Κυριακή 10 Απριλίου 2022

Πωλ Ελυάρ (Paul Eluard) . Από τα εφτά ποιήματα της αγάπης στον πόλεμο

 


Πωλ Ελυάρ (Paul Eluard) Πωλ Ελυάρ [πηγή: Βικιπαίδεια]

http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2710/Keimena-Neoellinikis-Logotechnias_G-Lykeiou_html-empl/index_d_02_01.html

Από τα εφτά ποιήματα της αγάπης στον πόλεμο

Γαλλος Ποιητης (1895-1952). Ενώ συνεχιζόταν ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, φανέρωσε τις φιλειρηνικές πεποιθήσεις του με την ποιητική συλλογή Καθήκον και ανησυχία (1917). Ανήκε στην ομάδα των Γάλλων ποιητών, που πρωτοστάτησαν στο κίνημα του υπερρεαλισμού (1924). Αποφασιστική επίδραση στo έργο του άσκησε ο ισπανικός εμφύλιος πόλεμος. Η ανθρώπινη δυστυχία, η ήττα των δημοκρατικών δυνάμεων επηρέασαν επίσης πολύ την ποίησή του. Σε κάποιο έργο του έχει γράψει: «Ποιητής είναι περισσότερο εκείνος που εμπνέει παρά εκείνος που εμπνέεται». Πραγματικά. Η ποίησή του φτάνει με απόλυτη φυσικότητα στο λυρισμό κι όταν θέλει να ψάλει τον έρωτα ή τη συναδέλφωση των ανθρώπων, βρίσκει τους θερμούς τόνους, που κάνουν το νόημα του ποιήματος κατανοητό. Από τις ποιητικές του συλλογές σημειώνουμε τις: Η Αγάπη, η Ποίηση (1929), Ποίηση και Αλήθεια (1942), Πολιτικά Ποιήματα (1948) κ.ά.

Το ποίημα που ακολουθεί είναι το έβδομο (και τελευταίο της ενότητας: Από τα εφτά ποιήματα αγάπης στον πόλεμο.) Η αγάπη όμως που κυριαρχεί σ' όλο το ποίημα δεν είναι μόνο ερωτική. Μαζί της συνυφαίνεται και η αγάπη για τους ανθρώπους που αγωνίζονται, φυλακίζονται, εξορίζονται, σφαγιάζονται «για να μη δεχτούν τον ίσκιο» (να μη δεχτούν δηλαδή τίποτε που θα σκιάσει, θα απειλήσει τους ανθρώπους).

Στ' όνομα του τέλειου ψηλού μετώπου

Στ' όνομα των ματιών που κοιτάζω

Και του στόματος που φιλώ

Για σήμερα και για πάντα.

 

Στ' όνομα της θαμμένης ελπίδας

Στ' όνομα των δακρύων μέσα στη νύχτα

Στ' όνομα των φυτών που φέρνουν γέλιο

Στ' όνομα του γέλιου που φέρνει φόβο.

 

Στ' όνομα του γέλιου κάτω στο δρόμο

Της γλύκας που δένει τα χέρια μας

Στ' όνομα της οπώρας σαν σκεπάζει το λουλούδι

Σε μια όμορφη γη και καρπερή.

 

Στ' όνομα των ανθρώπων που σαπίζουνε στη φυλακή

Στ' όνομα τιυν εξορισμένων γυναικών.

Στ' όνομα όλων των συντρόφων μας

Που μαρτύρησαν και σφαγιάστηκαν

Για να μη δεχτούν τον ίσκιο.

 

Πρέπει να στραγγίξουμε την ορμή

Και να σηκώσουμε το ξίφος

Για να φυλάξουμε την ιερή εικόνα

Των αθώων που κυνηγήθηκαν παντού

Και που παντού θα θριαμβεύσουν.

μτφρ: Γ. Καραβασιλης

Οδ. Ελύτης, «Ο Ύπνος των Γενναίων» [Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Λυκείου]  Πωλ Ελυάρ, «Να κοιμάσαι» [Νεότερη Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία Β΄ Λυκείου]

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

  1. Τι επικαλείται ο ποιητής σε κάθε στροφή; (Στην πρώτη στροφή π.χ. κάνει επίκληση στην αγαπημένη και την αιώνια αγάπη).
  2. Ο κάθε στίχος αρχίζει σχεδόν με την επίκληση. «Στ' όνομα...», που ταιριάζει σε λόγο περισσότερο πομπώδη και ρητορικό. Παρ' όλα αυτά, ο στόμφος εξασθενεί και ο τόνος του ποιήματος είναι θερμός και λυρικός. Πώς το κατορθώνει ο ποιητής;
  3. Η ποίηση του Ελυάρ είναι βαθύτατα ερωτική και ανθρωπιστική. Η άποψη αυτή δικαιώνεται από το ποίημα που διαβάσατε;

εικόνα

ΔΕΣ:https://babisvourlidas.files.wordpress.com/2015/12/unnamed-file6.pdf:ερμηνεία ,σελ. 539

ΔΕΣ:

Πωλ Ελυάρ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%89%CE%BB_%CE%95%CE%BB%CF%85%CE%AC%CF%81
Μετάβαση στην πλοήγησηΠήδηση στην αναζήτηση
Πωλ Ελυάρ
Paul Eluard vers 1911.jpg
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Paul Éluard (Γαλλικά)
ΨευδώνυμοDidier Desroches[1], Jean Du Haut[1], Eugène Grindel και Maurice Hervent[1]
Γέννηση14  Δεκεμβρίου 1895[2][3][4] ή 4  Δεκεμβρίου 1895[5] ή 1895[6]
Σαιν-Ντενί[7]
Θάνατος18  Νοεμβρίου 1952[8][7][4]
Σαραντόν-λε-Πον
Αιτία θανάτουέμφραγμα του μυοκαρδίου
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο του Περ-Λασαίζ[9]
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
ΣπουδέςLycée Colbert
Ιδιότητασυγγραφέαςπολιτικόςποιητής[5]δημιουργός γραπτών έργων και αγωνιστής της Γαλλικής αντίστασης
ΣύζυγοςΓκαλά ΝταλίΝους Ελυάρ και Dominique Éluard
ΤέκναCécile Éluard
ΓονείςEugène Grindel
Κίνημαυπερρεαλισμός και ντανταϊσμός
Καλλιτεχνικά ρεύματαυπερρεαλισμός και ντανταϊσμός
Σημαντικά έργαLiberté, j'écris ton nom
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος
Υπογραφή
Signature Paul Eluard.svg
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Πωλ Ελυάρ (πραγματικό όνομα: Eugène Émile Paul Grindel14 Δεκεμβρίου 1895 - 18 Νοεμβρίου 1952) ήταν Γάλλος συγγραφέας και ποιητής ο οποίος δραστηριοποιήθηκε στα καλλιτεχνικά ρεύματα του ντανταϊσμού και του υπερρεαλισμού.Θεωρείται μέχρι σήμερα ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους ποιητές .[10]

Βιογραφία

Γεννήθηκε στην πόλη Σαιν-Ντενί, κοντά στο Παρίσι όπου πέρασε τα πρώτα του χρόνια. Στο διάστημα 1907-1911 γράφτηκε στη Σχολή Κολμπέρ όπου πραγματοποίησε σπουδές, ωστόσο σε ηλικία περίπου 17 ετών προσβλήθηκε από φυματίωση και αναγκάστηκε να τις διακόψει. Για δύο χρόνια, διέμεινε σε σανατόριο στο Νταβός της Ελβετίας όπου τελικά θεραπεύτηκε και αμέσως μετά, το 1914 κατατάχθηκε στον στρατό.

Το 1917 παντρεύτηκε την Helena Deluvina Diarkinoff, περισσότερο γνωστή ως Γκαλά, με την οποία απέκτησε και μία κόρη. Την ίδια περίοδο δημοσίευε τα πρώτα του ποιήματα, αρχικά με τη συλλογή Το Χρέος και η Ανησυχία και αργότερα με τα Ποιήματα για την Ειρήνη (1918), τα οποία προκάλεσαν και το ενδιαφέρον του Ζαν Πολάν, εκδότη της επιθεώρησης Spectateur. Παράλληλα, ο Ελυάρ γνωρίστηκε με τους Αντρέ ΜπρετόνΛουί Αραγκόν και Τριστάν Τζαρά, με τους οποίους συμμετείχε αρχικά στο κίνημα του ντανταϊσμού και αργότερα του υπερρεαλισμού. Απέκτησε επίσης μία στενή φιλία με τον Μαξ Ερνστ. Το 1932 χώρισε με τη γυναίκα του "Γκαλά" αλλά η σχέση τους εξακολούθησε επί χρόνια, ακόμη και μετά το γάμο του Ελυάρ το 1934 με την " Νυς". Ο Πωλ Ελυάρ αποτέλεσε έναν από τους ιδρυτές της επιθεώρησης των υπερρεαλιστών Litterature καθώς και της μεταγενέστερης έκδοσης La Revolution Surrealiste. Παρέμεινε στις τάξεις της υπερρεαλιστικής ομάδας του Παρισιού μέχρι το 1938.[11]

Κατά τη διάρκεια του Β' παγκοσμίου πολέμου πήρε ενεργό μέρος στην Αντίσταση, ως μέλος του κομμουνιστικού κόμματος. Οι κομμουνιστικές πεποιθήσεις [12] του Ελυάρ τον ώθησαν στο σημείο να επισκεφτεί το Γράμμο κατά τη διάρκεια του Ελληνικού εμφυλίου πολέμου και να γράφει ποιήματα υπέρ των ανταρτών,[13] με σκοπό να αναπτερώσει το ηθικό τους.[14]

Πέθανε το 1952 από καρδιακή προσβολή, σε ηλικία 57 ετών.

Έργα

Κύριες συλλογές

  • Capitale de la Douleur (1935)
  • L' amour la poesie (1929)
  • La vie immediate (1932)
  • La Rose publique (1934)
  • Les Yeux fertilles (1935)
  • Le Phenix (1951)

Ελληνική βιβλιογραφία

  • Πωλ Ελυάρ, εκδ. Πλέθρον (1984)
  • Ποιήματα του Πωλ Ελυάρ, εκδ. Εκάτη (1996)
  • Έντεκα Ποιήματα, εκδ. Γαβριηλίδης (2001)
  • Ποιήματα, εκδ. Ιωλκός (2003)
  • Τα Τελευταία Ποιήματα του Έρωτα, εκδ. Ηριδανός (2006)
  • Αλίκη Τσοτσορού, Οι ελληνικές μεταφράσεις των ποιημάτων του Paul Eluard, στο:Ελληνική Εταιρεία Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας, Β΄ Διεθνές Συνέδριο, Αθήνα, 8-11 Νοεμβρίου 1998, Ταυτότητα και Ετερότητα στη Λογοτεχνία, 18ος-20ός αι., 3. Μετάφραση και διαπολιτισμικές σχέσεις Πρακτικά, Επιμέλεια: Άννα Ταμπάκη, Στέση Αθήνη, Αθήνα, Εκδόσεις Δόμος 2001, σελ.147-166
  • Οδ. Ελύτης, Δεύτερη γραφή, Αθήνα: Ίκαρος (1976) [περιέχει μεταφράσεις αρκετών ποιημάτων τού Ελυάρ]

Παραπομπές

  1. ↑ Άλμα πάνω, στο:1,0 1,1 1,2 Czech National Authority Databasejn19981000975. Ανακτήθηκε στις 30  Αυγούστου 2020.
  2.  «L'Humanité». (ΓαλλικάΟυμανιτέΓαλλία. 13  Δεκεμβρίου 1995.
  3.  Εθνική Βιβλιοθήκη της ΓερμανίαςΚρατική Βιβλιοθήκη του ΒερολίνουΒαυαρική Κρατική ΒιβλιοθήκηΕθνική Βιβλιοθήκη της ΑυστρίαςGemeinsame Normdatei118530062. Ανακτήθηκε στις 14  Οκτωβρίου 2015.
  4. ↑ Άλμα πάνω, στο:4,0 4,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικάκαθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίαςdata.bnf.fr/ark:/12148/cb11886231m. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  5. ↑ Άλμα πάνω, στο:5,0 5,1 The Fine Art Archivecs.isabart.org/person/14558. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  6.  OL7416397A.
  7. ↑ Άλμα πάνω, στο:7,0 7,1 «Большая советская энциклопедия» (ΡωσικάThe Great Russian EncyclopediaΜόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  8.  Εθνική Βιβλιοθήκη της ΓερμανίαςΚρατική Βιβλιοθήκη του ΒερολίνουΒαυαρική Κρατική ΒιβλιοθήκηΕθνική Βιβλιοθήκη της ΑυστρίαςGemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  9. ↑ Άλμα πάνω, στο:9,0 9,1 Paul Bauer«Deux siècles d'histoire au Père Lachaise» (ΓαλλικάΒερσαλλίες. 2006. σελ. 314. ISBN-13 978-2-914611-48-0. ISBN-10 2-914611-48-X.
  10.  «ΕΛΥΑΡ ΠΩΛ»www.greekbooks.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2016.[νεκρός σύνδεσμος]
  11.  «Πωλ Ελυάρ: Ο Γάλλος ποιητής-πρόδρομος του υπερρεαλισμού-γεννήθηκε 14 Δεκεμβρίου 1895»www.eirinika.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2016.[νεκρός σύνδεσμος]
  12.  Epochi, rizospastis.gr | Synchroni. «rizospastis.gr - Η Ελλάδα του Πωλ Ελυάρ»ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2016.[νεκρός σύνδεσμος]
  13.  «Ο Ελυάρ στον Γράμμο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Αυγούστου 2016.
  14.  «Μέτωπο Ιστορίας: Ο Πωλ Ελυάρ στο Γράμμο(φωτογραφίες)»metwpoistorias.blogspot.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2016.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι


5+1 λόγοι για να διαβάσεις Πωλ Ελυάρ και να τον ερωτευτείς

 Εβίτα Γοργορίνη  02/11/2018
Δεν θα σου κρύψω ότι ο Πωλ Ελυάρ είναι ο αγαπημένος μου ποιητής και αυτό είναι ένα άρθρο που ήθελα να γράψω εδώ και καιρό.

 Επίσης δεν θα σου κρύψω ότι έχω γενικά μια αδυναμία στους σουρεαλιστές, από τον Μπρετόν μέχρι τον Μιρό αλλά ο αγαπημένος μου μάλλον είναι ο Πωλ Ελυάρ. Ίσως επειδή είναι ο πιο “προσγειωμένος” από αυτούς. Δεν έχω κάποια συγκεκριμένη απάντηση σε αυτό, το μόνο που ξέρω είναι ότι σίγουρα αξίζει να τον διαβάσεις. 

1. Γιατί έχει γράψει μερικά από τα πιο όμορφα ερωτικά ποιήματα Ο Πωλ Ελυάρ είναι κατεξοχήν γνωστός για τα πανέμορφα ερωτικά ποιήματα που έχει γράψει, αν και όπως θα δούμε στη συνέχεια δεν ήταν μόνο αυτό. 

Σ’ αγαπώ για όλες τις γυναίκες που δε γνώρισα σ’ αγαπώ για όλες τις εποχές που δεν έζησα για το άρωμα της απεραντοσύνης και το άρωμα του ζεστού ψωμιού για το χιόνι που λιώνει, για τα πρώτα λουλούδια για τα αγνά ζώα που δε φοβίζει ο άνθρωπος σ’ αγαπώ για ν’ αγαπώ. Σ’ αγαπώ για όλες τις γυναίκες που δεν αγαπώ. Ποιος με αντανακλά αν όχι εσύ η ίδια, βλέπω τον εαυτό μου τόσο λίγο χωρίς εσένα δε βλέπω τίποτε άλλο παρά μια απέραντη έρημο ανάμεσα στο άλλοτε και το σήμερα. Υπήρξαν όλοι αυτοί οι θάνατοι που ξεπέρασα πάνω στ’ άχυρα δεν μπόρεσα να περάσω το τείχος του καθρέφτη μου χρειάστηκε να μάθω λέξη προς λέξη τη ζωή Όπως τη λήθη. Σ’ αγαπώ για τη σύνεση που  έχεις σε αντίθεση με μένα για την ευεξία. Σ’ αγαπώ κόντρα σ’ όλες τις ψευδαισθήσεις γι’ αυτήν την αθάνατη καρδιά που δε φυλακίζω. Νομίζεις πως είσαι η αμφιβολία ενώ είσαι η λογική είσαι ο μεγάλος ήλιος που ανατέλλει στο κεφάλι μου όταν είμαι βέβαιος για μένα.

 2. Γιατί πέρα από βαθιά ρομαντικός ήταν και ένας επαναστάτης Ο Ελυάρ υποστήριξε την Μαροκινή Επανάσταση (ενάντια στους Ισπανούς ως κατακτητές) το 1925 και αργότερα κράτησε μία μαχητική θέση απέναντι στον φρανκισμό. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ανακηρύσσεται μεγάλος ποιητής της Αντίστασης (μαζί με τον Αραγκόν), καθώς το 1943, συγκεντρώνει σε ένα τόμο τα έργα ποιητών που γράφουν υπέρ της Αντίστασης. 

«Άσκοπα ζείτε εσείς χωρίς να δείτε πως οι άνθρωποι Έχουν ανάγκη την ενότητα να ελπίζουν ν’ αγωνίζονται Να μάθουνε τον κόσμο και να τον αλλάξουν» Η Ποίηση πρέπει να έχει στόχο την πραχτική αλήθεια.

 3. Για τις μοναδικές περιγραφές, τις διαφορετικές θεματικές του και την εξαιρετική γραφή του Όπως είδαμε λοιπόν ο Πωλ Ελυάρ δεν ήταν απλά ένας αθεράπευτα ρομαντικός τύπος, αλλά έγραψε και αγωνίστηκε για την ελευθερία της σκέψης και των λαών.  Απροσπέλαστος Κανένας στόχος δεν αποσπά Τον ταξιδιώτη που ‘ναι τρυπημένος από βέλη Τον ταξιδιώτη που ‘ναι ακούραστος. (1940 – Το ανοιχτό βιβλίο Ι)

 4. Γιατί ο ελληνικός εμφύλιος τον συγκίνησε και έχει γράψει ποιήματα και γι’ αυτόν. Είναι συγκλονιστικό το πως ο Πωλ Ελυάρ “συμμετείχε” στον ελληνικό εμφύλιο, τόσο μέσα από τα ποιήματα του, όσο και από το γεγονός ότι ταξίδεψε στην Ελλάδα και είδε τα πάντα από κοντά. Τον Ιούνιο του 1949 μάλιστα επισκέπτηκε τον Γράμμο, θέλοντας να βρεθεί στο πλευρό των Ελλήνων ανταρτών και απήγγειλε ποιήματα στους αντάρτες.
 Βλέποντας τις τραγικές συνθήκες μέσα στις οποίες πολεμούσαν οι αγωνιστές τους Δημοκρατικού Στρατού και γνωρίζοντας από κοντά τον ηρωικό τους αγώνα γράφει ποιήματα για τις γυναίκες αγωνίστριες και τις μανάδες.

 Στις ελληνίδες αδελφές μου (Γράμμος, Ιούνης ’49) Αδελφές μου της ελπίδας, ω, γυναίκες γενναίες, Έχετε κλείσει συμφωνία ενάντια στο θάνατο Ω, αθάνατες αγαπημένες μου, Παίζετε τη ζωή σας Για να θριαμβεύσει η ζωή Είναι κοντά η μέρα, ω, αδελφές μου του μεγαλείου, Που θα κοροϊδεύουμε τις λέξεις πόλεμος και μιζέρια Γιατί θα έχετε νικήσει 

5. Γιατί στα ελληνικά τον μετέφρασαν ο Οδυσσέας Ελύτης και ο Γιώργος Σεφέρης Η αλήθεια είναι πως κάθε ποιητή είναι ιδανικό να τον διαβάζεις στη γλώσσα του. Ωστόσο, το γεγονός ότι ο Ελυάρ έχει μεταφραστεί στα ελληνικά κατά κύριο λόγο από τον Οδυσσέα Ελύτη και τον Γιώργο Σεφέρη είναι σίγουρα ένας λόγος παραπάνω για να τον διαβάσεις. 

Να κοιμάσαι με τον ήλιο στο ένα μάτι και με το φεγγάρι στο άλλο μ’ έναν έρωτα στο στόμα κι ένα ωραίο πουλί μέσ’ στα μαλλιά στολισμένη σαν τους κάμπους, σαν τα δάση, σαν τη θάλασσα στολισμένη και πεντάμορφη σαν το γύρο του κόσμου. Να φεύγεις και να χάνεσαι μέσ’ απ’ τους κλώνους των καπνών και τους καρπούς του ανέμου πόδια πέτρινα με κάλτσες άμμου γερά πιασμένη από του ποταμού τους μυώνες και μιαν έγνοια, τη στερνή, στην καινούρια σου όψη επάνω.
 μτφρ. Οδυσσέας Ελύτης  
+1 Γιατί γενικά οι σουρεαλιστές είναι το αγαπημένο μου κίνημα και αν με εμπιστεύεσαι έστω και λίγο πρέπει να τους ανακαλύψεις Κατά καιρούς έχω γράψει διάφορα άρθρα για τους αγαπημένους μου σουρεαλιστές, εάν το συγκεκριμένο άρθρο σου κίνησε το ενδιαφέρον μπορείς να βρεις τα υπόλοιπα εδώ: 
Αχ αυτοί οι Σουρεαλιστές: 
10 λόγοι που αυτό το παρεάκι έγραψε ιστορία! Το μανιφέστο του υπερρεαλισμού

Πηγή: https://frapress.gr/2018/11/5-1-logoi-gia-na-diavaseis-pol-elyar/