ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΟΥΣ/ΣΤΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ
Θα διδαχθούν η Ομήρου Οδύσσεια και οι Ηροδότου Ιστορίες σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών.
Α. ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ:
ΟΔΥΣΣΕΙΑ 1. Το βιβλίο Ομηρικά Έπη: Οδύσσεια θα διδαχθεί δύο (2) ώρες την εβδομάδα (σε συνεχόμενο δίωρο, εφόσον ο/η εκπαιδευτικός το επιθυμεί και καταστεί δυνατό) από τον Σεπτέμβριο έως το τέλος Φεβρουαρίου.
2. Κατά τη διδακτική πράξη περιορίζεται ο αριθμός των ενοτήτων που θα διδαχθούν αναλυτικά και προτείνεται σε μεγάλο βαθμό η απλή ανάγνωση, ώστε οι μαθητές/τριες μέσα από την αφήγηση να μπορούν να χαρούν το ομηρικό έργο, για το οποίο έχουν ήδη πληροφορίες από το Δημοτικό. Η αισθητική απόλαυση του κειμένου από τους/τις μαθητές/τριες πρέπει να είναι από τους κύριους στόχους του διδάσκοντος. Ο πυκνός υπομνηματισμός σε κάθε ενότητα του σχολικού βιβλίου δε θα πρέπει να είναι σε βάρος του ίδιου του κειμένου και των ιδεών που εμπεριέχει. Οι σημειώσεις που βρίσκονται στο κάτω μέρος κάθε κειμένου καλό είναι να χρησιμοποιούνται από τον εκπαιδευτικό με φειδώ και όπου είναι απαραίτητο.
3. Το βοηθητικό υλικό (εικόνες, παράλληλα κείμενα) αξιοποιείται με μέτρο κατά τη διδασκαλία των ενοτήτων και κατά την κρίση του/της εκπαιδευτικού. Οι διδακτικές προτάσεις που παρατίθενται πιο κάτω είναι μόνο ενδεικτικές.
Αξιοποιήσιμο βοηθητικό υλικό περιλαμβάνεται και στο εμπλουτισμένο βιβλίο του μαθητή: http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A115/461/3014,12200/
4. Η εισαγωγή αξιοποιείται διδακτικά κατά τη διδασκαλία του ομηρικού κειμένου και όχι ανεξάρτητα. 5. Τα εισαγωγικά σημειώματα των ραψωδιών αποτελούν στοιχεία αναφοράς κατά την επεξεργασία, δηλαδή αξιοποιούνται, αλλά δεν απομνημονεύονται ούτε αποτελούν εξεταστέα ύλη.
6. Ο/η εκπαιδευτικός φροντίζει να εντάσσει τα επιλεγμένα προς αναλυτική επεξεργασία αποσπάσματα στο πλαίσιο της ραψωδίας στην οποία ανήκουν, αξιοποιώντας τις περιληπτικές αναδιηγήσεις του περιεχομένου των ραψωδιών και ενθαρρύνοντας, κατά την κρίση του/της και σύμφωνα με τον διαθέσιμο διδακτικό χρόνο, την ανάγνωση ανθολογημένων αποσπασμάτων του εγχειριδίου.
7. Ο/η εκπαιδευτικός για την επίτευξη των στόχων του Αναλυτικού Προγράμματος μπορεί να χρησιμοποιεί κατά τη διδακτική πράξη: βάσεις δεδομένων (εικόνες, βίντεο κ.ά.), 130 εργαλεία Web (ιστοσελίδες εστιασμένης θεματολογίας, πλατφόρμες εκπαιδευτικού υλικού – αποθετήρια, όπως το αποθετήριο εκπαιδευτικών σεναρίων «Πρωτέας», e-blogs, wikis), λογισμικά πολυτροπικής παρουσίασης, δυνατότητες σύγχρονης και ασύγχρονης επικοινωνίας και γενικά το διαδίκτυο ως μέσο πρακτικής γραμματισμού (μέσο όχι μόνο για ανάγνωση αλλά και για γραφή/δημιουργία και επικοινωνία), ασκώντας παράλληλα τους/τις μαθητές/τριες στην κριτική προσέγγιση και ανάγνωση του υλικού (τεχνολογικός και κριτικός γραμματισμός).
ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Πρόλογος
Εισαγωγή
1-4,
6-8.
Το περιεχόμενο των ενοτήτων 9 και 10 ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να το αξιοποιήσει κατά τη διδασκαλία του κειμένου όπως εκείνος κρίνει προσφορότερα.
Ο/Η εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα αντί της εισαγωγής του βιβλίου, να επιλέξει τα αντίστοιχα κεφάλαια από το βιβλίο «Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας», τα οποία είναι πιο εύληπτα για τους/τις μαθητές/τριες από αυτά του σχ. εγχειριδίου: σελ. 13-17, 25-30.
Επισημαίνεται ωστόσο ότι η διδασκαλία των κεφαλαίων από αυτό το βιβλίο πρέπει να γίνεται ταυτόχρονα με τη διδασκαλία του κειμένου και όχι αυτόνομα.
Οι τεχνικοί τρόποι που χρησιμοποιεί ο Όμηρος (σελ. 25-26) επί παραδείγματι είναι σκόπιμο να κατανοηθούν από τους/τις μαθητές/τριες με εργασία επί του κείμενου και όχι ανεξάρτητα.
1 1
Περιληπτική αναδιήγηση της ραψωδίας α
Ραψωδία α 1-25
. Αναλυτική επεξεργασία.
Εκτός τα παράλληλα κείμενα. 1 2 η
Ραψωδία α 26-108
Αναλυτική επεξεργασία.
Εκτός τα παράλληλα κείμενα. 1 3 η –4η
Ραψωδία α 109-360
Ανάγνωση.
Επισήμανση των κύριων σημείων που βοηθούν στην εξέλιξη του μύθου. Αξιοποίηση της εικόνας του ανακτόρου του Νέστορα στη σελ. 37
. Εκτός τα παράλληλα κείμενα. 2 5
Ραψωδία α 361-497
Αναλυτική επεξεργασία.
Αξιοποίηση της εικόνας του 2 131
ανακτόρου της Πύλου στη σελ. 43.
Αξιοποίηση του παράλληλου κειμένου στη σελ. 42.
6 η
Ραψωδίες β, γ, δ Περίληψη.
Επισήμανση των κύριων σημείων που βοηθούν στην εξέλιξη του μύθου.
Εκτός τα παράλληλα κείμενα. 1 7 η
Ραψωδία ε 1-164 Ανάγνωση.
Επισήμανση των κύριων σημείων που βοηθούν στην εξέλιξη του μύθου. Εκτός τα παράλληλα κείμενα. 1 8 η
Ραψωδία ε 165-310
Αναλυτική επεξεργασία
ε 165-251. Ανάγνωση ε 252- 310. Εκτός τα παράλληλα κείμενα. 2 9 η
Ραψωδία ε 311-420 Ανάγνωση.
Επισήμανση των κύριων σημείων που βοηθούν στην εξέλιξη του μύθου.
Αξιοποίηση παράλληλου κειμένου σελ. 66. 1 10η
Ραψωδία ε 421-552 Ανάγνωση.
Επισήμανση των κύριων σημείων που βοηθούν στην εξέλιξη του μύθου.
Εκτός τα παράλληλα κείμενα. 1 11η Ραψωδία ζ 139-259 Περιληπτική αναδιήγηση της
ραψωδίας ζ.
Αναλυτική επεξεργασία ζ 139-259.
Εκτός τα παράλληλα κείμενα. 2 12η
Ραψωδίες η, θ, ι
Περιληπτική αναδιήγηση των ραψωδιών η, θ, ι (σελ. 79,80, 90).
Εκτός τα παράλληλα κείμενα. 1 13η
Ραψωδία θ 550-688 Ανάγνωση.
Αξιοποίηση των εικόνων σελ. 86-87. Εκτός τα παράλληλα κείμενα. 1 14η
Ραψωδία ι 240-512 Αναλυτική επεξεργασία.
Αξιοποίηση των εικόνων σελ. 90-93. Εκτός τα παράλληλα κείμενα. 2 15η
Ραψωδία ι 513-630 Ανάγνωση.
Επισήμανση των κύριων σημείων που βοηθούν στην εξέλιξη του μύθου. Εκτός τα παράλληλα κείμενα. 1 16η
Ραψωδίες κ, λ
1. Περιληπτική αναδιήγηση των ραψωδιών κ, λ.
2. Ανάγνωση λ 376-433, 522-604.
Επισήμανση των κύριων σημείων που βοηθούν στην εξέλιξη του μύθου Εκτός τα παράλληλα κείμενα. 1 132 17η
Ραψωδία λ 376- 433, 522-604
18η , 19η , 20η , 21η
Ραψωδίες μ, ν, ξ, ο, π, Περιληπτική αναδιήγηση των ραψωδιών μ, ν, ξ, ο,
π. (σελ. 111, 112, 115, 120, 121).
Ανάγνωση π 1-172 (σελ. 123-125). Επισήμανση των κύριων σημείων που βοηθούν στην εξέλιξη του μύθου
. Εκτός τα παράλληλα κείμενα. 2 22η
Ραψωδία π 185-336 Αναλυτική επεξεργασία.
Αξιοποίηση του παράλληλου κειμένου (σελ. 129). 2 23η , 24η
Ραψωδίες ρ, σ, τ, υ Περιληπτική αναδιήγηση των ραψωδιών ρ, σ, τ, υ (σελ. 131, 133, 135, 136).
Ανάγνωση ρ 331-376, τ 112- 198.
Επισήμανση των κύριων σημείων που βοηθούν στην εξέλιξη του μύθου.
Εκτός τα παράλληλα κείμενα. 1 25η , 26η
Ραψωδίες φ, χ
Περιληπτική αναδιήγηση των ραψωδιών φ, χ (σελ. 141,146).
Επισήμανση των κύριων σημείων που βοηθούν στην εξέλιξη του μύθου.
Αναλυτική επεξεργασία χ 1-446.
Εκτός τα παράλληλα κείμενα. 3 27η
Ραψωδία ψ 89-380
Αναλυτική επεξεργασία.
Αξιοποίηση του παράλληλου κειμένου (σελ. 156). 2 28η
Ραψωδία ω Περίληψη.
Επισήμανση των κύριων σημείων που βοηθούν στην εξέλιξη του μύθου.
Εκτός τα παράλληλα κείμενα.
2 Επανάληψη Συνολική θεώρηση του έργου
Αφιερώνεται χρόνος για γενική θεώρηση του έργου του Ομήρου.
Επανεξετάζονται ο ομηρικός μύθος, τα στοιχεία πολιτισμού, οι θρησκευτικές αντιλήψεις, οι κώδικες ηθικής, η κοινωνική οργάνωση και οι τρόποι και οι τεχνικές αφήγησης.
2 Σύνολο προβλεπόμενων διδακτικών ωρών 35 ώρες 133 Β.
Στον κλάδο των Αρχαίων Ελληνικών Κειμένων από Μετάφραση
Δίνεται διδαγμένο κείμενο (20-30 στίχων) σε φωτοτυπία και οι μαθητές/τριες καλούνται να απαντήσουν σε τρία θέματα:
1. Το πρώτο θέμα αναφέρεται στην κατανόηση του κειμένου και αναλύεται σε δύο ισοδύναμα υποερωτήματα. Με αυτό ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών:
α) είτε να εντοπίζουν στο κείμενο ορισμένες πληροφορίες, όπως τα πρόσωπα, τον χώρο, τον χρόνο, το σκηνικό, το κοινωνικό πλαίσιο, το πρόβλημα που απασχολεί τα πρόσωπα, κατευθύνει τη δράση τους κ.τ.λ., τεκμηριώνοντας την άποψη τους με στοιχεία του κειμένου,
β) είτε να αναγνωρίζουν τα βασικά θέματα ή τις ιδέες που προκύπτουν από το κείμενο τεκμηριώνοντας την άποψη τους με στοιχεία που εντοπίζονται στο κείμενο ή/ και με πληροφορίες που υπάρχουν στα εισαγωγικά κείμενα και στα ερμηνευτικά σχόλια του διδακτικού βιβλίου.
Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με οκτώ (08) μονάδες (4+4).
2. Το δεύτερο θέμα αναφέρεται σε ζητήματα δομής του κειμένου και μπορεί να αναλύεται σε δύο ισοδύναμα υποερωτήματα όπως:
α. Χωρισμός σε μικρότερες ενότητες με κριτήρια αφηγηματικά ή θεματικά και απόδοση πλαγιότιτλων.
β. Εντοπισμός και αξιολόγηση του ρόλου των εκφραστικών τρόπων, αφηγηματικής και περιγραφικής τεχνικής:
– οπτική της αφήγησης (πρωτοπρόσωπη, τριτοπρόσωπη, μικτή)
– διάλογος, μονόλογος, ειρωνεία, σχόλιο
– λειτουργία του χρόνου (στοιχεία προοικονομίας, χρονικές αναδρομές, επιτάχυνση και επιβράδυνση)
– σχήματα λόγου (παρομοίωση, μεταφορά κ.ά)
Το δεύτερο θέμα βαθμολογείται με έξι (06) μονάδες (3+3).
3. Το τρίτο θέμα μπορεί να αναλύεται σε δύο ισοδύναμα υποερωτήματα με τα οποία οι μαθητές/τριες καλούνται:
α) να χαρακτηρίζουν πρόσωπα, λαμβάνοντας υπόψη στάσεις, σκέψεις, δράσεις, συναισθήματα. αξίες, ιδέες, συμπεριφορά των προσώπων του κειμένου και τον αντίκτυπο στα άλλα κειμενικά πρόσωπα
β) να βρίσκουν, να ταξινομούν και να αξιολογούν στοιχεία πολιτισμού που εντοπίζονται στο κείμενο (θεσμοί, ήθη και έθιμα, αξίες, ιδέες, οικονομία, υλικά αγαθά, κ.ά.), να συνδέουν στοιχεία του κειμένου με τη σύγχρονη πραγματικότητα ή να συγκρίνουν ένα παράλληλο κείμενο με το κύριο κείμενο όσον αφορά ιδέες, αξίες ή στάσεις και συμπεριφορά προσώπων που εντοπίζονται σ` αυτά.
Το τρίτο θέμα βαθμολογείται με έξι (06) μονάδες (3+3).
Η ισχύς της απόφασης αυτής αρχίζει από το σχολικό έτος 2020-2021.
