ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Κ.Α., Παππά Θεοδώρα: Γιώργος Σεφέρης,Στροφή:ερμηνεία,Λογοτεχνία Λυκείου

Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2021

Γιώργος Σεφέρης,Στροφή:ερμηνεία,Λογοτεχνία Λυκείου

ΣΤΡΟΦΗ

ΚΟΧΥΛΙΑ, ΣΥΝΝΕΦΑ

Μα όλα για μένα σφάλασι και πάσιν άνω - κάτω,
για με ξαναγεννήθηκεν η φύση των πραμάτω.
Ο ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ

Στροφή

Στιγμή, σταλμένη από ένα χέριπου είχα τόσο αγαπήσειμε πρόφταξες ίσια στη δύσησα μαύρο περιστέρι.

5Ο δρόμος άσπριζε μπροστά μου,απαλός αχνός ύπνουστο γέρμα ενός μυστικού δείπνου…Στιγμή σπυρί της άμμου,

που κράτησες μονάχη σου όλη10την τραγική κλεψύδραβουβή, σα νά ειχε δει την Ύδραστο ουράνιο περιβόλι.
ΠΗΓΗ:https://www.greek-language.gr/digitalResources/literature/tools/concordance/browse.html?cnd_id=1&text_id=3035

· ΣΤΡΟΦΗ

ΤΑ ΜΕΡΗ

o ΚΟΧΥΛΙΑ, ΣΥΝΝΕΦΑ

§ Στροφή

§ Αργά μιλούσες

§ Η λυπημένη

§ Αυτοκίνητο

§ Άρνηση

§ Οι σύντροφοι στον Άδη

§ Fog

§ Το ύφος μιας μέρας

§ Σχόλια

§ Ρουκέτα

§ Ρίμα

§ Εις μνήμην

§ Δημοτικό τραγούδι

o ΕΡΩΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ

§ Α΄

§ Β΄

§ Γ΄

§ Δ΄

§ Ε΄

https://www.lifo.gr/podcasts/anagnoseis/giorgos-seferis-strofi-diabazei-o-mihalis-gkanas

Απαγγελλει ο ποιητής

Στροφή - η συλλογή- (εισαγωγικά)

Η Στροφή είναι η πρώτη ποιητική συλλογή με την οποία εμφανίστηκε στη λογοτεχνία ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης.

Τυπώθηκε και εκδόθηκε τον Μάιο του 1931 και είχε έκταση 41 σελίδες. Τυπώθηκε με έξοδα του ποιητή σε διακόσια αντίτυπα αριθμημένα στο «Τυπογραφείον της Εστίας»,

από τα οποία πενήντα εκτός εμπορίου προορισμένα για τους κριτικούς και αποτελείται από δεκατέσσερα ποιήματα, που είναι γραμμένα μεταξύ 1924 και 1931.

Η συλλογή δημοσιεύθηκε σχεδόν ταυτόχρονα με το διορισμό του Σεφέρη στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στο Λονδίνο.

Η πρώτη έκδοση είναι χωρισμένη σε τρία τμήματα: το πρώτο «Τα κοχύλια», περιλαμβάνει οχτώ ποιήματα και το τρίτο, τα «Σύννεφα», έξι. Το δεύτερο είναι το εκτενέστερο ποίημα «Ερωτικός λόγος».

Αμφίσημος χαρακτηρίζεται ο τίτλος της ποιητικής συλλογής, θέλoντας να δηλώσει μια νέα ιδιωτική κατευθύνση του ποιητή, αλλά και έναν καινούργιο προσανατολισμό της νεοελληνικής ποίησης

Καίριας σημασίας ήταν η συμβολή του Γιώργου Κατσίμπαλη που θεωρεί τη συλλογή «βιβλίο τάσης και κατεύθυνσης» και οργανώνει προσπάθεια με σκοπό να επιβάλλει «το βιβλιαράκι αυτό με κάθε τρόπο και θυσία» ώστε να απασχολήσει τη «βαθυστόχαστη νεοελληνική κριτική». Η έκδοση της Στροφής προκάλεσε την έκδοση μελέτης από τον Αντρέα Καραντώνη, με τίτλο Ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης, εφτά μήνες μετά την έκδοση της ποιητικής συλλόγής. Στην έκδοση αυτής της μελέτης ενεργό ρόλο είχε ο Κατσίμπαλης.

ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥΣ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ

Τα σημαντικότερα στοιχεία των ποιημάτων της συλλογής αυτής είναι η αινιγματικότητα, η λακωνικότητα, η αποφυγή κοινοτοπιών και πλατιασμών, αποδεικνύοντας την τεχνική κατάρτιση του ποιητή και που εξασφαλίζουν την υποβλητικότητα των ποιημάτων του.

Το ποίημα <<στροφή>>-ανάλυση-

Το ποίημα αυτό, όπως και στο σύνολό της η ομώνυμη συλλογή του Σεφέρη, φέρνουν μια αλλαγή στη νεοελληνική ποίηση, καθώς επιχειρείται εδώ μια αποδέσμευση από τους εκφραστικούς τρόπους του παρελθόντος.

Ο ποιητής δεν αισθάνεται την ανάγκη να αποδώσει με τρόπο απτό τα βιώματά του, ούτε να καταγράψει με σαφήνεια ένα συγκεκριμένο θέμα. Εκείνο που προέχει είναι η μετάδοση ενός κυρίαρχου αισθήματος, χωρίς όμως αυτό να αποδίδεται σ’ ένα ξεκάθαρα δοσμένο γεγονός.

Αναλυτικότερα:

Ο τίτλος του ποιήματος

Υποδηλώνει την αλλαγή στην πορεία του ποιητικού υποκειμένου, που έρχεται ως συνέπεια της στιγμής, του ξαφνικού εκείνου γεγονότος που σημαδεύει και επανακαθορίζει τα συναισθήματά του.

Η «στιγμή», το σύντομο αυτό χρονικό σημείο, που με την έντασή του ανέτρεψε πλήρως τα συναισθήματα του ποιητή, κυριαρχεί σε όλο το ποίημα, κι ενώ υπονοείται η αρνητική της υφή, εντούτοις δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια.

Το αρνητικό περιεχόμενο της σημαντικής αυτής στιγμής καθίσταται σαφές με σχετικές αναφορές σε κάθε επιμέρους στροφή του ποιήματος:

1^η Η στιγμή φτάνει στον ποιητή σα μαύρο περιστέρι, σα φορέας δηλαδή μιας κακής είδησης.

2^η Η στιγμή συμβαίνει στο τελείωμα ενός μυστικού δείπνου, μια αναφορά που μας παραπέμπει στην προδοσία, που ανατρέπει τα πάντα.

3^η Η στιγμή κρατά από μόνη της βουβή όλη την τραγική κλεψύδρα, η στιγμή αυτή δηλαδή ήταν αρκετή για να παγώσει το χρόνο.

Η τόσο σημαντική αυτή στιγμή που είναι προφανώς εξαιρετικά αρνητική και ικανή να οδηγήσει τον ποιητή σε μια καίρια αλλαγή στη ζωή του, είναι σταλμένη από ένα χέρι, από ένα πρόσωπο δηλαδή (σχήμα συνεκδοχής), που έχει αγαπήσει πολύ.

Το γεγονός, άλλωστε, ότι το συμβάν αυτό τον επηρεάζει σε τόσο μεγάλο βαθμό, εξηγείται ακριβώς επειδή σχετίζεται μ’ ένα εξαιρετικά αγαπημένο του πρόσωπο.

Η στιγμή αυτή θα βρει τον ποιητή «ίσια στη δύση», ακριβώς εκεί που ένας σημαντικός κύκλος της ζωής του έφτανε στην ολοκλήρωσή του. Η αναφορά στη «δύση», μπορεί να εκληφθεί βέβαια και ως υπαινιγμός για το θάνατο, αν και μια τέτοια ανάγνωση δε συμβαδίζει με το νεαρό της ηλικίας του ποιητή.

Η στιγμή έρχεται όταν ο δρόμος έμοιαζε πια να ασπρίζει μπροστά του. Όταν, δηλαδή, τα προβλήματα φαίνονταν να τελειώνουν κι η πορεία της ζωής του έμοιαζε ανοιχτή, με καθετί γύρω του να απαλύνεται και να χάνει την αυστηρότητα του σχήματός του, όπως τότε που έρχεται ο ύπνος, και οι έγνοιες υποχωρούν.

Μια ελάχιστη στιγμή, ένα απειροελάχιστο σημείο του χρόνου, όπως ένας κόκκος της απέραντη άμμου, ήταν αρκετή για να ακινητοποιήσει το χρόνο, σα να είχε απορροφηθεί αίφνης αυτός από τη θέαση της Ύδρας (του μεγαλύτερου αστερισμού του ουρανού).

Τα βασικά δεδομένα του ποιήματος είναι επομένως ελάχιστα,

ένα γεγονός (μια είδηση ή μια πράξη) που συμβαίνει εντελώς απροσδόκητα, προκαλεί έκπληξη και πόνο στον ποιητή, ωθώντας τον να προχωρήσει σε μια σημαντική αλλαγή.

Καμία επιπλέον πληροφορία για το τι συνέβη εκείνη τη στιγμή,

πέρα από το γεγονός ότι αφορούσε κάποιο αγαπημένο του πρόσωπο, και

καμία πληροφορία για το είδος της στροφής, της αλλαγής που πραγματοποίησε ο ποιητής.

Η προσοχή μας στρέφεται κατ’ ανάγκη

στο ελάχιστο εκείνο χρονικό σημείο, στη μια στιγμή, που έχει τη δύναμη να ανατρέψει τα πάντα και να αλλάξει ριζικά τη ζωή ενός ανθρώπου.

Μια στιγμή που έχει τη δύναμη να καθηλώσει το χρόνο, μη δίνοντας περιθώρια για κάποια αντίδραση ή σκέψη.

Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως πως το ποίημα αυτό παρά τη μεγάλη αλλαγή που σηματοδοτεί σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο του ποιητικού λόγου,

διατηρεί ως προς τη μορφή μια επαφή με την παραδοσιακή ποίηση, καθώς ο ποιητής χρησιμοποιεί ομοιοκαταληξία (σταυρωτή).

Η ελλειπτική αυτή εγγραφή της εμπειρίας επιτελεί μια διπλή αντιθετική λειτουργία,

μιας και από τη μία το ποίημα εμφανίζεται δυσκολότερο στην προσέγγιση, μη επιτρέποντας την αναδημιουργία του αρχικού γεγονότος, της εναρκτήριας εμπειρίας,

κι από την άλλη ανοίγεται σε πολλαπλές αναγνώσεις, προσφέροντας τη δυνατότητα ταύτισης σ’ ένα ευρύτερο κοινό.

Παρουσίαση βιβλίου:

«Φθορά» και «λόγος» είναι οι δύο πόλοι ανάμεσα στους οποίους κινείται ο Σεφέρης ήδη με το πρώτο του έργο, «Στροφή», στα 1931.

Με τον ποιητικό «λόγο» αποπειράθηκε να αντισταθεί στη «φθορά» στην οποία βρίσκεται εκτεθειμένος ο άνθρωπος του εικοστού αιώνα, υποχρεωμένος να ζει σε έναν κόσμο «διαλυμένο και ναρκωμένο, όπου οι αισθήσεις εξατμίζονται και χάνουν την πραγματικότητά τους, μέσα στο χάος των εντυπώσεων», όπως εγκαίρως τον χαρακτήρισε ο ίδιος ο ποιητής.. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)