Τρίτη 2 Απριλίου 2019

ΑΡΧΑΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ -ΕΝΟΤΗΤΑ 9,

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 9
Ανυπέρβλητα πρότυπα
Β1. Λεξιλογικός πίνακας: ὁ πατήρ
Θεωρία
πατρικός: αυτός που σχε...



ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΑΣ https://www.arxaia.gr/category/listing/1


ΠΗΓΗ https://www.slideshare.net/despifor/9-50215704

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 9
Ανυπέρβλητα πρότυπα
Β1. Λεξιλογικός πίνακας: ὁ πατήρ
Ασκήσεις
1. Να σχηματίσετε προ...

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 9
Ανυπέρβλητα πρότυπα
Β2. Ετυμολογικά: Παραγωγή ρημάτων
Ασκήσεις:
1. Να γράψετε ρήματ...


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 9
Ανυπέρβλητα πρότυπα
Γ1. Γραμματική: Αναδιπλασιασμός
1. Ο Αναδιπλασιασμός
Οι συντελι...

3. Χρονική αύξηση : τροπή του αρχικού βραχύχρονου φωνήεντος σε
μακρόχρονο:
Τον αναδιπλασιασμό αυτόν παίρνουν τα ρήματα που...


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 9
Ανυπέρβλητα πρότυπα
Γ2. Γραμματική: Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου ΕΦ βαρ...


Σχηματισμός του Υπερσυντέλικου
Για να σχηματίσουμε τον υπερσυντέλικο χρησιμοποιούμε το θέμα όπως διαμορφώθηκε στον
παρακεί...


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 9
Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
1. Ο Παρακείμενος και ο Υπερσυντέλικος της Ενεργητικής Φωνής
Ασκήσεις...







ΠΗΓΗ http://2stav-glossa.blogspot.com/2015/01/9.html

9η ενότητα: "Ανυπέρβλητα πρότυπα"

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL102/457/3003,12059/

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας

ὁ πατήρ 


Με κόκκινο χρώμα οι πρόσθετες λέξεις

Αρχαία Ελληνική / Νέα Ελληνική
Νέα Ελληνική
Ομόρριζα
απλά
η πατρίς (πατρίδα)
πάτριος (αναφέρεται κυρίως σε νόμους, σε παραδόσεις και σε προγονικά έθιμα)
πατρικός
η πατριά [= η καταγωγή, η οικογένεια]
πατρώος [= αυτός που ανήκει στον πατέρα, στον πρόγονο]
ο πατριώτης
πατριωτικός
πατρόθεν [= από τον πατέρα]
ο πατρυιός (ν.ε. πατριός)
πατρότητα
πατερικός
το πατριωτάκι
πατριωτικά
πατριωτισμός
σύνθετα
πατροπαράδοτος
πατροφόνος
πατροκτόνος
ο πατριάρχης [= 1. ο αρχηγός της οικογένειας, 2. ιερατικός τίτλος]
πατρωνυμικός
ο/η απάτωρ [= ο αγνώστου πατρός]
ο προπάτωρ (προπάτορας)
ομοπάτριος
η Κλεοπάτρα [κύριο όνομα = αυτή που κατάγεται από ένδοξο πατέρα]
ο φιλόπατρις
η φιλοπατρία
άπατρις
άσκηση Ασκήσεις

Β2. Ετυμολογικά


παραγωγή ρημάτων


Παραγωγή ρημάτων από ονόματα

Τα ρήματα που παράγονται από ονόματα (ουσιαστικά ή επίθετα) σημαίνουν είμαι, κάνω, έχω ή προξενώ αυτό που δηλώνει το όνομα από το οποίο προέρχονται.
Στην παραγωγή ρημάτων από ονόματα χρησιμοποιούνται οι ακόλουθες παραγωγικές καταλήξεις, οι οποίες προέρχονται από αρχική παραγωγική κατάληξη -jω (βάλ-jω > βάλλω, τιμά-jω > τιμάω):
Καταλήξεις ρημάτων που παράγονται από ονόματα
-(ι)άω
-έω
-όω
-εύω
-σσω / -ττω
-ζω
-άζω
-ίζω
-αίνω
-ύνω
-αίρω
-λω
τιμ-άω, τιμῶ < τιμή, ἐρυθρ-ιάω, ἐρυθριῶ < ἐρυθρός
φθον-έω, φθονῶ < φθόνος
ἀξι-όω, ἀξιῶ < ἄξιος
κινδυν-εύω < κίνδυνος
αἱμά-σσω / -ττω
 (= ματώνω) < αἷμα
ἀγορά-ζω < ἀγορά
ὀνομ-άζω < ὄνομα
ἁγν-ίζω < ἁγνός
ὑγι-αίνω < ὑγιής
αἰσχ-ύνω < αἶσχος
καθ-αίρω < καθαρός
ποικίλ-λω < ποικίλος


Γ. Γραμματική

1. Ο αναδιπλασιασμός

Οι συντελικοί χρόνοι, δηλαδή ο παρακείμενος, ο υπερσυντέλικος και ο συντελεσμένος μέλλοντας, έχουν στην αρχή του θέματος αναδιπλασιασμό σε όλες τις εγκλίσεις και στους ονοματικούς τύπους (απαρέμφατο, μετοχή).
Στο κείμενο της Ενότητας συναντήσατε τρεις τύπους παρακειμένου με αναδιπλασιασμό: πεφύκασινγεγόνασιν καιπεπονθότες.

Είδη ομαλού αναδιπλασιασμού


Το ρήμα αρχίζει από:είδος αναδιπλασιασμού
Α.1. απλό σύμφωνο (εκτός του ῥ-)

2. δύο σύμφωνα, από τα οποία:
      το πρώτο είναι άφωνο
      (κ, γ, χ, π, β, φ, τ, δ, θ)
      και το δεύτερο υγρό ή ένρινο
      (μ, ν, λ, ρ)
επανάληψη του αρχικού συμφώνου + ε
   λύω → λέλυκα
   γράφω → γέγραφα
µ.1. διπλό σύμφωνο (ζ, ξ, ψ)
2. ῥ-
3. δύο σύμφωνα, χωρίς να είναι το πρώτο άφωνο και το δεύτερο υγρό ή ένρινο
4. τρία σύμφωνα
συλλαβική αύξηση (βλ. Ενότητα 7)
   ψεύδω → ψευκα
   άπτω → ρραφα (Προσοχή στον διπλασιασμό του ρ!)
   κτείνω → κτονα
   στρατεύω → στράτευκα
Γ.   φωνήεν ή δίφθογγοχρονική αύξηση (βλ. Ενότητα 7)
   λπίζω → λπικα
   θροίζω → θροικα


Παρατηρήσεις
Περιγραφή: red arrow
1.  Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στον αναδιπλασιασμό που παίρνουν τα ρήματα που αρχίζουν από δασέα σύμφωνα (χ, φ, θ)τα οποία τρέπονται στα αντίστοιχα ψιλά (κ, π, τ):
2.   
χκ
χορεύω
κε-χόρευκα
φπ
φυλάττω
πε-φύλαχα
θτ
θύω
τέ-θυκα
3.  Στα σύνθετα ή παρασύνθετα ρήματα με α′ συνθετικό πρόθεση ο αναδιπλασιασμός μπαίνει μετά την πρόθεση, π.χ.πο-γράφω  πο-γέ-γραφα

3. Ιδιαίτερο είδος αναδιπλασιασμού είναι ο αττικός.
Ρήματα που αρχίζουν από α, ε, ο, στους συντελικούς χρόνους επαναλαμβάνουν τους δύο πρώτους φθόγγους του θέματος και συγχρόνως τρέπουν σε μακρό το αρχικό φωνήεν, δηλαδή α  ηε  ηο  ω,
π.χ. κούω  κήκοα (<κ-κο-α), λαύνω  λήλακα (<λ-έλα-κα), ρύττω  ρώρυχα (<ρ-ρυ-χα)

 

 

ΠΙΝΑΚΑΣ ΡΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΑΤΤΙΚΟ ΑΝΑΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟ



Ενεστώτας
Παρακείμενος
Ενεστώτας
Παρακείμενος
ἀκούω
ἀκήκοα
ἐσθίω
ἐδήδοκα
άλείφω
ἀλήλιφα
ὄμνυμι
όμώμοκα
ἐλαύνω
ἐλήλακα
ὄλλυμι
ὄλλυμαι
ὀλώλεκα
ὄλωλα
ἐλέγχομαι
ἐλήλεγμαι
φέρω
ἐνήνοχα
ἔρχομαι
ἐλήλυθα
ἐγείρω
ἐγήγερκα

Υπάρχει αναδιπλασιασμός στα ρήματα σήμερα ;

Οι συντελικοί χρόνοι σύμφωνα με μια γενικότερη τάση τής Ελληνικής κι αφού πέρασαν από διάφορες μορφές (όπως λ.χ. έχω γράψαι) εκφράστηκαν περιφραστικά : γέγραφα > έχω γράψει, εγεγράφειν > είχα γράψει, γεγραφώς έσομαι > θα έχω γράψει.
Ωστόσο, με την επίδραση της λόγιας γλώσσας που χρησιμοποιήθηκε επί αιώνες ως επίσημη γραπτή γλώσσα, παγιώθηκαν και διατηρούνται στη χρήση μέχρι σήμερα αρκετές μετοχές παρακειμένου με διπλασιασμό, οι οποίες χρησιμοποιούνται ως επίθετα.
Παραδείγματα : (βάλλω) επιβεβλημένος, καταβεβλημένος, προβεβλημένος, συμβεβλημένος, προσβεβλημένος

– (βίαζομαι) βεβιασμένος

(γράφω) εγγεγραμμένος, παραγεγραμμένος, προδιαγεγραμμένος) – (δεικνύω) ενδεδειγμένος, αποδεδειγμένος –

(δηλώνω) δεδηλωμένη [εμπιστοσύνη τής Βουλής] –

 (δικάζω) δεδικασμένο – (δίνω) δεδομένος [όχι δεδόμενος!], δεδομένα, διαδεδομένος, εκδεδομένος

δουλεύω) δεδουλευμένα –κ.λ.π.




2. Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής βαρύτονων ρημάτων

Σε αυτή την Ενότητα θα διδαχτείτε τον σχηματισμό της οριστικής έγκλισης του παρακειμένου και του υπερσυντελίκου των βαρύτονων φωνηεντόληκτων ρημάτων στην ενεργητική φωνή.

Σχηματισμός οριστικής παρακειμένου ε.φ.

οριστική παρακειμένου

Σχηματισμός οριστικής υπερσυντελίκου ε.φ.

οριστική υπερσυντέλικου

Σχηματισμός του Παρακείμενου

λέ-λυ-κ-α
λέ-λυ-κ-ας
λέ-λυ-κ-ε
λε-λύ-κ-αμεν
λε-λύ-κ-ατε
λε-λύ-κ-ασιν

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/video%20xronwn/lelyka.htm

Σχηματισμός του Υπερσυντέλικου

-λε-λύ-κ-ειν
-λε-λύ-κ-εις
-λε-λύ-κ-ει
-λε-λύ-κ-εμεν
-λε-λύ-κ-ετε
-λε-λύ-κ-εσαν

 http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/video%20xronwn/elelykein.htm

Κλίση

οριστική παρακειμένουοριστική υπερσυντελίκου
τε-τόξευ-κα
τε-τόξευ-κας
τε-τόξευ-κε
τε-τοξεύ-καμεν
τε-τοξεύ-κατε
τε-τοξεύ-κασι(ν)
ἐ-τε-τοξεύ-κειν
ἐ-τε-τοξεύ-κεις
ἐ-τε-τοξεύ-κει
ἐ-τε-τοξεύ-κεμεν
ἐ-τε-τοξεύ-κετε
ἐ-τε-τοξεύ-κεσαν

http://www.gkonstantinou.com/school_work/parakeimenos/parakeimenos.html 

3. Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων

Τα χειλικόληκτα: Όσα έχουν χαρακτήρα π, β, φ, -πτω,  +  κ = φ
 π.χ. τρίβω > τέτριφα,      γράφω > γέγραφα,     βλάπτω > βέβλαφα
Τα ουρανικόληκτα:  Όσα έχουν χαρακτήρα κ, γ, χ, ττω ,σσω, και κάποια σε ζω  +  κ = χ
 π.χ. διώκω > δεδίωχα,   τάττω > τέτταχα
Τα οδοντικόληκτα: Όσα έχουν χαρακτήρα τ, δ, θ αρκετά σε -ζω και -ίζω + κ = κ
π.χ. πείθω > πέπεικα, κομίζω > κεκόμικα


Ασκήσεις
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/metafraseis%20a%20gym/a09xm.htm






ΠΗΓΗ http://users.sch.gr/panosloupasis/arxaia_a_gym_enotita_9.pdf
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩ΢΢Α – Α΄ ΓΥΜΝΑ΢ΙΟΥ
 Παναγιώτης Λουπάσης - Φιλόλογος ΢ελίδα 1
ΕΝΟΣΗΣΑ 9 1. Να σχηματίσετε τους τύπους του παρακειμένου και του υπερσυντέλικου των παρακάτω ρημάτων στο πρόσωπο και στον αριθμό που σας ζητείται. ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟ΢ ΤΠΕΡ΢ΤΝΣΕΛΙΚΟ΢ παιδεύω β΄ ενικό: …………………….. ……………………… κωλύω β΄ πληθυντικό: ……………………. ……………………… ἁλιεύω α΄ πληθυντικό: ……………………. ……………………… στρατεύω γ΄ πληθυντικό: ……………………. ……………………… σκευάζω α΄ ενικό: …………………….. ……………………… θαυμάζω β΄ ενικό: …………………….. ……………………… τρίβω γ΄ πληθυντικό: …………………….. ……………………… διώκω γ΄ ενικό: …………………….. ……………………… ῥίπτω α΄ πληθυντικό: ……………………. ……………………… ἐλπίζω β΄ πληθυντικό: ……………………. ……………………… 2. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων τοποθετώντας τα ρήματα των παρενθέσεων στο κατάλληλο πρόσωπο και αριθμό του παρακειμένου ή του υπερσυντέλικου. α. Ἐγὼ ………………………………. (συμβουλεύω, παρακείμενος) ὑμῖν τὰ καλὰ πράττειν, ὑμεῖς δέ μοι (=σε μενα) οὐ …………………………….. (πιστεύω, παρακείμενος). β. Ἡ πίστις σου ………………………. σε (σῴζω, παρακείμενος). γ. Δαρεῖος ……………………………… (βασιλεύω, υπερσυντέλικος) τῶν Περσῶν κατὰ τούτους τοὺς χρόνους. δ. Οἱ ἱππεῖς τῶν Βοιωτῶν ……….......................... (διώκω, υπερσυντέλικος) τὸ πεζικὸν τῶν Ἀθηναίων πόρρω (=μακριά) τῆς πόλεως. ε. Εἰ μὴ ἡμεῖς …………………………………… (κωλύω, υπερσυντέλικος) τοὺς πολεμίους, οὐκ ἂν ὑμεῖς ἦτε ἔτι (=ακόμα) σ῵οι.
 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩ΢΢Α – Α΄ ΓΥΜΝΑ΢ΙΟΥ Παναγιώτης Λουπάσης - Φιλόλογος ΢ελίδα 2 3. Να μεταφέρετε το ζητούμενο πρόσωπο στον παρακείμενο και στον υπερσυντέλικο. ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟ΢ ΤΠΕΡ΢ΤΝΣΕΛΙΚΟ΢ τάττω ………………… …………………… α. σύ γράφω ………………….. …………………… φυλάττω ………………….. ……………………. κρύπτω ………………….. ……………………. β. οὗτοι ῥίπτω …………………. ……………………. θύω …………………… …………………… ὁρίζω …………………… …………………… γ. ὑμεῖς ἁλιεύω …………………… …………………… διανύω …………………….. ……………………. 4. Να αναγνωρίσετε τον χρόνο, τον αριθμό και το πρόσωπο των παρακάτω ρημάτων και να αναφέρετε τη μορφή τους στο α΄ πρόσωπο του ενεστώτα.
 Α΄ ΟΜΑΔΑ Β΄ ΟΜΑΔΑ Γ΄ ΟΜΑΔΑ γέγραφας ἐστρατεύκασι ἠθροίκαμεν ἐτεθεραπεύκετε ἐσκευάκετε ἠγγέλκει συμβεβουλεύκαμεν ἐῤῥίφει ὡρίκεσαν 5. Να αναγνωρίσετε στις προτάσεις που ακολουθούν τον παρακείμενο και τον υπερσυντέλικο ενεργητικής φωνής και να βρεις το ρήμα από το οποίο προέρχονται: α. Πάντας πεπαίδευκεν Ὅμηρος, ὁ τοῦ Τρῳικοῦ ἔργου ὑμνητής. β. Ἀθηναῖοι τὰς σπονδὰς λελύκασι καὶ τοὺς συμμάχους βλάπτουσι. γ. Ἱππεῖς τῶν Βοιωτῶν τὰ ἱερὰ διεῤῥίφεσαν καὶ τοὺς στρατιώτας ἐδεδιώχεσαν. δ. Δαρεῖος ὁ βασιλεὺς ἐβεβασιλεύκει τῶν Περσῶν χρόνους πολλούς. ε. Ἐπεὶ ταῦτα πεπράχατε, τοὺς θεοὺς πολεμίους ἕξετε.
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩ΢΢Α – Α΄ ΓΥΜΝΑ΢ΙΟΥ Παναγιώτης Λουπάσης - Φιλόλογος ΢ελίδα 3 στ. Οἱ τριακόσιοι πεφυλάχασι τὴν εἰσβολήν. ζ. Δαρεῖος, ὁ τῶν Περσῶν βασιλεύς, τοῖς Ἕλλησιν ἐπεβεβουλεύκει. 6. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων τοποθετώντας τα ρήματα των παρενθέσεων στους κατάλληλους τύπους του παρακειμένου της ενεργητικής φωνής. α) Οἱ Θηβαῖοι καὶ δένδρα ………………(κόπτω) και οἰκίας ……………… (κατακαίω). β) Λέγουσιν ὅτι ταῦτα Δέξιππος ……………….. (πράττω). γ) Τοῖς μὲν Ἀθηναίοις Σόλων τοὺς νόμους ……………….. (γράφω), τοῖς δὲ Σπαρτιάταις Λυκοῦργος. δ) Οἱ νέοι ………………………. (θαυμάζω) τοὺς γονέας αὑτῶν. ε) Λέγουσιν ὅτι οἱ πολέμιοι χρήματα καὶ πρόβατα ……………….. (διαρπάζω). στ) Οἱ Ἀθηναῖοι ………………….. (τειχίζω) τὰς πόλεις λίθοις καὶ ξύλοις. ζ) Πάντες οἱ ἄνθρωποι ………………….. (θύω) τοῖς θεοῖς. η) Πάντες ἡμεῖς …………………. (χορεύω) ἐν τοῖς Διονυσίοις. θ) Οἱ ἱππεῖς τῶν Βοιωτῶν τὰ ἐπὶ τοῦ βωμοῦ ἱερὰ ………………… (διαῤῥίπτω) καὶ τοὺς τοῦ Ἀγησιλάου στρατιώτας ………………… (διώκω).











ΠΗΓΗ https://blogs.sch.gr/mtrianti/files/2014/11/%CE%95%CE%9D%CE%9F%CE%A4%CE%97%CE%A4%CE%91-9.pdf
 ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ
 πάτριος
 ΣΥΝ: πατρικός , πατρογονικός , πατροπαράδοτος.
 Εκφράσεις: τα πάτρια εδάφη η πάτρια γη πατριά =το γενεαλογικό δέντρο από την πλευρά του πατέρα , το σύνολο των προγόνων πατριώτης= θηλ. πατριώτισσα 1. αυτός που έχει κοινό τόπο καταγωγής (χώρα, περιοχή, πόλη, χωριό) συμπατριώτης, συμπολίτης, συγχωριανός 2. αυτός που αγαπάει την πατρίδα του· φιλόπατρις: πατριωτάκι =ο συμπατριώτης πατροπαράδοτος: που έχει παραδοθεί, που έχει μεταβιβαστεί από τους προγενέστερους, από τους προγόνους στις επόμενες γενιές. Πατροπαράδοτα ήθη και έθιμα. Πατροπαράδοτες συνταγές για φαγητά / γλυκά. H πατροπαράδοτη ελληνική φιλοξενία. || (ως ουσ.) τα πατροπαράδοτα, το σύνολο των παραδόσεων ή των παλαιών αντιλήψεων (σε αντιδιαστολή προς τις σύγχρονες και προς τους νεωτερισμούς): (Δεν) τηρεί τα πατροπαράδοτα. οι προπάτορες= οι πρόγονοι ομοπάτριος= για αδέλφια που έχουν τον ίδιο πατέρα όχι όμως και την ίδια μητέρα άπατρις= που δεν έχει πατρίδα, συνήθ. ως χαρακτηρισμός του ανθρώπου που δρα αντίθετα στα συμφέροντα της πατρίδας του πατρότητα= 1. η ιδιότητα του πατέρα, η φυσική σχέση του πατέρα προς τα παιδιά του: H γέννηση του παιδιού του τού έδωσε τη χαρά της πατρότητας. 2. η γνησιότητα του παιδιού από την πλευρά του πατέρα, η οποία αποδεικνύεται με διάφορες μεθόδους: Απόδειξη της πατρότητας με τον προσδιορισμό της ομάδας αίματος. 2. (μτφ.) η ιδιότητα, η σχέση κάποιου προς ό,τι αυτός πρώτος δημιούργησε, επινόησε: Διεκδικώ την πατρότητα μιας ιδέας πατριδογνωσία = μάθημα που διδασκόταν στις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου και είτε παρείχε στοιχειώδεις γεωγραφικές γνώσεις είτε αναφερόταν στην ιδιαίτερη πατρίδα (πόλη, χωριό) των μαθητών. πατρολογία 1. κλάδος της θεολογίας που ασχολείται με τη μελέτη του συγγραφικού έργου και της διδασκαλίας των Πατέρων της Εκκλησίας και γενικότερα των εκκλησιαστικών συγγραφέων.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1.Να σχηματίσετε προτάσεις με τις λέξεις :πατροπαράδοτος , φιλοπατρία , πατρικός, πατριώτης 2.Να βρείτε συνώνυμα των λέξεων: συμπολίτης, πρόγονος, πατριωτισμός, πάτριος, γενέτειρα 3.Όταν το ουσιαστικό πατήρ είναι α΄ συνθετικό, τι αλλαγές παθαίνει; Ν α αναφέρετε τρία παραδείγματα 2 4.Να συμπληρώσετε τις παρακάτω φράσεις με τις κατάλληλες λέξεις α. Νιώθω τον ……………………………σαν πραγματικό μου πατέρα. β. Συνάντησα έναν…………………………..μου από το χωριό. γ. Στην αίτηση συμπληρώστε με κεφαλαία γράμματα και το ……………………………………….. δ. Τα Άβδηρα είναι η ……………………………του Δημόκριτου. ε. Ο Οιδίποδας χωρίς να το γνωρίζει έγινε …………………………………………. 5.Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α με τις λέξεις της στήλης Β Α Β Πάτερ τραγούδια Πατρότητα έθιμα Πατερικά τέκνου Πατροπαράδοτα κείμενα πατριωτικά φαμίλιας
Γ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ Aναδιπλασιασμός (σελίδες 158-161 σχολικής γραμματικής) παρακείμενος και υπερσυντέλικος φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων ρημάτων ενεργητικής φωνής(σελίδες 184-185 σχολικής γραμματικής)
 Β2 ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΑ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 6. Να γράψετε ρήματα παράγωγα των παρακάτω ονομάτων: ἐχθρός, δυσχερής, λαμπρός, τόλμη, πόνος, βασιλεύς, παῖς, ἐλπίς, ἄγγελος, ἱκέτης,βοή,ἔρις,αἷμα, δίκη, ὑγιής. 7.Από ποια ονόματα παράγονται τα παρακάτω ρήματα: ἀτιμάζω, ταμιεύω, κολακεύω, ἡσυχάζω,δουλῶ, φιλῶ, ὁρίζω, ὀξύνω, θερμαίνω, κηρύττω. 8.Να αντιστοιχίσετε τα ονόματα της στήλης Α με τα παράγωγα ρήματα της στήλης Β Α Β τιμή τιμῶ ἀνία γραμματεύω δῆλος φυλάττω γραμματεύς παιδεύω φύλαξ ἐλπίζω παῖς δηλόω-ῶ ἐλπίς ἀνιάω-ῶ μέλας καθαίρω καθαρός μελαίνω 3

ΑΣΚΗΣΕΙΣ: 1.Πόσα είδη αναδιπλασιασμού έχουμε ;
Γράψτε ένα παράδειγμα για κάθε περίπτωση. 2.Τι είναι ο αττικός αναδιπλασιασμός . Γράψτε τρία παραδείγματα. 3.Να κλίνετε την οριστική Παρακειμένου και Υπερσυντελίκου των ρημάτων παιδεύω , στρατεύω, ἁθροίζω , θύω , χορεύω, φυτεύω. 4.Να σχηματίσετε τον Παρακείμενο και τον Υπερσυντέλικο των παρακάτω ρημάτων συγγράφω, καταρρίπτω, διαφέρω, ἐγκωμιάζω. 5.Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο παρακειμένου ενεργητικής φωνής των ρημάτων που είναι στην παρένθεση α Ἐγώ ……………………………..ὑμῖν μόνα τά καλά καί προσήκοντα , ὑμεῖς δέ μοι οὐ……………………………..(συμβουλεύω, πιστεύω) β Ἡ πίστις σου ……………………….σε.(σώζω). γ Οἱ Ἀθηναῖοι τῶν ένδόξων ἀνδρῶν εἰκόνας …………………….(ἱδρύω) δ Ἀρταξέρξης τω Θεμιστοκλεῖ χάριν ἔχει , ὅτι τούς Ἕλληνας ……………………………………λῦσαι τάς γεφύρας.(κωλύω) ε.Εἰ μή ὁ στρατηγός ……………………………….οὐκ ἄν …………………………ταῦτο οἱ στρατιῶται(κελεύω,πράττω). 6. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής των ρημάτων που είναι στην παρένθεση α Οἱ Σπαρτιᾶται ………………………………………………..τούς παῖδας(παιδεύω) β Οἱ νέοι ………………………………………..τά σώματα(γυμνάζω) γ Οἱ Σπαρτιᾶται…………………………………………….τήν μετρίαν δίαιταν(διώκω) δ Ὑμεῖς ………………………..πάντας τούς νέους ταέκνα τῆς πατρίδος.(νομίζω) ε Ἡμεῖς τούς ἀγρούς……………………………………………(θεραπεύω)
 7.Να γίνει χρονική αντικατάσταση στα παρακάτω ρήματα Πείθει, διαρρίπτεις, φυλάττετε ,ἐκκαλύπτουσιν , διώκομεν, πράττουσιν, δουλεύεις,ἁγνίζετε,γραμματεύω. 8.Να μεταφέρετε τους παρακάτω ρηματικούς τύπους στους άλλους χρόνους της οριστικής θαυμάζετε ,ἐστράτευε , βλάψεις , ἐκέλευσαν , ἐγεγράφεις.

 ΤΙ ΜΑΘΑΜΕ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΥΤΗ:  λέξεις παράγωγες και σύνθετες της λέξης ο πατήρ  παραγωγή ρημάτων από ονόματα  οριστική Παρακειμένου και Υπερσυντελίκου  Αναδιπλασιασμός
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΑΡΧΑΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ, 9η
ΕΝΟΤΗΤΑ
1. Να σχηματίσετε παράγωγα ρήματα από τα παρακάτω
ονόματα:
Νίκη…………………………………...
Λεξιλογικός Πίνακας
Για τη λέξη πατήρ

Για να βρεις τη σημασία των λέξεων του Λεξιλογικού Πίνακα πήγαινε στα λεξικά της Πύλης για 
την ελληνική γλώσσα ή χρησιμοποίησε τους παρακάτω δεσμούς:

Αρχαία Ελληνική / Νέα ΕλληνικήΝέα Ελληνική
Ομόρριζααπλάη πατρίς (πατρίδα)
πάτριος (αναφέρεται κυρίως σε νόμους, σε παραδόσεις και σε προγονικά
έθιμα)
πατρικός
η πατριά [= η καταγωγή, η οικογένεια]
πατρώος [= αυτός που ανήκει στον πατέρα, στον πρόγονο]
ο πατριώτης
πατριωτικός
πατρόθεν [= από τον πατέρα]
ο πατρυιός (ν.ε. πατριός)
πατρότητα
πατερικός
το πατριωτάκι
πατριωτικά
πατριωτισμός
σύνθεταπατροπαράδοτος
πατροφόνος
πατροκτόνος
ο πατριάρχης [= 1. ο αρχηγός της οικογένειας, 2. ιερατικός τίτλος]
πατρωνυμικός
ο/η απάτωρ [= ο αγνώστου πατρός]
ο προπάτωρ (προπάτορας)
ομοπάτριος
η Κλεοπάτρα [κύριο όνομα = αυτή που κατάγεται από ένδοξο πατέρα]
ο φιλόπατρις
η φιλοπατρία
άπατρις
πατρώνυμο
πατρογονικός
πατρολογία
πατριδογνωσία
πατριδολατρία
Πατριαρχείο

Χρησιμοποίησε τα σύμβολα % ή *  ή * πριν ή μετά από το -πατρ-, ή το -πατερ-
, π.χ *πατρ, 
*πατερ ή πατρ*, πατερ* ή *πατρ*, *πατερ*, για να βρεις τις σύνθετες λέξεις, κα
θώς και τη 
σημασία τους. Χρησιμοποιώντας τη σύνθετη αναζήτηση μπορείς να βρεις μόνο
 επίθετα ή μόνο 
ρήματα κ.τ.λ...

Όσες λέξεις δεν ξέρεις τι σημαίνουν πάτα το καλαθάκι που βρίσκεται αριστερά 
της λέξης.
 Αφού τις συγκεντρώσεις όλες πάτα το καλαθάκι που βρίσκεται δεξιά από το πλαί
σιο αναζήτη
σης. Αντίγραψέ τες σ' ένα έγγραφο του Word ή του OpenOffice. Μελέτησε προσε
κτικά τα παραδείγματα.

ασκήσειςΑσκήσεις

Σχολικού βιβλίου

Πρόσθετες ασκήσεις

Κατέβασε τις πρόσθετες ασκήσεις σε αρχείο pdf







Θεωρία
γνωμικό