Υποτακτική σύνδεση
ΔΕΣ:https://wordwall.net/el-gr/community/%CF%85%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CF%83%CF%8D%CE%BD%CE%B4%CE%B5%CF%83%CE%B7
ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ
http://www.5lykeiovyrona.gr/uplds/file/Neolliniki%20Glossa%20-%20Theoria.pdf
Παρατακτική λέγεται η σύνταξη στην οποία συνδέονται όμοιες προτάσεις (κύριες ή δευτερεύουσες), χωρίς η μια να εξαρτάται από την άλλη.
Η σύνδεση γίνεται με συμπλεκτικούς (και, ούτε, μήτε), διαζευκτικούς (ή, είτε) και αντιθετικούς συνδέσμους (αλλά, όμως).
Με τη χρήση της παρατακτικής σύνταξης ο λόγος γίνεται απλός, λιτός και εύληπτος από τον δέκτη και ο πομπός δίνει έμφαση στο πλήθος, την ποσότητα των πληροφοριών.
Υποτακτική λέγεται η σύνταξη στην οποία μια κύρια συνδέεται με μια δευτερεύουσα με συνδέσμους, αναφορικές αντωνυμίες, αναφορικά επιρρήματα, ερωτηματικές αντωνυμίες, ερωτηματικά επιρρήματα. Με τη χρήση της υποτακτικής σύνταξης ο λόγος γίνεται πολύπλοκος, γιατί τη χρησιμοποιούμε, για να δείξουμε τις λογικές σχέσεις ενός σύνθετου νοήματος. Με τη διαδοχική υπόταξη η σύνταξη είναι πολυπλοκότερη, καθώς δεν είναι μόνο η κύρια πρόταση που τη στηρίζει, αλλά και μια δευτερεύουσα πρόταση μπορεί με τη σειρά της να στηρίζει άλλες, διαφορετικές μεταξύ τους, δευτερεύουσες προτάσεις. Με τη διαδοχική υπόταξη ο λόγος γίνεται μακροπερίοδος και το ύφος αρκετά περίπλοκο και μερικές φορές εξεζητημένο.
ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ
Δημιουργείται με την παράθεση όμοιων όρων (λέξεων, φράσεων, προτάσεων) που συνδέονται με κόμμα. Με τη χρήση του ο πομπός αποσκοπεί να πυκνώσει τον λόγο, να προσδώσει ένταση, έμφαση, συχνά και συναισθηματική χροιά.
ΜΑΚΡΟΠΕΡΙΟΔΟΣ Η ΜΗ ΛΟΓΟΣ
Με τον μακροπερίοδο λόγο ο συγγραφέας εκφράζει σύνθετες και πολύπλοκες σκέψεις. Επιζητεί να παρουσιάσει αναλυτικά την επιχειρηματολογία του, για να την καταστήσει πειστική. Με τις σύντομες περιόδους ο συγγραφέας επιδιώκει να εκφράσει τις απόψεις του με τρόπο σαφή, λιτό, απέριττο. Εκφράζει τις θέσεις του με βεβαιότητα και σιγουριά για την ορθότητά τους.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ
Ο ευθύς λόγος προσδίδει ζωντάνια, αμεσότητα και παραστατικότητα στο κείμενο, δημιουργεί ένα κλίμα οικειότητας με τον αναγνώστη και τον βοηθά να βιώσει άμεσα τις απόψεις που μεταφέρονται. Διασπά τη μονοτονία του λόγου, με αποτέλεσμα να προσελκύει το ενδιαφέρον του αναγνώστη, ενώ παράλληλα προσδίδει την αίσθηση της προφορικότητας.
ΡΗΜΑΤΙΚΑ ΣΥΝΟΛΑ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΙΚΑ ΣΥΝΟΛΑ
Οι λέξεις που αποτελούν ομάδες σε μια πρόταση ονομάζονται λεκτικά σύνολα.
Τα λεκτικά σύνολα είναι είτε ρηματικά είτε ονοματικά. Το ρηματικό σύνολο αποτελείται από ένα ρήμα, μονολεκτικό ή περιφραστικό, με το συμπλήρωμά του (ουσιαστικό, επίθετο, αντωνυμία, επίρρημα, σύνδεσμος, μόριο, προθετικό σύνολο). Π.χ. Πρόταση Ρηματικό Σύνολο Τα άστρα φωτίζουν τον ουρανό ρήμα +άρθρο +ουσιαστικό Τα μαλλιά της είναι ξανθά ρήμα + επίθετο Τον αγαπούσαν όλοι στο σχολείο αντωνυμία + ρήμα Ο καθηγητής με κοίταξε αυστηρά αντωνυμία + ρήμα + επίρρημα Όταν φύγει, θα έρθω. σύνδεσμος + ρήμα Ψαροπούλου Όταν φύγει, θα έρθω. μόριο + ρήμα Η Μαρία ταξίδεψε στο εξωτερικό. ρήμα + προθετικό σύνολο Τα βιβλία προσφέρουν γνώσεις στους ανθρώπους. Ρήμα + ουσιαστικό + προθετικό σύνολο Το ονοματικό σύνολο αποτελείται από ένα ουσιαστικό μπροστά από το οποίο βρίσκεται ένα άρθρο, ένα επίθετο, ένα αριθμητικό, μια αντωνυμία, μια μετοχή. Π.χ. Πρόταση Ονοματικό Σύνολο Ο υπάλληλος εργάζεται άρθρο + ουσιαστικό Φυσούσε δυνατός αέρας. επίθετο + ουσιαστικό Αυτός ο άνθρωπος με εξαπάτησε. αντωνυμία + άρθρο + ουσιαστικό Είναι καταξιωμένος επιστήμονας. μετοχή + ουσιαστικό
Χρήση και λειτουργία των ονοματικών και ρηματικών συνόλων: Π.χ. επίρριψη ευθύνης (ονοματικό σύνολο), επιρρίπτω ευθύνη (ρηματικό σύνολο)
Τα ονοματικά σύνολα αποδίδουν το μόνιμο, το γενικό, το διαχρονικό, το αφηρημένο. Η συχνή χρήση ονοματικών συνόλων προσδίδει επίσημο ύφος στο κείμενο. Τα ρηματικά σύνολα αποδίδουν το συγκεκριμένο, το παροδικό. Με αυτά επιδιώκεται η αμεσότητα της επικοινωνίας. Η κυριαρχία των ρηματικών συνόλων συνηθίζεται σε καθημερινές επικοινωνιακές περιστάσεις.
ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ
http://www.5lykeiovyrona.gr/uplds/file/Neolliniki%20Glossa%20-%20Theoria.pdf
Παρατακτική λέγεται η σύνταξη στην οποία συνδέονται όμοιες προτάσεις (κύριες ή δευτερεύουσες), χωρίς η μια να εξαρτάται από την άλλη.
Η σύνδεση γίνεται με συμπλεκτικούς (και, ούτε, μήτε), διαζευκτικούς (ή, είτε) και αντιθετικούς συνδέσμους (αλλά, όμως).
Με τη χρήση της παρατακτικής σύνταξης ο λόγος γίνεται απλός, λιτός και εύληπτος από τον δέκτη και ο πομπός δίνει έμφαση στο πλήθος, την ποσότητα των πληροφοριών.
Υποτακτική λέγεται η σύνταξη στην οποία μια κύρια συνδέεται με μια δευτερεύουσα με συνδέσμους, αναφορικές αντωνυμίες, αναφορικά επιρρήματα, ερωτηματικές αντωνυμίες, ερωτηματικά επιρρήματα. Με τη χρήση της υποτακτικής σύνταξης ο λόγος γίνεται πολύπλοκος, γιατί τη χρησιμοποιούμε, για να δείξουμε τις λογικές σχέσεις ενός σύνθετου νοήματος. Με τη διαδοχική υπόταξη η σύνταξη είναι πολυπλοκότερη, καθώς δεν είναι μόνο η κύρια πρόταση που τη στηρίζει, αλλά και μια δευτερεύουσα πρόταση μπορεί με τη σειρά της να στηρίζει άλλες, διαφορετικές μεταξύ τους, δευτερεύουσες προτάσεις. Με τη διαδοχική υπόταξη ο λόγος γίνεται μακροπερίοδος και το ύφος αρκετά περίπλοκο και μερικές φορές εξεζητημένο.
ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ
Δημιουργείται με την παράθεση όμοιων όρων (λέξεων, φράσεων, προτάσεων) που συνδέονται με κόμμα. Με τη χρήση του ο πομπός αποσκοπεί να πυκνώσει τον λόγο, να προσδώσει ένταση, έμφαση, συχνά και συναισθηματική χροιά.
ΜΑΚΡΟΠΕΡΙΟΔΟΣ Η ΜΗ ΛΟΓΟΣ
Με τον μακροπερίοδο λόγο ο συγγραφέας εκφράζει σύνθετες και πολύπλοκες σκέψεις. Επιζητεί να παρουσιάσει αναλυτικά την επιχειρηματολογία του, για να την καταστήσει πειστική. Με τις σύντομες περιόδους ο συγγραφέας επιδιώκει να εκφράσει τις απόψεις του με τρόπο σαφή, λιτό, απέριττο. Εκφράζει τις θέσεις του με βεβαιότητα και σιγουριά για την ορθότητά τους.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ
Ο ευθύς λόγος προσδίδει ζωντάνια, αμεσότητα και παραστατικότητα στο κείμενο, δημιουργεί ένα κλίμα οικειότητας με τον αναγνώστη και τον βοηθά να βιώσει άμεσα τις απόψεις που μεταφέρονται. Διασπά τη μονοτονία του λόγου, με αποτέλεσμα να προσελκύει το ενδιαφέρον του αναγνώστη, ενώ παράλληλα προσδίδει την αίσθηση της προφορικότητας.
ΡΗΜΑΤΙΚΑ ΣΥΝΟΛΑ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΙΚΑ ΣΥΝΟΛΑ
Οι λέξεις που αποτελούν ομάδες σε μια πρόταση ονομάζονται λεκτικά σύνολα.
Τα λεκτικά σύνολα είναι είτε ρηματικά είτε ονοματικά. Το ρηματικό σύνολο αποτελείται από ένα ρήμα, μονολεκτικό ή περιφραστικό, με το συμπλήρωμά του (ουσιαστικό, επίθετο, αντωνυμία, επίρρημα, σύνδεσμος, μόριο, προθετικό σύνολο). Π.χ. Πρόταση Ρηματικό Σύνολο Τα άστρα φωτίζουν τον ουρανό ρήμα +άρθρο +ουσιαστικό Τα μαλλιά της είναι ξανθά ρήμα + επίθετο Τον αγαπούσαν όλοι στο σχολείο αντωνυμία + ρήμα Ο καθηγητής με κοίταξε αυστηρά αντωνυμία + ρήμα + επίρρημα Όταν φύγει, θα έρθω. σύνδεσμος + ρήμα Ψαροπούλου Όταν φύγει, θα έρθω. μόριο + ρήμα Η Μαρία ταξίδεψε στο εξωτερικό. ρήμα + προθετικό σύνολο Τα βιβλία προσφέρουν γνώσεις στους ανθρώπους. Ρήμα + ουσιαστικό + προθετικό σύνολο Το ονοματικό σύνολο αποτελείται από ένα ουσιαστικό μπροστά από το οποίο βρίσκεται ένα άρθρο, ένα επίθετο, ένα αριθμητικό, μια αντωνυμία, μια μετοχή. Π.χ. Πρόταση Ονοματικό Σύνολο Ο υπάλληλος εργάζεται άρθρο + ουσιαστικό Φυσούσε δυνατός αέρας. επίθετο + ουσιαστικό Αυτός ο άνθρωπος με εξαπάτησε. αντωνυμία + άρθρο + ουσιαστικό Είναι καταξιωμένος επιστήμονας. μετοχή + ουσιαστικό
Χρήση και λειτουργία των ονοματικών και ρηματικών συνόλων: Π.χ. επίρριψη ευθύνης (ονοματικό σύνολο), επιρρίπτω ευθύνη (ρηματικό σύνολο)
Τα ονοματικά σύνολα αποδίδουν το μόνιμο, το γενικό, το διαχρονικό, το αφηρημένο. Η συχνή χρήση ονοματικών συνόλων προσδίδει επίσημο ύφος στο κείμενο. Τα ρηματικά σύνολα αποδίδουν το συγκεκριμένο, το παροδικό. Με αυτά επιδιώκεται η αμεσότητα της επικοινωνίας. Η κυριαρχία των ρηματικών συνόλων συνηθίζεται σε καθημερινές επικοινωνιακές περιστάσεις.
