https://www.youtube.com/watch?v=2RxQz71a9hQ
ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ - ΟΤΑΝ
ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ - Σκοτεινός συνωμότης στη μεγάλη πόλη
Όταν (Κατά Σαδδουκαίων, Μιχάλης Κατσαρός) _ Γ. Ζωγράφος
Μιχάλης Κατσαρός - Αντισταθείτε (1983)
Μιχάλης Κατσαρός- Θα σας περιμένω (Κατά Σαδδουκαίων)
Μιχάλης Κατσαρός
Όταν
Το Ποιημα Ανηκει στη συλλογή Κατά Σαδδουκαίων την πιο σημαντική ποιητική συλλογή του Μ. Κατσαρού. Τα ποιήματά της εκφράζουν την ανεξάρτητη και αντιεξουσιαστική στάση του ποιητή.
![Σαδδουκαίοι [πηγή: Βικιπαίδεια]](https://lh3.googleusercontent.com/blogger_img_proxy/AEn0k_vSf4fbQdPGkOVcAEscb8mQam9zu4kJX5HBB5yqo1VVeXWPDePQ5jLfnyliu5PeCY286tfaRob0vdId9WhqNu0fsl_p8NY7Jg9E8yamU7btx84cKKUrwuzL6ZRad8Jh7lic7igSMcqJpf6L_UjZvAVqXmqKKI9y9QVI6lPeDpZDHpZSLm2omdvHHOUh2pXj3y9eKX_F1wUlsqo3h9icc2xy8g=s0-d "Σαδδουκαίοι [πηγή: Βικιπαίδεια]")
Το Ποιημα Ανηκει στη συλλογή Κατά Σαδδουκαίων την πιο σημαντική ποιητική συλλογή του Μ. Κατσαρού. Τα ποιήματά της εκφράζουν την ανεξάρτητη και αντιεξουσιαστική στάση του ποιητή.
Όταν ακούω να μιλάν για τον καιρό όταν ακούω να μιλάνε για τον πόλεμο όταν ακούω σήμερα το Αιγαίο να γίνεται ποίηση να πλημμυρίζει τα σαλόνια όταν ακούω να υποψιάζονται τις ιδέες μου να τις ταχτοποιούν σε μια θυρίδα όταν ακούω σένα να μιλάς εγώ πάντα σωπαίνω. Όταν ακούω κάποτε στα βέβαια αυτιά μου ήχους παράξενους ψίθυρους μακρινούς όταν ακούω σάλπιγγες και θούρια λόγους ατέλειωτους ύμνους και κρότους όταν ακούω να μιλούν για την ελευθερία για νόμους ευαγγέλια για μια ζωή με τάξη όταν ακούω να γελούν όταν ακούω πάλι να μιλούν εγώ πάντα σωπαίνω. Μα κάποτε που η κρύα σιωπή θα περιβρέχει τη γη κάποτε που θα στερέψουν οι άσημες φλυαρίες κι όλοι τους θα προσμένουνε σίγουρα τη φωνή θ' ανοίξω το στόμα μου θα γεμίσουν οι κήποι με καταρράχτες στις ίδιες βρώμικες αυλές τα οπλοστάσια οι νέοι έξαλλοι θ' ακολουθούν με στίχους χωρίς ύμνους ούτε υποταγή στην τρομερή εξουσία.
Πάλι σας δίνω όραμα. |
Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
- Σε ποιες περιπτώσεις σωπαίνει ο ποιητής και ποιο είναι το νόημα της σιωπής του;
- Πότε προτίθεται να μιλήσει ο ποιητής; Ποια απήχηση φαντάζεται πως θα έχει η ομιλία του και γιατί;
- Από το ποίημα εξάγεται μια αντίληψη του ποιητή για την ποίηση και το ρόλο της. Ποια είναι αυτή η αντίληψη;
- Στην αρχαιότητα οι ποιητές εθεωρούντο θεόπνευστοι και ο λόγος τους εθεωρείτο προφητικός. Υπάρχουν στη μορφή, στο περιεχόμενο και στον τόνο του ποιήματος στοιχεία που δίνουν αυτή την εντύπωση;
Κείμενο του συγγραφέα Νικόλαου Σουβατζή
Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ ΤΟ 1919.
ΕΦΥΓΕ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΣΤΙΣ 21 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1998….
Ο Μιχάλης Κατσαρός γεννήθηκε στην Κυπαρισσία το 1919. Πήρε μέρος στην εθνική αντίσταση μέσα από τις γραμμές του Ε.Α.Μ. και το 1945 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου έζησε έως το τέλος της ζωής του.
Εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα με το ποίημα «Μπαρμπερίνικο καράβι» που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ελεύθερα Γράμματα».
Το 1949 εκδόθηκε το «Μεσολόγγι», η πρώτη του ποιητική συλλογή. Το 1953 αποτελεί σταθμό στη λογοτεχνική του πορεία, καθώς εκδόθηκε το σημαντικότερο έργο του, η ποιητική συλλογή «Κατά Σαδδουκαίων».
Σε αυτή ο Μιχάλης Κατσαρός ασκεί κριτική στη σοβιετική γραφειοκρατία. Μόλις τέσσερα χρόνια μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου έφερε ξανά στο προσκήνιο, μέσα απ’ τα ποιήματά του το ζήτημα της επανάστασης, απευθυνόμενος παράλληλα στους συντρόφους του.
Οι αναφορές του σε λεγεωνάριους, συγκλητικούς και γενικά στη ρωμαϊκή εποχή θυμίζουν την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου, «Ο Μεγαλέξαντρος», όπου ασκεί κριτική στον υπαρκτό σοσιαλισμό χρησιμοποιώντας μια προσωπικότητα της αρχαιότητας στη μυθική της διάσταση. 
«Αντισταθείτε σ’ αυτόν που χαιρετάει απ’ την εξέδρα ώρες, ατελείωτες τις παρελάσεις σ’ αυτή την άγονη κυρία που μοιράζει έντυπα αγίων λίβανον και σμύρναν»
Το «Κατά Σαδδουκαίων» προκάλεσε πλήθος συζητήσεων στους κόλπους της Αριστεράς της εποχής. Ακόμα και άνθρωποι που αγνοούν το έργο του σίγουρα έχουν διαβάσει στίχους του σε τοίχους, προκηρύξεις και πολιτικά έντυπα:
«Πάρτε μαζί σας νερό.
Το μέλλον μας έχει πολλή ξηρασία»,
«Ελευθερία ανάπηρη πάλι σου τάζουν»,
«Κάτω/ στο βάθος/ τόσα πέλματα βαριά. Ακούω νάρχεται καινούριο βήμα»,
«Ή θα εξακολουθούμε να γονατίζουμε/ όπως αυτός ο δραπέτης/ ή θα σηκώσουμε άλλον πύργο ατίθασο/ απέναντί τους.».
Το 1950 δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Δημοκρατικός Τύπος» ένα ποίημά του, ίσως το πιο γνωστό του, που συμπεριλήφθηκε στη συλλογή «Κατά Σαδδουκαίων».
Αν και ο Μιχάλης Κατσαρός ήταν τότε πολύ νέος το ποίημα έχει τον τίτλο «Η διαθήκη μου».
Αντισταθείτε σ’ αυτόν που χτίζει ένα μικρό σπιτάκι και λέει: καλά είμαι εδώ. Αντισταθείτε σ’ αυτόν που γύρισε πάλι στο σπίτι και λέει: Δόξα σοι ο Θεός. Αντισταθείτε στον περσικό τάπητα των πολυκατοικιών στον κοντό άνθρωπο του γραφείου στην εταιρεία εισαγωγαί – εξαγωγαί στην κρατική εκπαίδευση στο φόρο σε μένα ακόμα που σας ιστορώ. Αντισταθείτε σ’ αυτόν που χαιρετάει απ’ την εξέδρα ώρες ατέλειωτες τις παρελάσεις σ’ αυτή την άγονη κυρία που μοιράζει έντυπα αγίων λίβανον και σμύρναν σε μένα ακόμα που σας ιστορώ. Αντισταθείτε πάλι σ’ όλους αυτούς που λέγονται μεγάλοι στον πρόεδρο του Εφετείου αντισταθείτε στις μουσικές τα τούμπανα και τις παράτες σ’ όλα τ’ ανώτερα συνέδρια που φλυαρούνε πίνουν καφέδες σύνεδροι συμβουλατόροι σ’ όλους που γράφουν λόγους για την εποχή δίπλα στη χειμωνιάτικη θερμάστρα στις κολακείες τις ευχές τις τόσες υποκλίσεις από γραφιάδες και δειλούς για το σοφό αρχηγό τους. Αντισταθείτε στις υπηρεσίες των αλλοδαπών και διαβατηρίων στις φοβερές σημαίες των κρατών και τη διπλωματία στα εργοστάσια πολεμικών υλών σ’ αυτούς που λένε λυρισμό τα ωραία λόγια στα θούρια στα γλυκερά τραγούδια με τους θρήνους στους θεατές στον άνεμο σ’ όλους τους αδιάφορους και τους σοφούς στους άλλους που κάνουνε το φίλο σας ως και σε μένα, σε μένα ακόμα που σας ιστορώ αντισταθείτε.
Τότε μπορεί βέβαιοι να περάσουμε προς την Ελευθερία. Το ποίημα αυτό λογοκρίθηκε, από προοδευτικό διανοούμενο κατά τον ποιητή. Συγκεκριμένα παραλείφθηκαν οι στίχοι: στην κρατική εκπαίδευση στο φόρο σ’ αυτόν που χαιρετάει απ’ την εξέδρα ώρες ατέλειωτες τις παρελάσεις στον πρόεδρο του Εφετείου αντισταθείτε Αντισταθείτε στις υπηρεσίες των αλλοδαπών και διαβατηρίων στις φοβερές σημαίες των κρατών και τη διπλωματία στα εργοστάσια πολεμικών υλών στα θούρια
Ο Μιχάλης Κατσαρός διαμαρτυρήθηκε στο επόμενο φύλλο της εφημερίδας με το ποίημα
«Υστερόγραφο»:
Η διαθήκη μου πριν διαβαστεί -καθώς διαβάστηκε- ήταν ένα ζεστό άλογο ακέραιο. Πριν διαβαστεί όχι οι κληρονόμοι που περίμεναν αλλά σφετεριστές καταπατήσαν τα χωράφια. Η διαθήκη μου για σένα και για σε χρόνια καταχωνιάστηκε στα χρονοντούλαπα από γραφιάδες πονηρούς συμβολαιογράφους. Αλλάξανε φράσεις σημαντικές ώρες σκυμμένοι πάνω της με τρόμο εξαφανίσανε τα μέρη με τους ποταμούς τη νέα βουή στα δάση τον άνεμο τον σκότωσαν – τώρα καταλαβαίνω πια τι έχασα ποιος είναι αυτός που πνίγει. Και συ λοιπόν στέκεσαι έτσι βουβός με τόσες παραιτήσεις από φωνή από τροφή από άλογο από σπίτι στέκεις απαίσια βουβός σαν πεθαμένος: Ελευθερία ανάπηρη πάλι σου τάζουν.
Το 1975 στίχοι απ’ το «Κατά Σαδδουκαίων» ακούστηκαν στην ταινία «Ο θίασος» του Θόδωρου Αγγελόπουλου.
Τους απαγγέλει το μέλος του θιάσου με το προσωνύμιο ποιητής, όταν τον βρίσκουν οι παλιοί σύντροφοί του και του λένε ότι σκέφτονται να ξαναφτιάξουν τον θίασο και να βγουν στους δρόμους.
Το 1977 η ποιητική συλλογή κυκλοφόρησε σε δίσκο με μουσική του ίδιου του ποιητή.
Το 1976 η συλλογή του «Οροπέδιο» μελοποιήθηκε από τον Γιάννη Μαρκόπουλο, ενώ το 1983 κυκλοφόρησε ο δίσκος «Τα τραγούδια του νέου πατέρα» σε μουσική του ίδιου συνθέτη και ποίηση Μιχάλη Κατσαρού. Το 1983 επίσης το «Κατά Σαδδουκαίων» μελοποιήθηκε απ’ τον Μίκη Θεοδωράκη, μεταφράστηκε στα γερμανικά απ’ τον Dirk Mandel και παρουσιάστηκε στο Metropol – Theater Berlin του Βερολίνου.
Το 1978 εκδόθηκαν δυο βιβλία με πολιτικές και οικονομικές μελέτες του.
Παρότι η ποίησή του αναγνωρίστηκε από πολύ νωρίς ο Μιχάλης Κατσαρός έζησε όλη του τη ζωή μέσα στη φτώχεια. Σύχναζε σε λαϊκά καφενεία, συναναστρεφόταν με ανθρώπους του μόχθου, μετακινούταν με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Ποτέ δεν ξεχώρισε τον εαυτό του απ’ το πλήθος. Για αυτό και η ποίησή του είναι απλή, κατανοητή. Δεν προσπαθεί να εντυπωσιάσει με βερμπαλισμούς και φληναφήματα. Είναι ευθύς, αιχμηρός και οι στίχοι του διατηρούν τη ζωντάνια που είχαν όταν γράφτηκαν. Έφυγε από τη ζωή στις 21 Νοεμβρίου 1998….
Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/parte-mazi-sas-nero-to-mellon-echei-polli-xirasia-michalis-katsaros-o-anatreptikos-poiitis-poy-oi-stichoi-toy-eginan-synthimata-se-toichoys-kai-prokiryxeis/
ενας άγνωστος-γνωστός ποιητής.
Ο Μιχάλης Κατσαρός είναι μία εντελώς ιδιόρυθμη περίπτωση στο χώρο της ποίησης.
Γενήθηκε το 1920 στην Κυπαρισσία Μεσηνίας και 16 χρονών μπήκε πρότακτος στην αεροπορία, όπου τον βρήκε ο πόλεμος.
Στην Κατοχή προσχώρησε στην αντίσταση, και μάλιστα σε διαδήλωση στην Αθήνα θεάθηκε με ταινία στο στήθος που έγραφε «αεροπορία του ΕΛΑΣ».
Συμμετείχε στα Δεκεμβριανά και είναι γνωστό το επεισόδιο γνωριμίας του με έναν άλλο -τότε- Ελασίτη:
Ο Κατσαρός ήταν στά χαρακώματα όρθιος κι αγνάντευε, φορώντας μια μπέρτα ιταλική, λάφυρο του Αλβανικού. Ενας άλλος που έκανε έρπειν για να δει που πάνε τα Εγγλέζικα τάνκς τον βλέπει και του φωνάζει:
-Τί κάνεις εκεί,συναγωνιστή, θα μας σκοτώσουν.Ο Κατσαρός τον κοιτάει υπεροπτικά:
-Μπά! Και ποιός είσαι εσύ συναγωνιστή;
-Μίκης Θεοδωράκης, διοικητής ΕΛΑΣ νέας Σμύρνης. Κι εσύ;
-Μιχάλης Κατσαρός, ποιητής.
Ήταν ιδιόρυθμος τύπος.Μετά τηνεπελευθέρωση δούλεψε -πριν τον πετάξουν έξω (με βία, με σπρωξίματα και κλωτσιές)από το γραφείο του ως αριστερό-στο Ραδιοφωνικό σταθμό ενόπλων δυνάμεων. Μνημειώδη ήταν τα σαρδαμ-φάρσες που έκανε όταν εκφωνούσε ειδήσεις.
Σε μια περιοδεία της Φρειδερίκης σε έκθεση είχε πεί:
-Η βασσίλισσα Φρειδερίκη συνεχίζει την περίοδόν της στις αίθουσες της εκθέσεως.
Στην αρχή τα ποιήματά του κέρδισαν τον έπαινο των αριστερών.
Μέχρι που εξέδωσε το » Κατά Σαδδουκαίων».
Ήταν από τους πρώτους που κατάλαβαν τις σταλινικές διαστρεβλώσεις της αριστεράς και με ποιητικό τρόπο κατέθεσε τις προσωπικές του απόψεις του μέσα στη τις συλλογή αυτή.
Αυτό ήτανε. Η κομματική ιεραρχία τον έθαψε 20 χρόνια. Και βρέθηκε κυνηγημένος και από το κράτος και απομονωμένος από την αριστερά.
Ο κόσμος των ανένταχτων αριστερών και των αυτόνομων τον ξανανακάλυψε στο τέλος της Δικτατορίας και τον αγάπησε καν έναν προφήτη- επαναστάτη- ποιητή που έδινε στους απογοητευμένους από το χάλι του Σταλινισμού, ελπίδα.
Πέθανε το 1998.
ΠΟΙΗΜΑΤΑ
1.ΣΤΟ ΝΕΚΡΟ ΔΑΣΟΣ
Στο ποίημα αυτό που διαβάζει ο ίδιος είναι αποτυπωμένα τα στναισθήματα κάποιου που πίστεψε στην επανάσταση, είδε την κατάληξή της στη Ρωσία, αλλά δεν υποτάχτηκε στη νέα εξουσία, ούτε έχασε την ελπίδα του.
Σκέφτεται μόνο
«Πως θα ξαναβαφτίσουμε τις πυρκαιές ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΙΣΟΤΗΤΑ ΣΟΒΙΕΤ ΕΞΟΥΣΙΑ
YouTube – Mιχάλης Κατσαρός – Στο νεκρό δάσος
Οι Βησιγότθοι είναι αρχικά για τη σταλινική ηγεσία της αριστεράς ,για τις γελοιότητες του σταχανοβισμού( «η εργάτρια Ντούμπιοβα παρήγαγε 15000 ποτήρια) αλλά και για οποιονδήποτε γλύφτη της εξουσίας -και γιαυτό θεωρείται ποίηση και όχι μπροσούρα. Εδω υπάρχει το »Υπάρχουν προυποθέσεις για μιά καινούρια άνοιξη»
που παλιότερα το γράφανε σα συνθημα στους τοιχους.
YouTube – Μιχάλης Κατσαρός – Οι Βησιγότθοι
Αυτό το επόμενο είναι το Αντισταθείτε που όταν δημοσιεύτηκε οι «κριτικοί» της επίσημης αριστεράς το λογόκριναν -,χωρίς να τον ρωτήσουν .
Και ο Κατσαρός απάντησε με το Υστερογραφο, που τελειώνει με το :
«ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΝΑΠΗΡΗ ΠΑΛΙ ΣΟΥ ΤΑΖΟΥΝ»
