ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΑΣ :http://iep.edu.gr/el/thematiki-evdomada-category/639-diatrofi-kai-poiotita-zois
Θεματικός Άξονας : Διατροφή και Ποιότητα Ζωής
Θεματική Ενότητα : Διατροφικές Συνήθειες και Επιλογές: Τρέφομαι ή διατρέφομαι
ΠΗΓΗ :http://iep.edu.gr/el/thematiki-evdomada-2018-2019/diatrofikes-synitheies-kai-epiloges-2
Ερωτηματολόγιο για τις διατροφικές συνήθειες των εφήβων
ΠΗΓΗ :https://blogs.sch.gr/gymchili/2018/03/30/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%AE%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CF%82-%CF%84/
ΠΗΓΗ :https://blogs.sch.gr/gymchili/2018/03/30/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%AE%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CF%82-%CF%84/
Η Πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής είναι μια σχηματική απεικόνιση αυτών των διατροφικών οδηγιών. Η βάση της αναφέρεται σε τρόφιμα που πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά, ενώ η κορυφή της σε τρόφιμα που πρέπει να καταναλώνονται σπάνια, με όλα τα υπόλοιπα τρόφιμα να βρίσκονται στις ενδιάμεσες θέσεις.
Ερωτηματολόγιο για τις διατροφικές συνήθειες των εφήβων
Επιλογή 1
Επιλογή 1
Φύλο *
ΑΓΟΡΙ
ΚΟΡΙΤΣΙ
Tάξη *
Α΄ Γυμνασίου
Β΄ Γυμνασίου
Διατροφικές συνήθειες και επιλογές: Τρέφομαι ή διατρέφομαι; - ΔΔΕ Νομού Αχαΐας
http://www.iep.edu.gr/images/IEP/EPISTIMONIKI_YPIRESIA/Epist_Monades/A_Kyklos/School_Democracy/Thematiki_Evdomada/DIATROFIKES_SYNITHEIES/Diatrofikes_Synitheies_Epiloges.pdf
1. Διατροφικές συνήθειες και επιλογές: Τρέφομαι ή διατρέφομαι;
2. Ταξινομήστε τις λέξεις που προέκυψαν στις ακόλουθες κατηγορίες (όσες είναι δυνατόν να ενταχθούν σ’ αυτές)
Τρόφιμα Προσωπική υγιεινή Υγιεινή χώρων
3. Χωριστείτε σε τρεις ομάδες, επιλέξτε μια από τις παραπάνω κατηγορίες (τρόφιμα, προσωπική υγιεινή, υγιεινή χώρων) και περιγράψτε τί σημαίνει για εσάς, υγιεινή κατανάλωση στην κατηγορία που επιλέξατε. Η κάθε μία ομάδα παρουσιάζει τα ευρήματά της. Ομάδα Α: .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... Ομάδα Β: .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... Ομάδα Γ: .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... 4. Συζητήστε με τους συμμαθητές σας για δραστηριότητες που θα μπορούσατε να αναλάβετε, προκειμένου να συμβάλλετε στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας αναφορικά με το θέμα «κατανάλωση και υγιεινή». .......................................................................................................................................... ..................................................................................................................................
.......................................................................................................................................... .................. ............................................................................................................
5. Διαβάστε από την ιστοσελίδα http://www.newsdiet.gr/?p=2422 τα βασικά χαρακτηριστικά και τα πλεονεκτήματα της Μεσογειακής διατροφής. Χωριστείτε σε τρεις ομάδες και φανταστείτε ότι βρίσκεστε σε μια καθημερινή τηλεοπτική εκπομπή. Ο εκπρόσωπος από κάθε ομάδα θα αναλάβει έναν ρόλο: ένας εκπρόσωπος θα αναπαραστήσει τον παρουσιαστή της εκπομπής, ο δεύτερος εκπρόσωπος θα αναπαραστήσει τον διατροφολόγο-καλεσμένο της
εκπομπής και ο τρίτος εκπρόσωπος θα αναπαραστήσει τον ιατρό-καλεσμένο της εκπομπής. Ο παρουσιαστής θα θέτει συγκεκριμένες ερωτήσεις βάσει του κειμένου που μελετήθηκε τόσο στον διατροφολόγο όσο και στον ιατρό, οι οποίοι θα κληθούν να τις απαντήσουν βάσει επίσης του κειμένου που μελετήθηκε. Τι σχόλια και παρατηρήσεις έχετε να κάνετε; .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .....................................................................................................................
6. Χωριστείτε σε ομάδες των πέντε ομάδων. Καταρτήστε μια λίστα αγορών («ψώνια») για την κάλυψη των εβδομαδιαίων αναγκών διατροφής της δικής σας και της οικογένειάς σας. Επισκεφθείτε τα καταστήματα τροφίμων της περιοχής σας και μελετήστε προσεκτικά τις ετικέτες των διαφόρων τροφίμων. Επιτύχετε ώστε η λίστα σας να καλύπτει την αναλογία μεταξύ των κατηγοριών έτσι ώστε να διέπει ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο βάσει της διατροφικής πυραμίδας .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................
Η μεσογειακή διατροφή είναι ένα διατροφικό πρότυπο που έχει παραμείνει αναλλοίωτο στο χρόνο και στο χώρο και αποτελείται κυρίως από ελαιόλαδο, δημητριακά, φρέσκα ή ξερά φρούτα και λαχανικά, όσπρια και ξηρούς καρπούς, μέτριες ποσότητες ψαριών, γαλακτοκομικών προϊόντων και κρέατος, όλα συνοδευόμενα από κρασί ή αφεψήματα.
Τα οφέλη στην υγεία από την υιοθέτηση της Μεσογειακής Διατροφής, καθώς επίσης και η προστασία που αυτή παρουσιάζει έναντι πολλών χρόνιων παθήσεων είναι γνωστά εδώ και καιρό.
Η πυραμίδα της παραδοσιακής Μεσογειακής Διατροφής έχει εξελιχθεί ώστε να μπορεί να υιοθετηθεί στο νέο τρόπο ζωής.
Τα οφέλη στην υγεία από την υιοθέτηση της Μεσογειακής Διατροφής, καθώς επίσης και η προστασία που αυτή παρουσιάζει έναντι πολλών χρόνιων παθήσεων είναι γνωστά εδώ και καιρό.
Η πυραμίδα της παραδοσιακής Μεσογειακής Διατροφής έχει εξελιχθεί ώστε να μπορεί να υιοθετηθεί στο νέο τρόπο ζωής.
7. Με βάση την πυραμίδα διατροφής φτιάξε ένα υγιεινό πρόγραμμα διατροφής ΠΡΩΙΝΟ
ΔΕΚΑΤΙΑΝΟ
ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ
ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΟ
ΒΡΑΔΙΝΟ
ΔΕΥΤΕΡΑ
ΤΡΙΤΗ
ΤΕΤΑΡΤΗ
ΠΕΜΠΤΗ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
ΣΑΒΒΑΤΟ
ΚΥΡΙΑΚΗ
8. Προβολή ενός πεντάλεπτου video.
Α) Παρακολουθείστε προσεκτικά το video που παρουσιάζει τις διατροφικές προτιμήσεις εφήβων της ηλικίας σας σε βραδινή έξοδο.
Β) Συζητήστε στην ομάδα σας και την τάξη τις επιλογές τους και καταγράψτε τις απόψεις σας στο σημειωματάριο. .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................
9. Προβολή ενός πεντάλεπτου video
(ένας μαθητής καλεί τους φίλους του στο σπίτι και τρώνε φαγητά που μαγείρεψε η μητέρα του – υγιεινές τροφές) Παρακολουθήστε το 2ο σχετικό video. Συζητήστε με τους συμμαθητές σας τις διατροφικές επιλογές τους και καταγράψτε τις απόψεις σας στο σημειωματάριο.
10. Χωριστείτε σε 2 ομάδες και οργανώστε μία συζήτηση αντιπαράθεσης απόψεων σχετικά με τα υπέρ και τα κατά στην επιλογή της υγιεινής διατροφής, όπως προκύπτουν από τα παραπάνω video. .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... ......................................................................................................
11. Συζητήστε με τους συμμαθητές σας για δραστηριότητες που θα μπορούσατε να αναλάβετε, προκειμένου να συμβάλλετε στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των συμμαθητών σας σε επίπεδο σχολικής μονάδας.
.......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... ......................................................................................................
11. Συζητήστε με τους συμμαθητές σας για δραστηριότητες που θα μπορούσατε να αναλάβετε, προκειμένου να συμβάλλετε στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των συμμαθητών σας σε επίπεδο σχολικής μονάδας. .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... ......................................................................................................
12. Συμπλήρωσε τον κάτωθι πίνακα βάσει των διατροφικών σου επιλογών
Τροφή
Ποσότητα
Λόγοι επιλογής
Πρωινό
Δεκατιανό
Μεσημεριανό
Απογευματινό
Βραδινό
https://www.youtube.com/watch?v=bMfIgxrVgX8
https://www.youtube.com/watch?v=fxuP24GFSSg
Πρωινό και εφηβεία
ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΕΦΗΒΩΝ
Ancient Greek cuisine - Η διατροφή των αρχαίων Ελλήνων
ΕΞ-ΙΣΤΟΡΩ - Η Διατροφή στην αρχαία Ελλάδα
Φύλλο
εργασίας
ΠΗΓΗ :
ΠΗΓΗ :
Ονοματεπώνυμο:
Τμήμα:
Ημερομηνία:
Κείμενο 1
Η διατροφή των αρχαίων Ελλήνων
§1 Οι αρχαίοι Έλληνες έτρωγαν πολύ διαφορετικά
φαγητά από ό,τι οι σημερινοί Έλληνες. Αντίθετα με τους κατοίκους των μικρών
πόλεων, οι αρχαίοι Αθηναίοι είχαν όλο τον χρόνο να ασχοληθούν και με την
υγιεινή διατροφή, αλλά και τη φυσική άσκηση μιας και στα σπίτια των αστών[1]
υπήρχαν δούλοι για τις καθημερινές εργασίες, ανάμεσα στις οποίες ήταν και το
μαγείρεμα.
§2 Η αρχαία ελληνική κουζίνα περιλάμβανε τις περισσότερες από τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες που έχουν υιοθετήσει πολλές χώρες σήμερα. Συγκεκριμένα, οι αρχαίοι Έλληνες συμπεριλάμβαναν στη διατροφή τους το μέλι το οποίο έτρωγαν με δημητριακά ως βραστό χυλό, τα λαχανικά και το ελαιόλαδο, το νερωμένο κρασί, τα σύκα, το κρέας, τις φακές, τα ρεβίθια, τα κουλούρια, τα γλυκά, όπως τα γλυκά ταψιού και τις μελόπιτες. Πολλά φαγητά τα έτρωγαν ψητά ή βραστά, ενώ χρησιμοποιούσαν και καρυκεύματα[2] στο φαγητό τους. Μερικά φαγητά τους ήταν χοιρινό με δαμάσκηνα, γουρουνόπουλο γεμιστό, «όρνις εν επτισσμένη κριθή», δηλαδή κοτόπουλο με χοντροαλεσμένο κριθάρι και «ξιφίας εν τρίμματι συκαμινίω», δηλαδή ξιφίας με σάλτσα από μούρα κ.ά.
§3 Το ημερήσιο πρόγραμμα διατροφής των αρχαίων
Ελλήνων ήταν πολύ λιτό, απλό. Στην Αθήνα
της κλασσικής περιόδου, για πρωινό οι Έλληνες έπαιρναν ένα λιτό γεύμα,
το «ακράτισμα». Το ακράτισμα ήταν κριθαρένιο ή σταρένιο ψωμί
βουτηγμένο σε ανέρωτο κρασί. Σε μερικά σπιτικά όπου υπήρχε μεγαλύτερη άνεση, το
ακράτισμα συνοδευόταν από ελιές, σύκα ή κάποιον άλλο καρπό.
§4 Προς το μεσημέρι ή προς το απόγευμα έπαιρναν
ένα γεύμα πολύ απλό, στα γρήγορα, το «άριστον»,
επειδή ακολουθούσε το «εσπέρισμα»,
δηλ. το βραδινό τους. Το δείπνο ήταν το πολυτελέστερο γεύμα στο τέλος της
ημέρας.
§5 Από την άλλη, οι Σπαρτιάτες τρέφονταν με πιο
πρωτόγονες τροφές. Οι Σπαρτιάτες ήταν
πολύ γενναίοι άνθρωποι. Κάθε άλλος θα προτιμούσε χίλιες φορές να πεθάνει, παρά
να ζήσει όπως αυτοί. Τα συσσίτια[3]
των Σπαρτιατών αποτελούνταν από τον μέλανα ζωμό, ο οποίος δεν είχε καθόλου
ωραία γεύση.
§6 Εκτός όμως από τους Σπαρτιάτες, υπήρχαν και
κάποιοι άλλοι που τηρούσαν ένα πρόγραμμα στο διαιτολόγιό τους, όπως για
παράδειγμα οι αθλητές. Η δίαιτά τους περιλάμβανε καρύδια και γαλακτοκομικά,
κυρίως φρέσκο τυρί. Τρέφονταν επίσης, με κριθαρένιο ή σταρένιο ψωμί, μαζί με τα
πίτουρα και χωρίς προζύμι. Από τα κρέατα προτιμούσαν το βοδινό[4],
το κρέας του ταύρου[5]
και του ζαρκαδιού[6]. […]
Διασκευή
Ηλεκτρονική διεύθυνση:
Ημερ. ανάρτησης: 17-08-17
Ημερ. τελευταίας λήψης: 30-03-18
Προτού διαβάσουμε το
κείμενο 1:
1.
Βάσει του τίτλου
του κειμένου, μπορείς να μας πεις αν γνωρίζεις κάτι για τη διατροφή των αρχαίων
Ελλήνων;
2.
Μπορείς να βρεις
από ποιες δύο λέξεις παράγεται η λέξη:
«διατροφή»;
· Διατροφή < ______ + ρήμα ___________
· Να γράψεις δύο (2) σύνθετες λέξεις με β΄ συνθετικό τη
λέξη «τροφή».
_________________________________________________________
_________________________________________________________
Ανάγνωση κειμένου
από τον/την
καθηγητή/καθηγήτρια
Δραστηριότητα 1
Να διαβάσεις την πρώτη παράγραφο και
(α) Οι αρχαίοι Αθηναίοι ασχολούνταν με τη
διατροφή και το σώμα τους.
να γράψεις ορθό (Ο) ή λάθος (Λ) στο τέλος κάθε πρότ
Δραστηριότητα 3
α) Να διαβάσεις τις
παραγράφους 3 και 4 του κειμένου 1 και να συμπληρώσεις τον πιο κάτω πίνακα με
το ημερήσιο πρόγραμμα των αρχαίων Ελλήνων.
β) Στη διπλανή (δεξιά)
στήλη να συμπληρώσεις τα γεύματα μιας δικής σου συνηθισμένης μέρας.
γ) Να βρεις δύο (2)
ομοιότητες και δύο (2) διαφορές ανάμεσα στο ημερήσιο πρόγραμμα διατροφής των αρχαίων
Ελλήνων και το δικό σου. (προφορικά)
ΗΜΕΡΗΣΙΟ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
|
ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
|
ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
|
ΠΡΩΙΝΟ
|
||
ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ
|
||
ΒΡΑΔΙΝΟ
|
δ) Τρέφεσαι υγιεινά;
Να αιτιολογήσεις την απάντησή σου. (προφορικά)
ε) Τι είναι αυτό που θα μπορούσες
να αφαιρέσεις ή να εντάξεις στη διατροφή σου με βάση την πυραμίδα της
μεσογειακής διατροφής; (προφορικά)
Ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.olivemagazine.gr/χρήσιμα/διατροφικά-χρήσιμα/η-μεσογειακή-πυραμίδα-της-παιδικής-δι/
Ημερ. ανάρτησης: 03-04-2015
Ημερ. λήψης αρχείου: 20-04-2018
Από πού μαθαίνουμε για τους αρχαίους
Έλληνες;
|
Το ήξερες ότι ….
Κείμενο 2
Μαθαίνουμε για την
αρχαιοελληνική κουζίνα από τα γραπτά κείμενα πολλών αρχαίων Ελλήνων, όπως
του «Αθήναιου», συγγραφέα των «Δειπνοσοφιστών», του Πλάτωνα, του Ησίοδου
και του Πλούταρχου.
|
Κείμενο 3
Οι αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν πιρούνια.
Κουτάλια υπήρχαν, τα λεγόμενα κοχλιάρια, αλλά προτιμούσαν να τα
αντικαθιστούν με μια κόρα ψωμί. Το φαγητό το έπιαναν με τα χέρια τους. Τις
μερίδες τις σέρβιραν ψιλοκομμένες για να πιάνονται εύκολα. Τα
τραπεζομάντιλα και οι πετσέτες ήταν πράγματα άγνωστα. Σκούπιζαν τα χέρια
τους με ψίχα ψωμιού και την έκαναν σφαιρίδια, πετώντας τη στα σκυλιά που τριγύριζαν στον χώρο.
Οι γαλέτες (αφυδατωμένο, σκληρό, ξερό ψωμί) ή τα
τυριά έπαιρναν τη θέση πιάτου. Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν πιάτα (ξύλινα,
πήλινα ή μεταλλικά) για να φάνε πουρέδες ή βραστά. Χρησιμοποιούσαν κουτάλια που έμοιαζαν
αρκετά με τα σημερινά, και που το χερούλι τους ήταν διακοσμημένο. Για το κόψιμο του κρέατος χρησιμοποιούσα μαχαίρια.
|
Πώς έτρωγαν οι αρχαίοι Έλληνες;
|
Δραστηριότητα 5
Μπορείς να διαβάσεις γρήγορα τους πιο κάτω
γλωσσοδέτες χωρίς να μπερδευτείς;
Χρονομέτρησε
τον εαυτό σου!
Κουκιά βραστά, σκαστά απαστά
Με τη βραστή σκαστή κουτάλα
|
Καλημέρα καμηλιέρη,
Καμηλιέρη καλημέρα!
|
Δραστηριότητα 6
Να λύσεις το πιο κάτω κρυπτόλεξο με βάση τα
κείμενα 2 και 3.
Π
|
Λ
|
Α
|
Τ
|
Ω
|
Ν
|
Α
|
Σ
|
Γ
|
Ψ
|
Κ
|
Π
|
Ι
|
Ρ
|
Ο
|
Υ
|
Ν
|
Ι
|
Α
|
Α
|
Ω
|
Ο
|
χ
|
Σ
|
Τ
|
Υ
|
Γ
|
Α
|
Τ
|
Β
|
Λ
|
Μ
|
Ρ
|
Μ
|
Α
|
Χ
|
Α
|
Ι
|
Ρ
|
Ι
|
Α
|
Ε
|
Ι
|
Α
|
Β
|
Τ
|
Π
|
Β
|
Τ
|
Π
|
Ι
|
Α
|
Τ
|
Α
|
Β
|
Κ
|
Ο
|
Χ
|
Λ
|
Ι
|
Α
|
Ρ
|
Ι
|
Α
|
Υ
|
Γ
|
ΛΥΣΕΙΣ: ΠΛΑΤΩΝΑΣ,
ΚΟΧΛΙΑΡΙΑ, ΨΩΜΙ, ΚΟΡΑ, ΠΙΡΟΥΝΙΑ, ΓΑΛΕΤΑ, ΜΑΧΑΙΡΙΑ, ΠΙΑΤΑ
|
Κείμενο 4:
Είναι το καλύτερο εστιατόριο του κόσμου, για πολλοστή
φορά. Μα τι τρώνε;
Aυτά είναι μερικά από τα 26 πιάτα
του εστιατορίου Noma στην Κοπεγχάγη της Δανίας. Ένα
πολυβραβευμένο εστιατόριο που δείχνει ότι η φαντασία και η δημιουργικότητα
μπορούν να συνυπάρξουν αρμονικά με ένα πολύ όμορφο αποτέλεσμα ακόμα και στην
κουζίνα.
Χοιρινή πέτσα με μια λεπτή, ξινή κορδέλα ενός είδους φραγκοστάφυλου.
Ένα τόσο λεπτό διαφανές μπισκότο από φύκια και μια τραγανή στρώση
κοτόπουλου δημιουργούν τις φέτες που γεμίζουν ένα σάντουιτς με αυγοτάραχο
κυκλόπτερου[7].
Αχλάδι, ψητό και στολισμένο με μικροσκοπικά λουλούδια και ένα αέρινο παρφέ
με άρωμα πεύκου
Τα πάντα τρώγονται, ακόμα και το χώμα! Ραπανάκια σε «χώμα» φτιαγμένο από
αλεύρι φουντουκιού. Τον πάτο της γλάστρας υπάρχει γιαούρτι και φρέσκα μυρωδικά.
Ψητά κρεμμύδια με
θυμάρι με λίγο χυμό λαγοκερασιάς[8].
Ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.lifo.gr/team/fooddaily/30589
Ημερομηνία
ανάρτησης: 29-04-14
Ημερομηνία
λήψης αρχείου: 27-03-18
Δραστηριότητα 6
Να διαβάσεις το κείμενο 4 και να απαντήσεις
προφορικά στα πιο κάτω ερωτήματα:
1.
Για ποιο λόγο
νομίζεις ότι το συγκεκριμένο εστιατόριο θεωρείται το καλύτερο του κόσμου;
2.
Ποιο φαγητό σού
έκανε εντύπωση και γιατί;
3.
Με ποιες τροφές
εξακολουθούμε να τρεφόμαστε ακόμα και σήμερα;
4.
Μερικά φαγητά των αρχαίων Ελλήνων σύμφωνα με το κείμενο 1
ήταν:
·
Χοιρινό με δαμάσκηνα
·
Γουρουνόπουλο γεμιστό
·
Κοτόπουλο με χοντροαλεσμένο κριθάρι
·
Ξιφίας με σάλτσα από μούρα κ.ά.
Να σκεφτείς μία (1) ομοιότητα και μία (1) διαφορά ανάμεσα
στα φαγητά των αρχαίων Ελλήνων και στα φαγητά που ετοιμάζει ένα σύγχρονο
εστιατόριο ή η οικογένειά σου (κείμενο 4).
[1] Αστοί
είναι οι άνθρωποι που ζούσαν στις πόλεις.
[2] Το
καρύκευμα ή το μπαχαρικό δίνει άρωμα, χρώμα και γεύση στο φαγητό ή στο γλυκό,
π.χ. κανέλλα, πιπέρι
[3] Συσσίτιο
είναι το φαγητό που ετοιμάζεται σε μεγάλες ποσότητες και προσφέρεται σε μία
ομάδα ανθρώπων.
Η διατροφή στην Αρχαία Ελλάδα
το 1ο αφιέρωμα για την Διατροφή των Ελλήνων από την αρχαιότητα έως και σήμερα
Λίγα πράγματα της καθημερινής ζωής έχουν οι σημερινοί Έλληνες κοινά με τους Έλληνες των αρχαίων χρόνων. Αυτά που λέμε «παραδοσιακά ελληνικά ποτά και τρόφιμα» ήταν εντελώς άγνωστα στην αρχαιότητα.
Το κείμενο αποτελεί το πρώτο επιλεγμένο Απόσπασμα από τη Διπλωματική Εργασία του Μαρίνου – Παναγιώτη Τσετσενέκου που με μεγάλη μας τιμή μας παραχώρησε για την ενημέρωση των αναγνωστών του portal υγείας diatrofi.gr
Το αρχαιοελληνικό τραπέζι, γενικότερα, δεν έμοιαζε με το σημερινό. Άγνωστα ήταν τότε το ρύζι, η ζάχαρη το καλαμπόκι, ο καφές, οι ντομάτες, οι μελιτζάνες, οι πιπεριές, οι μπάμιες και φυσικά οι πατάτες.
Για τους αρχαίους Έλληνες τα γεύματα της ημέρας ήταν τρία στον αριθμό. Το πρώτο από αυτά (ακρατισμός) αποτελούσε κριθαρένιο ψωμί βουτηγμένο σε κρασί (άκρατος), συνοδευόμενο από σύκα ή ελιές. Το δεύτερο (άριστον) λάμβανε χώρα το μεσημέρι ή νωρίς το απόγευμα. Το τρίτο (δείπνον), το οποίο ήταν και το σημαντικότερο της ημέρας. Σε αυτά μπορεί να προστεθεί ένα επιπλέον ελαφρύ γεύμα (εσπέρισμα) αργά το απόγευμα. Τέλος το αριστόδειπνον ήταν ένα κανονικό γεύμα που μπορούσε να σερβιριστεί αργά το απόγευμα στη θέση του δείπνου.
Τα κύρια γεωργικά προϊόντα της αρχαίας Ελλάδας ήταν το κριθάρι, το σιτάρι, το κρασί, το λάδι και οι ελιές. Στην Αττική έβγαινε επίσης μέλι και σύκα που ήταν το πιο εκλεκτό φρούτο για τους αρχαίους. Το λάδι το χρησιμοποιούσαν όχι μόνο για τα φαγητά τους, αλλά και για το φωτισμό, για την παρασκευή φαρμάκων και καλλυντικών και ήταν απαραίτητο για τους αθλητές, που το άλειφαν στα κορμιά τους στις παλαίστρες. Οι Αθηναίοι ήταν οι διασημότεροι για την ολιγοφαγία τους, γι’ αυτό βγήκε και η έκφραση «αττικηρώς ζην».
Γενικά όμως οι αρχαίοι ήταν λιτοδίαιτοι, γι’ αυτό και είχαν αυτοχριστεί «μικροτράπεζοι» και «φυλλοτρώγες». Τα δημητριακά αποτελούσαν την κύρια βάση της διατροφής για τους αρχαίους. Αλλά τόσο το σιτάρι όσο και το κριθάρι δεν ήταν σε αφθονία για τους Αθηναίους, έτσι αναγκάζονταν να το εισάγουν από άλλα μέρη. Το αλεύρι από κριθάρι, ζυμωμένο σε γαλέτες ήταν το πιο συνηθισμένο καθημερινό ψωμί και ονομαζόταν μάζα. Στη ζύμη του ψωμιού έβαζαν διάφορα καρυκεύματα, όπως μάραθο, δυόσμο και μέντα ακόμη, για να πάρει το ψωμί μια διαφορετική νοστιμάδα. Ακόμα οι αρχαίοι Έλληνες φρόντιζαν τα τραπέζια να είναι πλούσια να έχουν ψωμί, γλυκίσματα, φρούτα, ελιές, πίτες, κρέατα, χορταρικά και φυσικά και από άφθονο κρασί.
Από τα όσπρια, γνωστά στους αρχαίους ήταν τα φασόλια, οι φακές, τα ρεβίθια, τα μπιζέλια και τα κουκιά, που τα έτρωγαν, συνήθως, σε πουρέ (έτνος). Οι Αθηναίοι συνήθιζαν να έχουν στα σπίτια τους μεγάλη ποικιλία τροφών όπως ψωμί, λουκάνικα, σύκα, γλυκίσματα, μέλι, τυρί, τρυφερά χταπόδια, τσίχλες, σπουργίτια και άλλα πολλά. Ένα από τα πιο απαραίτητα αγαθά σ’ ένα σπίτι ήταν το λάδι. Φημισμένα ήταν τα λάδια της Σάμου και της Ικαρίας. Οι αρχαίοι συνήθιζαν να βγάζουν λάδι από άγουρες ελιές, που το προτιμούσανε στις σαλάτες τους. Επίσης από τα αμύγδαλα και τα καρύδια έβγαζαν ένα είδος λαδιού, καλό για τα γλυκίσματα τους.
Από τα απαραίτητα επίσης στο καθημερινό τραπέζι των αρχαίων ήταν το γάλα και το τυρί, που ήταν όμως δύο σπάνια αγαθά. Από τα εκλεκτότερα εδέσματα ήταν οι κοχλιοί, τα σαλιγκάρια, που τα έτρωγαν οι Κρητικοί. Τα μικρά πουλιά, σπίνους, τσίχλες, ακόμη και τους λαγούς, αφού τα ψήνανε, τα διατηρούσαν μέσα σ’ ευωδιαστό λάδι. Μάλιστα, το παραγεμίζανε με διάφορα καρυκεύματα, κάτι που συνηθίζεται και σήμερα στα χωριά της Μάνης.
Για τους φτωχούς ανθρώπους οι σούπες ήταν το πιο συνηθισμένο καθημερινό φαγητό. Έτρωγαν βέβαια και ψαρόσουπες, που η πλούσια όμως τάξη της απέφευγε.
Οι Έλληνες φαίνεται να έδειχναν ιδιαίτερη προτίμηση στα αρτύματα και στα διάφορα καρυκεύματα, που έδιναν πικάντικες γεύσεις στα φαγητά τους. Έτσι ένα σπίτι της Αθήνας φρόντιζε, να έχει πάντα στα ράφια του, αλάτι (άλας), ρίγανη (ορίγανο), ξύδι (όξος), θυμάρι (θύμον), σουσάμι (σύσαμο), σταφίδες, κάππαρη, αυγά, αλίπαστα, κάρδαμο, συκόφυλλα, κύμινο, ελιές, σίλφιο, πετιμέζι, σκόρδα και διάφορα άλλα. Από τα καρυκεύματα, το πιο περιζήτητο αλλά και το πιο σπάνιο ήταν το μαύρο πιπέρι. Επίσης στόλιζαν τα φαγητά τους με σμύρνα, κάππαρη, ρίγανη, δυόσμο, κύμινο και διάφορα άλλα.
Μια και η ζάχαρη ήταν άγνωστη στους αρχαίους, το μέλι ήταν κάτι από τα απαραίτητα για την καθημερινή διατροφή τους και βέβαια για τα γλυκίσματα τους που ήταν αγαπητά σε όλους. Το μέλι ήταν γι’ αυτούς θείο δώρο, αφού πίστευαν πως έπεφτε από τον ουρανό, με την πρωινή δροσιά, πάνω στα λουλούδια και στα φύλλα και από εκεί το μάζευαν οι μέλισσες. Η μελισσοκομία ανθούσε σε πολλά μέρη στην Αττική, στα νησιά και στην Αίγυπτο. Το μέλι ήταν τόσο σημαντικό για τους αρχαίους, που αρκετές φορές γέμιζαν μεγάλους αμφορείς με αυτό και τ’ ανακάτευαν με κρασί για να κάνουν τις σπουδές, τόσο στους θεούς που τιμούσαν, όσο και στις ψυχές των νεκρών.
Η αγάπη των αρχαίων για τα φρούτα θεωρείται φυσικά αναμφισβήτητη, αφού ήταν απαραίτητα για τη διατροφή τους. Για να υπάρχουν όμως τα φρούτα απαραίτητο ήταν το γλυκό μεσογειακό κλίμα που ευνοούσε την ανάπτυξη όλων σχεδόν των δέντρων. Πιο συγκεκριμένα, υπήρχαν μήλα, όχι όμως με την πλούσια ποικιλία που παρουσιάζονται σήμερα στην αγορά. Όμως το πιο αγαπημένο φρούτο των αρχαίων ήταν όμως τα σύκα και τα πιο περίφημα ήταν τα σύκα της Αττικής, κάτι που ύμνησαν αρκετοί.
Τέλος, το κρασί ήταν απαραίτητο στα γεύματα των αρχαίων και βέβαια στα συμπόσια. Όμως δεν έπιναν το κρασί όπως εμείς, αλλά νερωμένο, όχι μόνο με γλυκό αλλά και με θαλασσινό νερό, αφού απέφευγαν να το πίνουν, όπως φαίνεται, ανέρωτο (άκρατος οίνος, όπως το έλεγαν). Βέβαια, έδιναν μεγάλη σημασία στην αναλογία του νερού με το κρασί αφού τους ήταν πολύ αγαπητό και δεν έπρεπε να γίνει κανένα απολύτως λάθος. Οι αρχαίοι, ακόμη, έβαζαν συχνά μέσα στα κρασιά τους και διάφορα αρώματα, όπως θυμάρι, μέντα, γλυκάνισο, δεντρολίβανο, μυρτιά, ακόμη και μέλι
(http;//www.grizosgatos.blogspot.gr).
ΠΗΓΗ :https://www.slideshare.net/2dimierap/2-41162045
https://www.slideshare.net/RODIANI/ss-35892256
ΠΗΓΗ:https://www.panathinaikinm.gr/%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CF%83%CE%BF%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE-%CF%80%CF%85%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%AF%CE%B4%CE%B1/
Η μεσογειακή διατροφή είναι ένα διατροφικό πρότυπο που έχει παραμείνει αναλλοίωτο στο χρόνο και στο χώρο και αποτελείται κυρίως από ελαιόλαδο, δημητριακά, φρέσκα ή ξερά φρούτα και λαχανικά, όσπρια και ξηρούς καρπούς, μέτριες ποσότητες ψαριών, γαλακτοκομικών προϊόντων και κρέατος, όλα συνοδευόμενα από κρασί ή αφεψήματα.
Τα οφέλη στην υγεία από την υιοθέτηση της Μεσογειακής Διατροφής, καθώς επίσης και η προστασία που αυτή παρουσιάζει έναντι πολλών χρόνιων παθήσεων είναι γνωστά εδώ και καιρό.
Η πυραμίδα της παραδοσιακής Μεσογειακής Διατροφής έχει εξελιχθεί ώστε να μπορεί να υιοθετηθεί στο νέο τρόπο ζωής.
ΠΗΓΗ :https://www.slideshare.net/2dimierap/2-41162045
https://www.slideshare.net/RODIANI/ss-35892256
ΠΗΓΗ:https://www.panathinaikinm.gr/%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CF%83%CE%BF%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE-%CF%80%CF%85%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%AF%CE%B4%CE%B1/
Η μεσογειακή διατροφή είναι ένα διατροφικό πρότυπο που έχει παραμείνει αναλλοίωτο στο χρόνο και στο χώρο και αποτελείται κυρίως από ελαιόλαδο, δημητριακά, φρέσκα ή ξερά φρούτα και λαχανικά, όσπρια και ξηρούς καρπούς, μέτριες ποσότητες ψαριών, γαλακτοκομικών προϊόντων και κρέατος, όλα συνοδευόμενα από κρασί ή αφεψήματα.
Τα οφέλη στην υγεία από την υιοθέτηση της Μεσογειακής Διατροφής, καθώς επίσης και η προστασία που αυτή παρουσιάζει έναντι πολλών χρόνιων παθήσεων είναι γνωστά εδώ και καιρό.
Η πυραμίδα της παραδοσιακής Μεσογειακής Διατροφής έχει εξελιχθεί ώστε να μπορεί να υιοθετηθεί στο νέο τρόπο ζωής.