Δευτέρα 14 Μαρτίου 2022

Γιώργος Καραβασίλης Δεξίωσις : ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ -Γ. Π. - ,

 


ΔΕΣ:https://theodwrapappa.blogspot.com/2022/03/blog-post_65.html :

Γιώργος Καραβασίλης:η ζωή ,το εργο του: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ -Γ. Π. - ,

Γιώργος Καραβασίλης

http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2710/Keimena-Neoellinikis-Logotechnias_G-Lykeiou_html-empl/index_a_47_01.html

Δεξίωσις

Το Ποιημα Ανηκει στη συλλογή Τα ηδυπαθή (1976). Όπως δηλώνει και ο τίτλος, τα ποιήματα αυτής της συλλογής αναδίδουν μια ατμόσφαιρα ερωτικής ηδυπάθειας.

Ταξίδια καταιγιστικά μου πλέκανε τα μαύρα σου μαλλιά,

τ' ανάλαφρό σου άρωμα με κύκλωνε

και μια υπόσχεση ο εξώστης — κείνο τ' αγιόκλημα.

Όμως εγώ σε πορσελάνες κολυμπούσα,

σε έπιπλα, χαλιά, σερβίτσια

σαν μετακομιστής που κουβαλά, λύνει και δένει.

Και ξαφνικά μου πέρασεν απ' το μυαλό κάτι φριχτό.

Τάχα τα χαίρονται μονάχα των σπιτιών οι νηστικές ώρες

ενώ στοιχειώνουμε στις κόγχες τους εμείς θανάτους, έρωτες,

στοιχειώνουμε των ρούχων μας τις λυρικές εκστάσεις,

τις αναθυμιάσεις των κορμιών μας,

χωρίς ποτέ να μάθουμε ποιες ηδονές ανοίγουνε

στην κάθε ανάσα της ζωής τους;

 

Πού με κυλούσε τ' ανάλαφρό σου άρωμα,

τι ταξίδια ξεπέζευαν στα μαύρα σου μαλλιά!

Μια πολυθρόνα σκαλιστή μόλις μας χώριζε,

μα δεν την παραμέρισα ποτέ.

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

εικόνα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

  1. Το ποίημα στηρίζεται σε μια αντίθεση ανάμεσα σε μια κατάσταση που υπόσχεται ερωτική περιπέτεια και σε μια άλλη που αντιβαίνει και τελικά ματαιώνει την πραγματοποίηση αυτής της περιπέτειας. Να παρακολουθήσετε στο ποίημα:
    α) Πώς δημιουργείται η διάθεση για περιπέτεια και
    β) τι συντελεί στη ματαίωσή της.
  2. Ο ποιητής χρησιμοποιεί ασυνήθιστες λεκτικές συζεύξεις· π.χ. «ταξίδια καταιγιστικά», «νηστικές ώρες» κτλ. Να επισημάνετε και τις υπόλοιπες και να εξηγήσετε την αποτελεσματικότητά τους στον ποιητικό λόγο.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ ΣΕΛ.255

ΔΕΣ:http://proteas.greek-language.gr/scenario.html?sid=3738

Π.3.2.1 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες, σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε 30 διδακτικές ώρες ανά τάξη

Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

Γ΄ Λυκείου

Τίτλος:

«“H Αμφισβήτηση είναι ευάλωτη | μέσα στον αέρα του κόσμου”. Διαβάζοντας ποιητές και ποιήματα της γενιάς του ’70»

 

ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΚΩΤΣΑΚΗ

 

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Θεσσαλονίκη 2013

Κείμενα

Λογοτεχνικά κείμενα σχολικών εγχειριδίων    



ΚΝΛ Γ΄ Λυκείου


Γιάννης Βαρβέρης, «Νεκρή φύση σε κήπο»

Μιχάλης Γκανάς, «Το σκυλί»

Γιώργος Καραβασίλης, «Δεξίωσις»

Γιάννης Κοντός, «Η μακιγιέζ»

Γιώργος Μαρκόπουλος, «Ε.Μ., 49 ετών»

Τζένη Μαστοράκη, «Περίληψη»

Κώστας Παπαγεωργίου, [«Φωτιά στο δάσος»]

Λευτέρης Πούλιος, «Δρόμοι»

Αντώνης Φωστιέρης, «Discotheque»

Δήμητρα Χριστοδούλου, «Για ένα παιδί που κοιμάται»

Νεοελληνική Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου (Θεωρητικής Κατεύθυνσης-Θετικής Κατεύθυνσης επιλογής)

Κική Δημουλά, «Σκόνη»

Γιάννης Ρίτσος, «Η Σονάτα του Σεληνόφωτος»

Λογοτεχνικά κείμενα εκτός σχολικών εγχειριδίων


Μανόλης Αναγνωστάκης, «Δρόμοι Παλιοί»

Άλλεν Γκίνσμπεργκ, «Ο θλιμμένος μου εαυτός»

Ανδρέας Εμπειρίκος, «Ο δρόμος»  

Κλείτος Κύρου, «Κιβωτός του Νώε»

Αργύρης Χιόνης, Ασήμαντα περιστατικά. Ποίηση 13 (1999): 87.

Υποστηρικτικό/εκπαιδευτικό υλικό


Μη λογοτεχνικά κείμενα


«Ποιητές της δεκαετίας του’70». (Στο εισαγωγικό σημείωμα του σχολικού βιβλίου)

«Δεν υπάρχει τίποτα που να έχει απομείνει γερό. Και προσκυνούμε το αδειανό, το τιποτένιο...». Συνέντευξη του ποιητή Λευτέρη Πούλιου στην Άννα Γκριμάνη. Καθημερινή, 01-03-2009.

«Όσο ζω, γράφω ποιήματα-όνειρα πάνω στα χώματα». Συνέντευξη του ποιητή Αργύρη Χιόνη στην Κατερίνα Αγγελιδάκη. Ελευθεροτυπία, Φεβρουάριος 2010.

Γκόλιου, Ρ. 2013. «Η ζωή και ο θάνατος του Τάσου Τούση, του ανθρώπου που έγινε σύμβολο». Χορτιάτης, 04-04-2013.

Ορφανός, Ν. 2012. «Γιώργος Μαρκόπουλος: ποιητής της πόλης». Protagon, 11-10-2012.

Ιστοσελίδες


Ιδιωτικό blog: Αποσπάσματα από το βιβλίο του Αργύρη Χιόνης Ό,τι περιγράφω με περιγράφει (24-11-2012).

Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού: Ελληνική Ιστορία, Η σύγχρονη Ελλάδα

Ιστολόγιο του Εκπαιδευτηριού "Το Παγκρήτιον"-Γυμνάσιο: Αφιέρωμα στον Αργύρη Χιόνη (30-12-1012)

Lifo: Αργύρης Χιόνης, Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες (29.1.2009)

Lifo: Μιχάλης Γκανάς, «Οι απλές στιγμές είναι αυτές που παίζουν ιδιαίτερο ρόλο στο έργο μου» (21-03-2014)

Πύλη για την ελληνική γλώσσα: Λεξικό της κοινής νεοελληνικής γλώσσας

Pteroen: Αφιέρωμα στο Γιώργο Μαρκόπουλο, Συνέντευξη στο Γιώργο Δουατζή

Ταινίες

Παντελής Βούλγαρης, Το χρονικό της δικτατορίας 1967-1974 (ντοκιμαντέρ)

Peter Weir, Ο κύκλος των χαμένων ποιητών (Dead Poets Society), 1989 (απόσπασμα).

Βίντεο


Beatles, «Imagine»

Γυάλινα Γιάννενα - αφήγηση Μιχάλης Γκανάς

Γρηγόρης Λαμπράκης

Μεγάλες νύχτες, μικρά πρωινά, (Μάης 68-εισαγωγή)

Μνήμες του Μάη του 68

Παιδιά στα φανάρια

Σωτήρης Πέτρουλας

Τηλεοπτική συνέντευξη του Αργύρη Χιόνη (21/3/2011)

Το νυχτερινό σχολά

Χιόνης Αργύρης, Λίγα ποιήματα




Η ΗΔΥΠΑΘΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΛΥΡΙΣΜΟΥ
Γιώργου Κ. Καραβασίλη: Ποιήματα (1970-1980), Αθήνα

 1980, σελ. 72

https://www.poeticanet.gr/giwrgos-kkarabasilis-idypathis-epibiwsi-lyrismoy-a-871.html?category_id=133

 

«Ο ΠΑΛΑΜΑΣ, φίλε είναι μεγάλος λυρικός ποιητής. 

Αλλά τον Καβάφη δεν τον αρέσει η λυρική ποίησις». 

Ανασύροντας απ’ το ημερολόγιο της διαμάχης Παλαμά-Καβά

φη αυτή τη γνώμη του δεύτερου για τον πρώτο, βλέπουμε

 από πόσο νωρίς είχε εντοπισθεί η κατοπινή μετατόπιση 

του ποιητικού στίγματος σε νέες συντεταγμένες. 

Κι αναφέρομαι στο παράδειγμα αυτό, γιατί στην περίπτωση 

του Γιώργου Κ. Καραβασίλη, αν προτάσσεται κάποιο πρόση

μο, αυτό είναι το λυρικό.


 Πρόκειται λοιπόν για χαμένη υπόθεση, μια κι ο λυρισμός έ

χει περάσει στο αρχείο; 


Την απάντηση μας την δίνει έμμεσα, πάλι ο Καβάφης με το

 «Ιωνικόν» του.

 Αν λοιπόν κατορθωθεί η  έκχυση νέου σφρίγους σ’ έ

να παρωχημένο αρχέτυπο, οι δυνατότητες προβολής του εί

ναι άπειρα αναπαραγόμενες. 


Αυτό είναι το εγχείρημα της ποίησης του Κ.Κ., όπως διαφαίνε

ται απ’ την πρόωρη σύνταξη των τεσσάρων μέχρι τώρα συλλο

γών του. Εγχείρημα «εμπορικά» ασύμφορο και μέσα στον ίδιο 

τον ποιητικό χώρο, γιατί γίνεται σε μια εποχή άμε

σων πυροτεχνηματικών εκφραστικών εξαργυρώσεων, εγχείρη

μα δύσκολο και άθληση ολισθηρή αλλά γενικά πετυχημένη.

Αν όμως σαν ποιητικό εξαγόμενο και στάση ζωής, 

ο παρελθοντισμός της περίπτωσης αυτής προβάλλει σε μιαν

 αναντίρρητη αρετή, αυτή είναι η εξής.


 Ο Καραβασίλης, όντας αντίγνωμος φαινομενικά με τη για λόγους

 διευκόλυνσης λεγόμενη «γενιά του ’70 ή της αμφισβήτησης»,

 στην οποία χρονικά ανήκει, αντί να προχωρήσει με

 μετασουρεαλιστική ευφράδεια ή νεοσυμβολιστικές

 κωδικοποιήσεις στην αποκρυπτογράφηση του αποθηριωμέ

νου περίγυρου, ατομικού και κοινωνικού θεωρεί τη σαπρία αυτή

 εξαρχής οντολογικά δεδομένη και κάνοντας πράξη πια την

 αμφισβήτηση αναζητάει καταφύγιο σε άλλες εποχές και σε άλ

λα κλίματα.


 Ο Κ. αισθάνεται αποκομμένος απ’ τις ρίζες  και αμύνε

ται ανακαλώντας μια ατμόσφαιρα εξωραϊσμένης καθαρότη

τας μέσα στο παρελθόν για να διακρίνει το μίτο της Αριάδνης:

 «Πολλές ακόμα οι πηγές της παρθενιάς μας».


Παρατηρείται έτσι το εξής παράδοξο, που συνιστά και 

την ιδιοτυπία της περίπτωσης: Μέσα στην ποίηση του ο Κ. 

Δεν προβάλλει το πανόραμα του κόσμου για να το αμφισβητήσει,

 αλλά κατά ένα τρόπο «φυγομαχεί», αναδημιουργώντας μέσα από

 προσωπικά βιώματα ένα παλαιικό πανόραμα που μ’ αυτό

 τεκμηριώνει την ίδια του την αμφισβήτηση και τη ρήξη του με 

το σημερινό.

Από την πρώτη κιόλας συλλογή, «Η Γραφή και το μαχαίρι»

 (1970), εμφανίζονται τα στοιχεία που θα παρακολουθήσουν

 και τις επόμενες. 

Με εμφανή ροπή προς το λεπτομερειακό, 

τα πράγματα προσεγγίζονται ερωτικά μέσα από εξαγνιστική

 γι’ αυτά μουσική εικονοποιία και με φόντο μια φύση-συνεργό 

της αίσθησης:

«Όταν περνάς στο νιχτικό της πρωινέ νοτιά

Η σάρκα της παίρνει τη ρώμη του τοπίου

Και στο μικρό δωμάτιο

Ο ερωδιός

Κρεμά το βλέμμα της στο σύμπαν».

Μια μυρωδιά νοτισμένων φύλλων και χνώτου γης αναδίνουν 

τα σώματα, ανυποψίαστα ακόμη για κάθε είδους φθορά 

κι έρχονται οι λέξεις αρωγές να προασπίσουν τη στιλπνότητα 

και την παρθενικότητά τους. Η σκιά του Ελύτη των «6+1 τύψεων»

 πρέπει ν’ αποτέλεσε εδώ σημαντική διδαχή. 

Η αφαιρετική φροντίδα όμως, όταν υποτάσσει τη λεπταίσθητη

 παρατηρητικότητα, τη συμπυκνώνει σε θαυμάσια λιγόστιχα:

«Στον πάπυρο της πεταλούδας

Η απόσταση των τοπίων»

ή

«Την ώρα που δινόσουν

Οι φλέβες σου ανάβλυζαν

Γεύση κρασιού που μίλησε και σβήστηκε».

Τη συνειδητοποίηση μιας βαθύτερης ανησυχίας για την εξέλι

ξή του, πληρώνει ο Κ. με τη δεύτερη συλλογή («Καλλιέργεια 

του αίματος». 1974). 


Παρά την εξακολούθηση της πορείας

 στα ίχνη της προηγούμενης εργασίας, παρά την ομοιότητα 

των δομικών στοιχείων, εδώ ο τεχνικός προβληματισμός επενερ

γεί αρνητικά και στην έμπνευση και στην εκτέλεση:


 Μια ρητότητα μάλλον απλοϊκή («Και μόλις χτες αθώα γύμνια 

σε εμβόλισα»), συνοδευμένη από συντακτικές ακροβασίες 

που «εξοικονομούν» το νόημα και προδίνουν τη μουσικότητα,

 μαζί με υπερβατά από στίχο σε στίχο και εκτεθειμένες μνήμες

 (π.χ. καρυωτακικές, «Πόσο πιο δω, πόσο πιο κει απ’ τ’ όνειρο


 βρισκόμαστε»), δηλώνουν μιαν εξ αμηχανίας ανάσχεση της

 φλέβας που τραγούδησε στη «Γραφή και το μαχαίρι». 


Ο Κ. φαίνεται να υποψιάστηκε και να μεγαλοποίησε τα λίγα 

του προγενέστερα τεχνικά errata,                      και προσπαθώ

ντας να τ’ αποφύγει εγκεφαλοποίησε και χλίανε μια γραφή 

που απ’ τη φύση της αρτιώνεται στο πυρίκαυστο πάθος 

της στιγμής.

 Εξαίρεση στην «Καλλιέργεια» μόνο το «Βράζει το αίμα μου»,

 όπου με ρώμη περισσή και λόγο αβίαστα καταιγιστικό ο Κ. δίνει

 στον εαυτό του, ένα καιριότατο δείγμα του σε ποια συχνότητα

 θα ‘πρεπε να λειτουργήσουν και τα λοιπά ποιήματα.

Από το 1976 μπαίνουμε, νομίζω, στην κύρια φάση της ποιητικής

 του Κ., που καθορίζεται από μια διαρκή ψηλάφηση του προσώπου

 του μέσω του ερωτικού γεγονότος.

Τα «Ηδυπαθή» (1976), τουλάχιστον με τη μορφή που

 παρουσιάζονται στη συλλογική έκδοση, είναι μια ενότητα που

 πραγματικά αναιρεί κάθε επιφύλαξη. 


Ο Κ. έμπειρος, πια, εσωτερικότερος, με σωστούς ρυθμούς και

 κυρίως ευρηματικότητα σε σφιχτές ευρύτερες συνθέσεις

 («Δεξίωσις», «Ο δικός σου ύπνος», «Τραγουδώ το χέρι μου»),

 ανακαλύπτει φόρμες σύζευξης της ερωτικής αίσθησης με την

 ένταση και την ιδιομορφία των προσωπικών του βαθύτερων

 ανταποκρίσεων σ’ αυτήν:

«Τυφλό αηδόνι χτίζει τη φωλιά του

Καθώς το χέρι μου περνάει στα μαλλιά σου.

…………………………………………………………………….

Ακούγεσαι, θ’ ακούγεσαι για δυό χιλιάδες χρόνια».

Εδώ πια ο ποιητής-υποκείμενο συμμετέχει περισσότερο ενεργά,

 εμπιστεύεται θα ‘λεγα τον ερωτικό κόσμο που σιγά σιγά

 πλαστούργησε, συνομιλεί μαζί του, τον εγκαλεί, τον νανουρίζει,

 αναλίσκεται μέσα του, προβλέποντας τη φθορά που του

 επιφυλάσσει η αναστροφή του αυτή. Η ασκημένη οικείωση με το

 αντικείμενό του τον διασφαλίζει ψυχολογικά και τον οδηγεί

 σε μια διάνοιξη της ποιητικής διάθεσης απ’ το αισθητικό ερωτικό

 στο αισθησιακά ερωτικό:

«Κοιμάσαι σάρκα

Σάρκα μιλημένη στα μούρα.

…………………………………………..

Να μπω στον ύπνο σου

Το πρίαπο κάμπο ν’ ακούσω

Που ξεφαντώνει

Στα μουσκεμένα σου πλατανόφυλλα

Πρωί-πρωί».

Κορυφαίο επίτευγμα της ενότητας θεωρώ το «Επ’ αυτοφώρω»,

 όπου με ζωντάνια, σκηνοθετική θα ‘λεγα μαεστρία και

 πρωτόγνωρη για τον Κ. εσωτερική-του ποιήματος-κινητικότητα,

 καθώς και πολυδιάστατη οπτική (συγχρονότητα και ταύτιση

 παρατηρούντος-παρατηρούμενου), προβάλλεται ένας αναρχίζων

 ερωτικός ουμανισμός του προς τον τυχαίο οφθαλμοπόρνο που μοιράζεται λαθραία μαζί του τις ιδιαίτερες στιγμές του:

«Κάποιος άλλος όμως πνιγότανε κει πάνω

Και στοίχημα έχανε την αιωνιότητα

Για μια γρίλλια μονάχα, για δυο χούφτες αίμα και νερό.

Που πλάθονται μέσα του τώρα τυραννικά κι αδίστακτα.

Και να τον πάρει ο διάολος στη φαντασία του δε

δίνω βάση».


Υπάρχουν ποιήματα που, σε σύγκριση με το υπόλοιπο έργο, δε

 μπορούν ν’ αποτελέσουν στη συνείδησή μας μέρος του σώματός

 του. Τέτοιο και το «Επ’ αυτοφώρω». 

Μια αλλότροπη, χαρισματική ώρα, μοναδική στο βιβλίο και σπάνια στο είδος της.


Την ευδόκιμη προσήλωση και τη μεταφραστική θητεία του Κ. στη

 γαλλική ποίηση, ιδιαίτερα στους συμβολιστές του 19ου,

 στους decadents κι ακόμα πιο δω, διαπιστώνουμε με τους

 απόηχους τους χωνεμένους στα «Μυστικά δωμάτια του πύργου»

 (1978), που συνεχίζουν τα «Ηδυπαθή» και τα συμπληρώνουν:

 Με επαναμυθοποιημένες αναφορές σε απολησμονημένες

 ποιητικές μορφές της μποεμίας  ή του πάθους (Κρεβέλ, Λαρμπώ),

 παρακολουθούμε σ’ αισθητική ανάβαση την ύπουλη πτυχή του

 έρωτα, παρακολουθούμε ν’ ανδρώνεται το σπέρμα της τελικής

 έκβασής του, που είναι ο θάνατος.


 Σε κλίμα και πάλι αναμνησιακό, εύθραυστης μελαγχολίας και

 υποψιών ρίγους μεταφυσικού όμως αυτή τη φορά, ο Κ. ψαύει την

 ανάστροφη όψη του νομίσματος. 

Ανασαίνει το γνώριμο αέρα του

 μόνο με τις «9 μικρές στιγμές για το νησί που χάθηκε» και που

 περιλαμβάνονται εδώ, σαν ακραία επίτευξη της ενότητας,

 αξεδιάλυτο μίγμα ερωτικού σφρίγους και νοσηρότητας. 


Οι «Στιγμές» συναιρούν τους παλαιότερους εικονοποιητικούς

 πειραματισμούς του Κ. με τη δοκιμασμένη ατμοσφαιρική υποβολή

 σ’ ένα σύνολο ηχητικά και αναπαραστατικά καδραρισμένων

 λέξεων: «Πεύκα και πλάι μια άλλη μαγεία, αόρατο κιθαρωδείο,

 πρωί πρωί στα μουσκεμένα χόρτα τυλίγεται το καλοκαίρι του

 Βιβάλντι».

Ή ακόμα ομόζυγα με τις βερλαινικές «Pension-naires»:

«Ωραία Πειρω

Θα πάρεις τη μικρή Ρενάτα στο ποτάμι.

Στόμα με στομ’ αλλάζετε σταφύλια

Κρυφά φιλιά μιλούν τα χείλια.

…………………………………………………………

Αφήστε κάθε δισταγμό, κατακλιθείτε

Και σεις κεριά της ραχοκοκαλιάς

Ανάψτε, σβήστε, πάλι ανάψτε».

Στο κλείσιμο του κύκλου των δύο αυτών ολοκληρωμένων

 συλλογών, προστίθενται βιαστικά τα «Φιλέρημα» (ανέκδοτα, 78-

80). 

Ο λυρισμός του Κ. συναισθανόμενος το τέρμα μιας πορείας 

κι αυτοαναζητούμενος για το μέλλον, σκοντάφτει πάλι στους

 δαίμονές του: αβαρείς κοινοτοπικοί συναισθηματισμοί («Τα μάτια

 του Κωστή»), ρυθμικά στραβοπατήματα («Τα κομμάτια μου»),

 αφελείς ή μη εμπνεύσεις κρυπτομνησιακά επηρεασμένες («Απλές

 τύχες»). 


Ωστόσο, τα μεταφυσικά προανακρούσματα στη στροφή της

 ποίησης αυτής τα υποδηλώνουν δύο άρτια στην εφιαλτική

 παρουσίαση του πεπρωμένου ποιήματα:


 «Άγαλμα της άγνωστης θεάς» κι «Ο μονόλογος της Σιλίσιας».

Ο Κ. έχει κάνει, στη μοναχική επιλογή του, το βήμα της λυρικής

 ανανέωσης. Τον περιμένει η μακρόπνοη σύνθεση-όπως όλους. 

Για τότε και η σπατάλη των όρων.

 Νομίζω αρκεί να πει κανείς πως ο Κ. είναι ένας ποιητής με αρκετά,

 δικά του, ποιήματα. 

Πράγματι όμως!

 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΕΡΗΣ


Ημ/νία δημοσίευσης: 14 Σεπτεμβρίου 2006


«Η Αμφισβήτηση είναι ευάλωτη | μέσα στον αέρα του κόσμου». Διαβάζοντας ποιητές και ποιήματα της γενιάς του ’70.


  •  Κατεβάστε το σενάριο


    Σε μορφή .doc

    Σε μορφή .pdf



  • Δημιουργός: Καλλιόπη Κωτσάκη

  • Βαθμίδα εκπαίδευσης - Τάξη: Γ' Λυκείου
  • Διδακτικό αντικείμενο: Νεοελληνική Λογοτεχνία
  • Διαθεματικό: Όχι

  • Συνταγμένο σενάριο

Εφαρμογές του σεναρίου

Περίληψη

Το σενάριο αναπτύσσεται σε τρεις φάσεις: α) πριν την ανάγνωση, δύο ώρες, β) ανάγνωση, τέσσερις ώρες, γ) μετά την ανάγνωση, δύο ώρες. Στην α΄ φάση ετοιμαζόμαστε, για να διαβάσουμε ποιητές και ποιήματα της γενιάς του ’70. Στόχος μας είναι να γνωρίσουμε τα γεγονότα (κοινωνικά, πολιτικά, ιστορικά) που διαμόρφωσαν την πολιτισμική ζωή της δεκαετίας και ειδικότερα να κατανοήσουμε την «ατμόσφαιρα» που γέννησε τη συγκεκριμένη ποίηση.

Στη β΄ φάση, την κυρίως ανάγνωση, για τέσσερις ώρες διαβάζουμε ποιήματα της γενιάς του ’70 προσπαθώντας: α) να αναδείξουμε τους θεματικούς άξονες που υπηρέτησαν οι δημιουργοί και β) να κατανοήσουμε τη στάση που διαμορφώνουν απέναντι στο νέο στοιχείο· είναι στάση αμφισβήτησης, άρνησης, ανατροπής, απώθησης, παραδοχής ή ένταξης;
Επιπλέον, επιχειρούμε να γνωρίσουμε τον τρόπο (αφηγηματικές τεχνικές, γλώσσα, ύφος) που χρησιμοποίησαν και χρησιμοποιούν, για να συνθέσουν τα ποιήματά τους. Διαβάζουμε, με οδηγό τις δραστηριότητες που δίνονται στο φύλλο εργασίας, και χρησιμοποιούμε το ιστολόγιο του μαθήματος. Η αξιοποίηση των ΤΠΕ (πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου, σύννεφο λέξεων, ψηφιακός υπομνηματισμός, δημιουργία παρουσίασης ή βίντεο) συμβάλλει στην πληρέστερη κατανόηση και στην ανάδειξη της πολλαπλής ανάγνωσης.

Στην γ΄ φάση, μετά την ανάγνωση, για δύο ώρες η ολομέλεια της τάξης συζητά για τον ποιητή Αργύρη Χιόνη. Διαμορφώνει ένα μικρό αφιέρωμα με βάση τη συζήτηση και τις δραστηριότητες στην τάξη. Καταθέτει τη δική της παραγωγή γραπτού λόγου με την άσκηση δημιουργικής γραφής.

Σκεπτικό-Στόχοι→ Γνώσεις για τον κόσμο
↘ Άτομο-κοινωνία, στάσεις ζωής
→ Γνώσεις για τη γλώσσα/λογοτεχνία
↘ Γραμματολογικές περίοδοι
↘ Γενιά του 1970
↘ Τεχνικές/τρόποι γραφής
↘ Αφηγηματολογία
→ Γλώσσα και γραμματισμοί
↘ Ψηφιακοί γραμματισμοί
↘ Τεχνική διάσταση
↘ Λειτουργική διάσταση
↘ Κειμενικά είδη
↘ Παράγραφος
↘ Παραγωγή κειμένου
↘ Λογοτεχνικό κείμενο (quasi literature writing)
↘ Δημιουργική γραφή (creative writing)
↘ Πολυτροπικό (ψηφιακό) κείμενο
Χώρος→ Εντός σχολείου
→ Εκτός σχολείου
→ Εικονικός χώρος
Χρονική διάρκεια7-12 διδακτικές ώρες
Χρονολογία (από)04/2013
Αξιοποίηση των ΤΠΕ→ Εφαρμογές γραφείου
→ Διαδίκτυο ως μέσο πρακτικής γραμματισμού
→ Πλατφόρμες wiki, blog, κλπ
→ Λεξικά, σώματα κειμένων
→ Εργαστήριο υπολογιστών
→ Κεντρική προβολή/παρουσίαση
→ Φορητοί υπολογιστές

Κείμενα

  • Αναγνωστάκης, Μανόλης. Δρόμοι Παλιοί.
  • Βαρβέρης, Γιάννης. Νεκρή φύση σε κήπο.
  • Γκανάς, Μιχάλης. Το σκυλί.
  • Γκίνσμπεργκ, Άλλεν. Ο θλιμμένος μου εαυτός.
  • Δημουλά, Κική. Σκόνη.
  • Εμπειρίκος, Ανδρέας. Ο δρόμος.
  • Καραβασίλης, Γιώργος. Δεξίωσις.
  • Κοντός, Γιάννης. Η μακιγιέζ.
  • Κύρου, Κλείτος. Κιβωτός του Νώε.
  • Μαρκόπουλος, Γιώργος. Ε.Μ.,49 ετών.
  • Μαστοράκη, Τζένη. Περίληψη.
  • Παπαγεωργίου, Κώστας. [Φωτιά στο δάσος].
  • Πούλιος, Λευτέρης. Δρόμοι.
  • Ρίτσος, Γιάννης. Η Σονάτα του Σεληνόφωτος.
  • Φωστιέρης, Αντώνης. Discotheque.
  • Χιόνης, Αργύρης. Ασήμαντα περιστατικά.
  • Χριστοδούλου, Δήμητρα. Για ένα παιδί που κοιμάται.
Αναρτήθηκε στις