Θεοφάνια ή Θεοφάνεια; Ποια είναι η σωστή ορθογραφία.

  

 Για πρώτη φορά µετά τη φυγή των ανθρώπων από τον Παράδεισο, ο Θεός φανερωνόταν ξανά σ’ αυτούς! Τα Θεοφάνεια είναι µεγάλη ετήσια εορτή της ανάµνησης της Βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταµό από τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή. Εορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου και είναι η τρίτη και τελευταία εορτή του Δωδεκαηµέρου (εορτών των Χριστουγέννων). 

Το όνοµα προκύπτει από την φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας που συνέβη σύµφωνα µε τρεις σχετικές ευαγγελικές περικοπές.

 Η εορτή των Θεοφανίων λέγεται επίσης και Επιφάνια και Φώτα (ή Εορτή των Φώτων). Η µεγάλη σηµασία της εορτής φαίνεται από το πλήθος των εθίµων και των τοπικών παραδόσεων σε κάθε περιοχή της πατρίδας µας. Κοινή παντού είναι η συνήθεια της κατάδυσης του Τιµίου Σταυρού. Το κείμενο από το βιβλίο: η ζωή του Χριστού (εδώ ολόκληρο το βιβλίο σε PDF) Όταν ήρθε ο καιρός για να ξεκινήσει ο Χριστός µας το κοσµοσωτήριο έργο Του, ήταν τριάντα ετών. Μέχρι τότε ο Ιησούς ζούσε µαζί µε τη µητέρα Του, και την οικογένεια του Ιωσήφ, «υποτασσόµενος σ’ αυτούς» όπως µας λέει η Αγία Γραφή. Την εποχή εκείνη ο Ιωάννης κήρυττε τον ερχοµό της Βασιλείας του Θεού και διαλαλούσεπως είχε φτάσει ο αναµενόµενος Μεσσίας, ο οποίος θα έφερνε τη λύτρωση στους ανθρώπους.

 Πλήθη λαού συνέρεαν κοντά του για να ακούσουν τη διδαχή του και µετανοηµένοι για τις αµαρτίες τους να βαπτιστούν στα νερά του Ιορδάνη ποταµού. Μια µέρα λοιπόν µέσα στο πλήθος ξεχώρισε ο άγιος Βαπτιστής τον ίδιο τον Χριστό. Δεν Τον είχε δει ποτέ του έως τη στιγµή εκείνη, όµως ο Θεός πληροφόρησε την καρδιά του για το ποιος ήταν αυτός που ερχόταν να βαπτιστεί. Ο Ιωάννης µε δέος αντίκρισε Αυτόν που αιώνες τώρα περίµενε το ταλαιπωρηµένο ανθρώπινο γένος κι όταν ο Χριστός έφτασε µπροστά του ζητώντας του να Τον βαπτίσει εκείνος αρνήθηκε: “Εγώ έχω ανάγκη να βαπτιστώ από σένα κι εσύ έρχεσαι σ’ εµένα”; “Ας τα αφήσουµε αυτά τώρα -του απάντησε ο Ιησούς- γιατί πρέπει να εκπληρώσουµε και οι δυο µας ακριβώς το σχέδιο του Θεού”. 

Τα λόγια του Ιησού έκαµψαν την ευσεβή αντίσταση του Ιωάννη που τελικά βάπτισε τον ίδιο τον Κύριό του. Τότε άνοιξαν οι ουρανοί και το Άγιο Πνεύµα µε τη µορφή περιστεριού ήρθε και στάθηκε πάνω από το Χριστό. Αµέσως µια ουράνια φωνή ακούστηκε: “Αυτός είναι ο Υιός µου ο αγαπητός. 

Σ’ Αυτόν εγώ ευαρεστούµαι”. Ήταν ο Θεός Πατέρας, ο οποίος θέλησε µε την ίδια Του τη φωνή να «συστήσει» τον Υιό Του σε όλη την ανθρωπότητα και να «κηρύξει» την έναρξη του λυτρωτικού έργου του Ιησού. Ο Τριαδικός Θεός φανερώθηκε εκεί, στον ποταµό Ιορδάνη, και έγινε ξανά αντιληπτός από τις αισθήσεις των ανθρώπων. Ο Θεός Πατέρας ακούσθηκε µε τη φωνή Του, ο Θεός Υιός ήταν εκεί, µέσα στα αγιασµένα νερά του Ιορδάνη και ο Θεός Άγιο Πνεύµα επιβεβαίωνε µε την παρουσία Του την αλήθεια της ουράνιας φωνής.

 Για πρώτη φορά µετά τη φυγή των ανθρώπων από τον Παράδεισο, ο Θεός φανερωνόταν ξανά σ’ αυτούς! περισσότερα στην πηγή: antexoume To hamomilaki Read more: http://alliotikathriskeytika.blogspot.com/2014/01/blog-post_6.html#ixzz2phlE21GN Κοινοποιήστε:

Θεοφάνια ή Θεοφάνεια; Ποια είναι η σωστή ορθογραφία

Φέτος, η εορτή των Θεοφαν(ε)ίων είναι εντελώς διαφορετική, λόγω των μέτρων για την αποφυγή διασποράς του κορωνοϊού. Για ακόμη μία χρονιά, όμως, η λέξη Θεοφάν(ε)ια γράφεται με δύο διαφορετικούς τρόπους.

Κάποιοι προτιμούν το «Θεοφάνεια», άλλοι το «Θεοφάνια». 

Τελικά, ποια είναι η σωστή ορθογραφία;

Διαβάζουμε στο Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής: Θεοφάνια τα [θeofánia] O40: η γιορτή της βάφτισης του Χριστού, τα Φώτα [λόγ. < ελνστ. ἡ Θεοφάνεια (γιορτή της γέννησης και της βάφτισης του Χριστού, κατά το παλιότερο ἡ Ἐπιφάνεια) > μσν. τα Θεοφάνια (γιορτή της βάφτισης του Χριστού), με αλλαγή γένους και αριθμού αναλ. προς το η Χριστού γέννα > τα Χριστούγεννα (πρβ. αρχ. τά Θεοφάνια 'γιορτή στους Δελφούς, όπου έδειχναν αγάλματα θεών')].

 Δηλαδή, το Λεξικό δέχεται τη λόγια γραφή Θεοφάνεια, αλλά στο θηλυκό: Η Θεοφάνεια (όπως αναλόγως και η Επιφάνεια).

Αλλά και στο Λεξικό Ετυμολογίας του Γιώργου Μπαμπινιώτη διαβάζουμε τα εξής: «Διάφορες εορτές εκφέρονται σε πληθυντικό ουδετέρου, όπως συμβαίνει με τα Επιφάνια και τα Θεοφάνια (πβ. επίσης Ίσθμια, Πύθια, ακόμη και Χριστούγεννα).

 Επειδή οι λέξεις αυτές προέρχονται απευθείας από θέμα τού ρ. φαίνομαι και όχι από το αντίστοιχο επίθ. (επιφανής), είναι ορθό να γράφονται με -ι- (Επιφάνια, Θεοφάνια), πράγμα που τις διαχωρίζει από τα παράγωγα τού επιθέτου (π.χ. επιφανής – η επιφάνεια)».

Για να το δούμε και χρονικά, στα αρχαία χρόνια υπήρχε η γιορτή Θεοφάνια. Τα Θεοφάνια γιορτάζονταν την 7η του μηνός Βυσίου μόνο στους Δελφούς. Με τη γιορτή αυτή άρχιζε το Δελφικό Έτος και οι θρησκευτές γιόρταζαν την επάνοδο του Απόλλωνα από τη Χώρα των Υπερβορίων. Η γιορτή αυτή συνέπιπτε με την έναρξη της άνοιξης και την εαρινή ισημερία, ήταν όμως καθαρά τοπικού χαρακτήρα. 

Η εαρινή ισημερία σε άλλες πόλεις γιορταζόταν με την ονομασία «Ιλάρια», όπου οι θρησκευτές φορούσαν στο κεφάλι στεφάνι και στο πρόσωπο κωμικά προσωπεία, δείγματα χαράς και ευθυμίας.

Παρεμφερής γιορτή ήταν και τα Θεοξένια, και μάλιστα πιο μεγάλη από τα Θεοφάνια και όχι μόνο στους Δελφούς. Τα Θεοξένια γιορτάζονταν την 7η του μηνός Θεοξενίου και ο εορταζόμενος θεός φιλοξενούσε και τους άλλους θεούς. Και οι δύο γιορτές ανήκουν στον Απολλώνιο Κύκλο και έχουν ως έδρα τους Δελφούς.

Αργότερα, όμως, η λέξη Θεοφάνια κατέλαβε περίοπτη θέση στο λεξιλόγιο της θρησκείας μας, καθώς χρησιμοποιήθηκε προκειμένου να δηλώσει το μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Θεού, αλλά και την ίδια τη  γέννηση του Χριστού, καθώς μάλιστα τα Χριστούγεννα είχαν διπλή ονομασία, γεγονός που επιβεβαιώνεται και  από το ότι στις 6 Ιανουαρίου τιμούσαν κάποτε και τις δύο μεγάλες γιορτές. 

Κι αυτό μέχρι τον 4ο αιώνα, όταν οι δύο αυτές γιορτές πήραν τον δρόμο τους, καθώς πλέον τα Χριστούγεννα εορτάζονταν στις 25 Δεκεμβρίου, ημέρα αφιερωμένη στον Θεό Ήλιο από τους εθνικούς. Από εκείνο το σημείο, λοιπόν, και έπειτα άρχισε να χρησιμοποιείται η λέξη Θεοφάν(ε)ια για τη Βάπτιση του Κυρίου (εμφάνιση  της Αγίας Τριάδος, εορτή των Φώτων), παράλληλα με τη λέξη Επιφάνια.

Ετυμολογικά, η γραφή με -ει- δικαιολογείται εν μέρει ως δήλωση της ιδιότητας του επιθέτου «θεοφανής». Όμως πρόκειται για γιορτή σε ουδέτερο γένος, οπότε και κρίνεται προτιμότερο να τηρείται η γραφή με -ι- (όπως τα Πύθια, τα Ίσθμια κ.λπ.).

<p>Πηγή: <a target="_blank" href="https://www.iefimerida.gr">iefimerida.gr</a> - <a target="_blank" href="https://www.iefimerida.gr/ellada/theofania-i-theofaneia-poia-einai-i-sosti-orthografia">Θεοφάνια ή Θεοφάνεια; Ποια είναι η σωστή ορθογραφία </a></p>