Πέμπτη 2 Μαρτίου 2017

Οδύσσεια : ΕΝΟΤΗΤΑ 11 (ζ 139-259)

https://www.slideshare.net/ginazaza/11-139-259


ΕΝΟΤΗΤΕΣ
1. "Ο Οδυσσέας ξυπνά κι αναρωτιέται" (139-169)
2. "Οι κόρες τρόμαξαν εκτός από τη Ναυσικά" (170-183)
3. "Ο Οδυσσέας ικετεύει τη Ναυσικά" (184-224)
4. "Η Ναυσικά ανταποκρίνεται στα αιτήματα του Οδυσσέα" (228-259)

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ
1. Αφήγηση (του ξυπνήματος του Οδυσσέα) : 139-148
2. Μονόλογος (του Οδυσσέα) : 148-159 και 176-183
3. Περιγραφή (Ναυσικάς και Οδυσσέα) : 160-175
4. Διάλογος (Ναυσικάς και Οδυσσέα) : 184-241
5. Λόγος (Ναυσικάς προς τις υπηρέτριες) : 242-259

ΠΡΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ
1. Η προαναγγελία της συνάντησης Ναυσικάς και Οδυσσέα και της σωτηρίας του ήρωα από τους Φαίακες (142-144)
2. Η προικονομία των δυσκολιών που θα αντιμετωπίσει ο Οδυσσέας στην Ιθάκη (στίχος 213)

ΔΟΜΗ ΙΚΕΤΕΥΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ
1. Ικετευτική προσφώνηση (185)
2. Προσπάθεια να κερδίσει την εύνοια της Ναυσικάς με εκτενές εγκώμιο στην ομορφιά και στη χάρη της  και μακαρισμούς στους γονείς, τα αδέρφια και τον μέλλοντα σύζυγό της (186-206).
3. Σύντομη αναδρομή στα πάθη και τις περιπέτειες του παρελθόντος (207-210)
4. Αναφορά στην πρόσφατη περιπέτεια του ναυαγίου (211-214)
5. Παράκληση και υποβολή αιτήματος ικεσίας (215-220).
6. Ευχές (221-227)

ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ
1. Αρχικά αναρωτιέται σε ποιον τόπο βρίσκεται και τι ανθρώπους θα συναντήσει. Γρήγορα όμως ανακτά το θάρρος και την ψυχραιμία του και αποφασίζει να βγει από την κρυψώνα του. (150-159)
2. Στη συνέχεια προβληματίζεται για το ποια στάση πρέπει να κρατήσει απέναντι στη Ναυσικά. Να την πλησιάσει και να της ακουμπίσει το γόνατο για να την ικετεύσει ή να μείνει σε απόσταση και να γονατίσει, ζητώντας βοήθεια. Τελικά αποφασίζει να κάνει το δεύτερο, δείχνοντας σεβασμό στη νεαρή κοπέλα.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Η Αθηνά παίζει σημαντικό ρόλο στο απόσπασμα, παρά το γεγονός ότι δεν εμφανίζεται. Σχεδιάζει τη συνάντηση Οδυσσέα-Ναυσικάς, μεθοδεύοντας την άστοχη μπαλιά της κοπέλας (142-148). Ταύτοχρονα, δίνει θάρρος στη Ναυσικά, ώστε να σταθεί ψύχραιμη μπροστά στην παρουσία του γυμνού και άγριου στην όψη άνδρα (173-175).

Η ΙΚΕΣΙΑ
Είναι ένας πολύ σημαντικός θεσμός της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας. Ο ικέτης συνήθιζε να γονατίζει μπροστά στον ικετευόμενο και να αγκαλιάζει με το ένα του χέρι τα γόνατά του, ενώ με το άλλο άγγιζε το πιγούνι ή το γένι του. Με τη στάση αυτή αυτοταπεινωνόταν και ζητούσε ελεημοσύνη. Ο ικέτης θεωρούνταν πρόσωπο σεβαστό και προστατευόταν από τον Δία.

Η ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ
Η  Ναυσικά ακολουθώντας το εθιμοτυπικό της φιλοξενίας, καλωσορίζει τον Οδυσσέα στη Σχερία (235) και υπόσχεται να του δώσει ό,τι χρειαστεί (236). Επίσης, προστάζει τις υπηρέτριες να προσφέρουν στον ξένο γεύμα και λουτρό (257-259).


ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΕΙΣ
Α) στίχοι 163-169 
Αναφορικό μέρος : 163-167 (το αγέρωχο λιοντάρι)
Δεικτικό μέρος : 168-169 (άγριος και περήφανος Οδυσσέας)
Κοινός όρος : το λιοντάρι και ο Οδυσσέας είναι άγριοι στην όψη και προκαλούν τρόμο.

Β) στίχοι 198-206
Αναφορικό μέρος : 198-204 (το πανέμορφο βλαστάρι της φοινικιάς στη Δήλο)
Δεικτικό μέρος : 205-206 (η ομορφιά της Ναυσικάς)
Κοινός όρος : η ομορφιά που προκαλεί τον θαυμασμό του ανθρώπου

ΤΥΠΙΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΥΠΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ
Τα μάτια λάμποντας, η θεά Αθηνά (142) : τυπική έκφραση
ο θείος Οδυσσέας (148, 160) : τυπικό επίθετο
Αλίμονό μου... τα θεία (150-152) : τυπική έκφραση
κόρες καλλιπλόκαμες (168, 242) : τυπικό επίθετο
στους θεούς που κατέχουν τον πλατύ ουρανό (186) : τυπική έκφραση
μεγάλου Δία (187) : τυπικό επίθετο
μπλάβο πέλαγος (208) : τυπικό επίθετο
Τότε κι η Ναυσικά ... του ανταποκρίθηκε (228) : τυπική έκφραση
ο ολύμπιος Δίας (230) : τυπικό επίθετο

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ
1. Ναυσικά : Είναι πολύ ψύχραιμη. Ξεχωρίζει για την ομορφιά, τη χάρη, την ευγένεια, την ευσέβεια και τη σύνεση. Κολακεύεται από τον ικετευτικό λόγο του Οδυσσέα και απαντά με ευγένεια και καλοσύνη (185-197). Αντιμετωπίζει τον Οδυσσέα με συμπόνια και τρυφερότητα, προσφέροντάς του απλόχερα βοήθεια (229-241). Ο τρόπος με τον οποίο μιλάει στις υπηρέτριές της, φανερώνει άνθρωπο που ξέρει να επιβάλλεται και να πείθει (242-259)
2. Οδυσσέας : Στην αρχή μονολογεί τρομαγμένος, μπερδεμένος και προβληματισμένος (150-157). Γρήγορα περνάει από την απογοήτευση στη δράση και παίρνει την τύχη του στα χέρια του με αποφασιστικότητα και σθένος (158). Μιλά ευγενικά και έξυπνα στη Ναυσικά. Με διπλωματία και πειθώ γίνεται συμπαθής και συγκινεί (206-http://2stav-glossa.blogspot.gr/2014/02/11-139-259.html