ΔΕΣ: https://theodwrapappa.blogspot.com/2022/02/1934.html :
Τάσος Δενέγρης, ο βίος ,το έργο του : ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ -Γ. Π. -
Τάσος Δενέγρης
http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2710/Keimena-Neoellinikis-Logotechnias_G-Lykeiou_html-empl/index_a_33_01.html
Οι κατάσκοποι
Το Ποιημα Περιλαμβανεται στην ποιητική συλλογή Θάνατος στην πλατεία Κάνιγγος (1975), την πρώτη συλλογή του ποιητή, που ρέποντας σε μια γραφή λιτή και συγκινησιακά αποφορτισμένη, αντιμετωπίζει την πραγματικότητα και της δίνει προεκτάσεις που ανταποκρίνονται στην εξαιρετικά οξυμμένη ευαισθησία του.
Έτσι, υπό την επήρεια αυτής της ευαισθησίας, τα ποιήματά του μεταφέρουν το κλίμα ενός ψυχολογικού τρόμου και μιας ατμόσφαιρας απειλητικής και διαβρωτικής.
Δεν φοβάμαι το ρεύμα των ποταμών την αγρύπνια και το λεπίδι Μόνον τους κλητήρες Και τις κυρίες που πίσω από καρότσια νηπίων κατασκοπεύουν στο διάβα σου.
Όσο για τις αράχνες τρομάζω το σιωπηλό τους περπάτημα Κι εκείνη τη μεταφυσική ικανότητα να στέκονται στο ταβάνι Παρακολουθώντας με σκοτεινό μάτι τη σκέψη σου Δίχως να βγάζουν τον παραμικρό ήχο φωνής.
9 Μαΐου 1962 |
Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Όπως θα παρατηρήσετε, τo ποίημα διαιρείται σε δύο στροφικές ενότητες. Βασιζόμενοι στις επισημάνσεις του εισαγωγικού σημειώματος, να επικεντρώσετε το ενδιαφέρον στα εξής:
- Πώς εξηγείτε την (φαινομενική) αντίφαση της πρώτης ενότητας: Ο ποιητής δεν φοβάται το ρεύμα των ποταμών κτλ. (καταστάσεις δηλαδή αντικειμενικά υπαρκτές και φοβερές), αντίθετα περισσότερο φοβάται τους κλητήρες και τις κυρίες που κατασκοπεύουν.
- Στην απάντησή σας ας συνυπολογίσετε και α) το ρόλο των κλητήρων και των κυριών στη δημόσια και κοινωνική ζωή αντίστοιχα και
- β) τις τρομακτικές διαστάσεις που η ευαισθησία του ποιητή τούς προσδίδει, δημιουργώντας την ατμόσφαιρα αστυνομικού θρίλερ.
- Η δεύτερη ενότητα επεκτείνει και εντείνει τον τρόμο του ποιητή: ποια ψυχολογική κατάσταση υπονοεί η εικόνα της ενότητας; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας.
ΔΕΣ:https://babisvourlidas.files.wordpress.com/2015/12/unnamed-file6.pdf :Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ ,ΣΕΛ.188
Οι κατάσκοποι-ΤΑΣΟΣ ΔΕΝΕΓΡΗΣ-
Στις 25 Ιουλίου 1917, η Ολλανδή χορεύτρια Μάτα Χάρι καταδικάζεται σε θάνατο ως κατάσκοπος της Γερμανίας.
Θα γνωρίσουμε το υπέροχο ποίημα του Τάσου Δενέγρη "Οι κατάσκοποι"! Ένα ποίημα για όλους αυτούς που υποκλέπτουν τη ζωή μας!
Για τον Τάσο Δενέγρη
https://skorpieslekseis.blogspot.com/p/randall-jarrell-1.html
Ο αμερικανός ποιητής Randall Jarrell, σε ένα βιβλίο απαισιόδοξο για την εξέλιξη του δυτικού πολιτισμού, το “Ποίηση και η εποχή” (1), αναφέρει:
Σημειώσεις
1.Leo Lowenthal, Για μια κριτική θεωρία της λογοτεχνίας, Ρόπτρον, Αθήνα, 1990.
2.Βίκτωρ Ιβάνοβιτς, Τάσος Δενέγρης: οι “γενεαλογικοί” άξονες της ποίησής του, Ε-poema.eu
Ο ποιητής ζει σ' έναν κόσμο που οι εφημερίδες του, τα βιβλία του, οι κινηματογραφικές ταινίες του,
οι ραδιοφωνικοί και οι τηλεοπτικοί σταθμοί του, έχουν καταστρέψει, σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων, ακόμα
και την ικανότητά τους να καταλαβαίνουν την αληθινή ποίηση, την αληθινή τέχνη κάθε είδους...
Πρόκειται πράγματι για εκείνο το απαιτητικό ξεδιάλεγμα, που αν ίσχυε στις μέρες μας, πολλοί περισσότεροι, ασφαλώς, θα είχαν την τύχη και τη συγκίνηση να ανακαλύψουν έργα, όπως αυτό του πρωτοπόρου ποιητή Τάσου Δενέγρη (1934-2009).
Ο Δενέγρης, με τη “δημιουργική αφομοίωση του προγονικού διδάγματος” (2), καταφέρνει να συνομιλεί με την ποίηση του Καρυωτάκη, ουσιαστικά και χωρίς μιμητισμό, εκφράζοντας όμως το πνεύμα της εποχής του, μέσα από ποιήματα με εξαιρετική δύναμη εικόνων, όπως π.χ. “Ο θάνατος στην πλατεία” ή “Το παράδειγμα του Λεονάρδου”, όπου κυριαρχεί μια πικρή ειρωνεία που ανακαλεί στη μνήμη τα “Ελεγεία και Σάτιρες”.
Κάτι τέτοιο όχι μόνον δεν φοβίζει τον ποιητή, αλλά αντίθετα του δίνει δύναμη, του προσφέρει ένα καθοριστικό σημείο αναφοράς, έναν μπούσουλα, ώστε να πορευτεί και να μιλήσει απελευθερωμένος, από δική του γωνία θέασης, για όσα επιτακτικά τον βασανίζουν.
Θέλω να κλείσω τη μικρή μου αυτή αναφορά με μία σκέψη: πόσο σπουδαίο -και επίκαιρο!- μάθημα θα μπορούσε κανείς να κάνει στα νέα παιδιά, τι νοσηρές καταστάσεις και πόσα κακώς κείμενα θα είχε τη δυνατότητα να θίξει, διαβάζοντας σωστά εκείνο το περίφημο ποίημα του Δενέγρη, από τα Κ.Ν.Λ. της Γ' Λυκείου, “Οι κατάσκοποι”:
Σημειώσεις
1.Leo Lowenthal, Για μια κριτική θεωρία της λογοτεχνίας, Ρόπτρον, Αθήνα, 1990.
2.Βίκτωρ Ιβάνοβιτς, Τάσος Δενέγρης: οι “γενεαλογικοί” άξονες της ποίησής του, Ε-poema.eu
ΠΟΙΗΜΑΤΑ
ΦΑΟΥΣΤ ΚΑΙ ΙΝΔΙΚΗ ΚΑΝΝΑΒΙΣ Πελτασταί, παγίδες, ασβέστης Άσπρη σιβηρική γούνα με σαντιγί Ζεστός λήθαργος Δεν καταλαβαίνω τίποτα Δεν υστερώ σε τίποτα Αντιθέτως υπερτερώ Σπάνια άνθρωπος έχει γράψει στ’ αρχίδια του Μαζεμένες τις αξίες του ευρωπαϊκού πνεύματος Κατανόηση, μνημεία, σκοπιμότης, ανωτερότης, Κατωτερότης, Μιχαήλ Άγγελος, Μπαρντό, Συνομιλία, κηδεμονία Σπάνια Χωρίς να δώσει αντάλλαγμα Ένα τετραγωνικό στρέμμα απ’ την ψυχή του. Σάββατο βράδυ Ήμουν άγγελος, αρκούδα, ταπεινός, δυνατός Αδιάφορος Πανταχού παρών στο χάος Συγκεντρωμένος σε μια τρύπα σκόρου Ή σ’ έναν ήχο. https://periodikotrypa.wordpress.com/ ✧ ✧ ✧ ✧ | ||
Μαύρο αγκάθι Και ξαφνικά την είδα Γάτα με το κεφάλι μέσα στα σκουπίδια Κι αμέσως γράφτηκε εικόνα Που βγήκε από τα σκοτεινά Μπουντρούμια της ψυχής μου Πως είν’ εκείνη Η μυστηριώδης Ατλαντική Άστραψε κάτι μέσα μου Μια φλογερή χαρά Πως ήμουν δήμιος Και το μισάνοιχτο των σκουπιδιών καπάκι Λαιμητόμος. Και να σκεφτεί κανείς Πως η αγάπη Άδολη λένε πως είναι Σαν τις γλαδιόλες Ή σαν τα νήπια που αρμενίζουν μες στις κούνιες Βαρκούλες φωτεινές στον ουρανό – 30 Μαρτίου 1975 Από το βιβλίο: «Ακαριαία», ύψιλον / βιβλία, Αθήνα 1985. https://www.catisart.gr/ ✧ ✧ ✧ ✧ Η ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΔΙΑΤΗΡΕΙΤΑΙ Η ισορροπία διατηρείται χάρις στο μικρό παιδί Που περπατά ευθυτενές στην πράσινη μπέρτα του Μέσα στο σκοτεινό απόγευμα του Γενάρη (ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΑΝΙΓΓΟΣ, 1975) ✧ ✧ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟ Οι ναυτικοί μιλούνε για γυναίκες Οι έμποροι για ευκαιρίες Οι παίχτες του μπιλιάρδου βάζουν ταλκ στις στέκες Ο πλοίαρχος θυμάται τις κακοκαιρίες. ✧ ✧ ΙΣΟΠΕΔΩΣΗ Αυτός ο άνθρωπος ήταν ένα τίποτε Τον έδερνες ή σ’ έδερνε του ήταν το ίδιο Κίνητρα σ’ αυτόνε δεν υπήρχαν Ύπουλος και νωθρός Θρασύς και φιλήδονος Ήταν ένας ασπόνδυλος Νόθος Του καλού και του κακού Και σαν κι αυτόν Έχει γεμίσει ο πλανήτης ✧ ✧ ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΥΡΙΑΡΧΟΣ Ο φάρος πάει, χάθηκε. Του λιμανιού ρημάξανε τα στήθη Μονάχα η Δύση απόμενε Ανάλλαχτη Στο χρόνο και στα ήθη Σαν του σταυρού απαράλλαχτη Φλεγόμενη τη Δόξα Και στην σφενδόνη τ’ ουρανού Οι σκιές του απέναντι βουνού Τεντώσανε τα τόξα. (ΘΕΙΑΦΙ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΩΣΗ, 1982) ✧ ✧ ΥΨΗΛΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ Ήμουν πέντε χρονών Υψηλός πυρετός Κάθε τόσο Από άγνωστη αιτία Στο κρεβάτι τρεις μέρες Με κρατούσε σε κώμα Κυριαρχούσε το κόκκινο εκεί Το πιο κόκκινο που ’χω γνωρίσει Αποσύνδεση πλήρης από Το βασίλειο της μέρας το οικείο Δεν υπήρχαν παιχνίδια, γλυκά Ούτε όμως και λέξεις που φέρνουν ναυτία Ένα βύθισμα κι όλα ζεστά. Ετελείωνε κάποτε αυτό Κι ήταν μέρα συνήθως Φθινοπώρου απόγευμα Που νυχτώνει νωρίς και βαραίνουν Οι καρδιές των παιδιών. Ο πατέρας ορθός στη γωνία Του μικρού κρεβατιού Βοηθούσε ν’ ανέβω Μοναχά με το βλέμμα Στον επάνω τον κόσμο. https://www.oanagnostis.gr/ |
