Αναδιήγηση τμήματος της ιστορίας από την οπτική γωνία ενός άλλου ήρωα.
Δημιουργία μίας σκηνής, στην οποία ο αναγνώστης συναντιέται με τον ήρωα (π.χ. με μορφή συνέντευξης ή αφήγησης).
Γραφή ανάλογου κειμένου με προσωπικές παρατηρήσεις από την καθημερινή ζωή για το προσωπικό ημερολόγιο.
Δραματοποίηση κομβικών σκηνών που παρουσιάζουν εσωτερικές ή εξωτερικές συγκρούσεις χαρακτήρων, διλήμματα των ηρώων, κ.λπ.
Αλλαγή του αφηγητή της ιστορίας προκειμένου να δοθεί έμφαση στη σημασία της «φωνής» (φωνή ενηλίκου, άνδρα, γυναίκας, νέου, νέας).
Μπορούμε, επίσης, να ζητήσουμε από τους μαθητές/τριες να συγκεντρώνουν τις εργασίες αυτές σε έναν ατομικό φάκελο (portfolio), τον οποίο θα χρησιμοποιήσουμε για να διαπιστώσουμε τόσο εμείς όσο και εκείνοι την εξελικτική τους πορεία, αλλά και για να αξιολογηθούν.
Ορισμένες από τις παραπάνω εργασίες μπορεί να είναι προφορικές ή γραπτές, ατομικές ή ομαδικές. Οι ομάδες υποστηρίζουν την εργασία τους, συγκρίνουν τις διαπιστώσεις των άλλων ομάδων με τις δικές τους, παρατηρούν και αιτιολογούν ομοιότητες και διαφορές.
Επίσης, παρακολουθούν την εξέλιξη του θέματος στον χρόνο. Παράλληλα, καταθέτουν απόψεις για την προσωπική τους ανταπόκριση στο κείμενο, αξιοποιώντας δραστηριότητες που ζητούν τη συνάντηση του αναγνώστη με τον ήρωα της ιστορίας.
Τέλος, παραδίδουν τις γραπτές εργασίες τους.
Γ΄ φάση:
Μετά την ανάγνωση (3 διδακτικές ώρες)
Κατά τη φάση αυτή οι μαθητές/τριες ασχολούνται με γλωσσικές, αλλά και μη γλωσσικές δραστηριότητες.
Ενδεικτικά:
Γράφουν μία βιβλιοπαρουσίαση του συγκεκριμένου έργου ή μία βιβλιοκριτική για τη σχολική εφημερίδα (για να τους βοηθήσουμε τους δίνουμε μία ‘σχάρα’ με τα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου αυτού κειμενικού είδους).
Αναζητούν άλλα κείμενα του ίδιου συγγραφέα και παρουσιάζουν εν συντομία το περιεχόμενό τους ή παρουσιάζουν άλλα κείμενα που διάβασαν με παρόμοια θεματική.
Δίνουν ένα άλλο τέλος ή έναν άλλο τίτλο στο κείμενο.
Γράφουν ένα κείμενο όπου εκφράζουν την ευαρέσκεια ή την απαρέσκεια τους για το κείμενο που διάβασαν, αιτιολογώντας την απάντηση τους παραπέμποντας στο κείμενο (τους άρεσε ή δεν τους άρεσε επειδή ταυτίστηκαν με τον ήρωα, επειδή διαφοροποιήθηκαν, επειδή τον θαύμασαν, επειδή το κείμενο αναφέρεται σε σύγχρονα προβλήματα κ. ά.).
Β. Στον κλάδο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
Το κείμενο (ποιητικό ή πεζό) που δίνεται στους/στις μαθητές/τριες επιλέγεται μεταξύ των κειμένων που έχουν μελετηθεί στην τάξη.
Στην Γ’ τάξη υπάρχει και η δυνατότητα να επιλεγεί άγνωστο κείμενο, ομοειδές ή ομόθεμο με τα κείμενα που μελετήθηκαν. Το κείμενο πρέπει να συνοδεύεται από σύντομο εισαγωγικό σημείωμα όπου δηλώνονται ο/η λογοτέχνης, ο τίτλος του βιβλίου, η χρονολογία έκδοσης και όποια άλλη πληροφορία (π.χ. ιστορικό πλαίσιο κ.ά.) κρίνεται αναγκαία από τον/ την εκπαιδευτικό. Επίσης, το κείμενο είναι δυνατόν να συνοδεύεται από εικόνα.
- Το πρώτο θέμα αναφέρεται στην κατανόηση του κειμένου και με αυτό ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών:
α) είτε να εντοπίζουν στο κείμενο (πεζό ή ποιητικό) ορισμένες πληροφορίες, όπως τα πρόσωπα, τον χώρο, τον χρόνο, το σκηνικό, το κοινωνικό πλαίσιο, το πρόβλημα που απασχολεί τα πρόσωπα, κατευθύνει τη δράση τους κ.τ.λ., τεκμηριώνοντας την άποψη τους με στοιχεία του κειμένου,
β) είτε να αναγνωρίζουν τα βασικά θέματα ή τις ιδέες που απασχολούν τον/τη λογοτέχνη και τη στάση που υιοθετεί απέναντι σε αυτά/αυτές, τεκμηριώνοντας την άποψη τους με στοιχεία του κειμένου,
γ) είτε να αναλύουν κάποιον από τους χαρακτήρες (κίνητρα, αξίες, επιλογές κ.τ.λ.), τεκμηριώνοντας την άποψη τους με στοιχεία του κειμένου,
δ) είτε να εξετάζουν τον τρόπο με τον οποίο «συνομιλεί» το κείμενο με την εικόνα που το συνοδεύει.
Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με έξι (06) μονάδες.
- Το δεύτερο θέμα αναφέρεται σε ζητήματα δομής και γλώσσας του κειμένου και με αυτό ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών:
α) είτε να αναγνωρίζουν τη διάκριση ανάμεσα στο περιεχόμενο (τι λέει το κείμενο) και στις επιλογές ως προς τη μορφή (πώς το λέει το κείμενο), επισημαίνοντας βασικά στοιχεία οργάνωσης της αφηγηματικής πλοκής ή της ποιητικής γραφής,
β) είτε να εντοπίζουν μέσα στο κείμενο συγκεκριμένους δείκτες (π.χ. αφηγηματικούς τρόπους, αφηγηματικές τεχνικές, σχήματα λόγου κ.ά.) και να σχολιάζουν τον λειτουργικό τους ρόλο,
γ) είτε να επισημαίνουν και να αξιολογούν ως προς το αποτέλεσμα που έχουν για τον αναγνώστη μαθητή/ την αναγνώστρια μαθήτρια οι γλωσσικές και υφολογικές επιλογές του/της λογοτέχνη.
- Το τρίτο θέμα αναφέρεται στην παραγωγή γραπτού λόγου και απορρέει από το κείμενο. Προτείνονται ένα θέμα αναγνωστικής ανταπόκρισης και ένα θέμα δημιουργικής γραφής και κάθε μαθητής/τρια επιλέγει ένα από τα δυο.
Ι. Όσον αφορά την αναγνωστική ανταπόκριση ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών
α) είτε να σχολιάζουν ιδέες, αξίες, στάσεις, πράξεις και συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο τεκμηριώνοντας την άποψη τους με στοιχεία του κειμένου και του εισαγωγικού σημειώματος,
β) είτε να συγκρίνουν ιδέες, αξίες, στάσεις, πράξεις και συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο με αντίστοιχες του σήμερα,
γ) είτε να συσχετίσουν ιδέες, αξίες, στάσεις, πράξεις και συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο με προσωπικές εμπειρίες, βιώματα, συναισθήματα κ.τ.λ.
ΙI.Όσον αφορά τη δημιουργική γραφή, οι μαθητές/ τριες καλούνται:
α) είτε να αναδιηγηθούν τμήμα της ιστορίας από την οπτική γωνία συγκεκριμένου ήρωα(π.χ. με μορφή ημερολογίου, επιστολής κ.τ.λ.),
β) είτε να αλλάξουν ή να συμπληρώσουν δημιουργικά το αρχικό κείμενο (π.χ. με τη δημιουργία νέας σκηνής ή διαλόγων, την εισαγωγή στοιχείων περιγραφής ή σχολίων ή οπτικών, ακουστικών και άλλων εικόνων κ.ά.),
γ) είτε να διατυπώσουν σκέψεις και να εκφράσουν συναισθήματα που τους ενεργοποιεί η ανάγνωση του λογοτεχνικού κειμένου σε ένα νέο κείμενο το οποίο υιοθετεί τα χαρακτηριστικά κειμενικού είδους (ποιητικού ή πεζού) που ορίζεται από τον/την εκπαιδευτικό.
Με το κείμενο αυτό:
α) ως προς το περιεχόμενο ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών να αξιοποιούν με τρόπο ευρηματικό τα δεδομένα του κειμένου.
β) ως προς τη δομή ελέγχεται ο βαθμός ανταπόκρισης του μαθητικού κειμένου στο κειμενικό είδος που ζητείται.
γ) ως προς τη μορφή ελέγχονται το ύφος (επιλογή κατάλληλου λεξιλογίου, ιδιωματισμών, σύνταξης που υπηρετούν τον σκοπό του κειμένου και ταιριάζουν στο κειμενικό είδος και το επικοινωνιακό πλαίσιο) και η χρήση της γλώσσας (ορθογραφία, σύνταξη, σαφήνεια στη διατύπωση, στίξη κ.τ.λ.)
Η έκταση του κειμένου που καλούνται να παραγάγουν οι μαθητές/τριες μπορεί να κινείται μεταξύ εκατό (100) και διακοσίων (200) λέξεων. Η συγκεκριμένη ερώτηση βαθμολογείται με οκτώ (08) μονάδες.
http://users.sch.gr/avakalou/AXIOLOGISI_GYMNASIO_2018.pdf
Στον κλάδο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
Το κείμενο (ποιητικό ή πεζό) που δίνεται στους/στις μαθητές/τριες επιλέγεται μεταξύ των κειμένων που έχουν μελετηθεί στην τάξη.
Στην Γ΄ τάξη υπάρχει και η δυνατότητα να επιλεγεί άγνωστο κείμενο, ομοειδές ή ομόθεμο με τα κείμενα που μελετήθηκαν.
Το κείμενο πρέπει να συνοδεύεται από σύντομο εισαγωγικό σημείωμα όπου δηλώνονται ο/η λογοτέχνης, ο τίτλος του βιβλίου, η χρονολογία έκδοσης και όποια άλλη πληροφορία (π.χ. ιστορικό πλαίσιο κ.ά.) κρίνεται αναγκαία από τον/την εκπαιδευτικό. Επίσης, το κείμενο είναι δυνατόν να συνοδεύεται από εικόνα.
1. Το πρώτο θέμα αναφέρεται στην κατανόηση του κειμένου και με αυτό ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών
α) είτε να εντοπίζουν στο κείμενο (πεζό ή ποιητικό) ορισμένες πληροφορίες, όπως τα πρόσωπα, τον χώρο, τον χρόνο, το σκηνικό, το κοινωνικό πλαίσιο, το πρόβλημα που απασχολεί τα πρόσωπα, κατευθύνει τη δράση τους κ.τ.λ., τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου,
β) είτε να αναγνωρίζουν τα βασικά θέματα ή τις ιδέες που απασχολούν τον/τη λογοτέχνη και τη στάση που υιοθετεί απέναντι σε αυτά/αυτές, τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου,
γ) είτε να αναλύουν κάποιον από τους χαρακτήρες (κίνητρα, αξίες, επιλογές κ.τ.λ.), τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου,
δ) είτε να εξετάζουν τον τρόπο με τον οποίο «συνομιλεί» το κείμενο με την εικόνα που το συνοδεύει.
Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με έξι (06) μονάδες.
2. Το δεύτερο θέμα αναφέρεται σε ζητήματα δομής και γλώσσας του κειμένου και με αυτό ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών
α) είτε να αναγνωρίζουν τη διάκριση ανάμεσα στο περιεχόμενο (τι λέει το κείμενο) και στις επιλογές ως προς τη μορφή (πώς το λέει το κείμενο), επισημαίνοντας βασικά στοιχεία οργάνωσης της αφηγηματικής πλοκής ή της ποιητικής γραφής,
β) είτε να εντοπίζουν μέσα στο κείμενο συγκεκριμένους δείκτες (π.χ. αφηγηματικούς τρόπους, αφηγηματικές τεχνικές, σχήματα λόγου κ.ά.) και να σχολιάζουν τον λειτουργικό τους ρόλο,
γ) είτε να επισημαίνουν και να αξιολογούν ως προς το αποτέλεσμα που έχουν για τον αναγνώστη μαθητή/την αναγνώστρια μαθήτρια οι γλωσσικές και υφολογικές επιλογές του/της λογοτέχνη.
Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με έξι (06) μονάδες.
3. Το τρίτο θέμα αναφέρεται στην παραγωγή γραπτού λόγου και απορρέει από το κείμενο.
Προτείνονται ένα θέμα αναγνωστικής ανταπόκρισης και ένα θέμα δημιουργικής γραφής και κάθε μαθητής/τρια επιλέγει ένα από τα δυο.
Ι.Όσον αφορά την αναγνωστική ανταπόκριση
ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών
α) είτε να σχολιάζουν ιδέες, αξίες, στάσεις, πράξεις και συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου και του εισαγωγικού σημειώματος,
β) είτε να συγκρίνουν ιδέες, αξίες, στάσεις, πράξεις και συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο με αντίστοιχες του σήμερα,
γ) είτε να συσχετίσουν ιδέες, αξίες, στάσεις, πράξεις και συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο με προσωπικές εμπειρίες, βιώματα, συναισθήματα κ.τ.λ.
ΙΙ. Όσον αφορά τη δημιουργική γραφή,
οι μαθητές/τριες καλούνται:
α) είτε να αναδιηγηθούν τμήμα της ιστορίας από την οπτική γωνία συγκεκριμένου ήρωα (π.χ. με μορφή ημερολογίου, επιστολής κ.τ.λ.),
β) είτε να αλλάξουν ή να συμπληρώσουν δημιουργικά το αρχικό κείμενο (π.χ. με τη δημιουργία νέας σκηνής ή διαλόγων, την εισαγωγή στοιχείων περιγραφής ή σχολίων ή οπτικών, ακουστικών και άλλων εικόνων κ.ά.),
γ) είτε να διατυπώσουν σκέψεις και να εκφράσουν συναισθήματα που τους ενεργοποιεί η ανάγνωση του λογοτεχνικού κειμένου σε ένα νέο κείμενο το οποίο υιοθετεί τα χαρακτηριστικά κειμενικού είδους (ποιητικού ή πεζού) που ορίζεται από τον/την εκπαιδευτικό.
Με το κείμενο αυτό:
α) ως προς το περιεχόμενο ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών να αξιοποιούν με τρόπο ευρηματικό τα δεδομένα του κειμένου.
β) ως προς τη δομή ελέγχεται ο βαθμός ανταπόκρισης του μαθητικού κειμένου στο κειμενικό είδος που ζητείται.
γ) ως προς τη μορφή ελέγχονται το ύφος (επιλογή κατάλληλου λεξιλογίου, ιδιωματισμών, σύνταξης που υπηρετούν τον σκοπό του κειμένου και ταιριάζουν στο κειμενικό είδος και το επικοινωνιακό πλαίσιο) και η χρήση της γλώσσας (ορθογραφία, σύνταξη, σαφήνεια στη διατύπωση, στίξη κ.τ.λ.)
Η έκταση του κειμένου που καλούνται να παραγάγουν οι μαθητές/τριες μπορεί να κινείται μεταξύ εκατό (100) και διακοσίων (200) λέξεων.
Η συγκεκριμένη ερώτηση βαθμολογείται με οκτώ (08) μονάδες.
Για την ύλη:
➢ Για την ύλη του μαθήματος της «Νέας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας»: «Οδηγίες για τη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο για το σχολ. έτος 2017 – 2018» του ΥΠ.Π.Ε.Θ. (164314/Δ2/03-10- 2017). ➢ Για την ύλη της Ιστορίας: «Οδηγίες για τη διδασκαλία της Ιστορίας στο Γυμνάσιο για το σχολ. έτος 2017 – 2018» του ΥΠ.Π.Ε.Θ. (164288/Δ2/03-10- 2017)
Ως εξεταστέα ύλη ορίζονται τα δύο τρίτα (2/3) της διδαχθείσας.
Σε κάθε περίπτωση η εξεταστέα ύλη δεν μπορεί να είναι λιγότερη από το μισό της διδακτέας. (Π.Δ.126/2016, ΦΕΚ Α΄ 211/11-11-2016, αρ.5, παρ.4).
Η μορφή και το περιεχόμενο των θεμάτων θα πρέπει να ανταποκρίνονται τόσο στα οριζόμενα από τη νομοθεσία όσο και στη διδαχθείσα ύλη σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα κάθε μαθήματος.
Ως προς τον βαθμό δυσκολίας των θεμάτων, ας λαμβάνονται υπόψη οι δυνατότητες του μαθητικού δυναμικού της τάξης και η παιδαγωγική διάσταση της αξιολόγησης
α) την πρώτη εξεταστική περίοδο στην οποία διεξάγονται οι γραπτές ανακεφαλαιωτικές εξετάσεις στα μαθήματα της Ομάδας Α΄
6. Τα θέματα ορίζονται την ημέρα εξέτασης κάθε μαθήματος από τους διδάσκοντες το αντίστοιχο μάθημα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους και είναι κοινά για όλα τα τμήματα της τάξης.
7. Κατ’ εξαίρεση είναι δυνατόν να δοθούν διαφορετικά θέματα, εάν συντρέχει αποχρών λόγος, ο οποίος αναγράφεται σε σημείωση στο έγγραφο που περιέχει τα θέματα και παράλληλα συντάσσεται και σχετική πράξη στο βιβλίο πράξεων του Διευθυντή του σχολείου.
8. Εάν δεν είναι δυνατόν να οριστούν θέματα από τον διδάσκοντα το αντίστοιχο μάθημα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας ή σοβαρού κωλύματος που συνιστά ανωτέρα βία, τα θέματα ορίζονται από άλλον εκπαιδευτικό της ίδιας ειδικότητας ή, εάν δεν υπάρχει, από εκπαιδευτικό που έχει σε ανάθεση το αντίστοιχο μάθημα, ο οποίος ορίζεται από τον Διευθυντή του σχολείου. Εάν δεν υπηρετεί στη σχολική μονάδα εκπαιδευτικός ο οποίος έχει σε ανάθεση το αντίστοιχο μάθημα, τότε ορίζεται για τον σκοπό αυτό από τον αρμόδιο Διευθυντή Δ.Ε. άλλος εκπαιδευτικός.
9. Tα θέματα διανέμονται φωτοτυπημένα στους μαθητές ή υπαγορεύονται ή γράφονται στον πίνακα σε ειδικές περιπτώσεις, κατά την κρίση του Διευθυντή του σχολείου.
10. Οι απαντήσεις των θεμάτων γράφονται από τους μαθητές σε φύλλο χαρτιού (κόλλα αναφοράς) που φέρει τη σφραγίδα του Σχολείου, την υπογραφή του Διευθυντή και ειδική εκτύπωση για την αναγραφή των προκαταρκτικών στοιχείων και της βαθμολογίας του γραπτού δοκιμίου.
11. Οι εξετάσεις διενεργούνται ενώπιον ενός (1) τουλάχιστον καθηγητή επιτηρητή σε κάθε αίθουσα, ο οποίος μετά τη λήξη της εξέτασης παραλαμβάνει τα γραπτά δοκίμια των μαθητών, τα υπογράφει και τα παραδίδει με υπογραφή μέσα σε φάκελο στον αρμόδιο για τη βαθμολόγησή τους καθηγητή.
ΘΕΜΑ: Επικαιροποίηση ενημέρωσης για τις αλλαγές στο Γυμνάσιο βάσει προεδρικού διατάγματος που προωθείται
file:///C:/Users/Theodwra/New%20folder%20(5)/allages_sto_gymnasio.pdf
Σχετ.: Η με αρ. πρωτ. 145329/Δ2/08-09-2016 εγκύκλιος του ΥΠ.Π.Ε.Θ. Η με αρ. πρωτ. 145329/Δ2/08-09-2016 εγκύκλιος του ΥΠ.Π.Ε.Θ. τροποποιείται και συμπληρώνεται ως εξής:
Γραπτές ανακεφαλαιωτικές προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις
1. Από 1η έως 30 Ιουνίου η σχολική μονάδα ολοκληρώνει τις εξής διαδικασίες:
α) την πρώτη εξεταστική περίοδο στην οποία διεξάγονται οι γραπτές ανακεφαλαιωτικές εξετάσεις στα μαθήματα της Ομάδας Α΄
β) το πρόγραμμα υποστηρικτικής διδασκαλίας για τους μαθητές που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις προαγωγής ή απόλυσης και παραπέμπονται σε επαναληπτική εξέταση
γ) τη δεύτερη εξεταστική περίοδο στην οποία διεξάγονται επαναληπτικές ανακεφαλαιωτικές εξετάσεις σε όσα μαθήματα παραπέμφθηκαν μαθητές σε επαναληπτική εξέταση, οι οποίες είναι γραπτές και προφορικές για τα μαθήματα της Ομάδας Α΄ και προφορικές για τα υπόλοιπα μαθήματα.
2. Η διάρκεια των γραπτών προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων είναι δίωρη, εκτός από την Νεοελληνική Γλώσσα και Γραμματεία, της οποίας οι δύο κλάδοι (Γλωσσική Διδασκαλία και Νεοελληνική Λογοτεχνία) συνεξετάζονται σε τρίωρη εξέταση.
3. Το πρόγραμμα των προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων των μαθημάτων ορίζεται από τον Σύλλογο Διδασκόντων και ανακοινώνεται από τον Διευθυντή του Γυμνασίου στους μαθητές, τρεις (3) τουλάχιστον ημέρες πριν από τη λήξη των μαθημάτων.
Ως ανωτέρω ορίζεται πρόγραμμα εξετάσεων και για τις εξετάσεις μαθητών των οποίων η φοίτηση χαρακτηρίζεται ελλιπής καθώς και των κατ’ ιδίαν διδαχθέντων και στρατεύσιμων μαθητών.
4. Ως εξεταστέα ύλη ορίζονται τα δύο τρίτα (2/3) της διδαχθείσας. Σε κάθε περίπτωση η εξεταστέα ύλη δεν μπορεί να είναι λιγότερη από το μισό της διδακτέας.
Η επιλογή και ο ακριβής προσδιορισμός της εξεταστέας ύλης για κάθε μάθημα γίνεται από τον διδάσκοντα και σε περίπτωση που το μάθημα διδάσκεται
από περισσότερους του ενός καθηγητές γίνεται μετά από συνεργασία μεταξύ τους.
Η εξεταστέα ύλη κατατίθεται και εγκρίνεται από τον Διευθυντή και γνωστοποιείται στους μαθητές πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν από τη λήξη των μαθημάτων.
Η εξεταστέα ύλη καταγράφεται στο βιβλίο της διδασκόμενης ύλης και υπογράφεται από τον εισηγητή καθηγητή.
5. Οι γραπτές προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις διενεργούνται με την ευθύνη του Διευθυντή και του Συλλόγου διδασκόντων σε κάθε Γυμνάσιο.
6. Τα θέματα ορίζονται την ημέρα εξέτασης κάθε μαθήματος από τους διδάσκοντες το αντίστοιχο μάθημα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους και είναι κοινά για όλα τα τμήματα της τάξης.
7. Κατ’ εξαίρεση είναι δυνατόν να δοθούν διαφορετικά θέματα, εάν συντρέχει αποχρών λόγος, ο οποίος αναγράφεται σε σημείωση στο έγγραφο που περιέχει τα θέματα και παράλληλα συντάσσεται και σχετική πράξη στο βιβλίο πράξεων του Διευθυντή του σχολείου.
8. Εάν δεν είναι δυνατόν να οριστούν θέματα από τον διδάσκοντα το αντίστοιχο μάθημα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας ή σοβαρού κωλύματος που συνιστά ανωτέρα βία, τα θέματα ορίζονται από άλλον εκπαιδευτικό της ίδιας ειδικότητας ή, εάν δεν υπάρχει, από εκπαιδευτικό που έχει σε ανάθεση το αντίστοιχο μάθημα, ο οποίος ορίζεται από τον Διευθυντή του σχολείου.
Εάν δεν υπηρετεί στη σχολική μονάδα εκπαιδευτικός ο οποίος έχει σε ανάθεση το αντίστοιχο μάθημα, τότε ορίζεται για τον σκοπό αυτό από τον αρμόδιο Διευθυντή Δ.Ε. άλλος εκπαιδευτικός.
9. Tα θέματα διανέμονται φωτοτυπημένα στους μαθητές ή υπαγορεύονται ή γράφονται στον πίνακα σε ειδικές περιπτώσεις, κατά την κρίση του Διευθυντή του σχολείου.
10. Οι απαντήσεις των θεμάτων γράφονται από τους μαθητές σε φύλλο χαρτιού (κόλλα αναφοράς) που φέρει τη σφραγίδα του Σχολείου, την υπογραφή του Διευθυντή και ειδική εκτύπωση για την αναγραφή των προκαταρκτικών στοιχείων και της βαθμολογίας του γραπτού δοκιμίου.
11. Οι εξετάσεις διενεργούνται ενώπιον ενός (1) τουλάχιστον καθηγητή επιτηρητή σε κάθε αίθουσα, ο οποίος μετά τη λήξη της εξέτασης παραλαμβάνει τα γραπτά δοκίμια των μαθητών, τα υπογράφει και τα παραδίδει με υπογραφή μέσα σε φάκελο στον αρμόδιο για τη βαθμολόγησή τους καθηγητή. Βαθμός ετήσιας επίδοσης
1. Στα μαθήματα της πρώτης ομάδας (Ομάδα Α΄) βαθμός ετήσιας επίδοσης των μαθητών είναι το ένα τρίτο του αθροίσματος των βαθμών του πρώτου τετραμήνου, του δεύτερου τετραμήνου και της γραπτής ανακεφαλαιωτικής εξέτασης.
2. Στα μαθήματα της δεύτερης ομάδας (Ομάδα Β΄) και της τρίτης ομάδας (Ομάδα Γ΄) βαθμός ετήσιας επίδοσης των μαθητών είναι ο μέσος όρος των βαθμών του πρώτου τετραμήνου και του δεύτερου τετραμήνου.
3. Αν σε ένα μάθημα για κάποιο λόγο λείπει ο βαθμός του ενός από τα δύο τετράμηνα, ως βαθμός επίδοσης για αυτό το τετράμηνο θεωρείται ο βαθμός του άλλου τετραμήνου.
Σε περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο δεν κατατεθεί βαθμολογία ενός μαθήματος σε κανένα τετράμηνο και εφόσον η φοίτηση του μαθητή κριθεί επαρκής,
ο Διευθυντής του σχολείου συγκροτεί διμελή επιτροπή εκπαιδευτικών του σχολείου που έχουν σε πρώτη ή σε δεύτερη ανάθεση το εξεταζόμενο μάθημα, η οποία διενεργεί ειδική προφορική εξέταση στην ύλη του Β΄ τετραμήνου το αργότερο την επομένη ημέρα από τη λήξη των μαθημάτων του Β΄ τετραμήνου. Η βαθμολογία αυτής της εξέτασης αποτελεί τον βαθμό επίδοσης για κάθε τετράμηνο.
4.
α. Ο μαθητής κρίνεται άξιος προαγωγής ή απόλυσης,
i) όταν έχει σε κάθε μάθημα βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον δέκα (10) ή ii) όταν έχει γενικό μέσο όρο βαθμών ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον δεκατρία (13).
β. Αν δεν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις προαγωγής ή απόλυσης, ο μαθητής παραπέμπεται σε επαναληπτική εξέταση στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από δέκα 3 (10).
Για τους παραπεμπόμενους μαθητές αμέσως μετά το τέλος της πρώτης εξεταστικής περιόδου καταρτίζεται με ευθύνη του Διευθυντή του Σχολείου και υλοποιείται από τους εκπαιδευτικούς πρόγραμμα υποστηρικτικής διδασκαλίας για κάθε μάθημα των Ομάδων Α΄ και Β΄ στο οποίο έχει παραπεμφθεί μαθητής.
Συγκεκριμένα για κάθε μάθημα προσφέρεται πρόγραμμα διάρκειας πέντε έως δέκα (5-10) διδακτικών ωρών, ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών.
Η υλοποίησή του ανατίθεται σε εκπαιδευτικούς του σχολείου από τον σύλλογο διδασκόντων.
Στο τρίτο δεκαήμερο του Ιουνίου διεξάγονται οι επαναληπτικές εξετάσεις για τους παραπάνω μαθητές (δεύτερη εξεταστική περίοδος).
γ. Για τα μαθήματα της πρώτης ομάδας (Ομάδα Α΄) οι επαναληπτικές εξετάσεις είναι προφορικές και γραπτές.
Ο Διευθυντής του σχολείου συγκροτεί διμελή επιτροπή εκπαιδευτικών του σχολείου που έχουν σε πρώτη ή σε δεύτερη ανάθεση το εξεταζόμενο μάθημα, η οποία διενεργεί τις προφορικές και γραπτές εξετάσεις.
Η προφορική εξέταση προηγείται της γραπτής.
Για τα μαθήματα της δεύτερης και της τρίτης ομάδας οι επαναληπτικές εξετάσεις είναι προφορικές.
Ο Διευθυντής του σχολείου συγκροτεί διμελή επιτροπή εκπαιδευτικών του σχολείου που έχουν σε πρώτη ή σε δεύτερη ανάθεση το εξεταζόμενο μάθημα, η οποία διενεργεί τις εξετάσεις.
δ. Αν και μετά τις επαναληπτικές εξετάσεις μαθητής της Α΄ και Β΄ τάξης δεν κριθεί άξιος προαγωγής σύμφωνα την περ. α αυτής της παραγράφου, τότε επαναλαμβάνει την τάξη.
ε. Αν και μετά τις επαναληπτικές εξετάσεις μαθητής της Γ΄ τάξης δεν κριθεί άξιος απόλυσης σύμφωνα με την περ. α αυτής της παραγράφου, τότε δύναται να προσέλθει σε επαναληπτικές εξετάσεις πριν από την έναρξη των μαθημάτων τον Σεπτέμβριο (τρίτη εξεταστική περίοδος), στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από δέκα (10)
καθώς και σε εξετάσεις επόμενου/νων σχολικού/κών έτους/ετών τον Ιούνιο (πρώτη και δεύτερη εξεταστική περίοδος) και τον Σεπτέμβριο (τρίτη εξεταστική περίοδος), στην ύλη στην οποία εξετάζονται κατά το έτος της εξέτασης και οι μαθητές της Γ΄ τάξης.
Οι επαναληπτικές εξετάσεις του Σεπτεμβρίου διεξάγονται με τον τρόπο και τη διαδικασία των επαναληπτικών εξετάσεων του Ιουνίου.
5. Στην περίπτωση που εξάγεται για μαθητή απορριπτικό αποτέλεσμα σε κλάδο μαθήματος και ο συνολικός βαθμός στο μάθημα ως μέσος όρος των βαθμών των κλάδων είναι επίσης απορριπτικός, ο μαθητής αυτός παραπέμπεται μόνο στον κλάδο του μαθήματος στον οποίον υστέρησε.
6. Οι μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, οι οποίοι εξετάζονται με βάση τις διατάξεις της με αρ. πρ. 28722/Γ2/12-3-2010 Υ.Α. (Β΄ 276), προάγονται ή απολύονται, σύμφωνα με τις διατάξεις της ως άνω παρ. 4 εδαφίου α (ii) με μείωση του προβλεπόμενου μέσου όρου βαθμών ετήσιας επίδοσης σε "τουλάχιστον δώδεκα (12)”.
Αξιολόγηση μαθητών που προέρχονται από ξένα σχολεία
1. Οι μαθητές που φοίτησαν επί δύο τουλάχιστον πλήρη και συνεχή διδακτικά έτη σε ξένα σχολεία που λειτουργούν στο εξωτερικό κατά το πρώτο έτος φοίτησής τους σε Ελληνικό Γυμνάσιο: α. δεν βαθμολογούνται στα μαθήματα «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» και «Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία»,
β. εξετάζονται προφορικά στα μαθήματα «Μαθηματικά», «Φυσική» και «Ιστορία» τόσο κατά τη διάρκεια των τετραμήνων όσο και κατά τις προαγωγικές ή απολυτήριες εξετάσεις και γ. εξετάζονται προφορικά στα υπόλοιπα μαθήματα κατά τη διάρκεια των τετραμήνων.
Οι ανωτέρω μαθητές προάγονται ή απολύονται:
i) όταν έχουν σε κάθε μάθημα βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον οκτώ (8) ή
ii) όταν έχουν γενικό μέσο όρο βαθμών ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον έντεκα (11).
Αν δεν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις προαγωγής ή απόλυσης:
4
α) οι μαθητές της Α΄ και Β΄ τάξης παραπέμπονται και εξετάζονται ως ανωτέρω στη δεύτερη εξεταστική περίοδο του Ιουνίου στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από οκτώ (8).
β) οι μαθητές της Γ΄ τάξης παραπέμπονται και εξετάζονται ως ανωτέρω στη δεύτερη εξεταστική περίοδο του Ιουνίου ή στην τρίτη εξεταστική περίοδο τον Σεπτέμβριο στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από οκτώ (8).
2. Οι μαθητές που φοίτησαν επί δύο τουλάχιστον πλήρη και συνεχή διδακτικά έτη σε ξένα σχολεία που λειτουργούν στο εξωτερικό κατά το δεύτερο έτος της φοίτησής τους σε Ελληνικό Γυμνάσιο εξετάζονται:
α. προφορικά στο μάθημα «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» κατά τη διάρκεια των τετραμήνων με βαθμολογική βάση το οχτώ (8),
β. προφορικά στο μάθημα «Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» τόσο κατά τη διάρκεια των τετραμήνων όσο και κατά τις προαγωγικές ή απολυτήριες εξετάσεις με βαθμολογική βάση το οχτώ (8),
γ. γραπτά στα μαθήματα «Μαθηματικά», «Φυσική» και «Ιστορία» τόσο κατά τη διάρκεια των τετραμήνων όσο και κατά τις προαγωγικές ή απολυτήριες εξετάσεις με βαθμολογική βάση το δέκα (10),
δ. προφορικά στα υπόλοιπα μαθήματα κατά τη διάρκεια των τετραμήνων με βαθμολογική βάση το δέκα (10)
Οι ανωτέρω μαθητές προάγονται ή απολύονται:
i) όταν έχουν επιτύχει στα μαθήματα «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» και «Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον οχτώ (8) και σε καθένα από τα υπόλοιπα μαθήματα βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον δέκα (10) ή
ii) όταν έχουν γενικό μέσο όρο βαθμών ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον δώδεκα (12).
Αν δεν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις προαγωγής ή απόλυσης:
α) οι μαθητές της Α΄ και Β΄ τάξης παραπέμπονται και εξετάζονται ως ανωτέρω στη δεύτερη εξεταστική περίοδο του Ιουνίου στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από τα αριθμητικά όρια της περ. i αυτής της παραγράφου.
β) οι μαθητές της Γ΄ τάξης παραπέμπονται και εξετάζονται ως ανωτέρω στη δεύτερη εξεταστική περίοδο του Ιουνίου ή στην τρίτη εξεταστική περίοδο τον Σεπτέμβριο στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από τα αριθμητικά όρια της περ. i αυτής της παραγράφου.
Οι μαθητές αυτοί μετά το δεύτερο έτος της φοίτησής τους στο Ελληνικό Γυμνάσιο βαθμολογούνται και προάγονται ή απολύονται, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις για τους μαθητές της ημεδαπής.
3. Οι μαθητές που φοίτησαν για ένα τουλάχιστον πλήρες διδακτικό έτος σε ξένα σχολεία που λειτουργούν στο εξωτερικό κατά το πρώτο έτος της φοίτησής τους σε Ελληνικό Γυμνάσιο εξετάζονται:
α. προφορικά στο μάθημα «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» κατά τη διάρκεια των τετραμήνων με βαθμολογική βάση το οχτώ (8),
β. προφορικά στο μάθημα «Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» τόσο κατά τη διάρκεια των τετραμήνων όσο και κατά τις προαγωγικές ή απολυτήριες εξετάσεις με βαθμολογική βάση το οχτώ (8),
γ. γραπτά στα μαθήματα «Μαθηματικά», «Φυσική» και «Ιστορία» τόσο κατά τη διάρκεια των τετραμήνων όσο και κατά τις προαγωγικές ή απολυτήριες εξετάσεις με βαθμολογική βάση το δέκα (10).
δ. προφορικά στα υπόλοιπα μαθήματα κατά τη διάρκεια των τετραμήνων με βαθμολογική βάση το δέκα (10)
Οι ανωτέρω μαθητές προάγονται ή απολύονται:
i) όταν έχουν επιτύχει στα μαθήματα «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» και «Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον οχτώ (8) και σε καθένα από τα υπόλοιπα μαθήματα βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον δέκα (10) ή ii) όταν έχουν γενικό μέσο όρο βαθμών ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον δώδεκα (12).
Αν δεν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις προαγωγής ή απόλυσης:
5 α) οι μαθητές της Α΄ και Β΄ τάξης παραπέμπονται και εξετάζονται ως ανωτέρω στη δεύτερη εξεταστική περίοδο του Ιουνίου στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από τα αριθμητικά όρια της περ. i αυτής της παραγράφου.
β) οι μαθητές της Γ΄ τάξης παραπέμπονται και εξετάζονται ως ανωτέρω στη δεύτερη εξεταστική περίοδο του Ιουνίου ή στην τρίτη εξεταστική περίοδο τον Σεπτέμβριο στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από τα αριθμητικά όρια της περ. i αυτής της παραγράφου.
Οι μαθητές αυτοί μετά το πρώτο έτος φοίτησής τους στο Ελληνικό Γυμνάσιο εξετάζονται, βαθμολογούνται και προάγονται ή απολύονται, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις για τους μαθητές της ημεδαπής.
4. Στους ανωτέρω αποφοίτους χορηγείται απολυτήριο Γυμνασίου, στο οποίο αναγράφεται ότι χορηγήθηκε σύμφωνα με αυτές τις διατάξεις. Ανακεφαλαιωτική εξέταση στο μάθημα της «Νέας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας» Οι δύο κλάδοι της Νέας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας (Γλωσσική Διδασκαλία και Νεοελληνική Λογοτεχνία) εξετάζονται την ίδια μέρα και η συνολική διάρκεια της εξέτασης είναι τρεις ώρες.
Τα θέματα δίνονται και οι απαντήσεις αναπτύσσονται σε ξεχωριστό φύλλο για καθέναν από τους δύο κλάδους και αποδίδεται διακριτός βαθμός για καθέναν από αυτούς.
Ειδικότερα:
Α. Στον κλάδο της Γλωσσικής Διδασκαλίας
Οι μαθητές/τριες εξετάζονται σε κείμενο γραπτό που διανέμεται φωτοτυπημένο, προερχόμενο από πηγές έντυπες ή ηλεκτρονικές και το οποίο είναι δυνατόν να συνοδεύεται από εικόνα, γράφημα κ.τ.λ.
Το κείμενο θα πρέπει να είναι παρεμφερές και όχι να ταυτίζεται με κάποιο από αυτά που διδάχθηκαν στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, να ανταποκρίνεται στην αντιληπτική ικανότητα των μαθητών/τριών της συγκεκριμένης τάξης και να σχετίζεται με τις θεματικές ενότητες τις οποίες πραγματεύτηκαν οι μαθητές/τριες στη διάρκεια του σχολικού έτους.
Το κείμενο πρέπει να συνοδεύεται από σύντομο εισαγωγικό σημείωμα όπου δηλώνονται ο συντάκτης του, η χρονολογία και το μέσο δημοσίευσής του και όποια άλλη πληροφορία για τη συγκυρία δημοσίευσης και το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο δημιουργίας του κρίνεται αναγκαία από τον/την εκπαιδευτικό.
Οι μαθητές/τριες καλούνται να απαντήσουν σε τρία (03) θέματα.
1.Το πρώτο θέμα αναφέρεται στην κατανόηση του κειμένου και του επικοινωνιακού πλαισίου στο οποίο εντάσσεται.
Με αυτό το θέμα ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών είτε να εντοπίζουν και να παρουσιάζουν τις πληροφορίες που περιέχονται στο κείμενο, είτε να επισημαίνουν το επικοινωνιακό πλαίσιό του (τον πομπό, τον/τους δέκτη/ες, το μέσο επικοινωνίας, τον σκοπό για τον οποίο γράφτηκε) είτε να αναγνωρίζουν το βασικό μήνυμά του και να το συσχετίζουν με τις περιστάσεις επικοινωνίας είτε να σχολιάζουν χωρία του είτε να εξετάζουν τον τρόπο με τον οποίο «συνομιλεί» το κείμενο με το σκίτσο, τη φωτογραφία κ.τ.λ. που το συνοδεύει.
Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με έξι (06) μονάδες.
2. Το δεύτερο θέμα αναφέρεται σε ζητήματα δομής και γλώσσας του κειμένου και με αυτό το θέμα ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών
α) είτε να αναγνωρίζουν τη δομή ολόκληρου του κειμένου ή τη δομή και τον τρόπο ανάπτυξης μιας παραγράφου είτε να αποδίδουν με πλαγιότιτλους ή με τη μορφή διαγράμματος τη νοηματική αλληλουχία του κειμένου είτε να εντοπίζουν τις διαρθρωτικές λέξεις/φράσεις που βοηθούν στη συνοχή του κειμένου είτε να διακρίνουν στο κείμενο σημεία όπου υπάρχει περιγραφή, αφήγηση, επιχειρηματολογία 6 ή/και
β) είτε να εξηγούν τη συνεισφορά της γραμματικοσυντακτικής δομής κάποιου χωρίου στο νόημά του (π.χ. η χρήση της παθητικής σύνταξης αντί της ενεργητικής) είτε να αναγνωρίζουν τη λειτουργία των μορφοσυντακτικών δομών (π.χ. η επιλογή να χρησιμοποιηθεί ιστορικός ενεστώτας αντί του αορίστου κ.ά.) είτε να μετασχηματίζουν, λαμβάνοντας υπόψη τις περιστάσεις επικοινωνίας, λέξεις ή φράσεις ή απόσπασμα του κειμένου ως προς την μορφολογία ή ως προς τη σύνταξη ή ως προς τη σημασιολογία/το λεξιλόγιο ή ως προς τα σημεία στίξης ή ως προς το ύφος του κειμένου.
Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με τέσσερις (04) μονάδες.
3. Το τρίτο θέμα αναφέρεται στην παραγωγή γραπτού λόγου.
Ζητείται από τους/τις μαθητές/τριες να συντάξουν ένα κείμενο που να ανταποκρίνεται στη γλωσσική τους εμπειρία, το είδος του οποίου καθορίζεται με σαφήνεια, ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο, με το οποίο κρίνουν ή σχολιάζουν σημεία του κειμένου που τους έχει δοθεί ή αναπτύσσουν προσωπικές απόψεις, παίρνοντας αφορμή από το κείμενο.
Με το κείμενο αυτό ελέγχονται τα εξής:
α) ο βαθμός προσαρμογής στις παραμέτρους της επικοινωνίας (πομπός, μήνυμα, δέκτης, ύφος)
β) ο βαθμός μορφολογικής επάρκειας (ορθογραφία, στίξη, ορθές γραμματικές και συντακτικές δομές)
γ) ο βαθμός δομικής επάρκειας
δ) ο βαθμός νοηματικής επάρκειας (κατά πόσον διαθέτει το κείμενο τις απαραίτητες πληροφορίες, κατάλληλη επιχειρηματολογία κ.τ.λ.)
ε) ο βαθμός τήρησης των χαρακτηριστικών του κειμενικού είδους στο οποίο ανήκει. Η έκταση του κειμένου που καλούνται να παραγάγουν μπορεί να κινείται μεταξύ διακοσίων (200) και τριακοσίων (300) λέξεων, ανάλογα με την τάξη των μαθητών/τριών. Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες.
Β. Στον κλάδο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
Το κείμενο (ποιητικό ή πεζό) που δίνεται στους/στις μαθητές/τριες επιλέγεται μεταξύ των κειμένων που έχουν μελετηθεί στην τάξη.
Στην Γ΄ τάξη υπάρχει και η δυνατότητα να επιλεγεί άγνωστο κείμενο, ομοειδές ή ομόθεμο με τα κείμενα που μελετήθηκαν.
Το κείμενο πρέπει να συνοδεύεται από σύντομο εισαγωγικό σημείωμα όπου δηλώνονται ο/η λογοτέχνης, ο τίτλος του βιβλίου, η χρονολογία έκδοσης και όποια άλλη πληροφορία (π.χ. ιστορικό πλαίσιο κ.ά.) κρίνεται αναγκαία από τον/την εκπαιδευτικό. Επίσης, το κείμενο είναι δυνατόν να συνοδεύεται από εικόνα.
1. Το πρώτο θέμα αναφέρεται στην κατανόηση του κειμένου και με αυτό ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών
α) είτε να εντοπίζουν στο κείμενο (πεζό ή ποιητικό) ορισμένες πληροφορίες, όπως τα πρόσωπα, τον χώρο, τον χρόνο, το σκηνικό, το κοινωνικό πλαίσιο, το πρόβλημα που απασχολεί τα πρόσωπα, κατευθύνει τη δράση τους κ.τ.λ., τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου,
β) είτε να αναγνωρίζουν τα βασικά θέματα ή τις ιδέες που απασχολούν τον/τη λογοτέχνη και τη στάση που υιοθετεί απέναντι σε αυτά/αυτές, τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου,
γ) είτε να αναλύουν κάποιον από τους χαρακτήρες (κίνητρα, αξίες, επιλογές κ.τ.λ.), τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου,
δ) είτε να εξετάζουν τον τρόπο με τον οποίο «συνομιλεί» το κείμενο με την εικόνα που το συνοδεύει.
Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με έξι (06) μονάδες.
7
2. Το δεύτερο θέμα αναφέρεται σε ζητήματα δομής και γλώσσας του κειμένου και με αυτό ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών
α) είτε να αναγνωρίζουν τη διάκριση ανάμεσα στο περιεχόμενο (τι λέει το κείμενο) και στις επιλογές ως προς τη μορφή (πώς το λέει το κείμενο), επισημαίνοντας βασικά στοιχεία οργάνωσης της αφηγηματικής πλοκής ή της ποιητικής γραφής,
β) είτε να εντοπίζουν μέσα στο κείμενο συγκεκριμένους δείκτες (π.χ. αφηγηματικούς τρόπους, αφηγηματικές τεχνικές, σχήματα λόγου κ.ά.) και να σχολιάζουν τον λειτουργικό τους ρόλο,
γ) είτε να επισημαίνουν και να αξιολογούν ως προς το αποτέλεσμα που έχουν για τον αναγνώστη μαθητή/την αναγνώστρια μαθήτρια οι γλωσσικές και υφολογικές επιλογές του/της λογοτέχνη.
Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με έξι (06) μονάδες.
3. Το τρίτο θέμα αναφέρεται στην παραγωγή γραπτού λόγου και απορρέει από το κείμενο.
Προτείνονται ένα θέμα αναγνωστικής ανταπόκρισης και ένα θέμα δημιουργικής γραφής και κάθε μαθητής/τρια επιλέγει ένα από τα δυο. Ι.
Όσον αφορά την αναγνωστική ανταπόκριση ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών
α) είτε να σχολιάζουν ιδέες, αξίες, στάσεις, πράξεις και συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου και του εισαγωγικού σημειώματος,
β) είτε να συγκρίνουν ιδέες, αξίες, στάσεις, πράξεις και συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο με αντίστοιχες του σήμερα,
γ) είτε να συσχετίσουν ιδέες, αξίες, στάσεις, πράξεις και συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο με προσωπικές εμπειρίες, βιώματα, συναισθήματα κ.τ.λ.
ΙΙ. Όσον αφορά τη δημιουργική γραφή, οι μαθητές/τριες καλούνται:
α) είτε να αναδιηγηθούν τμήμα της ιστορίας από την οπτική γωνία συγκεκριμένου ήρωα (π.χ. με μορφή ημερολογίου, επιστολής κ.τ.λ.),
β) είτε να αλλάξουν ή να συμπληρώσουν δημιουργικά το αρχικό κείμενο (π.χ. με τη δημιουργία νέας σκηνής ή διαλόγων, την εισαγωγή στοιχείων περιγραφής ή σχολίων ή οπτικών, ακουστικών και άλλων εικόνων κ.ά.),
γ) είτε να διατυπώσουν σκέψεις και να εκφράσουν συναισθήματα που τους ενεργοποιεί η ανάγνωση του λογοτεχνικού κειμένου σε ένα νέο κείμενο το οποίο υιοθετεί τα χαρακτηριστικά κειμενικού είδους (ποιητικού ή πεζού) που ορίζεται από τον/την εκπαιδευτικό.
Με το κείμενο αυτό:
α) ως προς το περιεχόμενο ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών να αξιοποιούν με τρόπο ευρηματικό τα δεδομένα του κειμένου.
β) ως προς τη δομή ελέγχεται ο βαθμός ανταπόκρισης του μαθητικού κειμένου στο κειμενικό είδος που ζητείται.
γ) ως προς τη μορφή ελέγχονται το ύφος (επιλογή κατάλληλου λεξιλογίου, ιδιωματισμών, σύνταξης που υπηρετούν τον σκοπό του κειμένου και ταιριάζουν στο κειμενικό είδος και το επικοινωνιακό πλαίσιο) και η χρήση της γλώσσας (ορθογραφία, σύνταξη, σαφήνεια στη διατύπωση, στίξη κ.τ.λ.)
Η έκταση του κειμένου που καλούνται να παραγάγουν οι μαθητές/τριες μπορεί να κινείται μεταξύ εκατό (100) και διακοσίων (200) λέξεων. Η συγκεκριμένη ερώτηση βαθμολογείται με οκτώ (08) μονάδες.
Αξιολόγηση στις ξένες γλώσσες 1.Για την αξιολόγηση της επίδοσης στις ξένες γλώσσες κατά τη διάρκεια των τετραμήνων ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών: 8 α) να κατανοούν γραπτό λόγο διατυπωμένο στην ξένη γλώσσα και να απαντούν σε σχετικά ερωτήματα επιλογής που τίθενται στην ξένη γλώσσα ή, στην περίπτωση που επιδιώκεται ο έλεγχος δεξιοτήτων αναγνωστικής διαγλωσσικής διαμεσολάβησης, στην ελληνική γλώσσα β) να κάνουν τις ορθές και κατάλληλες γλωσσικές επιλογές με βάση το συγκείμενο και γενικότερα την περίσταση επικοινωνίας, αποδεικνύοντας πως έχουν αναπτύξει γλωσσική επίγνωση ανάλογη με το επίπεδο γλωσσομάθειάς τους γ) να κατανοούν προφορικό λόγο διατυπωμένο στην ξένη γλώσσα και να απαντούν στην ξένη γλώσσα σε ερωτήσεις επί του προφορικού κειμένου δ) να παραγάγουν γραπτά συνεχή ή ασυνεχή κείμενα στην ξένη γλώσσα, είτε με αφορμή οπτικά ή/και λεκτικά ερεθίσματα στην ξένη γλώσσα είτε με αφορμή κείμενο ή φράσεις στην ελληνική γλώσσα για τον έλεγχο δεξιοτήτων γραπτής διαγλωσσικής διαμεσολάβησης.
2. Στην περίπτωση που απαιτείται γραπτή ανακεφαλαιωτική εξέταση για την προαγωγή ή την απόλυση μαθητή/τριας, τα θέματα της εξέτασης για κάθε ενότητα διαφοροποιούνται ανάλογα με το επίπεδο γλωσσομάθειας των μαθητών στην εξεταζόμενη ξένη γλώσσα.
Τα προς εξέταση επίπεδα γλωσσομάθειας, τα οποία είναι σύμφωνα με την εξάβαθμη κλίμακα του Συμβουλίου της Ευρώπης όπως αυτά περιγράφονται στο Ενιαίο Πρόγραμμα Σπουδών Ξένων Γλωσσών (ΕΠΣ-ΞΓ) για την υποχρεωτική εκπαίδευση, είναι τα εξής: Α1, Α2, Β1 και Β2.
Στον κλάδο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
Το κείμενο (ποιητικό ή πεζό) που δίνεται στους/στις μαθητές/τριες επιλέγεται μεταξύ των κειμένων που έχουν μελετηθεί στην τάξη.
Στην Γ΄ τάξη υπάρχει και η δυνατότητα να επιλεγεί άγνωστο κείμενο, ομοειδές ή ομόθεμο με τα κείμενα που μελετήθηκαν.
Το κείμενο πρέπει να συνοδεύεται από σύντομο εισαγωγικό σημείωμα όπου δηλώνονται ο/η λογοτέχνης, ο τίτλος του βιβλίου, η χρονολογία έκδοσης και όποια άλλη πληροφορία (π.χ. ιστορικό πλαίσιο κ.ά.) κρίνεται αναγκαία από τον/την εκπαιδευτικό. Επίσης, το κείμενο είναι δυνατόν να συνοδεύεται από εικόνα.
1. Το πρώτο θέμα αναφέρεται στην κατανόηση του κειμένου και με αυτό ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών
α) είτε να εντοπίζουν στο κείμενο (πεζό ή ποιητικό) ορισμένες πληροφορίες, όπως τα πρόσωπα, τον χώρο, τον χρόνο, το σκηνικό, το κοινωνικό πλαίσιο, το πρόβλημα που απασχολεί τα πρόσωπα, κατευθύνει τη δράση τους κ.τ.λ., τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου,
β) είτε να αναγνωρίζουν τα βασικά θέματα ή τις ιδέες που απασχολούν τον/τη λογοτέχνη και τη στάση που υιοθετεί απέναντι σε αυτά/αυτές, τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου,
γ) είτε να αναλύουν κάποιον από τους χαρακτήρες (κίνητρα, αξίες, επιλογές κ.τ.λ.), τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου,
δ) είτε να εξετάζουν τον τρόπο με τον οποίο «συνομιλεί» το κείμενο με την εικόνα που το συνοδεύει.
Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με έξι (06) μονάδες.
2. Το δεύτερο θέμα αναφέρεται σε ζητήματα δομής και γλώσσας του κειμένου και με αυτό ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών
α) είτε να αναγνωρίζουν τη διάκριση ανάμεσα στο περιεχόμενο (τι λέει το κείμενο) και στις επιλογές ως προς τη μορφή (πώς το λέει το κείμενο), επισημαίνοντας βασικά στοιχεία οργάνωσης της αφηγηματικής πλοκής ή της ποιητικής γραφής,
β) είτε να εντοπίζουν μέσα στο κείμενο συγκεκριμένους δείκτες (π.χ. αφηγηματικούς τρόπους, αφηγηματικές τεχνικές, σχήματα λόγου κ.ά.) και να σχολιάζουν τον λειτουργικό τους ρόλο,
γ) είτε να επισημαίνουν και να αξιολογούν ως προς το αποτέλεσμα που έχουν για τον αναγνώστη μαθητή/την αναγνώστρια μαθήτρια οι γλωσσικές και υφολογικές επιλογές του/της λογοτέχνη.
Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με έξι (06) μονάδες.
3. Το τρίτο θέμα αναφέρεται στην παραγωγή γραπτού λόγου και απορρέει από το κείμενο.
Προτείνονται ένα θέμα αναγνωστικής ανταπόκρισης και ένα θέμα δημιουργικής γραφής και κάθε μαθητής/τρια επιλέγει ένα από τα δυο.
Ι.Όσον αφορά την αναγνωστική ανταπόκριση
ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών
α) είτε να σχολιάζουν ιδέες, αξίες, στάσεις, πράξεις και συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου και του εισαγωγικού σημειώματος,
β) είτε να συγκρίνουν ιδέες, αξίες, στάσεις, πράξεις και συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο με αντίστοιχες του σήμερα,
γ) είτε να συσχετίσουν ιδέες, αξίες, στάσεις, πράξεις και συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο με προσωπικές εμπειρίες, βιώματα, συναισθήματα κ.τ.λ.
ΙΙ. Όσον αφορά τη δημιουργική γραφή,
οι μαθητές/τριες καλούνται:
α) είτε να αναδιηγηθούν τμήμα της ιστορίας από την οπτική γωνία συγκεκριμένου ήρωα (π.χ. με μορφή ημερολογίου, επιστολής κ.τ.λ.),
β) είτε να αλλάξουν ή να συμπληρώσουν δημιουργικά το αρχικό κείμενο (π.χ. με τη δημιουργία νέας σκηνής ή διαλόγων, την εισαγωγή στοιχείων περιγραφής ή σχολίων ή οπτικών, ακουστικών και άλλων εικόνων κ.ά.),
γ) είτε να διατυπώσουν σκέψεις και να εκφράσουν συναισθήματα που τους ενεργοποιεί η ανάγνωση του λογοτεχνικού κειμένου σε ένα νέο κείμενο το οποίο υιοθετεί τα χαρακτηριστικά κειμενικού είδους (ποιητικού ή πεζού) που ορίζεται από τον/την εκπαιδευτικό.
Με το κείμενο αυτό:
α) ως προς το περιεχόμενο ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών να αξιοποιούν με τρόπο ευρηματικό τα δεδομένα του κειμένου.
β) ως προς τη δομή ελέγχεται ο βαθμός ανταπόκρισης του μαθητικού κειμένου στο κειμενικό είδος που ζητείται.
γ) ως προς τη μορφή ελέγχονται το ύφος (επιλογή κατάλληλου λεξιλογίου, ιδιωματισμών, σύνταξης που υπηρετούν τον σκοπό του κειμένου και ταιριάζουν στο κειμενικό είδος και το επικοινωνιακό πλαίσιο) και η χρήση της γλώσσας (ορθογραφία, σύνταξη, σαφήνεια στη διατύπωση, στίξη κ.τ.λ.)
Η έκταση του κειμένου που καλούνται να παραγάγουν οι μαθητές/τριες μπορεί να κινείται μεταξύ εκατό (100) και διακοσίων (200) λέξεων.
Η συγκεκριμένη ερώτηση βαθμολογείται με οκτώ (08) μονάδες.
Για την ύλη:
➢ Για την ύλη του μαθήματος της «Νέας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας»: «Οδηγίες για τη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο για το σχολ. έτος 2017 – 2018» του ΥΠ.Π.Ε.Θ. (164314/Δ2/03-10- 2017). ➢ Για την ύλη της Ιστορίας: «Οδηγίες για τη διδασκαλία της Ιστορίας στο Γυμνάσιο για το σχολ. έτος 2017 – 2018» του ΥΠ.Π.Ε.Θ. (164288/Δ2/03-10- 2017)
Ως εξεταστέα ύλη ορίζονται τα δύο τρίτα (2/3) της διδαχθείσας.
Σε κάθε περίπτωση η εξεταστέα ύλη δεν μπορεί να είναι λιγότερη από το μισό της διδακτέας. (Π.Δ.126/2016, ΦΕΚ Α΄ 211/11-11-2016, αρ.5, παρ.4).
Η μορφή και το περιεχόμενο των θεμάτων θα πρέπει να ανταποκρίνονται τόσο στα οριζόμενα από τη νομοθεσία όσο και στη διδαχθείσα ύλη σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα κάθε μαθήματος.
Ως προς τον βαθμό δυσκολίας των θεμάτων, ας λαμβάνονται υπόψη οι δυνατότητες του μαθητικού δυναμικού της τάξης και η παιδαγωγική διάσταση της αξιολόγησης
Γραπτές ανακεφαλαιωτικές προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις
1. Από 1η έως 30 Ιουνίου η σχολική μονάδα ολοκληρώνει τις εξής διαδικασίες:
β) το πρόγραμμα υποστηρικτικής διδασκαλίας για τους μαθητές που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις προαγωγής ή απόλυσης και παραπέμπονται σε επαναληπτική εξέταση
γ) τη δεύτερη εξεταστική περίοδο στην οποία διεξάγονται επαναληπτικές ανακεφαλαιωτικές εξετάσεις σε όσα μαθήματα παραπέμφθηκαν μαθητές σε επαναληπτική εξέταση, οι οποίες είναι γραπτές και προφορικές για τα μαθήματα της Ομάδας Α΄ και προφορικές για τα υπόλοιπα μαθήματα.
2. Η διάρκεια των γραπτών προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων είναι δίωρη, εκτός από την Νεοελληνική Γλώσσα και Γραμματεία, της οποίας οι δύο κλάδοι (Γλωσσική Διδασκαλία και Νεοελληνική Λογοτεχνία) συνεξετάζονται σε τρίωρη εξέταση.
3. Το πρόγραμμα των προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων των μαθημάτων ορίζεται από τον Σύλλογο Διδασκόντων και ανακοινώνεται από τον Διευθυντή του Γυμνασίου στους μαθητές, τρεις (3) τουλάχιστον ημέρες πριν από τη λήξη των μαθημάτων. Ως ανωτέρω ορίζεται πρόγραμμα εξετάσεων και για τις εξετάσεις μαθητών των οποίων η φοίτηση χαρακτηρίζεται ελλιπής καθώς και των κατ’ ιδίαν διδαχθέντων και στρατεύσιμων μαθητών.
4. Ως εξεταστέα ύλη ορίζονται τα δύο τρίτα (2/3) της διδαχθείσας. Σε κάθε περίπτωση η εξεταστέα ύλη δεν μπορεί να είναι λιγότερη από το μισό της διδακτέας. Η επιλογή και ο ακριβής προσδιορισμός της εξεταστέας ύλης για κάθε μάθημα γίνεται από τον διδάσκοντα και σε περίπτωση που το μάθημα διδάσκεται από περισσότερους του ενός καθηγητές γίνεται μετά από συνεργασία μεταξύ τους. Η εξεταστέα ύλη κατατίθεται και εγκρίνεται από τον Διευθυντή και γνωστοποιείται στους μαθητές πέντε (5) εργάσιμες
ημέρες πριν από τη λήξη των μαθημάτων. Η εξεταστέα ύλη καταγράφεται στο βιβλίο της διδασκόμενης ύλης και υπογράφεται από τον εισηγητή καθηγητή.
2. Η διάρκεια των γραπτών προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων είναι δίωρη, εκτός από την Νεοελληνική Γλώσσα και Γραμματεία, της οποίας οι δύο κλάδοι (Γλωσσική Διδασκαλία και Νεοελληνική Λογοτεχνία) συνεξετάζονται σε τρίωρη εξέταση.
3. Το πρόγραμμα των προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων των μαθημάτων ορίζεται από τον Σύλλογο Διδασκόντων και ανακοινώνεται από τον Διευθυντή του Γυμνασίου στους μαθητές, τρεις (3) τουλάχιστον ημέρες πριν από τη λήξη των μαθημάτων. Ως ανωτέρω ορίζεται πρόγραμμα εξετάσεων και για τις εξετάσεις μαθητών των οποίων η φοίτηση χαρακτηρίζεται ελλιπής καθώς και των κατ’ ιδίαν διδαχθέντων και στρατεύσιμων μαθητών.
4. Ως εξεταστέα ύλη ορίζονται τα δύο τρίτα (2/3) της διδαχθείσας. Σε κάθε περίπτωση η εξεταστέα ύλη δεν μπορεί να είναι λιγότερη από το μισό της διδακτέας. Η επιλογή και ο ακριβής προσδιορισμός της εξεταστέας ύλης για κάθε μάθημα γίνεται από τον διδάσκοντα και σε περίπτωση που το μάθημα διδάσκεται από περισσότερους του ενός καθηγητές γίνεται μετά από συνεργασία μεταξύ τους. Η εξεταστέα ύλη κατατίθεται και εγκρίνεται από τον Διευθυντή και γνωστοποιείται στους μαθητές πέντε (5) εργάσιμες
ημέρες πριν από τη λήξη των μαθημάτων. Η εξεταστέα ύλη καταγράφεται στο βιβλίο της διδασκόμενης ύλης και υπογράφεται από τον εισηγητή καθηγητή.
5. Οι γραπτές προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις διενεργούνται με την ευθύνη του Διευθυντή και του Συλλόγου διδασκόντων σε κάθε Γυμνάσιο.
7. Κατ’ εξαίρεση είναι δυνατόν να δοθούν διαφορετικά θέματα, εάν συντρέχει αποχρών λόγος, ο οποίος αναγράφεται σε σημείωση στο έγγραφο που περιέχει τα θέματα και παράλληλα συντάσσεται και σχετική πράξη στο βιβλίο πράξεων του Διευθυντή του σχολείου.
8. Εάν δεν είναι δυνατόν να οριστούν θέματα από τον διδάσκοντα το αντίστοιχο μάθημα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας ή σοβαρού κωλύματος που συνιστά ανωτέρα βία, τα θέματα ορίζονται από άλλον εκπαιδευτικό της ίδιας ειδικότητας ή, εάν δεν υπάρχει, από εκπαιδευτικό που έχει σε ανάθεση το αντίστοιχο μάθημα, ο οποίος ορίζεται από τον Διευθυντή του σχολείου. Εάν δεν υπηρετεί στη σχολική μονάδα εκπαιδευτικός ο οποίος έχει σε ανάθεση το αντίστοιχο μάθημα, τότε ορίζεται για τον σκοπό αυτό από τον αρμόδιο Διευθυντή Δ.Ε. άλλος εκπαιδευτικός.
9. Tα θέματα διανέμονται φωτοτυπημένα στους μαθητές ή υπαγορεύονται ή γράφονται στον πίνακα σε ειδικές περιπτώσεις, κατά την κρίση του Διευθυντή του σχολείου.
10. Οι απαντήσεις των θεμάτων γράφονται από τους μαθητές σε φύλλο χαρτιού (κόλλα αναφοράς) που φέρει τη σφραγίδα του Σχολείου, την υπογραφή του Διευθυντή και ειδική εκτύπωση για την αναγραφή των προκαταρκτικών στοιχείων και της βαθμολογίας του γραπτού δοκιμίου.
11. Οι εξετάσεις διενεργούνται ενώπιον ενός (1) τουλάχιστον καθηγητή επιτηρητή σε κάθε αίθουσα, ο οποίος μετά τη λήξη της εξέτασης παραλαμβάνει τα γραπτά δοκίμια των μαθητών, τα υπογράφει και τα παραδίδει με υπογραφή μέσα σε φάκελο στον αρμόδιο για τη βαθμολόγησή τους καθηγητή.
ΘΕΜΑ: Επικαιροποίηση ενημέρωσης για τις αλλαγές στο Γυμνάσιο βάσει προεδρικού διατάγματος που προωθείται
file:///C:/Users/Theodwra/New%20folder%20(5)/allages_sto_gymnasio.pdf
Σχετ.: Η με αρ. πρωτ. 145329/Δ2/08-09-2016 εγκύκλιος του ΥΠ.Π.Ε.Θ. Η με αρ. πρωτ. 145329/Δ2/08-09-2016 εγκύκλιος του ΥΠ.Π.Ε.Θ. τροποποιείται και συμπληρώνεται ως εξής:
Γραπτές ανακεφαλαιωτικές προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις
1. Από 1η έως 30 Ιουνίου η σχολική μονάδα ολοκληρώνει τις εξής διαδικασίες:
α) την πρώτη εξεταστική περίοδο στην οποία διεξάγονται οι γραπτές ανακεφαλαιωτικές εξετάσεις στα μαθήματα της Ομάδας Α΄
β) το πρόγραμμα υποστηρικτικής διδασκαλίας για τους μαθητές που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις προαγωγής ή απόλυσης και παραπέμπονται σε επαναληπτική εξέταση
γ) τη δεύτερη εξεταστική περίοδο στην οποία διεξάγονται επαναληπτικές ανακεφαλαιωτικές εξετάσεις σε όσα μαθήματα παραπέμφθηκαν μαθητές σε επαναληπτική εξέταση, οι οποίες είναι γραπτές και προφορικές για τα μαθήματα της Ομάδας Α΄ και προφορικές για τα υπόλοιπα μαθήματα.
2. Η διάρκεια των γραπτών προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων είναι δίωρη, εκτός από την Νεοελληνική Γλώσσα και Γραμματεία, της οποίας οι δύο κλάδοι (Γλωσσική Διδασκαλία και Νεοελληνική Λογοτεχνία) συνεξετάζονται σε τρίωρη εξέταση.
3. Το πρόγραμμα των προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων των μαθημάτων ορίζεται από τον Σύλλογο Διδασκόντων και ανακοινώνεται από τον Διευθυντή του Γυμνασίου στους μαθητές, τρεις (3) τουλάχιστον ημέρες πριν από τη λήξη των μαθημάτων.
Ως ανωτέρω ορίζεται πρόγραμμα εξετάσεων και για τις εξετάσεις μαθητών των οποίων η φοίτηση χαρακτηρίζεται ελλιπής καθώς και των κατ’ ιδίαν διδαχθέντων και στρατεύσιμων μαθητών.
4. Ως εξεταστέα ύλη ορίζονται τα δύο τρίτα (2/3) της διδαχθείσας. Σε κάθε περίπτωση η εξεταστέα ύλη δεν μπορεί να είναι λιγότερη από το μισό της διδακτέας.
Η επιλογή και ο ακριβής προσδιορισμός της εξεταστέας ύλης για κάθε μάθημα γίνεται από τον διδάσκοντα και σε περίπτωση που το μάθημα διδάσκεται
από περισσότερους του ενός καθηγητές γίνεται μετά από συνεργασία μεταξύ τους.
Η εξεταστέα ύλη κατατίθεται και εγκρίνεται από τον Διευθυντή και γνωστοποιείται στους μαθητές πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν από τη λήξη των μαθημάτων.
Η εξεταστέα ύλη καταγράφεται στο βιβλίο της διδασκόμενης ύλης και υπογράφεται από τον εισηγητή καθηγητή.
5. Οι γραπτές προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις διενεργούνται με την ευθύνη του Διευθυντή και του Συλλόγου διδασκόντων σε κάθε Γυμνάσιο.
6. Τα θέματα ορίζονται την ημέρα εξέτασης κάθε μαθήματος από τους διδάσκοντες το αντίστοιχο μάθημα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους και είναι κοινά για όλα τα τμήματα της τάξης.
7. Κατ’ εξαίρεση είναι δυνατόν να δοθούν διαφορετικά θέματα, εάν συντρέχει αποχρών λόγος, ο οποίος αναγράφεται σε σημείωση στο έγγραφο που περιέχει τα θέματα και παράλληλα συντάσσεται και σχετική πράξη στο βιβλίο πράξεων του Διευθυντή του σχολείου.
8. Εάν δεν είναι δυνατόν να οριστούν θέματα από τον διδάσκοντα το αντίστοιχο μάθημα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας ή σοβαρού κωλύματος που συνιστά ανωτέρα βία, τα θέματα ορίζονται από άλλον εκπαιδευτικό της ίδιας ειδικότητας ή, εάν δεν υπάρχει, από εκπαιδευτικό που έχει σε ανάθεση το αντίστοιχο μάθημα, ο οποίος ορίζεται από τον Διευθυντή του σχολείου.
Εάν δεν υπηρετεί στη σχολική μονάδα εκπαιδευτικός ο οποίος έχει σε ανάθεση το αντίστοιχο μάθημα, τότε ορίζεται για τον σκοπό αυτό από τον αρμόδιο Διευθυντή Δ.Ε. άλλος εκπαιδευτικός.
9. Tα θέματα διανέμονται φωτοτυπημένα στους μαθητές ή υπαγορεύονται ή γράφονται στον πίνακα σε ειδικές περιπτώσεις, κατά την κρίση του Διευθυντή του σχολείου.
10. Οι απαντήσεις των θεμάτων γράφονται από τους μαθητές σε φύλλο χαρτιού (κόλλα αναφοράς) που φέρει τη σφραγίδα του Σχολείου, την υπογραφή του Διευθυντή και ειδική εκτύπωση για την αναγραφή των προκαταρκτικών στοιχείων και της βαθμολογίας του γραπτού δοκιμίου.
11. Οι εξετάσεις διενεργούνται ενώπιον ενός (1) τουλάχιστον καθηγητή επιτηρητή σε κάθε αίθουσα, ο οποίος μετά τη λήξη της εξέτασης παραλαμβάνει τα γραπτά δοκίμια των μαθητών, τα υπογράφει και τα παραδίδει με υπογραφή μέσα σε φάκελο στον αρμόδιο για τη βαθμολόγησή τους καθηγητή. Βαθμός ετήσιας επίδοσης
1. Στα μαθήματα της πρώτης ομάδας (Ομάδα Α΄) βαθμός ετήσιας επίδοσης των μαθητών είναι το ένα τρίτο του αθροίσματος των βαθμών του πρώτου τετραμήνου, του δεύτερου τετραμήνου και της γραπτής ανακεφαλαιωτικής εξέτασης.
2. Στα μαθήματα της δεύτερης ομάδας (Ομάδα Β΄) και της τρίτης ομάδας (Ομάδα Γ΄) βαθμός ετήσιας επίδοσης των μαθητών είναι ο μέσος όρος των βαθμών του πρώτου τετραμήνου και του δεύτερου τετραμήνου.
3. Αν σε ένα μάθημα για κάποιο λόγο λείπει ο βαθμός του ενός από τα δύο τετράμηνα, ως βαθμός επίδοσης για αυτό το τετράμηνο θεωρείται ο βαθμός του άλλου τετραμήνου.
Σε περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο δεν κατατεθεί βαθμολογία ενός μαθήματος σε κανένα τετράμηνο και εφόσον η φοίτηση του μαθητή κριθεί επαρκής,
ο Διευθυντής του σχολείου συγκροτεί διμελή επιτροπή εκπαιδευτικών του σχολείου που έχουν σε πρώτη ή σε δεύτερη ανάθεση το εξεταζόμενο μάθημα, η οποία διενεργεί ειδική προφορική εξέταση στην ύλη του Β΄ τετραμήνου το αργότερο την επομένη ημέρα από τη λήξη των μαθημάτων του Β΄ τετραμήνου. Η βαθμολογία αυτής της εξέτασης αποτελεί τον βαθμό επίδοσης για κάθε τετράμηνο.
4.
α. Ο μαθητής κρίνεται άξιος προαγωγής ή απόλυσης,
i) όταν έχει σε κάθε μάθημα βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον δέκα (10) ή ii) όταν έχει γενικό μέσο όρο βαθμών ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον δεκατρία (13).
β. Αν δεν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις προαγωγής ή απόλυσης, ο μαθητής παραπέμπεται σε επαναληπτική εξέταση στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από δέκα 3 (10).
Για τους παραπεμπόμενους μαθητές αμέσως μετά το τέλος της πρώτης εξεταστικής περιόδου καταρτίζεται με ευθύνη του Διευθυντή του Σχολείου και υλοποιείται από τους εκπαιδευτικούς πρόγραμμα υποστηρικτικής διδασκαλίας για κάθε μάθημα των Ομάδων Α΄ και Β΄ στο οποίο έχει παραπεμφθεί μαθητής.
Συγκεκριμένα για κάθε μάθημα προσφέρεται πρόγραμμα διάρκειας πέντε έως δέκα (5-10) διδακτικών ωρών, ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών.
Η υλοποίησή του ανατίθεται σε εκπαιδευτικούς του σχολείου από τον σύλλογο διδασκόντων.
Στο τρίτο δεκαήμερο του Ιουνίου διεξάγονται οι επαναληπτικές εξετάσεις για τους παραπάνω μαθητές (δεύτερη εξεταστική περίοδος).
γ. Για τα μαθήματα της πρώτης ομάδας (Ομάδα Α΄) οι επαναληπτικές εξετάσεις είναι προφορικές και γραπτές.
Ο Διευθυντής του σχολείου συγκροτεί διμελή επιτροπή εκπαιδευτικών του σχολείου που έχουν σε πρώτη ή σε δεύτερη ανάθεση το εξεταζόμενο μάθημα, η οποία διενεργεί τις προφορικές και γραπτές εξετάσεις.
Η προφορική εξέταση προηγείται της γραπτής.
Για τα μαθήματα της δεύτερης και της τρίτης ομάδας οι επαναληπτικές εξετάσεις είναι προφορικές.
Ο Διευθυντής του σχολείου συγκροτεί διμελή επιτροπή εκπαιδευτικών του σχολείου που έχουν σε πρώτη ή σε δεύτερη ανάθεση το εξεταζόμενο μάθημα, η οποία διενεργεί τις εξετάσεις.
δ. Αν και μετά τις επαναληπτικές εξετάσεις μαθητής της Α΄ και Β΄ τάξης δεν κριθεί άξιος προαγωγής σύμφωνα την περ. α αυτής της παραγράφου, τότε επαναλαμβάνει την τάξη.
ε. Αν και μετά τις επαναληπτικές εξετάσεις μαθητής της Γ΄ τάξης δεν κριθεί άξιος απόλυσης σύμφωνα με την περ. α αυτής της παραγράφου, τότε δύναται να προσέλθει σε επαναληπτικές εξετάσεις πριν από την έναρξη των μαθημάτων τον Σεπτέμβριο (τρίτη εξεταστική περίοδος), στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από δέκα (10)
καθώς και σε εξετάσεις επόμενου/νων σχολικού/κών έτους/ετών τον Ιούνιο (πρώτη και δεύτερη εξεταστική περίοδος) και τον Σεπτέμβριο (τρίτη εξεταστική περίοδος), στην ύλη στην οποία εξετάζονται κατά το έτος της εξέτασης και οι μαθητές της Γ΄ τάξης.
Οι επαναληπτικές εξετάσεις του Σεπτεμβρίου διεξάγονται με τον τρόπο και τη διαδικασία των επαναληπτικών εξετάσεων του Ιουνίου.
5. Στην περίπτωση που εξάγεται για μαθητή απορριπτικό αποτέλεσμα σε κλάδο μαθήματος και ο συνολικός βαθμός στο μάθημα ως μέσος όρος των βαθμών των κλάδων είναι επίσης απορριπτικός, ο μαθητής αυτός παραπέμπεται μόνο στον κλάδο του μαθήματος στον οποίον υστέρησε.
6. Οι μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, οι οποίοι εξετάζονται με βάση τις διατάξεις της με αρ. πρ. 28722/Γ2/12-3-2010 Υ.Α. (Β΄ 276), προάγονται ή απολύονται, σύμφωνα με τις διατάξεις της ως άνω παρ. 4 εδαφίου α (ii) με μείωση του προβλεπόμενου μέσου όρου βαθμών ετήσιας επίδοσης σε "τουλάχιστον δώδεκα (12)”.
Αξιολόγηση μαθητών που προέρχονται από ξένα σχολεία
1. Οι μαθητές που φοίτησαν επί δύο τουλάχιστον πλήρη και συνεχή διδακτικά έτη σε ξένα σχολεία που λειτουργούν στο εξωτερικό κατά το πρώτο έτος φοίτησής τους σε Ελληνικό Γυμνάσιο: α. δεν βαθμολογούνται στα μαθήματα «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» και «Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία»,
β. εξετάζονται προφορικά στα μαθήματα «Μαθηματικά», «Φυσική» και «Ιστορία» τόσο κατά τη διάρκεια των τετραμήνων όσο και κατά τις προαγωγικές ή απολυτήριες εξετάσεις και γ. εξετάζονται προφορικά στα υπόλοιπα μαθήματα κατά τη διάρκεια των τετραμήνων.
Οι ανωτέρω μαθητές προάγονται ή απολύονται:
i) όταν έχουν σε κάθε μάθημα βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον οκτώ (8) ή
ii) όταν έχουν γενικό μέσο όρο βαθμών ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον έντεκα (11).
Αν δεν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις προαγωγής ή απόλυσης:
4
α) οι μαθητές της Α΄ και Β΄ τάξης παραπέμπονται και εξετάζονται ως ανωτέρω στη δεύτερη εξεταστική περίοδο του Ιουνίου στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από οκτώ (8).
β) οι μαθητές της Γ΄ τάξης παραπέμπονται και εξετάζονται ως ανωτέρω στη δεύτερη εξεταστική περίοδο του Ιουνίου ή στην τρίτη εξεταστική περίοδο τον Σεπτέμβριο στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από οκτώ (8).
2. Οι μαθητές που φοίτησαν επί δύο τουλάχιστον πλήρη και συνεχή διδακτικά έτη σε ξένα σχολεία που λειτουργούν στο εξωτερικό κατά το δεύτερο έτος της φοίτησής τους σε Ελληνικό Γυμνάσιο εξετάζονται:
α. προφορικά στο μάθημα «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» κατά τη διάρκεια των τετραμήνων με βαθμολογική βάση το οχτώ (8),
β. προφορικά στο μάθημα «Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» τόσο κατά τη διάρκεια των τετραμήνων όσο και κατά τις προαγωγικές ή απολυτήριες εξετάσεις με βαθμολογική βάση το οχτώ (8),
γ. γραπτά στα μαθήματα «Μαθηματικά», «Φυσική» και «Ιστορία» τόσο κατά τη διάρκεια των τετραμήνων όσο και κατά τις προαγωγικές ή απολυτήριες εξετάσεις με βαθμολογική βάση το δέκα (10),
δ. προφορικά στα υπόλοιπα μαθήματα κατά τη διάρκεια των τετραμήνων με βαθμολογική βάση το δέκα (10)
Οι ανωτέρω μαθητές προάγονται ή απολύονται:
i) όταν έχουν επιτύχει στα μαθήματα «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» και «Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον οχτώ (8) και σε καθένα από τα υπόλοιπα μαθήματα βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον δέκα (10) ή
ii) όταν έχουν γενικό μέσο όρο βαθμών ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον δώδεκα (12).
Αν δεν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις προαγωγής ή απόλυσης:
α) οι μαθητές της Α΄ και Β΄ τάξης παραπέμπονται και εξετάζονται ως ανωτέρω στη δεύτερη εξεταστική περίοδο του Ιουνίου στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από τα αριθμητικά όρια της περ. i αυτής της παραγράφου.
β) οι μαθητές της Γ΄ τάξης παραπέμπονται και εξετάζονται ως ανωτέρω στη δεύτερη εξεταστική περίοδο του Ιουνίου ή στην τρίτη εξεταστική περίοδο τον Σεπτέμβριο στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από τα αριθμητικά όρια της περ. i αυτής της παραγράφου.
Οι μαθητές αυτοί μετά το δεύτερο έτος της φοίτησής τους στο Ελληνικό Γυμνάσιο βαθμολογούνται και προάγονται ή απολύονται, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις για τους μαθητές της ημεδαπής.
3. Οι μαθητές που φοίτησαν για ένα τουλάχιστον πλήρες διδακτικό έτος σε ξένα σχολεία που λειτουργούν στο εξωτερικό κατά το πρώτο έτος της φοίτησής τους σε Ελληνικό Γυμνάσιο εξετάζονται:
α. προφορικά στο μάθημα «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» κατά τη διάρκεια των τετραμήνων με βαθμολογική βάση το οχτώ (8),
β. προφορικά στο μάθημα «Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» τόσο κατά τη διάρκεια των τετραμήνων όσο και κατά τις προαγωγικές ή απολυτήριες εξετάσεις με βαθμολογική βάση το οχτώ (8),
γ. γραπτά στα μαθήματα «Μαθηματικά», «Φυσική» και «Ιστορία» τόσο κατά τη διάρκεια των τετραμήνων όσο και κατά τις προαγωγικές ή απολυτήριες εξετάσεις με βαθμολογική βάση το δέκα (10).
δ. προφορικά στα υπόλοιπα μαθήματα κατά τη διάρκεια των τετραμήνων με βαθμολογική βάση το δέκα (10)
Οι ανωτέρω μαθητές προάγονται ή απολύονται:
i) όταν έχουν επιτύχει στα μαθήματα «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» και «Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον οχτώ (8) και σε καθένα από τα υπόλοιπα μαθήματα βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον δέκα (10) ή ii) όταν έχουν γενικό μέσο όρο βαθμών ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον δώδεκα (12).
Αν δεν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις προαγωγής ή απόλυσης:
5 α) οι μαθητές της Α΄ και Β΄ τάξης παραπέμπονται και εξετάζονται ως ανωτέρω στη δεύτερη εξεταστική περίοδο του Ιουνίου στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από τα αριθμητικά όρια της περ. i αυτής της παραγράφου.
β) οι μαθητές της Γ΄ τάξης παραπέμπονται και εξετάζονται ως ανωτέρω στη δεύτερη εξεταστική περίοδο του Ιουνίου ή στην τρίτη εξεταστική περίοδο τον Σεπτέμβριο στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από τα αριθμητικά όρια της περ. i αυτής της παραγράφου.
Οι μαθητές αυτοί μετά το πρώτο έτος φοίτησής τους στο Ελληνικό Γυμνάσιο εξετάζονται, βαθμολογούνται και προάγονται ή απολύονται, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις για τους μαθητές της ημεδαπής.
4. Στους ανωτέρω αποφοίτους χορηγείται απολυτήριο Γυμνασίου, στο οποίο αναγράφεται ότι χορηγήθηκε σύμφωνα με αυτές τις διατάξεις. Ανακεφαλαιωτική εξέταση στο μάθημα της «Νέας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας» Οι δύο κλάδοι της Νέας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας (Γλωσσική Διδασκαλία και Νεοελληνική Λογοτεχνία) εξετάζονται την ίδια μέρα και η συνολική διάρκεια της εξέτασης είναι τρεις ώρες.
Τα θέματα δίνονται και οι απαντήσεις αναπτύσσονται σε ξεχωριστό φύλλο για καθέναν από τους δύο κλάδους και αποδίδεται διακριτός βαθμός για καθέναν από αυτούς.
Ειδικότερα:
Α. Στον κλάδο της Γλωσσικής Διδασκαλίας
Οι μαθητές/τριες εξετάζονται σε κείμενο γραπτό που διανέμεται φωτοτυπημένο, προερχόμενο από πηγές έντυπες ή ηλεκτρονικές και το οποίο είναι δυνατόν να συνοδεύεται από εικόνα, γράφημα κ.τ.λ.
Το κείμενο θα πρέπει να είναι παρεμφερές και όχι να ταυτίζεται με κάποιο από αυτά που διδάχθηκαν στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, να ανταποκρίνεται στην αντιληπτική ικανότητα των μαθητών/τριών της συγκεκριμένης τάξης και να σχετίζεται με τις θεματικές ενότητες τις οποίες πραγματεύτηκαν οι μαθητές/τριες στη διάρκεια του σχολικού έτους.
Το κείμενο πρέπει να συνοδεύεται από σύντομο εισαγωγικό σημείωμα όπου δηλώνονται ο συντάκτης του, η χρονολογία και το μέσο δημοσίευσής του και όποια άλλη πληροφορία για τη συγκυρία δημοσίευσης και το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο δημιουργίας του κρίνεται αναγκαία από τον/την εκπαιδευτικό.
Οι μαθητές/τριες καλούνται να απαντήσουν σε τρία (03) θέματα.
1.Το πρώτο θέμα αναφέρεται στην κατανόηση του κειμένου και του επικοινωνιακού πλαισίου στο οποίο εντάσσεται.
Με αυτό το θέμα ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών είτε να εντοπίζουν και να παρουσιάζουν τις πληροφορίες που περιέχονται στο κείμενο, είτε να επισημαίνουν το επικοινωνιακό πλαίσιό του (τον πομπό, τον/τους δέκτη/ες, το μέσο επικοινωνίας, τον σκοπό για τον οποίο γράφτηκε) είτε να αναγνωρίζουν το βασικό μήνυμά του και να το συσχετίζουν με τις περιστάσεις επικοινωνίας είτε να σχολιάζουν χωρία του είτε να εξετάζουν τον τρόπο με τον οποίο «συνομιλεί» το κείμενο με το σκίτσο, τη φωτογραφία κ.τ.λ. που το συνοδεύει.
Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με έξι (06) μονάδες.
2. Το δεύτερο θέμα αναφέρεται σε ζητήματα δομής και γλώσσας του κειμένου και με αυτό το θέμα ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών
α) είτε να αναγνωρίζουν τη δομή ολόκληρου του κειμένου ή τη δομή και τον τρόπο ανάπτυξης μιας παραγράφου είτε να αποδίδουν με πλαγιότιτλους ή με τη μορφή διαγράμματος τη νοηματική αλληλουχία του κειμένου είτε να εντοπίζουν τις διαρθρωτικές λέξεις/φράσεις που βοηθούν στη συνοχή του κειμένου είτε να διακρίνουν στο κείμενο σημεία όπου υπάρχει περιγραφή, αφήγηση, επιχειρηματολογία 6 ή/και
β) είτε να εξηγούν τη συνεισφορά της γραμματικοσυντακτικής δομής κάποιου χωρίου στο νόημά του (π.χ. η χρήση της παθητικής σύνταξης αντί της ενεργητικής) είτε να αναγνωρίζουν τη λειτουργία των μορφοσυντακτικών δομών (π.χ. η επιλογή να χρησιμοποιηθεί ιστορικός ενεστώτας αντί του αορίστου κ.ά.) είτε να μετασχηματίζουν, λαμβάνοντας υπόψη τις περιστάσεις επικοινωνίας, λέξεις ή φράσεις ή απόσπασμα του κειμένου ως προς την μορφολογία ή ως προς τη σύνταξη ή ως προς τη σημασιολογία/το λεξιλόγιο ή ως προς τα σημεία στίξης ή ως προς το ύφος του κειμένου.
Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με τέσσερις (04) μονάδες.
3. Το τρίτο θέμα αναφέρεται στην παραγωγή γραπτού λόγου.
Ζητείται από τους/τις μαθητές/τριες να συντάξουν ένα κείμενο που να ανταποκρίνεται στη γλωσσική τους εμπειρία, το είδος του οποίου καθορίζεται με σαφήνεια, ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο, με το οποίο κρίνουν ή σχολιάζουν σημεία του κειμένου που τους έχει δοθεί ή αναπτύσσουν προσωπικές απόψεις, παίρνοντας αφορμή από το κείμενο.
Με το κείμενο αυτό ελέγχονται τα εξής:
α) ο βαθμός προσαρμογής στις παραμέτρους της επικοινωνίας (πομπός, μήνυμα, δέκτης, ύφος)
β) ο βαθμός μορφολογικής επάρκειας (ορθογραφία, στίξη, ορθές γραμματικές και συντακτικές δομές)
γ) ο βαθμός δομικής επάρκειας
δ) ο βαθμός νοηματικής επάρκειας (κατά πόσον διαθέτει το κείμενο τις απαραίτητες πληροφορίες, κατάλληλη επιχειρηματολογία κ.τ.λ.)
ε) ο βαθμός τήρησης των χαρακτηριστικών του κειμενικού είδους στο οποίο ανήκει. Η έκταση του κειμένου που καλούνται να παραγάγουν μπορεί να κινείται μεταξύ διακοσίων (200) και τριακοσίων (300) λέξεων, ανάλογα με την τάξη των μαθητών/τριών. Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες.
Β. Στον κλάδο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
Το κείμενο (ποιητικό ή πεζό) που δίνεται στους/στις μαθητές/τριες επιλέγεται μεταξύ των κειμένων που έχουν μελετηθεί στην τάξη.
Στην Γ΄ τάξη υπάρχει και η δυνατότητα να επιλεγεί άγνωστο κείμενο, ομοειδές ή ομόθεμο με τα κείμενα που μελετήθηκαν.
Το κείμενο πρέπει να συνοδεύεται από σύντομο εισαγωγικό σημείωμα όπου δηλώνονται ο/η λογοτέχνης, ο τίτλος του βιβλίου, η χρονολογία έκδοσης και όποια άλλη πληροφορία (π.χ. ιστορικό πλαίσιο κ.ά.) κρίνεται αναγκαία από τον/την εκπαιδευτικό. Επίσης, το κείμενο είναι δυνατόν να συνοδεύεται από εικόνα.
1. Το πρώτο θέμα αναφέρεται στην κατανόηση του κειμένου και με αυτό ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών
α) είτε να εντοπίζουν στο κείμενο (πεζό ή ποιητικό) ορισμένες πληροφορίες, όπως τα πρόσωπα, τον χώρο, τον χρόνο, το σκηνικό, το κοινωνικό πλαίσιο, το πρόβλημα που απασχολεί τα πρόσωπα, κατευθύνει τη δράση τους κ.τ.λ., τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου,
β) είτε να αναγνωρίζουν τα βασικά θέματα ή τις ιδέες που απασχολούν τον/τη λογοτέχνη και τη στάση που υιοθετεί απέναντι σε αυτά/αυτές, τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου,
γ) είτε να αναλύουν κάποιον από τους χαρακτήρες (κίνητρα, αξίες, επιλογές κ.τ.λ.), τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου,
δ) είτε να εξετάζουν τον τρόπο με τον οποίο «συνομιλεί» το κείμενο με την εικόνα που το συνοδεύει.
Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με έξι (06) μονάδες.
7
2. Το δεύτερο θέμα αναφέρεται σε ζητήματα δομής και γλώσσας του κειμένου και με αυτό ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών
α) είτε να αναγνωρίζουν τη διάκριση ανάμεσα στο περιεχόμενο (τι λέει το κείμενο) και στις επιλογές ως προς τη μορφή (πώς το λέει το κείμενο), επισημαίνοντας βασικά στοιχεία οργάνωσης της αφηγηματικής πλοκής ή της ποιητικής γραφής,
β) είτε να εντοπίζουν μέσα στο κείμενο συγκεκριμένους δείκτες (π.χ. αφηγηματικούς τρόπους, αφηγηματικές τεχνικές, σχήματα λόγου κ.ά.) και να σχολιάζουν τον λειτουργικό τους ρόλο,
γ) είτε να επισημαίνουν και να αξιολογούν ως προς το αποτέλεσμα που έχουν για τον αναγνώστη μαθητή/την αναγνώστρια μαθήτρια οι γλωσσικές και υφολογικές επιλογές του/της λογοτέχνη.
Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με έξι (06) μονάδες.
3. Το τρίτο θέμα αναφέρεται στην παραγωγή γραπτού λόγου και απορρέει από το κείμενο.
Προτείνονται ένα θέμα αναγνωστικής ανταπόκρισης και ένα θέμα δημιουργικής γραφής και κάθε μαθητής/τρια επιλέγει ένα από τα δυο. Ι.
Όσον αφορά την αναγνωστική ανταπόκριση ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών
α) είτε να σχολιάζουν ιδέες, αξίες, στάσεις, πράξεις και συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο τεκμηριώνοντας την άποψή τους με στοιχεία του κειμένου και του εισαγωγικού σημειώματος,
β) είτε να συγκρίνουν ιδέες, αξίες, στάσεις, πράξεις και συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο με αντίστοιχες του σήμερα,
γ) είτε να συσχετίσουν ιδέες, αξίες, στάσεις, πράξεις και συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο με προσωπικές εμπειρίες, βιώματα, συναισθήματα κ.τ.λ.
ΙΙ. Όσον αφορά τη δημιουργική γραφή, οι μαθητές/τριες καλούνται:
α) είτε να αναδιηγηθούν τμήμα της ιστορίας από την οπτική γωνία συγκεκριμένου ήρωα (π.χ. με μορφή ημερολογίου, επιστολής κ.τ.λ.),
β) είτε να αλλάξουν ή να συμπληρώσουν δημιουργικά το αρχικό κείμενο (π.χ. με τη δημιουργία νέας σκηνής ή διαλόγων, την εισαγωγή στοιχείων περιγραφής ή σχολίων ή οπτικών, ακουστικών και άλλων εικόνων κ.ά.),
γ) είτε να διατυπώσουν σκέψεις και να εκφράσουν συναισθήματα που τους ενεργοποιεί η ανάγνωση του λογοτεχνικού κειμένου σε ένα νέο κείμενο το οποίο υιοθετεί τα χαρακτηριστικά κειμενικού είδους (ποιητικού ή πεζού) που ορίζεται από τον/την εκπαιδευτικό.
Με το κείμενο αυτό:
α) ως προς το περιεχόμενο ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών να αξιοποιούν με τρόπο ευρηματικό τα δεδομένα του κειμένου.
β) ως προς τη δομή ελέγχεται ο βαθμός ανταπόκρισης του μαθητικού κειμένου στο κειμενικό είδος που ζητείται.
γ) ως προς τη μορφή ελέγχονται το ύφος (επιλογή κατάλληλου λεξιλογίου, ιδιωματισμών, σύνταξης που υπηρετούν τον σκοπό του κειμένου και ταιριάζουν στο κειμενικό είδος και το επικοινωνιακό πλαίσιο) και η χρήση της γλώσσας (ορθογραφία, σύνταξη, σαφήνεια στη διατύπωση, στίξη κ.τ.λ.)
Η έκταση του κειμένου που καλούνται να παραγάγουν οι μαθητές/τριες μπορεί να κινείται μεταξύ εκατό (100) και διακοσίων (200) λέξεων. Η συγκεκριμένη ερώτηση βαθμολογείται με οκτώ (08) μονάδες.
Αξιολόγηση στις ξένες γλώσσες 1.Για την αξιολόγηση της επίδοσης στις ξένες γλώσσες κατά τη διάρκεια των τετραμήνων ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών: 8 α) να κατανοούν γραπτό λόγο διατυπωμένο στην ξένη γλώσσα και να απαντούν σε σχετικά ερωτήματα επιλογής που τίθενται στην ξένη γλώσσα ή, στην περίπτωση που επιδιώκεται ο έλεγχος δεξιοτήτων αναγνωστικής διαγλωσσικής διαμεσολάβησης, στην ελληνική γλώσσα β) να κάνουν τις ορθές και κατάλληλες γλωσσικές επιλογές με βάση το συγκείμενο και γενικότερα την περίσταση επικοινωνίας, αποδεικνύοντας πως έχουν αναπτύξει γλωσσική επίγνωση ανάλογη με το επίπεδο γλωσσομάθειάς τους γ) να κατανοούν προφορικό λόγο διατυπωμένο στην ξένη γλώσσα και να απαντούν στην ξένη γλώσσα σε ερωτήσεις επί του προφορικού κειμένου δ) να παραγάγουν γραπτά συνεχή ή ασυνεχή κείμενα στην ξένη γλώσσα, είτε με αφορμή οπτικά ή/και λεκτικά ερεθίσματα στην ξένη γλώσσα είτε με αφορμή κείμενο ή φράσεις στην ελληνική γλώσσα για τον έλεγχο δεξιοτήτων γραπτής διαγλωσσικής διαμεσολάβησης.
2. Στην περίπτωση που απαιτείται γραπτή ανακεφαλαιωτική εξέταση για την προαγωγή ή την απόλυση μαθητή/τριας, τα θέματα της εξέτασης για κάθε ενότητα διαφοροποιούνται ανάλογα με το επίπεδο γλωσσομάθειας των μαθητών στην εξεταζόμενη ξένη γλώσσα.
Τα προς εξέταση επίπεδα γλωσσομάθειας, τα οποία είναι σύμφωνα με την εξάβαθμη κλίμακα του Συμβουλίου της Ευρώπης όπως αυτά περιγράφονται στο Ενιαίο Πρόγραμμα Σπουδών Ξένων Γλωσσών (ΕΠΣ-ΞΓ) για την υποχρεωτική εκπαίδευση, είναι τα εξής: Α1, Α2, Β1 και Β2.
Διαδικασία αξιολόγησης
1. Η διαδικασία αξιολόγησης της επίδοσης του μαθητή ορίζεται ως εξής:
Α. Για την αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή κατά τη διάρκεια των τετραμήνων συνεκτιμώνται τα παρακάτω κριτήρια:
α) η συνολική συμμετοχή του μαθητή στη μαθησιακή διδασκαλία (τα ερωτήματα που θέτει, οι απαντήσεις που δίνει, η συμβολή του στη μελέτη ενός θέματος μέσα στην τάξη, η συνεργασία του με συμμαθητές, η επιμέλεια στην εκτέλεση των εργασιών που του ανατίθενται), από την οποία ο εκπαιδευτικός σχηματίζει εικόνα για τις γνώσεις, την κατανόηση εννοιών και φαινομένων, τις δεξιότητες επίλυσης προβλήματος, τις επικοινωνιακές δεξιότητες, την κριτική σκέψη, τη δημιουργικότητα κτλ.,
β) οι εργασίες που εκτελεί ο μαθητής στο πλαίσιο της καθημερινής μαθησιακής διαδικασίας στο σχολείο ή στο σπίτι, ατομικά ή ομαδικά,
γ) οι συνθετικές δημιουργικές εργασίες, ατομικές ή ομαδικές, οι διαθεματικές εργασίες
δ) οι ωριαίες γραπτές δοκιμασίες,
ε) οι ολιγόλεπτες γραπτές δοκιμασίες (τεστ).
Β. Όσον αφορά τις ωριαίες γραπτές δοκιμασίες αυτές είναι:
α) προειδοποιημένες, αν έπονται μιας ανακεφαλαίωσης και καλύπτουν ευρύτερη διδακτική ενότητα για την οποία έχουν διατεθεί μέχρι τέσσερις (4) διδακτικές ώρες ή
β) μη προειδοποιημένες, αν καλύπτουν την ύλη που διδάχθηκε στο αμέσως προηγούμενο μάθημα.
Γ. Στα μαθήματα της Ομάδας Α' διενεργείται μόνο μιαωριαία γραπτή δοκιμασία κατά τη διάρκεια του πρώτουτετραμήνου. Στα μαθήματα της Ομάδας Β' διενεργείταιμία ωριαία γραπτή δοκιμασία κατά τη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου και μία κατά τη διάρκεια του δεύτερουτετραμήνου. Κατά το δεύτερο τετράμηνο ο διδάσκωνμάθημα της δεύτερης ομάδας δύναται να επιλέξει, αντίτης διεξαγωγής ωριαίας γραπτής δοκιμασίας σε κάποιοτμήμα ή κάποια τμήματα, την ανάθεση μιας συνθετικήςδημιουργικής εργασίας μικρής έκτασης στους μαθητέςτου τμήματος ή των τμημάτων. Στα μαθήματα της τρίτηςομάδας δεν διενεργείται καμιά ωριαία γραπτή δοκιμασία.
Δ. Οι ωριαίες γραπτές δοκιμασίες πραγματοποιούνται με τον παρακάτω περιορισμό:
Κάθε τμήμα μπορεί να εξετάζεται με ωριαία γραπτή δοκιμασία μόνο σε ένα (1) μάθημα την ημέρα και μέχρι σε τρία (3) το πολύ μαθήματα την εβδομάδα. Για τον σωστό προγραμματισμό αυτών των γραπτών δοκιμασιών, οι εκπαιδευτικοί καταγράφουν έγκαιρα, σε ειδικό τετράδιο, την ημέρα που προτίθενται να διενεργήσουν ωριαία γραπτή δοκιμασία σε κάποιο τμήμα, για να ενημερώσουν τους συναδέλφους τους.
Ε. Οι ολιγόλεπτες γραπτές δοκιμασίες πραγματοποιούνται με τους εξής περιορισμούς:
α) δεν υπερβαίνουν τις τρεις (3) ανά μάθημα για κάθε τετράμηνο,
β) διαρκούν το πολύ δέκα (10) λεπτά,
γ) τα ερωτήματα αναφέρονται στο αμέσως προηγούμενο μάθημα και έχουν ελεγχθεί ότι είναι δυνατόν να απαντηθούν εντός του διαθέσιμου χρόνου.
