https://www.youtube.com/watch?v=pdP1HBknIIo
συνέντευξη : Τζένη Μαστοράκη -- entretien : Jenny Mastoraki
https://www.youtube.com/watch?v=BUkEuWxZj2Q
Η Τζένη Μαστοράκη διαβάζει ποιήματά της
https://www.youtube.com/watch?v=4Cb11eHyT1Y
Χρήστος Θηβαίος - Ο τόπος έχει αλλάξει
Βασιλική Λαβίνα - Διόδια
Τζένη Μαστοράκη - Κατάλογος πεσόντων - Official Audio Release
Τζένη Μαστοράκη - Κι όπου κατέχει τέχνη ιερή - Official Audio Release
Τζένη Μαστοράκη - Εκείνων που πολύ - Official Audio Release
Τζένη Μαστοράκη - Οι κακοπαντρεμένες - Official Audio Release
Τζένη Μαστοράκη
![Βιογραφικό σημείωμα [πηγή: Βιβλιονέτ]](https://lh3.googleusercontent.com/blogger_img_proxy/AEn0k_u7fEQNcbMxae_Dnis9PGL3O3jU7ZEc5bxVMvJ6CWJnuBty-mIiZBHCEPen3PSZW4d6iFtQgknrWxJk-9FNEcuVzjtZUdGCsub0TZ1PwK7mJawoK8B_lAQyHIuWFj4eZTVR6wiBDkTXjumDnFE4Tkq6dPcIVjLDGiTBtm0w373eSqLWFi1qtYlWFoyWFgjqa_LfhrNc8yetY_1YuxrJ3R8=s0-d "Βιογραφικό σημείωμα [πηγή: Βιβλιονέτ]"){kind=small}
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1949.
Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές Διόδια (1972), Το σόι (1978), Ιστορίες για τα βαθιά (1983), Μ' ένα στεφάνι φως (1989).
Έχει επίσης πλούσιο μεταφραστικό έργο.
Ν. Χατζηκυριάκος-Γκίκας (1906-1994), Σπίτια από την οδό Ομήρου
Μαστοράκη Τζένη
https://poets.gr/el/poihtes/mastoraki-tzeni
Η Τζένη Μαστοράκη Γεννήθηκε τον Φεβρουάριο του 1949 στην Αθήνα.
Σπούδασε βυζαντινή και μεσαιωνική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Η πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο Διόδια εκδόθηκε το 1972 από τις εκδόσεις Κέδρος.
Ακολούθησαν:
Το σόι (1978), Ιστορίες για τα βαθιά (1983), Μ΄ ένα στεφάνι φως (1989).
Τα ποιήματά της μεταφράστηκαν σε διάφορες γλώσσες και δημοσιεύτηκαν σε ανθολογίες και περιοδικά ανά τον κόσμο.
Η ίδια έχει μεταφράσει συγγραφείς πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους, όπως Τζέι-Ντι Σάλιντζερ, Κάρσον ΜακΚάλερς, Ελίας Κανέτι, Χάινριχ Μπελ, Χάινριχ φον Κλάιστ, Καρλ Μαρξ, Κάρλο Γκολντόνι, Έντγκαρ Άλαν Πόε, Άπτον Σίνκλερ, Λιούις Κάρολ, Τζόρτζιο Μανγκανέλι, Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, Χάρολντ Πίντερ, Σάρα Κέιν, Μιγέλ δε Θερβάντες, Χάουαρντ Μπάρκερ, Πωλ Σουήζι, Άγκνες Χέλερ, κι ακόμη, τον Πετροτσουλούφη του Χάινριχ Χόφμαν, καθώς και παραμύθια των Αδελφών Γκριμ.
Το 1989 τιμήθηκε με το Thornton Niven Wilder Prize του Columbia University (Translation Center) για το σύνολο του μεταφραστικού της έργου, και το 1992 με το ειδικό βραβείο του ΙΒΒΥ (International Board on Books for Young People) για τη μετάφραση του παιδικού βιβλίου Ο ταξιδιώτης της αυγής του Σι-Ες Λιούις (εκδόσεις Kέδρος).
Ποιήματά της στα ελληνικά και σε γαλλική μετάφραση, επιλεγμένα από την ίδια, περιλαμβάνονται στο ιστολόγιό της: http://mastorakilfh2007.blogspot.com
Ανθολόγηση για το poets.gr: Βάλια Γκέντσου https://poets.gr/el/poihtes/gentsou-valia
Ποιητικές συλλογές
Διόδια
I. II. ΙΙΙ. IV. V. Παρακμή
Ιστορίες για τα βαθιά
Οι βουτηχτές Τα ενδύματα Η απαγωγή Τα υπόγεια Οι αγαπημένοι Τι έλεγε εκείνη η επιστολή
Μ' ένα στεφάνι φως
Α, τι νύκτα ήταν εκείνη… Άλλος ύπνος δεν εγίνη… Δε λείπει τώρα, πάρεξ να χαλάσει…
Το σόι
Κλασικό εικονογραφημένο Ιφιγένεια Οικογενειακό συμβούλιο Η πόρτα Ο Θανάσης Τα παραμύθια της Χαλιμάς
Διαβάστε περισσότερα: https://poets.gr/el/poihtes/mastoraki-tzeni
Τζένη Μαστοράκη
| Τζένη Μαστοράκη | |
|---|---|
| Γέννηση | 1949[1] Αθήνα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Σπουδές | Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών |
| Ιδιότητα | μεταφραστής, ποιητής και συγγραφέας |
| Αδέλφια | Νίκος Μαστοράκης |
| Είδος τέχνης | ποίηση και μετάφραση |
| Βραβεύσεις | Πανεπιστήμιο Κολούμπια και International Board on Books for Young People |
Η Τζένη Μαστοράκη (Φεβρουάριος 1949) είναι Ελληνίδα ποιήτρια και μεταφράστρια.
Βιογραφία
Γεννήθηκε το Φεβρουάριο του 1949 στην Αθήνα (Ζωγράφου[2] και σπούδασε βυζαντινή
και μεσαιωνική Φιλολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ανήκει στην Γενιά του '70, ομάδα Ελλήνων συγγραφέων και ποιητών που άρχισαν να δημοσιεύουν τα έργα τους κατά τη δεκαετία του 1970, και ειδικότερα προς το τέλος της Χούντας των Συνταγματαρχών και τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Η πρώτη εμφάνιση ποιήματος της έγινε το 1971. Το ποίημα αυτό συμπεριλήφθηκε στην «Αντι-ανθολογία» του Δημήτρη Ιατρόπουλου. Το πρώτο της βιβλίο, με τίτλο«Διόδια», εκδόθηκε το 1972.
Τα ποιητικά έργα της κίνησαν το ενδιαφέρον του Γιάννη Ρίτσου και της Νανάς Καλλιανέση, ενώ τα ποιήματά της έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες και δημοσιεύθηκαν σε ανθολογίες και περιοδικά ανά τον κόσμο.
Το 1989 βραβεύθηκε από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια με το βραβείο Thornton Niven Wilder για το μεταφραστικό της έργο. Επίσης, το 1992 έλαβε βράβευση από τη Διεθνή Επιτροπή Παιδικού Βιβλίου (ΙΒΒΥ, International Board on Books for Young People) για τη μετάφραση του παιδικού βιβλίου «Ο ταξιδιώτης της αυγής».
Εργογραφία
Ποίηση
- Διόδια, 1972
- Το σόι, 1978
- Ιστορίες για τα βαθιά, 1983
- Μ' ένα στεφάνι φως, 1989
Επιλεγμένες μεταφράσεις
- Έκβους (Equus) του Peter Shaffer (μετάφραση για την παράσταση του 1975 στο Θέατρο Έρευνας)
- Ανθολογία επιστημονικής φαντασίας, τόμος α' (H. Bates, «Αποχαιρετισμός στον αφέντη» / Farewell to the master, D. A. Stuart, «Λησμονιά» / Forgetfulness) (Εξάντας, 1976)
- Ανθολογία επιστημονικής φαντασίας, τόμος β' (Alfred Bester, «Ο άνθρωπος Πι» / The Pi man, Anthony Boucher, «Αναζητώντας τον Άγιο Ακίνο» / The quest for St. Aquin, Philip K. Dick, «Δεύτερη ποικιλία» / Second variety, Wyman Guin, «Πέρα από την τρέλα» / Beyond bedlam, Daniel Keyes, «Λουλούδια για τον Άλγκερνον» / Flowers For Algernon, Frederick Pohl, «Η συμφορά του Μίδα» / The Midas plague, Cordwainer Smith, «Το μεθυσμένο καράβι» / Drunkboat, Theodore Sturgeon, «Ο τέλειος οικοδεσπότης» / The perfect host) (Εξάντας, 1976)
- Το πράσινο σύννεφο (The last man alive) του Α. Σ. Νηλ (Μπουκουμάνης, 1976)
- Ανθολογία επιστημονικής φαντασίας, τόμος γ' (J. G. Ballard, «Οι φωνές του χρόνου» / The voices of time, James Blish, «Η Διαθήκη του Άνδρου» / The testament of Andros, Daniel F. Galouye, «Απόψε πέφτει ο ουρανός» / Tonight the sky will fall, James E. Gunn, «Σημείο θραύσης» / Breaking point, Damon Knight, «Ποιο άγριο κτήνος;» / What rough beast?, Larry Niven, «Νετρονικό αστέρι» / Neutron star, Jack Vance, «Οι άνθρωποι επιστρέφουν» / The men return) (Εξάντας, 1977)
- Ανθολογία επιστημονικής φαντασίας, τόμος δ' (Brian W. Aldiss, «Ο Ιούδας χόρεψε» / Judas danced, J. G. Ballard, «Εσύ: Κώμα: Μαίριλυν Μονρόε» / Υou: Coma: Marilyn Monroe, Philip K. Dick, «Η πίστη των πατέρων μας» / Faith of our fathers, Thomas M. Disch, «Αγκουλέμ» / Angouleme, Harlan Ellison, «Μετάνιωσε, Αρλεκίνε, είπε ο Τικιτάκας», / "Repent, Harlequin!", said the Ticktockman, Norman Kagan, «Το τρομερό έγινε πια» / The dreadful has already happened) (Εξάντας, 1977)
- Ο σύγχρονος καπιταλισμός και άλλα δοκίμια (Modern capitalism and other essays), Πώλ Σουήζυ (Μπουκουμάνης, 1977)
- Η ανατομία της ανθρώπινης καταστροφικότητας (The anatomy of human destructiveness), του Έριχ Φρομ (Μπουκουμάνης, 1977)
- Εισαγωγή στην κοινωνιολογία (Knaurs Buch der modernen Soziologie) της Imogen Seger (Μπουκουμάνης, 1977)
- Η γλώσσα της σύγχρονης μουσικής (The language of modern music), του Donald Mitchell (Επίκουρος, 1977)
- Το παρόν σαν ιστορία (The present as history) του Πώλ Σουήζυ (Μπουκουμάνης, 1978)
- Εισαγωγή στην κοινωνική ψυχολογία (Sozialpsychologie) του Peter R. Hofstätter (Νέα Σύνορα, 1978)
- Πάνω από το ανθρώπινο (More than human), του Theodore Sturgeon (Εξάντας, 1978)
- Ο μεγάλος χρόνος (The big time), του Fritz Leiber (Εξάντας, 1978)
- Ο φύλακας στη σίκαλη (The catcher in the rye), του Τζερόμ Ντέιβιντ Σάλινγκερ (Επίκουρος, 1978[3])
- Η καβαφική Αλεξάνδρεια: εξέλιξη ενός μύθου (Cavafy's Alexandria: study of a myth in progress), του Edmund Keeley (Ίκαρος, 1979)
- Πρόσκληση σε γάμο (The member of the wedding), της Κάρσον ΜακΚάλλερς, (Γράμματα, 1981)
- Ατελεύτητο (Sconclusione), του Τζόρτζιο Μανγκανέλλι (Γράμματα, 1981)
- Το λιοντάρι, η μάγισσα και η ντουλάπα (The Lion, the Witch and the Wardrobe) του Κλάιβ Στέιπλς Λιούις (Κέδρος, 1981)
- Γράμματα στα κοριτσάκια και φωτογραφίες, του Λιούις Κάρολ (Άγρα, 1982)
- Εγκώμιο του εγκλήματος (Abschweifung), του Καρλ Μαρξ (Άγρα, 1982)
- Η σπασμένη στάμνα (Der zerbrochne Krug), του Χάινριχ Φον Κλάιστ (Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, 1982)
- Οι μαριονέτες (Über das Marionettentheater), του Χάινριχ Φον Κλάιστ (Άγρα, 1982)
- Νεύρωση και πάλη των τάξεων (Neurose und Klassenkampf), του Michael Schneider (Ράππας, 1982)
- Κωνσταντίνος Καβάφης (Constantine Cavafy) του Peter Bien (Κέδρος, 1983)
- Η ζούγκλα (The jungle), του Άπτον Σίνκλερ (Γράμματα, 1983)
- Το λιοντάρι του Γιαχίν-Μποάζ και του Μποάζ-Γιαχίν (The lion of Boaz-Jachin and Jachin-Boaz), του Ράσελ Χόμπαν (Γράμματα, 1983)
- Ο ανεψιός του μάγου (The magician's nephew), του Κλάιβ Στέιπλς Λιούις (Κέδρος, 1984)
- Η τύφλωση (Die Blendung), του Ελίας Κανέττι (Γράμματα, 1985)
- Ο ταξιδιώτης της αυγής (The voyage of the dawn treader) του Κλάιβ Στέιπλς Λιούις (Κέδρος, 1986)
- Το άλογο και το αγόρι του (The horse and his boy), του Κλάιβ Στέιπλς Λιούις (Κέδρος, 1986)
- Οι απόψεις ενός κλόουν (Ansichten eines Clowns), του Χάινριχ Μπελ, (Γράμματα, 1986)
- Το καινούριο σπίτι (La casa nova) του Κάρλο Γκολντόνι (μετάφραση για την παράσταση του 1986 από τον Θεατρικό Οργανισμό «Εποχή»)
- Η κλασική παράδοση (The classical tradition), του Γκίλμπερτ Χίγκετ (MIET, 1988)
- Ο πρίγκιπας Κασπιανός (Prince Caspian), του Κλάιβ Στέιπλς Λιούις (Κέδρος, 1988)
- Λιγεία (Ligeia), του Έντγκαρ Άλλαν Πόε (Στιγμή, 1991)
- Το αρχαίο μυθιστόρημα (Den antika romanen), του Tomas Hägg (ΜΙΕΤ, 1992)
- Τέφρα και σκιά (Ashes to ashes), του Χάρολντ Πίντερ (Καστανιώτης, 2000)
- Καθαροί, πια (Cleansed), της Σάρα Κέιν (Η Νέα Σκηνή, 2001)
- Λαχταρώ (Crave), της Σάρα Κέιν (Η Νέα Σκηνή, 2003)
- Πριν από το στερνό ταξίδι, του Μιγκέλ ντε Θερβάντες (ΜΙΕΤ, 2005)
- Ο μανδραγόρας (Mandragola), του Νικολό Μακιαβέλι (Θέατρο του Νέου Κόσμου, 2008)
- Ο πρίγκιπας του Χόμπουργκ (Der Prinz von Homburg) του Χάινριχ Φον Κλάιστ (Γράμματα, 2008)
- Το ύστατο σήμερα (The dying of today) του Χάουαρντ Μπάρκερ (Η Νέα Σκηνή, 2009)
- Πενθεσίλεια (Penthesilea) του Χάινριχ Φον Κλάιστ (Γράμματα, 2016) (μετάφραση για παράσταση του 1986-1987 στο ΚΘΒΕ)
- Γέρμα (Yerma) του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα (Γράμματα, 2017) (μετάφραση για παράσταση του 1992-1993 στο Θέατρο Τέχνης)
Παραπομπές
- ↑ LIBRIS. 223731. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Μπλάτσου, Ιωάννα (5 Μαΐου 2014). «Από το Α έως το Ω: Τζένη Μαστοράκη». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 25-09-2016.
- ↑ Ημερομηνίες έκδοσης των μεταφράσεων
Πηγή
- «Μαστοράκη Τζένη - Βιβλιονέτ». www.biblionet.gr. Εθνικό Κέντρο Βιβλίου. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Το προσωπικό ιστολόγιο της Τζένης Μαστοράκη
- Εταιρεία Συγγραφέων
- «Από το Α έως το Ω: Τζένη Μαστοράκη», Συνέντευξη στην Ιωάννα Μπλάτσου, εφημερίδα Η Καθημερινή, 05/05/2014
- Τζένη Μαστοράκη: «Τους ξένους τους φοβάμαι όταν ψάχνουν τα σκουπίδια μας», συνέντευξη στον Γρηγόρη Μπέκο, εφημερίδα Το Βήμα, 15/05/2011
- «Οι Αθηναίοι: Τζένη Μαστοράκη», συνέντευξη στη Μερόπη Κοκκίνη, ιστοσελίδα lifo.gr, 24/02/2010
23/04/2007
Τα ενδύματα - Les vêtements
Πελερίνες, μετάξια και δίμιτα, με την αίγλη που έπρεπε τότε, χλιαρές αλλαξιές που ποτίστηκαν μυρωδιές και θορύβους, ζιπουνάκια λευκά και στηθόπανα μ’ αραιές μαχαιριές και φεστόνια, και τα εύθραυστα εκείνα ενδύματα που τα λέγαν το πάλαι ποτέ καμιζόλες.
Ονειρώδεις οι θάνατοι και ο δράστης αθώος. Μ’ ένα τραύμα τυφλό, σαν παράθυρο που πατιόταν μονάχα τις νύχτες.
--------------------------------------------------------------
Les pièces à conviction restaient toujours dans le jardin de l’assassin, déchirées d’un couteau infaillible, comme un trousseau noyé dans les marais, éparpillé sans y penser par un fuyard.
Pélerines, soies et percales, éclatantes comme il seyait alors, linge tiède imbibé d’odeurs et de bruits, boléros blancs, couvre-gorge à festons troués par le poignard, et ces vêtements fragiles appelés camisoles jadis.
Morts pleines de songe, innocent leur auteur. Et sa blessure aveugle, comme une fenêtre qu’on ne forçait que la nuit.
Traduction : Michel Volkovitch
Οι βουτηχτές - Les plongeurs
να τ’ ανασύρεις όλα απ’ τα βαθιά, από μεγάλα σκότη, ανέπαφα, απ’ τις σιωπές ερειπωμένων μητροπόλεων, την άλωση, τη θεομηνία, τη ρομφαία: όπως τροπαιοφόρος βουτηχτής βαραίνει στ’ άπατα, ή ευπατρίδες πελεκάν την ώρια κόρη, κι ο πιο καλύτερος τής παίρνει το κεφάλι.
Για να γυρνάς, και να ’ρχεσαι, και να μιλάς, λόγια σπουδαίων ειδυλλίων που ήταν μια φορά, ίχνη λαμπρών καρατομήσεων, τα “σε φιλώ”, αχ πόσο σε φιλώ, το δήγμα επίχρυσο, επιτέλους, απ’ το χρόνο.
-----------------------------------------------------------------
Les « rien que pour te voir, mon cher », les chuchotis, exorcismes passés par des temps difficiles, les pas silencieux, les poèmes, tentatives d’auteurs depuis tant d’années ignorées,
tu dois tout extraire, sans rien briser, des profondeurs, des ténèbres, du silence des métropoles en ruines, de la ville prise d’assaut, de la catastrophe et du glaive de feu : de même qu’un plongeur lourd de trophées sur le fond vierge, ou des gentilshommes frappant la belle à coups d’épée, et le meilleur d’entre eux lui tranche la tête –
Afin qu’au retour tu viennes tout dire : paroles d’anciennes et illustres idylles, traces de mise à mort splendides, les « je t’embrasse », ah comme je t’embrasse, la morsure couverte d’or, enfin, par le temps.
Traduction : Michel Volkovitch
Τι έλεγε εκείνη η επιστολή - Ce que disait cette lettre
εσύ να σκέφτεσαι προπάντων τι μπορεί να εννοεί, ποιο διαμελισμένο πτώμα κρύβει στο υπόγειό του, τι δαγκωτά φιλιά και φόνους, νύχτα υπόκωφη, που σιωπηλά τη διασχίζουν αμαξοστοιχίες (συσκοτισμένες με βαριά παραπετάσματα, και στους τροχούς πανιά ή βαμπάκι), τι άνομες επιθυμίες, λύσσα, ψιθύρους, ουρλιαχτά, βεγγαλικά σε λάκκους πολιούχων, εκδικητές να τον μουσκεύουν στο αίμα όταν κοιμάται, ποιον κλέφτη, τέλος, σε βαθύ κοιτώνα χάλκινο, πνιγμένον στα λινά και κλαίει—
και να τον συμπαθείς, προπάντων να τον συμπαθείς, αγαπητέ Αρθούρε ή Αλφόνσε.
------------------------------------------------------------
Mais si quelqu’un te parle de terreurs, des cris de ceux qui errent dans des grottes affreuses et des marécages –
demande-toi surtout ce qu’il veut dire, quel cadavre en morceaux dans sa cave il cache, quels baisers qui mordent et quels meurtres, en la nuit sourde traversée de trains sans bruit (vitres occultées de lourds rideaux, et aux roues des linges ou du coton), quels désirs adultères, et les rages, murmures, hurlements, feux de bengale aux tombeaux des saints patrons des villes, vengeurs qui le baignent de sang quand il dort, quel voleur enfin , au fond d’une chambre de cuivre, noyé dans le lin, et qui pleure –
et donne-lui ta sympathie, ta sympathie surtout, cher Arthur , ou Alphonse.
Traduction : Michel Volkovitch
Τα κελάρια - Les celliers
Στην περίπτωση αυτή, τα φιλούσαν σφιχτά και τα κλείδωναν, και αμέσως μετά χτίζαν όλες τις πόρτες, για να μην τις ανοίξουν και φύγουν.
Και καθώς δεν υπήρχε διέξοδος, και οι τοίχοι γερά μαγκωμένοι, εκρατούσαν καλά των παλιών οι αγάπες, και τις νόμιζαν όλοι γι’ αθάνατες.
-------------------------------------------------------------------
Les maisons d’autrefois étaient creuses en dessous, et ces espaces avaient le nom de celliers. On y gardait de tout : vieux vêtements, chaussures, bijoux d’or et beaux objets de verre, albums et robes de mariées bien raides, restes de meubles aux noms difficiles, et, souvent, les êtres qu’on aimait le plus.
Ceux-là on les embrassait, les serrant très fort, puis on les enfermait pour murer aussitôt les portes ; de eur qu’ils ne s’enfuient.
Et comme il n’y avait pas d’issue, les murs épais tenant bon, les amours des anciens duraient, et tous les croyaient immortelles.
traduction : Michel Volkovitch
21/04/2007
Μ'ένα στεφἀνι φως / En couronnes de lumière
Τον εραστή των φαντασμάτων, των ταξιδευτών, κι όσων
εφύγαν πάρωρα, αυτόν καλούσε,
μες στο σκοτάδι που διαβαίνει μοναχός, στις ερημιές που
διάβαινε ωραίος, απ’ τον καιρό λιωμένος, σέρνοντας τη
λύπη του, χλομό κοράσι.
Και σιγανά τού κρένει, και δεν άκουγε, πού περπατείς,
ψιθύριζε, και δεν τον φτάνει, στις ρεματιές δροσίζεται,
στο αγκαθινό, σε κλίνη ανεσκαμμένη απ’ άκρη σ’ άκρη,
και στα λινά μιας παραδείσου, τού ψιθύριζε, ήσουν καλός,
και δεν ακούς, και μη λυπάσαι, όνειρο ήταν και περνά,
μη σκιάζεσαι,
εκεί που νυχτοπερπατείς σε ξένους ύπνους.
------------------------------------------------------------------
A’ - Et il n’écoutait pas
L’amant des fantômes, des voyageurs, et de ceux qui sont partis, avant l’heure, c’est lui qu’elle appelait,
dans l’obscurité qu’il traverse solitaire, dans les déserts qu’il traversait superbe, usé par le temps, traînant sa tristesse, pâle jeune fille.
Et doucement elle lui dit, et il n’écoutait pas, où marches-tu, murmurait-elle, et ne l’atteint pas, dans les ravines il se rafraîchit, dans l’épineux, dans un lit recreusé de part en part, et dans les lins d’un paradis, elle lui murmurait, tu étais gentil, et tu n’écoutes pas, et ne sois pas triste, c’était un rêve et c’est fini, n’aie pas peur,
là où tu marches de nuit dans des sommeils étrangers.
traduction :
Marie-Laure Coulmin Koutsaftis
Β΄ - Α, τι νύχτα ήταν εκείνη... 2 - Ah, quelle nuit c’était…
Και λέει, μόνο να πεθάνω ήθελα, και πώς γυρίσαν όλα κι
ανατρέχουν, κύκλο τον κύκλο τ’ αφρισμένα στο νερό,
κύκλο τον κύκλο οι ζωές των ξένων, με ηλικίες αλλόκοτες
ξανάβρισκαν—
στο άγριο των οραμάτων ο βυθός, και στον ασάλευτο αέρα
που άδειαζε, ώ της ερήμου αρμάδες, ώ φτερά, κι ο θρήνος
τα λιωμένα γλείφοντας.
Οι πόλεις, ράκη αστροφεγγιάς, πνέουν, το κόκκινο λειρί τους
στην αντάρα, ζωές των ξένων, η ώρα μία της νυκτός προφτά-
νοντας με το συρμό των καταιγίδων—
κι εγώ που μόνο ήθελα, εγώ
Απόκοτη, όπως ταίριαζε, και χλιαρή από το πλήθος των
αιμάτων, έτσι πεσμένη, πριν κριθεί, εχάθη
στης πικροθάλασσας το κύμα, στ’ ανοιχτά.
Κι αερική, σαν πέρασμα καραβανιών, τρελών θιάσων,
φάρμακο που αρδεύει, αργό, ρούχο αργό των ίσκιων,
που της ταίριαζε,
σαράντα οργιές σκορπίζει στ’ ανοιχτά, σαν οπτασία που
ανθεί στα ξένα, σαν λυπημένο αγρίμι σκόρπιζε, στο κύμα
που φιλεί, και στ’ αξημέρωτα, όπου κοκόρι δεν σημαίνει,
σε ράχη ολόμαυρη,
το χέρι της φυλλοβολεί.
Ο τόπος έχει αλλάξει και δεν είναι πια, δεν είναι πια
πρωί, βορράς να φεύγουν, όσοι μονάχα εμποδισμένοι
και νυχτερινοί.
Δάσος κλειδώνεται, παγίδα σκοτεινή, τι σκοτεινό ανα-
τρίχιασμα, στους λάκκους, σημάδια που άλλοτε μικρός
περιηγητής,
δαμάσκο ξέφτι, αργυρή κλωστή, παρέκει θρόισμα τε-
λειώνει τ’ ακριβά του ρούχα.
Και σαν τροχιά λαμπρού φονιά, τυφλώνοντας, πίσω απ’
τα δέντρα ολοένα βασιλεύει, ο ίσκιος που ζυγίστηκε
ψηλά, φεγγάρι σκίζοντας τρελά—
τρελό φεγγάρι.
Θα ’ρθούνε χρόνοι κοπετών, μαγείας, ξανά η άπιστη σε
φονική αγκαλιά, κι η βλάστηση, ξανά, διαβρώνοντας
τις χαμηλές ρωγμές των τοίχων, τα φορέματα, όπλα που
επήραν τις ζωές ανδρείων,
κι απ’ τα ονόματα των άστρων που έφεγγαν, μήτε η λέξη
εωσφόρος, μήτε αλί—
Και θα σωπαίνεις πιο καλά, για να μ’ ακούς, φωνή αγνώ-
στου μέσα στο σκοτάδι, το αχ του τιμωρού που ρίχνει
τ’ άρματα, το πότε πια,
το πείσμα του αγγελιοφόρου, που αναπλέοντας με κίνδυ-
νο σε κοίλους χώρους, το στόμα του εσφράγισε και
περιμένει.
Πάντοτε νύχτα ταξιδεύουν τα μεγάλα χαίρε, τα έχε γεια,
καλότυχοι οι νεκροί που ξαγρυπνάνε, τις κορυφές, τ’
ακροκεραύνια περιπλέοντας, τις λόχμες μιας απύθμενης
υπνολαλίας,
κι όπως λιοντάρι στα στενά δε χόρτασε, το συννεφάκι
αυτό τούς σημαδεύει, την κόψη ανάβοντας, το ανάστημα,
μελαχρινό, το βλέμμα που ήταν—
Σαν να πεθύμησαν τη δροσερή φυγή, το αλγεινό των αρω-
μάτων σε κλεισμένους χώρους, τον ταπεινό αιγιαλό,
τη φοβερή φωλιά του ύπνου φεύγοντας, το λίγο των
ονείρων.
Αφού το φίλημα στις σκάλες, ο αποχωρισμός, τα πλοία,
το δαιμονικό, η ολέθρια δούλη, κι αφού το ζάλισμα, λευ-
κός αέρας και πανιών θυμός,
άδικα το χρυσάφι, τόσο, τα μαλλιά πού χύνονταν.
Η αναγνώριση, ξανά, γιατί θα ’ρθεί, να γίνει αυγή, δάγκωμα
κόβοντας στα δυο τον κόσμο, τα θαύματα, και τα νερά.
Να τρέμουν όσοι αγαπήθηκαν, και πώς, το αλάφιασμα, η
άγρια γύμνια, φτάνει, κι εδώ καθηλωμένοι, πώς, να γίνει
πάλι να χαθούν, και πώς, σαν ουρλιαχτό,
σαν ουρλιαχτό πέφτει το αίσιο τέλος και—
Για πάντα δεν είναι κανείς, ούτε διαρκεί, κανείς δε θά ’ρθει
απ’ την άλλη όχθη, στις εκβολές βραδυπορώντας με φωτιές.
Κι ανίσως το βραδάκι, στα σβηστά, με αδειανό σακούλι
ξεπεζεύει, πάλι απόξενος, δεν εννοεί, και λιποτάκτης δεν
μπορεί ούτε γνωρίζει.
Σαν ένας, λέει, που πλοηγώντας θα ξυπνά στη μαύρη λίμνη,
κι όπως παντού η σιγαλιά κι η άπνοια σκιάζει, στις φλέβες
του αφουγκράζεται το αιμοβόρο ψάρι,
και γύρω χόρτα πνίγουν τα περάσματα, των ναυτικών τα
ίχνη,
τα έια μάλα.
Μικρό μου, μήτε απ’ τα πουλιά και μήτε—
Ας πάψει πια εκείνο το τραγούδι, κι άλλο μην πεις, και μη
ρωτάς, που κλείδωσαν, απ’ τα ψηλά της παραθύρια γκρέ-
μιζε τα λόγια αλλιώς,
μοίρα χρυσή και δίκαιη των αυτοκτόνων,
το αίμα, τα αίματα, που μια στιγμή, σαν μακρινό μετέωρο
βουτώντας, το αίμα, μια στιγμή αγνάντεψε τα χαμηλά της
φώτα, την κάπνα πόλης που σωπαίνεται, σώμα βαρύ, κι
άλλο μην πεις, μην τραγουδάς, τα λόγια αλλιώς,
απ’ τα πουλιά τους φόνους της πενθεί, απ’ τα πουλιά και
μήτε, η πυρκαγιά, η πυρκαγιά ερημική,
μικρό μου—
Έγιναν κρίματα και βάρυναν πολύ, κι ό,τι πονά, για πάντα
εδώ, για πάντα μένει, κακό φιλί, για πάντα το κακό σημάδι
του, παραφροσύνη δίχως γυρισμό, φοβέρα σκιάζει,
μια ιερή σαρκοφαγία που εξαντλεί.
Κι ό,τι πονά, κι αν λησμονιέται την αυγή, μια νύχτα άλλη,
πλανήτης βάσκανος, ραγίζει η ανατολή, κι ανάρια λάμποντας
το πέρασμά του στο σκοτάδι, σαν ερπετό, μεγάλη σαύρα
που βουτά, θα ’ρθεί, μετά την αγωνία στα στενά, σώμα καμένο
και χλωρό κεφάλι, θα ’ρθεί, κατάχλωρος απ’ τη φωτιά, κι
ό,τι εξαντλεί, σαΐτα, βόλι και κακό φιλί,
ο μάγος έρωτας, ο τρόμος έρωτας το φέρνει πάλι.
Ξύπνα, φωνάζει, και μην κλαις, της φώναξε, το χέρι που
τιμώρησε και φεύγει, ξανά μουσκεύει στα παλιά του
αίματα, καιρός που λησμονεί,
κι ανάδρομα κυλώντας το φαρμάκι, χλόισε τα χείλη
πρώτα, το κατάσπρο φόρεμα—
Σαν το ναυάγιο, που κάποτε αναδύεται, με τα βαριά πανιά,
τους ναύτες, τα βρεγμένα ξύλα,
κύμα αντρειωμένο το γυρίζει με θυμό, σκίζει το στρώμα,
τα στιλπνά γεμίσματα, λίκνο πλωτό, φυσάει τρελή νοτιά,
ξύπνα, κι η νύχτα καταργεί τα εγκλήματα.
Η Τζένη Μαστοράκη τιμάται με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων.
Τα Κρατικά Βραβεία
Η ποιήτρια και μεταφράστρια Τζένη Μαστοράκη τιμάται, όπως ανακοινώθηκε νωρίτερα, με το Μεγάλο Βραβείο των Γραμμάτων για το 2020. Ανακοινώθηκαν, επίσης, τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2020, τα κρατικά βραβεία παιδικού λογοτεχνικού βιβλίου και τα βραβεία λογοτεχνικής μετάφρασης:
Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2020
Το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2020 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Ηλία Μαγκλίνη για το έργο του Είμαι όσα έχω ξεχάσει. Μια αληθινή ιστορία, εκδόσεις Μεταίχμιο.
Το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος – Νουβέλας 2020 απονέμεται κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στον Αχιλλέα ΙΙΙ για το έργο του Παραχαράκτης, εκδόσεις Νεφέλη, και στον Μιχάλη Μακρόπουλο για το έργο του Μαύρο νερό, εκδόσεις Κίχλη.
Το Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2020 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Γιάννη Αντιόχου για το έργο του Αυτός, ο κάτω ουρανός, εκδόσεις Ίκαρος.
Κρατικά Βραβεία Δοκιμίου – Μαρτυρίας 2020
Το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου – Κριτικής 2020 απονέμεται ομόφωνα στον Κώστα Ιωαννίδη για το έργο του Μία “υπερόχως νόθος” τέχνη: ποιητικές της φωτογραφίας. Τέλη 19ου – αρχές 20ου αιώνα, εκδόσεις Futura.
Το Κρατικό Βραβείο Μαρτυρίας – Bιογραφίας – Χρονικού – Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας 2020 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Κωνσταντίνο Πουλή για το έργο του Απ’ το αλέτρι στο smartphone. Συζητήσεις με τον πατέρα μου, εκδόσεις Μελάνι.
IV. Το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα 2020 απονέμεται κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στην Ηλέκτρα Λαζάρ για το έργο της Άγια νήπια, εκδόσεις Άπαρσις, και στον Μιχάλη Μαλανδράκη για το έργο του Patriot, εκδόσεις Πόλις.
V. Το Ειδικό Κρατικό Βραβείο 2020 για βιβλίο που προάγει σημαντικά τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα, απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Μάνο Ραγιάδη για το έργο του Αγόρι, εκδόσεις Bibliothèque.
VI. Τιμητική Διάκριση απονέμεται ομοφώνως στα περιοδικά Πρεβεζάνικα Χρονικά και Απόπλους.
Υπενθυμίζεται ότι η σύνθεση της αρμόδιας εννεαμελούς Επιτροπής έχει ως εξής (ΦΕΚ 1058/ΥΟΔΔ/23.12.2020):
Επιτροπή για τα ετήσια Βραβεία Λογοτεχνίας και το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων, το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα, το Ειδικό Θεματικό Βραβείο και τα Βραβεία Δοκιμίου – Μαρτυρίας
– Άλκηστις Σοφού, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικού Ινστιτούτου στο Τμήμα Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, Μέλος ΔΕΠ, Πρόεδρος
– Σοφία – Λαμπρινή Ντενίση, Καθηγήτρια Ιστορίας και Κριτικής της Λογοτεχνίας στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, Μέλος ΔΕΠ, Αντιπρόεδρος
– Ελένη Παπαργυρίου, Επίκουρη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Μέλος ΔΕΠ
– Δημήτριος Νόλλας, Συγγραφέας
– Ηλίας Καφάογλου, Συγγραφέας
– Δημήτριος Αθηνάκης, Συγγραφέας
– Νικόλαος Βατόπουλος, Κριτικός
– Κωνσταντίνος Καραβίδας, Διδάσκων στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Κριτικός
– Ευτυχία Παναγιώτου, Κριτικός
Κρατικά βραβεία παιδικού βιβλίου 2020 (για τις εκδόσεις 2019)
Το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Γιώργο Παναγιωτάκη για το έργο με τίτλο Ο Ισιντόρ και το φεγγάρι, εκδόσεις Πατάκη.
Το Κρατικό Βραβείο Εφηβικού-Νεανικού Λογοτεχνικού Βιβλίου απονέμεται ομόφωνα εξ ημισείας στον Νίκο Πουρσανίδη για το έργο με τίτλο Πέρα από το δάσος & Η μαγεμένη καρυδιά, εκδόσεις Καλειδοσκόπιο και στη Μελίνα Σιδηροπούλου για το έργο με τίτλο Ήλιος με μουστάκια, εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.
Το Κρατικό Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου απονέμεται κατά πλειοψηφία στην εικονογράφο Χρύσω Χαραλάμπους και στον συγγραφέα Δημήτρη Μπασλάμ για το έργο με τίτλο Το πουλόβερ, εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.
Το Κρατικό Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων για παιδιά απονέμεται κατά πλειοψηφία στη Ροδούλα Παππά για το έργο με τίτλο Πώς φτιάχνεται ένα παιδικό βιβλίο και οι συνέπειες για το περιβάλλον μας, εκδόσεις Νεφέλη.
Υπενθυμίζεται ότι η σύνθεση της αρμόδιας επιτροπής (ΦΕΚ 1058/ΥΟΔΔ/23.12.2020) έχει ως εξής :
Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Παιδικού Βιβλίου
– Μελπομένη Κανατσούλη, Καθηγήτρια του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Πρόεδρος
– Τασούλα Τσιλιμένη, Καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Συγγραφέας , Αντιπρόεδρος
– Αναστασία Οικονομίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης
– Ιωάννης Παπαδάτος, Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Κριτικός
– Δημήτριος Πολίτης, Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική ηλικία του Πανεπιστημίου Πατρών
– Ζωή Κοσκινίδου, Κριτικός
– Ευσταθία Σώλου, Εικονογράφος
– Αγγελική Στρούτση, Εικονογράφος
– Αγγελική Δαρλάση, Συγγραφέας
Κρατικά βραβεία λογοτεχνικής μετάφρασης 2020 (εκδόσεις 2019)
Το Κρατικό Βραβείο Απόδοσης Έργου Της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στα Νέα Ελληνικά 2020 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Σταμάτη Ευ. Μπουσέ για τη μετάφραση του έργου Ρητόρων Διδάσκαλος του Λουκιανού, εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα.
Το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ελληνικής Λογοτεχνίας σε Ξένη Γλώσσα 2020 απονέμεται ομόφωνα εξ ημισείας στη Maria Caracausi για τη μετάφραση του έργου Ghiannis Ritsos, Bianche macule sopra il bianco (Άσπρες κηλίδες πάνω στο άσπρο), εκδόσεις Torri del Vento, Palermo και στην Paola Maria Minucci για τη μετάφραση του έργου Konstandinos P. Kavafis, Tutte le poesie, εκδόσεις Donzelli, Roma.
Το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα 2020 απονέμεται κατά πλειοψηφία στη Ρίτα Κολλαϊτη για τη μετάφραση του έργου Ανάστροφα του HUYSMANS-K.J., εκδόσεις Στερέωμα, Αθήνα.
Υπενθυμίζεται ότι η σύνθεση της αρμόδιας Επιτροπής Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνικής Μετάφρασης (ΦΕΚ 1058/ΥΟΔΔ/23.12.2020) έχει ως εξής:
– Παύλος Καλλιγάς καθηγητής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με γνωστικό αντικείμενο την Αρχαία Φιλοσοφία, Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, Πρόεδρος
– Ιωάννης Τσόλκας, Καθηγητής Ιστορίας της Ιταλικής Λογοτεχνίας & Ευρωπαϊκού Πολιτισμού στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αντιπρόεδρος
– Δημήτρης Φίλιας, Καθηγητής Λογοτεχνικής Μετάφρασης του Τμήματος Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου στην Κέρκυρα
– Μόσχος Μορφακίδης-Φυλακτός, καθηγητής Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Γρανάδα, Διευθυντής του Κέντρου Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών, Νεοελληνιστής
– Βασίλης Σαμπατακάκης, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών, Διευθυντής Κλασσικών και Ρομανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Lund
– Κωνσταντίνος Καλφόπουλος, Κριτικός-Συγγραφέας
– Κωνσταντίνος Μπούρας, Κριτικός-Συγγραφέας
– Ερρίκος Σοφράς, Μεταφραστής
– Ευρυβιάδης Σοφός, Μεταφραστής
https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-tzeni-mastoraki-afigeitai-ti-zoi-tis-sti-lifo
Εδώ και κάτι μήνες μένω στην Κυψέλη, αλλά γεννήθηκα (το 1949) και μισομεγάλωσα (ως το 1959) στου Ζωγράφου. Ήταν ένας τόπος πολύ μακριά από το «πάω κάτω στην Αθήνα» (που έλεγαν οι Ζωγραφιώτες), και είχε κυρίες με ταγιέρ και καπέλα, ένα μεγάλο ρέμα με γεφυράκια και μια λεωφόρο με κυπαρίσσια.
Τα «παρίσια» ήταν η πρώτη λέξη που ξεστόμισα στη ζωή μου, και τα 'δειξα και με το δάχτυλο. Έκλαιγα σπαραχτικά όταν μ' έβγαζαν βόλτα στη λεωφόρο με το καροτσάκι μου, και μάλλον είχα αναγκαστεί να τους εξηγήσω επιτέλους τι έφταιγε. Μου την έλεγαν συχνά όλη αυτή την ιστορία, και την έβρισκαν πολύ αστεία. Εγώ πάλι, καθόλου. Ούτε μικρή, ούτε κι όταν μεγάλωσα. Το σημαντικό είναι όμως ότι, μετά από εκείνη την πρώτη λέξη, συνεννοηθήκαμε επιτέλους κι άλλαξε το δρομολόγιο.
• Όλες μου οι παιδικές και οι εφηβικές αναμνήσεις είναι θεάματα και ραδιόφωνο. Στη δεκαετία του '50 ακούγαμε οικογενειακώς τις «Περιπέτειες του Τζόνι Γκρηκ» με τον Λιάκο Χριστογιαννόπουλο. Αργότερα, με το τρανζιστοράκι στο μαξιλάρι, άκουγα τα θέατρα της Δευτέρας, της Τετάρτης, της Κυριακής, και τους πειρατικούς σταθμούς της δεκαετίας του '60.
Είδα αμέτρητες ταινίες, κυρίως στα θερινά σινεμά, ερωτεύτηκα ό,τι ήτανε να ερωτευτώ (στο δημοτικό τον Ζεράρ Φιλίπ, στο γυμνάσιο τον Στιβ ΜακΚουίν), και πάντα περίμενα πώς και τι την πανηγυρική επίσκεψη στο Γκριν Παρκ μια φορά κάθε καλοκαίρι (για τους ταχυδακτυλουργούς και για το παγωτό «σπέσιαλ»).
Μεγάλωσα μέσα σε μια οικογένεια γεμάτη θυσίες. Θυσίες κυριολεκτικές, ηρωικές και μεγάλες, που ήταν όμως και συνηθισμένες σε άλλες εποχές. Εγώ δεν χρειάστηκε να θυσιάσω τίποτα. Ήμουν τυχερή, προπάντων για έναν λόγο: είναι αφόρητη για τους άλλους η πίκρα των «θυσιασμένων.
• Στο θέατρο είδα εκείνα τα πρώτα χρόνια τις μεγάλες αγάπες της μάνας μου, τη Λαμπέτη, τον Χορν και την Αντιγόνη Βαλάκου. Είδα κι ένα Όνειρο Θερινής Νυκτός στην καρδιά του τότε Βασιλικού Κήπου, κι ένα σωρό επιθεωρήσεις. Δεν θυμάμαι ούτε ένα νούμερο, ούτε έναν ηθοποιό, μόνο τα φτερά και τις τουαλέτες.
Σαν χτες θυμάμαι, ωστόσο, τα μπουλούκια που πετυχαίναμε στις καλοκαιρινές διακοπές: τον Ζαζά να παίζει Γκόλφω στα Μέθανα του 1957 (ξέρω ακόμα δυο τρεις έμμετρες ατάκες του, που τις λέγαμε και τις ξαναλέγαμε χρόνια ολόκληρα με τον αδερφό μου), και στη Νέα Αρτάκη της Εύβοιας, αρχές της δεκαετίας του '60, τον θίασο Μιχάλα. Στα έργα που έπαιξαν μέσα σε μια βδομάδα υπήρχε πάντα κι ένας κακός, και η πρωταγωνίστρια τού έλεγε κάθε τρεις και λίγο: «Πάψε, Τέρας της Κολάσεως!»
Την όποια σχέση έχω σήμερα με το θέατρο τη χρωστάω σ' εκείνη τη μυθική παράσταση της Δολοφονίας του Μαρά, το 1966 (και στον καβγά που επακολούθησε - μόνο που εκεί έφταιγαν, επιπλέον, οι κραυγές «Ανταρσία-Συνουσία»).• Γύρω στο 1964 άρχισα να σέρνω τη μαμά μου στο Θέατρο Τέχνης (λέω «να σέρνω», γιατί μέχρι τα δεκαοχτώ μου δεν μ' άφησε να πάω πουθενά χωρίς αυτήν). Στο τέλος κάθε παράστασης ρίχναμε κι από έναν γερό καβγά για τα «ακαταλαβίστικα» που μ' αρέσανε.
• Το σπίτι μου ήταν αυστηρό και συντηρητικό, αλλά και παραμυθιάρικο, γεμάτο δεισιδαιμονίες και ψευτιές. Έζησα από αγκαλιά σε αγκαλιά. Όλη μου η δύναμη είναι η αγάπη που πήρα από τους δικούς μου.
• Στα παιδικά μου χρόνια βάρυνε αφάνταστα ο θάνατος του παππού μου. Μέναμε όλοι μαζί στο ίδιο σπίτι, κι ήταν η πρώτη ορφάνια της ζωής μου. Ήταν κι η πρώτη φορά που είδα μαυροντυμένη την πεντάμορφη μαμά μου και τρόμαξα.
• Μικρή, χοντρούλα και άγαρμπη, στα πιο κρυφά μου όνειρα ήθελα να γίνω μπαλαρίνα. Αυτό το είχα εξομολογηθεί μόνο σ' έναν αγαπημένο θείο, που, εκτός από μυστικοσύμβουλός μου, ήτανε και καπετάνιος, κι έτσι μου έφερε κάποτε από την Αμερική κάτι ωραιότατες πουέντ, ροζ σατέν - για να μου φύγει ο καημός. Δεν έγινα ποτέ μπαλαρίνα: οι ροζ πουέντ, που τις έχω ακόμα, αποδείχτηκαν δυο νούμερα μικρότερες.
Η μετάφραση είναι ένα βίαιο άθλημα. Δοκιμάζεις τα όρια των ελληνικών σου, τα όρια της υπομονής σου, τα όρια της αντοχής του πρωτότυπου κειμένου, παλεύεις για μιαν άπιαστη κυριαρχία, κι ωστόσο μόνο ευγνωμοσύνη νιώθεις όταν υποτάσσεσαι. Το πιο σημαντικό σε μια μετάφραση είναι ο χρόνος.
• Το πιο σημαντικό ανάγνωσμα της ζωής μου ήταν ο Δράκουλας του Μπραμ Στόουκερ. Μου τον χάρισε ο αδερφός μου όταν ήμουνα δώδεκα χρόνων, επειδή δεν μπορούσα να δω την «ακατάλληλη» ταινία με τον Κρίστοφερ Λι. Μετά τους δράκους των παραμυθιών, που τους είχα και αδυναμία, γνώρισα την ηδονή του πραγματικού τρόμου. Γνώρισα όμως και την αγωνία του νυχτερινού εφιάλτη και την παρηγοριά από τα αγαπημένα χέρια που μου σταύρωναν το μαξιλάρι μου.
Ο χρόνος που διαβάζεις και ξαναδιαβάζεις το τελειωμένο, το δικό σου κείμενο, ώσπου να κρυώσει εντελώς, ώσπου να πάψει να σου αρέσει ο εαυτός σου, ώσπου να πάψεις να θεωρείς φυσιολογικά αυτά που έχεις γράψει, ώσπου να αμφισβητήσεις ακόμα και τις καλύτερες λύσεις σου, ώσπου να μη μείνει τίποτα όρθιο. Είναι η ωραιότερη φάση της δουλειάς αυτή η καταστροφή που περιγράφω.• Η μετάφραση είναι ένα βίαιο άθλημα. Δοκιμάζεις τα όρια των ελληνικών σου, τα όρια της υπομονής σου, τα όρια της αντοχής του πρωτότυπου κειμένου, παλεύεις για μιαν άπιαστη κυριαρχία, κι ωστόσο μόνο ευγνωμοσύνη νιώθεις όταν υποτάσσεσαι. Το πιο σημαντικό σε μια μετάφραση είναι ο χρόνος.
• Μ' αρέσει να βλέπω αμερικάνικες σειρές. Έχω εμπεδώσει ως την παρακμή τους το Boston Legal, το Lost, το Grey's Anatomy, τις Desperate Housewives, το NCIS και όλα τα CSI - όπου γης.
• Αυτές τις μέρες φυλλομετράω έναν τόμο με κόμικς του Τζόνι Χαρτ, The best of the wizard of Id. Είναι μια σειρά που την υπεραγαπούσα εκεί γύρω στα είκοσί μου, αλλά είχα ελάχιστα βιβλιαράκια της, και τώρα που επανεκδίδονται παλιμπαιδίζω. Ο τριπίθαμος βασιλιάς λέει από το μπαλκόνι στο εξαθλιωμένο πλήθος: «Και μην ξεχνάτε τον Χρυσό Κανόνα». Ένας από κάτω ψιθυρίζει: «Τι θα πει αυτό;». «Όποιος έχει τον Χρυσό, φτιάχνει τους Κανόνες» του εξηγεί ένας άλλος.
• Ένιωσα πολύ περήφανη για τον εαυτό μου λίγους μήνες πριν, όταν κατάφερα επιτέλους, ύστερα από ατελείωτες αναβολές, να διαβάσω (και να καταλάβω μέσες-άκρες) τέσσερις σελίδες με «οδηγίες χρήσεως» για τον καινούργιο μου τηλεφωνητή.
• Νομίζω πως είμαι ένα σχιζοφρενικό κράμα των δύο γυναικών που καθόρισαν τη ζωή μου. Σαν τη γιαγιά μου, χαχανίζω εύκολα και διακωμωδώ τα πάντα. Αλλά, σαν τη μάνα μου, είμαι απόλυτη και ασπρόμαυρη. Κλαίω με αληθινά δάκρυα κάθε φορά που γελάω - σαν τη γιαγιά μου. Αλλά δεν μπορώ να κλάψω στα σοβαρά - ακριβώς σαν τη μάνα μου. Έχει κι άλλα ο κατάλογος. Μη σας κουράζω όμως.Ακόμα και να μπορούσα να γυρίσω πίσω τον χρόνο, δεν θ' άλλαζα τίποτα απ' τη ζωή μου. Είμαι και πολύ πεισματάρα. Επίσης σαν τη μάνα μου.
• Μεγάλωσα μέσα σε μια οικογένεια γεμάτη θυσίες. Θυσίες κυριολεκτικές, ηρωικές και μεγάλες, που ήταν όμως και συνηθισμένες σε άλλες εποχές. Εγώ δεν χρειάστηκε να θυσιάσω τίποτα. Ήμουν τυχερή, προπάντων για έναν λόγο: είναι αφόρητη για τους άλλους η πίκρα των «θυσιασμένων».
• Αγαπάω την Αθήνα έτσι όπως είναι. Καμιά φορά, τον Δεκαπενταύγουστο ας πούμε, γίνεται η πιο όμορφη πόλη του κόσμου. Μόνο ένα της λείπει για να γίνει τέλεια: μερικές αδέσποτες γάτες εδώ γύρω στην Κυψέλη.
Φ Ε Γ Γ Ε Τ Ο Υ
της Τζένης Μαστοράκη
https://popaganda.gr/art/fenge-tou-tis-tzenis-mastoraki/—
Φέγγε του, φέγγε του να περπατεί και πάγωσε, αστροπελέκι που καλά ξεφανερώνει, τον νυσταγμό με τα πολλά του πρόσωπα, φίλυπνα πάθη, το ακαριαίο, κι όσα η τύχη επιλέγει κάποτε,
και σαν βροντή που έδενε τους όρκους, με βιά μετρώντας, μιά το βάθος των πληγών, και μιά την τρομερή τους υγρασία, υπέροχος ζεύει τον μαύρο του ξανά, τον μαύρο του με κλάματα καβαλικεύει, μάτια μου, τι κακό σε βρήκε, τι κακό, σαν την αυγή που τον βυθίζει και τον παίρνει, κι ολάνθιζε, στα υπερώα εραστής, τρελός ψαράς, ονειρευτής κι ονειρεμένος, γλυκά τρομάζοντας, αλαφροΪσκιωτος στα κρύα στενά-
μα φέγγε του να δει και να ‘ρθει.
Βιβλίο
Βιβλίο
Βιβλίο
Βιβλίο
Βιβλίο
Βιβλίο
Βιβλίο
Βιβλίο
Βιβλίο
Βιβλίο
ΒιβλίοΒιβλίοΒιβλίοΒιβλίοΒιβλίο
Βιβλίο
ΒιβλίοΒιβλίο
Βιβλίο
ΒιβλίοΒιβλίοΒιβλίοΒιβλίο
Βιβλίο
ΒιβλίοΒιβλίοΒιβλίο
Βιβλίο
Βιβλίο
Βιβλίο
Βιβλίο
Βιβλίο
Βιβλίο
Βιβλίο
ΒιβλίοΒιβλίοΒιβλίο
ΒιβλίοΒιβλίο
ΒιβλίοΒιβλίοΒιβλίοΒιβλίοΒιβλίοΒιβλίοΒιβλίοΒιβλίοΒιβλίοΒιβλίο
Βιβλίο| «Η ιστορία της Μη Ενηλικίωσης» | [ Jerome David Salinger, Στη σίκαλη, στα στάχια, ο πιάστης ] | "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο" | 4/1/2019 | |
| Εφτά email του λεπτού, για τον βασίλη | [ Βασίλης Αμανατίδης, μ-otherpoem ] | www.chronosmag.eu | τχ.22 | Φεβρουάριος 2015 |
| "… στο φως, με ακουαφόρτε" | [ Ζαφείρης Νικήτας, Πισώπλατος ουρανός ] | Περιοδικό "Εντευκτήριο" | τχ.96 | Ιανουάριος-Απρίλιος 2012 |
| Δεν πουλάει επανάσταση | [ Jerome David Salinger, Ο φύλακας στη σίκαλη ] | "Ελευθεροτυπία" | 1/2/2010 | |
| Ούτε κουρσάρος, ούτε προσκυνητής Μόνο ευθείες | [ Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, Η πεζογραφία του Γιώργου Χειμωνά ] | "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο" | 14/2/2009 | |
| Τα μαύρα λουστρίνια, φτερωτά | [ Μάρω Δούκα, Τα μαύρα λουστρίνια ] | Περιοδικό "Η λέξη" | τχ.195 | Ιανουάριος-Μάρτιος 2008 |
