ΑΡΧΑΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 6,

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας

  

πείθω  θ. πειθ-, πιθ-, ποιθ-  [στο κείμενο συναντήσατε τους τύπους: πέπεικας, πείθεσθαι, πείθονται]
		Αρχαία Ελληνική	Αρχαία / Νέα  Ελληνική	Νέα  Ελληνική
		Πειθώ [θεά] τὸ πίστωμα [= η εγγύηση, το εχέγγυο] πιστικός [=1. πιστός, 2. πειστικός]	ἡ πειθώ πειστικόςτὸ πεῖσμα [= (α.ε.) επιβεβαίωση, (ν.ε.) έντονη επιμονή] πιστεύω ἡ πίστις(-η) πιστόςπιστῶ (ν.ε. πιστώνω) ἡ πιστότης (-τητα) [= (α.ε.) ειλικρίνεια, (ν.ε.) η ακρίβεια στην απόδοση ενός πράγματος] ἡ πίστωσις (-η) ὁ πιστωτής [= (α.ε.) εγγυητής, (ν.ε.) αυτός που δανείζει χρήματα] πιστωτικός πιθανόςἡ πιθανότης (-τητα) ἡ πεποίθησις (-η)	πειστήριοπειστικότηταπιστευτόςπεισμώνωπεισματάρης
		ἡ πειθανάγκη ἀπειθῶ [= είμαι ανυπάκουος] ἀναπείθω παραπείθω εὔπειστος [= 1. αυτός που πείθεται εύκολα 2. πιθανός]	πειθαρχῶἡ πειθαρχία πειθήνιος [= υπάκουος] πιστοποιῶπιθανολογῶἐμπιστεύω (ν.ε. εμπιστεύομαι) μεταπείθω [= αλλάζω γνώμη σε κάποιον] καταπείθω [= πείθω κάποιον εντελώς] διαπιστεύω ἀξιόπιστοςεὔπιστος [= ευκολόπιστος] ἡ ἀπείθεια [= η ανυπακοή] ἀπειθής	πειθαναγκάζωεμπιστοσύνηαπείθαρχοςδιαπιστευτήριο

Ασκήσεις

1. Να συμπληρώσετε τα κενά με την καταλληλότερη από τις παρακάτω λέξεις, αφού τη μεταφέρετε στον σωστό τύπο: πιθανότητα, πειθαρχία, πειστικότητα, πειθήνιος, πιστότητα, πίστωση, εμπιστεύομαι. 
   α. Η _________________ είναι αναγκαία για την αποτελεσματικότητα ενός στρατού.
   β. Η _________________ της μετάφρασης θα πιστοποιηθεί από το Υπουργείο Εξωτερικών.
   γ. Η _________________να κερδίσει στις εκλογές είναι πολύ μικρή.
   δ. Ζήτησε _________________ χρόνου, για να συγκεντρώσει τα χρήματα που απαιτούνταν.
   ε. Υποστήριξε με ________________ την άποψή του και τελικά κατάφερε να πείσει.
   στ. Τον _________________ απόλυτα. Γνωριζόμαστε αρκετά χρόνια και ξέρω ότι είναι έντιμος.
   ζ. Έχει γίνει _________________ όργανό τους. Ακολουθεί τις αποφάσεις των συνεταίρων του χωρίς να εκφράζει προσωπική γνώμη και αντιρρήσεις.
2. Να κατατάξετε τις ομόρριζες του ρ. πείθω λέξεις στην κατάλληλη κατηγορία: πεῖσμα, πειστικός, πεισματικός, πίστις, πιστός, πίστωσις, πιστότης, πιθανός, πιθανότης, πεποίθησις.
   
   

   ουσιαστικά				επίθετα
   ενέργεια - κατάσταση	αποτέλεσμα ενέργειας	παράγωγο του επιθ. πιθανός	παράγωγο του επιθ. πιστός

3. Να αναζητήσετε στον Λεξιλογικό Πίνακα τα αντώνυμα των λέξεων: 
   

   διαλλακτικός	________________________	ανυπακοή	________________________
   ανακρίβεια	________________________	αβεβαιότητα	________________________
   υποταγή	________________________	πειθήνιος	________________________

   
   

Β2. Ετυμολογικά

Πρώτο συνθετικό λέξη άκλιτη
(επίρρημα, πρόθεση, αχώριστο μόριο)

Στη σύνθεση το πρώτο συνθετικό μπορεί να είναι άκλιτη λέξη, όπως επίρρημα, πρόθεση ή αχώριστομόριο. Τα αντιπροσωπευτικότερα παραδείγματα των παραπάνω κατηγοριών παρουσιάζονται στον Πίνακα:

άκλιτη λέξη ως α΄ συνθετικό
επίρρημα	πρόθεση	αχώριστο μόριο
εὖ: εὐ-σεβής ἄγχι: Ἀγχί-αλος ἀεί: ἀει-θαλής ἄνω: ἀνω-φερής κάτω: κατω-φερής χαμαί: χαμαι-λέων πάλιν: παλιν-νόστησις δίς, τρίς: δισ-μύριοι ὀψέ (όψι-): ὀψι-μαθής ὄπι(σ)θεν (ὀπισθο-): ὀπισθό-δομος ὁμοῦ (ὁμο-): ὁμο-λογέω, ὁμολογῶ	εἰς: εἰσ-άγω ἐν: ἔν-δοξος  ἐκ ή ἐξ-: ἐξ-άγω  πρός: προσ-έχω πρό: προ-κρίνομαι σύν: συν-αινέω, συναινῶ (αλλά: συγ-γνώμη) ἀνά: ἀνα-λαμβάνω κατά: κατα-γίγνομαι [αλλά: καθ-ορῶ(δάσυνση)] διά: δια-φθορά παρά: παρα-λαμβάνω μετά: μετα-πείθω ἀμφί: ἀμφί-δρομος ἀντί: ἀντι-λέγω περί: περι-φέρω ἐπί: ἐπι-τηδεύω ἀπό: ἀπο-λαμβάνω ὑπό: ὑπό-δικος ὑπέρ: ὑπερ-άνω	ἀ-: ἄ-δικος δυσ-: δύσ-μορφος  νη- (στερητικό): νή-ποινος (= ατιμώρητος) επιτατικά ἀρι-, ἐρι-, ζα- (δηλώνουν το «πολύ»): ζά-πλουτος, ἐρί-τιμος ἡμι-: ἡμί-θεος

Ασκήσεις

1. Να σχηματίσετε σύνθετες λέξεις της α.ε. (ουσιαστικά, επίθετα και ρήματα, όπου είναι δυνατόν) με τα συνθετικά που δίνονται:

   σύν + τέμνω	_______________________	παρά + τείνω	_______________________
   ἀνά + μορφόω, μορφῶ	_______________________	ἀπό + φεύγω	_______________________
   ἀ- + δέω, δῶ (= δένω)	_______________________	διά + γράφω	_______________________
   ἀεί + κινέω, κινῶ	_______________________	ἀ- + ὁρίζω	_______________________
   δυσ- + τύχη	_______________________	ἀ- + θυμός	_______________________
   εὖ + γένος	_______________________	κατά + φαίνω	_______________________
   ἐπί + ὅρκος	_______________________	ἀπό + λαμβάνω	_______________________
   ἐκ + τρέπω	_______________________	ἀντί + δίκη	_______________________

2. Να χωρίσετε όλες τις σύνθετες λέξεις του Λεξιλογικού Πίνακα στα συνθετικά τους μέρη και να δηλώσετε στη συνέχεια τι μέρος του λόγου είναι το πρώτο συνθετικό τους.

Γ. Γραμματική

1. Επίθετα γ΄ κλίσης

Στο κείμενο της Ενότητας συναντήσατε τύπους των τριτόκλιτων επιθέτων εὐσεβὴς και σώφρων. Τα επίθετα που λήγουν σε -ης -ης -ες και -ων, -ων, -ον είναι δικατάληκτα, δηλ. έχουν την ίδια κατάληξη στο αρσενικό και στο θηλυκό γένος:

α. Δικατάληκτα σιγμόληκτα σε -ης, -ης, -ες

	ενικός αριθμός			πληθυντικός αριθμός
	αρσενικό	θηλυκό	ουδέτερο	αρσενικό	θηλυκό	ουδέτερο
ονομ.	εὐσεβής		εὐσεβές	εὐσεβεῖς (< εύσεβέσ-ες)		εὐσεβῆ (< εύσεβέσ-α)
γεν.	εὐσεβοῦς (< εὐσεβέσ-ος)		εὐσεβοῦς (< εὐσεβέσ-ος)	εὐσεβῶν (< εύσεβέσ-ων)		εὐσεβῶν (< εύσεβέσ-ων)
δοτ.	εὐσεβεῖ (< εὐσεβέσ-ι)		εὐσεβεῖ (< εὐσεβέσ-ι)	εὐσεβέσι (< εύσεβέσ-σι)		εὐσεβέσι (< εύσεβέσ-σι)
αιτ.	εὐσεβῆ (< εὐσεβέσ-α)		εὐσεβές	εὐσεβεῖς (< εύσεβέσ-ας)		εὐσεβῆ (< εύσεβέσ-α)
κλητ.	εὐσεβές		εὐσεβές	εὐσεβεῖς (< εύσεβέσ-ες)		εὐσεβῆ (< εύσεβέσ-α)

Παρατηρήσεις

1. Όπως φαίνεται στον πίνακα, το θέμα των επιθέτων αυτών ληγει σε -εσ-. Στην ονομαστική ενικού του αρσενικού και του θηλυκού το -ε- τρέπεται σε -η-. Στις υπόλοιπες πτώσεις αποβάλλεται το -σ- και επέρχονται συναιρέσεις (ε+ο > ου, ε+ι > ει, ε+α > η, ε+ε > ει). Η αιτιατική πληθυντικού του αρσενικού και θηλυκού γένους σχηματίζεται κατ’ αναλογία με την ονομαστική πληθυντικού σε -εις αντί -ης.
2. Τα επίθετα σε -ης, -ης, -ες που δεν τονίζονται στη λήγουσα και είναι υπερδισύλλαβα, όπως το συνήθης, ανεβάζουν τον τόνο στην κλητική ενικού του αρσενικού και θηλυκού γένους και στις τρεις όμοιες πτώσεις ενικού του ουδετέρου (σύνηθες). Επίσης στη γενική πληθυντικού τονίζονται στην παραλήγουσα (συνήθων).

β. Δικατάληκτα ενρινόληκτα σε -ων, -ων, -ον

	ενικός αριθμός			πληθυντικός αριθμός
	αρσ. - θηλ.		ουδέτερο	αρσ. - θηλ.		ουδέτερο
ονομ.	σώφρων		σῶφρον	σώφρονες		σώφρονα
γεν.		σώφρονος			σωφρόνων
δοτ.		σώφρονι			σώφροσι
αιτ.	σώφρονα		σῶφρον	σώφρονας		σώφρονα
κλητ.		σῶφρον		σώφρονες		σώφρονα

Παρατηρήσεις

1. Όπως φαίνεται στον πίνακα, το θέμα των επιθέτων αυτών λήγει σε -ον-. Στην ονομαστική ενικού του αρσενικού και του θηλυκού το -ο- τρέπεται σε -ω-.
2. Τα υπερδισύλλαβα σύνθετα επίθετα σε -ων, -ων, -ον ανεβάζουν τον τόνο τους στις πτώσεις που λήγουν σε -ον, όχι όμως πέρα από τη λήγουσα του α΄ συνθετικού (εὔδαιμον, αλλά μεγαλόφρον).

2. Ερωτηματική αντωνυμία τίς, τίς, τί

Η ερωτηματική αντωνυμία τίς, τίς, τί (= ποιος, ποια, ποιο) είναι τριγενής και δικατάληκτη (δηλ. το αρσ. και το θηλ. γένος έχουν τις ίδιες καταληξεις).

	ενικός αριθμός		πληθυντικός αριθμός
	αρσ. - θηλ.	ουδέτερο	αρσ. - θηλ.	ουδέτερο
ονομ.	τίς	τί	τίνες	τίνα
γεν.	τίνος, τοῦ	τίνος, τοῦ	τίνων	τίνων
δοτ.	τίνι, τῷ	τίνι, τῷ	τίσι(ν)	τίσι(ν)
αιτ.	τίνα	τί	τίνας	τίνα

3. Αόριστη αντωνυμία τὶς, τὶς, τὶ

Παρουσιάζει τις ίδιες καταλήξεις με την ερωτηματική αντωνυμία τίς, αλλά με διαφορές στον τονισμό^[1].

• Με τη βοήθεια των τύπων που δίνονται στον πίνακα, να συμπληρώσετε τους τύπους που λείπουν:

	ενικός αριθμός		πληθυντικός αριθμός
	αρσ. - θηλ.	ουδέτερο	αρσ. - θηλ.	ουδέτερο
ονομ.	τὶς	………	………,	………, ἄττα
γεν.	τινός, του	………, του	………,	………,
δοτ.	………, τῳ	………, τῳ	………,	………,
αιτ.	………	………	………,	……, ἄττα

Ασκήσεις

1. Να γράψετε τα επίθετα στον τύπο που ζητείται στην παρένθεση:

   ἀψευδής (γεν. εν. και πληθ. θηλ.)		εὐδαίμων (αιτ. εν. και πληθ. ουδ.)
   ἀληθής (δοτ. εν. και πληθ. αρσ.)		σώφρων (ονομ. εν. και πληθ. ουδ.)
   συνήθης (γεν. εν. και πληθ. ουδ.)		ἐλεήμων (αιτ. εν. και πληθ. αρσ.)

2. Να συμπληρώσετε τον κατάλληλο τύπο του επιθέτου που δίνεται στην παρένθεση:

   (εὐγενής) __________ γείτονα (ἀτυχής) __________ ἄνθρωπε (ἐπιμελής) __________ νεανίαις (ψευδής) __________ μῦθοι

   (κακοδαίμων) __________ ἀνδρός (ἀγνώμων) __________ σύμμαχε (μεγαλόφρων) __________ ἡγεμόνων (ἄφρων) __________ στρατηγοῖς

3. Να κλιθούν οι παρακάτω φράσεις στον αριθμό που βρίσκονται: τίνες σύμμαχοι, τινὶ πόλει, τίνος ναοῦ, τινὰς ἐλπίδας, χωρία τινά. 
4. Στον παρακάτω διάλογο ο Σωκράτης προσπαθεί να νουθετήσει τον μεγαλύτερο γιο του, ο οποίος είναι θυμωμένος με τη μητέρα του. Να συμπληρώσετε κατά περίπτωση τους τύπους της αόριστης ή της ερωτηματικής αντωνυμίας που ζητούνται και να αποδώσετε το περιεχόμενο του διαλόγου: 
   

   –	Εἰπέ μοι, ὦ παῖ, οἶσθα __________ (ονομ. πληθ. αρσ.) ἄνθρωποι ἀχάριστοι καλοῦνται;
   –	Καὶ μάλα (= βεβαίως).
   –	Καταμεμάθηκας (= έχεις συνειδητοποιήσει) οὖν τοὺς __________ (αιτ. εν. ουδ.) ποιοῦντας τὸ ὄνομα τοῦτο ἀποκαλοῦσιν;
   –	Τοὺς εὖ παθόντας (= αυτούς που ευεργετήθηκαν), ὅταν δυνάμενοι χάριν ἀποδοῦναι μὴ ἀποδῶσιν (= ενώ μπορούν να ξεπληρώσουν τη χάρη, δεν το κάνουν), ἀχαρίστους καλοῦσιν.
   –	Οὐκοῦν, εἴ γ’ οὕτως ἔχει τοῦτο, εἰλικρινής ________ (ονομ. εν. θηλ.) ἂν εἴη ἀδικία ἡ ἀχαριστία; Οὐκοῦν ὅσῳ ἄν __________ (ονομ. εν. αρσ.) μείζω ἀγαθὰ παθὼν μὴ ἀποδιδῷ χάριν, τοσούτῳ ἀδικώτερος ἂν εἴη; __________ (αιτ. πληθ. αρσ.) οὖν, ἔφη, ὑπό __________ (γεν. πληθ. αρσ.) εὕροιμεν ἂν μείζω εὐηργετημένους ἢ παῖδας ὑπὸ γονέων; Ξενοφῶν, Ἀπομνημονεύματα 2.2.1-3

5. Να βρείτε τη μορφή της απρόσωπης σύνταξης (απρόσωπο ρήμα ή απρόσωπη έκφραση) που χρησιμοποιείται στις παρακάτω προτάσεις:
   α. Τῶν ἀγαθῶν χρὴ τοὺς νέους ὀρέγεσθαι (= να επιθυμούν έντονα).
   β. Τοὺς βασιλέας δεῖ φιλανθρώπους εἶναι.
   γ. Τῷ ἄρχοντι ἔξεστι (= είναι δυνατόν) τοῖς νόμοις χρῆσθαι (= να εφαρμόζει).
   δ. Ἀνάγκη ἐστὶ ὑμῖν μάχεσθαι.
   ε. Καιρός ἐστι ἀποπλεῖν.
   στ. Δυνατόν ἐστιν τῷ στρατηγῷ αἱρεῖσθαι (= να επιλέγει) τὰ συμφέροντα.
6. Να βρείτε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων στις παρακάτω προτάσεις: 
   α. Ἄξιόν ἐστι ἡμᾶς τοῖς Ἀθηναίοις φίλους εἶναι.
   β. Δεῖ τὸν δικαστὴν ὀρθῶς δικάζειν.
   γ. Ἐλπίς ἐστι ἡμῖν τὰ πράγματα γενέσθαι βελτίω.
   δ. Ἔξεστιν ὑμῖν εἰς τὴν πόλιν ἀπέρχεσθαι.
   ε. Τοῖς πλουσίοις οὐ προσήκει τοὺς πένητας ὑβρίζειν (= να εξευτελίζουν).
   στ. Ἀνάγκη ἐστὶν τῷ πατρὶ τὸν παῖδα καλῶς παιδεύειν.

 [1] Για τις υπόλοιπες ερωτηματικές και αόριστες αντωνυμίες βλ. Γραμματική Αρχαίας Ελληνικής. 

https://www.slideshare.net/georgiadimitropoulou75/ss-15743510

ΕΝΟΤΗΤΑ 6

ΠΗΓΗ http://arxaiabgymnasiou.blogspot.com/2012/11/6.html

ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ:    Ρήμα πείθω

πείθω: κάνω κάποιον να συμφωνήσει μαζί μου/ καθησυχάζω/ παρακινώ με τα λόγια/ ξεγελώ

Αρχαία Ελληνική

Απλές λέξεις

Πειθώ: κύριο όνομα (θεά)

τό πίστωμα:    η εγγύηση, το εχέγγυο

πιστικός:       πιστός/ πειστικός

Σύνθετες λέξεις

ἡ πειθανάγκη: το να πείθεις χρησιμοποιώντας βία (ψυχολογική ή σωματική)

ἀπειθῶ:            είμαι ανυπάκουος

ἀναπείθω:       μεταπείθω, αλλάζω τη γνώμη κάποιου

παραπείθω:     εξαπατώ

εὔπειστος:      αυτός που πείθεται εύκολα/ πιθανός

Αρχαία/ Νέα Ελληνική

Απλές λέξεις

ἡ πειθώ:          η ικανότητα να πείθεις

πειστικός:        αυτός που πείθει

τό πεῖσμα:       (α.ε.) επιβεβαίωση/ (ν.ε.) έντονη επιμονή

πιστεύω:          έχω εμπιστοσύνη/ συμφωνώ/ είμαι βέβαιος

ἡ πίστις (-η):       πεποίθηση/ τιμιότητα/ η θρησκεία/

πιστός: έμπιστος, αφοσιωμένος

πιστῶ (πιστώνω): ανοίγω πίστωση, δανείζω χωρίς υποχρέωση άμεσης εξόφλησης

ή πιστότης (-τητα): (α.ε.) ειλικρίνεια/ (ν.ε.) ακρίβεια στην απόδοση ενός πράγματος

ή πίστωσις (-η):        επιβεβαίωση/ δανεισμός χρημάτων με προοπτική μελλοντικής εξόφλησης

ὁ πιστωτής: (α.ε.) εγγυητής/ (ν.ε.) αυτός που δανείζει χρήματα

πιστωτικός: αυτός που αναφέρεται στην πίστωση

πιθανός: αυτός που μπορεί να συμβεί

ἡ πιθανότης (-τητα): το ενδεχόμενο

ἡ πεποίθησις (-η): σταθερή πίστη

Σύνθετες λέξεις

πειθαρχῶ: υπακούω σε κανόνες

ἡ πειθαρχία: υπακοή στους κανόνες για τήρηση της τάξης

πειθήνιος: υπάκουος

πιστοποιῶ: επιβεβαιώνω

πιθανολογῶ: μιλώ βασιζόμενος σε πιθανότητες

ἐμπιστεύω (εμπιστεύομαι): έχω πίστη σε κάποιον/ αναθέτω σε κάποιον μια αποστολή

μεταπείθω: αλλάζω γνώμη σε κάποιον 

καταπείθω: πείθω κάποιον εντελώς

διαπιστεύω: εμπιστεύομαι κάτι σε κάποιον/ διορίζω διπλωματικό αντιπρόσωπο

ἀξιόπιστος: ο άξιος εμπιστοσύνης

εὔπιστος: ευκολόπιστος

ἡ ἀπείθεια: η ανυπακοή

ἀπειθής: ανυπάκουος

Νέα Ελληνική

Απλές λέξειςπειστήριο: αποδεικτικό στοιχείο

πειστικότητα: ικανότητα να πείθεις

πιστευτός: αυτός που μπορούν να τον πιστέψουν

πεισμώνω: κυριεύομαι από πείσμα

πεισματάρης: αυτός που έχει πείσμα

Σύνθετες λέξεις

πειθαναγκάζω: πείθω χρησιμοποιώντας βία

εμπιστοσύνη: απόλυτη πίστη σε κάποιον

απείθαρχος: ανυπάκουος στους κανόνες

διαπιστευτήριο: έγγραφο για την επίσημη αναγνώριση διπλωματικού αντιπροσώπου

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΝΟΤΗΤΑ 6η - ΕΠΙΘΕΤΑ Γ' ΚΛΙΣΗΣ

http://istografia.blogspot.com/2014/11/6.html

ΕΠΙΘΕΤΑ 3ης ΚΛΙΣΗΣ

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ :

• Ενρινόληκτα δικατάληκτα επίθετα σε –ων, -ον.

o     Έχουν την κλητική του ενικού  όμοια με το αρχικό θέμα : ὦ ἐλεῆμον  (θέμα : ἐλεημον-)

o       Στην ονομαστική ενικού του αρσενικού και του θηλυκού είναι ακατάληκτακαι το βραχύ φωνήεν που βρίσκεται πριν από το χαρακτήρα το εκτείνουν σε μακρό : ο -  ω   (ευδαιμον- ) = εὐδαίμων.

o   Όσα είναι σύνθετα ανεβάζουν κανονικά τον τόνο στην κλητική ενικού αρσενικού – θηλυκού και στην ονομαστική, αιτιατική και κλητική ουδετέρου : ὦ εὔδαιμον, τό εὔδαιμον.  Όχι όμως πιο πάνω από την τελευταία συλλαβή του πρώτου συνθετικού : ὦ ὑψηλόφρον , τό ὑψηλόφρον.

•  Σιγμόληκτα δικατάληκτα επίθετα σε –ης , -ης , -ες

o   Η ενική ονομαστική του αρσενικού και του θηλυκού σχηματίζεται χωρίς κατάληξη , με τροπή του βραχύχρονου φωνήεντος   ε   (που βρίσκεται πριν από το χαρακτήρα) σε   η  :  ἀληθεσ -  =  ἀληθής

o    Η ενική κλητική του αρσενικού και του θηλυκού και η ενική ονομαστική, αιτιατική και κλητική του ουδετέρου είναι όμοιες με το θέμα : ὦ εὐσεβές , τό εὐσεβές.

o     Τα υπερδισύλλαβα ανεβάζουν τον τόνο στην ενική κλητική του αρσενικού και του θηλυκού και στην ονομαστική, αιτιατική και κλητική του ουδετέρου : ὦ σύνηθες, τό σύνηθες.

•   ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ :  όσα λήγουν σε -ώδης ( λ.χ. εὐώδης, δυσώδης),     -ώλης(λ.χ. ἐξώλης [= εντελώς χαμένος], προώλης [= άξιος να χαθεί πριν από την ώρα του], πανώλης [= εντελώς χαμένος / που καταστρέφει τα πάντα]) και -ήρης (λ.χ. μονήρης [= μοναχικός], ξιφήρης [= που έχει ξίφος], ποδήρης [= που φτάνει έως τα πόδια]).

• Στη γενική πληθυντικού τονίζονται στην παραλήγουσα παρά τον κανόνα, κατ’ αναλογίαν  προς τη γενική του ενικού : τῶν συνήθων, τῶν πλήρων, τῶν εὐώδων.

ΕΛΕΓΧΟΣ      ΓΝΩΣΕΩΝ

      Να σχηματίσετε ονοματικά σύνολα αντιστοιχίζοντας  τις λέξεις της Α’ στήλης με εκείνες της Β’ στήλης, σύμφωνα με το παράδειγμα :

Α	Β	ΟΝΟΜΑΤΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
πλήρης	(τά) πεδία
ἥμισυς	(τῶν) ἀνθέων
εὐρύς	(τῷ) μαθητῇ
γλυκύς	(τοῖς) ποτηρίοις
εὐώδης	(τῇ) ὥρᾳ	λ. χ.     τῇ   ἡμισείᾳ   ὥρᾳ
ἀμελής	(τοῦ) καρποῦ
θῆλυς	(τοῦ) νεανίου
αὐθάδης	(τῇ) ἀλώπεκι

      Να συμπληρώσετε τις επόμενες προτάσεις  με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων  που βρίσκονται στην παρένθεση :

-Πολλάκις οὐκ ἐσμέν ……………..(μνήμων) τῶν ὑπό τῶν θεῶν  παρεχομένων ἀγαθῶν.

-Νίκας τοῖς …………………(εὐσεβής) κατά βαρβάρων δωρούμενος.

-Ὁ τῶν Ἀθηναίων δῆμος ἐπίστευσε πολλάκις τοῖς ………………(ἄφρων) ῥήτορσι .

-Τό σῶμα Κυρίου ὑπό τοῦ Πιλάτου παρεδόθη τῷ …………………(εὐσχήμων) Ἰωσήφ .

-Ὦ …………….(ἄφρων) , πρός τί  τοσαῦτα πλούτη σωρεύεις ;

-Οἱ πλεῖστοι τῶν πλουσίων θυμόν [= καρδιά] ……………………(ἐλεήμων) οὐκ ἔχουσι .

- Ἀεί φύλαττε τό σῶμα ……………………….(ὑγιής) .   

-  Κύριος ἦν ……………………………..(μεγαλοπρεπής) βασιλείου . 

 

Πηγή : http://www.e-selides.gr 

 (συντάκτης : εκπαιδευτικός ΛΑΚΩΝ) 

Σιγμόληκτα και ενρινόληκτα επίθετα γ΄ κλίσης. Ερωτηματική και Αόριστη αντωνυμία (τίς, τίς, τί). Ενότητα 6 Αρχαίων Β΄ Γυμνασίου from Χρήστος Τσατσούρης

ΠΗΓΗ https://www.slideshare.net/christostsatsouris/6-44961777