Νικόπολη: ένας αιώνας ανασκαφών
https://www.archaiologia.gr/blog/2014/12/01/νικόπολη-ένας-αιώνας-ανασκαφών
https://www.youtube.com/watch?v=u4gBRLwoUHo
Αρχαία Νικόπολη, τείχη, θέατρο, πτήση Drone - Ancient Nikopolis walls ,theater
Αεροφωτογραφία Θεάτρου Φωτο: © Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας
Αεροφωτογραφία της Νικόπολης με την παλαιοχριστιανική οχύρωση
Νικόπολη στην Πρέβεζα
Ιστορικό
http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=2575
Η Νικόπολη της Ηπείρου, το όνομα της οποίας εμπεριέχει τη λέξη νίκη, είναι κτισμένη στη χερσόνησο, η οποία χωρίζει τον Αμβρακικό κόλπο από το Ιόνιο πέλαγος. Βρίσκεται απέναντι από το Άκτιο και 6 χιλ. βόρεια από την Πρέβεζα. Θαλάσσιοι και χερσαίοι δρόμοι οδηγούσαν στη Νικόπολη και την κατέστησαν σημαντικό εμπορικό κέντρο. Η πόλη ιδρύθηκε ως σύμβολο της μεγάλης νίκης του Γάιου Ιουλίου Καίσαρα Οκταβιανού και μετέπειτα Ρωμαίου αυτοκράτορα Αυγούστου ενάντια στο Μάρκο Αντώνιο και την Κλεοπάτρα Ζ΄ της Αιγύπτου στο Άκτιο το 31 π.Χ. και άκμασε κατά τη ρωμαϊκή περίοδο.
Ήταν 2 Σεπτεμβρίου του 31 π.Χ., όταν συναντήθηκαν οι δυο στόλοι στη θάλασσα του Ακτίου και δόθηκε τέλος στην εμφύλια ρωμαϊκή διαμάχη. Μετά τη μεγάλη νίκη του, ο Οκταβιανός αποφάσισε να ιδρύσει τη Νικόπολη, όχι μόνο ως ανάμνηση της νίκης, αλλά βασικά ως κέντρο ελέγχου της δυτικής Ελλάδας μαζί με την Πάτρα. Επίσης, η ίδρυσή της εντάσσεται στην προσπάθεια εκρωμαϊσμού της Ελλάδας με ανοικοδόμηση παλιών και με την ίδρυση νέων πόλεων, αλλά και στην τόνωση της περιοχής, η οποία αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες τότε.
Η πόλη δημιουργήθηκε με συνοικισμό άλλων οικισμών (Κασσώπη, Αμβρακία, Λευκάδα κ.α.) και τη βίαιη ως ένα σημείο μεταφορά κατοίκων στη Νικόπολη. Στην αλιεία, γεωργία και κτηνοτροφία στηρίχτηκε η πόλη για την οικονομική της εξέλιξη. Η Νικόπολη στολίστηκε με επιβλητικά κτήρια από τα λάφυρα της λείας, αλλά και από δωρεές του Ηρώδη Α΄ της Ιουδαίας που βοήθησε στην κατασκευή πολλών κτηρίων, εκφράζοντας έτσι τη φιλία και τη συμπάθεια του προς τον Οκταβιανό. Ο Οκταβιανός της παραχώρησε σημαντικά προνόμια και πολλές φορολογικές ατέλειες, που συντέλεσαν στην αλματώδη ανάπτυξη της. Ακόμη έδωσε στη Νικόπολη τις έξι ψήφους των Αιτωλών στη Δελφική Αμφικτιονία, γεγονός που προσέδωσε αίγλη στην πόλη.
Καθώς η Νικόπολη απαρτίζοταν από κατοίκους διάφορων περιοχών της Ηπείρου και της Ακαρνανίας, ήταν φυσικό αυτοί να μεταφέρουν και τα λατρευτικά τους έθιμα μαζί. Για να τους καταπραΰνει ο Οκταβιανός έδωσε εντολή να μεταφερθούν στη νέα πόλη τα αντικείμενα λατρείας από τις παλιές πόλεις (Παυσανίας VII,18,9). Ο Οκταβιανός αφιέρωσε τη Νικόπολη στον Απόλλωνα Άκτιο ή Ακτιακό και προς τιμή του θεσπίστηκαν τα Νέα Άκτια που αποτελούσαν επανασύσταση των Ακτίων, των παλιών τοπικών αγώνων των Ακαρνανών. Έτσι απέκτησε αίγλη το ιερό του Απόλλωνα (Στράβωνας VII,7,6).
Θρησκευτικό κέντρο της πόλης αποτέλεσε το παλιό ιερό του Απόλλωνα στο Άκτιο. Μεγαλοπρεπές τέμενος κτίστηκε προς τιμή του θεού (Δίων Κάσσιος 51,1,3). Ο Απόλλωνας που λατρευόταν εδώ είχε τα επίθετα Λευκάδιος ή Λευκαδιακός (από τη Λευκάδα), αλλά και Αγυιεύς. Στο ιερό του Απόλλωνα λατρεύονταν ακόμη ο Ποσειδώνας και ο Άρης, σύμφωνα με επιγραφή που βρέθηκε εκεί. Άλλοι θεοί που λατρεύονταν στη Νικόπολη ήταν ο Δίας, ο Διόνυσος, ο Ερμής, ο Ήφαιστος, ο Ασκληπιός, η Εκάτη, ο Πάνας, ο Ηρακλής και ο Άττις. Από τις γυναικείες θεότητες σημαντική θέση κατείχε η Άρτεμη, η οποία είχε τα επίθετα Λαφρία, Σώτειρα, Εφέσια και Κελκαία. Στην πόλη λατρεύτηκαν ιδιαίτερα και δύο θεότητες ανατολικής προέλευσης: η Ίσιδα και η Κυβέλη. Τέλος, και η αυτοκρατορική λατρεία του Οκταβιανού, του ιδρυτή της πόλης, ήταν πολύ σημαντική.
Στις ρωμαϊκές πηγές ονομάζεται η πόλη ''Nicopolis romana colonia'', ''civitas libera Nicopolitana'' (Πλίνιος, Nat. Hist. 4,5. Τάκιτος, αnn. 5,10) ή ''colonia Augusta''.
Σημαντικές προσωπικότητες έζησαν ή πέρασαν από την πόλη. Ο Γερμανικός, θετός γιος και ανιψιός του Οκταβιανού, ήταν ένας από αυτούς που πέρασαν από τη Νικόπολη για να δει από κοντά τα στρατόπεδα του Οκταβιανού και του Αντωνίου και τον τόπο της μάχης. Ο αυτοκράτορας Νέρωνας επισκέφτηκε επίσης την πόλη το 66 μ.Χ. και έλαβε μέρος στα Άκτια. Αλλά και ο Επίκτητος από την Ιεράπολη της Φρυγίας, ο μεγάλος στωικός φιλόσοφος, έφτασε το 89 μ.Χ. στη Νικόπολη για να ξεφύγει από το διωγμό του αυτοκράτορα Δομιτιανού. Παρέμεινε στην πόλη για μεγάλο χρονικό διάστημα και ίδρυσε φιλοσοφική σχολή. Ο αυτοκράτορας Αδριανός (128-134 μ.Χ.) επισκέφτηκε την πόλη με τη γυναίκα του, Βίβια Σαβίννα, η οποία θεοποιήθηκε και λατρεύτηκε ως Άρτεμις Κελκαία.
Οι πρώτες ανασκαφικές έρευνες στη Νικόπολη ξεκίνησαν το 1913 από τον τότε Έφορο Αρχαιοτήτων Α. Φιλαδελφέα. Δυστυχώς τα αποτελέσματα αυτών των ανασκαφών δε δημοσιεύτηκαν, ενώ τα ευρήματα που φυλάσσονταν στο τζαμί της Πρέβεζας καταστράφηκαν μετά το βομβαρδισμό του στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από το 1925 συνέχισαν την έρευνα ο Έφορος Αρχαιοτήτων Γ. Μηλιάδης (ιερό του Απόλλωνα) και ο Αν. Ορλάνδος (παλαιοχριστιανικές βασιλικές). Το 1940 ξεκίνησε φιλόδοξο σχέδιο ανασκαφών ο Έφορος Αρχαιοτήτων Ι. Παπαδημητρίου για την ταύτιση των μνημείων που αναφέρει ο Στράβωνας. Η έρευνα αυτή διακόπηκε από την έναρξη του πολέμου. Από τότε η ΙΒ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων συνεχίζει μικρές ανασκαφικές έρευνες και αναστηλώσεις - συντηρήσεις μνημείων.
Χρονολόγηση
31 π.Χ. - 323 μ.Χ.
31 π.Χ.
Ιστορικό
http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=2575
Η Νικόπολη της Ηπείρου, το όνομα της οποίας εμπεριέχει τη λέξη νίκη, είναι κτισμένη στη χερσόνησο, η οποία χωρίζει τον Αμβρακικό κόλπο από το Ιόνιο πέλαγος. Βρίσκεται απέναντι από το Άκτιο και 6 χιλ. βόρεια από την Πρέβεζα. Θαλάσσιοι και χερσαίοι δρόμοι οδηγούσαν στη Νικόπολη και την κατέστησαν σημαντικό εμπορικό κέντρο. Η πόλη ιδρύθηκε ως σύμβολο της μεγάλης νίκης του Γάιου Ιουλίου Καίσαρα Οκταβιανού και μετέπειτα Ρωμαίου αυτοκράτορα Αυγούστου ενάντια στο Μάρκο Αντώνιο και την Κλεοπάτρα Ζ΄ της Αιγύπτου στο Άκτιο το 31 π.Χ. και άκμασε κατά τη ρωμαϊκή περίοδο.
Ήταν 2 Σεπτεμβρίου του 31 π.Χ., όταν συναντήθηκαν οι δυο στόλοι στη θάλασσα του Ακτίου και δόθηκε τέλος στην εμφύλια ρωμαϊκή διαμάχη. Μετά τη μεγάλη νίκη του, ο Οκταβιανός αποφάσισε να ιδρύσει τη Νικόπολη, όχι μόνο ως ανάμνηση της νίκης, αλλά βασικά ως κέντρο ελέγχου της δυτικής Ελλάδας μαζί με την Πάτρα. Επίσης, η ίδρυσή της εντάσσεται στην προσπάθεια εκρωμαϊσμού της Ελλάδας με ανοικοδόμηση παλιών και με την ίδρυση νέων πόλεων, αλλά και στην τόνωση της περιοχής, η οποία αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες τότε.
Η πόλη δημιουργήθηκε με συνοικισμό άλλων οικισμών (Κασσώπη, Αμβρακία, Λευκάδα κ.α.) και τη βίαιη ως ένα σημείο μεταφορά κατοίκων στη Νικόπολη. Στην αλιεία, γεωργία και κτηνοτροφία στηρίχτηκε η πόλη για την οικονομική της εξέλιξη. Η Νικόπολη στολίστηκε με επιβλητικά κτήρια από τα λάφυρα της λείας, αλλά και από δωρεές του Ηρώδη Α΄ της Ιουδαίας που βοήθησε στην κατασκευή πολλών κτηρίων, εκφράζοντας έτσι τη φιλία και τη συμπάθεια του προς τον Οκταβιανό. Ο Οκταβιανός της παραχώρησε σημαντικά προνόμια και πολλές φορολογικές ατέλειες, που συντέλεσαν στην αλματώδη ανάπτυξη της. Ακόμη έδωσε στη Νικόπολη τις έξι ψήφους των Αιτωλών στη Δελφική Αμφικτιονία, γεγονός που προσέδωσε αίγλη στην πόλη.
Καθώς η Νικόπολη απαρτίζοταν από κατοίκους διάφορων περιοχών της Ηπείρου και της Ακαρνανίας, ήταν φυσικό αυτοί να μεταφέρουν και τα λατρευτικά τους έθιμα μαζί. Για να τους καταπραΰνει ο Οκταβιανός έδωσε εντολή να μεταφερθούν στη νέα πόλη τα αντικείμενα λατρείας από τις παλιές πόλεις (Παυσανίας VII,18,9). Ο Οκταβιανός αφιέρωσε τη Νικόπολη στον Απόλλωνα Άκτιο ή Ακτιακό και προς τιμή του θεσπίστηκαν τα Νέα Άκτια που αποτελούσαν επανασύσταση των Ακτίων, των παλιών τοπικών αγώνων των Ακαρνανών. Έτσι απέκτησε αίγλη το ιερό του Απόλλωνα (Στράβωνας VII,7,6).
Θρησκευτικό κέντρο της πόλης αποτέλεσε το παλιό ιερό του Απόλλωνα στο Άκτιο. Μεγαλοπρεπές τέμενος κτίστηκε προς τιμή του θεού (Δίων Κάσσιος 51,1,3). Ο Απόλλωνας που λατρευόταν εδώ είχε τα επίθετα Λευκάδιος ή Λευκαδιακός (από τη Λευκάδα), αλλά και Αγυιεύς. Στο ιερό του Απόλλωνα λατρεύονταν ακόμη ο Ποσειδώνας και ο Άρης, σύμφωνα με επιγραφή που βρέθηκε εκεί. Άλλοι θεοί που λατρεύονταν στη Νικόπολη ήταν ο Δίας, ο Διόνυσος, ο Ερμής, ο Ήφαιστος, ο Ασκληπιός, η Εκάτη, ο Πάνας, ο Ηρακλής και ο Άττις. Από τις γυναικείες θεότητες σημαντική θέση κατείχε η Άρτεμη, η οποία είχε τα επίθετα Λαφρία, Σώτειρα, Εφέσια και Κελκαία. Στην πόλη λατρεύτηκαν ιδιαίτερα και δύο θεότητες ανατολικής προέλευσης: η Ίσιδα και η Κυβέλη. Τέλος, και η αυτοκρατορική λατρεία του Οκταβιανού, του ιδρυτή της πόλης, ήταν πολύ σημαντική.
Στις ρωμαϊκές πηγές ονομάζεται η πόλη ''Nicopolis romana colonia'', ''civitas libera Nicopolitana'' (Πλίνιος, Nat. Hist. 4,5. Τάκιτος, αnn. 5,10) ή ''colonia Augusta''.
Σημαντικές προσωπικότητες έζησαν ή πέρασαν από την πόλη. Ο Γερμανικός, θετός γιος και ανιψιός του Οκταβιανού, ήταν ένας από αυτούς που πέρασαν από τη Νικόπολη για να δει από κοντά τα στρατόπεδα του Οκταβιανού και του Αντωνίου και τον τόπο της μάχης. Ο αυτοκράτορας Νέρωνας επισκέφτηκε επίσης την πόλη το 66 μ.Χ. και έλαβε μέρος στα Άκτια. Αλλά και ο Επίκτητος από την Ιεράπολη της Φρυγίας, ο μεγάλος στωικός φιλόσοφος, έφτασε το 89 μ.Χ. στη Νικόπολη για να ξεφύγει από το διωγμό του αυτοκράτορα Δομιτιανού. Παρέμεινε στην πόλη για μεγάλο χρονικό διάστημα και ίδρυσε φιλοσοφική σχολή. Ο αυτοκράτορας Αδριανός (128-134 μ.Χ.) επισκέφτηκε την πόλη με τη γυναίκα του, Βίβια Σαβίννα, η οποία θεοποιήθηκε και λατρεύτηκε ως Άρτεμις Κελκαία.
Οι πρώτες ανασκαφικές έρευνες στη Νικόπολη ξεκίνησαν το 1913 από τον τότε Έφορο Αρχαιοτήτων Α. Φιλαδελφέα. Δυστυχώς τα αποτελέσματα αυτών των ανασκαφών δε δημοσιεύτηκαν, ενώ τα ευρήματα που φυλάσσονταν στο τζαμί της Πρέβεζας καταστράφηκαν μετά το βομβαρδισμό του στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από το 1925 συνέχισαν την έρευνα ο Έφορος Αρχαιοτήτων Γ. Μηλιάδης (ιερό του Απόλλωνα) και ο Αν. Ορλάνδος (παλαιοχριστιανικές βασιλικές). Το 1940 ξεκίνησε φιλόδοξο σχέδιο ανασκαφών ο Έφορος Αρχαιοτήτων Ι. Παπαδημητρίου για την ταύτιση των μνημείων που αναφέρει ο Στράβωνας. Η έρευνα αυτή διακόπηκε από την έναρξη του πολέμου. Από τότε η ΙΒ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων συνεχίζει μικρές ανασκαφικές έρευνες και αναστηλώσεις - συντηρήσεις μνημείων.
Χρονολόγηση
31 π.Χ. - 323 μ.Χ.
31 π.Χ.
Αρχαία Νικόπολη.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Οκτώ χλμ. βόρεια της Πρέβεζας, σ' ένα καταπράσινο τοπίο σε έκταση 9000 στρεμμάτων, βρίσκεται η Αρχαία Νικόπολη.
Στις 2 Σεπτεμβρίου του 31 π.Χ., έγινε η ναυμαχία του Ακτίου μεταξυ των στόλων του Οκταβίου αφενός και της Κλεοπάτρας αφετέρου, κατά την οποία επεκράτησε ο Οκτάβιος.
Στις 2 Σεπτεμβρίου του 31 π.Χ., έγινε η ναυμαχία του Ακτίου μεταξυ των στόλων του Οκταβίου αφενός και της Κλεοπάτρας αφετέρου, κατά την οποία επεκράτησε ο Οκτάβιος.
Εις ανάμνηση της νίκης του, ο Οκτάβιος έκτισε την Νικόπολη, στο νοτιότατο άκρο της Ηπείρου που γρήγορα αναπτυχθηκε σε μεγαλούπολη.
Τα τρία λιμάνια της, η εξαιρετική γεωγραφική της θέση ως κόμβου μεταξύ Ηπείρου - Ακαρνανίας αλλά και Ελλάδος - Ιταλίας, την μετέτρεψαν σε πόλο έλξης στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Τα τρία λιμάνια της, η εξαιρετική γεωγραφική της θέση ως κόμβου μεταξύ Ηπείρου - Ακαρνανίας αλλά και Ελλάδος - Ιταλίας, την μετέτρεψαν σε πόλο έλξης στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Η κατοίκηση της πόλης συνεχίστηκε κατά τους βυζαντινους χρόνους. Την περίοδο 1ου αι. π.Χ. και 1ου και 2ου αι. μ.Χ. κοσμήθηκε με μεγαλόπρεπα δημόσια κτίρια κι έργα τέχνης. Κάποια από αυτά διασώθηκαν κι αποκαλυφθηκαν ως τώρα, όπως το περίφημο Υδραγωγείο της, τα τείχη που προστάτευαν την πόλη (ρωμαϊκά),το ωδείο, το θέατρο, οι θέρμες, το Μνημείο του Αυγουστου.
Σε μια εποχή που οι Ρωμαίοι είχαν καταλάβει όλο τον κόσμο, η Νικόπολη, λόγω της στρατηγικής της θέσης εξελίχθηκε σ' ένα από τα μεγαλυτερα διακομιστικά και εμπορικά κέντρα.
Γνωστά είναι τα λιμάνια της Κόμαρος και Βαθυ Κατά την παλαιοχριστιανική εποχή (4ος αι. μ.Χ.) η Νικόπολη δέχθηκε επιδρομές, περιορίστηκαν οι εμπορικές της δραστηριότητες και οι κάτοικοι στράφηκαν στον αγροτικό τομέα και κατασκευασαν ένα νέο τείχος που μίκρυνε την έκτασή της. Εξακολουθησε όμως να είναι πρωτευουσα μιας τεράστιας επαρχίας που ονομάστηκε "ΠΑΛΙΑ ΗΠΕΙΡΟΣ".
Το 540 μ.Χ. ο Ιουστινιανός επισκευασε τα ήδη υπάρχοντα παλαιοχριστιανικά τυχη για προστασία από τις εχθρικές επιδρομές. Αυτά τα τείχη (βυζαντινά) σώζονται σε πολυ καλή κατάσταση, με 35 τετράγωνους και ημικυκλικους πυργους.
Αυτή την περίοδο χτίστηκαν 6 μεγάλες Βασιλικές και τα μνημεία που έχουν αποκαλυφθεί μαρτυρουν την ακμή της Νικοπόλεως κατά τον 6ο μ.Χ. αι.
Αυτή την περίοδο χτίστηκαν 6 μεγάλες Βασιλικές και τα μνημεία που έχουν αποκαλυφθεί μαρτυρουν την ακμή της Νικοπόλεως κατά τον 6ο μ.Χ. αι.
Τη Νικόπολη περιέλαβε στην περιοδεία του (62-63 μ.Χ.) ο Απόστολος Παυλος και ίδρυσε, συμφωνα με αναφορές, την Εκκλησία της. Κι εδώ κατέφυγε (44 μ.Χ.) κι έμεινε ως το τέλος της ζωής του ο στωικός φιλόσοφος Επίκτητος (50-120 μ.Χ.), όταν η διδασκαλία του επέφερε την κατακραυγή της Ρώμης. Σεισμοί, επιδρομές, πυρκαγιές, την ερήμωσαν τελικά τον 10ο-11ο αι.
Αρχαιολογικός Χώρος Νικόπολης
ΠΗΓΗ :https://www.gtp.gr/TDirectoryDetails.asp?id=14885&lng=1
Βραβείο Europa Nostra 2009
Αρχαιολογικός χώρος, Βυζαντινά & Μεταβυζαντινά μνημεία,
Πολιτιστική κληρονομιά ΝΙΚΟΠΟΛΙΣ
48100 ΝΙΚΟΠΟΛΙΣ , ΗΠΕΙΡΟΣ , ΕΛΛΑΔΑ
Τηλ.: +30 26820 89890, 89892 , Φαξ: +30 26820 89891, 89893
E-mail:lgepka@culture.gr , URL: http://www.lgepka.gr/nikopoli.html
Ώρες λειτουργίας:
01Ιούν - 31Οκτ Τρί-Κυρ, 0800-1500
01Νοέ - 31Μάι Δευ-Κυρ, 0830-1500
Αρχαιολογικός Χώρος Νικόπολης
- Περίληψη
Η Νικόπολη απλώνεται σε έκταση 9000 στρεμμάτων στη σημερινή χερσόνησο της Πρέβεζας, στη ΝΔ Ήπειρο. Ιδρύθηκε από τον Οκταβιανό, μετά τη ναυμαχία του Ακτίου το 31 π.Χ., με το συνοικισμό κατοίκων γειτονικών πόλεων της Ηπείρου (Κασσώπη, Αμβρακία κ.α.), της Λευκάδας και τμήματος της Αιτωλοακαρνανίας.
Η πόλη είχε δικό της νομισματοκοπείο και τελούσε κάθε τέσσερα χρόνια τα Άκτια, που περιελάμβαναν αγώνες γυμνικούς, μουσικής και ιπποδρομίας. Υπήρξε πόλος έλξης πνευματικών ανδρών της εποχής, όπως ο Επίκτητος (89 μ.Χ.).
Η κατοίκηση της πόλης συνεχίστηκε και κατά τους βυζαντινούς χρόνους.
Το 1913-1926 η Αρχαιολογική Εταιρεία αναλαμβάνει τη συστηματική ανασκαφική έρευνα της Νικόπολης με επικεφαλής τον Αλ. Φιλαδελφέα. Το 1926-1938 συνεχίζουν οι καθηγητές Γ. Σωτηρίου και Α. Ορλάνδος.
Το 1938-1940, λίγο πριν την έναρξη του πολέμου, ο έφορος αρχαιοτήτων Ι. Παπαδημητρίου πραγματοποιεί μικρή ανασκαφική έρευνα στην περιοχή του Γυμνασίου.
Το 1956-1965 οι ανασκαφικές έρευνες συνεχίζονται από τον Α. Ορλάνδο. Από τη δεκαετία του '60 η τοπική Εφορεία Αρχαιοτήτων πραγματοποιεί ανασκαφικές έρευνες σωστικού χαρακτήρα.
Παράλληλα με την ανασκαφική έρευνα, πραγματοποιήθηκαν σημαντικές εργασίες αποκατάστασης των μνημείων και συνολικής ανάδειξης του χώρου.
Τα αναστηλωτικά έργα πραγματοποιήθηκαν στο Ωδείο (1969-72), στις βόρειες Θέρμες (1973-74), στο Νυμφαίο (1975), στο Μεγάλο Θέατρο, στο ρωμαϊκό τείχος και στην έπαυλη του Μάνιου Αντωνίνου (1978-84).
Επιπλέον στο διάστημα αυτό ολοκληρώθηκε η συντήρηση των ψηφιδωτών στην ίδια οικία.
Στα σημαντικότερα μνημεία της Αρχαίας Νικόπολης περιλαμβάνονται:
Ρωμαϊκά τείχη Νικόπολης
Για την προστασία από εχθρικές επιδρομές ο Οκταβιανός τείχισε την πόλη με ισχυρό οχυρωματικό περίβολο, ο οποίος κάλυπτε ένα μεγάλο μέρος της πόλης. Εκτός του οχυρωματικού περιβόλου έμεινε το Προάστειο, όπου βρισκόταν το τέμενος του Απόλλωνα, το ιερό άλσος και δημόσια κτίρια (θέατρο, στάδιο, Γυμνάσιο και θέρμες). Πρόκειται για μνημείο με αμυντικό χαρακτήρα. Τα τείχη κατασκευάστηκαν αμέσως μετά την ίδρυση της πόλης, όπως και τα περισσότερα δημόσια κτίρια, την περίοδο μεταξύ 30 και 25 π.Χ. Στην Ύστερη Ρωμαϊκή Εποχή όταν Έρουλοι και Γότθοι εισέβαλλαν στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, επισκευάστηκαν τα τείχη της Νικόπολης και ενισχύθηκαν με σκοπό να αντέξουν βαρβαρικές επιθέσεις. Σ' αυτή την οικοδομική φάση εντάσσεται και η διαμόρφωση του υδραγωγείου σε τείχος, καθώς τα τόξα της πεσσοστοιχίας κλείστηκαν βιαστικά με πρόχειρα υλικά.
Ο οχυρωματικός περίβολος διαθέτει περίμετρο μεγαλύτερη των 5 χλμ. Η δυτική πλευρά της πόλης ορίζεται μόνο από την πεσσοστοιχία του υδραγωγείου. Από τα ρωμαϊκά τείχη έχουν διασωθεί μόνο ορισμένα τμήματά του, καθώς το μεγαλύτερο μέρος τους χρησιμοποιήθηκε ως οικοδομικό υλικό για την κατασκευή του βυζαντινού τείχους. Διατηρούνται τμήματα του ρωμαϊκού τείχους στη βόρεια και νότια πλευρά. Το τείχος ήταν κατασκευασμένο από μεγάλες καλοψημένες πλίνθους και ο πυρήνας του από αργούς λίθους και λατύπη μέσα σε άφθονο κουρασάνι. Η ανασκαφική έρευνα στην πόλη της Νικόπολης έχει αποκαλύψει μέχρι σήμερα πέντε πύλες εισόδου στα τείχη. Πρόκειται για την νοτιοανατολική, τη βορειοανατολική, τη νότια, τη βόρεια και τη δυτική πύλη.
Η κύρια πύλη εισόδου της πόλης ήταν η δυτική. Βρισκόταν στο μέσο της δυτικής πλευράς του τείχους και διέθετε τρία ανοίγματα. Η πύλη πλαισιωνόταν εξωτερικά από ημικυκλικούς πύργους με μεγάλο ύψος. Σ' αυτή την πύλη κατέληγαν δυο σημαντικοί δρόμοι: ο ένας από το δυτικό λιμάνι της πόλης και ο άλλος από τη Θεσπρωτία. Η δυτική και η ανατολική πύλη ήταν οι αποδέκτες της κεντρικής λεωφόρου της πόλης, της decumanus maximus, που είχε προσανατολισμό Α - Δ. Καλά διατηρημένη σώζεται η νοτιοανατολική πύλη. Στα ανατολικά της σώζεται στρογγυλός πύργος που προστατεύει την πύλη αυτή. Από δω περνούσε ο μεγάλος ρωμαϊκός δρόμος που ξεκινούσε από το ανατολικό λιμάνι της πόλης, διερχόταν από το ανατολικό τμήμα της πόλης και έφτανε μέχρι την βορειοανατολική πύλη. Από κει κατευθυνόταν οι κάτοικοι της πόλης και οι επισκέπτες στο Προάστειο και στο τέμενος του Απόλλωνα. Στη νότια και βόρεια πύλη κατέληγε ο κύριος δρόμος της πόλης, ο cardo maximus, με προσανατολισμό Ν - Β. Από τη νότια πύλη ξεκινούσε άλλος οδικός άξονας, πλακόστρωτος με κράσπεδα, που οδηγούσε στο δυτικό λιμάνι της Νικόπολης, στο Κόμαρο.
http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=6022
Η ρωμαϊκή οικία του Αντωνίνου είναι η μόνη ανασκαμμένη ιδιωτική οικία της ρωμαϊκής πόλης. Βρίσκεται έξω από το δυτικό τμήμα του βυζαντινού τείχους και βορειοανατολικά του ρωμαϊκού Ωδείου και απέχει 200 μ. περίπου από το τείχος και 300 μ. από το Ωδείο. Πρόκειται για μνημείο διαμονής, την κατοικία του Μάνιου Αντωνίνου. Από επιγραφή που έχει βρεθεί σε ένα ψηφιδωτό δάπεδο αναφέρεται και το όνομα της Αριστοκλίας, η οποία πιθανότατα ήταν η πρώτη οικοδέσποινα της κατοικίας αυτής. Η πρώτη οικοδομική φάση της κατοικίας ανάγεται χρονολογικά σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα στον 2ο αι. μ.Χ., ενώ δέχτηκε επισκευές στα τέλη του 3ου με αρχές 4ου αι. μ.Χ.
Έχουν αποκαλυφθεί πέντε μεγάλα δωμάτια, έξι μικρότεροι βοηθητικοί χώροι και τμήμα της αυλής με πηγάδι, το οποίο διέθετε δεξαμενή αποθήκευσης νερού. Στην είσοδο του πρώτου μεγάλου δωματίου αποκαλύφθηκε το μεγάλο κατώφλι της πόρτας, ενώ το εσωτερικό της αίθουσας αυτής ήταν διακοσμημένο με ψηφιδωτό δάπεδο (3,50 x 6,25 μ.). Το ψηφιδωτό περιέχει γεωμετρικά μοτίβα και ένα κεντρικό έμβλημα, το οποίο πλαισιωνόταν από σπείρα άκανθας. Στη νοτιοανατολική γωνία της αίθουσας ήρθε στο φως προτομή Διονύσου. Η διακόσμηση του ψηφιδωτού με τις έντονες φωτοσκιάσεις και ο τρόπος σμίλευσης της προτομής οδηγούν σε μια χρονολογία στον 2ο αι. μ.Χ. Η αμέσως επόμενη αίθουσα, στα δεξιά του πρώτου δωματίου, διέθετε μαρμαροθετημένο δάπεδο. Διακοσμημένη με ψηφιδωτό δάπεδ ήταν η αριστερή αίθουσα, το οποίο έχει όμως καταστραφεί. Στο βόρεια των αιθουσών αυτών αναπτύσσεται ένας διάδρομος, ο οποίος διέθετε και αυτός ψηφιδωτό δάπεδο - κατεστραμμένο σήμερα - και οδηγούσε στην αυλή της κατοικίας. Στα μικρά δωμάτια της ανατολικής πλευράς οδηγούσε ένας προθάλαμος, ο οποίος βρισκόταν αμέσως μετά το διάδρομο της οικίας. Εκεί ήρθε στο φως ακόμη ένα ψηφιδωτό δάπεδο, το οποίο διασώζει ολόκληρη κτητορική επιγραφή με τα ονόματα της Αριστοκλίας και του Αντωνίνου. Τα δωμάτια της νοτιοανατολικής πλευράς αποτελούσαν βοηθητικούς χώρους, ενώ σε ένα από αυτά βρέθηκε και υπόκαυστο λουτρού. Στον τομέα αυτόν της οικίας η ανασκαφική έρευνα έδειξε ότι έγιναν διάφορες μεταγενέστερες επεμβάσεις και επισκευές.
Το Ωδείο
Βρίσκεται στη δυτική πλευρά του παλαιοχριστιανικού τείχους. Αποτελείται από το κοίλο, την ορχήστρα και τη σκηνή. Τρεις ημικυκλικές στοές στηρίζουν το κοίλο, εξασφαλίζοντας την κλίση του. Κατασκευάστηκε τον 1ο αι. μ.Χ. και χρησιμοποιήθηκε μέχρι το β΄ μισό του 3ου αι. μ.Χ.
ΠΗΓΗ :http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=6024
Το ρωμαϊκό ωδείο, από τα σημαντικότερα και καλύτερα διατηρημένα μνημεία της Νικόπολης, αποτελεί πραγματικό αρχιτεκτονικό έργο τέχνης, δημιούργημα κάποιου άγνωστου, αλλά σπουδαίου αρχιτέκτονα. Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, στη δυτική πλευρά του παλαιοχριστιανικού τείχους, και συνορεύει με τη ρωμαϊκή αγορά (forum). Σε αυτό πραγματοποιούνταν ομιλίες, φιλολογικοί και μουσικοί αγώνες, αλλά και θεατρικές παραστάσεις κατά τη διάρκεια των Νέων Ακτίων, θρησκευτικών αγώνων που τελούνταν προς τιμή του Απόλλωνα. Το υπόλοιπο διάστημα του χρόνου πιθανόν λειτουργούσε και ως βουλευτήριο, καθώς γειτνίαζε με την αγορά. Κατασκευάσθηκε στα χρόνια του Αυγούστου (αρχές 1ου αι. μ.Χ.) και δέχθηκε διάφορες επισκευές και μετατροπές στο τέλος του 2ου - αρχές 3ου αι. μ.Χ.
Το ωδείο αποτελείται από το κοίλο, την ορχήστρα και τη σκηνή. Το κοίλο διέθετε 19 σειρές εδωλίων και χωριζόταν σε δύο τμήματα με ένα μικρό οριζόντιο διάδρομο στο κέντρο του. Τα εδώλια είχαν επενδυθεί με πλάκες ασβεστόλιθου και στην πρώτη τους σειρά, που δεν έχει διατηρηθεί, βρίσκονταν οι θέσεις των επισήμων. Στη δέκατη σειρά των καθισμάτων υπάρχουν μικρά ανοίγματα, τα οποία έγιναν για λόγους ακουστικής. Τρεις ημικυκλικές στοές στηρίζουν το κοίλο, εξασφαλίζοντας έτσι την κλίση του. Οι στοές αυτές έχουν διαφορετικό ύψος, με χαμηλότερη την εσωτερική και ψηλότερη την εξωτερική. Στο μέσο του κοίλου υπάρχει ακόμη μια δίοδος, η οποία διέθετε πλακοστρωμένο δάπεδο και τοίχους επενδυμένους με πλάκες, και χρησίμευε στην άμεση επικοινωνία των στοών κάτω από το κοίλο με την ορχήστρα. Στην υστερορωμαϊκή περίοδο η δίοδος αυτή έγινε πιο στενή, καθώς εκεί κτίστηκε ένας βωμός. Η πρόσβαση των θεατών προς τα εδώλια γινόταν από μια διπλή σκάλα που βρισκόταν στο μέσο της νότιας πρόσοψης του κοίλου, ενώ άλλες δύο μικρότερες σκάλες στις πλάγιες πλευρές οδηγούσαν στο εσωτερικό του κοίλου. Η ορχήστρα είχε ημικυκλική μορφή και ήταν διακοσμημένη με πολύχρωμα μαρμαροθετήματα, τμήματα των οποίων σώζονται μέχρι σήμερα. Οι πάροδοι, αριστερά και δεξιά του κοίλου, στεγάζονταν με καμάρα και είχαν πλακοστρωμένο δάπεδο. Η σκηνή διέθετε τρεις εισόδους, μέσω των οποίων είχε κανείς πρόσβαση στο δρόμο που βρισκόταν βόρεια του ωδείου. Μεταξύ της σκηνής και του προσκηνίου διακρίνεται ένας βαθύς στενός διάδρομος, με πλάτος 0,90 μ. και βάθος 2,82 μ. Πρόκειται για την «αύλακα των σκηνικών?, που χρησίμευε για την ανύψωση της αυλαίας σε κάθε θεατρική παράσταση. Από τα ευρήματα και τα νομίσματα που αποκαλύφθηκαν στο σημείο αυτό, συμπεραίνουμε, ότι το ωδείο πρέπει να χρησιμοποιήθηκε μέχρι και το δεύτερο μισό του 3ου αι. μ.Χ.
Σήμερα το μνημείο έχει ανασκαφεί πλήρως και έχουν πραγματοποιηθεί εκτεταμένες εργασίες συμπλήρωσης στα εδώλια, στο κοίλο, στο προσκήνιο και στη σκηνή.
ΠΗΓΗ:http://www.diazoma.gr/theaters/romaiko-odeio-nicopolis/
Στη σημερινή χερσόνησο της Πρέβεζας, στη νοτιοδυτική Ήπειρο και σε απόσταση μόλις 6 χλμ. από την πρωτεύουσα του ομώνυμου Νομού, ανεγέρθηκε από τον Οκταβιανό Αύγουστο -σε ανάμνηση της Νίκης του επί του Μάρκου Αντωνίου και της Κλεοπάτρας στη ναυμαχία του Ακτίου το 31 π.Χ.- η Νικόπολη.
Στο κέντρο της ρωμαϊκής πόλης, στο χώρο όπου προοριζόταν για τα δημόσια οικοδομήματα, βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα και καλύτερα διατηρημένα -παρά τις λεηλασίες που δέχθηκε κατά καιρούς- μνημεία της Νικόπολης, το ρωμαϊκό Ωδείο. Η πρόσβαση επιτυγχάνεται σήμερα μέσα από τη μνημειακή δυτική κεντρική πύλη των παλαιοχριστιανικών τειχών, τη λεγόμενη «Αραπόπορτα» ή μέσα από δίκτυ
ο στενών αγροτικών δρόμων περιμετρικά του. Πρόκειται για ένα μικρό στεγασμένο θέατρο, με χωρητικότητα 1000 ατόμων, περίπου, που οικοδομήθηκε στα χρόνια του Αυγούστου και επισκευάστηκε στα τέλη του 2ου – αρχές 3ου αιώνα μ.Χ. Προοριζόταν κυρίως για μουσικές και θεατρικές εκδηλώσεις, ομιλίες και συζητήσεις ρητόρων κ.α., ωστόσο πιθανότατα χρησιμοποιούνταν και ως βουλευτήριο, όπως μαρτυρεί και η θέση του κοντά στην αγορά.
Το μνημείο συγκεντρώνει ως ένα βαθμό τα τυπικά χαρακτηριστικά των αντίστοιχων κτιρίων του 1ου αιώνα π.Χ. και κατασκευαστικά ακολουθεί τη λογική των ρωμαϊκών θεάτρων της περιόδου. Εδράζεται εξ ολοκλήρου σε κτιστή υποδομή που δημιουργήθηκε από τρείς επάλληλες στοές και όχι σε φυσικά επικλινή θέση, όπως συνηθίζεται με τα αρχαία ελληνικά θέατρα. Τα βασικά του μέρη αποτελούν η σκηνή, η ημικυκλική ορχήστρα και το κοίλο.
Το σκηνικό οικοδόμημα ήταν διώροφο και διέθετε επιμελημένη πρόσοψη. Τρείς είσοδοι εξασφάλιζαν την πρόσβαση στο δρόμο βόρεια του Ωδείου. Μπροστά από τη σκηνή ένας στενός διάδρομος 0,90 μ. πλάτος και βάθος 2,82 μ. χρησίμευε πιθανότατα στην ανύψωση της αυλαίας σε κάθε παράσταση και στην αποθήκευση των σκηνικών.
Η ημικυκλική ορχήστρα, καλυμμένη από πολύχρωμα γεωμετρικά μαρμαροθετήματα, φιλοξενούσε κινητά καθίσματα για τους επισήμους. Οι καμαροσκεπείς και πλακοστρωμένες πάροδοι στα αριστερά και στα δεξιά, εξασφάλιζαν την πρόσβαση και διευκόλυναν την κίνηση των θεατών. Μία ακόμη δίοδος, με πλακοστρωμένο δάπεδο και τοίχους επενδυμένους με πλάκες, στο μέσον του κοίλου χρησίμευε στην άμεση επικοινωνία των στοών κάτω από κοίλο με την ορχήστρα.
Το κοίλο, χωρισμένο σε δύο διαζώματα, αποτελούνταν από είκοσι (20) σειρές εδωλίων, επενδυμένων με λευκές πλάκες από ντόπιο ασβεστόλιθο, ενώ η πρόσβαση των θεατών επιτυγχάνονταν από επιμέρους μικρότερες κλίμακες στα πλάγια και στο κέντρο. Μικρά ορθογώνια ανοίγματα, που επικοινωνούσαν με τις στοές που στήριζαν το κοίλο, όπως αυτά που διακρίνονται στη 10η σειρά, ενίσχυαν κατά κάποιο τρόπο την εν γένει ακουστική του μνημείου.
Η ακριβής χρονολόγηση του εν λόγω μνημείου, μοναδικού με τα μέχρι σήμερα δεδομένα για την περιοχή της βορειοδυτικής Ελλάδας, δεν μας είναι με ακρίβεια γνωστή. Αδιάψευστοι μάρτυρες της χρήσης του θα μπορούσαν να αποτελέσουν ωστόσο τα τετρακόσια τρία (403) χάλκινα νομίσματα, χαρακτηριστικά όλων των περιόδων λειτουργίας του νομισματοκοπείου της Νικόπολης, που βρέθηκαν κατά τις εργασίες αποχωμάτωσης του διαδρόμου μπροστά από το σκηνικό οικοδόμημα του Ωδείου, ενισχύοντας την άποψη περί της χρήσης του τουλάχιστον έως και το β΄ μισό του 3ου αιώνα μ.Χ.
Γεώργιος Ρήγινος
Αρχαιολόγος
Οι Βόρειες Θέρμες ("Μπεντένια")
Οι βόρειες θέρμες της ρωμαϊκής Νικόπολης
http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=6026
Οι βόρειες θέρμες της ρωμαϊκής Νικόπολης αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα δημόσια κτηριακά συγκροτήματα της πόλης του Αυγούστου. Βρίσκονται στο νότιο τμήμα του Προαστείου, της περιοχής περίπου 400 μ. βόρεια της τειχισμένης αρχαίας πόλης, η οποία λειτουργούσε ως ιερό άλσος λόγω της γειτνίασής της με το ιερό του Απόλλωνα. Πρόκειται για εντυπωσιακό μνημείο, το οποίο χρησιμοποιήθηκε κατά κύριο λόγο από τους αθλητές, που λάμβαναν μέρος στα Νέα Άκτια, τους αγώνες προς τιμή του Απόλλωνα. Οι θέρμες κατασκευάσθηκαν αμέσως μετά την ίδρυση της πόλης, στα τέλη του 1ου αι. π.Χ. και λειτούργησαν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σήμερα το μνημείο διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση, και είναι γνωστό στους κατοίκους της περιοχής ως «Μπεντένια?.
Το κτηριακό συγκρότημα αποτελείται από καμπύλους και ορθογώνιους χώρους, που συνδέονται μεταξύ τους με πολλά ανοίγματα και φέρουν ημικυκλικές κόγχες και πεσσοστοιχίες. Σε καλύτερη κατάσταση διατηρείται η δυτική πτέρυγα με τρεις αψιδωτούς χώρους. Όμοια ήταν κατασκευασμένη και η ανατολική πτέρυγα, από την οποία σώζονται μόνο τα θεμέλια. Οι αίθουσες του συγκροτήματος επικοινωνούν μεταξύ τους και στεγάζονται με τόξα, αψίδες, καμάρες και θόλους, χαρακτηριστικό αυτών των ρωμαϊκών οικοδομημάτων. Τα δάπεδα των αιθουσών ήταν διακοσμημένα με μάρμαρο και ψηφιδωτά. Αντίστοιχα επενδυμένοι ήταν και οι τοίχοι με πολύχρωμα μαρμαροθετήματα. Το συγκρότημα της Νικόπολης διέθετε ένα μεγάλο χώρο με πισίνα κολύμβησης (natatio), αίθουσα ψυχρού λουτρού (frigidarium) και αίθουσες με κλιμακωτά θερμαινόμενες πισίνες (tepidarium, caldarium). Η θέρμανση των χώρων γινόταν με φωτιά, που έκαιγε ακατάπαυστα και ζέσταινε τα υπόκαυστα και τον αέρα που κυκλοφορούσε μέσα από εντοιχισμένους πήλινους σωλήνες.
Στο κτηριακό συγκρότημα των θερμών του Προαστείου έγιναν κατά τη διετία 1973-1974 σημαντικές εργασίες στερέωσης και συμπλήρωσης των τοίχων. Επίσης συντηρήθηκαν τα ανώφλια των σωζόμενων εισόδων του οικοδομήματος.
Οι βόρειες θέρμες της ρωμαϊκής Νικόπολης
Αποτελείται από καμπύλους και ορθογώνιους χώρους που συνδέονται μεταξύ τους με πολλά ανοίγματα και φέρουν ημικυκλικές κόγχες και πεσσοστοιχίες.
Το μνημείο του Αυγούστου
Μνημείο της Νίκης,
https://www.youtube.com/watch?v=OK91KRZlWag
Μνημείο Αυγούστου (Νικόπολη)
Ρωμαικό ωδείο - μνημείο Αυγούστου πτήση αρχαία Νικόπολη - Roman odeon -
Το μνημείο του Αυγούστου, το οποίο κατασκεύασε μετά τη ναυμαχία του Ακτίου, το 31 π.Χ., και αφιέρωσε στον Άρη, τον Ποσειδώνα και τον Άκτιο Απόλλωνα. Φωτο: © Πάνος Καράς / Shutterstock
http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=19868
Το μνημείο του Αυγούστου,
Μνημείο της Νίκης,
Στις βόρειες παρυφές του Προαστείου βρίσκεται το Μνημείο της Νίκης, το τρόπαιο της Ναυμαχίας του Ακτίου και σύμβολο του νέου status quo. Κτισμένο το 28 π.Χ. πάνω στο λόφο Μιχαλίτσι, σε θέση με πανοραμική θέα, αποτελούσε τέμενος αφιερωμένο στους θεούς Απόλλωνα, Ποσειδώνα και Άρη, οι οποίοι στάθηκαν αρωγοί του αυτοκράτορα Αυγούστου στη μεγαλειώδη νίκη του. Το μνημείο κατασκευάστηκε σε τεχνητό άνδηρο, την όψη του οποίου κοσμούσαν τα χάλκινα έμβολα του στόλου των ηττημένων (Αντωνίου και Κλεοπάτρας). Πάνω από τον πέμπτο δόμο της κρηπίδας είχαν τοποθετηθεί οι λιθόπλινθοι της μεγάλης αφιερωματικής λατινικής επιγραφής. Στη βόρεια πλευρά υπήρχε πιόσχημη στοά, ανοιχτή προς τα νότια, όπου βρισκόταν ο μνημειώδης βωμός με εξαιρετικής τέχνης ανάγλυφο διάκοσμο, που αποδίδει το θρίαμβο του Αυγούστου.
Το μνημείο του Αυγούστου,
Ιδρύθηκε από τον Οκταβιανό Αύγουστο το 31 π.Χ., μετά τη ναυμαχία του Ακτίου και αφιερώθηκε στον Άρη, τον Ποσειδώνα και τον Άκτιο Απόλλωνα. Αποτελείται από ένα λιθόκτιστο πόδιο, σχήματος Π, στο οποίο είχαν προσαρτηθεί τα χάλκινα έμβολα των πλοίων του Αντωνίου. Τα υπόλοιπα λάφυρα της ναυμαχίας στεγάζονταν μαζί με τα γλυπτά σε μία στοά στο πλάτωμα πάνω από το πόδιο.
Η αναθηματική λατινική επιγραφή
Η Λατινική Επιγραφή στο Μνημείο Αυγούστου
Νικόπολη, το Μνημείο του Αυγούστου (φωτ. Επιστημονική Επιτροπή Νικόπολης)
Υποδοχές Εμβόλων Κλεοπάτρας και Αντωνίου στο Μνημείο Αυγούστου
Το Έμβολο του Αθλίτ, Ισραήλ
Στο «Μνημείο Αυγούστου» έχουν βρεθεί αρκετά θραύσματα μιας τεράστιας λίθινης αναθηματικής επιγραφής στα Λατινικά. Μετά από χρόνια ερευνών τελικά η επιγραφή συναρμολογήθηκε και σήμερα το κείμενο έχει ως εξής:
Vacat Imp. Caesar Divi Juli f Victoriam Consecutus Bello Quod Pro Republica Gessit In Hac Regione Consul Quintum Imperator Septimum Pace Parta Terra Marique Neptuno et Marti Castra ex Quibus Ad Hostem Insequendum Egressus Est Navalibus Spoliis Exornata Consacravit Vacat
Η Λατινική επιγραφή με κεφαλαία γράμματα όπως είναι στο λίθινο πρωτότυπο:
VACAT IMP. CAESAR DIVI JULI F VICTORIAM CONSECUTUS BELLO QUOD PRO REPUBLICA GESSIT IN HAC REGIONE CONSUL QUINTUM IMPERATOR SEPTIMUM PACE PARTA TERRA MARIQUE NEPTUNO ET MARTI CASTRA EX QUIBUS AD HOSTEM INSEQUENDUM EGRESSUS EST NAVALIBUS SPOLIIS EXORNATA CONSACRAVIT VACAT
Η Λατινική Επιγραφή στο Μνημείο Αυγούστου
Μετάφραση:
Ο αυτοκράτωρ στρατηγός Καίσαρ, γιος του θεϊκού Ιουλίου, μετά τη νικηφόρα έκβαση του πολέμου πού διεξήγαγε υπέρ της δημοκρατίας σε αυτή την περιοχή, όταν ήταν ύπατος για πέμπτη φορά και στρατηγός για έβδομη, μετά την εδραίωση της ειρήνης στην στεριά και τη θάλασσα, αφιέρωσε στον Ποσειδώνα και στον Άρη το στρατόπεδο από όπου εφόρμησε κατά του εχθρού, το οποίο τώρα κοσμείται με λάφυρα των πλοίων
Ανάγλυφη πλάκα:
Επίσης, πέραν της λατινικής επιγραφής, και του μαρμάρινου βάθρου του Νίκωνα, στο «Μνημείο Αυγούστου» η αρχαιολογική σκαπάνη τα τελευταία δέκα χρόνια έχει αποκαλύψει εκατοντάδες θραύσματα, εκ των οποίων μέχρι στιγμής το κυριότερο είναι ένα ‘’σύνολο πέντε συνανηκόντων μαρμάρινων θραυσμάτων μιας ανάγλυφης πλάκας της ζωοφόρου του βωμού μήκους 282cm με πολύ ενδιαφέρουσες απεικονίσεις’’.
Φυσικά η αρχαιολογική έρευνα στο χώρο συνεχίζεται.[εκκρεμεί παραπομπή]
Ρωμαϊκό θέατρο Νικόπολης
Το Θέατρο
https://www.youtube.com/watch?v=ZG2X98LC32c
Το αρχαίο θέατρο της Νικόπολης ΑΝΩΘΕΝ - Aerial video by drone Dji Phantom
Ancient Theater of Nikopolis- Preveza with Mavic 2 Pro
Το θέατρο της ρωμαϊκής Νικόπολης είναι το πρώτο μνημείο που παρατηρεί ο επισκέπτης, όταν έρχεται στο χώρο από τα βόρεια. Βρίσκεται στο Προάστειο, βόρεια της τειχισμένης πόλης, νοτιοανατολικά του μνημείου του Αυγούστου και ανατολικά του σταδίου. Πρόκειται για εντυπωσιακό οικοδόμημα, που κατασκευάσθηκε στις αρχές του 1ου αι. μ.Χ. μαζί με άλλα δημόσια κτήρια της πόλης. Λειτουργούσε κυρίως κατά τη διάρκεια των Νέων Ακτίων, αγώνων που είχαν θρησκευτικό χαρακτήρα και τελούνταν προς τιμή του Απόλλωνα. Μάλιστα, κατάλογοι ακτιονικών, που έχουν βρεθεί στο τέμενος του Απόλλωνα, αναφέρουν ότι στο θέατρο πραγματοποιούνταν αγώνες ποιητών, σοφιστών, κωμωδών, τραγωδών, κηρύκων, σαλπιγκτών, κιθαριστών, φωνασκών, αυλητών και παντομίμων.
Το θέατρο κατασκευάσθηκε στην πλαγιά ενός λόφου και για την καλύτερη προστασία του από σεισμούς, γύρω από το κοίλο του κτίστηκε ψηλός εξωτερικός καμπύλος τοίχος, που ενισχύθηκε με αντηρίδες. Ένας πλατύς διάδρομος, το διάζωμα, χώριζε το κοίλο σε δύο τμήματα, το θέατρο και το επιθέατρο και στις άκρες του υπήρχαν δύο μεγάλες είσοδοι, που στεγάζονταν με καμάρα. Ο εξωτερικός προστατευτικός τοίχος διέθετε δύο σκάλες για την πρόσβαση στα εδώλια των θεατών, οι οποίοι έρχονταν στο θέατρο από το ιερό του Απόλλωνα. Πάνω στο κοίλο υπήρχε περιφερική στοά, στην οποία πιθανότατα κατέφευγαν οι θεατές κατά τη διάρκεια κάποιας ξαφνικής καταιγίδας. Από τη στοά αυτή έχουν σωθεί μόνο οι πεσσοί που στήριζαν τη στέγη. Τα καθίσματα του κοίλου, που ήταν πλινθόκτιστα, έχουν καταστραφεί, ενώ η προεδρία, δηλαδή η πρώτη σειρά εδωλίων για τους επισήμους, ήταν λίθινη. Η ορχήστρα, όπως και το κοίλο, είχε σχήμα κανονικού ημικυκλίου. Η σκηνή ήταν ψηλή, πιθανόν διώροφη (χαρακτηριστικό γνώρισμα της ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής) με τρεις αψιδωτές εισόδους στην πρόσοψη, μέσω των οποίων επικοινωνούσε με το λογείο, το χώρο ανάμεσα στη σκηνή και την ορχήστρα, όπου δίνονταν οι παραστάσεις.
Στο μνημείο τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει εργασίες στερέωσης, κυρίως στους τοίχους της σκηνής και στους πεσσούς της στοάς του επιθεάτρου.
http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=6021
Ρωμαϊκό θέατρο Νικόπολης
Βρίσκεται ΝΑ του μνημείου του Αυγούστου. Η σκηνή είναι υψηλή, πιθανόν διώροφη, με τρεις αψιδωτές εισόδους. Τρεις υπόγειοι διάδρομοι διευκόλυναν τη μετακίνηση των θεατών στο κοίλο, κάτω από το οποίο υπήρχαν ισάριθμες στοές. Χρονολογείται στον 1ο αι. μ.Χ.
Το Νυμφαίο
http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=6025
Το νυμφαίο της Νικόπολης βρίσκεται στα δυτικά της πόλης και κοντά στη δυτική πύλη των ρωμαϊκών τειχών. Πρόκειται για δύο κτήρια που έπαιζαν το ρόλο των δεξαμενών, οι οποίες τροφοδοτούσαν την πόλη με νερό. Στους κατοίκους της περιοχής το νυμφαίο είναι γνωστό με το όνομα ''Μπούφοι'' ή ''Μπούφι''. Αν και η χρονολόγησή του αναγόταν στα χρόνια του Αυγούστου, νέες ανασκαφικές έρευνες στην περιοχή τοποθετούν τα κτίσματα χρονολογικά πολύ αργότερα, στο β΄ μισό και στις αρχές του 3ου αι. μ.Χ.
Το νυμφαίο αποτελείται από δύο αντικριστά κτήρια, που απέχουν μεταξύ τους 23 μ. Και τα δύο έχουν απλή, αδιακόσμητη πρόσοψη και κόγχες στο εσωτερικό, είναι πλινθόκτιστα, αλλά δεν βρίσκονται στον ίδιο άξονα, γεγονός που αποδεικνύει και τη διαφορετική περίοδο οικοδόμησής τους. Ο λόγος κατασκευής τους ήταν η κάλυψη δύο μεγάλων υδατοδεξαμενών, που γέμιζαν με νερό, το οποίο μεταφερόταν με αγωγό από τις πηγές του Λούρου στη Νικόπολη. Οι εξωτερικοί τοίχοι των κτηρίων ήταν αδιακόσμητοι, ενώ στο εσωτερικό (μήκος πλευράς τοίχου περίπου 17 μ.) εμφανίζονται εναλλάξ ορθογώνιες και ημικυκλικές κόγχες. Οι κόγχες βρίσκονται 1,85 μ. πάνω από τη δεξαμενή και ήταν διακοσμημένες με μάρμαρο. Σε αυτές είχαν τοποθετηθεί μαρμάρινα αγάλματα, που είχαν σχέση με το νερό και τη φύση, ενώ ο τοίχος κάτω από τις κόγχες καλυπτόταν με πλάκες από ασβεστόλιθο. Οι δύο ανοιχτές πλευρές των κτηρίων έκλειναν με χαμηλό τοιχίο. Κατ' αυτό τον τρόπο διακρίνονταν τα αγάλματα από όσους περνούσαν από τη δυτική πύλη. Το νερό, που ξεχείλιζε από τις δεξαμενές, διοχετευόταν σε πήλινους αγωγούς, που υπήρχαν πιθανόν στην πρόσοψη των κτηρίων.
Βρίσκεται δυτικά των ρωμαϊκών τειχών της Νικόπολης. Αποτελείται από δύο κτίρια με απλή, αδιακόσμητη πρόσοψη και κόγχες στο εσωτερικό. Σε αυτό κατέληγε ο αγωγός που μετέφερε πόσιμο νερό από τις πηγές του Αγ. Γεωργίου στη Νικόπολη. Είναι αμφίβολο αν τα κτίρια είναι σύγχρονα. Από αυτά, το βόρειο πρέπει να κατασκευάστηκε στις αρχές του 3ου αι. μ.Χ.
Το υδραγωγείο
http://romiazirou.blogspot.com/2014/11/video_26.html
https://www.youtube.com/watch?time_continue=57&v=4mmORMfX8qA
https://www.youtube.com/watch?v=s1dKnIwpSpU
Ρωμαϊκό Υδραγωγείο, Λούρος, Άγιος Γεώργιος
Ρωμαϊκό Υδραγωγείο & Λούρος ποταμός (FHD)
ΡΩΜΑΪΚΟ ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ ΝΙΚΟΠΟΛΗΣ ΑΠΟ DRONE ΣΤΟΝ ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟ
Full Video- Roman Aqueduct of Nikopolis.
Το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο Νικόπολης είναι ένα θαυμαστό έργο αρχαίας τεχνολογίας, μια υπερκατασκευή μήκους 50χλμ. Χάρη στην υπερκατασκευή αυτή, υδροδοτήθηκε από απόσταση 50 χλμ μια νέα πόλη, η Νικόπολη (αρχ. Νικόπολις) με πληθυσμό 150.000 κατοίκων σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις των αρχαιολόγων, από τις πηγές του Λούρου ποταμού στον Αγιο Γεώργιο Πρέβεζας
ΠΗΓΗ:http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=1833
Στο βόρειο άκρο της κοιλάδας του Λούρου, κοντά στο χωριό Αγ. Γεώργιος, βόρεια της Φιλιππιάδας, δεσπόζει το ρωμαϊκό υδραγωγείο της αρχαίας Νικόπολης. Το Ρωμαϊκό υδραγωγείο διανύει μια απόσταση που ξεπερνά τα 50 χλμ. περίπου με ορατά κατάλοιπα στις περιοχές Ριζοβουνίου, Θεσπρωτικού, Στεφάνης, Σκάλας Λούρου, Σφηνωτού, Ωρωπού, Αρχαγγέλου - Νέα Σινώπης και Νικόπολης.
Το ρωμαϊκό υδραγωγείο κατασκευάστηκε μετά την ίδρυση της Νικόπολης από τον Οκταβιανό-Αύγουστο (1ος αι. π.Χ. - 1ος αι. μ.Χ.) σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη, ενώ νεότεροι μελετητες θωρούν πιθανή την κατασκευή του επί Αδριανού (2ο αι. μ.Χ.). Ο αυτοκράτορας Ιουλιανός φρόντισε για τη συντήρησή του, ενώ μετά τα μέσα του 5ου αι. μ.Χ. δε φαίνεται να συνέχισε τη λειτουργία του.
Το υδραγωγείο αποτελείται από ένα αγωγό, που μετέφερε το νερό με την αξιοποίηση της υψομετρικής διαφοράς από τις πηγές του Λούρου στις δύο δεξαμενές του Νυμφαίου της Νικόπολης. Για την κατασκευή του αγωγού χρησιμοποιήθηκαν τρεις τρόποι:
- λάξευση αύλακα με τοξωτή στεγανοποιημένη κάλυψη και τετράγωνα ανοίγματα εξαερισμού σε πλαγιές λόφων,
- διάνοιξη σήραγγας στην περιοχή του Κοκκινόπηλου,
- κατασκευή πεσσοστοιχίων στα πεδινά τμήματα που γεφύρωναν τμήματα μεταξύ λόφων.
Στερεωτικές - αναστηλωτικές εργασίες πραγματοποιήθηκαν από το 1978 ως το 1980 από την ΙΒ ΕΠΚΑ, στα βάθρα των τόξων της γέφυρας του υδραγωγείου, κοντά στις πηγές του Λούρου, στον Άγιο Γεώργιο Πρέβεζας.
Εργασίες σε επιλεγμένες θέσεις του Ρωμαϊκού Υδραγωγείου: Άγιος Γεώργιος, Κοκκινόπηλος, Στεφάνη, Σκάλα Λούρου, Αρχάγγελος και Νυμφαίο Νικόπολης πραγματοποιήθηκαν από την αρχαιολογική υπηρεσία ΕΦΑ Πρέβεζας (πρώην ΛΓ΄ ΕΠΚΑ) στα πλαίσια της ενταγμένης στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα 2007-2013 ΕΠΑΝ ΙΙ, Πράξης Ανάδειξη Ρωμαϊκού Υδραγωγείου Νικόπολης Νομού Πρέβεζας.
Το ρωμαϊκό υδραγωγείο αποτελείται από έναν αγωγό μήκους 50 χλμ. που μετέφερε το νερό από τις πηγές Αγ. Γεωργίου στις δύο δεξαμενές του Νυμφαίου της Νικόπολης. Για την κατασκευή του αγωγού χρησιμοποιήθηκαν τρεις τρόποι:
• Λαξευτή αύλακα με τοξωτή στεγανοποιημένη κάλυψη και τετράγωνα ανοίγματα εξαερισμού.
• Διάνοιξη σήραγγας στην περιοχή του Κοκκινόπηλου.
• Κατασκευή πεσσοστοιχίων που γεφύρωναν τμήματα μεταξύ λόφων και οδηγούσαν το νερό στη Νικόπολη.
Το ρωμαϊκό υδραγωγείο κατασκευάστηκε μετά την ίδρυση της Νικόπολης από τον Οκταβιανό Αύγουστο (1ος αι. π.Χ. - 1ος αι. μ.Χ.) για την εξασφάλιση της ύδρευσης της νέας πόλης.
Παλαιοχριστιανική Νικόπολη
Νικόπολη, γενική άποψη της παλαιοχριστιανικής πόλης (φωτ. Επιστημονική Επιτροπή Νικόπολης).
Η ακμάζουσα πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας της Παλαιάς Ηπείρου και επισκοπική της έδρα θα γνωρίσει την πρώτη μεγάλη οικονομική και πολιτική κρίση της κατά τον 3ο μ.Χ. αιώνα, οπότε οι σεισμοί και οι εισβολές των Γότθων βλάπτουν σοβαρά τη ζωή της πόλης.
Το 395 λεηλατείται από τον Αλάριχο και το 475 την κυριεύουν οι Βάνδαλοι. Με την εισβολή των Γότθων του Τοτίλα (551 μ.Χ.) αρχίζει η παρακμή της και στα τέλη του 9ου ή αρχές του 10ου αιώνα αρχίζει σταδιακά να ερημώνει.
Οι Παλαιοχριστιανικές Βασιλικές
ΠΗΓΗ:https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1_%CE%9D%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7
Οι μεγάλες Παλαιοχριστιανικές Βασιλικές της Νικόπολης (450–600 μ.Χ.) ήταν όλες ξυλόστεγες, έφεραν αψίδα ενισχυμένη εξωτερικά με αντηρίδες, ήταν εφοδιασμένες με λειτουργικά προσκτίσματα και έφεραν εγκάρσιο κλίτος με παστοφόρια (Πρόθεση και Διακονικό).
Για λόγους ταξινόμησης έχουν αριθμηθεί αλφαβητικά από τους αρχαιολόγους ως εξής:
«Βασιλική Α του Δουμετίου» (525-575 μ.Χ.): Είναι τρίκλιτη και βρίσκεται δίπλα στο παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο, εντός των παλαιοχριστιανικών τειχών, με εξαίρετα ψηφιδωτά. Τα τελευταία χρόνια αναδείχθηκε πλήρως με αρκετή εργασία. Είναι επισκέψιμη, δίπλα στο παλιό Μουσείο.
«Βασιλική Β του Αλκίσωνος» (450 μ.Χ.): Είναι πεντάκλιτη και βρίσκεται εντός των παλαιοχριστιανικών τειχών. Έχει ανασκαφεί και συντηρηθεί μερικώς από τον Αναστάσιο Ορλάνδο (1965). (είναι επισκέψιμη, δίπλα στο δρόμο).
«Βασιλική Γ» (576-600 μ.Χ.): Βρίσκεται εντός των παλαιοχριστιανικών τειχών, κοντά στο βόρειο σκέλος. Είχε ανασκαφεί από τον Αναστάσιο Ορλάνδο, αλλά βομβαρδίστηκε από τους Ιταλούς στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι τρίκλιτη με τρεις αψίδες ατά ανατολικά. Είναι δύσκολα επισκέψιμη.
«Βασιλική Δ» (500-525 μ.Χ.): Θέση Ασύρματος, Ανάληψη, λόφος καραούλι, επίσης με ψηφιδωτά. Είναι επισκέψιμη.
«Βασιλική Ε Αγίου Μηνά»: Ερειπωμένη, στη θέση Ψαθάκι. Δεν έχει ανασκαφεί. Επισκέψιμος ο χώρος.
«Βασιλική ΣΤ»: Βρίσκεται εντός των παλαιοχριστιανικών τοιχών, βορειοανατολικά της Βασιλικής του Δουμετίου. Δυστυχώς είναι μη επισκέψιμη, γιατί καλύπτεται από το … οδόστρωμα της εθνικής οδού Πρέβεζας Ιωαννίνων.
«Βασιλική στη θέση Μαργαρώνα»: Είναι ερειπωμένη, και δεν έχει ανασκαφεί καθόλου. Είναι επισκέψιμη.
«Επισκοπικό Μέγαρο» ή «Βασιλόσπιτο»: Δεν πρόκειται για ναό, αλλά για ανάκτορο. Ανασκάφηκε μερικώς από τον Αλέξανδρο Φιλαδελφέα.
Βρίσκεται δυτικά της Βασιλικής Α του Δουμετίου. Είναι επισκέψιμο, μετά τις εργασίες των ετών 2006-2009.
«Ναός Αναλήψεως»: Βρίσκεται στη θέση Μάζωμα νοτιοανατολικά της Νικόπολης, σε λόφο, κοντά στην έπαυλη της Φτελιάς. Είναι δύσκολα επισκέψιμη.[εκκρεμεί παραπομπή]
Τα σημαντικότερα μνημεία της Βυζαντινής Νικόπολης είναι:
Βασιλική Α' (Δουμετίου)
https://www.youtube.com/watch?v=UtzwW3z-cKA
Βασιλική Α΄ Δομετίου (Νικόπολη)
Νικόπολη, η βασιλική Α σήμερα (φωτ. Επιστημονική Επιτροπή Νικόπολης).
Τρίκλιτη βασιλική αφιερωμένη στον Άγ. Δημήτριο, ίδρυμα του αρχιεπισκόπου Νικοπόλεως Δουμετίου Α' και του διαδόχου του Δουμετίου Β'. Έχει εγκάρσιο εξέχον κλίτος, νάρθηκα με βαπτιστήριο και σκευοφυλάκιο και αίθριο (atrium). Φέρει ψηφιδωτά δάπεδα και χρονολογείται στα 550 - 575 μ.Χ.
Βασιλική Β' (Αλκίσωνος)
https://www.youtube.com/watch?v=s-jMQfdTs34
Νικόπολη, βασιλική Β, ανασκαφή 1929 (φωτ. Επιστημονική Επιτροπή Νικόπολης).
Πεντάκλιτη βασιλική με εγκάρσιο κλίτος, νάρθηκα με βαπτιστήριο (;), διακονικό και αίθριο. Ψηφιδωτά δάπεδα σώζονται στο αίθριο, το διακονικό και τα προσκτίσματά του. Χρονολογείται στα 450 - 516 μ.Χ.
Βασιλική Δ' (Ασυρμάτου ή Ανάληψης)
Βρίσκεται έξω από τα βυζαντινά τείχη, σε απόσταση 800μ. από το κέντρο της πόλης. Τρίκλιτη βασιλική με προεξέχον εγκάρσιο κλίτος, νάρθηκα με προσκτίσματα και αίθριο. Ψηφιδωτά δάπεδα σώζονται στο νάρθηκα και στο διακονικό. Χρονολογείται από τα τέλη του 5ου μέχρι το τρίτο τέταρτο του 6ου αιώνα μ.Χ.
Βασιλική Ε' (Αγ. Μηνάς Μαργαρώνας)
Βρίσκεται 6 χιλιόμετρα ΝΑ από τη Νικόπολη. Τρίκλιτη βασιλική με εγκάρσιο εξέχον κλίτος, νάρθηκα, εξωνάρθηκα ή αίθριο και αυλή ημικυκλική με δεξαμενή και ψηφιδωτά δάπεδα. Μέσα 6ου αιώνα μ.Χ.
Βασιλόσπιτο (Επισκοπείο)
Βασιλόσπιτο (Επισκοπείο) (Αρχαία Νικόπολη)
Βρίσκεται κοντά και δυτικά από τη βασιλική Α'.
Μεγάλο ρωμαϊκό οικοδόμημα με περίστωο αίθριο. Μερικά από τα ψηφιδωτά δάπεδα των
στοών του μαρτυρούν χρήση και στους χριστιανικούς χρόνους, ίσως ως επισκοπικό μέγαρο.
'Επαυλη παλαιοχριστιανική στη θέση "Φτελιά"
Με ψηφιδωτά δάπεδα, του β' μισού του 5ου αιώνα μ.Χ.
Αποτελείται από μικρά δωμάτια, στοά και αυλή με αψίδα.
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1_%CE%9D%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7#%CE%9F_%CF%86%CE%B9%CE%BB%CF%8C%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%BF%CF%82_%CE%95%CF%80%CE%AF%CE%BA%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%82_%CF%83%CF%84%CE%B7_%CE%9D%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_(90-94_%CE%BC.%CE%A7.)
Ο φιλόσοφος Επίκτητος στη Νικόπολη (90-94 μ.Χ.)
Ο Ελληνας φιλόσοφος Επίκτητος (55-135 μ.Χ., ή 50-138 μ.Χ.) γεννήθηκε στην Ιεράπολη της Φρυγίας στη σημερινή Τουρκία (Hierapolis, Phrygia). Αρχικά υπήρξε σκλάβος στη Ρώμη στον Επαφρόδιτο, που ήταν απελεύθερος του Νέρωνα, από το 75 μ.Χ. μέχρι το 90 μ.Χ.. Αυτό δεν τον εμπόδισε να μελετήσει τις φιλοσοφικές αρχές του Στωϊκισμού και όταν απέκτησε την ελευθερία του (=απελεύθερος), ο Ρωμαίος Αυτοκράτωρ Δομιτιανός (Domitian) φοβούμενος τα αποτελέσματα της φιλοσοφίας των Στωϊκών, εξόρισε τον «Επίκτητο» και ορισμένους άλλους φιλοσόφους εκτός Ρώμης. Ο Ελληνας φιλόσοφος εγκαταστάθηκε τότε μόνιμα στην Αρχαία Νικόπολη, όπου ίδρυσε φιλοσοφική Σχολή κατά το έτος μεταξύ 90-94 μ.Χ.. Λέγεται ότι ο Επίκτητος είχε φιλική σχέση με τον Αδριανό. Οι βάσεις της φιλοσοφίας του Επίκτητου η οποία ονομάσθηκε Στωικισμός (Stoicism, Stoics, στωϊκοί φιλόσοφοι) δίνουν έμφαση στην ελευθερία, την ηθική και τον ανθρωπισμό. Οι πληροφορίες λένε ότι ο «Επίκτητος» είχε κάποια σωματική αναπηρία πιθανώς από τραυματισμό του κατά την περίοδο της δουλείας του. Γραπτά έργα του δεν άφησε ο ίδιος, αλλά διεσώθησαν οι απόψεις του από τις σημειώσεις των μαθητών του και κυρίως του μετέπειτα διάσημου ιστορικού και φιλόσοφου Φλάβιου Αρριανού. Ο Αρριανός μας άφησε τα βιβλία Εγχειρίδιον (Encheiridion) πού διασώθηκε πλήρως και το Διαλέξεις του Επίκτητου (Discourses of Epictetus) αποτελούμενο από οκτώ βιβλία, εκ των οποίων διεσώθησαν τα τέσσερα.[25]
Η Έπαυλη του Μάνιου Αντωνίνου (100 μ.Χ. - 200 μ.Χ.)
Το οικιστικό συγκρότημα που βρίσκεται δυτικά των παλαιοχριστιανικών τειχών και βόρεια 20m της Μεγάλης Δυτικής Πύλης στη Νικόπολη, ονομάσθηκε Έπαυλη του Μάνιου Αντωνίνου, μετά την ανεύρεση αφιερωματικής επιγραφής με το όνομα αυτό. Η κατασκευή της Ρωμαϊκής Επαύλεως του Μάνιου Αντωνίνου (Manius Antoninus, Roman Villa) στη Νικόπολη χρονολογείται στον 2ο αιώνα μ.Χ.. Ανασκάφηκε το έτος 2003-2006 από την ΙΒ Εφορεία Αρχαιοτήτων (Καθηγητής Δρ. Κωνσταντίνος Ζάχος), έχει πολλά δωμάτια, κουζίνα, αίθριον, φανταστικά ψηφιδωτά και ένα άρτιο και εντυπωσιακό υδρευτικό και αποχετευτικό σύστημα. Ένα νόμισμα με τον Μάνιο Αντωνίνο τον εμφανίζει καθιστό με ένα σκύλο και με φόντο ένα καράβι (φωτογραφία διαθέσιμη). Πιθανολογείται, ότι ο Μάνιος Αντωνίνος είναι ο Κυβερνήτης (έπαρχος) της Νικοπόλεως. Υπενθυμίζεται ότι ο συνώνυμος Αντωνίνος Ευσεβής διετέλεσε αυτοκράτωρ στη Ρώμη τα έτη 138-161 μ.Χ., και συνεπώς η χρονολόγηση της επαύλεως συμβαδίζει με την εποχή αυτή. Βιβλιογραφία:[2
Πηγές κειμένου:
• Ιστοσελίδα Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού
• Ιστοσελίδα ΛΓ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων
Ο Φλάβιος Αρριανός (95 μ.Χ. - 175 μ.Χ.) στη Νικόπολη (115 μ.Χ.)
O Φλάβιος Αρριανός (Flavian Arrian, ή Flavius Arrianus) είναι Ελληνας ιστορικός γεννημένος στη Νικομήδεια της Βιθυνίας (Nicomedia Bithynia), τη σημερινή πόλη Izmit της Τουρκίας, κοντά στην Κωνσταντινούπολη. Κατά τη νεανική του ηλικία (20 ετών) περί το 115 μ.Χ. εγκαταστάθηκε για σπουδές στη Νικόπολη της Ηπείρου (σημερινή Πρέβεζα), όπου σπούδασε ως μαθητής του Στωϊκού φιλόσοφου Επίκτητου (Epictetus). Αργότερα διετέλεσε Κυβερνήτης της Καππαδοκίας (131-137 μ.Χ.) και αργότερα διετέλεσε Άρχων (Archon) στην Αθήνα (το 148 μ.Χ.). Τα έργα του Αρριανού είναι επηρεασμένα από εκείνα του Ξενοφώντος (Xenophon). Πέθανε το 175 μ.Χ. στην Αθήνα. Ο Αρριανός μας άφησε τα βιβλία «Εγχειρίδιον» (Encheiridion) που διασώθηκε πλήρως και το «Διαλέξεις του Επίκτητου» (Discourses of Epictetus) αποτελούμενο από οκτώ βιβλία, εκ των οποίων διεσώθησαν τα τέσσερα. Στα έργα του συμπεριλαμβάνονται η «Αλεξάνδρου Ανάβασις» μια αυθεντική βιογραφία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, και το έργο «Ινδική» όπου περιγράφει το ταξίδι του Μεγάλου Αλεξάνδρου στις Ινδίες.[εκκρεμεί παραπομπή]
Θάνατος Επίκτητου (135-138 μ.Χ.)
Ο στωϊκός φιλόσοφος Επίκτητος (55-135 μ.Χ., ή 50-138 μ.Χ.) πεθαίνει στη Νικόπολη, σε μεγάλη ηλικία, περίπου 80-88 ετώ
Αναβίωση και μεταφορά των Ακτίων στη Νικόπολη (28 π.Χ.)
Οι αθλητικοί αγώνες Άκτια γίνονταν στο στάδιο του Ακτίου, δίπλα στο ναό του Ακτίου Απόλλωνος κάθε δύο χρόνια. Δεν είναι ακριβώς γνωστό αν και πότε σταμάτησαν, γιατί το Ανακτόριον υπήρχε ως πόλη το έτος 31 π.Χ. που έγινε η Ναυμαχία του Ακτίου. Πάντως, με απόφαση του Οκταβιανού Αυγούστου τα Άκτια μεταφέρονται πλέον στο στάδιο Νικοπόλεως και ορίζεται να γίνονται κάθε 2α Σεπτεμβρίου, με έναρξη το έτος 28 π.Χ.. Τα Άκτια αυτά περιλάμβαναν αθλήματα στίβου, μουσικούς αγώνες, αρματοδρομίες, λεμβοδρομίες στη θάλασσα, μικρές ναυμαχίες, κλπ, ορίσθηκε δε να τελούνται κάθε πέντε χρόνια και η χρονική περίοδος αυτή απεκαλείτο Ακτιάς. Το έπαθλο των νικητών ήταν ένα στεφάνι από λεπτά καλάμια που αφθονούσαν στην περιοχή. Η φήμη των Ακτίων ξεπέρασε τα ελλαδικά σύνορα και οι νικητές αποκαλούνταν ακτιονίκες κατά το ολυμπιονίκες. Είναι ενδιαφέρον, ότι ο Αύγουστος Οκταβιανός ανέθεσε τη διοργάνωση των Ακτίων στους Λακεδαιμόνιους, γιατί όλοι οι Έλληνες είχαν προσχωρήσει στον Μάρκο Αντώνιο, και μόνο οι Σπαρτιάτες σε αυτόν. Αργότερα οι Ρωμαίοι αλλοίωσαν τον Ελληνικό χαρακτήρα των Ακτίων, και προσέθεσαν θηριομαχίες, μονομαχίες και άλλα αιματηρά αγωνίσματα που έτερπαν το φιλοθεάμον ρωμαϊκό κοινό. Τελικά τα Άκτια παρήκμασαν από το έτος 391-395 μ.Χ., οπότε και καταργήθηκαν με το διάταγμα απαγόρευσης των Ολυμπιακών αγώνων και των Ακτίων, κλπ του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Α. Σύμφωνα όμως με έρευνες νεωτέρων βυζαντινολόγων (Howell, Robinson, κλπ), δεν απαγόρευσε ο Μέγας Θεοδόσιος τους Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά απλώς απαγόρευσε τις θυσίες κατά την διάρκειά τους. Μάλιστα, οι Αγώνες συνεχίστηκαν για περίπου 30 χρόνια ακόμη και ο λόγος που έσβησαν, όχι διεκόπησαν, οι συγκεκριμένοι ιστορικοί ομιλούν για φθορά και σβήσιμο, ήταν η έλλειψη χρημάτων (χορηγών) και κάποιες φυσικές καταστροφές, όπως η πυρκαγιά στον ναό στης Ολυμπίας. Στην Πρέβεζα τα Άκτια αναβιώνουν ξανά το έτος 1949.[8][9][10][11]
Ο Νίκων και ο Ευτύχιος
Είναι γνωστό ότι το 168 π.Χ. ο Ρωμαίος Αιμίλιος Παύλος (Aemilius Paulus) είχε επιτεθεί την Ήπειρο και τις γύρω πόλεις τις οποίες κατάστρεψε, συνέλαβε δε 150.000 ομήρους πού οδήγησε ως δούλους στη Νότια Ιταλία. Έτσι εξηγείται ο Ελληνόφωνος και Ελληνοφέρνων πολιτιστικός χαρακτήρας των περιοχών της Νότιας Ιταλίας. Είναι απόγονοι Ηπειρωτών και Ακαρνάνων αιχμαλώτων του Αιμίλιου Παύλου. Όμως πολλοί κάτοικοι των πόλεων πού κατάστρεψε ο Αιμίλιος Παύλος γλύτωσαν φεύγοντας στα βουνά – ως συνήθως – και επέστρεψαν αργότερα και κατοίκησαν πάλι τις πόλεις. Το Ανακτόριον και η Βερενίκη είναι δύο από αυτές τις πόλεις πού κατοικήθηκαν πάλι και προφανώς εκατοικούντο κατά την περίοδο της Ναυμαχίας του Ακτίου. Στον Πλούταρχο ([12]) υπάρχει και το εξής χαρακτηριστικό εδάφιο: Κατά τη διάρκεια της στρατοπέδευσης του Οκταβιανού στο λόφο της Σμυρτούλας Πρέβεζας, ένας γεωργός – προφανώς κάτοικος της διπλανής πόλης Βερενίκη - πέρασε κοντά στον μετέπειτα Αυτοκράτορα Οκταβιανό ο οποίος τον ρώτησε - «Πώς λέγεσαι;». - «Νίκων» απαντά ο γεωργός. - «Και ο γάιδαρος;» - «Ευτύχιος». Αυτές οι απαντήσεις θεωρήθηκαν αίσιος οιωνός για τον Γάιο Οκταβιανό και μετά την ‘’ευτυχή’’ κατάληξη με ‘’νίκη’’ της Ναυμαχίας και προς τιμήν τους, διέταξε και κατασκευάσθηκαν τα δύο ορειχάλκινα (μπρούτζινα) αγάλματα του «Νίκωνα» (γεωργός) και του «Ευτύχιου» (γάϊδαρος) τα οποία τοποθετήθηκαν σε βάθρα στο Μνημείο Αυγούστου. Είναι βεβαιότατο ότι υπήρξαν αυτά τα ορειχάλκινα αγάλματα, τα οποία όμως αργότερα μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, και τοποθετήθηκαν στο στάδιο της πόλης, όπου και καταστράφηκαν κατά τη «Στάση του Νίκα».[ε
Πιθανή επίσκεψη του Απόστολου Παύλου στη Νικόπολη (65 μ.Χ.)
Τριάντα χρόνια μετά τη σταύρωση του Ιησού από την Ναζαρέτ ο Χριστιανισμός εξαπλώνεται σιωπηρά στην Ελλάδα. Ο Απόστολος Παύλος γεννήθηκε το 5-15 μ.Χ., και θανατώθηκε με αποκεφαλισμό το 66-68 μ.Χ. Το έτος 64 μ.Χ. στέλνει επιστολή στον φίλο του Τίτο σχετικά με επικείμενη επίσκεψή του στη Νικόπολη. Η επιστολή διασώθηκε. Το ακριβές κείμενο στα Ελληνικά γράφει: «Ὅταν πέμψω Ἀρτεμᾶν πρός σε ἢ Τυχικόν, σπούδασον ἐλθεῖν πρός με εἰς Νικόπολιν• ἐκεῖ γὰρ κέκρικα παραχειμάσαι». Μετάφραση: «Όταν σου στείλω τον Αρτεμά ή τον Τυχικό, έλα γρήγορα να με βρείς στη Νικόπολη. Εκεί θα ξεχειμωνιάσω».. Είναι ευρέως αποδεκτό ότι πρόκειται για την Νικόπολη της Ηπείρου.[19] Ιστορικές αποδείξεις για την επίσκεψη αυτή του Απόστολου Παύλου δεν διασώθηκαν. Στο 2ο Διεθνές Συμπόσιο για τη Νικόπολη που έγινε 11-14 Σεπτεμβρίου 2002, ο Μητροπολίτης Νικοπόλεως και Πρεβέζης Μελέτιος, πραγματοποίησε διάλεξη με θέμα «Η επίσκεψη και παραμονή του Αποστόλου Παύλου στη Νικόπολη», πράγμα που υποδηλώνει ότι η επίσημη εκκλησία θεωρεί ως «πραγματοποιηθείσα» την επίσκεψη αυτή. Ο αξιόπιστος σε γενικές γραμμές Πέτρος Φουρίκης γράφει χαρακτηριστικά: «Εκ του χωρίου τούτου της επιστολής προς Τίτον μανθάνομεν ότι ο Παύλος είχεν αποφασίσει να μεταβή εις την Νικόπολιν και να παραχειμάσει εκεί. Αν όμως τω όντι μετέβη και διεχείμασεν, ως προυτίθετο, ουδαμόθεν μανθάνομεν. Επομένως τα περί της θρησκευτικής καταστάσεως της Νικοπόλεως προ της εκεί αφίξεως του Παύλου και περί της εν αυτή διδασκαλίας αυτού, ως και τα περί της εν αυτή ιδρύσεως της πρώτης εκκλησίας, δε δύνανται να θεωρηθώσιν ως βάσιμα». Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι στην πρώτη Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας που έγινε το έτος 325 μ.Χ. δεν υπάρχει σαφώς αναφερόμενος αντιπρόσωπος της εκκλησίας Νικοπόλεως, ενώ επρόκειτο για σημαντική πόλη, αναφέρεται απλώς από τον Ευσέβιο «…αλλά και Θράκες και Μακεδόνες, Αχαιοί τε και Ηπειρώται…». Όμως, μετά από 22 χρόνια, το έτος 347 μ.Χ. στην εν Σαρδική Σύνοδο, συμμετείχε ο εκ Νικοπόλεως επίσκοπος Ηλιόδωρος. Για τη χρονική περίοδο της πιθανής επισκέψεως του απ. Παύλου στην Νικόπολη δεν έχουμε πολλά στοιχεία. Η αλληλουχία των γεγονότων της επισκέψεως του απ. Παύλου στην Νικόπολη πρέπει να είναι η παρακάτω μετά την πρώτη φυλάκισή του στην Ρώμη. Ο Καίσαρ Νέρων κήρυξε τον Απόστολο αθώο και τον άφησε ελεύθερο την άνοιξη του 64 μ.Χ.. Αμέσως ο Απόστολος Παύλος ξεκίνησε τη Δ περιοδεία ξεκινώντας από την Ισπανία. Στη συνέχεια πήγε στην Κρήτη, το έτος 64 μ.Χ. (Καλοκαίρι) και 65 μ.Χ. (Χειμώνας). Μετά από την Κρήτη πήγε στην Έφεσο (65 μ.Χ.) και από την περιοχή της Ασίας έστειλε την πρώτη επιστολή στον Τιμόθεο όπου του λέει «πορευόμενος εις Μακεδονίαν, παρακάλεσά σε προσμείναι εν Εφέσω» (Α Τιμ. 1:3). Πηγαίνοντας στην Μακεδονία πρώτα πέρασε από την Μίλητο όπου και άφησε τον Τρόφιμο «ασθενούντα» (Β Τιμοθέου 4:20) και μετά από τη Κόρινθο όπου έμεινε ο Έραστος (Β Τιμοθέου 4:20). Έπειτα πήρε τον δρόμο για την Μακεδονία, πιθανώς το καλοκαίρι του 65 μ.Χ.. Τότε είναι που γράφει και στον Τίτο ότι σκοπεύει να ξεχειμωνιάσει στη Νικόπολη
Εμφάνιση χάρτηΑρχαιολογικός Χώρος Νικόπολης - Xάρτης
Σχετικές τοποθεσίες
Αποστάσεις:
6 Χιλιόμετρα ΠΡΕΒΕΖΑ, ΗΠΕΙΡΟΣ, ΕΛΛΑΔΑ
Προϊστάμενες αρχές / κεντρικά γραφεία / συμμετοχές...
Ανασκαφές / Έρευνες έχουν γίνει από:
Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, ΙΩΑΝΝΙΝΑ, ΕΛΛΑΔΑ
Η Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ, ΕΛΛΑΔΑ
Ευρήματα εκτίθενται στα μουσεία:
Αρχαιολογικό Μουσείο Νικόπολης, ΝΙΚΟΠΟΛΙΣ, ΕΛΛΑΔΑ
Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων, ΙΩΑΝΝΙΝΑ, ΕΛΛΑΔΑ
Ως μνημείο υπάγεται στην:
Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας, ΑΡΤΑ, ΕΛΛΑΔΑ
Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας, ΠΡΕΒΕΖΑ, ΕΛΛΑΔΑ
Υφιστάμενες αρχές / θυγατρικές / μέλη...
Πλησίον του χώρου λειτουργούν:
Αρχαιολογικό Μουσείο Νικόπολης, ΝΙΚΟΠΟΛΙΣ, ΕΛΛΑΔΑ
Χαρακτηριστικά / υπηρεσίες / δραστηριότητες / εξειδίκευση
Αρχαιολογικός χώρος
Τέχνες & πολιτισμός
Πολιτιστική Κληρονομιά
• Βραβείο Europa Nostra
Πληροφορίες επίσκεψης
• Ελεύθερη είσοδος
• Καθορισμένο ωράριο
Ώρες λειτουργίας:
01Ιούν - 31Οκτ Τρί-Κυρ, 0800-1500
01Νοέ - 31Μάι Δευ-Κυρ, 0830-1500
• Αρχαιολογικός χώρος οργανωμένος
Αρχαίος οικισμός
• Ρωμαϊκή περίοδος, 31 π.Χ.-324 μ.Χ.
Νεκροταφείο
• Ρωμαϊκή περίοδος, 31 π.Χ.-324 μ.Χ.
Αρχαία μνημεία
• Ψηφιδωτά / Ρωμαϊκή περίοδος, 31 π.Χ.-324 μ.Χ.
• Έπαυλη / Ρωμαϊκή περίοδος, 31 π.Χ.-324 μ.Χ.
• Λουτρά / Ρωμαϊκή περίοδος, 31 π.Χ.-324 μ.Χ.
• Τείχη / Ρωμαϊκή περίοδος, 31 π.Χ.-324 μ.Χ.
• Γυμνάσιο / Ρωμαϊκή περίοδος, 31 π.Χ.-324 μ.Χ.
• Θέατρο / Ρωμαϊκή περίοδος, 31 π.Χ.-324 μ.Χ.
• Στάδιο / Ρωμαϊκή περίοδος, 31 π.Χ.-324 μ.Χ.
• Υδραγωγείο / Ρωμαϊκή περίοδος, 31 π.Χ.-324 μ.Χ.
• Ωδείο / Ρωμαϊκή περίοδος, 31 π.Χ.-324 μ.Χ.
Αρχαία αγορά
• Ρωμαϊκή περίοδος, 31 π.Χ.-324 μ.Χ.
Αρχαίο ιερό
• Ιερό Απόλλωνα
Βυζαντινά & Μεταβυζαντινά μνημεία
Τέχνες & πολιτισμός
Οικισμός
• Πρώιμη Βυζαντινή περίοδος, 324-610 μ.Χ
.• Μέση Βυζαντινή περίοδος, 610-1204 μ.Χ.
Μνημεία του χώρου
• Εκκλησίες / Πρώιμη Βυζαντινή περίοδος, 324-610 μ.Χ.
• Ψηφιδωτά
Ο Γώγος
1812 |
........................................................................................
Μαυρολογούσ’ από μακρά, σαρακοφαγωμένη,
πανέρημ’ η Νικόπολη, χορταριασμένη, κούφια.
20
Την έχτισ’ ένας τύραννος, κι άλλος σκληρότερός του,
ο χρόνος, την εχάλασε. Καταραμένα χέρια
ξεγύμνωσαν τα μνήματα και με τα μάρμαρά τους
την εθεμέλιωσαν εκεί. Του Χάρου το φαρμάκι
έσταξε μες στα σπλάχνα της κι έμεινε πάντα στείρα.
25
Όσες φορές επάτησα τα σκόρπια κόκαλά της
ένιωσα κι ανατρίχιαζα μέσα στα φυλλοκάρδια,
κι είπα να μένουν άταφα, για να θυμάται ο κόσμος
ότι το δένδρο της σκλαβιάς δε ζει στα χώματά μας.
✳........................................................................................